Tổng quan về viện khoa học thống kê

Website: Email : Tel : 0918.775.368

Phần I: khái quát chung về Viện Khoa học thống kê
I. Quá trình hình thành và phát triển của Viện khoa học Thống kê:
Sau khi giải phóng miền Nam thống nhất đất nớc, cả nớc ta bớc vào thời kỳ
phát triển mới, nên có nhiều vấn đề hết sức bức xúc đã đặt ra đối với ngành
Thống kê. Song song với yêu cầu mở rộng phạm vi công tác thống kê ra cả hai
miền, vấn đề mấu chốt là phải nâng cao chất lợng công tác Thống kê lên một
bớc nhằm cung cấp những thông tin cần thiết phục vụ cho yêu cầu của Đảng
và Nhà nớc trong điều kiện mới.
Trớc yêu cầu đòi hỏi nh vậy, một trong những vấn đề đặt ra cho ngành
Thống kê là phải làm tốt công tác nghiên cứu và thông tin khoa học thống kê,
phải có một tổ chức đảm nhận nhiệm vụ này, vì vậy Viện KHTK đã đợc thành
lập theo quyết định số 02 TCTK/QĐ ngày 03 tháng 1 năm 1976 của Tổng cục
Trởng TCTK trên cơ sở sáp nhập tổ tổng kết 20 năm công tác thống kê, tổ toán
kinh tế và phòng thống kê nớc ngoài. Sự kiện này đánh dấu một bớc chuyển
biến mới trong công tác nghiên cứu khoa học Thống kê.
Trong quá trình xây dựng và phát triển Viện KHTK có nhiều thay đổi.
Năm 1979 tách phòng Thống kê nớc ngoài, sau đó một thời gian lại sáp nhập
Trung tâm thông tin t liệu dân số và một bộ phận của Vụ kỹ thuật tính toán
vào Viện. Sau nhiều biến động đến nay tổ chức của Viện KHTK đợc ổn định,
từng bớc hoàn thiện và phát triển. Năm 1983 Viện KHTK trở thành một đơn vị
sự nghiệp khoa học nằm trong mạng lới các Viện khoa học của Nhà nớc do Uỷ
Ban khoa học kỹ thuật (nay là Bộ KHCN-MT ) cấp kinh phí hoạt động theo
ngân sách dành cho sự nghiệp nghiên cứu khoa học và công nghệ.
Năm 1996, thực hiện chủ trơng đổi mới tổ chức mạng lới nghiên cứu khoa
học, Thủ Tớng Chính phủ ra QĐ số 782/TTG ngày 24-10-1996 công nhận
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
danh sách gồm 62 Viện đợc xếp vào hệ thống các Viện nghiên cứu khoa học
cấp Nhà nớc, trong đó có Viện KHTK.

Cùng với sự quan tâm đầu t của Nhà nớc thì năm 1994 Tổng cục Trởng
TCTK ban hành điều lệ tổ chức và hoạt động của Viện KHTK với các chức
năng chủ yếu nghiên cứu, thông tin, quản lý khoa học và tham gia đào tạo.
Đây là cơ sở pháp lý có ý nghĩa quan trọng và thực tiễn thúc đẩy sự nghiệp
nghiên cứu khoa học Thống kê.
Cơ cấu tổ chức :
Viện KHTK hiện nay có hai phòng và một trung tâm:
- Phòng nghiên cứu Thống kê và tin học.
- Phòng quản lý khoa học và đào tạo.
- Trung tâm thông tin khoa học Thống kê.
Lực l ợng cán bộ :
Viện KHTK có 27 ngời; trong đó có 4 Tiến sĩ và 18 cử nhân. Trong số cán
bộ khoa học có 9 ngời đợc đào tạo ở nớc ngoài và 13 ngời đợc đào tạo trong n-
ớc thuộc các ngành, kinh tế ( 11 ngời ), toán và tin học ( 9 ngời ) và ngành
khác ( 2 ngời ). Hầu hết số cán bộ có trình độ đại học trở lên đều biết từ 1 đến
2 ngoại ngữ và nhiều ngời đã đợc cử đi học tập, nghiên cứu, khảo sát ở nớc
ngoài để tiếp cận với phơng pháp thống kê hiện đại quốc tế. Nhìn chung đội
ngũ cán bộ của Viện KHTK có tuổi đời khá cao. Mặc dù trong những năm gần
đây đã bổ sung một số cán bộ trẻ xong tuổi đời bình quân của cán bộ nghiên
cứu vẫn còn là (46,3). Riêng nhóm Tiến sĩ bình quân là 57,5 tuổi.
Kết quả hoạt động chủ yếu :
Qua 25 năm xây dựng và phát triển mặc dù có nhiều biến động song hoạt
động của Viện KHTK đã từng bớc đợc củng cố, hoàn thiện và phát triển. Viện
đã tổ chức triển khai nghiên cứu gần 200 đề tài nghiên cứu khoa học, trong đó
có 4 đề tài cấp nhà nớc, còn lại là đề tài cấp Tổng cục và cơ sở.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Những năm đầu mới thành lập, Viện KHTK đã bám sát phơng hớng, nhiệm
vụ công tác của ngành, tổ chức triển khai nghiên cứu các đề tài khoa học có
nội dung phù hợp với các yêu cầu của công tác thống kê theo cơ chế kế hoạch

