Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân Hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Cửa Lò

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lời Mở đầu
Bớc sang những năm đầu của thế kỷ XXI, nn kinh tế Việt Nam có nhiều
chuyển biến theo hớng tích cực theo hớng công nghiệp hoỏ - hiện đại húa
nhằm đa đất nớc ta cơ bản trở thành một nớc công nghiệp vào năm 2020 trong
đó phát huy nội lực trong nớc là chính đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ từ bên
ngoài. Nh vậy nền kinh tế đòi hỏi phải cần một lợng vốn rất lớn bởi vốn là yếu
tố quan trọng góp phần vào thành quả chung của công cuộc xây dựng và phát
triển đất nớc, dần đa nớc ta thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, tụt hậu, từ đó tiến
nhanh, tiến chắc ngang với các nớc trong khu vực và thế giới. Điều này đợc
thể hiện trong văn kiện đại hội đảng IX Chúng ta không thể thực hiện công
nghiệp hoá- hiện đại hoá nếu không huy động đợc nhiều nguồn vốn, nhất là
nguồn vốn trung và dài hạn trong nớc mà nòng cốt để thực hiện đợc nhiệm
vụ quan trọng này phải là các NHTM, các công ty tài chính .
NHTM với vai trò là trung gian tài chính trong việc huy động vốn để tái
cấp vốn cho nền kinh tế là quan trọng nhất. Tuy nhiên NH là một loại hình
doanh ngiệp đặc biệt kinh doanh chủ yếu trên lĩnh vực tiền tệ cho nên bắt
buộc phải hoạt động có hiệu quả để vừa đảm bảo mục tiêu an toàn trong hoạt
động vừa có thể đứng vững trong nên kinh tế thị trờng và qua đó thực hiện có
hiệu quả vai trò dẫn vốn của mình.
NHTMCP Công thơng Vit Nam chi nhánh Cửa Lò là một chi nhánh
thành viên của NHTMCP Công thơng Việt Nam. Cũng giống nh các NHTM
khác Chi nhánh rất quan tâm tới nguồn vốn huy động từ nền kinh tế để có thể
tiến hành hoạt động kinh doanh. Thấy đợc tầm quan trọng của nguồn vốn huy
động đối với hoạt động của Chi nhánh, trong quá trình thc tập và nghiên cứu
hoạt động của Chi nhánh em chọn đề tài khúa luận tốt nghiệp: Gii phỏp
nhm nõng cao hiu qu huy ng vn ti NHTMCP Cụng thng Vit
Nam chi nhỏnh Ca Lũ. Khúa lun tốt nghiệp của em gồm có 3 chơng:
Chơng 1: Những vấn đề cơ bản về huy động vốn của ngân hàng thơng
mại.
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chơng 2: Thực trạng huy động vốn tại NHTMCP Công thơng Việt
Nam chi nhánh Cửa Lò
Chơng 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả huy
động vốn tại NHTMCP Công thơng Việt Nam chi nhánh Cửa Lò
Do thời gian nghiên cứu và kinh nghiệm bản thân còn hạn chế nên không
tránh khỏi những thiếu sót. Em mong nhận đợc sự góp ý của các thầy cô giáo,
để đề tài đợc hoàn thiện hơn, có ý nghĩa thực tiễn hơn, góp phần hoàn thiện
chính sách huy động vốn của NHTMCP Công thơng Vit Nam chi nhánh Cửa
Lò. Em xin chân thành cảm ơn sự tận tình hớng dẫn chỉ bảo của thầy giáo -
TS. Mai Thanh Quế đã hớng dẫn và giúp đỡ em hoàn thành đề tài này
Chơng 1
Những vấn đề Cơ bản về huy động vốn của
ngân hàng thơng mại.
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.1. NHTM v vn ca NHTM
1.1.1 Tổng quan về NHTM.
1.1.1.1 Khái niệm NHTM.
Ngân hàng đợc hình thành và phát triển trải qua một quá trình lâu dài với
nhiều hình thái kinh tế xã hội khác nhau. Trong thời kỳ đầu vào khoảng thế kỷ
XV đến thế kỷ XVIII, các ngân hàng còn hoạt động độc lập với nhau và thực
hiện các chức năng nh nhau đó là trung gian tín dụng, trung gian thanh toán
trong nền kinh tế và phát hành giấy bạc ngân hàng.
Sang thế kỷ XVIII, lu thông hàng hoá ngày càng mở rộng và phát triển.
Việc các ngân hàng cùng thực hiện chức năng phát hành giấy bạc ngân hàng
làm cho lu thông có nhiều loại giấy bạc ngân hàng khác nhau đã gây cản trở
cho quá trình lu thông hàng hoá và phát triển kinh tế. Chính điều này đã dẫn
đến sự phân hoá trong hệ thống ngân hàng. Lúc này hệ thống ngân hàng đợc
phân thành hai nhóm: thứ nhất là nhóm ngân hàng đợc đợc phép phát hành

