Quản lý cơ sở vật chất thiết bị dạy học ở trường trung cấp nghề kinh tế kỹ thuật đô lương, tỉnh nghệ an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO


 !
"#$$%
&'()
*+$,-
./012345
6
Với tình cảm chân thành tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn đến lãnh đạo Nhà trường,
Phòng đào tạo sau đại học trường Đại học Vinh đã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi
được học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của
nhiệm vụ mới.
Xin chân thành cảm ơn các nhà giáo, các nhà khoa học đã tận tình giảng dạy, giúp
chúng tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu vừa qua. Đặc biệt tôi xin chân thành
cảm ơn nhà giáo "77!8 6% đã chân tình hướng dẫn giúp đỡ
tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới tất cả anh, chị em bạn bè đồng nghiệp đã tạo mọi
điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu.
Những nội dung học tập được ở trường thông qua tài liệu được các nhà giáo lên lớp
hướng dẫn nghiên cứu cùng với sự giúp đỡ của các đồng nghiệp đã giúp tôi nâng cao nhận
thức để hoàn thiện đề tài Quản lý cơ sở vật chất - thiết bị dạy học góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học tại Trường trung cấp nghề Kinh tế - Kỹ thuật Đô Lương, tỉnh Nghệ An.


Tác giả

9:;*
 /<=>?@@A@ BC@D=>?@@A@
1 CBQL Cán bộ quản lý
2 CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục

3 CNH-HĐH Công nghiệp hoá - hiện đại hoá
4 CSVC Cơ sở vật chất
5 CSVC- KT Cơ sở vật chất - kỹ thuật
6 CSVC-TBDH Cơ sở vật chất thiết bị dạy học
7 CSVCSP Cơ sở vật chất sư phạm
8 CSVN Cộng sản việt nam
9 DH Dạy học
10 GD Giáo dục
11 GV Giáo viên
12 HS Học sinh
13 KT-XH Kinh tế - xã hội
14 NXB Nhà xuất bản
15 PPDH Phương pháp dạy học
16 TBDH Thiết bị dạy học
17 TQ Thủ quỹ
18 KT Kế toán
19 TW Trung ương
20 UBND Ủy ban nhân dân
21 VT Văn thư
22 XHCN Xã hội chủ nghĩa
6E
3
47FGHI/J1KL@M>
- Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học là 1 trong những yếu tố quan trọng đảm bảo
chất lượng hoạt động giáo dục trong các cơ sở đào tạo nói chung và đào tạo nghề nói
riêng.
- Nghị quyết Hội nghị lần 2 Ban chấp hành Trung ương, Khóa VIII của Đảng
Cộng sản Việt Nam xác định nhiệm vụ: “…Nâng cao chất lượng giáo dục, phấn đấu
sớm có một số trường học đạt tiêu chuẩn quốc tế trên cơ sở xây dựng đội ngũ giáo
viên mạnh, tiêu chuẩn hóa và hiện đại hóa các điều kiện dạy và học.”

Nghị quyết Trung ương 2, Khoá VIII của Đảng cũng đã đề ra những giải pháp
chủ yếu quan trọng nhất, có tính khả thi cao, để phát triển giáo dục: “…Tiếp tục đổi
mới nội dung, phương pháp giáo dục, tăng cường CSVC-KT các trường học. Từng
bước áp dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến và sử dụng phương tiện hiện đại.
Tăng cường CSVC-KT là một yếu tố rất quan trọng để nâng cao chất lượng giáo
dục”.
Hội nghị lần thứ sáu của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Khóa IX bàn về
công tác giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ đã nêu: “CSVC-KT (trường, lớp,
thiết bị thí nghiệm và đồ dùng dạy học) ở nhiều địa phương vẫn còn rất thiếu thốn.
Trang thiết bị, phòng thí nghiệm phục vụ giảng dạy và học tập mới đáp ứng khoảng
20% yêu cầu. Tình trạng dạy chay còn phổ biến. Việc kết nối mạng internet trong
các trường học còn chưa đáng kể, nếu không muốn nói là một mong muốn xa vời.
Yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa CSVC-KT vẫn đang là một thách thức lớn”.
Trong báo cáo của BCHTW Đảng khoá IX về phương hướng nhiệm vụ phát
triển kinh tế - xã hội 5 năm 2006- 2010 tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của
Đảng đã xác định: “Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cấp chất lượng dạy và học, đổi
mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên, và tăng cường cơ sở vật chất của nhà trường, phát huy khả năng sáng tạo và
độc lập suy nghĩ của học sinh, sinh viên”.
4
- Hiện nay, CSVC, TBDH được xem như những điều kiện quan trọng, là một
thành tố để thực hiện nhiệm vụ dạy học trong các trường dạy nghề trên toàn tỉnh
Nghệ An nói chung và trường trung cấp nghề KT- KT Đô Lương nói riêng. Trong
những năm gần đây, được Đảng, Nhà nước quan tâm, Chính quyền và nhân dân Đô
Lương đã có nhiều cố gắng và đạt được những kết quả đáng kể trong việc xây dựng
CSVC-TBDH để phát triển giáo dục. Tuy đã có nhiều cố gắng và đã tạo ra sự
chuyển biến, nhưng nhìn chung trang thiết bị phục vụ dạy học và sinh hoạt trong nhà
trường còn thiếu thốn, nhiều thiết bị chất lượng không đảm bảo và không đủ để tổ
chức thực hành thí nghiệm. Trong khi đó việc quản lý CSVC-TBDH của ngành chưa
được quan tâm đúng mức. Công tác bảo vệ vẫn còn bị coi nhẹ, dẫn đến tình trạng

