Giáo dục lí tưởng cách mạng cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề kỹ thuật việt đức, tỉnh nghệ an trong giai đoạn hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN VĂN HẠNH
GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG
CHO HỌC SINH, SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG
NGHỀ KỸ THUẬT VIỆT - ĐỨC, TỈNH NGHỆ AN
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
NGHỆ AN - 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN VĂN HẠNH
GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG
CHO HỌC SINH, SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG
NGHỀ KỸ THUẬT VIỆT - ĐỨC, TỈNH NGHỆ AN
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
Chuyên ngành: Chính trị học
Mã số: 60.31.02.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
Người hướng dẫn khoa học: TS. BÙI VĂN DŨNG
NGHỆ AN - 2014
1
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ
của nhiều đơn vị, cá nhân.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Khoa Giáo dục Chính trị,
Phòng đào tạo Sau Đại học, quý thầy giáo, cô giáo Trường Đại học Vinh đã
tạo điều kiện, giúp đỡ tận tình trong quá trình học tập cũng như nghiên cứu đề
tài này.
Tôi xin bày tỏ sự tri ân sâu sắc đến TS. Bùi Văn Dũng đã tận tình
hướng dẫn, giúp đỡ, để tôi hoàn thành luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu nhà trường, các đồng nghiệp
Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức tỉnh Nghệ An, bạn bè, đồng
nghiệp đã cổ vũ, khuyến khích, động viên, khích lệ để tôi học tập hoàn thành
tốt nghiệp luận văn thạc sỹ.
Trân trọng!
Nghệ An, tháng 10 năm 2014
Tác giả
Nguyễn Văn Hạnh
2
MỤC LỤC Trang
A. MỞ ĐẦU 5
B. NỘI DUNG 15
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁO DỤC LÝ
TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO HỌC SINH, SINH VIÊN ………. 15
1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài: ………………… 15
1.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt
Nam về giáo dục lý tưởng cách mạng: …………………………… 20
1.3. Tính tất yếu của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho học
sinh, sinh viên hiện nay: ……………………………………………. 25
Chương 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VIỆC GIÁO DỤC LÝ
TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO HỌC SINH, SINH VIÊN Ở
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ KỸ THUẬT VIỆT – ĐỨC, TỈNH
NGHỆ AN ………………………………………………………… 44
2.1. Một số nét khái quát về Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt -
Đức, tỉnh Nghệ An …………………………………………………. 44
2.2. Tình hình thực hiện công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho
học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh
Nghệ An …………………………………………………………… 49
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG
CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH

MẠNG CHO HỌC SINH, SINH VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG
NGHỀ KỸ THUẬT VIỆT – ĐỨC, TỈNH NGHỆ AN HIỆN
NAY…………………………………………………………… …… 70
3.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật
Việt – Đức Nghệ An hiện nay…………………….………………… 70
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật
Việt – Đức, tỉnh Nghệ An hiện nay ……………………………….… 76
C. KẾT LUẬN 93
D. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 96
3
E. PHỤ LỤC 100
A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm sâu sắc, đặc biệt đối với
thế hệ trẻ Việt Nam. Người luôn tin tưởng và đánh giá cao vai trò của các thế
4
hệ thanh niên đối với vận mệnh Quốc gia dân tộc. Trong Thư gửi các bạn
thanh niên ngày 17/08/1947, Người đã khẳng định: “Thanh niên là người chủ
tương lai của nước nhà. Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một
phần lớn là do các thanh niên” [28; 185]. Người cũng thẳng thắn nhắc nhở,
khuyên dạy thanh niên phải biết luôn tu dưỡng, trau dồi đạo đức cách mạng,
hăng say học tập, rèn đức luyện tài để trở thành người hữu ích cho cách mạng,
cho công cuộc kiến thiết xây dựng nước nhà.
Nhận thức được điều đó, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng,
Đảng và Bác Hồ luôn quan tâm giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho
thanh niên. Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là làm cho thanh
niên hiểu được vai trò, sứ mệnh của mình đối với đất nước và thể hiện được
bản lĩnh của mình trong sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng,

văn minh. Lý tưởng cách mạng phải ngấm sâu trong nhận thức, trở thành lẽ
sống, thành phương châm xử thế và phương thức hành động của thanh niên.
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI (2011) đã xác định: “Làm tốt
công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, truyền thống, lý tưởng, đạo đức và lối
sống, tạo điều kiện học tập, lao động, giải trí, phát triển thể lực, trí tuệ cho thế
hệ trẻ; khuyến khích cổ vũ thanh niên nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão lớn, xung
kích, sáng tạo, làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại” [12; 50].
Với ý nghĩa đó, Đảng, Nhà nước quan tâm bồi dưỡng được hàng triệu
thanh niên với đầy đủ những phẩm chất cao quý, góp phần làm rạng rỡ non
sông gấm vóc, làm tỏa sáng trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam trên trường quốc tế.
Chúng ta không chỉ có thanh niên anh hùng trong chiến đấu mà còn có những
thanh niên tiêu biểu trong lao động sản xuất. Tuy vậy, cũng còn không ít
thanh niên sống thiếu lý tưởng, thích hưởng thụ, thờ ơ với các vấn đề chính trị
- xã hội. Nguyên nhân cơ bản là công tác giáo dục lý tưởng đạo đức chưa
được quan tâm đúng mức. Còn có cấp ủy, chính quyền, đoàn thể thờ ơ với
5
công tác này. Trong chỉ đạo, điều hành của một số cấp ủy chưa đến nơi, đến
chốn. Kỷ luật kỷ cương xã hội không nghiêm, những tiêu cực xã hội phát
sinh, các thế lực thù địch chống phá quyết liệt từ bên ngoài. Tất cả những điều
đó tác động đa chiều đến các tầng lớp thanh niên và do đó, công tác giáo dục
lý tưởng đạo đức cho thanh niên chưa đạt được yêu cầu mong muốn.
Bối cảnh hiện nay, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên càng
quan trọng hơn bao giờ hết. Đó là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của
toàn xã hội, trong đó ngành giáo dục và đào tạo giữ vai trò chủ đạo. Nhận
thức được điều đó, các cơ sở giáo dục đã có nhiều giải pháp tăng cường công
tác quản lý và giáo dục thanh niên, học sinh, sinh viên. Trong xu thế chung
đó, ngành giáo dục Nghệ An nói chung, Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt
– Đức nói riêng đã có nhiều giải pháp hữu hiệu trong công tác giáo dục lý
tưởng cách mạng cho thanh niên. Tuy nhiên, trong thực tế cũng bộc lộ những
bất cập. Việc tổ chức giáo dục chưa thật sự linh hoạt, vai trò của cấp ủy, chính