tiền đợc gọi là ngân hàng phát hành, sau chuyển thành NHTW. Thứ hai là các
ngân hàng không đợc phép phát hành tiền, chỉ làm trung gian tín dụng và
trung gian thanh toán giữa các chủ thể trong nền kinh tế .
Ngày nay, hệ thống ngân hàng của hầu hết các nớc trên thế giới là ngân
hàng hai cấp trong đó có việt nam: NHTW là chủ thể thực hiện chức năng
quản lý nhà nớc trong lĩnh vực tiền tệ, là ngân hàng phát hành, ngân hàng của
các ngân hàng và là ngân hàng của chính phủ còn các NHTM thực hiện chức
năng kinh doanh tiền tệ.
Do vậy ở mỗi quốc gia khác nhau, hình thành một khái niệm khác nhau về
NHTM. Việt Nam, Pháp lệnh Ngân hàng ban hành ngày 23/5/1990 xác
định Ngân hàng thơng mại là một tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động
chủ yếu và thờng xuyên là nhận tiền gửi từ khách hàng với trách nhiệm hoàn
trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện các nghiệp vụ chiết khấu và
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
làm phơng tiện thanh toán. Luật các TCTD đợc bổ sung sửa đổi năm 2004,
điều 20 giải thích: TCTD là doanh nghiệp đợc thành lập theo qui định của
luật này và các qui định khác của pháp luật để hoạt động ngân hàng và
Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng
với nội dung thờng xuyên là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền này để cấp tín
dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán.
1.1.1.2 Lịch sử hình thành
Lịch sử đã ghi nhận sự ra đời và phát triển của ngành Ngân hàng đợc
quyết định bởi quá trình phát triển của các quan hệ hàng hoá-tiền tệ. Nghề
Ngân hàng bắt đầu từ nghiệp vụ đổi tiền v đúc tiền của các thợ vàng, việc lu
hành từng đồng tiền của mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ kết hợp với thơng mại
và giao lu quốc tế đã tạo ra nhu cầu đổi tiền hoặc đúc tiền tại các cửa khẩu
hoặc trung tâm thơng mại. Ngời làm nghề đúc tiền hoặc đổi tiền thực hiện
kinh doanh tiền tệ bằng cách đổi ngoại tệ lấy bản tệ hoặc ngợc lại, lợi nhuận
thu đợc là chênh lệch giữa giá mua và giá bán. Bên cạnh các nghệp vụ trên,

ngời làm nghề đổi tiền, đúc tiền còn thực hiện cả nghiệp vụ cất trữ hộ. Việc
cất trữ hộ ngời khác là điều kiện để thực hiện thanh toán hộ và thanh toán
không dùng tiền mặt, với u điểm của thanh toán không dùng tiền mặt đã thu
hút khách hàng gửi tiền nhiều hơn. Trong điều kiện lu thông tiền kim loại các
chủ cửa hàng vàng bạc vừa đổi tiền, vừa cất trữ hộ và thanh toán hộ. Các cửa
hàng vàng bạc loại này gọi là Ngân hàng của những thợ vàng. Ban đầu các
Ngân hàng hoạt động bằng vốn tự có để tài trợ cho các hoạt động của mình
nhng điều đó không kéo dài. Từ thực tiễn, các Ngân hàng nhận thấy thờng
xuyên có ngời gửi tiền và ngời rút tiền song tất cả các ngời gửỉ tiền không
cùng đồng thời rút tiền ra cùng một lúc nên luôn có một lợng tồn khoản khá
lớn nằm tại Ngân hàng. Do tính chất vô danh của tiền, chủ Ngân hàng có thể
sử dụng tạm thời một phần tiền gửi của khách hàng để cho vay. Từ đó các
hoạt động cơ bản của Ngân hàng ngày càng hình thành và phát triển
1.1.1.3 Lịch sử phát triển
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Hình thức Ngân hàng đầu tiên là Ngân hàng của các thợ vàng hoặc của
những kẻ cho vay nặng lãi - Thực hiện cho vay đối với các cá nhân, chủ yếu là
những ngời giàu nhằm phục vụ cho mục đích tiêu dùng. Nhiều chủ Ngân hàng
lớn còn mở rộng cho vay đối với các vua chúa- hình thức cho vay chủ yếu là
thấu chi. Sau này khi sản xuất phát triển hơn, quan hệ trao đổi, mua bán sản
phẩm, hàng hoá giữa các vùng, các quốc gia diễn ra sôi động hơn thì các nhà
buôn nhận thấy rằng các Ngân hàng thợ vàng này không đáp ứng đợc nhu cầu
của họ. Do vậy một só nhà buôn đã tự thành lập Ngân hàng và gọi là NHTM.
Nh vậy NHTM đợc thành lập xuất phát từ t bản thơng nghiệp gắn liền với quá
trình luân chuyển của t bản thơng nghiệp. Các NHTM này vừa thực hiện phát
hành tiền vừa thực hiện kinh doanh do vậy mà trong lu thông đã tồn tại nhiều
loại tiền khác nhau gây khó khăn cho lu thông. Các ngniệp vụ Ngân hàng thời
kỳ này đã bao gồm hầu hết các nghiệp vụ của Ngân hàng đơng đại. Tuy nhiên
điểm khác biệt giữa NHTM và Ngân hàng thợ vàng là NHTM chủ yếu cho các

