Hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH thương mại Phú Đức

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o




KHÓA LUN TT NGHIP



 TÀI:
HOĨNăTHINăCỌNGăTỄCăKăTOỄN
BỄNăHĨNGăVĨăXỄCăNHăKTăQUăBỄNăHĨNGă
TIăCỌNGăTYăTRỄCHăNHIMăHUăHNă
THNGăMIăPHÚăC



SINH VIÊN THC HIN : NGUYN TIN TRUNG
MÃ SINH VIÊN : A15509
CHUYÊN NGÀNH : K TOÁN





HÀ NI - 2014

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o




KHÓA LUN TT NGHIP



 TÀI:
HOĨNăTHINăCỌNGăTỄCăKăTOỄN
BỄNăHĨNGăVĨăXỄCăNHăKTăQUăBỄNăHĨNGă
TIăCỌNGăTYăTRỄCHăNHIMăHUăHNă
THNGăMIăPHÚăC



Giáoăviênăhng dn : TS. Phm Th Hoa
Sinh viên thc hin : Nguyn Tin Trung
Mã sinh viên : A15509
Chuyên ngành : K toán




HÀ NI - 2014
Thang Long University Library

LI CMăN
 hoàn thành khóa lun tt nghip này, em đư nhn đc s giúp đ tn tình và
s đng viên quan tâm t nhiu phía. u tiên, em mun gi li cm n sâu sc nht
đn giáo viên hng dn – Tin s. Phm Th Hoa, cô đư tn tình hng dn ch bo
em trong sut thi gian thc hin bài khóa lun này. Ngoài ra, em còn mun gi li
cm n ti toàn th các thy cô giáo đang ging dy ti trng i hc Thng Long,
nhng ngi đư truyn đt ti cho em nhng khin thc v môn hc trong chuyên
ngành cng nh nhng kin thc thc t khác trong cuc sng giúp em có th hoàn
thành bài khóa lun này. Mt khác, qua bài khóa lun này, em mun gi li cm n
ti các anh ch, cô bác ti phòng k toán ca Công ty TNHH TM Phú c, nhng
ngi đư giúp đ em trong quá trình thu thp s liu và tìm hiu quá trình kinh doanh
ca công ty t đó có th phân tích sâu sc hn trong bài khóa lun ca mình. Cui
cùng cho em gi li cm n ti nhng thành viên trong gia đình, bn bè và nhng
ngi đư luôn bên cnh ng h và đng viên em trong sut thi gian qua.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên



LIăCAMăOAN
Tôi cam đoan đây là đ tài nghiên cu ca tôi. Nhng kt qu và s liu trong
khóa lun tt nghip đc thc hin ti Công ty TNHH TM Phú c, không sai chép
bt k ngun nào khác.
Tôi hoàn toàn chu trách nhim trc nhà trng v s cam đoan này.
Hà Ni, ngày tháng nm 2014
Sinh viên

Thang Long University Library


MC LC
CHNGă1. CăS LÝ LUN CHUNG V K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
NH KÊT QU BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIP
THNGăMI 1
1.1. Khái nimăvƠăvaiătròăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bán hàng 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Vai trò 1
1.1.2.1. Vai trò ca quá trình bán hàng 1
1.1.2.2. Vai trò ca vic xác đnh kt qu bán hàng 2
1.2. Vai trò và nhim v ca k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bán hàng 3
1.2.1. Vai trò 3
1.2.2. Nhim v 3
1.3. CácăphngăthcăbánăhƠngăvƠăcácăphngăthc thanh toán 4
1.3.1. Các phng thc bán hàng 4
1.3.1.1. Phng thc bán buôn 4
1.3.1.2. Phng thc bán l 5
1.3.1.3. Phng thc gi đi lý bán 5
1.3.1.4. Phng thc bán hàng tr góp tr chm 5
1.3.2. Các phng thc thanh toán 6
1.3.2.1. Phng thc thanh toán trc tip 6
1.3.2.2. Phng thc thanh toán tr chm 6
1.4. Tính giá vn hàng bán và thiăđim ghi nhn doanh thu 6
1.4.1. Giá vn hàng bán 6
1.4.1.1. Tr giá mua thc t 6
1.4.1.2. Chi phí thu mua 8
1.4.2. Doanh thu và thi đim ghi nhn doanh thu 9
1.4.2.1. Doanh thu bán hàng 9

1.4.2.2. Thi đim ghi nhn doanh thu bán hàng 9
1.4.2.3. Các khon gim tr doanh thu 10
1.4.2.4. Doanh thu thun 10
1.4.3. Li nhun gp và kt qu bán hàng 10
1.5. K toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bán hàng 11


1.5.1. K toán bán hàng 11
1.5.1.1. Chng t s dng 11
1.5.1.2. Tài khon s dng 11
1.5.1.3. Phng pháp k toán 15
1.5.2. K toán xác đnh kt qu bán hàng 19
1.5.2.1. . Hch toán chi phí qun lý kinh doanh 19
1.5.2.2. K toán xác đnh kt qu hot đng bán hàng 22
1.6. Hình thc s k toán 23
1.6.1. Hình thc nht ký chung 23
1.6.2. Hình thc k toán trên máy tính 24
CHNGă2. THC TRNG K TOỄNă BỄNă HĨNGă VĨă XỄCă NH KT
QU BÁN HÀNG TIăCỌNGăTYăTNHHăTMăPHÚăC 26
2.1. Gii thiu v CôngătyăTNHHăTMăPhúăc 26
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca công ty 26
2.2. căđim ngành ngh 26
2.2.1. c đim b máy qun lý ca công ty 27
2.2.2. C cu t chc b máy k toán ti công ty 28
2.2.2.1. Ch đ k toán áp dng ti công ty 30
2.3. Thc trng k toánă bánă hƠngă vƠă xácă đnh kt qu bán hàng ti Công ty
TNHHăTMăPhúăc 30
2.3.1. K toán bán hàng 30
2.3.1.1. Phng thc bán hàng và phng thc thanh toán 30
2.3.1.2. K toán bán hàng 31