hoá tập trung. Nhiều kết quả nghiên cứu đã đợc thể chế hoá để đa vào áp dụng.
Bớc vào thời kỳ đổi mới, công tác nghiên cứu khoa học đã kịp thời chuyển
hớng cho phù hợp với yêu cầu quản lý, gắn nghiên cứu khoa học với phơng
pháp chế độ, các đề tài tập trung trớc hết vào việc nghiên cứu chuyển đổi hệ
thống chỉ tiêu tổng hợp và các chỉ tiêu chất lợng phản ánh chiều sâu của quá
trình sản xuất xã hội. Bên cạnh đó đã nghiên cứu xây dựng và hoàn thiện hàng
loạt các bảng danh mục nhằm đáp ứng yêu cầu sử dụng trong nớc và so sánh
quốc tế. Nhờ kết quả nghiên cứu khoa học đã đợc TCTK ghi nhận và từng bớc
đa vào ứng dụng: Đề tài: Phơng pháp tính các chỉ tiêu năng suất; Đề tài:
ứng dụng phơng pháp mẫu trong điều tra kinh tế xã hội; Đề tài: Nghiên cứu
xây dựng phơng án điều tra tiềm lực khoa học công nghệ; Các đề tài:
Nghiên cứu xây dựng danh mục đào tạo; danh mục nghề nghiệp thành phần
kinh tế và phân ngành kinh tế quốc dân.... Các đề tài nghiên cứu về hệ thống
tài khoản quốc gia về lĩnh vực thống kê thơng mại, du lịch, thống kê công
nghiệp, nông nghiệp, thống kê xã hội và môi trờng, thông kê... so sánh quốc
tế. Cùng với việc đẩy mạnh công tác nghiên cứu, hoạt động thông tin khoa học
đã đợc mở rộng có sự tham gia tích cực của cộng tác viên không chỉ ở TCTK
mà còn ở các cục Thống kê Tỉnh, Thành phố, các Trờng đại học và một số Bộ
ngành liên quan. Tờ thông tin khoa học thống kê xuất bản định kỳ 2 tháng 1 số
đã giới thiệu những vấn đề về phơng pháp thống kê trong nớc và trên thế giới
phục vụ các đối tợng dùng tin với số lợng phát hành ngày càng tăng, hình thức
in ấn đẹp hơn, nội dung phong phú và ngày càng gắn với yêu cầu đổi mới công
tác Thống kê của ngành. Ngoài ra hàng năm, Viện còn xuất bản từ 2 đến 4 số
chuyên san, tổ chức các hội nghị, hội thảo khoa học.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Bên cạnh đó, hoạt động quản lý khoa học cũng đợc Viện KHTK hết sức
quan tâm. Viện thờng xuyên cải tiến quy trình xây dựng kế hoạch và bảo vệ đề
cơng nghiên cứu hàng năm và 5 năm của ngành Thống kê. Việc tổ chức triển
khai nghiên cứu, nghiệm thu đánh giá kết quả của các đề tài khoa học đợc thực

hiện nghiêm túc theo đúng thể thức qui định của Nhà nớc.
Về công tác đào tạo, Viện KHTK thờng xuyên phối hợp với Vụ Tổ chức
cán bộ và đào tạo (TCTK), tổ chức và tham gia giảng dạy nhiều lớp bồi dỡng
nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ thống kê của ngành, tham gia đào tạo cán bộ
trên đại học, giảng dạy cho sinh viên khoa thống kê trờng Đại học Kinh tế
Quốc dân...
Trong quá trình phát triển, đội ngũ cán bộ nghiên cứu của Viện đã có
những bớc trởng thành quan trọng về công tác chuyên môn. Đến nay Viện đã
có một số chuyên gia đi sâu nghiên cứu và có khả năng vận dụng tốt những
phơng pháp thống kê vào công tác thực tế ở một số lĩnh vực nh : thiết kế mẫu
điều tra thống kê, tính toán các chỉ tiêu thống kê năng suất, tính toán một số
chỉ tiêu tổng hợp, xây dựng và tính toán các chỉ tiêu thống kê về giới, áp dụng
phơng pháp chỉ số trong nghiên cứu thống kê ... Về tin học, Viện KHTK đã có
khả năng xử lý các cuộc điều tra thống kê có quy định tính toán phức tạp, kể
cả tính sai số chọn mẫu.
Về những kết quả về hoạt động khoa học công nghệ, Viện KHTK đã đợc
nhà nớc tặng thởng Huân chơng Lao động hạng Ba, một số cán bộ của Viện đã
đợc Thủ tớng Chính phủ và Tổng cục trởng Tổng cục Thống kê tặng bằng
khen, 23 cán bộ của ngành Thống kê, trong đó có 14 cán bộ của Viện đã đợc
Bộ KHCNMT tặng Huy chơng Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ.
II. Nguyên tắc hoạt động:
Viện Khoa Học Thống Kê chịu sự lãnh đạo trực tiếp và toàn diện của Tổng
cục Trởng Tổng cục Thống kê, mặt khác Viện phải tuân theo các quy chế hoạt
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
động của một số Viện nghiên cứu khoa học do Bộ Khoa học - Công nghệ -
Môi trờng ban hành.
Viện Khoa học Thống kê thực hiện chế độ chính trị báo cáo thờng xuyên
với Tổng cục Trởng Tổng cục Thống kê và chế độ báo cáo định kỳ với Bộ Tr-
ởng Bộ Khoa học - Công nghệ - Môi trờng.

Hàng năm Viện xây dựng kế hoạch công tác báo cáo lãnh đạo Tổng cục
Thống kê xem xét và bảo vệ kế hoạch nghiên cứu khoa học với Bộ Khoa học -
Công nghệ - Môi trờng. Sau khi đợc phê duyệt kế hoạch công tác của Viện sẽ
trở thành một bộ phận trong chơng trình công tác hàng năm của Tổng cục
Thống kê.
Tài chính của Viện khoa học thống kê thực hiện theo chế độ dự toán ngân
sách sự nghiệp nghiên cứu khoa học do Bộ Khoa học - Công nghệ - Môi trờng
cấp. Tài khoản của Viện mở tại chi nhánh Kho bạc Ba Đình - Hà nội.
Kế toán trởng có nhiệm vụ giúp Viện Trởng quản lý và theo dõi các khoản
thu, chi theo đúng chế độ tài chính hiện hành của Nhà nớc.
Phần II: Cơ cấu tổ chức và hoạt động của Viện khoa
học - Thống kê.
I. Sơ đồ tổ chức bộ máy ngành Thống kê Việt nam hiện nay:
5
Sơ đồ bộ máy tổ chức ngành thống kê việt nam hiện nay
Phó Tổng cục trưởng
Nguyễn Văn Tiến
Tổng cục trưởng
Lê Văn Toàn
Vụ Hệ thống TKQG Vụ Xã hội và Môi
trường
Vụ Dân số và Lao
động
Viện Nghiên cứu
Khoa học Thống kê
Vụ PPCĐ Thống kêVụ Nông, Lâm
nghiệp và Thuỷ sản
Thanh tra
Trường Trung học
Thống kê II

61 Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Tổng cục
603 Phòng Thống kê các quận huyện và thị xã trực thuộc các Cục Thống kê
Chính phủ