CSVC-TBDH xuống cấp nhanh chóng. Ở nhiều nơi việc sử dụng CSVC-TB chưa
hợp lý, hiệu quả sử dụng thấp, gây lãng phí lớn
Với những lý do nêu trên việc tìm kiếm các giải pháp quản lý CSVC- THDH
ở trường trung cấp nghề Kinh tế- kỹ thuật Đô Lương trở nên cấp bách. Vì thế, chúng
tôi quyết định chọn nghiên cứu đề tài: 
  ! "##$%&' ()* +,N-
276BIKOI/1./>P1IQR
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất các giải pháp nâng cao
hiệu quả quản lý CSVC - TBDH ở Trường Trung cấp nghề KT-KT Đô Lương, tỉnh
Nghệ An.
57$/SI/@/T=MKU>@VW1.1./>P1IQR
5747$/SI/@/T1./>P1IQR
Công tác quản lý CSVC- TBDH ở các Trường Trung cấp nghề.
5727U>@VW1.1./>P1IQR
Giải pháp quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung cấp nghề KT-KT Đô Lương,
tỉnh Nghệ An
X7>Y@/RZ?@[/H\/JI
5
Nếu xác định và thực hiện được các giải pháp có cơ sở khoa học và có tính
khả thi, thì có thể nâng cao hiệu quả quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung cấp
nghề KT- KT Đô Lương, tỉnh Nghệ An
]7/>0C=B1./>P1IQR
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề quản lý CSVC-TBDH ở các trường Trung
cấp nghề.
5.2. Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của vấn đề quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung
cấp nghề KT- KT Đô Lương, tỉnh Nghệ An
5.3. Đề xuất một số giải pháp quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung cấp nghề KT-
KT Đô Lương, tỉnh Nghệ An
^7"/V_1.`/S`1./>P1IQR
^747/aC`/V_1.`/S`1./>P1IQRbFbRc1

Nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
Gồm các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây: Phương pháp phân tích - tổng hợp
lý; PP phân loại- hệ thống hóa và pp cụ thể hóa lý thuyết.
^727/aC`/V_1.`/S`1./>P1IQR@/dI@>e1
Nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ sở thực tiễn của đề tài.
Gồm các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây: Phương pháp điều tra; Phương
pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục; Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt
động; Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
^757"/V_1.`/S`@/U1.[P@HS1/JIfSử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu.
g7a1..a`Ih\KL@M>
- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý CSVC-TBDH tại trường
Trung cấp nghề
- Làm rõ thực trạng quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung cấp KT-KT Đô
Lương, tỉnh Nghệ An.
6
- Đề xuất được một số giải pháp quản lý CSVC- TBDH ở trường Trung cấp
KT-KT Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
i7jR@klIbRc1=m1
Ngoài phần  !"#$%&… luận văn gồm có 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung
cấp nghề.
Chương 2: Cơ sở thực tiễn của vấn đề quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung
cấp nghề KT- KT Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
Chương 3: Một số giải pháp quản lý CSVC-TBDH ở trường Trung cấp nghề KT-KT
Đô Lương, tỉnh Nghệ An.

n#
!,"#
4747oI/pq1./>P1IQR=j1KL

7
4
/0 12
Quá trình phát triển của khoa học giáo dục, hoạt động giáo dục và dạy học đã
được nghiên cứu có hệ thống từ thời Komenxky cho đến ngày nay. Nhưng hầu như
các công trình nghiên cứu chỉ tập trung nhiều vào mục tiêu, nội dung và phương
pháp của việc giáo dục và dạy học, còn phương tiện và điều kiện để thực hiện các
thành tố trên dường như chưa được quan tâm một cách triệt để, đó là CSVC-KT của
trường học (đất đai, môi trường tự nhiên, trường sở, các cấp khối công trình, phòng
học, phòng thí nghiệm thực hành, bàn ghế GV và HS, bảng, thiết bị và các trang
thiết bị khác…).
V.A Xukhomlinski, Nhà sư phạm nổi tiếng của nước Nga trong tác phẩm
“Trường trung học Pavlưsh” (Tổng kết kinh nghiệm công tác giảng dạy - giáo dục
trong nhà trường trung học) đề cập đến vị trí vai trò CSVC- KT trường học.
Trong cuốn sách “Tổ chức lao động của hiệu trưởng” tác giả Zakharốp đã
trình bày về yêu cầu, điều kiện và tác dụng của CSVC-KT của trường học. [39,
tr.268].
Trong cuốn sách “Những vấn đề quản lý trường học” của các tác giả P.V.
Zimin - M.I. Kônđkốp - N.I. Saxerđôtôp đã đề cập các phương tiện cơ sở vật
chất của trường học (thiết bị của các phòng học, hệ thống các phòng học trong
trường phổ thông…), đồng thời cũng nêu ra yêu cầu và cách thức quản lý các
phương tiện nhưng mang tính chất khái quát [38, tr.231, 246, 247, 257, 271].
Trong những năm gần đây có một số nghiên cứu đề cập đến CSVC-KT:
+ Evaluation Rating criteria for the VTE Institution. ADB/ILO-Bangkok
1997, đưa ra 9 tiêu chuẩn và điểm đánh giá cơ sở giáo dục - đào tạo:
 ,r
s6
t
u
1 Triết lý 25