2.3.1.3. K toán doanh thu bán hàng ti công ty 37
2.3.1.4. K toán giá vn hàng bán 42
2.3.2. K toán xác đnh kt qu bán hàng 50
2.3.2.1. Chi phí qun lý kinh doanh 50
2.3.2.2. K toán xác đnh kt qu bán hàng 63
CHNGă3. MT S KIN NGH NHM GÓP PHN HOÀN THIN
CÔNG TÁC K TOỄNăBỄNăHĨNGăVĨăXỄCăNH KT QU
TIÊU TH TIăCỌNGăTYăTNHHăTHNGăMIăPHÚăC . 68
Thang Long University Library


3.1. ánhăgiáăthc trng k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu tiêu th ti công
tyăTNHHăThngămiăPhúăc 68
3.1.1. ánh giá chung 68
3.1.1.1. Nhng kt qu đt đc 68
3.1.1.2. Nhng tn ti. 69
3.1.2. ánh giá v công tác k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng 69
3.1.2.1. Nhng u đim 69
3.1.2.2. Nhc đim 70
3.2. Gii pháp nhm hoàn thin công tác t chc k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh
k toán bán hàng tiăcôngătyăTNHHăThngămiăPhúăc 71
3.2.1. C s lý lun ca nhng gii pháp 71
3.2.2. Gii pháp nhm hoàn thin công tác k toán bán hàng và xác đnh kt qu
bán hàng ti công ty TNHH Thng mi Phú c 71
3.2.2.1. V vic lp các khon d phòng 71
3.2.2.2. V các loi s ca công ty 73
3.2.2.3. V tính đúng k ca chi phí 74

DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V,ă TH, CÔNG THC

S đ 1.1. Phng thc tiêu th trc tip 15
S đ 1.2. Phng thc tiêu th theo hình thc gi bán 15
S đ 1.3. Phng thc vn chuyn thng có tham gia thanh toán 16
S đ 1.4. Phng thc vn chuyn thng không tham gia thanh toán 16
S đ 1.5. Ti đn v giao đi lý 17
S đ 1.6. Ti đn v nhn đi lý 17
S đ 1.7. Phng thc bán hàng tr góp 18
S đ 1.8. Hch toán tng hp k toán bán hàng theo phng pháp KKK 19
S đ 1.9. Hch toán chi phí qun lý kinh doanh 21
S đ 1.10. Trình t ghi s k toán theo hình thc nht ký chung 23
S đ 1.11. Trình t k toán theo hình thc k toán trên máy 24
S đ 2.1. T chc b máy ca Công ty TNHH TM Phú c 27
S đ 2.2. B máy k toán ca Công ty 29
Biu s 2.1. Hp đng kinh t 33
Biu s 2.2. Hóa đn GTGT s 0000375 35
Biu s 2.3. Phiu xut kho hàng hóa 36
Biu s 2.4. S chi tit doanh thu 38
Biu s 2.5. S tng hp chi tit doanh thu 39
Biu s 2.6. Nht ký chung 40
Biu s 2.7. S cái 41
Biu s 2.8. Th kho 43
Biu s 2.9. S chi tit hàng hóa 44
Biu s 2.10. S chi tit giá vn hàng bán 45
Biu s 2.11. Bng tng hp chi tit giá vn hàng bán 46
Biu s 2.12. Trích s nht ký chung 47
Biu s 2.13. S cái tài khon 632 48
Biu s 2.14. Bng kê ly k nhp xut tn 49

Biu s 2.15. Bng tính các khon trích theo lng 53
Biu s 2.16. Bng tính lng nhân viên b phn qun lý doanh nghip 54
Biu s 2.17. Bng tính và phân b khu hao TSC 56
Thang Long University Library


Biu s 2.18. Hóa đn dch v vin thông (GTGT) 57
Biu s 2.19. Trích s nht ký chung 58
Biu s 2.20. S cái TK 6422 61
Biu s 2.21. Kt qu tiêu th trong tháng 6 nm 2014 63
Biu s 2.22. Trích s nht ký chung 64
Biu s 3.1. S chi tit hàng hóa đ ngh 73




DANH MC VIT TT


Ký hiu vit tt
Tênăđyăđ
BHXH
Bo him xã hôi
BHYT
Bo him y t
BHTN
Bo him tht nghip
CCDC
Công c dng c
GTGT

Giá tr gia tng
H
Hóa đn
KKK
Kim kê đnh k
KKTX
Kê khai thng xuyên
KPC
Kinh phí công đoàn
PXK
Phiu xut kho
PNK
Phiu nhp kho
TK
Tài khon
TSC
Tài sn c đnh
QLKD
Qun lý kinh doanh
VN
Vit Nam đng
Thang Long University Library


LIăNịIăU
Vi mong mun hòa nhp vi nn kinh t th gii, đt đc nhng li ích ti đa
khi gia nhp WTO, Vit Nam đư và đang không ngng đy mnh s nghip công
nghip hóa hin đi hóa. Nc ta là mt nc có th mnh v nông nghip, nhng đ
có th tr thành mt nc có nn kinh t vng mnh thì chúng ta cn phi nhanh
chóng tip cn nhng công ngh k thut tiên tin ca nc ngoài. iu đó đư dt ra

