Bước đầu tìm hiểu vấn đề quản trị tri thức và giáo dục người dùng tin

0


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA : THÔNG TIN – THƯ VIỆN
...............








BÁO CÁO KHOA HỌC

Đề tài :
Bước đầu tìm hiểu vấn đề quản trị tri thức
và giáo dục người dùng tin

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

1
ĐẶT VẤN ĐỀ

Cuộc cách mạng khoa học và cơng nghệ đã tạo ra sức mạnh đột phá có
ý nghĩa lịch sử về khoa học và cơng nghệ trên tồn thế giới. Đó là một bước
ngoặt có ý nghĩa trọng đại ở các nước tiên tiến phát triển cũng như các quốc
gia đang phát triển. Nó hiện đang trở thành một xu thế quốc tế về mọi mặt đặc
biệt là cơng nghệ thơng tin, cơng nghệ sinh học,cơng nghệ vật liệu , cơng
nghệ năng lượng ... làm cho nền kinh tế thế giới cũng có những bước chuyển
biến rõ rệt. Đó là nền kinh tế chuyển từ kinh tế cơng nghiệp sang nền kinh tế
tri thức, văn minh lồi người chuyển từ văn minh cơng nghiệp sang văn minh
trí tuệ.
Nền kinh tế tri thức là nền kinh tế chủ yếu dựa vào thơng tin và tri thức.
Thơng tin và tri thức đã trở thành yếu tố quan trọng hơn cả vốn và lao động,
được coi là nguồn lực trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội. Song song với
nó hiện nay trong thời đại xã hội thơng tin tri thức thì yếu tố thơng tin ngày
càng đóng một vai trò khơng thể thiếu và nó có ảnh hưởng rất sâu rộng đến
hoạt động của chúng ta như : kinh tế, văn hố, xã hội, khoa học ...làm cho nhu
cầu về thơng tin tri thức đang ngày càng gia tăng biến chúng trở thành một
loại hàng hố đặc biệt trên thị thường thơng tin. Điều đó càng chứng tỏ tầm

quan trọng của việc thúc đẩy khơng ngừng phát triển và hồn thiện chức năng
của các cơ quan thơng tin khoa học và cơng nghệ. Nhiệm vụ đặt ra cho các cơ
quan này là lam thế nào để quản trị tri thức – một tài sản quan trọng của bất
kỳ cơ quan, tổ chức nào. Vì vậy việc quản trị tri thức đang còn là một vấn đề
mới thu hút sự quan tâm của các cơ quan, tổ chức kinh tế xã hội .
Sự gia tăng nhanh chóng của tri thức và hàng loạt các cơng nghệ quản
trị tri thức mới được đưa vào sử dụng đòi hỏi người sử dụng, người tiếp cận
phải có một kiến thức, một trình độ nhất định trong việc khai thác và sử dụng
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

2
thông tin. Điều đó đòi hỏi phải có sự giáo dục người dùng tin. Giáo dục người
dùng tin như thế nào để họ có thể tiếp cận nguồn thông tin một cách nhanh
nhất, đầy đủ nhất và chính xác nhất để phục vụ công việc của họ là một vấn
đề mới và đang được đặt ra cho các trung tâm, các cơ quan thông tin nhiều
vận hội và thách thức. Đòi hỏi công tác giáo dục người dùng tin để họ có thể
biến nguồn thông tin mà họ cập nhật được trở thành tri thức ngày càng cao .
Nhu cầu về tin, thành phần người dùng tin cũng có những biến động
trong điều kiện khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển. Vì vậy việc nghiên
cứu về vấn đề quản trị tri thức và giáo dục người dùng tin là công việc rất cần
thiết. Nó đóng vai trò quan trọng trong xã hội thông tin bởi khoa học ngày
càng phát triển, thông tin càng phong phú thì càng đòi hỏi việc quản trị tri
thức và giáo dục người dùng tin một cách nghiêm khắc và tích cực. Trong báo
cáo này chúng tôi xin được trình bày một số kết quả ban đầu về tìm hiểu khái
niệm quản trị tri thức và giáo dục người dùng tin .

