SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG DẠY VÀ HỌC ĐỊA LÝ Ở TRƯỜNG THPT

SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI
Đơn vị: Trường THPT Đoàn Kết
… …
Mã số:…………………
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG DẠY VÀ HỌC
ĐỊA LÝ Ở TRƯỜNG THPT
Người thực hiện: Trần Thị Lan Hương
Lĩnh vực nghiên cứu
- Quản lý giáo dục
- Phương pháp dạy học bộ môn Địa lý
- Lĩnh vực khác
Có đính kèm: Các sản phẩm không thể hiện trong bản in sang kiến kinh nghiệm
Mô hình Đĩa CD(DVD) Phim/ảnh Hiện vật khác
Năm học: 2014- 2015
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
……
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Trần Thị Lan Hương
2. Ngày tháng năm sinh: 29/9/1984
3. Nam , Nữ
4. Địa chỉ: Khu 10 - Thị trấn Tân Phú - Đồng Nai
5. Điện thoại: 0613795824 (CQ) / 0968429849 (ĐTDĐ)
6. Fax………………………. Email:
7. Chức vụ: Giáo viên
8. Nhiệm vụ được giao: Chủ nhiệm lớp, giảng dạy địa lý 10,11.
9. Đơn vị công tác: Trường THPT Đoàn Kết
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị (Hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân
- Năm nhận bằng: 2007

- Chuyên ngành đào tạo: Địa lý
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: 0 năm
- Số năm có kinh nghiệm: 0 năm
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 3 năm gần đây: Không có
DUYỆT CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG DẠY VÀ HỌC ĐỊA LÝ
Ở TRƯỜNG THPT
I. Lý d chọn đề tài
Trong khoản 2, Điều 28, Luật giáo dục năm 2005 quy định: "Phương pháp giáo
dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh;
phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả
năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác
động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh". Vậy tác động
đến tình cảm, niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh là vấn đề giáo viên chúng ta
cần phải quan tâm đầu tiên.
Đối với bộ môn Địa lý nói chung và Địa lý ở trường THPT có thể áp dụng
nhiều phương pháp như thuyết trình, đóng vai, đàm thoại gợi mở hoặc trò chơi địa
lý để gây hứng thú học tập và tác động đến tình cảm, niềm vui của học sinh. Trong
đó, trò chơi địa lý không chỉ tạo hứng thú học tập, nâng cao tình cảm, niềm vui mà
hoạt động này còn có tác dụng mở rộng, nâng cao hiểu biết về bộ môn Địa lý và các
kỹ năng hoạt động theo nhóm, tập thể. Bên cạnh đó, trò chơi địa lý còn là phương
pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực của học sinh.
Trong quá trình tham gia giảng dạy hoạt động ngoại giờ lên lớp và dạy học Địa
lý, tôi nhận thấy chương trình Địa lý ở trường THPT có thể tiến hành các trò chơi địa
lý nhằm củng cố kiến thức, khắc sâu kiến thức địa lý và giúp cho tiết học thêm sinh
động. Qua thực tiễn và tham khảo tài liệu tôi xin mạnh dạn đề xuất một số trò chơi địa
lý có thể ứng dụng trong dạy và học Địa lý ở trường THPT (khối 10 và 11).
II. Tổ chức thực hiện đề tài
1. Cơ sở lý luận