nhà buôn vay dới hình thức chiết khấu thơng phiếu .Đây là các khoản cho vay
ngắn hạn dựa trên quá trình luân chuyển của hàng hoá với lãi suất thấp hơn so
với lợi nhuận đợc tạo ra do sử dụng tiền vay. Để đảm bảo an toàn tài sản, ban
đầu Ngân hàng không cho vay đối với ngời tiêu dùng, không cho vay đối với
nhà nớc, không cho vay trung và dài hạn.
Đến cuối thế kỷ XVIII lu thông hàng hoá đợc mở rộng cả về qui mô và
phạm vi. Trong bối cảnh ấy việc có nhiều Ngân hàng phát hành với nhiều loại
giấy bạc khác nhau đã cản trở quá trình phát triển kinh tế. Mặt khác sự phá
sản của nhiều Ngân hàng đã gây tổn thất lớn cho ngời gửi tiền nói riêng và
nền kinh tế nói chung. Đặc biệt sau khủng hoảng kinh tế 1929-1933 thì xu h-
ớng chung trên toàn thế giới là quốc hữu hoá các Ngân hàng phát hành, các
Ngân hàng này không đợc phép phát hành kỳ phiếu, phát hành giấy bạc Ngân
hàng. Chuyển chức năng này về NHTƯ, NHTƯ không chỉ phát hành giấy bạc
Ngân hàng mà còn thực hiện chức năng quản lý nhà nớc về lĩnh vực Tiền tệ-
Tín dụng-Ngân hàng, đó là sự ra đời của NHTƯ. Còn các Ngân hàng khác chỉ
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thực hiện chức năng nhận tiền gửi, cho vay, đầu t và làm dịch vụ thanh toán và
goi các Ngân hàng này là các Ngân hàng chuyên doanh hay Ngân hàng thơng
mại.
Trong giai đoạn hiện nay cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật
và xu thế chung của nền kinh tế thế giới thì hệ thống NHTM đã phát triển
ngày càng đa dạng về loại hình, phạm vi, về qui mô, về chất lợng hoạt động và
có mối liên kết trên toàn cầu.
1.1.1.4 Chức năng của NHTM.
- Chức năng trung gian TD.
NHTM làm trung gian TD trong nền kinh tế, NHTM thực hiện các nghiệp
vụ:
Thứ nhất, NHTM huy động các khoản tiền nhàn rỗi của các chủ thể kinh tế
trong xã hội, từ các doanh nghiệp, hộ gia điình, cá hân, cơ quan Nhà nớc, NH

Trung Ương, NH thơng mại và các tổ chc TD khác để hình thành nguồn
vốn cho vay.
Thứ hai, NHTM dùng nguồn vốn đã huy động đợc để cho vay đối với các
chu thể kinh tế thiếu vốn - có nhu cầu bổ sung vốn, gửi vào tài khoản dự trữ
bắt buộc hoặc tài khoản thanh toán tại NH Trung Ương, NHTM khác hoặc
các tổ chc TD khác.
Nh vậy, hoạt động của NHTM là đi vay để cho vay, là cầu nối giữa
ngời có vốn d thừa và ngời có nhu cầu về vốn. Những hoạt động trên mang
tính chất kinh doanh, bởi vì khi cho vay NHTM đặt ra một mức lãi suất cao
hơn mức lãi suất huy động vốn. Chênh lệch giữa hai mức lãi suất là để bù đắp
chi phí hoạt động TD và phần lợi nhuận của NH.
Chức năng trung gian TD xuất phát từ đạc điểm tuần hoàn vốn trong quá
trình tái sản xuất xã hội. Hơn nữa, NHTM là một tổ chức kinh doanh tiền tệ -
TD, có khả năng nắm bắt tình hình cung cầu TD. Thu hút vốn tiền gửi với
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
khối lợng lớn, NHTM có thể giải quyết mối quan hệ giữa cung và cầu TD cả
về khối lợng vốn cho vay và thời hạn cho vay.
Chức năng trung gian TD có ý nghĩa rất quan trọng đối với tất cả các đối
tác trong quan hệ TD:
Ngời gửi tiền thu đợc lợi từ vốn tạm thời nhàn rỗi với khoản lãi tiền gửi.
Hơn nữa, NH còn đảm bảo an toàn cho các khoản tiền gửi và cung cấp cho
khách hàng các dịch vụ thanh toán tiện lợi.
Ngời đi vay thoả mãn đợc nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh hoặc
tiêu dùng, mà không phải tốn kém nhiều chi phí và thời gian cho việc tìm
kiếm nơi cung cấp vốn.
Bản thân NHTM sẽ thu đợc lợi nhuận từ chênh lệch giữa lãi suất cho vay
và lãi suất tiền gửi. Lợi nhuận này là cơ sở để tồn tại và phát triển NH.
Đối với nền kinh tế, chức năng này góp phần thúc đẩy tăng trởng kinh tế,
điều hoà lu thông tiền tệ, ổn định sức mua đồng tiền và kiềm chế lạm phát.

