“ Mối quan hệ biện chứng giữa QHSX – LLSX và sự vận dụng quy luật phù hợp của QHSX với trình độ phát triển của LLSX vào Việt Nam

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phần I: Lời mở đầu
Xã hội loài người đã phát triển trải qua nhiều hình thái kinh tế - xã hội nối
tiếp nhau, Mác đã tiếp cận nghiên cứu sự biến đổi xã hội một cách có hệ thống
rằng: “ Lịch sử phát triển xã hội loài người từ thấp đến cao, từ chưa hoàn thiện
đến hoàn thiện “ và đưa ra khái niệm hình thái kinh tế xã hội. Hình thái kinh tế
xã hội là một hệ thống, trong đó các mặt không ngừng tác động qua lại lẫn nhau
tạo thành các quy luật vận động, phát triển khách quan của xã hội. Đó là quy
luật về sự phù hợp của QHSX với trình độ phát triển của LLSX, quy luật cơ sở
hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng và các quy luật khác. Sự phát triển của
LLSX là nguồn gốc sâu xa của sự vận động phát triển của xã hội, chính nó đã
quyết định, làm thay đổi QHSX. Học thuyết cũng chỉ ra rằng: xã hội không phải
là sự kết hợp một cách ngẫu nhiên, máy móc giữa các cá nhân mà là một cơ thể
sinh động, các mặt thống nhất với nhau, tác động qua lại lẫn nhau. Trong đó
QHSX là quan hệ cơ bản, quyết định các quan hệ xã hội khác, là tiêu chuẩn
khách quan để phân biệt các chế độ xã hội. Điều đó cho thấy, muốn nhận thức
đúng đời sống xã hội, phải phân tích một cách sâu sắc các mặt của đời sống xã
hội và mối quan hệ giữa chúng, đặc biệt phải đi sâu nghiên cứu về QHSX và
LLSX thì mới có thể hiểu một cách đúng đắn về đời sống xã hội. Do đó em chọn
đề tài “ Mối quan hệ biện chứng giữa QHSX – LLSX và sự vận dụng quy luật
phù hợp của QHSX với trình độ phát triển của LLSX vào Việt Nam “
Bài tiểu luận gồm ba phần:
Phần I : Lời mở đầu
Phần II : Nội dung
Chương 1: Mối quan hệ biện chứng giữa LLSX và QHSX
Chương 2: Sự vận dụng quy luật phù hợp của QHSX với trình đọ phát triển
của LLSX vào Việt Nam.
Phần III: Kết luận
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phần II: Nội dung
Chương I: Mối quan hệ biện chứng giữa Lực lượng sản

xuất và Quan hệ sản xuất
I.Các khái niệm
1,Phương thức sản xuất (PTSX )
Sản xuất vật chất được tiến hành bằng PTSX nhất định. PTSX là cách thức
con người thực hiện quá trình sản xuất vật chất ở những giai đoạn lịch sử nhất
định của xã hội loài người.
PTSX có vai trò quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội:
PTSX quyết định tính chất của xa hội , nghĩa là PTSX thống trị trong mỗi
xã hội như thế nào thì tính chất của xã hội như thế ấy.
PTSX quyết định tổ chức , kết cấu cua xã hội. Toàn bộ kết cấu của xã hội
không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan cua con người mà do PTSX khác nhau
sinh ra 1 kiểu tổ chức kết cấu xã hội khác nhau phù hợp với nó.
Sự thay đổi của PTSX quyết định sự chuyển biến xã hội loài người qua các
giai đoạn lịch sử khác nhau. LỊch sử loài người trước hết là lịch sử của sản xuất
và sự phát triển kế tiếp nhau của các PTSX. Khi PTSX cũ mất đi , PTSX mới ra
đời thì chế độ XH cũ cũng mất đi và chế độ XH mới xuất hiện. Loài người đã
trải qua 5 PTSX , tương ứng với chúng là 5 chế độ XH : Cộng sản nguyên thuỷ,
Chiếm hữu nô lệ , Phong kiến , Tư bản chủ nghĩa và bước đầu của phương thức
Cộng sản văn minh ( mà giai đoạn thấp của nó là Chủ nghĩa xã hội )
Dựa vào PTSX đặc trưng của mỗi thời đại lịch sử, người ta hiểu thời đại
lịch sử đó thuộc về hình thái kinh tế - xã hội nào.C.Mác viết “Những thời đại
Kinh tế khác nhau không phải ở chỗ chúng sản xuất ra cái gì mà ở chỗ chúng sản
xuất bằng cách nào, với những tư liệu lao động nào “ ( Mac-Angghen Toàn tập,
Tập 23 trang 369 )
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
T nhng vai trũ quyt định ca PTSX , khi nghiờn cu nhng qui lut
ca lch s XH , chỳng ta khụng phi tỡm ngun gc phỏt trin XH trong th
gii tinh thn , ý thc ca XH , m PTSX mi giai on phỏt trin nht nh
ca lch s trong ch Kinh t- xó hi.
Mt khỏc, PTSX l s thng nht gia LLSX mt trỡnh nht nh v