1.1 Quan niệm về trò chơi
Trò chơi là một hoạt động tự nhiên và cần thiết nhằm thỏa mãn những nhu cầu
giải trí đa dạng của con người. Ngoài ra, trò chơi là một phương pháp giáo dục thực
hành hiệu quả trong giáo dục thanh thiếu niên.
Tóm lại: Trò chơi là một phương tiện giáo dục và giải trí, giúp cho cá nhân mỗi
học sinh được rèn luyện, giúp cho tập thể lớp có bầu không khí vui vẻ, thân ái
1.2 Quan niệm về trò chơi địa lý
Trò chơi địa lý trong dạy và học ở trường THPT là trò chơi học tập, có tác dụng
mở rộng và củng cố hiểu biết kiến thức, rèn luyện các kỹ năng địa lý của học sinh.
Ngoài ra, trò chơi địa lý còn có vai trò tạo hứng thú học tập, niềm tin và tình cảm của
học sinh được nâng cao. Và đối với các em học sinh, môn Địa lý trở nên sinh động,
gần gũi, thiết thực hơn, giúp các em yêu thích môn Địa lý hơn.
1.3 Nguyên tắc thực hiện trò chơi địa lý
Để có một trò chơi đúng nghĩa và bổ ích phải hội tụ 3 yếu tố sau:
- Xây dựng bầu không khí vui tươi, sống động, thu hút tất cả mọi người cùng
tham gia.
- Rèn luyện kỹ năng phản ứng nhanh, tháo vát, quyết đoán
- Giáo dục chiều sâu: thông qua các trò chơi giúp cho các em học sinh nhận
thức được tinh thần đoàn kết, tình đồng đội và kỷ luật tập thể, tính trung thực.
Để thực hiện trò chơi địa lý cần thực hiện những nguyên tắc sau:
- Tổ chức trò chơi địa lý phải phù hợp với đặc điểm tâm lý, trình độ nhận thức
và hoàn cảnh học tập của học sinh, phù hợp với điều kiện vật chất và không gian, thời
gian thực hiện.
- Nội dung trò chơi là nội dung địa lý hoặc có liên quan trực tiếp, giúp mở rộng,
nâng cao kiến thức, kỹ năng địa lý.
- Trò chơi địa lý tuy mang tính tự nguyện tham gia nhưng phải đề cao tinh thần
kỷ luật, ý thức tập thể của học sinh; đề cao được vai trò, tính tích cực, sáng tạo của
các cá nhân học sinh.
1.4 Đặc trưng và hình thức của trò chơi
1.4.1 Đặc trưng

Trò chơi địa lý có hai đặc trưng quan trọng
- Nội dung trò chơi phải nằm trong chương trình địa lý THPT, có mở rộng,
củng cố và vận dụng kiến thức địa lý bậc THPT, vừa phải có tác dụng gây hứng thú
học tập, kích thích tinh thần học tập và phát huy năng lực chuyên biệt về bộ môn địa
lý của học sinh.
- Trò chơi địa lý phải mang đầy đủ các tính chất của trò chơi thông thường, đó
là: có luật chơi, hình thức chơi, có sự thi đua và gây hứng thú giữa các cá nhân, các
nhóm, các tổ học sinh.
1.4.2 Hình thức
Hình thức trò chơi rất đa dạng, phong phú. Tùy vào quy mô, đối tượng học
sinh, chương trình địa lý ở các khối lớp khác nhau, điều kiện cơ sở vật chất chúng ta
có thể tổ chức được những trò chơi phù hợp với học sinh.
- Quy mô nhỏ (số lượng học sinh trong lớp học - 1 lớp, không gian tổ chức là
lớp học): chúng ta có thể tổ chức trò chơi mang tính cá nhân, nhóm nhỏ 5-10 học sinh
trong một lượt chơi như: Ai nhanh hơn, đối đáp, giải ô chữ, câu hỏi ba dữ kiện, tôi là
nhà thông thái Đây là những trò chơi giáo viên có thể tổ chức trong lớp học, thời
gian thực hiện ngắn, trong vài phút củng cố bài, trong những tiết học có nội dung bài
học dễ hiểu và ngắn hoặc trong tiết ôn tập địa lý.
- Quy mô lớn (số lượng học sinh đông): chúng ta có thể tổ chức những trò chơi,
hoạt động ngoại khóa có quy mô lớn như: Lễ hội địa lý, CLB địa lý Đây là những
hình thức tổ chức trong phòng lớn (hội trường) và ngoài trời, thời gian thực hiện khá
dài.
Nhưng trong quá trình giảng dạy, tôi thường áp dụng hình thức trò chơi nhỏ
trong không gian lớp học với số lượng học sinh khoảng 35 - 40 em. Do đó, trong bài
viết này tôi xin phép trình bày nội dung chủ yếu là một số trò chơi nhỏ.
2. Biện pháp thực hiện
2.1 Một số trò chơi nhỏ
2.1.1 Trò chơi Ai nhanh hơn
Chương trình điạ lý lớp 10
Bài 5: Vũ trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục

của Trái Đất
- Chuẩn bị:
Sử dụng hình 5.2 - Các hành tinh trong hệ Mặt Trời và quỹ đạo chuyển động
của chúng, phô tô làm 2 bản khổ A3, dán lên bảng hoặc trình chiếu trên PowerPoint.
- Tiến hành: Gọi 2 học sinh cùng lên bảng xác định (viết) tên các hành tinh
tương ứng với các vị trí đã đánh số.
Ai thực hiện đúng, sớm hơn là thắng cuộc.
Bài 7: Cấu trúc của Trái Đất. Thạch quyển. Thuyết kiến tạo mảng
- Chuẩn bị:
Sử dụng hình 7.3 - Các mảng kiến tạo lớn của Thạch quyển, xóa tên các mảng,
phô tô làm 2 bản khổ A3, dán lên bảng hoặc trình chiếu trên PowerPoint.
- Tiến hành: Gọi 2 học sinh cùng lên bảng xác định (viết) tên các mảng kiến tạo
tương ứng với các vị trí đã đánh số.
Ai thực hiện đúng, sớm hơn là thắng cuộc.
Bài 8 - 9: Tác động của Nội lực - Ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất
- Chuẩn bị: Lập bảng sau:
Các kết quả của quá trình nội và ngoại lực tác động đến địa hình bề mặt Trái
Đất
1. Núi uốn nếp
2. Hang động cacxto Phong Nha - Kẻ Bàng
3. Đá bị vỡ thành tảng và mảnh vụn
4. Sông Hồng
5. Đồng bằng sông Cửu Long
6. Nấm đá
7. Dãy núi con Voi
8. Biển Đỏ
9. Sông Chảy
10. Cát bị cuốn theo gió lớn
Và hai phiếu thăm. Phiếu thứ nhất yêu cầu xác định kết quả dạng địa hình của
quá trình nội lực. Phiếu thứ hai yêu cầu xác định kết quả dạng địa hình của quá trình

ngoại lực.
- Tiến hành:
Lập hai đội chơi, đội A và đội B, mỗi đội gồm 5 học sinh đứng thành hàng dọc
theo lối lên xuống giữa lớp.
Thời gian thực hiện trong vòng 2 phút.
Luật chơi: Khi có hiệu lệnh bắt đầu tính giờ, đại diện hai đội lên bốc thăm, sau
đó tiến hành xác định kết quả. Học sinh thứ 1 trong mỗi đội sẽ cầm phấn viết lên bảng
lựa chọn của mình sau đó về cuối hàng. Học sinh thứ 2 trong mỗi đội sẽ cầm phấn
viết lên bảng lựa chọn của mình sau đó
về cuối hàng. Cứ thế lần lượt đến thành
viên thứ 5.
Đội nào thực hiện đúng, xong sớm
hơn là thắng cuộc.
Chương trình điạ lý lớp 11
Bài 5 – tiết 3: Một số vấn đề của
khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á
- Chuẩn bị:
Sử dụng hình 5.5 – Khu vực Tây
Nam Á (hình bên), xóa tên các nước Thổ
Nhĩ Kỳ, Iran, Irac, Arâp Xêut,
Apganixtan, Xiri và đánh số từ 1 đến 6,
phô tô làm 2 bản khổ A3, dán lên bảng
hoặc trình chiếu trên PowerPoint.
- Tiến hành: Gọi 2 học sinh cùng
lên bảng xác định (viết) tên các nước trong khu vực tương ứng với số thứ tự trên bản
đồ.
Ai thực hiện đúng, sớm hơn là thắng cuộc.
Bài 11 – tiết 1: Tự nhiên, dân cư và xã hội Đông Nam Á
- Chuẩn bị:
Sử dụng bản đồ câm Khu vực Đông Nam Á, đánh số từ 1 đến 10, phô tô làm 2

bản khổ A3, dán lên bảng hoặc trình chiếu trên PowerPoint.
- Tiến hành: Gọi 2 học sinh cùng lên bảng xác định (viết) tên các nước trong
khu vực tương ứng với số thứ tự trên bản đồ.
Ai thực hiện đúng, sớm hơn là thắng cuộc.
2.1.2 Trò chơi Đôi bạn cùng tiến
Chương trình điạ lý lớp 10
Bài 28: Địa lý ngành chăn nuôi
- Chuẩn bị:
GV chuẩn bị những mảnh giấy có kích thước 1/2 khổ A4 theo chiều ngang có in
sẵn những loại cây trồng như sau: lúa gạo, lúa mì, khoai lang, sắn, cao lương, ô liu,
cao su, cà phề, củ cải đường, bông, đậu nành, khoai tây, đại mạch, yến mạch, thuốc lá,
chè, mía, ngô
GV chia bảng đen như sau:
Nhóm 1 Nhóm 2
Khí hậu nhiệt đới Khí hậu ôn đới Khí hậu nhiệt đới Khí hậu ôn đới
- Tiến hành: Lập 2 nhóm chơi, nhóm 1 và nhóm 2, mỗi nhóm 2 học sinh.
Khi có hiệu lệnh bắt đầu, cả 2 thành viên của mỗi nhóm cùng tiến hành sắp xếp
các loại cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu trong vòng 2 phút.
Hết thời gian, nhóm nào thực hiện đúng nhiều hơn là nhóm thắng cuộc.
Bài 32: Địa lý các ngành công nghiệp
- Chuẩn bị:
GV chuẩn bị những mảnh giấy có kích thước 1/2 khổ A4 theo chiều ngang có in
sẵn những sản phẩm của ngành công nghiệp thực phẩm như: sữa, tôm đông lạnh, mứt,
xúc xích, bơ, cá hộp, thịp hộp, nước mắm, đường, sữa chua, mực sấy khô tẩm gia vị,
khô bò, bột ngọt, trà bí đao, bia, bánh gạo, mì tôm
GV chia bảng đen như sau:
Nhóm 1 Nhóm 2
SP chế biến
từ ngành
trồng trọt

