Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ phần Xây dựng, thương mại và dịch vụ Thành Nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (807 KB, 125 trang )
LỜI CAM ĐOAN
Tên em là: Phạm Thị Trang
Lớp: K3-KT
Em xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu và nỗ lực cá nhân của
bản thân, dưới sự hướng dẫn của thầy giáo – Th.s Chu Văn Hiệp, chưa có
trong bất kỳ tài liệu nghiên cứu nào.
Các số liệu và kết quả nêu trong khóa luận là trung thực, xuất phát từ
tình hình thực tế của đơn vị thực tập tại công ty cổ phần xây dựng, thương
mại và dịch vụ Thành Nam và kết quả làm việc của bản thân.
Hà Nội, ngày…tháng…năm 2013
Sinh viên
Phạm Thị Trang
MỤC LỤC
!"#
$%&'()*&+,*' /0*1+#
2'/$'&' /0*1+3
45+*67%8)&9:;+%8&+<%'=>3
?&6@%8)&A)%8&+<%'=>B
CD,*'(>' /0*1+B
EFGDH?IJK
LIHL?MNHO?JPQ?
R'/+S:*T'&='U,*VA%*WV%8XV.%&%8&+Y)Z[\]^)
R'/+S:' _`%)&a:Z[\]^);1`%&&6b%8' %c/,%*T'&='U,*VA%'&+)&$_`%
Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:*WV%8XV.%&%8&+Y)Z[\]^)
2'e<>' U,*VA%*f)&7)'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:Z[\]^)
4.+*Wg%&+Y:;2' U,*VA%'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:*WV%8'A'
XV.%&%8&+Y)Z[\]^)4
D&A+%+Y:'&>%8;0U,*VA%'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:*WV%8'A'XV.%&
%8&+Y)Z[\]^)
&+)&$_`%Z>(*
+A*&1%&_`%)&a:
45+*67%8;1)&6@%8)&A)&9'&*VA%'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:#
Wh%&*i&9'&*VA%'&+)&$_`%Z>(*
CD,*VA%*f)&7)'&+)&$_`%Z>(*4
C9'&*VA%'&+)&$_`%Z>(*'&>%84
jT%8&7)'&+)&$_`%Z>(*U+S:U<;1/A%&8+A_`%)&a:XbX.%8'>5+Uk4C
&6@%8B
lNmDH?IJKB
LIHL?MmnQo?"B
JPQlpmLqLB
R'/+S:;0*T'&='U+%&XV.%&;1r>`%]sU+%&XV.%&b't%8*\'T)&a%Z[\Xi%8
*&6@%8:9+;1Xu'&;2&1%&.:B
h%&*&='U,*VA%;1*T'&='vw:A\U,*VA%*WV%8't%8*\
4&i'*W9%8U,*VA%'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:*9+'t%8*\'T)&x%Z[\Xi%8
*&6@%8:9+;1Xu'&;2&1%&.:C
4R'/+S:&9'&*VA%'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:C
4Wh%&*iU,*VA%'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:*9+'t%8*\'T)&x%Z[\
Xi%8*&6@%8:9+;1Xu'&;2&1%&.:C
p
H?H?yLODH?IJKLIHL?M
mnQo?"JPQlpmLqL
4A%&8+A'&>%8;0U,*VA%'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A*&1%&_`%)&a:*9+'t%8*\'T)&x%
Z[\Xi%8*&6@%8:9+;1Xu'&;2&1%&.:
4p>/+S:
4&67'/+S:#
4w*_5sU+,%/0Z>(*/S&V1%*&+Y%'t%8*A'U,*VA%*f)&7)'&+)&$_`%Z>(*;1d%&8+A
*&1%&_`%)&a:' t%8*\'T)&x%Z[\Xi%8*&6@%8:9+;1Xu'&;2&1%&.:3
DF
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
@/z9'&*VA%*T%8&7)'&+)&$%8>\<%;f*]+Y>*Wi'e,)C
@/z9'&*VA%*T%8&7)'&+)&$%&[%'t%8*Wi'e,)
@/z4W6{%8&7)U&t%8*T'&='/w+:A\*&+'t%8W+<%8v+Y*4B
@/zW6{%8&7)'c*T'&='/w+:A\*&+'t%8W+<%8v+Y*;1*T'&='U,*VA%W+<%84
@/zCW6{%8&7)Z[\]^)*&><%8V1+:A\*&+'t%84
@/zj9'&*VA%'&+)&$_`%Z>(*'&>%84C
@/z f)&7)'&+)&$_`%Z>(*_`%)&a:4
@/z|>\*Wh%&_`%Z>(*_`%)&a:Z[\]^)
@/z@'(>*T'&='vw:A\t%8*\T)&x%Z[\Xi%8*&6@%8:9+;1X>]u'&
&1%&.:4
@/z4h%&*&='U,*VA%'&=%8*}8&+_T#
@/zT'&='vw:A\D,*VA%3
@/zCh%&*&='U,*VA%:A\C
+S>_5~c./@%8+A*Wu8+.*•%8C
+S>_5~+<%v`%U+S:%8&+Y:;f**6C
+S>_54~?&+,>%&f)U&VC3
+S>_5~+(\Z+%]€%&;f**6jB
+S>_5C~?&+,>Z>(*U&VjB
+S>_5j~&•U&Vj
+S>_5 ~`%8U<'&+e,*%8>\<%;f*]+Y>j
+S>_5#~`%8*T%8&7)'&+)&$%8>\<%;f*]+Y>jC
+S>_53~&=%8*}8&+_TDjjC
+S>_5B~&=%8*}8&+_TDCj
+S>_5~T/•%8Us'&=%8*}8&+_Tj#
+S>_5~T'&+e,**1+U&V`%jj3
+S>_54~T'A+*1+U&V`%j B
+S>_54~+<%v`%%8&+Y:*&>U&5+]67%8&V1%*&1%&
+S>_5~`%8'&(:'t%8/w+*&+'t%8_5 C
+S>_5C~`%8*&.%&*VA%e0%]6@%8/w+*&+'t%8_5 j
+S>_5j~`%8)&[%vTe0%]6@%8;1'A'U&V`%*W$'&*&‚V]6@%8
+S>_5 ~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%j 3
+S>_5#~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%C#B
+S>_53~T/•%8Us'&=%8*}8&+_T#
+S>_5B~T'&+e,**1+U&V`%j#
+S>_5~T'A+*1+U&V`%j#4
+S>_57)/z%8U+%&*,#
+S>_54~+<%v`%*&.%&]s&7)/z%8*&><:A\*&+'t%8#3
+S>_5~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%j43
+S>_5C~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%C34
+S>_5j~T/•%8Us'&=%8*}8&+_T3
+S>_5 ~T'&+e,**1+U&V`%j43C
+S>_5#~T'A+*1+U&V`%j43j
+S>_53~AV'AV'&+e,**1+_`%'5/u%&33
+S>_54B~`%8)&[%v5U&(>&.V*1+_`%'5/u%&BB
+S>_54~`%8'&(:'t%8vw)&f%r>`%]s/w+B
+S>_54~`%8*&.%&*VA%e0%]6@%8vw)&f%r>`%]s/w+B
+S>_544~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%j B
+S>_54~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%CBC
+S>_54C~T/•%8Us'&=%8*}8&+_TBj
+S>_54j~T'&+e,**1+U&V`%j B
+S>_54 ~T'A+*1+U&V`%j B#