2 Tổ chức và quản lý 45
8
3 Chương trình giáo dục và đào tạo 135
4 Đội ngũ cán bộ quản lý - giáo viên 95
5 Thư viện và các nguồn lực cho dạy học 25
6 Tài chính 50
7 Khuôn viên nhà trường và CSVC (công trình) 40
8 Xưởng thực hành, PTN, TB và vật liệu 60
9 Dịch vụ người học 35
v ]33
Các điều kiện cơ sở hạ tầng của nhà trường: khuôn viên, CSVC-TBDH và thư
viện chiếm 125/500 tổng điểm chung. [22, tr.312]
+ Country Report on Quality Assurance in Higher Education, Bangkok
Thailand, 1998, đưa ra tỉ lệ đánh giá các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục của
Malaysia với 6 chỉ số:
 ,(t,,
()
,,
u
1 Các thông tin chung về GD 5%
2 Đội ngũ giáo viên 30%
3 Chương trình đào tạo 20%
4 Cơ sở vật chất và trang thiết bị 20%
5 Hệ thống quản lý 15%
6 Kiểm tra – Đánh giá 10%
v 433w
Các điều kiện đảm bảo về CSVC- TBDH cho công tác đào tạo chiếm 20%
tổng điểm đánh giá chung. [22, tr.313]
3-/4+*56
CSVC-TBDH ở các trường dạy nghề đã có nhiều văn bản của Đảng và Nhà

nước đề cập đến, đồng thời các nhà nghiên cứu, các nhà sư phạm trong cả nước cũng
quan tâm, thể hiện trên các văn bản, sách, tạp chí và những đề tài nghiên cứu khoa
học. Cụ thể tạm chia ra làm hai giai đoạn:
''''($&)*+, (./"0)12
9
 Trước hết chính quyền cần giúp đỡ nhà trường phấn đấu xây dựng những
CSVC- KT tối thiểu sau:
- Có đủ phòng học bàn ghế, bảng đen đúng quy cách.
- Có đủ sách giáo khoa dùng chung cho học sinh, có đủ tạp chí chuyên môn,
sách báo tham khảo cần thiết để giúp GV làm tốt công tác giảng dạy và tự bồi
dưỡng.
- Có tủ thí nghiệm và những thiết bị dạy học khác nhau theo tiêu chuẩn thiết
bị thí nghiệm tối thiểu.
- Có xưởng trường, vườn trường, bãi tập và một số cơ sở thực hành khác đủ
để thực hiện chương trình sinh vật, thể dục thể thao, kỹ thuật công nghiệp, nông
nghiệp và lao động sản xuất.
- Có tủ đựng hồ sơ về hành chính và chuyên môn và những phương tiện làm
việc tối thiểu khác.
- Nhà trường phải tổ chức tốt việc xây dựng bảo quản và sử dụng CSVC-
TBDH.
- CSVC- TBDH của nhà trường chủ yếu phục vụ cho việc giáo dục và học
tập. Không một cơ quan hay cá nhân nào được tự ý sử dụng CSVC-TBDH của nhà
trường vào mục đích khác không trực tiếp phục vụ cho công tác giáo dục HS, kể cả
trong thời gian nghỉ hè. Trường hợp đặc biệt, cơ quan, đoàn thể ở địa phương
muốn sử dụng trường sở, phải được Hiệu trưởng đồng ý.
- Chính quyền địa phương nơi trường đóng có trách nhiệm giúp đỡ nhà trường
bảo quản CSVC - KT đã có”.
- Có kế hoạch hàng năm bổ sung CSVC-KT của nhà trường để bảo đảm các
nhiệm vụ giáo dục toàn diện HS.
- Quản lý toàn bộ thiết bị, tài sản, CSVC-KT đã có, vào việc giáo dục HS”.

''''($&)3, (.0)1245$
10
Phải tăng cường CSVC-KT các trường học vì CSVC-KT của trường học là
những điều kiện vật chất cần thiết giúp HS nắm vững kiến thức, tiến hành lao động
sản xuất, thực nghiệm, nghiên cứu khoa học, hoạt động văn nghệ, rèn luyện kỹ năng,
kỹ xảo và rèn luyện thân thể… bảo đảm thực hiện tốt phương pháp giáo dục và đào
tạo mới. Phối hợp những cố gắng đầu tư của Nhà nước với sự đóng góp của nhân
dân, của các ngành, các cơ sở sản xuất và sức lao động của thầy trò trong việc xây
dựng trường sở, phòng thí nghiệm, xưởng trường, vườn trường, bổ sung thư viện,
chế tạo và sửa chữa những thiết bị học tập, giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Cần
ban hành những quy chế nhằm tổ chức sử dụng hợp lý những thiết bị. Đưa vào
trường học những phương tiện kỹ thuật hiện đại, như máy ghi âm, điện ảnh, vô
tuyến truyền hình và những phương tiện kỹ thuật nghe - nhìn khác. Đi đôi với xây
dựng mới, cần tổ chức tốt việc bảo quản và sử dụng những CSVC-KT hiện có".
Cơ sở vật chất phù hợp với quy mô, trình độ đào tạo của từng nghề và được
thiết kế xây dựng theo Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam TCXD VN 60: 2003 “Trường
dạy nghề - Tiêu chuẩn thiết kế” được ban hành Quyết định số 21/2003/QĐ-BXD
ngày 28/7/2003 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng. Cụ thể:
- Diện tích đất sử dụng tối thiểu là 10.000 m2 đối với khu vực đô thị và 30.000
m2 đối với khu vực ngoài đô thị;
- Xưởng thực hành đủ tiêu chuẩn đáp ứng được yêu cầu thực hành theo chương trình
dạy nghề trình độ trung cấp;
- Phòng học chuyên môn đáp ứng yêu cầu giảng dạy và học tập theo chương trình
dạy nghề trình độ trung cấp;
11
- Phòng học lý thuyết, thực hành đáp ứng được quy mô đào tạo theo quy định. Diện
tích phòng học lý thuyết tối thiểu 1,5 m2/chỗ học, diện tích phòng học thực hành tối
thiểu từ 4 - 6 m2/chỗ thực hành;
- Thư viện có chỗ ngồi đáp ứng yêu cầu nghiên cứu của cán bộ, giáo viên và học tập
của học sinh;