quyền, đoàn thể chưa rõ nét, sinh viên chưa chú trọng đến tự giáo dục. Cơ sở
vật chất, điều kiện phương tiện, vật tư, nhân lực chưa được đầu tư đúng mức.
Cơ chế chính sách đầu tư cho công tác này còn hạn chế. Vì vậy, nâng cao hiệu
quả giáo dục lý tưởng cách mạng cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng
nghề kỹ thuật Việt - Đức, tỉnh Nghệ An là một vấn đề cấp thiết. Vì lý do như
trên, tôi mạnh dạn chọn vấn đề: “Giáo dục lý tưởng cách mạng cho học
sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh Nghệ An
trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài luận văn Cao học thạc sỹ Chính trị học.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Nhận thức được tầm quan trọng của thanh niên và giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thanh niên đã có nhiều công trình nghiên cứu.
- Các công trình tham khảo, chuyên khảo
6
Lý tưởng cách mạng của thanh niên Việt Nam trong sự nghiệp đổi
mới của Đỗ Mười (1995) [34]. Tác giả đã khẳng định, thanh niên Việt Nam
hiện nay tuyệt đại đa số tin tưởng con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng
và Bác Hồ đã chọn lựa, có lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần lao động sáng
tạo, ý chí tự lập tự cường. Các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể cần quan
tâm, chăm lo giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng cho thanh niên. Bởi hiện
nay vẫn còn một bộ phận không nhỏ thanh niên rời xa lý tưởng cách mạng, có
tư tưởng hưởng thụ mà lãng quên trách nhiệm với Tổ quốc, với gia đình và
với chính bản thân mình.
Hồ Đức Việt (1996), Thanh niên với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước [45]. Tác giả đã nhấn mạnh vai trò, sứ mệnh của thanh niên
trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Trách nhiệm của thanh niên là phải kế
thừa truyền thống cách mạng của cha ông và phát huy trong điều kiện lịch sử
mới. Từ đó, tác giả đề xuất các giải pháp tăng cường giáo dục giá trị sống, bồi
dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên.
Trần Quy Nhơn (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về bồi dưỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau [36]. Tác giả đã làm rõ bồi dưỡng lý tưởng cách mạng

cho thanh niên là việc làm rất cần thiết. Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội
vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh phụ thuộc
phần lớn vào thanh niên. Do đó, giác ngộ lý tưởng cách mạng, xây dựng niềm
tin, bản lĩnh chính trị cho thanh niên là nhiệm vụ cấp bách của cả hệ thống
chính trị, trong đó ngành Giáo dục và đào tạo phải đóng vai trò nòng cốt.
Phạm Tất Dong (1995), Cải tiến công tác giáo dục chính trị, tư tưởng,
đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc dân
[3]. Tác giả đã luận giải cơ sở lý luận cơ bản về giáo dục chính trị, lối sống,
đạo đức cho thanh niên và tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức, lối sống
cho thanh niên Việt Nam hiện nay. Phân tích, đánh giá thực trạng công tác
7
giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục đạo đức lối sống cho thanh niên nước ta
hiện nay. Nêu và phân tích những nội dung cơ bản và những giải pháp chủ
yếu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức lối sống cho
thanh niên, sinh viên trong quá trình hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay.
Đoàn Nam Đàn (2000), “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục -
đào tạo thanh niên ở nước ta hiện nay”, Đề tài khoa học cấp Nhà nước mã số
NN.7 [9]. Tác giả cho rằng, giáo dục và đào tạo thanh niên vừa “hồng” và vừa
“chuyên” theo tư tưởng Hồ Chí Minh là việc làm có ý nghĩa chiến lược. Trên
cơ sở khảo sát, đánh giá tình hình giáo dục thanh niên hiện nay, đề tài đã nêu
ra những giải pháp vận dụng tư tưởng của Hồ Chí Minh trong giáo dục thanh
niên. Trong đó, tác giả lưu tâm cần nâng cao nhận thức của thanh niên về sự
nghiệp đổi mới, tạo môi trường thuận lợi để thanh niên học tập, rèn luyện
nâng cao trình độ, từng bước hoàn thiện nhân cách, phát huy vai trò xung kích
trong hoạt động thực tiễn; thực hiện định hướng nghề nghiệp và tạo việc làm
cho thanh niên; xây dựng bản lĩnh cho thanh niên, giúp họ khắc phục những
hạn chế, thiếu sót.
Trần Văn Miều (2002), “Tình hình tư tưởng thanh niên và công tác
giáo dục của Đoàn thanh niên giai đoạn hiện nay”, Đề tài nghiên cứu cấp Bộ
[24]. Trên cơ sở phân tích điều kiện khách quan tác động làm phân hóa tư