cho nn kinh t nhiu c hi cng nh thách thc ln, đó là làm th nào cung cp
nhng mt hàng tt nht, vi chi phí thp nht và phong phú, đa dng nht.
Các doanh nghip vi ý ngha là t bào ca nn kinh t hot đng nhm cung cp
hàng hóa, dch v đ tha mãn nhu cu sinh hot ca con ngi và nhu cu sn xut
kinh doanh ca xã hi. i vi các doanh nghip này, tiêu th là giai đon cc k
quan trng trong mi chu k kinh doanh vì nó có tính cht quyt đnh thành công hay
tht bi ca mt doanh nghip.
Trong quá trình doanh nghip hot đng, tiêu th là nghip v kinh doanh c
bn nht chi phi mi nghip v khác. Các chu k kinh doanh có th din ra liên tc
nhp nhàng khi các doanh nghip thc hin tt khâu tiêu th đó cng là c s to ra li
nhun cho các doanh nghip trong nn kinh t th trng. Nhn thc đc tm quan
trng ca t chc tiêu th hàng hóa nói chung và hoch toán nói riêng. Vi mong
mun tip tc cng c và nâng cao hiu bit v quá trình tiêu th và xác đnh kt qu
kinh doanh hàng hóa, đc s giúp đ tn tình ca nhà trng và phòng k toán công
ty TNHH Phú c, em đư chn đ tài “Hoàn thin công tác k toán bán hàng và xác
đnh kt qu bán hàng ti công ty TNHH Phú c”.
Mc đích nghiên cu ca đ tài là vn dng nhng kin thc v hch toán em đư
hc tp và nghiên cu, t đó vn dng vào quá trình thc t din ra ti công ty TNHH
Phú c, rút ra nhng kinh nghim thc t và nhng đ xut kin ngh còn tn ti tng
công tác bán hàng và xác đnh kt qu tiêu th ti doanh nghip. Trong khuôn kh này,
em xin gii thiu quá trình nghiên cu đ tài nh sau:
- Mc đích nghiên cu: tìm hiu và phân tích thc trng k toán bán hàng và xác
đnh kt qu bán hàng ti công ty TNHH Phú c.
- i tng nghiên cu: Mt hàng nha PET
- Phm vi và thi gian nghiên cu: t S liu tháng 6/2014.


Ngoài phn m đu và phn kt lun, kt cu ca khóa lun bao gm 3 chng:
Chngă1:ăLỦălun chung v k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bán hàng
trong doanh nghipăthngămi.

Chngă2:ăThc trng công tác t chc k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt
qu tieu th tiăcôngătyăTNHHăPhúăc.
Chngă3:ăPhngăhng hoàn thin công tác k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh
kt qu tiêu th tiăcôngătyăTNHHăPhúăc.
Thang Long University Library
1

CHNGă1. CăS LÝ LUN CHUNG V K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
NH KÊT QU BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIP
THNGăMI
1.1. Khái nimăvƠăvaiătròăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bán hàng
1.1.1. Khái nim
Bán hàng là khâu cui cùng trong quá trình hot đng kinh doanh ca mt doanh
nghip thng mi, nó chính là quá trình chuyn giao quyn s hu v hàng hóa t tay
ngi bán sang tay ngi mua đ nhn quyn s hu v tin t hoc quyn đc đòi
tin t ngi mua.
- V mt kinh t, bn cht ca quá trình bán hàng chính là s thay đi hình thái
giá tr ca hàng hóa. Hàng hóa ca doanh nghip chuyn t hình thái hin vt sang
hình thái tin t, lúc này doanh nghip kt thúc mt chu k kinh doanh tc là vòng chu
chuyn vn ca doanh nghip đc hoàn thành.
- V mt t chc k thut, bán hàng là quá trình kinh t bao gm t vic t chc
đn thc hin trao đi mua bán hàng hóa, thông qua các khâu nghip v kinh t k
thut, các hàng vi mua bán, trao đi c th nhm thc hin kh nng và trình đ ca
doanh nghip trong vic thc hin mc tiêu ca mình cng nh đáp ng cho nhu cu
sn xut và tiêu dùng ca xã hi.
Kt qu bán hàng là kt qu cui cùng v các hot đng bán hàng và cung cp
dch v đư đc thc hin trong mt thi k nht đnh, đc xác đnh trên c s tng
hp tt c các kt qu ca mi hot đng sn xut kinh doanh trong doanh nghip. Kt
qu bán hàng ca doanh nghip đc xác đnh trên tng k k toán (tháng, quý, nm),
là phn chênh lch gia tng doanh thu và tng chi phú ca hot đng bán hàng trong

k k toán đó.
- Kt qu bán hàng là ch tiêu cht lng đ đánh gía hiu qu hot đng và mc
đ tích cc trên phng din tiêu th hàng hóá
1.1.2. Vai trò
1.1.2.1. Vai trò ca quá trình bán hàng
Mc tiêu tìm kim li nhun ca doanh nghip thng mi thông qua vic phc
v thu mua và bán li hàng hóa, cung cp dch v gia ngi bán và ngi mua nhm
trang tri nhng phí tn đư b ra và tin hành tích ly kinh t cho doanh nghip.
Trong c ch th trng hin nay, các doanh nghip thng mi d dàng có th
có đc hàng hóa (tìm kim đc ngun cung cp) hn là tìm đu ra, do đó th trng
tiêu th luôn là ni bc xúc đi vi các nhà kinh doanh.
2

 đng vng trong môi trng cnh tranh gay gt ca xu th hi nhp toàn cu
hóa đòi hi  mi doanh nghip cn có s nhy cm, linh hot trong quá trình hot
đng ca mình. Vì vy vi các doanh nghip thng mi, vic mua – d tr - bán càng
cn phi t chc sao cho tht hp lý.
Mt khác, tng nhanh quá trình tiêu th là tng nhanh vòng quay ca vn lu
đng, tit kim vn tránh phi s dng nhng ngun vn ít hiu qu nh: Vn vay,
vn chim dng, đm bo thu hi vn nhanh. Có đc mt quá trình bán hàng mnh
m s mang li cho doanh nghip mt tin đ vt cht đ tng thu nhp, nâng cao đi
sng vt cht và tinh thn cho cán b công nhân viên ca mình đng thi đm bo thúc
đy vic tái đu t gin đn, tái đu t m rng.
i vi nhà sn xut, quá trình bán hàng là khâu giúp cho nhng sn phm sm
đn đc vi khách hàng, và gii thiu rng rưi đc nhng mt hàng mi nhanh đn
vi ngi tiêu dùng. Còn giúp cho nhà sn xut gim đc mi lo v đu ra.
V phía ngi tiêu dùng, giúp đáp ng nhu cu ca h, chi khi hàng hóa ti đc
tay ngi tiêu dùng thì giá tr ca nó mi đc xác đnh hoàn toàn, s phù hp cung –
cu mi đc khng đnh. Ngoài ra, thng mi – bán hàng, cung cp dch v - góp
phn hng dn, m rng nhu cu tiêu dùng ca khách hàng, giúp đ h có s la