SP chế biến
từ ngành
chăn nuôi
SP chế biến
từ ngành
thủy hải sản
SP chế biến
từ ngành
trồng trọt
SP chế biến
từ ngành
chăn nuôi
SP chế biến
từ ngành
thủy hải sản
- Tiến hành: Lập 2 chơi, nhóm 1 và nhóm 2, mỗi nhóm 2 học sinh.
Khi có hiệu lệnh bắt đầu, cả 2 thành viên của mỗi nhóm cùng tiến hành sắp xếp
các loại sản phẩm phù hợp với phân ngành sản phẩm chế biến từ ngành trồng trọt, sản
phẩm chế biến từ ngành chăn nuôi, sản phẩm chế biến từ ngành thủy hải sản trong
vòng 3 phút.
Hết thời gian, nhóm nào thực hiện đúng nhiều hơn là nhóm thắng cuộc.
Trong bài này, ngoài ngành công nghiệp thực phẩm chúng ta có thể tổ chức
chơi với nội dung phần công nghiệp năng lượng, tin học - điện tử hoặc công nghiệp
sản xuất hàng tiêu dùng.
2.1.3 Trò chơi Ô chữ
Chương trình điạ lý lớp 10
Sử dụng trong tiết 16 - Ôn tập
Chuẩn bị: GV thiết kế trò chơi và trình chiếu bằng Power Point, với bộ câu hỏi
gồm 8 câu hỏi như sau:
Câu 1: Sức nén của không khí xuống bề mặt Trái Đất là?

Câu 2: Một tên gọi khác của gió Tín Phong
Câu 3: Nguyên nhân hình thành hai cao áp ở cực Bắc và cực Nam?
Câu 4: Phía Đông của quốc gia này chịu ảnh hưởng hoạt động của gió mùa?
Câu 5: Khối khí xích đạo ở Nam bán cầu gặp khối khí xích đạo của Bắc bán
cầu tạo?
Câu 6: Mưa tương đối ít ở?
Câu 7: Ven bờ đại dương, nơi có chảy qua thì mưa nhiều.
Câu 8: Một hàn cực có nhiệt độ trung bình năm là – 30,2
0
C ở độ cao 3030m
thuộc đảo nào?
K H I A P
M A U D I C H
N H I E T D O T H A P
T R U N G Q U O C
D A I H O I T U N H I E T D O I
C H I T U Y E N
D O N G B I E N N O N G
G R O N L E N
Tiến hành: Chia lớp làm 4 đội chơi, GV là người dẫn chương trình.
Luật chơi: GV đọc câu hỏi và hô "Hết", đội nào giơ tay trước sẽ được quyền trả
lời. Nếu trả lời đúng sẽ ghi 20 điểm. Nếu trả lời sai, đội trả lời bổ sung sẽ ghi được 10
điểm.
Kết thúc trò chơi, đội nào ghi được nhiều điểm là đội thắng cuộc. Giáo viên
tổng kết, nhận xét và phát thưởng để khích lệ tinh thần các em.
Chương trình điạ lý lớp 11
Sử dụng trong tiết Ôn tập học kỳ II
Chuẩn bị: GV thiết kế trò chơi và trình chiếu bằng Power point, với bộ câu hỏi
gồm 5 câu hỏi như sau:
Câu 1: Quốc gia nào vừa nằm trên ĐNA lục địa vừa nằm trên ĐNA hải đảo?