tưởng, tâm lý của thanh niên và thực trạng công tác tập hợp đoàn kết thanh
niên của tổ chức Đoàn hiện nay, tác giả đã đề xuất các giải pháp tăng cường
công tác quản lý và giáo dục thanh niên của Đoàn thanh niên, nhất là Đoàn
thanh niên trong các trường học. Tác giả đặc biệt nhấn mạnh giải pháp giáo
dục chính trị, tư tưởng, giáo dục pháp luật, giáo dục đạo đức lối sống và giáo
dục kỹ năng sống cho thanh niên. Các cấp bộ đoàn cần cụ thể hóa kế hoạch
hoạt động phù hợp với tâm lý, nguyện vọng của thanh niên, tạo ra nhiều hoạt
động bổ ích mà thanh niên cần. Lãnh đạo Đoàn cần làm tốt công tác tham
8
mưu với cấp ủy, chính quyền, phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong công
tác quản lý và giáo dục thanh niên.
- Luận văn, luận án, tạp chí
Diệp Minh Giang (2011), Xây dựng đạo đức cho thanh niên Việt Nam
trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Luận án Tiến sĩ
Triết học [15]. Tác giả cho rằng, trong điều kiện của nền kinh tế thị trường,
thanh niên bị tác động của nhiều nhân tố, trong đó có sự đan xen của những
nhân tố thuận lợi và những nhân tố bất lợi, khó lường. Thanh niên đang đứng
trước sự chọn lựa giữa giá trị sống tích cực và những đòi hỏi vật chất tầm
thường, giữa cống hiến và hưởng thụ, giữa lợi ích và trách nhiệm, giữa được
và mất. Vì lẽ đó, chúng ta phải định hướng cho thanh niên chọn lựa đúng
những giá trị tốt đẹp, phù hợp truyền thống lịch sử văn hóa của dân tộc, gạt
bỏ, loại trừ những thói hư, tật xấu. Theo tác giả, xây dựng đạo đức, lý tưởng
cho thanh niên phải tuân thủ nguyên tắc: phù hợp điều kiện kinh tế - xã hội,
phù hợp tâm lý lứa tuổi, huy động sức mạnh của toàn xã hội và kế thừa tinh
hoa đạo đức của dân tộc và nhân loại. Biện pháp đặt ra phải đồng bộ từ nâng
cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể về vai trò, vị trí của thanh
niên đến hoàn thiện thể chế, pháp luật, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội,
đẩy mạnh giáo dục gia đình, nhà trường và nâng cao vai trò tự giáo dục của
thanh niên.
Nguyễn Phương Hồng (1997), "Mấy ý kiến về việc phát huy nhân tố

con người trong việc giáo dục lý tưởng cộng sản và đạo đức cách mạng cho
thanh niên", Tạp chí Xây dựng Đảng, (số) 07/1997 [17]. Tác giả cho rằng,
phát huy nhân tố con người chính là tạo ra nguồn lực lao động trẻ, khỏe, năng
động, sáng tạo. Nguồn lực đó không ai khác là lực lượng thanh niên. Do vậy,
phát huy vai trò của thanh niên là cần thiết, giữ vai trò quyết định sự phát
triển lâu bền của đất nước. Trong đó, giáo dục lý tưởng cộng sản và đạo đức
9
cách mạng mà thực chất là giáo dục lòng yêu nước, ý chí thiết tha với độc lập
dân tộc đóng vai trò là nền tảng. Vì lẽ đó, cần phải quan tâm hơn nữa đến
công tác giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng cho thanh niên với những
hình thức, nội dung phù hợp tâm lý thanh niên, phù hợp điều kiện sống, lao
động và cống hiến của tuổi trẻ.
Đoàn Văn Khiêm (2001), “Lý tưởng đạo đức và việc giáo dục lý tưởng
đạo đức cho thanh niên trong điều kiện hiện nay”, Tạp chí Triết học, (số)
02/2001 [19]. Bài viết đã đề cập đến thực trạng lý tưởng đạo đức và công tác
giáo dục lý tưởng đạo đức cho thanh niên trong điều kiện nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thể hiện triết lý sâu sắc về mối quan hệ
giữa yêu cầu giáo dục giá trị đạo đức tốt đẹp cho thanh niên và những điều
kiện thực tế để thực hiện hoạt động giáo dục đó. Theo tác giả, giáo dục lý
tưởng đạo đức cho thanh niên phải là một quá trình thống nhất từ giáo dục gia
đình, cộng đồng, nhà trường đến vai trò tự giáo dục của thanh niên. Cần phải
tạo lập môi trường kỷ luật, kỷ cương trong mọi hoạt động xã hội, là trách
nhiệm của cả hệ thống chính trị. Thực hiện giáo dục lý tưởng đạo đức song
hành với hoạt động giáo dục kiến thức văn hóa, tạo dựng niềm tin trong thanh
niên.
Trần Hùng Phi (2006), “Xây dựng bản lĩnh chính trị cho thanh niên ở
nước ta hiện nay”, Tạp chí khoa học Chính trị, (số) 02/2006 [37]. Theo tác
giả, bản lĩnh chính trị cần có của thanh niên Việt Nam hiện nay là hết lòng,
hết sức phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân, ra sức thi đua lao động để xây
dựng và bảo vệ độc lập, tự do, dân giàu, nước mạnh. Để làm được điều đó,

