Đề thi học sinh giỏi tỉnh môn sinh lớp 9 các sở năm gần đây tham khảo bồi dưỡng học sinh (15)

UBND THỊ XÃ HƯƠNG TRÀ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÔN : SINH HỌC LỚP 9
Thời gian làm bài: 150 phút
(Đề gồm 02 trang)
Câu 1 (1.0 điểm)
a/. Viết sơ đồ tóm tắt của quang hợp?
b/. Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa?
Câu 2 (1.0điểm)
Giải thích tại sao ở thời kì trưởng thành tế bào hồng cầu lại không có nhân?
Câu 3 (2.0 điểm)
Nêu ví dụ để chứng minh các tuyến nội tiết có sự phối hợp hoạt động với nhau? ( có thể vẽ sơ
đồ)
Câu 4 (1.0 điểm)
Nêu những đặc điểm của bộ xương người tiến hóa hơn bộ xương thú (thỏ) để phù hợp với tư thế
đứng thẳng đi bằng 2 chân?
Câu 5 (3.0 điểm).
a) Ở một loài động vật, giả sử có một tinh bào bậc 1 chứa hai cặp nhiễm sắc thể tương đồng Aa
và Bb khi giảm phân sẽ cho ra mấy tinh trùng? Gồm những loại nào? Giải thích?
b) Ở một loài động vật khác, giả sử có một noãn bào bậc 1 chứa ba cặp nhiễm sắc thể AaBbCc
khi giảm phân sẽ cho ra mấy trứng? Gồm những loại nào? Giải thích?
c) Một loài sinh vật có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội 2n = 12, nêu cơ chế hình thành thể tứ bội (4n
= 24) do nguyên phân và giảm phân không bình thường.
Câu 6: (2.0 điểm)
a) Ở thế hệ ban đầu (I
0
) của một giống cây trồng có 100% kiểu gen Aa. Sau 3 thế hệ tự thụ phấn
liên tiếp (I
3
) thì tỉ lệ các kiểu gen sẽ như thế nào?
b) Viết công thức tổng quát để tính tỉ lệ các kiểu gen khi tự thụ phấn liên tiếp n thế hệ. Cho biết tỉ
lệ kiểu gen thế hệ ban đầu là 100% Aa.

Câu 7 (3.0 điểm)
Gen B có 3900 liên kết hiđrô và có hiệu số gữa Nu loại G với một loại Nu khác bằng 10% số Nu
của Gen. Gen B bị đột biến thành gen b, gen b ngắn hơn gen B và kém gen B 6 liên kết hiđrô.
a) Tính số Nuclêôtit của gen B
b) Xác định dạng đột biến, tính số Nuclêôtit của gen a sau đột biến ?
Câu 8 (3.0 điểm)
Tại vùng sinh sản của một con gà trống có 1 tế bào sinh dục sơ khai nguyên phân nhiều lần liên
tiếp đã lấy của môi trường 2418 NST đơn. Tất cả các tế bào sinh ra đều bước vào vùng chín để tiến hành
giảm phân tạo ra tinh trùng. Các tinh trùng trên tham gia thụ tinh với một con gà mái, biết hiệu suất thụ
tinh của tinh trùng là 6,25%. Con gà mái trên đẻ ra được 11 trứng, ấp và nở được 6 con gà con. Biết bộ
NST của gà 2n =78
a) Xác định số lần nguyên phân và số tinh trùng tạo thành?
b) Xác định số hợp tử được tạo ra?
c) Số trứng không nở có bộ NST như thế nào?
Câu 9 (4.0 điểm)
Ở ruồi giấm cho P có cặp tính trạng tương phản lai với nhau thu được F1 100% thân xám cánh
dài, ngược với xám dài là đen ngắn.
Cho F1 tiếp tục thực hiện các phép lai. Giả sử có hai trường hợp sau:
- Trường hợp 1 : F1 giao phối với F1 thu được F2 với tỉ lệ : 1 thân xám cánh ngắn : 2 thân xám
cánh dài : 1 thân đen cánh dài.
- Trường hợp 2 : F1 giao phối với một cá thể khác F2 xuất hiện 12,5% thân đen cánh ngắn.
Biện luận, viết sơ đồ lai cho mỗi trường hợp trên?
ĐỀ CHÍNH THỨC
UBND THỊ XÃ HƯƠNG TRÀ ĐÁP ÁN THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÔN : SINH HỌC LỚP 9
Chú ý:
- Đáp án chỉ nêu những ý chính, đáp án và thang điểm cụ thể do hội đồng chấm
thống nhất
- Học sinh nếu làm khác đáp án nhưng đúng thì cũng cho điểm tối đa.
Câu Hướng dẫn chấm Điểm