QHSX tng ng
2,Lc lng sn xut ( LLSX )
LLSX biu hin mi quan h ca con ngi vi t nhiờn trong quỏ trỡnh
sn xut . LLSX l s kt hp ngi lao ng vi trỡnh v thúi quen trong lao
ng ca h v t liu sn xut ( TLSX ). TLSX li cú i tng lao ng v t
liu lao ng, trong ú cụng c lai ng l yu t ng nht, to sc mnh khai
thỏc gii t nhiờn, lm ch sn phm cn thit cho cuc sng ca mỡnh.
LLSX l nng lc thc tin ci bin gii t nhiờn ca con ngi nhm
ỏp ng nhu cu i sng ca mỡnh
S phỏt trin ca cụng c lao ng l thc o trỡnh chinh phc t
nhiờn ca loi ngi , l tiờu chum phõn bit cỏc thi i kinh t trong lch s.
Cựng vi quỏ trỡnh tớch lu kinh nghim, vi nhng phỏt minh v sang ch k
thut, cụng c lao ng khụng ngng c ci bin v hon thin, v lm bin
i ton b TLSX. Xột cho cựng ú l nguyờn nhõn sõu xa ca mi bin i xó
hi. Lịch sử chứng minh rằng do phát triển LLSX loài ngời đã bốn lần thay đổi
QHSX gắn liền với bốn cuộc cách mạng xã hội dẫn đến sự ra đời nối tiếp nhau của
các nền kinh tế xã hội. Do công cụ sản xuất chủ yếu bằng đá thô sơ, trình độ hiểu
biết hạn hẹp, để duy trì sự sống chống lại mọi tai hoạ của thiên nhiên, con ngời
phải lao động theo cộng đồng do vậy đã hình thành QHSX công xã nguyên thuỷ.
Công cụ kim loại ra đời thay thế công cụ bằng đá. LLSX phát trin, giá trị thặng
d xuất hiện, chế đ chiếm hữu nô lệ dựa trên quan hệ sản xuất t hữu đầu tiên ra
đời. Sau đó do sự cỡng bức tàn bạo trực tiếp của chủ nô đối với nô lệ đã đẩy đến
mâu thuẫn gay gắt, giữa họ QHSX phong kiến thay thế quan hệ chiếm hữu nô lệ.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Vào giai đoạn cuối của xã hội PK ở Tây Âu, QHSX PK chật hẹp đã không
chứa đựng đợc nội dung mới của LLSX. QHSX T bản chủ nghĩa ra đời thay thế
QHSX PK. Trong lòng nền sản xuất t bản LLSX phát triển. Cùng với sự phân công
lao động xã hội và tính chất xã hội hoá của công cụ sản xuất đã hình rhành lao
động chung của ngời công nhân có tri thức và trình độ chuyên môn hoá cao. Sự
lớn mạnh này của LLSX đã dẫn đến mâu thuẫn gay gắt với chế độ sở hữu t nhân

TBCN, giảI quyết mâu thuẫn đó đòi hỏi phảI xoá bỏ QHSX t nhân t bản chủ nghĩa
xác lập QHSX mới, QHSX xã hội chủ nghĩa.Trong tác phẩm S khn cựng ca
Trit hc , Mỏc ó nờu ra mt t tng quan trng v vai trũ ca LLSX i vi
vic thay i cỏc quan h xó hi. Mỏc vit : Nhng quan h sn xut u gn
lin mt thit vi nhng LLSX. Do cú nhng LLSX mi , loi ngi thay i
PTSX ca mỡnh , v do thay i PTSX, cỏch kim sng ca mỡnh, loi ngi thay
i tt c nhng QHSX ca mỡnh. Cỏi ci xay quay bng tay a li xó hi cú
lónh chỳa, cỏi ci xay chy bng hi nc a li xó hi cú nh t bn cụng
nghip
Tri qua cỏc cuc Cỏch mng khoa hc cựng vi s phỏt trin ca sn
xut, khoa hc ngy cng quan trng trong sn xut. Ngy nay, khoa hc ó phỏt
trin n mc tr thnh nguyờn nhõn trc tip ca nhiu bin i to ln trong
sn xut, trong i sng v tr thnh LLSX trc tip. Khi ú ni dung khỏi
nim LLSX c b sung hon thin hn. Cuc Cỏch mng KH v cụng ngh
ó lm xut hin nhng khu vc sn xut mi v lm cho nng sut lao ng
tng lờn gp bi, nng sut lao ng oc coi nh l mt tiờu chớ quan trng
nht ỏnh giỏ trỡnh phỏt trin ca LLSX v l yu t quyt nh s chin
thng ca mụt trõt t XH ny vi mt trt t XH khỏc.
3, Quan h sn xut ( QHSX )
QHSX l quan h gia ngi vi ngi trong quỏ trỡnh sn xut.
QHSX gm 3 mt : quan h v s hu i vi TLSX, quan h trong t
chc v qun lớ sn xut , quan h trong phõn phi sn phm lao ng. Ba mt
cú quan h hu c vi nhau, trong ú quan h s hu v TLSX la quan h xut
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
phát, cơ bản , đặc trưng cho QHSX trong từng XH, là yếu tố quyết định các
quan hệ khác.
Trong XH có giai cấp , giai cấp nào chiếm hữu TLSX thì giai cấp đó là
giai cấp thống trị, giai cấp ấy đúng ra tổ chức, quản lí quá trình sản xuất và sẽ
quyết định tính chất và hình thức phân phối và quy mô thu nhập. Ngược lại giai
cấp ,tầng lớp nào không có TLSX thì sẽ bị thống trị , bị bóc lột và buộc phải làm