Câu 2: Đại hội thể thao Đông Nam Á
Câu 3: Sông nào chảy qua lãnh thổ 6 quốc gia?
Câu 4: Cây lương thực truyền thống và quan trọng trong khu vực ĐNA?
Câu 5: Cụm từ thường dùng trong quan hệ ngoại giao giữa các nước trong khu
vực và trên thế giới?
M A L A I X I A
S E A G A M E S
M E K O N G
L U A N U O C
H U U N G H I
Tiến hành: Chia lớp làm 2 đội chơi, GV là người dẫn chương trình.
Luật chơi: GV đọc câu hỏi và hô "Hết", đội nào giơ tay trước sẽ được quyền trả
lời. Nếu trả lời đúng sẽ ghi 20 điểm. Nếu trả lời sai, độ trả lời bổ sung sẽ ghi được 10
điểm.
Kết thúc trò chơi, đội nào ghi được nhiều điểm là đội thắng cuộc. Giáo viên
tổng kết, nhận xét và phát thưởng để khích lệ tinh thần các em.
Trong trò chơi này giáo viên có thể sáng tạo nhiều ô chữ với những nội dung,
chủ đề khác như phần địa lý tự nhiên, xã hội trong chương trình địa lý 10 và địa lý các
khu vực, các quốc gia trong chương trình địa lý 11.
2.1.4 Trò chơi Đối đáp nhanh
Chương trình điạ lý lớp 11
Chuẩn bị: Nội dung chơi là kiến thức tương ứng trong bài
Tiến hành:
- Lập 2 đội chơi, đội A và đội B mỗi đội gồm 6 thành viên.
- Yêu cầu 2 đội xếp thành hàng dọc theo đường lên xuống giữa lớp và quay mặt
vào nhau.
- Sau đó hai hàng cùng đếm số:
Đội A: 1, 2, 3, 4, 5, 6
Đội B: 1, 2, 3, 4, 5, 6
Luật chơi: Mỗi em học sinh ở đội A sẽ nói tên nước, yếu tố tự nhiên, thì các em

học sinh đội B sẽ trả lời tên thủ đô, các đặc điểm của yếu tố tự nhiên đó với nội dung
ngắn gọn, súc tích, cơ bản. Mỗi câu trả lời đúng ghi được 5 điểm.
Cụ thể như sau:
Đội A Đội B
HS 1: Nhật Bản HS1 : Tôkyo
HS 2: Là quốc gia HS 2: Quần đảo
HS 3: Đặc điểm địa hình chủ yếu HS 3: 80% đồi núi
HS 4: Đặc điểm đồng bằng HS 4: Nhỏ hẹp, ven biển
HS 5 : Tên các đảo lớn HS 5: Honsu, Hocaido, Kiuxiu, Xicocu
HS 6: Đặc điểm sông ngòi HS 6: Ngắn, dốc

Sau khi thực hiện xong, GV đổi lại cho học sinh ở đội B hỏi, đội A trả lời.
Đội B Đội A
HS 1: Đặc điểm bờ biển HS1 : Rộng, dài, khúc khuỷu, nhiều vũng
vịnh.
HS 2: Đánh giá thuận lợi về biển HS 2: Phát triển GTVT biển, đánh bắt hải
sản….
HS 3: Khoáng sản HS 3: Nghèo
HS 4: Khí hậu HS 4: Ẩm, gió mùa, có sự phân hóa ôn đới,
cận nhiệt
HS 5 : Khó khăn về điều kiện tự nhiên HS 5: Thiên tai: Bão, động đất, núi lửa, sóng
thần
HS 6: Khó khăn về các ngành NN, CN HS 6: Quỹ đất NN ít, CN thiếu nguyên liệu.
Trong quá trình học sinh chơi, GV là người giám sát, theo dõi, ghi điểm.
Đội nào ghi được nhiều điểm hơn, đội đó thắng cuộc.
2.1.5 Trò chơi Tôi là nhà thông thái
Với hình thức chơi này, giáo viên đưa ra những câu hỏi ở mức độ vận dụng cao,
đòi hỏi khả năng tư duy, phân tích, tổng hợp kiến thức của học sinh trong một số bài
học ở chương trình Địa lý 10 và 11.
Chương trình điạ lý lớp 10.