Từ những nội dung trên, có thể kết luận rằng chức năng trung gian TD là
chức năng cơ bản và quan trọng nhất của NHTM.
- Chức năng trung gian thanh toán.
NHTM làm trung gian thanh toán trên cơ sở những hoạt động đi vay
để cho vay. Việc nhận tiền gửi và theo dõi các khoản chi trên tài khoản
tiền gửi của khách hàng là tiền đề để NH thực hiện chức năng này. Mặt
khác, việc thanh toán bằng tiền mặt giữa các chủ thể kinh tế có nhiều
hạn chế nh không an toàn, chi phí lớn đã tạo nên nhu cầu thanh toán
qua NH.
Khi làm trung gian thanh toán. NHTM tiến hành những nghiệp vụ nh: mở
tài khoản tiền gửi, nhận vốn tiền gửi vào tài khoản và thanh toán yêu cầu của
khách hàng. Trong đó, thanh toán theo yêu cầu của khách hàng là kết quả sau
khi thực hiện hai công việc trên. NH trích tiền từ tài khoản tiền gửi của khách
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hàng để thanh otán tiền hàng hoá, dịch vụ hoặc nhập vào tài khoản tiền gửi,
tiền thu bán hàng và các khoản thu khác theo lệnh của khách hàng.
Với sự ra đời và phát triển của NHTM, phần lớn các khoản thanh toán
tiền hàng hoá, dịch vụ của xã hội đợc thực hiện qua NH với những hình
thức thanh toán tiên tiến và thủ tục ngày càng đơn giản. Chức năng trung
gian thanh toán có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động kinh tế:
Nhờ tập trung công việc thanh toán của toàn xã hội vào NH, nên mọi
nguồn thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ trở nên thuận tiện, nhanh chóng, an
toàn và tiết kiệm chi phí. Điều này góp phần tăng nhanh tốc độ lu thông hàng
hoá, tốc độ luân chuyển vốn và hiệu quả của quá trình tái sản xuất.
Do thực hiện chức năng trung gian thanh toán, NHTM có điều kiện huy
động tiền gửi của khách hàng tới mức tối đa, mở rộng cho vay và đầu t, đẩy
mạnh hoạt động của NH.
Qua chức năng này, NHTM đã góp phần giám sát kỷ luật hợp đồng kinh
tế, tài chính và thanh toán theo đúng quy định của pháp luật Nhà nớc.