+S>_54#~`%8*T%8&7)'&+)&$_`%Z>(*B
+S>_543~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%CB
+S>_5B~&=%8*}8&+_T*1+U&V`%j4
+S>_5~T'&+e,**1+U&V`%C4
+S>_5~T'A+*1+U&V`%C
+S>_54~&•d%&8+A*&1%&_`%)&a:Z[\]^)C
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Cụm từ viết tắt Giải thích
CPSX Chi phí sản xuất
GTSP Giá thành sản phẩm
TSCĐ Tài sản cố định
BHYT Bảo hiểm y tế
BHXH Bảo hiểm xã hội
KPCĐ Kinh phí công đoàn
NVL Nguyên vật liệu
CCDC Công cụ dụng cụ
NVLTT Nguyên, vật liệu trực tiếp
CNTT Công nhân trực tiếp
SDMTC Sử dụng máy thi công
SXC Sản xuất chung
TK Tài khoản
K/C Kết chuyển
SXKD Sản xuất kinh doanh
SPDD Sản phẩm dở dang
CTGS Chứng từ ghi sổ
GTSP Giá thành sản phẩm
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Xây dựng cơ bản là một ngành sản xuất vật chất độc lập giữ vị trí quan
trọng. Nó có nhiệm vụ tái sản xuất tài sản cố định; sử dụng lượng vốn tích lũy
rất lớn của xã hội; đóng góp đáng kể vào GDP (từ 6% đến 12%) là điều kiện
thu hút vốn nước ngoài trong quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa
Trong xu thế phát triển chung, đặc biệt là khi nền kinh tế nước ta đang trên
đà phát triển, lĩnh vực đầu tư xây lắp có tốc độ phát triển nhanh chóng trên
nhiều phương diện từ cơ chế quản lý đến trình độ kỹ thuật. Điều đó có nghĩa
là vốn đầu tư xây dựng cũng tăng lên.Vấn đề đặt ra là làm sao quản lý vốn có
hiệu quả, khắc phục tình trạng lãng phí, thất thoát vốn trong điều kiện sản
xuất xây dựng cơ bản trải qua khâu địa bàn sản xuất luôn thay đổi, thời gian
kéo dài có khi lên tới vài năm để đạt được mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận do
các doanh nghiệp, công ty đềW.Từ khi nướcta ra nhập WTO ngày càng có
nhiều doanh nghiệp hình thành kể cả doanh nghiệp trong và ngoài nước. Để
thích ứng với thị trường ngày càng năng động, có tính cạnh tranh cao, các
doanh nghiệp xây lắp càng phải tính toán kỹ lưỡng về việc sử dụng đồng vốn
có hiệu quả nhất, kiểm soát tốt, tiết kiệm tối đa hóa chi phí sản xuất để có thể
bỏ thầu với mức giá hợp lý nhưng vẫn đảm bảo chất lượng công trình. Để từ
đó các doang nghiệp có thểđưa ra cho mình một chính sách, chiến lược tổng
quát nhất về tài chính, kế toán để phát triển kinh tế của doanh nghiệp mình.
Do đó việc kế toán chính xác, khoa học chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm xây lắp có vị trí đặc biệt quan trọng và có ý nghĩa vô cùng to lớn trong
công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh. Thực tế thời gian qua, kế
toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp đã phát huy tác dụng
nhất định trong quản lý. Tuy nhiên, các quan điểm và phương pháp kế toán
tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp còn nhiều hạn chế
do nhận thức tư duy đã cũ, có tính chất truyền thống chưa thay đổi kịp với
nền kinh tế thị trường, phản ánh chưa đầy đủ thực trạng của quá trình sản
xuất. Vì vậy, kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm trong các
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
#
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
doanh nghiệp xây lắp chưa thực sự là cơ sở tin cậy để đánh giá kết quả hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Với những lý do trên, việc tổ
chức hợp lý và khoa học quá trình kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành
sản phẩm xây lắp đang là một yêu cầu cấp thiết không chỉ với bản thân doanh
nghiệp mà còn là yêu cầu nâng cao chất lượng quản lý kinh tế. Hơn nữa tổ
chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp cũng là biện
pháp sử dụng vốn đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước có hiệu quả, tránh
thất thoát lãng phí. Nhận thức rõ vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác
kế toán nói chung, kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong doanh nghiệp xây lắp nói riêng cùng với mục đích hoàn thiện hơn nữa
kiến thức của mình và hiểu rõ thực tế trên cơ sở lý thuyết đã nghiên cứu, em
đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ phần Xây dựng, thương mại và
dịch vụ Thành Nam” cho luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích của đề tài
Nêu ra cơ sở lý luận về công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm của doanh nghiệp xây lắp.