Bài 5: Vũ trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục
của Trái Đất:
- Giả sử một trực thăng bay lên theo phương thẳng đứng rồi hạ cánh theo
phương thẳng đứng thì máy bay có đáp xuống vị trí cũ không? Tại sao?
Bài 6: Hệ quả chuyểnđộng xung quanh Mặt Trời của Trái Đất
- Nếu Trái Đất không chuyển động tự quay quanh trục mà chỉ chuyển động tịnh
tiến xung quanh Mặt Trời thì có hiện tượng ngày đêm không? Độ dài ngày đêm như
thế nào? Tại sao?
- Hãy giải thích câu ca dao: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
Bài 13: Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển. mưa
- Giải thích sự phân bố lượng mưa không đều theo vĩ độ?
Bài 16: Sóng. Thủy triều. Dòng biển
- Ở vùng chí tuyến, bờ nào của lục địa có khí hậu ẩm, mưa nhiều, bờ nào của
lục địa có khí hậu khô? Tại sao?
Bài 27: Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố
nông nghiệp. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp
- Tại sao ở các nước đang phát triển, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp là nhiệm
vụ chiến lược hàng đầu nhưng ngành chăn nuôi chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu giá
trị sản xuất nông nghiệp?
- Câu ca dao dưới đây cho thấy một đặc điểm cơ bản của sản xuất nông nghiệp.
Trông trời, trông đất, trông mây
Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng, đá mềm
Trời yên biển lặng mới yên tấm lòng
Cho biết đặc điểm đó là gì? Xuất phát từ đâu mà có đặc điểm đó?
Bài 34: Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
- Tại sao ở các nước đang phát triển châu Á, trong đó có Việt Nam, phổ biến
hình thức khu công nghiệp tập trung?
Bài 36: Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố

ngành GTVT
- Tại sao nói: Để phát triển kinh tế, văn hóa miền núi, giao thông vận tải phải đi
trước một bước?

Chương trình điạ lý lớp 11.
Bài 5- tiết 1: Một số vấn đề của Châu Phi
- Tại sao các nước Châu Phi có nguồn tài nguyên khá phong phú nhưng đa số
các nước Châu Phi là những nước nghèo, kém phát triển?
Bài 6 – tiết1: Tự nhiên và dân cư Hoa Kỳ
- Giải thích nguyên nhân và phân tích ảnh hưởng của sự gia tăng dân số đối với
phát triển kinh tế Hoa Kỳ
Bài 6 – tiết 2: Kinh tế Hoa Kỳ
- Vì sao ngành nông nghiệp của Hoa Kỳ đứng hàng đầu thế giới?
Bài 7 – tiết 2: EU – Hợp tác, lien kết để cùng phát triển
- Liên kết vùng là gì? Vì sao các nước EU phát triển liên kết vùng?
Bài 9 – Tiết 1; Tự nhiên, dân cư và tình hình phát triển kinh tế Nhật Bản
- Hãy chứng minh Nhật Bản là nước có cơ cấu dân số già? Nêu tác động của cơ
cấu dân số già đến phát triển kinh tế - xã hội.
Bài 9 – Tiết 2: Các ngành kinh tế và các vùng kinh tế
- Tại sao Nhật Bản chú trọng phát triển các ngành công nghiệp hiện đại (kỹ
thuật cao)?
- Nêu tác dụng của cơ cấu kinh tế hai tầng đối với phát triển kinh tế của Nhật
Bản?
- Tại sao đánh bắt hải sản là ngành kinh tế quan trọng của Nhật Bản?
Bài 10 – tiết 1: Tự nhiên, dân cư và xã hội nước CHND Trung Hoa
- Phân tích thuận lợi, khó khăn của điều kiện tự nhiên đối với sự phát triển kinh
tế và phân bố dân cư miền Đông và miền Tây Trung Quốc?
- Giải thích sự phân bố dân cư Trung Quốc không đồng đều ở 2 miền Đông,
Tây?
- Miền Đông Trung Quốc có những thuận lợi gì để trở thành vùng nông nghiệp