chn mi, to ra nhng xu hng mi trong nn kinh t.
Vi nhng lý do trên, ta thy bán hàng là hot đng không th thiu đc trong nn
kinh t, nó là mt trong nhng nguyên nhân quan trng đ thúc đy s chuyên môn
hóa trong xã hi, kích thích xã hi tng bc phát trin.
1.1.2.2. Vai trò ca vic xác đnh kt qu bán hàng
Kt qu tiêu th đc hình thành nên t hot đng bán hàng, toàn b hot đng
bán hàng đu nhm ti đa hóa kt qu bán hàng. Trong bt k doanh nghip nào, kt
qu bán hàng đu rt quan trng, nó là kt qu ch yu to thành kt qu kinh doanh
ca doanh nghip. c bit đi vi doanh nghip thng mi thì kt qu bán hàng
chim trên 80% trong tng kt qu hot đng kinh doanh. Vì vy, đó là mt ch tiêu
cht lng tng hp có ý ngha quan trng trong qun lý kinh doanh, là nhân t quyt
đnh đn s tn ti và phát trin ca các doanh nghip.
Có li nhun doanh nghip mi đc xem là hot đng có hiu qu, thành công.
Vì t li nhun thu đc mi có điu kin tái đu t, m rng kinh doanh, nâng cao
đi sng cán b công nhân viên, hoàn thành mi ngha v vi Nhà Nc, to ngun
tích ly làm giàu cho doanh nghip và gián tip làm giàu cho đt nc, chúng ta d
dàng có th nhn thy mi quan h gia bán hàng và k qu bán hàng là mi quan h
nhân qu. Bán hàng là c s xác đnh kt qu bán hàng và ngc li, kt qu bán hàng
Thang Long University Library
3

là cn c đ doanh nghip quyt đnh tip tc hay ngng bán loi hàng hóa nào đó, cn
đy mnh mt hàng nào, giá c nh th nào là phù hp.
1.2. Vai trò và nhim v ca k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bán hàng
1.2.1. Vai trò
i vi mt doanh nghip nói chung và mt doanh nghip thng mi nói riêng,
t chc công tác xác đnh kt qu bán hàng có vài trò quan trng trong vic tng bc
hn ch s tht thoát hàng hóa, phát hinra nhng hàng hóa chm luân chuyn đ có
bin phát x lý thích hp nhm thúc đy quá trình tun hoàn vn. Các s liu mà k
toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng cung cp cho doanh nghip giúp doanh

nghip nm vng đc mc đ hoàn chnh v k toán bán hàng và xác đnh kt qu
bán hàng, t đó đa ra nhng nguyên nhân thiu sót gây mt cân đi gia khâu mua –
khâu d tr và khâu bán đ có bin pháp khc phc kp thi.
Ngoài ra, thông qua s liu mà k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng
cung cp, các đi tác ca doanh nghip còn có th bit đc kh nng mua – d tr
các mt hàng ca doanh nghip đ t đó quyt đnh đu t cho vay vn hoc m rng
quan h bn hàng vi doanh nghip.
1.2.2. Nhim v
- Ghi chép phn nh kp thi chính xác tình hình bán hàng ca doanh nghip
trong k, Ngoài k toán tng hp trên tng tài khon, k toán bán hàng cn theo dõi
ghi chép s lng kt cu loi hàng, ghi chép doanh thu bán hàng, thu GTGT đu ra
ca tng nhóm, mt hàng theo tng đn v trc thuc.
- Tính toán giá mua thc t ca tng mt hàng đư tiêu th, nhm xác đnh kt qu
bán hàng.
- Phân b hp lý chi phí mua hàng cho s hàng tn và bán ra trong k.
- Phn ánh kp thi khi lng basnd hàng, ghi nhn doanh thu bán hàng và các
ch tiêu liên quan đn khi lng hàng bán (giá vn, doanh thu thun,…)
- Kim tra tình hình thu tin bán hàng và qun lý tin bán hàng: đi vi hàng háo
bán chu cn phi m s sách ghi chép theo tng khách hàng, lô hàng, s tin khách
hàng còn n, thi gian và tình hình tr n. Theo dõi thanh toán kp thi công n vi
nhà cung cp và khách hàng.
- K toán qun lý cht ch tình hình bin đng và d tr kho hàng hóa, phát hin
và x lý kp thi hàng hóa  đng.
- La chn phng pháp và xác đnh đúng giá vn hàng xut bán đ đm bo đ
chính xác ca ch tiêu lãi gp hàng hóa.
- Xác đnh kt qu bán hàng và thc hin ch đ báo cáo hàng hóa và báo cáo
bán hàng.
4