Làm rõ thực trạng của việc tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Xây dựng, thương mại và dịch vụ Thành
Nam.
Đưa ra các phương hướng, giải pháp hoàn thiện công tác tổ chức kế toán
chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty để góp phần nâng cao
chất lượng thông tin kế toán cung cấp cho nhà quản lý của doanh nghiệp.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực
tiễn về công tác tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
xây lắp tại các doanh nghiệp xây lắp nói chung và tại Công ty Cổ phần Xây
dựng, thương mại và dịch vụ Thành Nam.
Phạm vi nghiên cứu: Tại công ty Cổ phần Xây dựng, thương mại và dịch
vụ Thành Nam.
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
3
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
4. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu, em đã sử dụng các phương pháp phân tích tổng
hợp, so sánh, đối chiếu, điều tra khảo sát, thống kê kết hợp với lý luận và thực
tiễn để hoàn thiện khoá luận tốt nghiệp của mình.
5. Kết cấu của đề tài
Ngoài mục lục, danh mục các chữ viết tắt, bảng biểu, sơ đồ, lời mở đầu và
kết luận, luận văn có kết cấu gồm ba phần chính như sau:
Phần I: Lý luận chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong các doanh nghiệp xây lắp.
Phần II: Thực tế công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm tại công ty Cổ phần Xây dựng, thương mại và dịch vụ Thành Nam.
Phần III: Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm tại công ty Cổ phần Xây dựng, thương mại và dịch vụ Thành
Nam.
Em xin chân thành cảm ơn Thầy giáo TS. Chu Văn Hiệp cùng các cán
bộ nhân viên phòng kế toán công ty Cổ phần Xây dựng, thương mại và dịch
vụ Thành Nam đã giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện cho em hoàn thành luận văn
tốt nghiệp này. Do kiến thức còn hạn chế và thời gian tìm hiểu thực tế chưa
nhiều nên không tránh khỏi sự sai sót, em rất mong nhận được sự đóng góp
của thầy cô và các bạn để luận văn tốt nghiệp của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
B
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
CHƯƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
XÂY LẮP
1.1 Đặc điểm tổ chức kế toán trong doanh nghiệp xây lắp
1.1.1 Đặc điểm của sản phẩm xây lắp và ảnh hưởng của nó đến tổ
chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh
nghiệp xây lắp
Sản phẩm xây lắp là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con
người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị
với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt
nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo thiết kế. Sản phẩm xây lắp
bao gồm các công trình xây dựng công cộng, nhà ở, công trình công nghiệp,
giao thông, thủy lợi, năng lượng và các công trình khác.
Trong quá trình đầu tư xây dựng cơ bản nhằm tạo ra cơ sở vật chất chủ
yếu cho nền kinh tế quốc dân, các tổ chức xây lắp nhận thầu giữ vai trò quan
trọng. Hiện nay nước ta đang tồn tại các tổ chức xây lắp như: Tổng công ty,
công ty, xí nghiệp, đội xây dựng….thuộc các thành phần kinh tế. Tuy các đơn
vị này khác nhau về quy mô sản xuất, hình thức quản lý nhưng các đơn vị này
đều là tổ chức nhận thầu xây lắp. Sản phẩm xây lắp có đặc điểm riêng biệt
khác với các ngành sản xuất khác và có ảnh hưởng đến tổ chức kế toán.
+ Sản phẩm xây lắp là những công trình xây dựng, vật kiến trúc… có quy
mô lớn, kết cấu phức tạp mang tính đơn chiếc, thời gian sản xuất lâu
dài… Đặc điểm này đòi hỏi việc tổ chức quản lý và hạch toán sản phẩm
xây lắp nhất thiết phải dự toán (dự toán thiết kế, dự toán thi công) quá
trình sản xuất xây lắp phải so sánh với dự toán, lấy dự toán làm thước
đo, đồng thời để giảm bớt rủi ro phải mua bảo hiểm cho công trình xây
lắp.
+ Sản phẩm xây lắp được tiêu thụ theo giá dự toán hoặc giá thỏa thuận
với chủ đầu tư (giá đấu thầu), do đó tính chất hàng hóa của sản phẩm
xây lắp không thể hiện rõ (vì đã quy định giá cả, người mua, người bán
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
sản phẩm xây lắp có trước khi xây dựng thông qua hợp đồng giao nhận
thầu…)
+ Sản phẩm xây lắp có tính chất cố định tại nơi sản xuất còn các điều
kiện sản xuất (con người, máy móc thi công…) phải di chuyển theo địa
điểm thi công. Đặc điểm này làm cho công tác quản lý sử dụng hạch
toán tài sản, vật tư rất phức tạp do ảnh hưởng của điều kiện thiên nhiên,
thời tiết, dễ mất mát hư hỏng…
+ Sản phẩm xây lắp từ khi khởi công đến khi hoàn thành công trình sử
dụng thường kéo dài. Nó phụ thuộc vào quy mô, tính phức tạp về kỹ
thuật của từng công trình. Quá trình thi công được chia làm nhiều gia
đoạn, mỗi giai đoạn lại chai thành nhiều công việc khác nhau, các công
việc thường diễn ra ngoài trời chịu tác động rất lớn của các yếu tố môi
trường như nắng, mưa, lũ lụt,…Đặc điểm này đòi hỏi việc tổ chức quản
lý chặt chẽ sao cho đảm bảo chất lượng công trình đúng như thiết kế,
dự toán: các nhà thầu phải có trách nhiệm bảo hành công trình.