- Có đủ diện tích để phục vụ cho học sinh và giáo viên rèn luyện thể chất theo tiêu
chuẩn thiết kế;
- Có phòng y tế với trang thiết bị đáp ứng tối thiểu điều kiện chăm sóc sức khỏe cho
cán bộ, giáo viên và học sinh trong trường.
- Có đủ thiết bị dạy lý thuyết và thực hành phù hợp với nghề, trình độ và quy mô đào
tạo theo quy định.
\7o\K>TC'G>01@OI/Ih\@kVx1.
1. Trường học là một khu riêng được đặt trong môi trường thuận lợi cho giáo
dục. Trường phải có tường bao quanh, có cổng trường và biển trường.
2. Tổng diện tích sử dụng của trường tối thiểu đủ theo tiêu chuẩn quy định,
đáp ứng yêu cầu tổ chức các hoạt động giáo dục.
y7SI[/U>Iz1.@k{1/Ih\@kVx1.
1. Phòng học, phòng học bộ môn
* Phòng học:
- Có đủ phòng học để học nhiều nhất là hai ca trong một ngày
- Phòng học được xây dựng theo tiêu chuẩn quy định
- Phòng học có đủ bàn ghế phù hợp với tầm vóc học sinh, có bàn ghế của giáo
viên, có bảng viết và đủ điều kiện về ánh sáng, thoáng mát.
* Phòng học bộ môn:
Thực hiện theo Quy định về tiêu chuẩn phòng học
2. Khối phục vụ học tập
gồm nhà tập đa năng, thư viện, phòng hoạt động Đoàn, phòng truyền thống.
12
3. Khối hành chính - quản trị.
Gồm phòng làm việc của Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, văn phòng, phòng
họp toàn thể cán bộ, giáo viên và nhân viên nhà trường, phòng các tổ chuyên môn,
phòng y tế trường học, nhà kho, phòng thường trực, phòng của các tổ chức Đảng,
Đoàn thể
4. Khu sân chơi, bãi tập.
Có diện tích ít nhất bằng 25% tổng diện tích sử dụng của trường, khu sân chơi

có hoa, cây bóng mát và đảm bảo vệ sinh; khu bãi tập có đủ thiết bị luyện tập thể
dục thể thao và đảm bảo an toàn.
5. Khu vệ sinh và hệ thống cấp thoát nước.
* Khu vệ sinh được bố trí hợp lý theo từng khu làm việc, học tập cho giáo
viên và học sinh, riêng cho nam, nữ, có đủ nước, ánh sáng, đảm bảo vệ sinh, không
làm ô nhiễm môi trường;
* Có hệ thống cấp nước sạch, hệ thống thoát nước cho tất cả các khu vực theo
quy định về vệ sinh môi trường.
6. Khu để xe: bố trí hợp lý trong khuôn viên trường, đảm bảo an toàn, trật tự, vệ
sinh.
7. Có hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin kết nối internet đáp ứng yêu cầu quản lý
và dạy học.
Nhìn chung, các văn bản pháp quy của Nhà nước đã định hình rõ nét về khái
niệm, về các yêu cầu và các yếu tố cấu thành nên CSVC-TBDH. Tuy nhiên, có thể
chia ra thành hai hướng nghiên cứu chính:
- Hướng thứ nhất là các nghiên cứu cơ bản mang tính lý luận nhằm xác định nội
hàm của khái niệm CSVC-TBDH, xác định mục tiêu, vị trí, vai trò, nhiệm vụ và nội
13
dung của CSVC-TBDH là chủ yếu. Cụ thể có một số sách viết về tổ chức và quản lý
CSVC-TBDH của trường học.
- Hướng thứ hai là một số bài viết về kinh nghiệm thực tiễn quản lý CSVC-
TBDH ở trường phổ thông mà tác giả là giáo viên, cán bộ quản lý trường .
Điểm qua hệ thống các nghiên cứu nói trên cho thấy các tác giả đi sâu vào
việc nghiên cứu cơ bản về CSVC-TBDH ở trường học, nghiên cứu thực nghiệm,
tổng kết kinh nghiệm thực tiễn nhằm xây dựng: các chuẩn thiết kế thích hợp, các yêu
cầu tối thiểu, các quan điểm tư tưởng nhận thức về CSVC-TBDH trường học và quy
trình tổ chức và đổi mới phương pháp quản lý CSVC-TBDH trường phổ thông.
Các nghiên cứu về quản lý CSVC-TBDH chưa được thực hiện nhiều, có
chăng chỉ có một số đề tài nghiên cứu hay những bài báo nói về một bộ phận, một
khía cạnh của CSVC-TBDH. Các nghiên cứu về quản lý CSVC- TBDH ở trường

dạy nghề chưa được thực hiện nhiều, chính vì vậy trong điều kiện công tác của bản
thân, chúng tôi thấy cần có sự nghiên cứu cơ bản về thực trạng quản lý CSVC-
TBDH
3-787+695:"2
'''-6/ 7
Cơ sở vật chất là toàn bộ hệ thống các phương tiện vật chất và kỹ thuật do con
người tạo nên để phục vụ cho nhu cầu và mục đích nào đó trong cuộc sống như: Nhà
cửa, máy móc, xe cộ
'''!580)1
Thiết bị dạy học là tất cả các phương tiện vật chất được huy động vào việc giảng
dạy, học tập và các hoạt động mang tính giáo dục khác để đạt được mục đích giáo
dục.
Hệ thống CSVC và thiết bị dạy học bao gồm từ các công trình xây dựng (với
các lớp học, phòng làm việc, phòng thí nghiệm ) sân chơi, bải tập, vườn thực
nghiệm, phương tiện nghe - nhìn cho đến quyển sách ngòi bút, viên phấn … Đây là
14
một hệ thống đa dạng về chủng loại và có một số bộ phận tương đối và phức tạp về
mặt kỹ thuật. Tính đa dạng và phong phú của hệ thống tạo ra không ít trở ngại trong
quản lý và sử dụng.
Theo tác giả Hà Sĩ Hồ và Lê Tuấn “CSVC-TB là những hệ thống các
phương tiện vật chất và kỹ thuật khác nhau được sử dụng để phục vụ việc giáo
dục và đào tạo toàn diện HS trong nhà trường. Đó là những đồ vật, những của cải
vật chất và khung cảnh tự nhiên xung quanh nhà trường”. CSVC-TB theo họ bao
gồm: trường học, thư viện trường học, sách giáo khoa, thiết bị dạy học, dụng cụ thí
nghiệm, thiết bị giáo dục chính quy, thiết bị giáo dục tự làm, phòng thí nghiệm,
phòng thực hành, phòng bộ môn.v.v.
Quan niệm phổ biến về CSVC-TBDH trong nhà trường cho rằng đó là các
khối công trình, nhà cửa, sân chơi, thư viện, TBGD và các trang thiết bị khác…
được trang bị riêng cho nhà trường, và chia ra làm 3 bộ phận: Trường sở, TBDH và
thư viện. Nhà trường trực tiếp quản lý và sử dụng.