- Cung cp đy đ chính xác các thông tin cn thit v tình hình bán hàng phc

v cho vic ch đo, điu hành hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
1.3. CácăphngăthcăbánăhƠngăvƠăcácăphngăthc thanh toán
1.3.1. Các phng thc bán hàng
Trong các doanh nghip thng mi, vic tiêu th hàng hóa có th đc thc
hin theo các phng thc sau:
1.3.1.1. Phng thc bán buôn
Bán buôn hàng hóa là phng thc bán hàng cho các đn v thng mi và
doanh nghip sn xut đ thc hin bán ra hoc đ gia công ch bin ri bán ra.
c đim ca hàng hóa bán buôn là hàng hóa vn nm trong lnh vc lu thông,
cha đi vào lnh vc tiêu dùng do vy giá tr và giá tr s dng ca hàng hóa cha
đc thc hin. Hàng thng đc bán theo lô hàng hoc bán vi s lng ln, giá
bán bin đng tùy thuc vào khi lng hàng bán ra và phng thc thanh toán. Trong
bán buôn hàng hóa, thng bao gm hai phng thc sau đây:
- Phng thc buôn bán hàng qua kho: là phng thc bán buôn hàng hóa mà
trong đó hàng hóa phi đc xut ra t kho bo qun ca doanh nghip. Trong phng
thc này có hai hình thc:
 Bán buôn qua kho theo hình thc giao hàng trc tip ti kho: theo hình thc
này, khách hàng c ngi mang giy y nhim đn kho ca doanh nghip trc tip
nhn hàng và áp ti hàng v. Saukhi giao nhn hàng hóa, đi din bên mua ký nhn đư
mua đ hàng vào chng t bán hàng ca bên bán đng thi tr tin ngay hoc ký nhn
n.
 Bán buôn qua kho theo hình thc gi hàng: bên bán cn c vào hp đng kinh
t đư ký kt, hoc theo đn đt hàng ca ngi mua xut kho gi hàng cho ngi mua
bng phng tin vn ti ca mình hoc thuê ngoài. Chi phí vn chuyn hàng gi bán
có th do bên bán hoc bên mua chu tùy thuc vào hp đng kinh t đư ký kt. Hàng
gi bán vn thuc quyn s hu ca doanh nghip dn khi nào bên mua nhn đc
hàng, chng t và đư chp nhn thanh toán thì quyn s hu hàng hóa mi đc
chuyn giao t ngi bán sang ngi mua.
- Phng thc bán buôn hàng vn chuyn thng: là phng thc bán buôn hàng
hóa mà trong đó hàng hóa bán ra khi mua v t nhà cung cp không đem v nhp kho

ca doanh nghip mà giao bán ngay hoc chuyn bán ngay cho khách hàng. Phng
thc này có th thc hin theo các hình thc sau:
 Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán theo hình thc giao hàng
trc tip (hình thc giao tay ba): Doanh nghip sau khi nhn hàng t nhà cung cp thì
Thang Long University Library
5

giao bán trc tip cho khách hàng ca mình ti đa đim do hai bên tha thun. Sau khi
giao hàng hóa cho khách hàng thì đi din bên mua s ký nhn vào chng t bán hàng
và quyn s hu hàng hóa đư đc chuyn giao cho khách hàng, hàng hóa đc xác
đnh là tiêu th.
 Bán buôn vn chuyn thng không tham gia thanh toán: theo phng thc này
doanh nghip ch đóng vai trò nh ngi môi gii và nhn tin hoa hng gia bên
cung cp và bên mua. Ngi mua s thanh toán vi nhà sn xut, còn doanh nghip s
nhn tin hoa hng theo hp đng và không phát sinh nghip v mua bán và doanh
thu.
1.3.1.2. Phng thc bán l
Là phng thc hàng hóa đc cung cp trc tip cho ngi tiêu dùng. c đim
ca bán l là khi lng hàng bán nh, nhng chng loi, mu mư phong phú, đa dng.
Hàng hóa khi đư đc bán thì tách khi lu thông và đi vào tiêu dùng, vì vy giá tr
hàng hóa đư đc thc hin hoàn toàn. Các phng thc bán l:
- Bán l thu tin ti ch: nhân viên bán hàng va thc hin chc nng bán hàng
và chc nng thu ngân. Cui ca bán hàng, ngi bán tin hành kim quy, kim tin và
lp báo cáo tin bán hàng, np cho k toán bán l đ ghi s.
- Bán l thu tin tp trung: nhân viên bán hàng và nhân viên thu ngân thc hin
chc nng đc lp nhau. Cui ca bán hàng, nhân viên bán hàng thc hin kim hàng
hóa ti quy và lp báo cáo doanh thu np trong ca. Thu ngân có nhim v thu tin,
kim tin và np tin cho th qu. K toán bán hàng nhn chng t ti quy làm cn
c đ ghi nghip v bán hàng trong ngày và ký báo cáo.
1.3.1.3. Phng thc gi đi lý bán

Gi đi lý bán là phng thc mà bên ch hàng (bên giao đi lý) xut hàng cho
bên nhn đi lý đ bán. Bên nhn đi lý s đc hng thù lao di hình thc hoa
hng hoc chênh lch giá.
Hàng hóa gi đi lý bán vn thuc quyn s hu ca doanh nghip và cha đc
coi là tiêu th. Doanh nghip ch đc hch toán vào doanh thu khi bên nhn đi lý
thanh toán tin hoc chp nhn thanh toán. Khi bán đc hàng hóa thì doanh nghip
phi tr cho ngi nhn đi lý mt khon tin gi là hoa hng, đó đc coi nh mt
phn chi phí bán hàng.
1.3.1.4. Phng thc bán hàng tr góp tr chm
Bán hàng theo phng thc tr góp tr chm là phng thc bán hàng thu tin
nhiu ln. Ngi mua s thanh toán mt phn tin ngay ti thi đim mua, s tin còn
li s tr dn  các k tip theo, và chu mt t l lãi nht đnh.
6

Thông thng s tin tr  các k là bng nhau, bao gm mt phn doanh thu
gc và mt phn lãi tr chm. Doanh thu đc ghi nhn khi khách hàng chp nhn n
và thanh toán mt phn tin  ln th nht.
1.3.2. Các phng thc thanh toán
1.3.2.1. Phng thc thanh toán trc tip
Là phng thc thanh toán mà quyn s hu v tin t s đc chuyn t ngi
mua sang ngi bán ngay sau khi quyn s hu hàng hóa b chuyn giao. Thanh toán
trc tip có th bng tin mt, séc hoc có th bng hàng hóa (nu bán theo phng
thc hàng đi hàng).  hình thc này s vn đng ca hàng hóa gn lin vi s vn
đng ca tin t.
1.3.2.2. Phng thc thanh toán tr chm
Là phng thc thanh toán mà quyn s hu v tin t s đc chuyn giao sau
mt khonh thi gian so vi thi đim chuyn quyn s hu v hàng hóa, do đó hình
thành khon công n phi thu khách hàng. N phi thu cn đc hch toán qun lý chi
tit cho tng đi tng phi thu và ghi chép theo tng ln thanh toán,  hình thc này,
s vn đng ca hàng hóa và tin t có khong cách v không gian và thi gian.