Câu 1 a) Viết đúng sơ đồ tóm tắt quang hợp
b) Vì ban đêm cây hô hấp, sản phẩm hô hấp có khí Cacbonic gây ngạt thở
0.5
0.5
Câu 2 - Ở thời kì trưởng thành tế bào hồng cầu lại không có nhân vì: chức năng vận
chuyển ôxi và cacbonic nên mất nhân để nhẹ, giảm tiêu tốn năng lượng khi
vận chuyển.
1.0
Câu 3 - Ví dụ về sự điều hòa khi lượng đường trong máu 1.0
Câu 4 Những đặc điểm tiến hóa:
- Cột sống cong 4 chổ : trọng tâm theo phương thẳng đứng
- Xương chậu nở rộng, xương đùi khỏe : đứng vững và đi bằng 2 chân
- Xương bàn chân có xương ngón ngắn, xương bàn chân hình vòm.
Xương gót lớn, phát triển về phía sau : giúp giữ thăng bằng khi di
chuyển bằng hai chân
0.25
0.25
0.5
Câu 5 a) Cho 4 tinh trùng: Với các loại : AB, Ab, aB, ab
Vì 1 tế bào sinh dục giảm phân tạo thành 4 tinh trùng với tỷ kệ ngang nhau
0.5
b) Cho1 trứng, một trong các loại sau trong 8 loại trứng : ABC, Abc,
AbC,Abc,aBC,aBc,abC,abc.
Vì 1 tế bào sinh dục cái giảm phân co 1 trứng và 3 thể cực
0.5
c)
* Do nguyên phân:
Thế hệ P có 2n = 12. Quá trình giảm phân của P diễn ra bình thường, tạo ra
giao tử n = 6. Thụ tinh bình thường tạo ra hợp tử 2n = 12. Do ảnh hưởng của
môi trường, ở lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử diễn ra không bình thường

(NST nhân đôi nhưng không phân ly) tạo ra một tế bào có 4n = 24. Sau đó tế
bào này nguyên phân bình thường tạo ra thể tứ bội (4n = 24)
* Do giảm phân:
Thế hệ P có 2n = 12. Do ảnh hưởng của môi trường, quá trình giảm phân hình
thành giao tử ở cả 2 bên P diễn ra không bình thường, đều tạo ra giao tử 2n
=12. Thụ tinh bình thường tạo ra hợp tử 4n = 24. Hợp tử nguyên phân bình
thường tạo thể tứ bội (4n = 24)
1.0
1.0
Câu 6 Tỉ lệ các kiểu gen ở thế hệ I
3
là: 0,4375AA: 0,125 Aa: 0,4375aa.
Aa: (1/2)
3
= 0,125
AA= aa= (1 – 0,125)/2 = 0,4375
1.0
Aa =






n
2
1
AA = aa =
2
1

1
2
n
−
0.5
0.5
Câu 7 a. Số Nu gen B
Gọi H số liên kết hidro, N là số Nucleotit của gen B
Số liên kết hiđrô H = 2A + 3G = 3900 (*)
Ta có Theo NTBS : %G + %A =50% (1)
Theo đề %G - % A = 10% (2)
Từ 1,2 ta có hệ pt
% % 50%
% % 10%
G A
G A