+ Trường sở: là nơi tiến hành dạy học và giáo dục. Đó là những tòa nhà, sân
chơi, vườn trường…và quang cảnh tự nhiên bao quanh trường. Là một trong ba bộ
phận quan trọng hình thành nên CSVC-KT của trường học, bao gồm các khối, khu
công trình:
- Khối phòng học, phòng học bộ môn
- Khối phục vụ học tập
- Khối phòng hành chính
- Khu sân chơi bãi tập
- Khu vệ sinh
- Khu để xe
+ Thiết bị dạy học: Thiết bị dạy học bao gồm các thiết bị dùng chung, các
thiết bị trực quan, thực nghiệm và các thiết bị kỹ thuật (Các phương tiện nghe
nhìn). Thiết bị dạy học các bộ môn được sử dụng thường xuyên nhất chúng trực
15
tiếp tham gia vào quá trình giảng dạy và học tập, gắn liền với nội dung và
phương pháp trong từng tiết học. Các thiết bị giảng dạy và học tập tại lớp, thiết
bị phòng thí nghiệm, thiết bị thể dục thể thao, thiết bị nhạc - họa và các thiết bị
khác trong xưởng trường, vườn trường, phòng truyền thống… nhằm đảm bảo
cho việc nâng cao chất lượng dạy và học, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục
toàn diện.
+ Thư viện: bao gồm sách báo,sách giáo khoa và sách tham khảo là thành
phần chính của thư viện trường học, đó là sách được Bộ giáo dục và Đào tạo cho
phép sử dụng trong trường học, phòng đọc và cho mượn, kho sách, là loại CSVC
trọng yếu là phương tiện cần thiết phục vụ cho việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu
của GV, HS và công nhân viên trong nhà trường. Đồng thời là nguồn tri thức quan
trọng của học sinh và giáo viên” [25, tr.268].
'''-9-:-;!<.=&"*>
Nội dung của công tác CSVC-TBDH trong nhà trường là:
a) Xây dựng và bổ sung thường xuyên để hình thành một hệ thống hoàn chỉnh
CSVC và TBDH:

- Xây dựng trường sở, các phòng học, phòng thí nghiệm, phòng thực hành,
sân bãi tập hợp lý đầy đủ đảm bảo tiêu chuẩn.
- Mua sắm TBDH theo yêu cầu của chương trình và kế hoạch trang bị của
trường không những phục vụ trước mắt mà phải có tầm nhìn chiến lược lâu dài bằng
việc huy động các nguồn lực tài chính một cách phù hợp, tiết kiệm hiệu quả.
b) Duy trì bảo quản thiết bị dạy hoc.
Phải thực hiện bảo quản theo chế độ quản lý tài sản của nhà nước theo quy
chế quản lý tài sản, mua sắm tài sản theo quy định tài chính. Thực hiện tốt chế độ
kiểm tra, kiểm kê hàng năm.
Bảo quản theo chế độ kỹ thuật đối với dụng cụ, vật tư khoa học kỹ thuật máy
móc, phương tiện thiết bị bao gồm: Bảo dường thường xuyên, bảo dưỡng đột xuất,
16
bảo dưỡng định kỳ theo đúng quy trình của nhà chế tạo và có kinh phí cho công tác
bảo dưỡng.
c) Sử dụng TBDH: quá trình dạy học mà không có TBDH thì không bao giờ
đạt được mục tiêu, nhưng việc sử dụng TBDH không đúng cũng không phát huy
được hiệu quả của quá trình dạy học. Vì vậy để sử dụng tốt TB cần:
- TBDH phải đủ về số lượng, tốt về chất lượng, được bảo quản kỹ thuật tốt và
tổ chức khai thác tốt TB.
- Phải đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất - môi trường có điều kiện kỹ thuật
điện, nước, trang bị nội thất, phòng học, sân bãi
- Người sử dụng TBDH (cán bộ thiết bị, giáo viên) phải có trình độ chuyên
môn phù hợp, làm chủ TB và tâm huyết nghề nghiệp để truyền thụ kiến thức cho
người học thông qua TB.
Đạt được hệ thống CSVC - TBDH hoàn chỉnh phục vụ cho dạy và học là việc
làm lâu dài và tốn kém. Phải xây dựng từ ít đến nhiều, từ đơn giản đến hiện đại, bám
sát vào nội dung chương trình, mục tiêu giáo dục và đổi mới phương pháp dạy học
thì mới thực hiện được.
''?'@A
Thuật ngữ quản lý được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau trên cơ sở