trù phú?
Bài 11 – tiết 1: Tự nhiên, dân cư và xã hội khu vực Đông Nam Á
- So sánh những đặc điểm giống và khác nhau của ĐNÁ lục địa và ĐNÁ biển
đảo.
- Hãy làm rõ những trở ngại từ các đặc điểm dân cư và xã hội đối với sự phát
triển kinh tế trong khu vực Đông Nam Á.
Bài 11 – tiết 2 : Kinh tế khu vực Đông Nam Á
- Tại sao sản lượng cá khai thác của các nước trong khu vực Đông Nam Á chưa
xứng với tiềm năng?
…
Sau khi học sinh trả lời được, giáo viên có thể chấm điểm ngay và kết luận học
sinh có câu trả lời đúng nhất là nhà thông thái.
Trò chơi Tôi là nhà thông thái đòi hỏi khả năng tư duy, phân tích, tổng hợp kiến
thức của học sinh qua đó có tác dụng giúp học sinh khắc sâu kiến thức vừa học.
2.2 Trò chơi lớn
Trò chơi lớn thường tổ chức ngoài trời, không gian rộng, thời gian thực hiện
tương đối dài, nội dung gồm nhiều chương hoặc nhiều phần. Gồm nhiều đội chơi và
ban tổ chức phải lên kế hoạch, phải có sự đầu tư, chuẩn bị kỹ càng về vật chất, bộ câu
hỏi và giải thưởng. Trong bài viết của mình tôi xin phép không trình bày trò chơi này
vì tôi mới xây dựng được ý tưởng nhưng chưa có cơ hội và điều kiện thực hiện.
3. Một số yêu cầu khi thực hiện trò chơi
Trò chơi địa lý tuy hấp dẫn, dễ thực hiện, hình thức chơi đa dạng, phong phú và
tính thu hút cao nhưng vẫn có hạn chế. Do đó, khi tổ chức trò chơi địa lý, giáo viên
cần lưu ý những điểm sau:
- Giáo viên phải có sự chuẩn bị tốt về nội dung (câu hỏi), phương tiện, dụng cụ:
nam châm, bút lông (nếu trò chơi cần dùng đến), phần thưởng.
- GV phải lựa chọn trò chơi phù hợp với không gian, thời gian, đối tượng học
sinh.
- Tránh lạm dụng trò chơi, dễ gây nhàm chán. GV phải luôn sáng tạo, cải biên
trò chơi phù hợp với lứa tuổi, tâm lý, trình độ các em để tạo sự cuốn hút.

- Sau mỗi trò chơi giáo viên phải nhận xét, tổng kết, đánh giá và không nên chú
trọng nhiều đến chuyện thắng thua để nâng cao tinh thần cộng tác, đoàn kết và học hỏi
nhau cùng tiến bộ.
III. Kết quả thực hiện đề tài
Thông qua quá trình áp dụng một số trò chơi địa lý trong học kỳ I năm học
2014 -2015 đối với học sinh lớp 10A9, tôi nhận thấy một số hiệu quả nhất định. Nhìn
chung, đã góp phần tạo sự hứng thú, góp phần tạo niềm say mê, học hỏi của học sinh
đối với bộ môn Địa lý trong giờ học, năng lực tư duy được nâng cao.
Học kỳ I năm học 2014 -2015, tôi được phân công giảng dạy môn Địa lý lớp
10A8, 10A9 và tôi đã áp dụng với lớp 10A9. So sánh kết quả học tập môn Địa lý của
2 lớp 10A8, 10A9 trong học kỳ I sau khi áp dụng đề tài với lớp 10A9, tôi nhận thấy
có kết quả khác biệt, cụ thể sau:
- Lớp 10A8: Sĩ số 42 (Giỏi: 04 (9,52%), Khá: 12 (28,57%), TB: 18 (42.86%),
Yếu: 08 (19.04%)
- Lớp 10A9: Sĩ số 38 (Giỏi: 08 (21,05%), Khá: 12 (31,58%), TB: 15 (39,47%),
Yếu: 03 ( 7,89%)
Với kết quả khác biệt giữa một lớp có áp dụng đề tài và một lớp không áp dụng
đề tài như vậy, tôi nhận thấy việc đưa một số trò chơi nhỏ vào giờ học đã góp phần
phục vụ hữu ích và nâng cao hiệu quả, chất lượng dạy và học các giờ Địa lý.
Phần lớn học sinh nắm vững và khắc sâu kiến thức bài học, hiểu và vận dụng
được nội dung học tập, bên cạnh đó học sinh được rèn luyện và nâng cao các kỹ năng
địa lý và các kỹ năng khác.
IV. Kết luận
Trò chơi Địa lý là một phương pháp dạy học địa lý sinh động, hấp dẫn. Các trò
chơi này có các tác dụng:
- Giúp hạn chế tâm lý chán nản của các em học sinh với bộ môn và gây hứng
thú học tập, tạo niềm say mê tìm hiểu, sự yêu thích của các em với bộ môn Địa lý.
- Khắc sâu kiến thức bài học.
- Củng cố và rèn luyện kiến thức và kỹ năng địa lý.
- Phát huy sự nhanh trí, sáng tạo, tính tự lập và kỹ năng làm việc theo nhóm.