+ =
− =
Giải ta được %A= 20% , %G = 30%
Mà ta có
20
20%
100
N
A = =

30

30%
100
N
G = =
Thay vào (*) Ta được

20 30
2 3 2 3
100 100
3000
H A G N N
N
= + = × × + × ×
=
Vậy số Nu từng loại của gen B
A = T= 20%N= 20% x 3000 = 600 Nu
G = X= 30% N=30% x3000 = 900 Nu
Xác định dạng đột biến của gen b
+ Gen b ngắn hơn gen B và kém 6 liên kết hidro nên đây là dạng đột biến mất
một vài cặp Nu
+ Vì Nu loại A liên kết với Nu loại T bằng 2 liên kết, Nu loại G liên kết với
Nu loại X bằng 2 liên kết nên gen b kém gen B 8 liên kết sẻ có 2 trường hợp:
* TH1 : Mất 3 cặp A –T ( 6=2+2+2)
Số Nu từng loại của gen b:
A = T = 600 – 3 = 597 Nu
G = X = 900 Nu
* TH2 : Mất 2 cặp G- X ( 6=3+3)
Số Nu từng loại của gen b:
A = T = 600 Nu
G = X = 900-2 = 898 Nu

0.5
1.0
0.5
0.5
0/5
Câu 8 a) Xác định số lần nguyên phân và số tinh trùng tạo thành
- Gọi x là số lần nguyên phân của 1 tế bào, 2n là bộ NST của loài (gà 2n=78)
Số NST môi trường cung cấp = 1 ( 2
x
-1) 2n = 2418 , giải ta được x=5
Vậy tế bào nguyên phân 5 đợt
- Số tế bào con tao ra = 2
5
= 32 tb
1 tb giảm phân tạo giao tử cho 4 tinh trùng
Vậy số tinh trùng tạo thành 4 X 32 = 128 tinh trùng
b) Xác định số hợp tử được tạo ra.
Hợp tử = tinh trùng trực tiếp thụ tinh x trứng trực tiếp thụ tinh
Số tinh trùng tạo ra =128, HSTT của tinh trùng 6,25%, vậy số tinh trùng trực
tiếp thụ tinh = 6,25%. 128= 8 tinh trùng
Vậy số hợp tử = số tinh trùng trực tiếp thụ tinh = 8 hợp tử
c) Số trứng không nở có bộ NST như thế nào.
Số trứng còn lại = 11- 6 = 5 trứng
+ Trong 5 trứng không nở có 2 trứng đã thụ tinh nên có bộ NST 2n=78
+ Còn 3 trứng không nở nhưng chưa thụ tinh nên có bộ NST n=39
0.5
0.5
0.5
0.75
0.75

Câu 9 Biện luận
F1 100% Thân xám, cánh dài nên:
- Xám trội so với đen, dài trội so với ngắn
Quy ước gen A: thân xám, a : thân đen
B: cánh dài , b cánh ngắn
- P thuần chủng, F1 dị hợp tử 2 cặp gen (AaBb)
* TH1 F1 x F1 : F2 tỉ lệ tương ưng 1:2:1 = 4 tổ hợp = 2giao tử x 2giao tử, cá
thể F1 dị hợp 2 cặp gen cho 2 giao tử là hiện tượng di truyền liên kết
Tỉ lệ 1 : 2 : 1 nên F1 có kiểu gen Ab/aB, bố mẹ thuần chủng có kiểu gen
Ab/Ab x aB/aB
Viết đúng sơ đồ lai từ P đến F2
* TH2 F1 lai với một cá thể khác
Tỉ lệ 12,5 % = 1/8 = 4giao tử x 2 giao tử, cá thể F1 dị hợp 2 cặp gen cho 2
giao tử nên cá thể đem lai cho 2 giao tử, vì xuất hiện đen ngắn nên cá thể đem
lai cho 2 giao tử trong đó phải có giao tử ab vậy cá thể đem lai có 2 TH :
Aabb hoặc aaBb.
Bố mẹ thuần chủng tương phản có 2 TH :
+ AABB(Xám, dài) x aabb(Đen,ngắn)
+ Aabb (Xám, ngắn) x aaBB ( Đen, dài)
Viết đúng SĐL từ P đến F2
(Nếu chỉ viết 1 TH cho 0.25đ)
0.5
1.0
0.5
1.0
0.25
0.25
0.5