thanh niên phải luôn giữ vững lập trường, kiên định mục tiêu lý tưởng mà
mình đã chọn, không bị dao động trước bất kỳ hoàn cảnh nào. Để làm được
điều đó, phải nâng cao sự hiểu biết cho thanh niên về truyền thống lịch sử dân
tộc, tạo niềm tin cho thanh niên về tính ưu việt của con đường đi lên chủ
10
nghĩa xã hội, về vai trò của Đảng Cộng sản. Xây dựng các mẫu hình tiên tiến
trong thanh niên trong lối sống, học tập, rèn luyện, trong đấu tranh với những
thói hư tật xấu, tạo ra sức lan tỏa sâu rộng trong đời sống tinh thần của thanh
niên.
Lê Thị Ngọc Dung, Hồ Bá Thâm (2008), “Một vài hiện tượng tiêu cực
trong thanh niên hiện nay và công tác giáo dục, vận động thanh niên”, Tạp
chí Tâm lý học, (số) 08/2008 [6]. Tác giả khẳng định, thanh niên Việt Nam đã
có những đóng góp quan trọng trong công cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc và
xây dựng đất nước. Thanh niên đã thể hiện bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trên
trường quốc tế. Tuy vậy, cũng dễ dàng nhận thấy vẫn còn một bộ phận không
nhỏ cán bộ, đoàn viên bộc lộ những tiêu cực trong lối sống, trong hành vi. Đó
là các hiện tượng chạy theo lối sống thực dụng, ích kỷ, lãng quên vai trò,
trách nhiệm và bổn phận của mình trước gia đình, cộng đồng, đất nước.
Những biểu hiện đó đã và đang làm suy giảm lòng tin của Đảng, của Nhân
dân vào thế hệ thanh niên. Vì vậy, cần phải có các giải pháp đồng bộ với hình
thức linh hoạt, mềm dẻo để giáo dục đạo đức, định hướng những giá trị tốt
đẹp cho thanh niên. Cần phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong
đó, Đảng phải quan tâm bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, tổ chức thanh niên
phải làm tốt hơn nữa công tác tư vấn, định hướng, thu hút, tập hợp và đoàn
kết thanh niên.
Qua tìm hiểu các công trình nghiên cứu, luận án, luận văn, các bài báo
khoa học, chúng tôi thấy:
Thứ nhất: Các công trình nêu trên đã khẳng định thanh niên là lực
lượng chủ lực của đất nước. Công tác giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng
cho thanh niên giữ vị trí quan trọng và rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Thứ hai: Để làm tốt công tác giáo dục lý tưởng đạo đức cho thanh niên
cần phải xuất phát từ tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của thanh niên và yêu
11
cầu thực tiễn của đất nước, của mỗi cơ quan, đơn vị. Đây là trách nhiệm của
Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể, trong đó tổ chức Đoàn phải đóng
vai trò nồng cốt, là tổ chức của thanh niên, do thanh niên và vì thanh niên.
Thứ ba: Giáo dục lý tưởng đạo đức cho thanh niên là một quá trình lâu
dài, đồng bộ với nhiều giải pháp, từ công tác tư tưởng đến tổ chức, quản lý.
Trong đó lấy giáo dục thuyết phục, động viên khuyến khích làm nền tảng, tổ
chức các hoạt động giáo dục kiến thức, rèn luyện kỹ năng, giải quyết việc làm
có ý nghĩa quyết định.
Tuy nhiên, qua tìm hiểu các công trình nghiên cứu nêu trên, chúng tôi
thấy còn có những khoảng trống mà các đề tài chưa đề cập hoặc đề cập chưa
phù hợp với đối tượng mà chúng tôi đang tập trung nghiên cứu. Đó là:
Thứ nhất: Chưa làm rõ khái niệm giáo dục lý tưởng đạo đức cách mạng
cho thanh niên, sinh viên ở Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức của
tỉnh Nghệ An hiện nay.
Thứ hai: Chưa có công trình nào đi sâu khảo sát, đánh giá thực trạng tình
hình lý tưởng đạo đức cách mạng và công tác giáo dục lý tưởng đạo đức cho
sinh viên trên địa bàn Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh Nghệ
An.
Thứ ba: Các công trình nghiên cứu chưa đề cập đến phương hướng và
các giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lý tưởng đạo đức cách mạng cho
thanh niên đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh Nghệ An.
Chúng tôi nhận thức được rằng, công tác giáo dục lý tưởng đạo đức
cách mạng cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh
Nghệ An là vấn đề mới mẻ cần có hướng tiếp cận để đi sâu nghiên cứu với
mong muốn có nhiều cách thức nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả của
công tác này. Các công trình nghiên cứu của các tác giả sẽ là cơ sở để chúng
tôi tham khảo và vận dụng trong quá trình nghiên cứu đề tài.

12
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho
học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức Nghệ An
trong giai đoạn hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Thứ nhất: Luận giải những vấn đề lý luận cơ bản của việc giáo dục lý
tưởng cách mạng cho học sinh, sinh viên trong giai đoạn hiện nay;
Thứ hai: Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác giáo dục lý tưởng cách
mạng cho học sinh, sinh viên Trường cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức
trong giai đoạn hiện nay;
Thứ ba: Đề xuất phương hướng và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho học sinh, sinh viên Trường Cao
đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Giáo dục lý tưởng cách mạng cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng
nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh Nghệ An.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu về vấn đề công tác giáo dục lý tưởng cách mạng
cho học sinh, sinh viên Trường cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức, tỉnh Nghệ
An giai đoạn từ năm 2007 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
13
Luận văn dựa trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thế hệ trẻ.
5.2. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện được đề tài, tác giả sử dụng hệ thống các phương pháp:
Phân tích, tổng hợp, so sánh, lịch sử và lôgíc, thống kê và khảo sát điều tra xã
hội học v.v
6. Ý nghĩa luận văn
6.1. Ý nghĩa về mặt lý luận
Luận văn góp phần làm sáng tỏ công tác giáo dục lý tưởng cách mạng
cho học sinh, sinh viên. Nêu ra những kết quả đạt được và hạn chế trong công
tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đề ra được những phương hướng và giải
pháp nhằm nâng cao giáo dục lý tưởng cách mạng cho học sinh, sinh viên
trong giai đoạn hiện nay.
6.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn
- Góp phần vào việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho học sinh, sinh
viên tại Trường cao đẳng nghề kỹ thuật Việt – Đức.
- Công trình nghiên cứu đã được công bố trên Tạp chí Giáo dục số đặc
biệt, tháng 9 năm 2014 (Trang 56,57,58,55).
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phần phụ
lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương, 7 tiết.
14
B. NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG
CHO HỌC SINH, SINH VIÊN
1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
1.1.1. Khái niệm lý tưởng và lý tưởng cách mạng
Trong Từ điển tiếng Việt giải thích: “Lý tưởng là mục đích cao nhất, tốt
đẹp nhất mà người ta mong muốn đạt tới” [43; 873]. Như vậy, nói đến lý
tưởng là nói tới mục đích tốt đẹp, những giá trị cuộc sống mà con người muốn
vươn tới và bằng các biện pháp để đạt được. Người sống có lý tưởng luôn
mong ước, kỳ vọng những điều tốt đẹp, luôn suy nghĩ và hành động để hoàn

thiện mình hơn, giúp ích cho mình, gia đình, xã hội và đất nước. Như vậy, lý
tưởng là tư tưởng tốt đẹp soi đường để ta đi đến tương lai một cách hoàn
thiện. Không có lý tưởng, ta sẽ không có mục đích để phấn đấu đi đến thành
công. Lý tưởng giúp ta có được những lý do để bắt đầu sống một cuộc sống
thật sự chứ không phải chỉ tồn tại. Ngoài ra, sống có lý tưởng sẽ giải quyết sự
nhàm chán, nó còn dẫn đường, soi sáng định hướng cho ta đến đích. Lý tưởng
còn giúp ta dám chịu trách nhiệm với cuộc sống của chính mình, thay vì chạy
theo đám đông hoặc trôi nổi vô định trong cuộc đời. Lý tưởng là nguồn động
lực, chất xúc tác giúp ta đạt được những gì mong muốn dù gặp khó khăn nguy
hiểm.
Trong cuộc sống, dù lúc nhỏ hay về già, ai cũng có ước mơ, hoài bão
và luôn muốn biến ước mơ, hoài bão và lý tưởng cao đẹp đó thành sự thật.
Thế nhưng, thực tế ngày nay không ít thanh niên có cuộc sống buông thả,
không nghĩ đến tương lai hoặc theo đổi những lý tưởng tầm thường, tiêu cực
đáng chê trách, với họ sống để hưởng thụ và chơi cho hết mình, họ không biết
15
rằng họ đang lấy quá khứ và hiện tại để làm khổ tương lai của mình. Cũng có
trường hợp, nhiều người đặt ra lý tưởng cho chính bản thân mình rồi lại từ bỏ
vì nó quá xa xôi hoặc thiếu bản lĩnh, sự kiên trì. Nhiều người khác cho rằng,
hiện tại và tương lai đã được số mệnh định sẵn nên họ chấp nhận buông xuôi.
Lý tưởng sẽ hướng ta đi trên những con đường mà điểm dừng của nó
chính là một tương lai, một cuộc sống hằng mong đợi. Lý tưởng luôn là mục
đích cao nhất, tốt đẹp nhất mà con người luôn phấn đấu để đạt tới, để thực sự
tồn tại và phát triển, con người phải làm việc, phải thể hiện sự có mặt của
mình trong xã hội.
Lý tưởng cách mạng là nội dung cụ thể của lý tưởng. Lý tưởng cách
mạng nói riêng hay lý tưởng sống nói chung là một phạm trù rất trừu tượng
cần được cụ thể hóa. Nghĩa là, khi giáo dục lý tưởng cho thanh niên cần phải
chỉ rõ những nội dung cụ thể, đó là những mẫu số chung, nhưng phải gắn liền
với đời thường để mỗi bạn trẻ có thể soi rọi, tự đánh giá mình và đánh giá bạn

bè của mình theo những chuẩn mực rất chung ấy, cần tránh đề cập mơ hồ và
không quá nặng nề rao giảng chính trị. Bởi thanh niên thường có ước mơ lãng
mạn, có lý tưởng về con người cụ thể, sau đó mới hướng tới con người mẫu
khái quát.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một lãnh tụ vĩ đại, kính yêu của dân tộc Việt
Nam, một tấm gương sáng ngời cho tuổi trẻ Việt Nam phấn đấu học tập và
rèn luyện theo – bởi tính chân thực về nhân cách sống, về phẩm chất đạo đức,
lý tưởng cách mạng và phong cách làm việc của Người. Lớp lớp thế hệ trẻ
Việt Nam tự hào với truyền thống vinh quang của tổ chức Đoàn, được Đảng
Cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm, giáo dục, tôi luyện
qua lửa đỏ đấu tranh cách mạng dân tộc. Càng tự hào khi lý tưởng của thanh
niên Việt Nam không bao giờ tách rời lý tưởng của Đảng và dân tộc ta. Trong
hai cuộc kháng chiến kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm
16
lược những thập kỷ của thế kỷ 20, đó là lý tưởng sống “Không có gì quý hơn
độc lập tự do”; trong hòa bình, kiến thiết nước nhà đó là mục tiêu Dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Ở những năm đầu thế kỷ 21, đất
nước ta đang thời kỳ chủ động Hội nhập kinh tế Quốc tế, lý tưởng cách mạng
phải được nâng cao lên tầm mới “Kiên định độc lập dân tộc gắn liền với chủ
nghĩa xã hội”; nêu cao ý thức tự lực, tự cường của dân tộc, vươn lên thoát
khỏi nghèo nàn lạc hậu.
Lý tưởng sống của thanh niên Việt Nam hiện nay là phấn dấu hy sinh
vì mục đích lý tưởng của Đảng, của Bác Hồ kính yêu. Đó là xây dựng nước
Việt Nam hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, giàu mạnh, đưa đất nước sánh
vai với các cường quốc năm châu. Để làm được điều đó, thanh niên không chỉ
có kiến thức chuyên môn, nắm vững khoa học kỹ thuật, khoa học quản lý mà
còn phải có tâm hồn trong sáng, giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, có
hoài bão khát vọng xóa đói giảm nghèo, có ý chí vượt khó vươn lên. Trong
thời đại mới, thanh niên phải đi đầu trên mặt trận khoa học công nghệ, có
phẩm chất đạo đức trong sạch, lành mạnh, kiên quyết đấu tranh xóa bỏ tư