- Chức năng tạo tiền.
Chức năng này đợc thực hiện trên cơ sở:
Khi hệ thống NH hai cấp đã đợc hình thành, các NH không còn hoạt
động riêng lẻ mà theo hệ thống. Trong đó NH Trung Ương giữ độc quyền
phát hành tờ giấy bạcNH và với vai trò NH của các NH. Còn các NHTM
chuyên kinh doanh tiền tệ trong mối quan hệ với các doanh nghiệp và cá
nhân.
Với chức năng trung gian TD và trung gian thanh toán, NHTM có
khả năng tạo ra tiền gửi thanh toán. Thông qua chức năng trung gian TD,
NH sử dụng số tiền vốn huy động đợc để cho vay, số tiền cho vay lại đợc
khách hàng sử dụng để thanh toán chuyển khoản cho khách hàng ở NH
khác và chỉ khi thực hiện nghiệp vụ cho vay, NH mới bắt đầu tạo tiền.
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Từ một khoản tiền gửi ban đầu, thông qua cho vay bằng chuyển khoản
trong hệ thống NHTM, số tiền gửi đã tăng lên gấp ụi với lợng tiền gửi ban
đầu.
Khả năng tạo tiền của NHTM phụ thuộc vào các yếu tố nh: tỷ lệ dự trữ bắt
buộc, tỷ lệ dự trữ d thừa và tỷ lệ giữa tiền mặt so với tiền gửi thanh toán.
Mở rộng tiền gửi là chc năng vốn có của hệ thống NHTM, gắn liền với
hoạt động TD và thanh toán. Hay nói cách khác khi NH cung ứng TD bằng
cách chuyển khoản là nó tạo ra tiền cung ứng, khi thu nợ lợng tiền cung ứng
giảm xuống.
Nh vậy lợng tiền giao dịch không chỉ là giấy bạc NH do NH Trung Ương
phát hành, mà bộ phận quan trọng là do tiền ghi sổ do các NHTM tạo ra.
Chức năng tạo tiền có ý nghĩa quan trọng:
Khối lợng tiền do các NHTM tạo ra có ý nghĩa lớn, tạo ra những điều
kiện thuận li cho sự phát triển của quá trình sản xuất kinh doanh đáp ứng
nhu cầu sử dụng tiền của xã hội.
Việc tạo ra tiền chuyển khoản để thay thế cho tiền mặt là một sáng kiến

quan trọng thứ hai của lịch sử hoạt động NH. Chính nhờ phơng thức tạo tiền
đã tiết kiệm đợc chi phí lu thông và NH trở thành trung tâm của đời sống kinh
tế - xã hội.
1.1.1.5 Hoạt động kinh doanh của NHTM.
Hoạt động tạo lập nguồn vốn.
NHTM là một loại hình doanh nghiệp, bởi vậy muốn mở rộng các hoạt
động kinh doanh, nó phải tự lập đợc nguồn vốn.
- Vốn tự có.
Vốn tự có của NHTM bao gồm vốn điều lệ, các quỹ dự trữ và một số tài
khoản nợ khác theo quy định của NH Trung Ương. Nguồn vốn này chiếm tỷ
trọng nhỏ trong tổng nguồn vốn knih doanh của ngân hang, song nó có ý
nghĩa rất quan trọng: Là cơ sở để thu hút nguồn vốn khác, là vốn khởi đầu tạo
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
uy tín của NH đối với khách hàng, sử dụng xây dung cơ sở vật chất kỹ thuật
cho NH. Đồng thời, vốn tự có còn là cơ sở thu hút đợc nhiều vốn huy động và
xác định hệ số an toàn trong kinh doanh của NH. Bởi vậy, các NHTM không
ngừng tăng cờng bổ sung vốn điều lệ, trích lập các quỹ dự trữ và sử dụng các
tài khoản nợ.
- Vốn huy động.
Huy động vốn nhàn rỗi là một trong những hoạt động quan trọng hàng đầu
của NHTM. Nó tạo ra nguồn vốn chủ lực trong kinh doanh. NHTM thờng huy
động vốn nhàn rỗi của xã hội qua các hình thúc nhận tiền gửi, phát hành các
chứng từ có giá.
- Vốn vay của các NH.
Trong quá trình hoạt động kinh doanh một NHTM có thể thiếu vốn ngắn
hạn để thanh toán. NH giải quyết bằng cách đi vay các NHTM và các tổ chức
TD khác hoặc của NH Trung Ương.
Vay vốn của các NHTM và tổ chức TD khác đợc thực hiện thông qua thị
trờng liên NH. Việc vay vốn này đợc thực hiện ở NHTM Trung Ương và sau

đó sẽ điều chỉnh cho các chi nhánh trong hệ thống.
Vay vốn của NH Trung Ương đợc thực hiện thông qua hình thức tái cấp
vốn, vay bổ sung vốn thanh toán bù trừ giữa các NHTM và vay khi NH mất
khả năng thanh toán.
- Huy động vốn trong thanh toán và vốn khác.
Trong quá trình thực hiện chức năng trung gian thanh toán, NH thanh toán
không dùng tiền mặt theo lệnh của khách hàng, nh vậy NH đã huy động đợc
nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi dới hình thức: tiền ký quỹ vào tài khoản tiền gửi
thanh toán, tiền chu chuyển trong thanh toán.
Khi thực hiện các dịch vụ, NH huy động đợc vốn uỷ thác đầu t, tài trợ của
Chính phủ hoặc bên nớc ngoài. Trong thời gian chờ giải ngân, NHTM có thể
huy động làm nguồn vốn kinh doanh.
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Hoạt động sử dụng vốn.
Sử dụng vốn là hoạt động kinh doanh chủ yếu và quan trọng nhất của
NHTM. Trong nền kinh tế thị trờng, hoạt động sử dụng vốn ngày càng đa
dạng và đợc thực hiện dới nhiều hình thức:
- NHTM cho vay đối với khách hàng: Đây là hớng cơ bản trong sử dụng vốn
của NH, gồm có cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn.
Cho vay ngắn hạn là loại cho vay có thời hạn dới 12 tháng. Nó là loại
cho vay phổ biến của NHTM, nhằm bổ sung vốn lu động cho khách hàng.
Cho vay trung và dài hạn là loại cho vay có thời hạn trên 12 tháng. Loại
cho vay này để khách hàng thực hiện các chơng trình, dự án phát triển kinh tế.
Mặt khác loại cho vay này cũng phù hợp với khả năng huy động vốn theo
chiều hớng gia tăng của NHTM và nhu cầu đa dạng của đối tác xin vay.
- Hoạt động đầu t. Hoạt động đầu t của NHTM thực hiện dới hai hình thức
chủ yếu:
Đầu t chứng khoán NH mua chứng khoán và trở thành ngời sở hữu
chứng khoán. Chứng khoán mà NH có thể mua là tín phiếu kho bạc ngắn hạn,

trái phiếu Chính phủ, cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp. Mua chứng khoán
mang lại lợi ích cho NH, đó là NH sử dụng tối đa nguồn vốn đã huy động đợc
để thu lợi nhuận. Mặt khác, tăng cờng khả năng thanh khoản cho các khoản
dự trữ của mình. Hơn nữa, thông qua việc mua cổ phiếu NHTM còn có thể
tham gia thành lập và quản lý các công ty cổ phần. Tuy nhiên, NHTM chỉ đợc
đầu t chứng khoán ở một giới hạn nhất định theo quy định của pháp luật Nhà
nớc.
Đầu t vốn liên doanh, liên kết là việc NH bỏ vốn ra để liên doanh, liên
kết với các NHTM , tổ chức TD khác hoặc các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực
sản xuất thơng mại, dịch vụ để tăng phần vốn góp, tạo ra những lợi thế cho
NH và nền kinh tế.
Hoạt động dịch vụ NH.
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Dịch vụ NH đợc phát triển mạnh trong điều kiện kinh tế thị trờng và đa lại
nguồn thu đáng kể cho các NHTM. Hoạt động dịch vụ đợc thực hiện dới các
hình thức sau:
- Thanh toán, NHTM là một tổ chc cung ứng dịch vụ thanh toán cho khách
hàng. Dịch vụ này bao gồm hạch toán không dùng tiền mặt, hoặc thu chi tiền
mặt, qua NH. Đây là một nghiệp vụ truyền thống, đồng thời đợc phát triển
mạnh trong nền kinh tế thị trờng. Thông qua hoạt động thanh toán, NH thu đ-
ợc lệ phí, tập trung đợc nhiều nguồn vốn và thông qua đó kiểm soát đợc chu
chuyển tiền t trong nền kinh tế quốc dân.
- Bảo lãnh là nghiệp vụ trong đó NHTM chịu trách nhiệm trả tiền thay cho
bên đợc bảo lãnh, nếu họ không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với yêu cầu của
một đối tác nào đó. Bảo lãnh đợc thực hiện dới nhiều hình thức, nh bảo lãnh
vay vốn, bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh chất lợng và khối lợng hàng hoá.
- Kinh doanh ngoại tệ và vàng, NH mua bán ngoại tệ và vàng ở thị trờng
trong nớc và quốc tế. Lợi nhuận mang lại cho NH là chênh lệch giữa giá bán
và giá mua.

- Môi giới kinh doanh chứng khoán, NH làm môi giới chứng khoán cho
khách hàng để hởng hoa hồng.
- Hoạt động uỷ tháclà NH làm theo sự uỷ thác của khách hàng về một số
công việc nh quản lý tài sản, đại lý và đại diện tại các tổ chức kinh tế hoặc cơ
quan pháp luật.
- Hoạt động thông tin, t vấn.
+ NHTM là trung tâm tiền tệ, TD và thanh toán. Hơn nữa, NH là tổ chức
có khá đầy đủ và cập nhật các thông tin về thị trờng, giá cả do vậy nó có thể
cung cấp các thông tin theo yêu cầu của khách hàng, trong giới hạn cho phép.
+ Do có trình độ nghiệp vụ, có thông tin và kinh nghiệm nên NHTM có thể
t vấn cho khách hàng về xây dựng dự án đầu t, phơng án huy động vốn, phân
tích báo cáo tài chính doanh nghiệp.
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.1.1.6 Vai trò của NHTM.
Vai trò của NHTM là kết quả của việc thực hiện các chức năng và triển
khai cụ thể các hoạt động kinh doanh của nó.
- NHTM góp phần thúc đẩy sự phát triển và nang cao hiệu quả sản xuất
kinh doanh.
Trong nền kinh tế thị trờng, để mở rộng quy mô sản xuất, đòi hỏi kinh
doanh phải có lợng vốn lớn để đổi mới thiết bị và công nghệ, áp dụng những
tiến bộ khoa học - kỹ thuật hiện đại, bổ sung vốn huy động thiếu cho các ph-
ơng án sản xuất kinh doanh. Trong điều kiện đó NHTM cung ứng đầy đủ và
kịp thời vốn TD, các dịch vụ NH nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện tốt
kế hoạch sản xuất kinh doanh.
Mặt khác, thông qua cung ứng vốn TD và các dịch vụ NH nhanh chóng,
thuận tiện đã thúc đẩy nhanh quá trình luân chuyển hàng hoá, luân chuyn
vốn, tiết kiệm chi phí và từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh cho
ton doanh nghiệp và toàn bộ nền kinh tế.
- NHTM góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế hợp lý theo hớng công

nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Nhờ có hệ thống NHTM mà các khoản tiền nhàn rỗi trong xã hội đợc
huy động để đầu t cho các doanh nghiệp và cá nhân cần vốn. NHTM còn
có khả năng điều chuyển vốn giữa các chi nhánh trong hệ thống để đảm
bảo cân đối vốn cần thiết. Nh vậy, từ hoạt động TD của NHTM góp phần
hình thành cơ cấu kinh tế hợp lý giữa các ngành, vùng, thành phần kinh tế.
Đó là một trong những yếu tố thúc đẩy tăng trởngkinh tế bền vững.
- NHTM tạo lập môi trờng cho việc thực thi chính sách tiền tệ của NH
Trung Ương.
Để thực thi chính sách tiền tệ, NH Trung Ương phải sử dụng các công
cụ nh: lãi suất, tỷ lệ dự trữ bắt buộc, thị trờng mở. Chính các NHTM là
môi trờng để NH Trung Ương sử dụng các công cụ này. Nói cụ thể hơn,
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
NHTM còn là tổ chức phải chấp hành những quy định trong nội dungcủa
các công cụ chính sách tiền tệ và đóng va trò cầu nối trong việc chuyển
tiếp các tác động của chính sách tiền tệ đến nền kinh tế. Thông qua các
NHTM, NH Trung Ương phát hành thêm hoặc thu hồi bớt tiền từ lu thông
về. Cũng thông qua NHTM sự biến động lãi suất, tỷ giá hối đoái của nền
kinh tế đợc phản hồi về NH Trung Ương để NH Trung Ương có giải pháp
điều tiết thích hợp theo yêu cầu của chính sách tiền tệ.
- NHTM là cầu nối giữa kinh tế quốc gia với kinh tế quốc tế.
Hội nhập kinh tế quốc tế với các nớc trong khu vựcvà trên thế giới là tất
yếu. Để hỗ trợ đắc lực cầu nối này có hiệu quả cao và tăng sức cạnh tranh cho
các doanh nghiệp trên thị trờng quốc tế, thì vai trò của NHTM là hết sức quan
trọng. Thông qua nghiệp vụ xuất nhập khẩu, thông tin, bảo lãnh đã giúp các
doanh ngiệp thực hiện hợp đồng kinh tế với đối tác nớc ngoài nhanh chóng,
thuận tiện và an toàn.
1.1.2 Ngun vn ca ngõn hng thng mi:
1.1.2.1 Khái niệm về vốn.

Vốn của Ngân hàng thơng mại là những giá trị tiền tệ do NHTM tạo lập
hoặc huy động đợc dùng để đầu t, cho vay hoặc thực hiện các dịch vụ kinh
doanh khác. Nó chi phối toàn bộ hoạt động của NHTM. Nó quết định sự tồn
tại và phát triển của Ngân hàng
1.1.2.2 Cơ cấu và nguồn hình thành nên nguồn vốn của NHTM



Vốn tự có.