những cách tiếp cận khác nhau. Theo nghĩa gốc từ “Quản” là trông nom, “Lý” là sắp
đặt lo liệu công việc, quản lý vừa là khoa học vừa là nghệ thuật đang là vấn đề thu
hút quan tâm nhiều nhất của các nhà quản lý và các nhà nghiên cứu lý luận quản lý.
* Theo Từ điển tiếng Việt do trung tâm Từ điển học biên soạn 1998, khái
niệm quản lý được định nghĩa:
1. Trông coi và giữ gìn theo những yêu cầu nhất định
2. Tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất định
17
* Theo Frederick Winslow Taylor (1856 -1915) cho rằng: “Quản lý là biết
được chính xác điều bạn muốn người khác làm, và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn
thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất”. Đây cũng là tư tưởng cơ bản của ông
về quản lý [21, tr.89]
* Theo Henry Fayol (1841-1925), là cha đẻ của thuyết quản lý hành chính
quan niệm rằng: “Quản lý hành chính là dự báo và lập kế hoạch, tổ chức và điều
khiển, phối hợp và kiểm tra” [21, tr.103]. Trong học thuyết quản lý của mình, ông
đưa ra 5 chức năng cần thiết của một nhà quản lý:
1. Dự báo và lập kế hoạch
2. Tổ chức thực hiện
3. Điều khiển
4. Phối hợp
5. Kiểm tra
* Theo Mary Parker Pollet (1868-1933) cho rằng: “Quản lý là nghệ thuật
khiến cho công việc được thực hiện thông qua người khác”. Tư tưởng quản lý của
Follet gồm một số điểm dựa trên việc giải quyết mối quan hệ con người không phải
bằng áp chế, thỏa hiệp mà bằng sự thống nhất. Các tư tưởng của Bà mở ra hướng
tiếp cận và khai phá một số nội dung của thuyết quan hệ con người. Follet cho rằng,
trong công việc quản lý, cần chú trọng tới những người lao động với toàn bộ đời
sống của họ, bao gồm cả yếu tố kinh tế, tinh thần và tình cảm. Con người luôn gắn
liền với nhau trong một tổ chức nhất định mà sự hòa hợp, thống nhất giữa họ sẽ tạo
ra nền tảng của các tổ chức và trở thành động lực cho tổ chức phát triển và đó cũng

là thực chất của quản lý.
* Theo Harold Koontz, được coi là cha đẻ của lý luận quản lý hiện đại, đã
viết: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu; nó đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá
nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm. Mục tiêu của mọi tập thể là phải đạt
18
được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân
ít nhất”.
* Theo tác giả Đặng Quốc Bảo, hoạt động quản lý là hoạt động bao gồm hai
quá trình “Quản” và “Lý” tích hợp vào nhau trong đó: “Quản” có nghĩa là duy trì và
ổn định hệ, “Lý” có nghĩa là đổi mới hệ.
* Theo tác giả Phan Văn Kha quản lý được định nghĩa:
- Quản lý là quá trình hoàn thành công việc thông qua con người và làm việc
với con người.
- Quản lý là hoạch định, tổ chức, bố trí nhân sự, lãnh đạo và kiểm soát công việc
và những nỗ lực của con người nhằm đạt được những mục tiêu đặt ra.
- Quản lý là vận dụng khai thác các nguồn lực (hiện hữu và tiềm năng) kể cả
nguồn nhân lực, để đạt đến những kết quả kỳ vọng.
- Quản lý là sự tác động của con người (cơ quan quản lý) đối với con người và
tập thể người nhằm làm cho hệ thống quản lý hoạt động bình thường có hiệu lực giải
quyết được các nhiệm vụ đề ra, là sự trông coi giữ gìn theo những yêu cầu nhất định,
tổ chức và điều hành các hoạt động theo những yêu cầu và nhiệm vụ nhất định.
- Quản lý là sự tác động, chỉ huy điều khiển, hướng dẫn hành vi, quá trình xã
hội để chúng phát triển hợp quy luật, đạt được mục đích đã đề ra và đúng ý chí của
người quản lý.
- Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức lãnh đạo và kiểm tra công việc
của các thành viên thuộc một hệ thống đơn vị và việc sử dụng các nguồn lực phù
hợp để đạt được mục đích đã định.
* Theo các tác giả Đặng Vũ Hoạt, Hà Thế Ngữ trong tác phẩm: “Những vấn
đề cốt yếu trong quản lý”, 1987 thì quản lý là một quá trình định hướng, quá trình có
mục tiêu quản lý một hệ thống nhằm đạt được những mục tiêu nhất định. Những

mục tiêu này đặc trưng cho trạng thái mới của hệ thống mà người quản lý mong
muốn.
19
Tuy có nhiều cách định nghĩa khác nhau, song có thể hiểu: “Quản lý là quá
trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra công việc của các thành viên thuộc
một hệ thống đơn vị và việc sử dụng các nguồn lực phù hợp để đạt được các mục
đích đã đề ra”.
''B@A6/ 7;580)1
Theo tác giả Nguyễn Đức Trí khi xây dựng công tác quản lý quá trình đào tạo,
chúng ta cần trả lời những câu hỏi sau:
- Đối tượng quản lý là ai? (Quản lý ai? Những hoạt động nào? )
- Mục tiêu và yêu cầu của quản lý như thế nào? (Các kết quả và yêu cầu cần
đạt?)
- Nội dung quản lý là cái gì? (Quản lý những yếu tố nào của đối tượng?)
- Hệ thống tổ chức quản lý ở đâu? (Quản lý dựa trên những đơn vị tổ chức và
chức danh nào?)
Quản lý CSVC-TBDH trong nhà trường là sự tác động có hướng đích của
người quản lý đến các đối tượng như: Người xây dựng CSVC-TBDH, cũng như
người sử dụng CSVC-TBDH, tổ chức phối hợp hoạt động của các đối tượng sao cho
duy trì và phát triển CSVC-TBDH nhằm đạt được mục đích nhất định.
Như chúng ta đã biết để quá trình dạy học có chất lượng và hiệu quả cao, từ
xa xưa con người đã tìm ra và sử dụng nhiều phương pháp khác nhau cho mục đích
này và theo đó, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học phục vụ cho phương pháp dạy học
cũng ra đời và phát triển. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đóng vai trò hỗ trợ tích
cực cho quá trình Dạy – Học. Bởi vì có thiết bị dạy học tốt thì chúng ta mới có thể tổ
chức được quá trình dạy học khoa học, huy động được đa số người học tham gia
thực sự vào quá trình này, họ tự khai thác và tiếp nhận tri thức dưới sự hướng dẫn
của người dạy một cách tích cực. Như vậy thì thiết bị dạy học phải đủ và phù hợp
mới triển khai được các phương pháp dạy học một cách hiệu quả. Do vậy cơ sở vật
chất và thiết bị dạy học là bộ phận quan trọng của nội dung và phương pháp, chúng