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

3
NỘI DUNG

1. Quản trị tri thức
1.1. Khái niệm tri thức
Tri thức là tập hợp thông tin và năng lực trong hoạt động, là thông
tin đã được người dùng tiếp nhận và đưa vào hoạt động. Hay nói cách khác
là thông tin trong hành động, và nó có giá trị cao hơn thông tin và dữ liệu
(1)
.
Đây chính là quan niệm mới về tri thức khác với cách hiểu trước đây chỉ là tri
thức sách vở của nền “ Giáo dục hư văn “ ( Phạm Văn Đồng ).

1.2. Khái niệm quản trị tri thức
Quản trị tri thức là một chủ đề ngày càng nhận được sự quan tâm
nghiên cứu của các cơ quan tổ chức. Sự chồng chéo rất lớn giữa quản trị tri
thức với quản lý thư viện là hiển nhiên, đặc biệt là trong sự thiết kế các cơ sở
hệ thống dữ liệu và việc tạo ra các hệ thống phân loại và nguyên tắc phân
loại.
Trước hết ta phải hiểu “quản trị” là gì ?.Quản trị được xác định như
một loạt các hoạt động định hướng theo mục tiêu trong đó có các hành động
cơ bản là xác định mục tiêu, lập kế hoạch để thực hiện mục tiêu, tổ chức và
kiểm tra việc thực hiện kế hoạch. Quản trị hiện đại cũng là một tinh thần, một
thái độ làm việc nhằm hướng tới tính hiệu quả về quản lý.
Vậy quản trị tri thức là gì?
Hiện nay có rất nhiều quan niệm khác nhau về khái niệm quản trị tri
thức, dưới đây là một số khái niệm tiêu biểu.
- Quản trị tri thức là việc quản lý một cách có hệ thống và rõ ràng các
tri thức quan trọng, cần thiết và là một quá trình phức hợp nhằm sáng tạo tổ
chức, phổ biến và sử dụng tri thức
(2)
.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

4
- Qun tr tri thc hm cha vic liờn kt mt cỏch cú hiu qu nhng
ngi bit v nhng ngi cn phi bit v chuyn hoỏ tri thc ca tng cỏ
nhõn thnh tri thc ca mt t chc
(3)
.
- Qun tr tri thc cũn l mt quỏ trỡnh chia s cỏc tri thc ó thu thp
c, lm mi v chuyn i tri thc.
Nh vy, qun tr tri thc bao gm vic kt ni, chia s tt hn v s
dng cú hiu qu hn tri thc cú sỏng to, chuyn i tri thc mi thụng qua
quỏ trỡnh ca vic i mi cỏch tõn.Hay qun tr tri thc khụng phi l mt
cỏi gỡ mi quỏ phc tp nh mi ngi thng ngh, m nú ch n gin l
mt quỏ trỡnh kin to, nm bt, x lý, lu gi, chia s v s dng cỏc ngun
tri thc trong mt t chc v bin cỏc ngun tri thc ú thnh nhng giỏ tr
vt cht hay kinh t.
2. Giỏo dc ngi dựng tin
2.1. S cn thit phi giỏo dc ngi dựng tin
Ngy nay ngi ta cú th d dng nhn thy rng mc dự hin tng
ngi qun lý cú chỳ ý n qun tr tri thc ch yu l s xut phỏt t s ra
i ca Internet v intranet, extranet, nhng v cn bn m núi thỡ qun tr tri
thc liờn quan nhiu in con ngi v vn hoỏ doanh nghip hn l n cụng
ngh.
Mi õy (KPMG Consulting 2000 ) do cụng ty KPMG- mt cụng ty t
vn quc t cú tờn tui, tin hnh nghiờn cu trờn 400 cụng ty v hin trng
qun tr tri thc ca h. Bỏo cỏo cho thy trong s 288 cụng ty cú h thng
qun tr tri thc hay ang thit lp h thng qun tr tri thc thỡ cú ti 137
trng hp ngi ta khụng t c nhng li ớch nh mong i. V trong s
288 cụng ty thỡ 127 cụng ty vn cũn trong giai on xõy dng h thng m
thụi. Ngi ta phõn tớch nhng lý do khin cho vic thc hin h thng qun

tr tri thc khụng t c kt qu mong i nh sau :
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN