Đề thi học sinh giỏi Lịch sử lớp 9 chọn lọc số 15

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HUYỆN CHÂU THÀNH
Đề chính thức
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
LỚP 9 TRUNG HỌC CƠ SỞ
Năm học 2011-2012 - Môn thi: LỊCH SỬ
Thời gian : 150 phút (không kể phát đề)
Câu 1 (4 điểm).
Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 là chiến thắng vẻ vang của dân tộc ta. Chiến
thắng Bạch Đằng đã thể hiện được sự chủ động và độc đáo trong kế hoạch của Ngô
Quyền. Hãy làm rõ sự chủ động và độc đáo đó?
Câu 2 (4 điểm).
Hãy nêu những nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa
Lam Sơn?

Câu 3 (4 điểm).
Em có nhận xét gì về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỉ XIX?
Câu 4 (4 điểm).
Tại sao nói Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một tất yếu lịch sử?
Câu 5 (4 điểm).
Nguyên nhân thành công của Cách mạng tháng 8 năm 1945? Nguyên nhân
nào có tính chất quyết định? Vì sao?
- HẾT -
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HUYỆN CHÂU THÀNH
Đề chính thức
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: LỊCH SỬ
Thi chọn học sinh giỏi cấp huyện lớp 9 THCS
Năm học 2011-2012
Câu Nội dung Điểm
1

(4 đ)
Chủ động và độc đáo:
- Chủ động:
+ Khi giặc còn ngấp nghé, ông khẩn trương tổ chức kháng chiến, chủ động
đánh địch.
+ Dự đoán quân Nam Hán sẽ vào nước ta theo đường sông Bạch Đằng, Ngô
Quyền bàn với các tướng cách đánh giặc. Ông quyết định chọn khu vực cửa
sông và vùng trung lưu, hạ lưu sông Bạch Đằng làm điểm quyết chiến với
giặc.
- Độc đáo:
+ Ông huy động quân và dân lên rừng đẵn hàng ngàn cây gỗ dài, đầu đẽo
nhọ và bịt sắt đóng xuống lòng sông Bạch Đằng ở những nơi hiểm yếu, gần
cửa biển, thành một trận địa cọc ngầm, có quân mai phục hai bên bờ.
+ Nhân khi nước triều lên, thuyền của địch tiến vào trong hàng cọc “ta dễ bề
chế ngự, không có kế gì hay hơn kế đó cả”.
1 đ
1 đ
1 đ
1 đ
2
(4 đ)
Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
- Nguyên nhân thắng lợi:
+ Lòng yêu nước nồng nàn, niềm tự hào sâu sâu sắc, ý chí kiên cường quyết
tâm giành độc lập của dân tộc ta.
+ Sự lãnh đạo đúng dắn, tài giỏi của bộ chỉ huy nghĩa quân, đứng đầu là Lê
Lợi, Nguyễn Trãi.
+ Chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của bộ chỉ huy nghĩa quân.
+ Tinh thần chiến đấu ngoan cường của nghĩa quân.
- Ý nghĩa lịch sử:

+ Kêt thúc sự đô hộ tàn bạo của phong kiến nhà Minh, giành lại được độc
lập, tự chủ cho nhân dân ta.
+ Mở ra thời kì phát triển mới của xã hội, đất nước, dân tộc Việt Nam thời
Lê sơ.
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
1 đ
1 đ
3
(4 đ)
Nhận xét về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỉ XIX:
- Lãnh đạo khởi nghĩa đều xuất thân từ các văn thân, sĩ phu, quan lại yêu
nước. Lực lượng tham gia đông đảo là các tầng lớp nhân dân nhất là nông
dân (có cả đồng bào dân tộc thiểu số).
- Cuộc khởi nghĩa bị chi phối bởi tư tưởng phong kiến (lấy cái dũng để đền
ơn vua, trả nợ nước) của kẻ trượng phu, không phát triển thành cuộc kháng
chiến toàn dân, toàn quốc, song qua hai giai đoạn phát triển, phong trào cho
thấy nội dung yêu nước, giữ vị trí chủ đạo còn nghĩa trung quân, “Cần
vương” chỉ là phụ.
- Mặc dù đã chiến đấu dũng cảm nhưng cuối cùng phong trào vẫn thất bại.
Sự thất bại này chứng tỏ sự non kém của những người lãnh đạo, đồng thời
phản ánh sự bất cập của ngọn cờ phong kiến trong phong trào giải phóng dân
tộc Việt Nam.
- Đây là phong trào kháng chiến lớn mạnh, thể hiện truyền thống yêu nước
và khí phách anh hùng của dân tộc ta, tiêu biểu cho cuộc kháng chiến tự vệ
của nhân dân ta cuối thế kỉ XIX, hứa hẹn một năng lực chiến đấu dồi dào
1 đ
1 đ

1 đ
1 đ
trong cuộc đương dầu với thực dân Pháp, để lại nhiều tấm gương và bài học
kinh nghiệm quí báu.
4
(4 đ)
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một tất yếu lịch sử:
- Trước năm 1930, phong trào yêu nước ở Việt Nam nổ ra mạnh mẽ nhưng
đều thất bại do bị khủng hoảng về đường lối cách mạng. Tình hình đang đặt
ra yêu cầu phải có đảng của giai cấp tiên tiến nhất với đường lối đúng đắn để
lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
- Từ năm 1919 đến 1929, thông qua hoạt động của Nguyễn Ái Quốc đã
chuẩn bị các điều kiện về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự thành lập
Đảng. Nguyễn Ái Quốc ra sức tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào Việt
Nam, chuẩn bị về tư tưởng chính trị. Thành lập Hội Việt Nam cách mạng
thanh niên để thông qua tổ chức này truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào
Việt Nam.
- Những năm 1928-2929, chủ nghĩa Mác-Lê-nin được truyền bá sâu rộng vào
Việt Nam, làm cho phong trào công nhân và phòng trào yêu nước phát triển
mạnh mẽ. Một yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải có đảng của giai cấp vô sản
lãnh đạo. Đáp ứng yêu cầu đó ở Việt Nam lần lượt xuất hiện ba tổ chức cộng
sản. Sự hoạt động riêng rẽ của ba tổ chức cộng sản gây ảnh hưởng không tốt
đến tiến trình cách mạng Việt Nam, cần phải hợp nhất ba tổ chức cộng sản
thành một đảng duy nhất.
- Trước tình hình đó, được sự uỷ nhiệm của Quốc tế cộng sản, Nguyễn Ái
Quốc về Hương Cảng(Trung Quốc) chủ trì Hội nghị hợp nhất ba tổ chức
cộng sản, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3-2-1945).
1 đ
1 đ
1 đ

1 đ
5
(4 đ)
Nguyên nhân thành công của Cách mạng tháng 8 năm 1945:
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Truyền thống yêu nước, đấu tranh bất khuất của dân tộc.
+ Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí
Minh với đường lối đúng đắn và sáng tạo. Đã xây dựng được khối liên minh
công nông vững chắc, tập hợp quần chúng rộng rãi, lại biết kết hợp tài tình
đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị, đấu tranh du kích với khởi nghĩa
từng phần ở nông thôn, tiến lên phát động Tổng khởi nghĩa giành chính
quyền trong cả nước.
- Nguyên nhân khách quan:
Hoàn cảnh quốc tế vô cùng thuận lợi đó là Hồng quân Liên Xô và phe Đồng
minh đánh bại phe phát xít Nhật tạo nên thời cơ “ngàn năm có một” để nhân
dân ta vùng dậy giành độc lập.
* Nguyên nhân chủ quan là nguyên nhân có tính chất quyết định.
* Vì: Nếu quần chúng nhân dân không sẵn sàng anh dũng đứng dậy, nếu
Đảng không sáng suốt tài tình nhận định đúng thời cơ thì thời cơ sẽ đi qua.
Nguyên nhân chủ quan là quyết định, nguyên nhân khách quan là sự hỗ trợ,
là thời cơ để Đảng sáng suốt phát động quần chúng nhân dân nổi dậy giành
chính quyền trong một thời gian ngắn. Có được kết quả thắng lợi đó là 15
năm chuẩn bị của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta.
1 đ
1 đ
1 đ
0,5 đ
0,5 đ
- HẾT -