20
có thể vừa là phương tiện để nhận thức, vừa là đối tượng chứa nội dung cần nhận
thức. Hiện nay CSVC-TBDH được xem như một trong những điều kiện quan trọng
để thực hiện nhiệm vụ Giáo dục - Đào tạo. Sự phát triển nhanh chóng của cơ sở vật
chất và thiết bị dạy học đã và đang tạo ra tiềm năng sư phạm to lớn cho việc dạy học
có hiệu quả. Các phương tiện dạy học hiện đại đã đem lại chất lượng mới cho các
phương pháp dạy học. Để đạt được mục tiêu nêu trên trong thực tế các trường Trung
cấp nghề nói chung và trường Trung cấp nghề KT-KT Đô Lương nói riêng: vấn đề
CSVC- TBDH đã được quan tâm song vẫn còn có nhiều bất cập và khó khăn. Việc
đánh giá thực trạng những vấn đề đã làm được và những khó khăn đặt ra, cần phải
có những giải pháp cụ thể để nhà trường làm tốt hơn nữa công tác quản lý, đồng thời
phát huy có hiệu quả về CSVC-TBDH hiện có chính là nhiệm vụ quan trọng mà mỗi
nhà quản lí phải hết sức quan tâm.
Để quản lý tốt công tác TBDH, người quản lý phải nắm chắc cơ sở lý luận và
thực tiễn về lĩnh vực quản lý, các chức năng quản lý. Biết phân lập và phối hợp các
nội dung quản lý, các mặt quản lý. Phải hiểu rõ mục tiêu chương trình đào tạo đòi
hỏi để tập trung các nguồn lực nhằm đưa công tác TBDH phục vụ đắc lực cho giáo
dục đào tạo
Nội dung CSVC - TBDH mở rộng đến đâu thì tầm quản lý cũng phải rộng và
sâu tương ứng. Kinh nghiệm thực tiễn đã chỉ ra rằng: CSVC - TBDH chỉ phát huy
được tác dụng tốt trong dạy học khi được quản lý tốt. Do đó đi đôi với việc đầu tư,
trang bị thì điều quan trọng hơn là phải chú trọng đến việc quản lý CSVC - TBDH
trong nhà trường. Do CSVC - TBDH là một lĩnh vực vừa mang đặc tính kinh tế -
giáo dục; vừa mang đặc tính khoa học - giáo dục nên việc quản lý một mặt phải tuân
thủ các yêu cầu chung về quản lý kinh tế, khoa học; Mặt khác, cần tuân thủ các yêu
cầu quản lý chuyên ngành giáo dục. Như vậy có thể nói quản lý CSVC - TBDH là
một trong những công việc của người cán bộ quản lý, là đối tượng quản lý trong nhà
21
trường. Do vai trò quan trọng của công tác quản lý mà gần đây, trong việc chỉ đạo
hoạt động ngành GD, Bộ GD&ĐT đã coi việc đổi mới quản lý trường học là một

trong những biện pháp cơ bản để nâng cao chất lượng GD - ĐT.
47576|@pU=j1KL=L}@kVx1.kR1.Ij`1./L
475747L@kVx1.@kR1.Ij`1./L
%".;-CD 0)12EF
Dạy nghề trình độ trung cấp nhằm trang bị cho người học nghề kiến thức
chuyên môn và năng lực thực hành các công việc của một nghề; có khả năng làm
việc độc lập và ứng dụng kỹ thuật, công nghệ vào công việc; có đạo đức, lương tâm
nghề nghiệp, ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp, có sức khoẻ, tạo điều kiện cho
người học nghề sau khi tốt nghiệp có khả năng tìm việc làm, tự tạo việc làm hoặc
tiếp tục học lên trình độ cao hơn.
475727o@kO'=\>@k~Ih\@kH1.KMH@•H1./L
G8HI$-:-;!<.=&JK"&)&2
- Là thành tố trong quá trình dạy học, nó có mỗi quan hệ tương hỗ với các thành tố
khác trong quá trình dạy học.
- Thiết bị dạy học là điều kiện để thực hiện nguyên lý giáo dục “ Học đi đôi với
hành, lý luận gắn liền với thực tiến”.
- TBDH được coi là tiền đề để đổi mới phương pháp dạy học, góp phần làm sáng tỏ
lý thuyết, tạo điều kiện cho học sinh hoạt động với tư cách là trung tâm của quá trình
dạy học.
- Thiết bị dạy học là yếu tố cần thiết không thể thiếu được trong quá trình dạy học,
chúng có tác dụng tích cực và có tính động lực, tác động một cách có hiệu quả đối
với quá trình dạy của thầy và học của trò.
- Thiết bị dạy học đẩy mạnh hoạt động nhận thức và phát triển năng lực nhận thức
của học sinh, giúp học sinh tự khám phá, chiếm lĩnh tri thức mới nhằm phát triển tư
22
duy, óc quan sát năng lực ghi nhớ, khả năng vận dụng sáng tạo, củng cố rèn luyện kỹ
năng.
- Cung cấp kiến thức cho học sinh một cách chắc chắn, chính xác và trực quan; do
đó hấp dẫn và kích thích được hứng thú học tập của học sinh.
- Rút ngắn thời gian giảng dạy mà vẫn bảo đảm học sinh lĩnh hội đủ nội dung học