tưởng bảo thủ, trì trệ, đấu tranh với những thói hư tật xấu, bảo vệ và cổ vũ cái
mới, cái tiến bộ. Thanh niên phải ra sức gìn giữ truyền thống văn hóa tốt đẹp
của dân tộc, gạn lọc để tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại. Tóm lại, thanh
niên Việt Nam phải phấn đấu để trở thành người công dân toàn cầu mang đậm
trong mình bản sắc madein Việt Nam.
Giáo dục lý tưởng cho thanh niên là hoạt động tổng thể tác động đến
chính tầng lớp trẻ, chú trọng giáo dục niềm tin và khả năng đạt lý tưởng đó,
điều này phải dựa trên điều kiện thực tế hiện tại làm nền tảng. Nói chung là
định hướng cho thanh niên nhận thức về mục đích, ước mơ cho một tương lai
cao đẹp nhất để mỗi con người phấn đấu, vượt mọi khó khăn, trở ngại để
vươn lên thực hiện thành công ước mơ tốt đẹp bản thân mình.
17
1.1.2. Khái niệm giáo dục lý tưởng cách mạng
Con người ra đời, tồn tại và phát triển tất yếu phải tìm hiểu, nhận thức
và cải tạo thế giới (tự nhiên, xã hội và bản thân). Việc nhận thức thường diễn
ra từ đơn giản đến phức tạp, con người ngày càng mở rộng tầm nhìn, tìm hiểu
ngọn nguồn của hiện tượng. Kết quả nhận thức là những quan niệm, quan
điểm, nguyên tắc, hình thành lý tưởng, niềm tin, những định hướng giá trị
chung và trở lại soi sáng định hướng cho cuộc sống cụ thể của con người.
Việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là một trong những
định hướng giáo dục xã hội chủ nghĩa cơ bản và quan trọng. Để có lý tưởng
cách mạng phải thông qua sự phân tích, chứng minh có căn cứ lý luận và thực
tiễn sâu sắc. Việc giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, giáo dục lý tưởng cách
mạng cho thanh niên đã được đặt ra và giữ một vị trí quan trọng trong hệ
thống giáo dục quốc dân.
Bồi dưỡng thanh niên có nhận thức đúng đắn về chủ nghĩa xã hội, nâng
cao ý chí phấn đấu vì lý tưởng cao cả là độc lập dân tộc và tiến lên xây dựng
thành công chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta. Trong việc giáo dục, rèn luyện
cán bộ, đảng viên năm 1965 tại Hội nghị bồi dưỡng chỉnh huấn do Trung
ương triệu tập, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở: “Người cộng sản chúng

ta không một phút nào được quên lý tưởng cao cả của mình là phấn đấu cho
Tổ quốc hoàn toàn độc lập, cho chủ nghĩa xã hội hoàn toàn thắng lợi trên đất
nước ta và trên toàn thế giới” [32; 374]. Giáo dục lý tưởng cách mạng cho
thanh niên là: độc lập dân tộc, tự do và chủ nghĩa xã hội. Những nội dung ấy
luôn gắn bó chặt chẽ với nhau, thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng xã
hội chủ nghĩa và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội – đó là phương hướng
duy nhất củng cố bền vững nền độc lập của dân tộc, bảo đảm cho mọi người
có cuộc sống ngày càng ấm no, tự do và hạnh phúc.
18
Lý tưởng độc lập dân tộc, tự do và chủ nghĩa xã hội đã trở thành niềm
tin, lẽ sống của nhiều thế hệ kế tục nhau. Do vậy, Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở
chúng ta phải giáo dục cho thanh niên nhận thức đúng và hiểu sâu sắc rằng: vì
lý tưởng cao đẹp ấy, mà biết bao chiến sỹ cộng sản, biết bao con người yêu
quý của giai cấp công nhân và của dân tộc đã hy sinh, biết bao lớp tuổi thanh
niên đã lên đường chiến đấu. Con đường đi đến lý tưởng cao đẹp là con
đường phải đổ nhiều mồ hôi, xương máu, nhưng cũng đầy vinh quang và sự
tích anh hùng. Có giác ngộ lý tưởng cách mạng, thanh niên mới đảm đương
được sứ mệnh đưa lá cờ bách chiến, bách thắng của Đảng và của dân tộc đến
thắng lợi cuối cùng.
Giáo dục thanh niên thấm nhuần sâu sắc lý tưởng giải phóng con người
khỏi áp bức, bóc lột, xây dựng một xã hội tốt đẹp, công bằng và hạnh phúc.
Để giác ngộ sâu sắc về lý tưởng cách mạng, trước hết cần trang bị cho thanh
niên kiến thức về thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng của
chủ nghĩa Mác – Lênin, về nhân sinh quan cách mạng, những hiểu biết đúng
đắn về chủ nghĩa xã hội. Khi đã có cái nhìn đúng đắn về tự nhiên, xã hội và
con người, xác định ý nghĩa cuộc sống, hiểu rõ được mục tiêu tiến tới thì
niềm tin của thanh niên sẽ không bị mù quáng, mong muốn không phải là chủ
quan và ước mơ không còn là ảo tưởng.
Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên, Hồ Chí Minh lưu ý chúng
ta cần phải tránh cách làm cho thanh niên hiểu lý tưởng một cách đơn giản