Có rất nhiều trò chơi có hình thức, quy mô phù hợp với bộ môn Địa lý, trong
quá trình dạy học giáo viên Địa lý có thể tìm hiểu, dễ dàng khai thác hiệu quả và thực
hiện các trò chơi kết hợp với các phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng dạy và
học Địa lý ở bậc THPT.
Trong quá trình tôi thực hiện đề tài chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót. Kính
mong quý thầy cô đóng góp ý kiến để đề tài hoàn thiện hơn.
Tân Phú, ngày 25 tháng 2 năm 2015
Người thực hiện
Trần Thị Lan Hương
V. Tài liệu tham khảo
- Công cụ tìm kiếm google
- Đổi mới PPDH địa lý ở trung học phổ thông - Nguyễn Đức Vũ - Phạm Thị
Sen - NXB Giáo dục.
- Sách giáo khoa, sách giáo viên địa lý 10, 11.
- Tài liệu tập huấn Dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định
hướng phát triển năng lực học sinh môn Địa lý cấp trung học phổ thông
MỤC LỤC
I. Lí do chọn đề tài 1
II. Tổ chức thực hiện đề tài 1
1. Cơ sở lí luận: 1
1.1 Quan niệm về trò chơi 1
1.2 Quan niệm về trò chơi địa lý 1
1.3 Nguyên tắc thực hiện trò chơi địa lý 1
1.4 Đặc trưng và hình thức của trò chơi 2
1.4.1 Đặc trưng 2
1.4.2 Hình thức 2
2. Biện pháp thực hiện 3
2.1 Một số trò chơi nhỏ 3
2.1.1 Trò chơi Ai nhanh hơn 3
2.1.2 Trò chơi Đôi bạn cùng tiến 4

2.1.3 Trò chơi Ô chữ 5
2.1.4 Trò chơi Đối đáp nhanh 7
2.1.5 Trò chơi Tôi là nhà thông thái 8
2.2 Trò chơi lớn 10
3. Một số yêu cầu khi thực hiện trò chơi 10
III. Kết quả thực hiện đề tài 10
IV. Kết luận 11
V. Tài liệu tham khảo 12
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
……
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Trần Thị Lan Hương
2. Ngày tháng năm sinh: 29/9/1984
3. Nam , Nữ
4. Địa chỉ: Khu 10 - Thị trấn Tân Phú - Đồng Nai
5. Điện thoại: 0968429849
6. Chức vụ: Giáo viên
7. Đơn vị công tác: Trường THPT Đoàn Kết
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị (Hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân
- Năm nhận bằng: 2007
- Chuyên ngành đào tạo: Địa lý
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: 0 năm
- Số năm có kinh nghiệm: 0 năm
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 3 năm gần đây: Không có
DUYỆT CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Đơn vị: THPT Đoàn Kết Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
PHIẾU NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Năm học: 2014- 2015
Tên sáng kiến kinh nghiệm:
"TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG DẠY VÀ HỌC ĐỊA LÝ Ở TRƯỜNG THPT"
Họ và tên tác giả: Trần Thị Lan Hương Đơn vị (Tổ): Địa
Lĩnh vực:
Quản lý giáo dục Phương pháp dạy học bộ môn
Phương pháp giáo dục Lĩnh vực khác:……………………
1. Tính mới:
- Có giải pháp hoàn toàn mới
- Có giải pháp cải tiến, đổi mới từ giải pháp đã có
2. Hiệu quả:
- Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp
dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao.
- Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng trong đơn vị có hiệu quả cao
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp
dụng tại đơn vị có hiệu quả cao.
3. Khả năng áp dụng:
- Cung cấp được các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chính
sách:
Tốt Khá Đạt
- Đưa ra các giải pháp khuyến nghị có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ thực
hiện và dễ đi vào cuộc sống:
Tốt Khá Đạt
- Đã được áp dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc có khả năng áp dụng đạt
hiệu quả trong phạm vi rộng:
Tốt Khá Đạt
XÁC NHẬN CỦA TỔ CHUYÊN MÔN THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
( Ký tên và ghi rõ họ tên) (Ký tên ghi rõ họ tên và đóng dấu)