1.1.2 Mục tiêu của kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm xây lắp
Trong doanh nghiệp xây lắp, thông tin chí phí và giá thành sản phẩm giữ
vai trò quan trọng trong hệ thống thông tin của doanh nghiệp xây lắp. Như
vậy cung cấp thông tin chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm chính là
mục tiêu của kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây
lắp. Điều này được thể hiện rõ hơn qua ba mục tiêu chính sau đây:
- Việc cung cấp thông tin chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm để
phục vụ cho việc định giá thành của các công trình, đưa ra được mức
giá thầu nhỏ hơn mức dự toán được duyệt nhưng vẫn phải đảm bảo chất
lượng công trình cũng như lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Việc cung cấp thông tin chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
nhằm phục vụ tốt hơn cho quá trình kiểm soát chi phí, đảm bảo tính tiết
kiệm hiệu quả và gia tăng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
- Việc cung cấp thông tin chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
nhằm phục vụ cho việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống định mức chi
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
phí, cũng như phục vụ cho việc kiểm tra, đánh giá tình hình thục hiện
dự toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm từ đó thiết lập được
các đòn bẩy kinh tế.
1.1.3 Vai trò, nhiệm vụ của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm trong các doanh nghiệp xây lắp
Vai trò~
Trong công tác quản lý kinh tế của các doanh nghiệp hiện nay, hạch toán
kế toán là một trong những công cụ quản lý sắc bén không thể thiếu được,
nhất là trong hệ thống quản lý tài chính của đơn vị trong nền kinh tế thị
trường. Kế toán ngày nay không chỉ là công việc tính toán, ghi chép thuần túy
sự tuần hoàn của vốn mà kế toán còn là công cụ quản lý kinh tế tài chính
trong mỗi tổ chức kinh tế. Vì vậy, việc tổ chức công tác kế toán một cách
khoa học và hợp lý là điều kiện phát huy đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ của
kế toán. Trong đó, kế toán tập hợp CPSX và tính GTSP là một công cụ chủ
yếu và hữu hiệu nhất. Bởi nó vừa là cơ sở để xác định kết quả hoạt động kinh
doanh vừa là điều kiện để giám sát SXKD của doanh nghiệp, phát hiện ra
những khâu yếu, khâu tồn tại, kịp thời có biện pháp khắc phục. Chính vì vậy,
tổ chức tốt công tác kế toán tập hợp CPSX và tính GTSP là một yêu cầu cấp
thiết.
Đặc biệt đối với doanh nghiệp xây lắp, kế toán tập hợp CPSX và tính GTSP
là một công cụ không thể thiếu được; nó phản ánh tình hình thực hiện được các
định mức chi phí, dự toán chi phí và kế hoạch giá thành giúp cho các nhà quản
lý phát hiện kịp thời những khả năng tiềm tàng để đề xuất những biện pháp
thích hợp cho doanh nghiệp mình.
Nhiệm vụ:
Kế toán là công cụ quản lý quan trọng được tổ chức ở các doanh nghiệp có
nhiệm vụ chủ yếu sau:
+ Căn cứ vào đặc điểm tổ chức quản lý và quy trình công nghệ để xác
định chín xác đối tượng tập hợp chi phí và phương pháp kế toán chi phí
hợp lý.
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
4
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
+ Ghi chép, tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chính xác cho từng đối
tượng tập hợp chi phí, trên cơ sở đó kế toán thực hiện định mức chi phí
và dự toán chi phí, kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của chi phí phát sinh.
+ Xác định đối tượng tính giá thành, lựa chọn phương pháp tính giá thành
phù hợp. Tính toán chính xác giá thành thực tế của công trình, hạng
mục công trình, kiểm tra tình tình thực hiện giá thành của doanh
nghiệp.
+ Xác định đúng đắn, bàn giao thanh toán kịp thời khối lượng công tác
xây lắp hoàn thành. Định kỳ kiểm tra, đánh giá khối lượng thi công dở
dang theo nguyên tắc quy định.
+ Xác định đúng đắn kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của từng
công trình, từng tổ đội thi công trong thời kỳ nhất định. Kịp thời lập
báo cáo kế toán về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp.
Cung cấp chính xác, nhanh chóng các thông tin hữu dụng về chi phí sản
xuất và giá thành sản phẩm phục vụ cho yêu cầu quản lý của lãnh đạo.
1.2 Khái niệm chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm trong các doanh nghiệp xây lắp
1.2.1 Chi phí sản xuất
1.2.1.1 Khái niệm
Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động
sống và lao động vật hóa mà doanh nghiệp đã bỏ ra có liên quan đến hoạt
động sản xuất kinh doanh và cấu thành nên giá thành sản phẩm xây lắp trong
một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm).
1.2.1.2 Phân loại
Chi phí sản xuất có rất nhiều loại khác nhau cả về nội dung, tính chất,
công dụng, vai trò…. trong quá trình sản xuất kinh doanh. Để thuận lợi cho
công tác quản lý và hạch toán việc tiến hành phân loại chi phí sản xuất là rất
cần thiết. Xuất phát từ các mục đích và yêu cầu quản lý khác nhau chi phí sản
xuất được phân loại theo các tiêu thức khác nhau. Sau đây là một số cách
phân loại chủ yếu được sử dụng trong hạch toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm xây lắp:
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
a) Phân loại theo yếu tố chi phí:
Theo quy định hiện hành ở Việt Nam, toàn bộ chi phí được chia làm 7 yếu
tố chi phí sau:
Yếu tố chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp: Bao gồm toàn bộ giá trị
nguyên, vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, công cụ, dụng
cụ… sử dụng vào sản xuất – kinh doanh (loại trừ giá trị vật liệu dùng
không hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi).
Yếu tố chi phí nhiên liệu, động lực sử dụng vào quá trình sản xuất –
kinh doanh trong kỳ (trừ số không hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi).