1.4. Tính giá vn hàng bán và thiăđim ghi nhn doanh thu
1.4.1. Giá vn hàng bán
Giá vn hàng bán là tr giá vn ca sn phm, vt t, hàng hóa, lao v, dch v đư
tiêu th. Các doanh nghip thng mi cn tính toán chính xác giá tr thc t trong
khâu mua đ xác đnh đúng giá vn ca hàng hóa tiêu th làm c s xác đnh kt qu
kinh doanh.
V nguyên tc, hàng hóa trong doanh nghip thng mi đc xác đnh theo giá
mua thc t. Tr giá vn ca hàng hóa bao gm giá mua ca hàng bán cng vi chi phí
thu mua.
Khi xut kho, đ tính giá thc t ca hàng hóa, k toán phi tách riêng hai b
phn giá thc t hàng hóa.




1.4.1.1. Tr giá mua thc t
i vi b phn tr giá mua, k toán có th s dng mt trong các phng pháp
tính giá xut kho:
Giá vn hàng bán
=
Giá mua thc t
ca hàng tiêu th
+
Chi phí thu mua phân
b cho hàng tiêu th

Thang Long University Library
7

- Phng pháp tính giá theo giá đích danh

Theo phng pháp này, doanh nghip s dng đn giá thc t ca tng loi hàng
hóa xut kho đ xác đnh giá vn thc t ca chính hàng hóa đó.
u đim ca phng pháp này là d áp dng đi vi k toán th công, chi phí
bán ra phù hp vi doanh thu, tính tr giá xut kho tng đi chính xác. Phù hp vi
các doanh nghip có tr giá xut kho ln, đn giá cao, hàng tn kho mang tính đn
chic có th theo dõi tng loi.
Nhc đim ca phng pháp này là không phù hp vi các doanh nghip có
nhiu chng loi sn phm và có nghip v nhp-xut nhiu.
- Phng pháp bình quân gia quyn
 Phng pháp bình quân gia quyn c k d tr
Tr giá vn ca hàng hóa thc t xut kho đc tính cn c vào s lng hàng hóa
xut kho và đn giá bình quân gia quyn theo công thc:









Phng pháp này có u đim là đn gin, d thc hin, ch cn tính toán mt ln
vào cui k nhng li có nhc đim là công vic s dn vào cui tháng nh hng ti
công tác k toán và không phn ánh kp thi tình hình bin đng ca hàng hóa.
 Phng pháp bình quân gia quyn sau mi ln nhp
Sau mi ln nhp sn phm, vt t, hàng hóa, k toán phi xác đnh li giá bình
quân ca tng danh đim hàng hóa và cn c vào lng hàng hóa xut kho đ tính giá
thc t xut kho.

n giá thc
t bình quân
c k d tr
=
Tr giá thc t
hàng tn đu k
+
Giá thc t hàng
nhp kho trong k
S lng thc t
hàng tn đu k
+
S lng hàng
nhp trong k

Giá thc t
HH xut kho
=
S lng HH
xut kho
x
n giá
bình quân

Giá đn v bình quân
sau mi ln nhp
=
Giá thc t ca hàng tn kho sau mi ln nhp

Lng thc t ca hàng tn kho sau mi ln nhp

8

Phng pháp này ch áp dng  nhng doanh nghip có ít danh đim hàng hóa và
s ln nhp ca mi loi không nhiu.
- Phng pháp nhp trc, xut trc (FIFO)
Phng pháp này áp dng da trên gi đnh là hàng đc mua trc thì đc
xut trc và giá tr hàng xut kho đc tính theo giá ca lô hàng nhp trc và thc
hin tun t cho đn khi chúng đc xut ra ht.
u đim ca phng pháp này là s cho kt qu tính toán tng đi hp lý và tr
giá vn ca hàng tn kho s tng đi sát vi giá th trng.Chúng ta có th tính đc
ngay tr giá vn hàng xut kho tng ln xut bán, do vy đm bo cung cp s liu kp
thi cho k toán ghi chép các khâu tip theo cng nh cho qun lý. Tuy vy có hn ch
là khi lng tính toán nhiu và khi giá c bin đng thì kh nng bo tn vn thp,
doanh thu hin ti đc to ra bi giá tr hàng hóa đư có t rt lâu.
- Phng pháp nhp sau, xut trc (LIFO)
Phng pháp này gi đnh hàng hóa nào mua sau cùng s đc xut trc.
Phng pháp này ngc vi phng pháp trên, ch thích hp vi giai đon lm phát.
Vi phng pháp này, chi phí ca ln mua gn nht tng đi sát vi tr giá vn
ca hàng thay th. Vic thc hin phng pháp này s đm bo đc yêu cu ca
nguyên tc phù hp trong k toán. Tuy nhiên, tr giá vn hàng tn kho cui k có th
không sát vi giá th trng ca hàng thay th.
1.4.1.2. Chi phí thu mua
Chi phí thu mua là các khon chi tiêu cn thit đ doanh nghip thc hin nghip
v mua hàng và d tr kho hàng (chi phí vn chuyn, bc d, kho bãi, hao ht đnh
mc, hoa hng môi gii liên quan đn khâu mua hàng ). Vì vy, đ xác đnh chính xác
chi phí thu mua cho hàng đư tiêu th, doanh nghip cn phân b chi phí thu mua cho
hàng bán ra trong k theo nhng tiêu thc phù hp
- Phân b theo tr giá mua

Chi phí thu
mua phân b
cho hàng tiêu
th trong k

=
Chi phí thu mua
phân b cho hàng
tn kho trong k
Giá tr mua hàng
tn đu k


+

+

Chi phí thu mua
hàng hóa phát sinh
trong k
Giá tr hàng nhp

trong k

x
Giá tr mua
ca hàng tiêu
th trong k
Thang Long University Library
9

Phng pháp này có giá tr mang tính chính xác cao, thích hp trong trng hp
hàng nhp có chênh lch giá tr ln, nhng tính toán phc tp trong trng hp s
lng nhp sut ln.
- Phân b theo s lng
Chi phí thu
mua phân b
cho hàng tiêu
th trong k

=
Chi phí thu mua
phân b cho hàng
tn kho trong k
S lng hàng tn
đu k


+

+

Chi phí thu mua
hàng hóa phát sinh
trong k
S lng hàng
nhp trong k

x
Giá tr mua
ca hàng tiêu
th trong k
Phng pháp này tính toán d dàng nhng cho kt qu mang tính cht tng đi
vì ch ph thuc vào s lng hàng nhp.
1.4.2. Doanh thu và thi đim ghi nhn doanh thu
1.4.2.1. Doanh thu bán hàng
Là toàn b s tin đư thanh toán hoc đc khách hàng chp nhn thanh toán vi
khi lng hàng hóa tiêu th.
i vi c s kinh doanh thuc đi tng np thu GTGT theo phng pháp
trc tip thì doanh thu là tng giá tr thanh toán bao gm c thu.
i vi c s kinh doanh thuc đi tng np thu GTGT theo phng pháp
khu tr thì doanh thu bán hàng là doanh thu cha có thu GTGT.
1.4.2.2. Thi đim ghi nhn doanh thu bán hàng
Theo chun mc k toán Vit Nam (chun mc 14), doanh thu bán hàng ch đc
ghi nhn khi tha mưn đng thi các điu kin sau:
- Ngi bán đư chuyn giao phn ln ri ro và li ích gn lin vi quyn s hu
sn phm hoc hàng hóa cho ngi mua.
- Ngi bán không còn nm gi quyn qun lý hàng hóa nh ngi s hu hàng
hóa hoc kim soát hàng hóa.
- Doanh thu đc xác đnh tng đi chc chn.
- Ngi bán đư thu đc hoc s thu đc li ích kinh t t giao dch bán hàng.

- Xác đnh đc chi phí liên quan đn giao dch bán hàng.
Nh vây, thi đim ghi nhn doanh thu là thi đim chuyn giao quyn s hu
v hàng hóa, lao v t ngi bán sang ngi mua
10

1.4.2.3. Các khon gim tr doanh thu
Chit khu thng mi là khon mà ngi bán gim giá niêm yt cho ngi mua
hàng vi khi lng ln.
Hàng bán b tr li là s hàng đư đc coi là tiêu th (đư chuyn giao quyn s
hu, đư thu tin hay đc ngi mua chp nhn) nhng b ngi mua tr li và t chi
thanh toán. Tng ng vi hàng bán b tr li là giá vn ca hàng bán b tr li (tính
theo giá vn khi bán) và doanh thu ca hàng bán b tr li cùng vi thu GTGT đu ra
phi np ca hàng đư bán b tr li.
Gim giá hàng bán là s tin gim tr cho khách hàng do các nguyên nhân thuc
v ngi bán nh hàng kém phm cht, không đúng quy cách, giao hàng không đúng
thi hn, đa đim trong hp đng, hàng lc hu
Thu TTB, thu xut khu phi np, thu GTGT theo phng pháp trc tip.
1.4.2.4. Doanh thu thun
Là s chênh lch gia doanh thu bán hàng vi các khon gim tr doanh thu.
Doanh thu thun = Doanh thu bán hàng – Các khon gim tr doanh thu
1.4.3. Li nhun gp và kt qu bán hàng
Li nhun gp là s chênh lch gia doanh thu thun v bán hàng và cung cp
dch v vi giá vn hàng bán.
Kt qu bán hàng là kt qu cui cùng v bán hàng hóa, dch v ca hot đng
kinh doanh chính th hin qua ch tiêu l hoc lãi. Nó là phn chênh lch gia doanh
thu bán hàng thun vi giá vn hàng bán và chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh
nghip phân b cho hàng bán ra.
Khái quát mi quan h cht ch gia doanh thu, chi phí và kt qu bán hàng bng
s đ sau:
Kt qu bán hàng

Chi phí bán hàng
Chi phí qun lý
Li nhun gp
Tr giá vn hàng bán
Doanh thu bán hàng thun
Gim giá, hàng bán
b tr li, thu xut
khu, thu tiêu th
đc bit, CKTM.
Doanh thu bán hàng
Thang Long University Library
11