không chỉ ở mục đích cao đẹp cuối cùng phải tiến tới, mà còn cả mục tiêu
hiện thực trước mắt cần thực hiện. Nếu chỉ thấy mục tiêu trước mắt mà không
thấy được mục đích cuối cùng thì sẽ trở thành thiển cận, chỉ để thỏa mãn
những gì đã đạt được, dễ dừng lại nửa chừng. Nhưng nếu chỉ thấy có mục
đích cuối cùng, mà không biết giành thắng lợi từng bước cho những mục tiêu
trước mắt, thì mục đích cuối cùng chắc chắn không bao giờ có thể đạt tới. Rõ
19
ràng chúng ta không thể tiến ngay đến đỉnh cao của chủ nghĩa xã hội với tất
cả sự hoàn thiện của một xã hội tốt đẹp, mà phải trải qua nhiều giai đoạn,
nhiều chặng đường. Nếu những thế hệ đi trước đã chiến đấu hy sinh để giành
được độc lập tự do cho dân tộc, thì thanh niên ngày nay có nhiệm vụ giữ vững
nền độc lập, tự do ấy và đưa chủ nghĩa xã hội đến toàn thắng. Vì vậy, việc
học tập để thấm nhuần đường lối, quan điểm của Đảng và những chủ trương,
chính sách của Nhà nước là một nội dung vô cùng quan trọng để giác ngộ lý
tưởng.
Nhưng giác ngộ về lý tưởng không phải chỉ dừng lại ở việc nhận thức
về lý tưởng, điều quan trọng hơn là ở chỗ có tinh thần và hành động kiên
quyết để thực hiện lý tưởng ấy. Chỉ có đi vào hành động cách mạng thanh
niên mới thể hiện được giác ngộ về lý tưởng của mình và cũng thông qua
hành động cách mạng, những cuộc đấu tranh của xã hội mà bồi dưỡng nâng
cao thêm trình độ giác ngộ về lý tưởng. Người chỉ rõ: “Trong xã hội cũ, có
nhiều nọc độc nó làm hại thanh niên. Nhất là văn hóa độc ác của Mỹ, nó dùng
mọi cách như sách, báo, phim ảnh v.v để làm cho thanh niên hư hỏng, trụy
lạc. Thậm chí một số thanh niên hóa ra lưu manh, trộm cắp, cờ bạc v.v Vì
vậy, sự giáo dục thanh niên phải liên hệ vào dư luận của xã hội, lực lượng của
Chính phủ để ngăn ngừa những cái gì có thể ảnh hưởng xấu đến thanh niên,
để nâng cao tính cảnh giác của thanh niên” [30; 455 - 456].
1.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt
Nam về giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên
1.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý tưởng cách mạng cho

thanh niên
Hồ Chí Minh luôn coi thanh niên là rường cột của đất nước, tương lai
của dân tộc và hạnh phúc của mỗi gia đình, Người thường nói và viết rất ngắn
gọn, đơn giản, nhưng rất sâu sắc; mục đích là làm cho thanh niên đều có thể
20
hiểu và thấy được trách nhiệm của mình để tham gia vào công cuộc xây dựng
đất nước. Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: thanh niên là lớp người trẻ tuổi có hoài
bão, ước mơ, giàu nghị lực và rất khát khao với lý tưởng cao đẹp, có đức xả
thân vì nghĩa lớn và lòng vị tha sâu sắc. Đó là một lứa tuổi đang ở thời kỳ
sung sức, vươn lên và đón nhận; lứa tuổi ham hiểu biết, khám phá, tự thể hiện
mình, có khả năng tiềm ẩn trong việc thực hiện lý tưởng, niềm tin và mục tiêu
cao quý của xã hội. Đó là lứa tuổi có tính nhạy cảm nhanh với cái mới, cái
đẹp và cái tiến bộ, mà ít chịu ảnh hưởng của những tiêu cực và thành kiến của
quá khứ. Do vậy, nếu được giáo dục tốt, phù hợp với tính cách và tâm lý, một
sự giáo dục tiến hành trên cơ sở tạo ra những điều kiện vật chất, tinh thần cho
sự phát triển tính cách, tâm lý đó, biết định hướng động viên đúng mức thanh
niên sẽ say sưa với lý tưởng sống cao đẹp, phát huy tài năng, tính sáng tạo,
sẵn sàng hy sinh vì đại nghĩa.
Khẳng định vị trí, vai trò, động lực của thanh niên trong tiến trình phát
triển xã hội. Đây là vấn đề có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, có tác dụng chỉ đạo
và định hướng cho công tác giáo dục, chuẩn bị hành trang cho thanh niên
bước vào đời. Khi đánh giá vị trí, vai trò thanh niên trong sự nghiệp cách
mạng của dân tộc, Hồ Chí Minh cho rằng: Thanh niên là một bộ phận quan
trọng của dân tộc, là người chủ tương lai của đất nước.
Thực tiễn cho thấy, muốn giáo dục thanh niên thành lớp người kế thừa
trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng của dân tộc, của Đảng, trước
tiên phải đánh giá một cách đúng đắn, khách quan, khoa học về họ. Người
luôn chăm lo giáo dục thanh niên, mạnh dạn giao nhiệm vụ và từng bước dìu
dắt họ tham gia đấu tranh cách mạng, Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: tương lai của
dân tộc, tiền đồ của Tổ quốc và sự thắng lợi, sự phát triển của cách mạng