Yếu tố chi phí tiền lương và các khoản phụ cấp lương: Phản ánh tổng
số tiền lương và phụ cấp mang tính chất lương phải trả cho toàn bộ
công nhân, viên chức.
Yếu tố chi phí bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn:
Phản ánh phần bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn trích
theo tỷ lệ quy định trên tổng số tiền lương và phụ cấp lương phải trả
cho công nhân viên.
Yếu tố chi phí khấu hao tài sản cố định: phản ánh tổng số khấu hao tài
sản cố định phải trích trong kỳ của tất cả tài sản cố định sử dụng cho
sản xuất – kinh doanh trong kỳ.
Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài: phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ
mua ngoài dung vào sản xuất – kinh doanh.
Yếu tố chi phí bằng tiền khác: phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền
chưa phản ánh ở các yếu tố trên dung vào hoạt động sản xuất – kinh
doanh trong kỳ.
b) Phân theo khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm
Theo quy định hiện hành ở Việt Nam, chi phí trong giá thành sản phẩm
xây lắp được chia làm 4 khoản mục :
Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp: phản ánh toàn bộ chi phí về nguyên,
vật liệu chính, phụ, nhiên liệu, vật kết cấu, giá trị thiết bị kèm theo của
vật kiến trúc… cần thiết tham gia trực tiếp vào việc sản xuất, cấu thành
nên sản phẩm xây lắp.
Chi phí nhân công trực tiếp: gồm tiền lương, phụ cấp lương và các
khoản hỗ trợ lương của công nhân trực tiếp tham gia xây lắp công trình.
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
C
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
Không bao gồm các khoản trích cho các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm
y tế, kinh phí công đoàn theo tỷ lệ với tiền lương phát sinh.
Chi phí sử dụng máy thi công: là chi phí cho các máy thi công nhằm
thực hiện khối lượng công tác xây lắp bằng máy. Chi phí sử dụng máy
thi công bao gồm chi phí thường xuyên và chi phí tạm thời~
+ Chi phí thường xuyên sử dụng máy thi công gồm: Lương chính,
lương phụ, phụ cấp lương của công nhân điều khiển máy, phục vụ
máy…; chi phí vật liệu; chi phí CCDC; chi phí khấu hao TSCĐ; chi
phí dịch vụ mua ngoài; chi phí bằng tiền khác.
+ Chi phí tạm thời sử dụng máy thi công gồm: Chi phí sửa chữa lớn
máy thi công (đại tu, trung tu…); chi phí công trình tạm thời cho
máy thi công (lều, lán, bệ, đường ray chạy máy…). Chi phí tạm thời
có thể phát sinh trước (được hạch toán vào tài khoản 142) sau đó
được phân bổ dần vào bên Nợ TK 623. Hoặc phát sinh sau nhưng
phải tính trước vào chi phí xây lắp trong kỳ (do liên quan tới việc sử
dụng thực tế máy thi công trong kỳ), trường hợp này phải tiến hành
trích trước chi phí sử dụng TK 335 (ghi Nợ TK 623, Có TK335).
Chi phí sản xuất chung: là những chi phí sản xuất của đội, của công
trường xây dựng bao gồm: lương của nhân viên quản lý đội xây dựng,
các khoản trích theo lương theo tỷ lệ quy định, tiền ăn ca của nhân viên
quản lý đội và công nhân trực tiếp tham gia xây lắp, chi phí khấu hao
TSCĐ dùng chung cho hoạt động của đội, chi phí vật liệu, CCDC và
các chi phí khác phát sinh trong kỳ liên quan đến hoạt động của đội.
(trừ chi phí vật liệu và nhân công trực tiếp).
Ngoài ra, chí phí sản xuất – kinh doanh còn được phân loại theo mối quan
hệ của chi phí với khối lượng công việc hoàn thành, theo mối quan hệ của chi
phí với quá trình sản xuất.
Mỗi cách phân loại chi phí sản xuất – kinh doanh đều có ý nghĩa riêng biệt
cho công tác quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm ở các góc độ khác
nhau nhưng chúng đều xuất phát từ yêu cầu là giúp cho công tác quản lý chi
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
j
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
phí sản xuất – kinh doanh và tính giá thành sản phẩm của các doanh nghiệp
thuận tiện và dễ dàng hơn.
1.2.2 Giá thành sản phẩm
1.2.2.1 Khái niệm
Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí
về lao động sống và lao động vật hóa có liên quan đến khối lượng xây lắp
hoàn thành theo quy định.
Giá thành sản phẩm và chi phí sản xuất có mối quan hệ rất chặt chẽ. Tất cả
những khoản chi phí (phát sinh trong kỳ, kỳ trước chyển sang) và các chi phí
trích trước có liên quan đến khối lượng sản phẩm xây lắp đã hoàn thành trong
kỳ sẽ tạo nên chỉ tiêu giá thành sản phẩm.
Có thể phản ánh mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
qua công thức tổng quát sau:
Tổng giá
thành sản
phẩm hoàn
thành
=
Chi phí
sản xuất
dở sang
đầu kỳ
+
Chi phí sản xuất
phát sinh trong kỳ
(đã trừ các khoản thu
hồi ghi giảm chi phí)
-
Chi phí
sản xuất
dở dang
cuối kỳ
Khi giá trị sản phẩm dở dang (chi phí sản xuất dở dang) đầu kỳ và cuối kỳ
bằng nhau hoặc không có sản phẩm dở dang thì tổng giá thành sản phẩm bằng
tổng chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ. Trong giá thành sản phẩm chỉ bao
gồm những chi phí tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình sản xuất,
tiêu thụ phải được bồi hoàn để tái sản xuất ở doanh nghiệp mà không bao
gồm những chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp.
1.2.2.2 Phân loại giá thành
Xét theo thời điểm tính và nguồn số liệu để tính giá thành, giá thành công
tác xây lắp được chia làm 3 loại:
- Giá thành dự toán: được xác định trước khi bắt đầu tiến hành công tác
xây lắp. Giá thành dự toán là tổng chi phí dự toán để hoàn thành khối
lượng xây lắp công trình.
Giá thành dự toán = Chi phí trực tiếp + Chi phí chung
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
Giá thành dự toán được xây dựng trên cơ sở các định mức chi phí hiện
hành và khung giá quy định áp dụng cho từng vùng lãnh thổ, tại từng thời
điểm trong kỳ kế hoạch (thường là ngày đầu tháng) nên giá thành dự toán
luôn thay đổi phù hợp với sự thay đổi của các định mức chi phí đạt được
trong quá trình sản xuất sản phẩm. Giá thành dự toán nhỏ hơn giá trị dự
toán công trình ở phần thu nhập chịu thuế tính trước theo tỷ lệ quy định
của Nhà nước.
- Giá thành kế hoạch: là giá thành xác định xuất phát từ những điều kiện
cụ thể ở mỗi đơn vị xây lắp trên cơ sở biện pháp thi công, các định
mức, đơn giá áp dụng trong đơn vị. Mối liên hệ giữa giá thành kế hoạch
và giá thành dự toán:
Giá thành kế hoạch = giá thành dự toán – Mức hạ giá thành dự toán
- Giá thành thực tế: là chỉ tiêu được xác định sau khi hoàn thành bàn giao
khối lượng sản phẩm xây lắp mà đơn vị đã nhận thầu. Giá thành thực tế
được xác định theo số liệu kế toán.
Để đảm bảo có lãi thì nguyên tắc khi xây dựng kế hoạch giá thành và tổ
chức thực hiện kế hoạch giá thành phải đảm bảo mối quan hệ sau:
Giá thành thực tế < Giá thành kế hoach < Giá thành dự toán
1.2.3. Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm
1.2.3.1 Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất
a) Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất
Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là phạm vi và giới hạn để tập hợp các
CPSX phát sinh trong kỳ theo phạm vi và giới hạn đó nhằm phục vụ cho việc
kiểm soát chi phí và tính giá thành sản phẩm. Thực chất xác định phạm vi và
giới hạn tập hợp CPSX chính là xác định nơi phát sinh chi phí (như phân
xưởng sản xuất, tổ, đội sản xuất, giai đoạn công nghệ) hoặc nơi chịu chi phí
(như từng loại sản phẩm, từng đơn đặt hàng, từng công trình). Để xác định
đúng đắn đối tượng kế toán CPSX xây lắp trong các doanh nghiệp, trước hết
phải căn cứ vào các yếu tố tính chất sản xuất và qui trình công nghệ sản xuất,
đặc điểm tổ chức sản xuất, yêu cầu và trình độ quản lý, đơn vị tính giá thành
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
#
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
sản phẩm.
Trong các doanh nghiệp xây lắp, với tính chất phức tạp của công nghệ và
sản phẩm sản xuất mang tính đơn chiếc, có cấu tạo vật chất riêng, mỗi công
trình, hạng mục công trình có dự toán thiết kế thi công riêng nên đối tượng
hạch toán CPSX có thể là công trình, hạng mục công trình, hoặc có thể là đơn
đặt hàng, bộ phận thi công hay từng giai đoạn công việc. Tuy nhiên trên thực
tế các đơn vị xây lắp thường hạch toán chi phí theo công trình, hạng mục
công trình.
b) Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất
Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là một phương pháp hay hệ thống
các phương pháp được sử dụng để tập hợp và phân loại các chi phí sản xuất
trong giới hạn của đối tượng hạch toán chi phí. Về cơ bản, phương pháp hạch
toán chi phí sản xuất bao gồm các phương pháp sau đây:
Phương pháp tập hợp chi phí theo công trình, hạng mục công trình
Theo phương pháp này, định kỳ (tháng, quý, năm) các chi phí phát sinh có
liên quan đến công trình, hạng mục công trình nào thì tập hợp cho công trình,
hạng mục công trình đó. Khi đó, giá thành thực tế của công trình, hạng mục
công trình là tổng chi phí được tập hợp kể từ khi bắt đầu thi công đến khi
công trình, hạng mục công trình hoàn thành. Phương pháp này được sử dụng
khi đối tượng tập hợp chi phí là toàn bộ công trình, hạng mục công trình.
Phương pháp tập hợp chi phí theo đơn đặt hàng
Theo phương pháp này, định kỳ (tháng, quý, năm) các chi phí phát sinh
được phân loại và tập hợp theo từng đơn đặt hàng riêng, khi đơn đặt hàng
hoàn thành thì tổng chi phí phát sinh được tập hợp chính là giá thành thực tế.
Phương pháp này được sử dụng khi đối tượng tập hợp chi phí là các đơn
đặt hàng riêng thường là cải tạo nâng cấp, sửa chữa hoặc xây dựng các công
trình có giá trị nhỏ, thời gian thi công ngắn.
Phương pháp tập hợp chi phí theo đơn vị thi công
Theo phương pháp này, các chi phí phát sinh được tập hợp theo từng đơn
vị thi công. Trong từng đơn vị thi công, chi phí lại được tập hợp theo từng đối
tượng chịu chi phí như công trình, hạng mục công trình. Định kỳ, tập hợp chi
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
3
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
phí ở từng đơn vị thi công để so sánh với dự toán. Trên thực tế có nhiều yếu
tố phát sinh liên quan đến nhiều đối tượng, khi đó chi phí cần được phân bổ
cho từng đối tượng chịu chi phí một cách chính xác, hợp lý.
Có 2 cách thức để tập hợp chi phí :
• Tập hợp chi phí trực tiếp
Áp dụng trong trường hợp CPSX phát sinh có liên quan trực tiếp đến
từng đối tượng kế toán CPSX riêng biệt. Do đó, có thể căn cứ vào chứng từ
ban đầu để hạch toán trực tiếp cho từng đối tượng riêng biệt. Phương pháp
này đòi hỏi phải tổ chức hạch toán ban đầu theo đúng đối tượng chịu chi phí,
đảm bảo cho việc tập hợp CPSX cho từng đối tượng một cách chính xác, đầy
đủ, kịp thời, cung cấp số liệu cho việc tính GTSP xây lắp.
• Phân bổ chi phí gián tiếp
Áp dụng trong trường hợp CPSX phát sinh có liên quan đến nhiều đối
tượng kế toán chi phí, không tổ chức ghi chép riêng cho từng đối tượng được.
Như vậy, phải tập hợp chung cho nhiều đối tượng, sau đó lựa chọn tiêu chuẩn
phân bổ thích hợp để phân bổ khoản chi phí này cho từng đối tượng kế toán chi
phí.
Việc phân bổ CPSX cho từng đối tượng phải dựa trên tiêu thức hợp lý.
+ Bước 1: Xác định hệ số phân bổ
Trong đó: H là hệ số phân bổ chi phí
C là tổng CP cần phân bổ cho các đối tượng
T là đại lượng tiêu chuẩn của các đối tượng cần phân bổ CP
+ Bước 2: Xác định chi phí cần phân bổ cho từng đối tượng tập hợp cụ
thể
Trong đó: C
i
là phần CP phân bổ cho đối tượng i
T
i
là đại lượng tiêu chuẩn phân bổ chi phí cho đối tượng
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
B
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
Về thực chất, khi vận dụng các phương pháp hạch toán chi phí sản xuất
trong công tác kế toán hằng ngày chính là việc kế toán mở thẻ (hoặc sổ) chi
tiết hạch toán chi phí sản xuất theo từng đối tượng. Mỗi phương pháp hạch
toán chi phi ứng với một loại đối tượng hạch toán chi phí nên tên gọi của mỗi
phương pháp biểu hiện đối tượng mà nó cần tập hợp và phân loại chi phí.
1.2.3.2 Đối tượng và phương pháp hạch toán tính giá thành sản phẩm
a) Đối tượng tính giá thành sản phẩm
Đối tượng tính giá thành sản phẩm: trong xây lắp, đối tượng tính giá thành
là các hạng mục công trình đã hoàn thành, các giai đoạn công việc đã hoàn
thành, khối lượng xây lắp có tính dự toán riêng đã hoàn thành…từ đó xác
định phương pháp tính giá thành thích hợp.
Việc xác định đối tượng tính giá thành sản phẩm là căn cứ để kế toán giá
thành tổ chức lập bảng tính giá thành sản phẩm giúp cho việc quản lý, kiểm
tra tình hình thực hiện kế hoạch giá thành và tính toán để xác định được hiệu
quả kinh doanh của doanh nghiệp.
b) Phương pháp tính giá thành sản phẩm
Phương pháp tính giá thành sản phẩm là một phương pháp hay hệ thống
các phương pháp được sử dụng để tính giá thành của đơn vị sản phẩm, nó
mang tính thuần túy kỹ thuật tính toán chi phí cho từng đối tượng tính giá
thành. Về cơ bản phương pháp tính giá thành bao gồm các phương pháp sau:
Phương pháp tính trực tiếp (hay phương pháp giản đơn):
Thích hợp cho đối tượng tính giá thành là khối lượng hoặc giai đoạn xây
lắp thuộc từng công trình, hạng mục công trình hoàn thành.
Z
sx
: Giá thành sản xuất thực tế của khối lượng xây lắp hoàn thành bàn
giao
D
đk
: CPSX thực tế của khối lượng xây lắp dở dang đầu kỳ
C: CPSX thực tế phát sinh trong kỳ
D
ck
: CPSX thực tế của khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
Phương pháp tính theo đơn đặt hàng:
Hàng tháng CPSX thực tế phát sinh được tập hợp theo từng đơn đặt hàng
và khi hoàn thành công trình thì CPSX thực tế tập hợp được cũng chính là giá
thành thực tế của đơn đặt hàng đó.
Z
i
: Giá thành sản xuất thực tế của hạng mục công trình
Z
đdh
: Giá thành sản xuất thực tế của đơn đặt hàng hoàn thành
Z
dt
: Giá thành của hạng mục công trình thuộc đơn đặt hàng hoàn thành
Z
idt
: Giá thành dự toán của hạng mục công trình
Phương pháp tổng cộng chi phí
Phương pháp này áp dụng thích hợp với công việc xây lắp các công trình lớn,
phức tạp và quá trình xây lắp sản phẩm có thể chia ra các đội sản xuất khác
nhau.
Trong đó:
D
đk,
D
ck
: CPSX dở dang đầu kỳ, cuối kỳ
C1, C2,…Cn: CPSX ở từng đội sản xuất, từng hạng mục công trình
Ngoài ra, các doanh nghiệp xây lắp còn áp dụng một số phương pháp
tính giá thành khác như: phương pháp tính giá thành theo định mức; phương
pháp hệ số hay tỷ lệ…
1.2.4 Trình tự hạch toán chi phí sản xuất
1.2.4.1 Trình tự hạch toán chi tiết chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm
Tùy theo đối tượng tập hợp chi phí, công việc hạch toán chi tiết chi phí
sản xuất có thể khác nhau nhưng có thể khái quát thành 3 bước cơ bản sau:
Bước 1: Mở sổ (hoặc thẻ) hạch toán chi tiết chi phí sản xuất theo từng
đối tượng tập hợp chi phí (phân xưởng, bộ phận sản xuất, sản phẩm, nhóm
sản phẩm…). Sổ được mở riêng cho từng tài khoản 621, 622,623, 627, 154,
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
641, 642, 142, 242, 335. Căn cứ ghi sổ là sổ chi tiết các tài khoản tháng trước
và các chứng từ gốc, các bảng phân bổ (tiền lương, BHXH, vật liệu, dụng cụ,
khấu hao…), bảng kê chi phí theo dự toán. Sổ có thể mở riêng cho từng đối
tượng hoặc mở chung cho nhiều đối tượng.
Bước 2: Tập hợp các chi phí phát sinh trong kỳ có liên quan cho từng
đối tượng hạch toán.
Bước 3: Tổng hợp toàn bộ chi phí phát sinh theo từng nội dung thuộc
từng đối tượng hạch toán vào cuối kỳ làm cơ sở cho việc tính giá thành. Đồng
thời, căn cứ vào thẻ tính giá thành sản phẩm kỳ trước; sổ hạch toán chi tiết chi
phí sản xuất kinh doanh kỳ này; biên bản kiểm kê, đánh giá sản phẩm dở dang
cuối kỳ; bảng kê khối lượng sản phẩm xây lắp hoàn thành trong kỳ kế toán
tiến hành lập thẻ tính giá thành sản phẩm xây lắp của từng công trình.
1.2.4.2 Trình tự hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất
Trình tự hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất có thể khái quát thành 4
bước cơ bản sau:
Bước 1: Tập hợp các chi phí cơ bản có liên quan trực tiếp cho từng đối
tượng sử dụng
Bước 2: Tính toán và phân bổ lao vụ của các ngành sản xuất – kinh
doanh phụ, từng đối tượng sử dụng trên cơ sở khối lượng lao vụ phục vụ và
giá thành đơn vị lao vụ.
Bước 3: Tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung cho các loại sản
phẩm có liên quan.
Bước 4: Xác định chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ, tính ra tổng giá
thành và giá thành đơn vị sản phẩm.
1.2.5 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất
Theo quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ban hành ngày 20/03/2006 của Bộ
trưởng Bộ tài chính, các doanh nghiệp xây lắp chỉ được hạch toán hàng tồn
kho theo phương pháp kê khai thường xuyên do vậy cũng hạch toán CPSX
theo phương pháp kê khai thường xuyên.
Việc tập hợp CPSX trong doanh nghiệp xây lắp được tập hợp riêng cho
từng khoản mục chi phí: CPNVLTT, CPNCTT, CPSDMTC, CPSXC. Sau đó
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
4
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
kế toán tiến hành kết chuyển, phân bổ để tập hợp CPSX toàn doanh nghiệp và
chi tiết cho từng công trình, hạng mục công trình, đội thi công xây dựng…
1.2.5.1 Hạch toán chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp
Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp bao gồm giá trị nguyên, vật liệu chính,
vật liệu phụ, nhiên liệu…được xuất dùng trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm.
Đối với những vật liệu khi xuất dùng có liên quan trực tiếp đến từng đối
tượng tập hợp chi phí riêng biệt (phân xưởng, bộ phận sản xuất, …) thì hạch
toán trực tiếp cho từng đối tượng đó. Trường hợp vật liệu xuất dùng có liên
quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí, không thể tổ chức hạch toán riêng
được thì phải áp dụng phương pháp phân bổ gián tiếp để phân bổ chi phí cho
các đối tượng liên quan. Tiêu thức phân bổ thường là phân bổ theo định mức
tiêu hao, theo hệ số, theo trọng lượng…
Công thức phân bổ như sau:
Chi phí vật liệu phân bổ
cho từng đối tượng
(hoặc sản phẩm)
=
Tổng tiêu thức
phân bổ của từng đối tượng
(hoặc sản phẩm)
x
Tỷ lệ
phân
bổ
Trong đó:
Để theo dõi các khoản chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp; kế toán sử
dụng tài khoản 621 “Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp”. Tài khoản này được
mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí.
Bên Nợ: Tập hợp chi phí nguyên, vật liệu xuất dùng trực tiếp cho chế
tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ.
Bên Có:
- Giá trị vật liệu xuất dùng không hết.
- Kết chuyển chi phí vật liệu trực tiếp.
Số dư cuối kỳ: không có.
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
Tỷ lệ (hay hệ số)
phân bổ
ƒ
Tổng chi phí vật liệu cần phân bổ
Tổng tiêu thức phân bổ của tất cả các đối tượng
Z
BB
Sinh viên: Phạm Thị Trang Lớp:K3-KT
Sơ đồ 1.1. Hạch toán tổng hợp chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp
1.2.5.2 Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp
Chi phí nhân công trực tiếp là những khoản thù lao phải trả cho công
nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm (bao gồm cả công nhân do doanh nghiệp
quản lý và công nhân thuê ngoài), như tiền lương chính, phụ và các khoản trợ
cấp có tính chất lương (phục cấp độc hại, làm đêm, làm thêm giờ, tiền ăn ca,
tiền ăn định lượng…). Trong doanh nghiệp xây lắp hình thức trả lương
thường theo khối lượng công việc giao khoán. Theo hình thức này, vấn đề
quan trọng là phải xây dựng được định mức kỹ thuật để làm cơ sở cho việc
xây đựng đơn giá tiền lương đối với từng loại công việc hợp lý. Theo đó :
Tiền lương
phải trả
=
Khối lượng công việc
giao khoán hoàn thành
x
Đơn giá
tiền
lương
Tiền lương phải trả theo khối lượng công việc giao khoán có thể được
tính cho từng người lao động hoặc chung cho cả tổ, cả nhóm công nhân.
Tiền lương của công nhân sản xuất ở hạng mục công trình nào thì được
hạch toán trực tiếp vào hạng mục công trình đó. Trường hợp tiền lương và các
Khoa: Kinh tế- Tài chính ngân hàng Trường: Đại học Thành Tây
TK 151, 152,
331, 111, 112,
331„
TK 621
TK154
Xuất NVL cho hoạt
động xây lắp
TK 133
Thuế GTGT
được khấu trừ
(nếu có)
Vật liệu dùng không
hết nhập lại kho
Kết chuyển chi phí
vật liệu trực tiếp
TK 152
C