1.5. K toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bán hàng
1.5.1. K toán bán hàng
1.5.1.1. Chng t s dng
Các chng t k toán s dng trong k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán
hàng bao gm:
- Phiu nhp kho
- Phiu xut kho
- Th kho
- Phiu xut kho kiêm vn chuyn ni b
- Biên bn kim kê vt t, sn phm, hàng hóa
- Hóa đn GTGT
- Hóa đn bán hàng
- Chng t thanh toán (Phiu thu, séc chuyn khon, y nhim thu, giy báo có
ca ngân hàng)
- Các chng t liên quan: th quy hàng, bán thanh toán đi lý, ký gi,
Các chng t phi đc lp kp thi, đy đ theo đúng quy đnh v mu biu, ni
dung và phng pháp lp. Ngi lp chng t phi chu trách nhim v tính hp lý,

hp pháp ca các chng t v các nghip v kinh t phát sinh.
1.5.1.2. Tài khon s dng
- TK 156 ậ hàng hóa: đc dùng đ theo dõi giá tr hàng hóa trong kho ca
doanh nghip. TK này m chi tit theo dõi tng mt hàng
TK 156
- Tr giá mua vào ca hàng hóa
nhp kho
- Tr giá hàng thuê gia công, ch
bin nhp kho
- Chi phí thu mua hàng hóa
- Tr giá hàng hóa phát hin tha
khi kim kê
- Kt chuyn tr giá hàng tn kho
cui k (KKK)
- Tr giá thc t ca hàng hóa xut
trong k
- Tr giá hàng hóa tr li cho ngi
bán, chit khu thng mi, gim giá
hàng mua đc hng
- Tr giá hàng hóa phát hin thiu
khi kim kê
- Phân b chi phí thu mua cho
hàng hóa tiêu th
- Kt chuyn tr giá hàng tn kho
đu k (KKK)
SDCK: Tr giá hàng tn cui k

12

TK 156 có 2 tài khon cp 2 là:

 TK 1561 – Tr giá mua ca hàng hóa: Phn ánh tr giá hàng hóa hin có ti kho,
ti quy và tình hình bin đng tng gim hàng hóa ti kho, ti quy trong k theo tr
giá mua thc t.
 TK 1562 – Chi phí thu mua hàng hóa: Phn ánh tình hình chi phí thu mua và
phân b chi phí thu mua hàng hóa (không bao gm chi phí thu mua BS).
 TK 157 – Hàng gi đi bán: phn ánh giá tr hàng hóa, thành phm đư gi bán
hoc chuyn đn cho khách hàng. Hàng hóa, thành phm gi bán đi lý, ký gi; Hàng
hóa, sn phm chuyn cho đn v cp di hch toán ph thuc đ bán; Tr giá dch v
đư hoàn thành, bàn giao cho ngi đt hàng, nhng cha đc chp thun thanh toán.
TK 157
- Tr giá hàng hóa, thành phm đư
gi cho khách hàng, hoc gi bán đi lý,
ký gi, gi cho đn v cp di hch
toán ph thuc.
- Cui k kt chuyn tr giá hàng
hóa, thành phm đư gi bán cha xác
đnh là tiêu th cui k (KKK)
- Tr giá hàng hóa, thành phm gi
đi bán đc xác đnh là đư bán
- Tr giá hàng hóa, thành phm,
dch v đư gi đi bán nhng b khách
hàng tr li
- u k kt chuyn tr giá hàng
hóa , thành phm đư gi đi bán cha xác
đnh là tiêu th đu k (KKK)
SDCK: Tr giá hàng hóa, thành phm đư
gi đi, cha đc chp nhn thanh toán
tn cui k.

- TK 611 ậ Mua hàng: Ch s dng vi doanh nghip hch toán hàng tn kho

theo phng pháp kim kê đnh k.
TK 611
- Tr giá thc t hàng hóa công c,
dng c tn kho đu k
- Tr giá thc t hàng hóa, nguyên vt
liu, công c, dng c và nhp khác trong
k
- Tr giá thc t hàng hóa, nguyên
vt liu, công c, dng c tn cui k
- Tr giá thc t hàng hóa, nguyên
vt liu, công c, dng c xut trong k
- Tr giá thc t hàng hóa tr li cho
ngi bán hoc đc gim giá, chit khu
thng mi


Thang Long University Library
13

- TK 511 ậ Doanh thu bán hàng và cung cp dch v: Tài khon này dùng đ
phn ánh tng s doanh thu doanh nghip đư thc hin.
TK 511
- S thu xut nhp khu, thu tiêu
th đc bit ca s hàng tiêu th, thu
GTGT theo phng pháp trc tip
- Các khon chit khu thng mi,
gim giá hàng bán, hàng bán b tr li
phát sinh trong k
- Cui k kt chuyn doanh thu
thun đ xác đnh kt qu kinh doanh

- Doanh thu bán hàng và cung cp
dch v phát sinh trong k


TK 511 cui k không có s d. TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cp dch
v có 4 tài khon cp 2:
 TK 5111 ậ Doanh thu bán hàng hóa: Phn ánh doanh thu và doanh thu thun
ca khi lng hàng hóa đc xác đnh là đư bán trong mt k k toán ca doanh
nghip.
 TK 5112 ậ Doanh thu bán các thành phm: Phn ánh doanh thu và doanh thu
thun ca khi lng sn phm (thành phm, bán thành phm) đc xác đnh là đư bán
trong mt k k toán ca doanh nghip.
 TK5113 ậ Doanh thu cung cp dch v: Phn ánh doanh thu và doanh thu
thun ca khi lng dch v đư hoàn thành, đư cung cp cho khách hàng và đc xác
đnh là đư bán trong mt k k toán.
 TK 5118 ậ Doanh thu khác: Phn ánh v doanh thu cho thuê hot đng,
nhng bán, thanh lý bt đng sn đu t, các khon tr cp, tr giá ca Nhà nc,…
- TK 521 ậ Các khon gim tr doanh thu: Tài khon này dùng đ phn ánh
toàn b s tin gim tr cho ngi mua hàng đc tính gim tr vào doanh thu hot
đng kinh doanh. Tài khon này có 3 tài khon cp 2
 TK 5211 ậ Chit khuăthngămi: phn ánh s tin mà ngi bán thng
cho ngi mua do mua khi lng ln hàng hóa trong mt đt (bt giá) hoc trong
mt khong thi gian nht đnh (hi khu).
 TK5212 ậ Hàng bán b tr li: phn ánh giá tr ca s hàng hóa đư tiêu th
nhng b khách hàng tr li và t chi thanh toán do các nguyên nhân sau: hàng hóa
kém cht lng, không đúng chng loi quy cách, vi phm hp đng kinh t,…