Vốn tự có của NHTM là những giá trị tiền tệ do Ngân hàng tự tạo lập đ-
ợc, thuộc sở hữu của Ngân hàng, là cơ sở để thành lập Ngân hàng. Vốn này
chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng tài sản có, luôn ổn định và ít biến động. Với
đặc tính sẵn có các Ngân hàng thờng sử dụng nguồn vốn này để trang bị cơ sở
vật chất, đầu t vào TSCĐ, tham gia đầu t - góp vốn liên doanh. Vốn tự có đợc
coi nh tài sản đảm bảo gây lòng tin đối với NH duy trì khả năng thanh toán
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trong trờng hợp NH gặp thua lỗ, nó còn là một trong nhiều căn cứ quyết định
đến khả năng khối lợng vốn huy động của NH. Nh vậy quy mô sự tăng trởng
của vốn tự có sẽ quyết định đến năng lực và sự phát triển của NHTM. Vốn tự
có của NHTM có vốn tự có cơ bản và vốn tự có bổ sung. Kinh doanh tiền tệ
nhiều rủi ro bất thờng, vốn tự có của mỗi NH chính là nguồn vốn cơ bản để
phục vụ kinh doanh khi thị trờng có nhiều biến động. Vn t cú bao gm vn
iu l v cỏc qu.
Ngun vn huy ng
Theo quan niệm của các nhà kinh tế học và các nhà Ngân hàng trong
tổng nguồn vốn của Ngân hàng ngoài nguồn vốn thuộc chủ sở hữu thì tất cả
các nguồn vốn còn lại đợc coi là nguồn vốn huy động. Nh vậy nguồn vốn huy
động của các Ngân hàng thơng mại chiếm tỷ trọng tới hơn 90% trong tổng

nguồn vốn. Vì vậy các hoạt động sử dụng vốn của Ngân hàng tồn tại và phát
triển đợc là nhờ nguồn vốn huy động này.
- Ti n g i huy ng
Là nguồn vốn mà Ngân hàng huy động đợc từ các doanh nghiệp, tổ
chức kinh tế, cá nhân trong xã hội thông qua quá trình nhận tiền gửi, thanh
toán hộ, các khoản cho vay tạo tiền gửi và các nghịệp vụ kinh doanh khác.
Bản chất của tài khoản tiền gửi là tài sản thuộc sở hữu của các đối tợng khách
hàng khác nhau, Ngân hàng chỉ có quyền sử dụng nó để cho vay, chiết khấu,
thanh toán nhng không có quyền sở hữu, Ngân hàng có trách nhiệm phải hoàn
trả đúng hạn cả gốc và lãi hoặc khi khách hàng có nhu cầu rút tiền để sử dụng.
Tiền gửi chiếm một tỷ trọng khá lớn trong nguồn vốn huy động của các Ngân
hàng thơng mại.
Các hình thức nhận tiền gửi của các Ngân hàng thơng mại rất đa dạng,
tuỳ thuộc vào các tiêu thức khác nhau mà đợc chia thành từng loại khác nhau:
+ Theo tiêu thức nguồn hình thành
Các khoản ký gửi của các cá nhân và tổ chức là các khoản tiền mà cá nhân
và tổ chức trực tiếp chuyển vào Ngân hàng: Cá nhân gửi tiền tết kiệm, doanh
nghiệp nộp tiền bán hàng. Đây là các khoản tiền tạm thời nhàn rỗi trong nền
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
kinh tế đợc Ngân hàng tập trung lại. Các cá nhân và tổ chức thờng gửi tiền với
kỳ hạn và mục đích khác nhau, các cá nhân thờng gửi tiền để hởng lãi còn các
tổ chức doanh nghiệp thờng là để sử dụng các dịch vụ thanh toán của Ngân
hàng.
Tín dụng tạo tiền gửi: ít ngời biết đợc rằng đây là một hình thức nhận
tiền gửi. Khi Ngân hàng cho khách hàng vay vốn thì Ngân hàng chuyển số
tiền cho vay của khách hàng vào tài khoản tiền gửi của khách hàng ngay trong
Ngân hàng. Khi khách hàng cha có nhu cầu rút tiền ngay lập thì Ngân hàng có
thể sử dụng số tiền đó mặc dù với thời hạn rất ngắn.
+ Theo tiêu thức kỳ hạn

Ngày nay ngời ta thờng phân chia các khoản tiền gửi theo tiêu thức này
để có thể quản lý tốt lợng tiền gửi, tiền lãi và là cơ sở để Ngân hàng xây dựng
chiến lợc dự trữ phù hợp và chủ động trong việc sử dụng nguồn vốn đó vào
quá trình hoạt động kinh doanh.
Tiền gửi không kỳ hạn: Đây là các khoản tiền gửi không có kỳ hạn xác
định, ngời gửi tiền có thể rút ra bất kỳ lúc nào tuỳ theo nhu cầu của mình
do đó lãi suất của loại tiền gửi này thờng thấp hơn so với các loại tiền gửi
có kỳ hạn xác định. Tiền gửi không kỳ hạn đáp ứng nhu cầu của những
khách hàng cha có dự định rõ ràng trong tơng lai. Đây là hình thức chủ yếu
đợc các doanh nghiệp lựa chọn nhằm mục đích giao dịch trong kinh doanh.
Do vậy lợng tiền gửi không kỳ hạn thờng chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng
nguồn vốn huy động của Ngân hàng. Với đặc tính của nguồn tiền này là
luôn biến động cho nên Ngân hàng chