Đề thi mẫu THPT quốc gia môn văn năm 2015 Trường THPT Nguyễn Văn Nguyễn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
CÀ MAU
TRƯỜNG THPT
NGUYỄN VĂN NGUYỄN
ĐỀ THI THỬ KÌ THI QUỐC GIA NĂM 2015
MÔN: NGỮ VĂN – Lớp 12
Thời gian làm bài : 180 phút,
không kể thời gian giao đề
PHẦN I: ĐỌC – HIỂU ( 2.0 điểm)
Cho văn bản sau:
“Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như đời Lí, đời
Trần, đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi qua một
nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người. Cỏ gianh
núi đồi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương
đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích
tuổi xưa. Chao ôi, thấy thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp-lê của một chuyến xe
lửa đầu tiên đường sắt Phú Thọ - Yên Bái - Lai Châu. Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu
nhung khỏi áng cỏ sương, chăm chăm nhìn tôi không chớp mắt mà như hỏi tôi bằng cái
tiếng nói riêng của con vật lành: “Hỡi ông khách Sông Đà, có phải ông vừa nghe thấy
một tiếng còi sương?”. Đàn cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rơi
thoi. Tiếng cá đập nước sông đuổi mất đàn hươu vụt biến. Thuyền tôi trôi trên “Dải sông
Đà bọt nước lênh đênh - Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình” của “một người tình nhân chưa
quen biết” (Tản Đà). Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá thác
xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc”.
(Trích “Người lái đò sông Đà” - Nguyễn Tuân)
Đọc văn bản trên và thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Nêu nội dung chính của đoạn trích trên? (0,5 điểm)
Câu 2: Trong đoạn văn “Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn
nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa…” tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác
dụng của của biện pháp tu từ đó. (0,5 điểm)
Câu 3: Viết một văn ngắn (không quá 10 dòng) trình bày cảm nhận của anh (chị)

về hình tượng sông Đà qua ngòi bút Nguyễn Tuân trong đoạn văn trên? (1,0 điểm)
PHẦN I: LÀM VĂN ( 8.0 điểm)
Cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
“Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời”.
Đất Nước (trích trường ca Mặt đường khát vọng) của Nguyễn Khoa
Điềm
(Ngữ văn 12, Tập 1, trang 117, NXB Giáo Dục, 2014)
Từ sự cảm nhận về đoạn thơ, anh (chị) có suy nghĩ gì về ý thức trách nhiệm của
thanh niên ngày nay đối với đất nước?
HẾT
HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM
PHẦN I:
ĐỌC –
HIỂU
( 2.0 điểm)
Đáp án Điểm
Câu 1 Ý Nội dung chính của đoạn trích. 0,5
Đây là đoạn văn tiêu biểu cho phong cách tùy bút Nguyễn
Tuân. Nhà văn miêu tả vẻ đẹp trữ tình thơ thơ mộng của
sông Đà ở đoạn hạ lưu.
Câu 2 Biện pháp tu từ sử dụng trong đoạn văn Tác dụng của của
biện pháp tu từ đó.
0,5
a Biện pháp tu từ nổi bật trong đoạn văn: so sánh. 0,25
b
Những hình ảnh so sánh, liên tưởng mới lạ, độc đáo, bất ngờ
giúp nhà văn khắc họa những vẻ đẹp hết sức đa dạng, thơ

mộng, trữ tình của cảnh vật ven sông Đà nơi hạ lưu.
0,25
Câu 3 Viết một văn ngắn (khoảng 10 dòng) trình bày cảm nhận về
đoạn văn
1.0
a - Về nội dung: Cần làm rõ:
Vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn, trữ tình của sông Đà - một vẻ
đẹp vừa tĩnh lặng, yên ả, thanh bình, hoang sơ, cổ kính vừa
tươi mới, tràn trề nhựa sống của cảnh vật ven sông Đà.
0.5
- Về nghệ thuật:
+ Cách cảm nhận, miêu tả và liên tưởng tài hoa, phóng túng.
+ Kết hợp miêu tả và bộc lộ cảm nhận chủ quan: “Thuyền tôi
b
trôi trên Sông Đà…Chao ôi, thấy thèm được giật mình…”
+ Ngôn từ chọn lọc, tinh tế: “Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu
nhung khỏi áng cỏ sương”…
0.5
PHẦN I:
LÀM VĂN
( 8.0 điểm)
Cảm nhận về đoạn thơ trong trích đoạn Đất Nước (trích
trường ca Mặt đường khát vọng) của Nguyễn Khoa Điềm.
Từ sự cảm nhận về đoạn thơ, anh (chị) có suy nghĩ gì về ý
thức trách nhiệm của thanh niên ngày nay đối với đất
nước?
8,0
a
Cảm nhận về đoạn thơ trong trích đoạn Đất Nước (trích
trường ca Mặt đường khát vọng) của Nguyễn Khoa Điềm.

5,0
- Về nội dung: Đoạn thơ thể hiện những nhận thức sâu sắc về
đất nước, trong đó nổi bật là hình ảnh đất nước hiện lên trong
quan hệ gắn bó với mỗi con người.
+ Em ơi em vừa là cách xưng hô gần gũi, thân thiết, vừa là
lời tâm tình tha thiết. Nhà thơ chọn hình thức đối thoại tâm
tình để thể hiện sự tự ý thức, tự nhận thức về một vấn đề sâu
sắc “Đất Nước là máu xương của mình”. Đất Nước không
còn là khái niệm xa lạ, trừu tượng mà là máu thịt đối với mỗi
con người. Đất Nước có ngay trong chính bản thân mỗi con
người, là một phần tâm hồn của mỗi người.
+ Vì vậy, mỗi người phải biết: Gắn bó - san sẻ - và hoá thân.
Gắn bó là biết yêu đất nước bằng tâm hồn và suy nghĩ; san sẻ
là gánh vác một phần trách nhiệm bằng hành động cụ thể; và
hoá thân là mức độ cao nhất, nếu cần phải biết hi sinh cả tính
mạng của mình.
+ Nếu mỗi người đều ý thức được điều đó thì sẽ “Làm nên
Đất Nước muôn đời” - có nghĩa là đất nước sẽ vững mạnh,
trường tồn.
3,0
1,0
1,0
1,0
- Về nghệ thuật: Đoạn thơ không chỉ thể hiện tập trung chủ 2,0
đề mà còn tiêu biểu cho chất trữ tình - triết luận của toàn bài.
+ Hình thức đối thoại kết hợp với độc thoại, vừa nói với mọi
người, vừa nói với chính mình: là lời nhắn nhủ tâm tình chân
tình. Giọng điệu trữ tình đằm thắm.
1,0
+ Đoạn thơ vừa đậm chất triết lí, chất trí tuệ lại giàu chất trữ

tình, chan chứa tình cảm, cảm xúc.
0,5
+ Giọng điệu đoạn thơ vừa tha thiết, sâu lắng, vừa trang
nghiêm. Nhờ đó mà ý thơ dễ đi vào cảm xúc và suy nghĩ của
người đọc.
0,5
b Suy nghĩ gì về ý thức trách nhiệm của thanh niên ngày nay
đối với đất nước?
3,0
- Qua đoạn thơ, Nguyễn Khoa Điềm thể hiện một quan niệm
đúng đắn về đất nước và ý thức rõ ràng về trách nhiệm của
mình và thế hệ mình trước vận mệnh của dân tộc. Tư tưởng ấy
phù hợp với mọi hoàn cảnh, mọi thời đại.
- Mỗi cá nhân, mỗi thế hệ là một mắc xích quan trọng trong
cuộc chạy tiếp sức vĩnh cửu giữa các thế hệ để làm nên truyền
thống dân tộc. Đặc biệt là thanh niên. Thanh niên chính là
hiện tại và tương lai của đất nước. Mỗi thanh niên phải có
trách nhiệm tự nguyện gánh vác những công việc chung của
đất nước (Học tập, trau dồi tri thức, bắt kịp yêu cầu của thời
đại, rèn luyện bản lĩnh vững vàng về tư tưởng, rèn luyện sức
khỏe… để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc).
1,5
1,5