nước ta hoàn toàn phụ thuộc vào việc hiểu thanh niên, tin thanh niên, chăm lo
21
giáo dục và dìu dắt họ, mạnh dạn trao cho thanh niên những trách nhiệm xứng
đáng.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Người luôn nhắc nhở cả dân tộc,
những người lớn tuổi cần nhận thức đúng về lớp trẻ hôm nay; chăm lo, giúp
đỡ và tạo mọi điều kiện để họ làm tốt vị trí, vai trò của mình trong thời đại
mới. Hồ Chí Minh viết: “Thanh niên muốn làm người chủ tương lai cho xứng
đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra
làm việc để chuẩn bị cái tương lai đó” [28; 185].
Tư tưởng chiến lược đào tạo thế hệ trẻ “vừa hồng”, “vừa chuyên” kế
tục sự nghiệp cách mạng một cách trung thành và xuất sắc. Tư tưởng trên
được cô đọng lại, đúc kết và nâng cao từ thực tiễn sinh động của hơn nửa thế
kỷ lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người nói: Bồi dưỡng thế hệ cách mạng
cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết. Có thể nói đây là tư
tưởng bao trùm nhất của Hồ Chí Minh về công tác thanh niên; bồi dưỡng và
phát huy lực lượng thanh niên là bản chất của công tác vận động thanh niên
theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Người đã giành nhiều công sức cho việc tạo nên
những hạt giống cho sự nghiệp cách mạng, giáo dục, rèn luyện và đào tạo
nhiều thế hệ thanh niên nước ta trở thành những cán bộ, đảng viên và chiến sỹ
cách mạng ưu tú, thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh về nội dung giáo dục thanh niên, vấn đề
giáo dục toàn diện luôn được coi trọng, trong đó nhiệm vụ bồi dưỡng lý
tưởng, đạo đức cách mạng và năng lực hoạt động thực tiễn có vị trí đặc biệt
quan trọng và then chốt, theo Hồ Chí Minh trong việc giáo dục và học tập
phải chú trọng đạo đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỹ
thuật, lao động và sản xuất. Đây là một luận điểm rất quan trọng của Hồ Chí
Minh về giáo dục thanh niên, cần giúp thanh niên xây dựng cho mình lẽ sống
cao đẹp, Người dạy thanh niên phải sống có lý tưởng và chỉ rõ rằng: lý tưởng
22

thanh niên ta ngày nay là độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc và chủ nghĩa xã
hội, phải trung với nước, hiếu với dân và làm cho dân giàu, nước mạnh để ai
cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Nhiệm vụ thanh niên không
phải là đi hỏi nước nhà đã làm gì cho mình những gì, mà phải tự hỏi mình đã
làm gì cho nước nhà, mình phải làm thế nào cho ích nước lợi nhà nhiều hơn.
Trong nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng thanh niên, Hồ Chí Minh
nhấn mạnh phải đào tạo, bồi dưỡng họ thành những người có khả năng hoạt
động thực tiễn, không nên đào tạo ra những con người chỉ thuộc sách làu làu.
Công cuộc đổi mới đang diễn ra trên đất nước ta ngày nay đòi hỏi rất cao ở
thanh niên về nhiều mặt, trong đó nổi lên là khả năng hoạt động thực tiễn của
từng con người. Chăm lo đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục lý tưởng cách mạng
cho thanh niên, phát huy vai trò của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Đây là nội dung
quan trọng trong tư tưởng Hồ Chí Minh.
1.2.2. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thanh niên
Phát huy tư tưởng Hồ Chí Minh, trong quá trình hoạt động bí mật cũng
như khi lãnh đạo chính quyền, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, Trung ương
Đảng, Bộ chính trị và Ban Bí thư đã nhiều lần có Nghị quyết, Chỉ thị về công
tác thanh niên. Đảng ta đã nhấn mạnh sự nghiệp đổi mới có thành công hay
không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế
giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước trên con đường xã hội
chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc
bồi dưỡng rèn luyện thế hệ trẻ thanh niên; công tác thanh niên là vấn đề sống
còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách
mạng. Đó là sự khẳng định của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò quan
trọng đối công tác thanh niên, để đưa đất nước tiến lên con đường xã hội chủ
23
nghĩa đòi hỏi bức thiết lúc này là cần quan tâm đến công tác bồi dưỡng, giáo
dục thanh niên, chăm lo thế hệ trẻ kế cận tiếp tục sự nghiệp cách mạng mà

Đảng và nhân dân ta lựa chọn.
Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII (1996) quyết định đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng Xã hội chủ
nghĩa, báo cáo Chính trị nhấn mạnh: “Coi trọng hơn nữa việc giáo dục, rèn
luyện thế hệ trẻ về chính trị, tư tưởng, văn hóa, nghề nghiệp, đạo đức, lối
sống”, “coi trọng bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, chủ nghĩa Mác – Lênin và
tư tưởng Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ” [10; 78]. Như vậy, việc coi trọng giáo
dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng thế hệ trẻ đã được Đảng, Nhà nước ta rất
quan tâm từ khi Đảng ta ra đời đến nay. Trong những năm đầu thế kỷ XXI,
tình hình thế giới có nhiều thay đổi, diễn biến phức tạp khó lường, việc xây
dựng chủ nghĩa xã hội có đi đến thành công hay không, phụ thuộc một phần
giác ngộ lý tưởng cách mạng của thế hệ trẻ, để giáo dục, bồi dưỡng thanh niên
hiện nay, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI (Năm 2011) Đảng ta chỉ rõ:
“Làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, truyền thống, lý tưởng, đạo
đức và lối sống, tạo điều kiện học tập, lao động, giải trí, phát triển thể lực, trí
tuệ thế hệ trẻ” [12; 50]. Đảng ta luôn khuyến khích thế hệ trẻ nuôi dưỡng ước
mơ, hoài bão lớn, xung kích, sáng tạo, làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại,
nối tiếp truyền thống dân tộc ta phát huy trong thời đại mới, xây dựng xã hội
công bằng, văn minh, ấm no, hạnh phúc.
Coi trọng việc bồi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ là một vấn đề trọng tâm
của cách mạng Việt Nam, là trung tâm của chiến lược xây dựng con người
con người mới, quan hệ tới tương lai của dân tộc, tiền đồ của sự nghiệp cách
mạng xã hội chủ nghĩa trên đất nước ta. Đảng Cộng sản Việt Nam nhấn mạnh
phải tăng cường giáo dục, bồi dưỡng toàn diện cả đạo đức và tài năng cho thế
hệ trẻ tương lai nước nhà, đặc biệt quan tâm bồi dưỡng lý tưởng cách mạng,
24