thuê và bị bóc lột dưới nhiều hình thức khác nhau.
Trong tác phẩm “ lao động làm thuê và tư bản” Mác viết : “ Trong sản
xuất, người ta không chỉ quan hệ với giới tự nhiên, người ta không thể sản xuất
được nếu không kết hợp với nhau theo một cách nào đó để hoạy động chung và
trao đổi hoạt động với nhau. Muốn sản xuất được, người ta phải có những mối
lien hệ và quan hệ nhất định với nhau, và quan hệ của họ trong giới tự nhiên, tức
là việc sản xuất”
Do đó , trong đời sống xã hội bắt buộc phải duy trì và thực hiện các
quan hệ khác nhau, những quan hệ này mang tính tất yếu và không phụ thuộc
vào ý muốn của ai cả, đó chính là QHSX. Cố nhiên QHSX là do con người tạo
ra song nó tuân theo những quy luật tất yếu, khách quan của sự vận động của đời
sống xã hội.
Tính chất của QHSX trước hết đựoc quy định bởi QHSX đối với TLSX
biểu hiện thành chế độ sở hữu – là đặc trưng cơ bản của PTSX . QHSX luôn có
vai trò quyết định đối với tất cả các QHSX khác. Trong các hình thái kinh tế - xã
hội mà laòi người từng trải qua, lịch sử chứng kiến sự tồn tại của 2 loại hình
thức sở hữu c¬ bản đối với TLSX: Sở hữu tư nhân và sở hữu công cộng tương
ứng với quan hệ giữa người với người trong XH là quan hệ thống trị-bị trị, bóc
lột- bị bóc lột va quan hệ bình đẳng, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
II,Quan h bin chng _ quy lut phự hp ca QHSX vi trỡnh phỏt
trin ca LLSX
LLSX v QHSX l hai mt ca PTSX, chỳng tn ti khụng tỏch ri nhau,
tỏc ng qua li ln nhau mt cỏch bin chng, to thnh quy lut phự hp ca
QHSX v LLSX _ quy lut c bn nht ca s vn ng , phỏt trin xó hi.
Khuynh hng chung ca sn xut vt cht l khụng ngng phỏt trin,
khụng ngng bin i theo chiu tin b. S bin i ú xột cho cựng bao gi
cng bt u t s bin i v phỏt trin ca LLSX trc ht l cụng c lao
ng.
Tớnh cht ca LLSX l khỏi nim núi lờn tớnh cht cỏ nhõn hay tớnh cht

xó hi trong vic s dng t liu lao ng mà chủ yếu là công cụ của con ngời để
làm ra sản phẩm. Khi nền sản xuất đợc thực hiện với những công cụ ở trình độ thủ
công, đơn giản , ví dụ : cày, cuốc, xa quay sợi thì LLSX mang tính chất cá
nhân. Khi LLSX đạt tới trình độ cơ khí hoá đòi hỏi phảI có nhiều ngời cùng sử
dụng, mỗi ngời chế rạo một bộ phận, một công đoạn của sản phẩm và sự hợp rác
của nhiều ngời lại mới tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh thì tính chất của LLSX
mang tính chất xã hội.
Trình độ của LLSX nói lên khả năng của con ngời tác động vào giới tự
nhiên nhằm sản xuẩt ra của cảI vật chất, đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của
xã hội. Thể hiện ở trình độ tổ chức lao động xã hội, trình độ ứng dụng khoa học
vào sản xuất, kinh nghiệm và kĩ năng lao động của con ngời, trình độ phân công
lao động. Trong đó, ngời ta coi công cụ lao động là tiêu chí quan trọng nhất, là bậc
thang phát triển của LLSX, trong lịch sử đã có những trình độ : LLSX thủ công,
LLSX nửa cơ khí và cơ khí, LLSX cơ khí hoá và tự động hoá, LLSX tự động hoá
và công nghệ thông tin.
1. LLSX quyết định QHSX
Trong PTSX, LLSX và QHSX gắn bó hữu cơ với nhau, tác động qua lại lẫn
nhau, trong đó LLSX là nội dung vật chất, kĩ thuật và QHSX là hình thức xã hội
của PTSX. Do đó mối quan hệ biện chứng giữa QHSX và LLSX là mối quan hệ