tập.
- Gia tăng cường độ lao động của cả giáo viên và học sinh do đó nâng cao hiệu quả
DH
- Thể hiện được những yếu tố trong thực tế khó khăn hoặc không quan sát tiếp cận
được.
<= 3->:?@72A2B7=26AB5+
C5D
G$LM*I$-:-;!<.=&JK"&)&2
Giáo dục và đào tạo đang là vấn đề thách thức của toàn cầu. Hiện nay các
quốc gia trên thế giới đang nỗ lực đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục - đào
tạo với nhiều mô hình, biện pháp khác nhau nhằm mở rộng qui mô, nâng cao tính
23
Mục tiêu dạy học
Phương
pháp DH
Học sinhGiáo viên
Nội dung
DH
CSVC
TB
M
ô
i

t
r
ư
ờ
n
g

x
ã

h
ộ
i
,

t
ự

n
h
i
ê
n
M
ô
i

t
r
ư
ờ
n
g

x
ã

h
ộ
i
,

t
ự

n
h
i
ê
n
tích cực trong dạy học và học một cách toàn diện, dạy làm sao để giúp người học
hướng tới việc học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động. Muốn vậy
cần phải nâng cao, cải tiến đồng bộ các thành tố liên quan, trong đó phương tiện dạy
và học là một thành tố quan trọng.
Nói chung, trong quá trình dạy học, CSVC-TBDH giảm nhẹ công việc của
giáo viên và giúp cho học sinh tiếp thu kiến thức một cách thuận lợi. Có được
CSVC-TBDH thích hợp, người giáo viên sẽ phát huy hết năng lực sáng tạo của
mình trong công tác giảng dạy, làm cho hoạt động nhận thức của học sinh trở nên
nhẹ nhàng và hấp dẫn hơn, tạo ra cho học sinh những tình cảm tốt đẹp với môn học.
Do đặc điểm của quá trình nhận thức, mức độ tiếp thu kiến thức mới của học sinh
tăng dần theo các cấp độ của tri giác: nghe -thấy - làm được (những gì nghe được
không bằng những gì nhìn thấy và những gì nhìn thấy thì không bằng những gì tự
tay làm), nên khi đưa những phương tiện vào quá trình dạy học, giáo viên có điều
kiện để nâng cao tính tích cực, độc lập của học sinh và từ đó nâng cao hiệu quả của
quá trình tiếp thu, lĩnh hội kiến thức và hình thành kỹ năng, kỹ xảo của các em
Tính chất của CSVC-TBDH biểu thị nội dung thông tin học, hình thức thông

tin và phương pháp cho thông tin chứa đựng trong phương tiện - đồ dùng và phải
dưới sự tác động của giáo viên hoặc học sinh tính chất đó mới đựơc bộc lộ ra. Như
vậy đã có mối liên hệ chặt chẽ giữa tính chất và chức năng của phương tiện dạy học.
Trong quá trình dạy học, chức năng của CSVC-TBDH thể hiện sự tác động đạt
được.mục. đích dạy - học.
Là phương tiện để làm sáng tỏ lý thuyết, kiểm nghiệm lại lý thuyết, học sinh
tự chiếm lĩnh tri thức, khám phá ra những tri thức mới.
Thực hiện nguyên lý “ trực quan”, nguyên lý giáo dục “ Học đi đôi với hành,
lý luận gắn với thực tiễn”. Góp phần thực hiện đổi mới giáo dục thể hiện qua các tác
dụng sau:
- Đảm bảo chất lượng dạy học
- Đa dạng hóa các hình thức dạy học
24
- Đổi mới phương pháp dạy học
- Thực hiện phương pháp “ học tập đa giác quan ”
- Tăng khả năng truyền tải thông tin, nâng cao hiệu quả sư phạm cụ thể
+ Giảm nhẹ khó khăn trong truyền tải thông tin
+ Mở rộng các khả năng sư phạm
+ Tiết kiệm thời gian
+ Lao động sư phạm văn minh hợp lý hơn
+ Tạo nên sự trình bày sinh động
+ Giúp tập trung cho người học
Như vậy, có thể khẳng định rằng: CSVC-TBDH là thành phần không thể thiếu
được trong việc đào tạo con người trong nhà trường; là yếu tố tác động trực tiếp đến
quá trình giáo dục và góp phần quyết định vào chất lượng giáo dục của nhà trường;
là điều kiện thiết yếu của quá trình sư phạm; là phương tiện để tác động đến thế giới
tâm hồn của HS và cũng là phương tiện để truyền thụ lĩnh hội tri thức. Là thành tố
quan trọng trong hệ thống giáo dục. Vì vậy để làm tốt các vai trò trên thì toàn bộ
khung cảnh nhà trường với các công trình phải được xây dựng đúng chuẩn mực,
trang bị đầy đủ khang trang sạch đẹp thể hiện nét hiện đại của nhà trường XHCN,

bền vững theo thời gian, phù hợp với tâm sinh lý của HS, tạo được cảm giác yên tâm
của các bậc phụ huynh, đồng thời nó sẽ có giá trị giáo dục hết sức to lớn, gây ấn
tượng sâu sắc và lưu lại suốt đời trong ký ức HS.
475757/<1.ZPRI€RI_yY1KU>=•>}kVx1.kR1.Ij`1./L
Theo Quyết định số: 21/2003/QĐ-BXD ngày 28 tháng 7 năm 2003 của Bộ xây dựng
quyết định về việc ban hành tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam TCXD VN 60 : 2003
“Trường dạy nghề - tiêu chuẩn thiết kế ” quy định
25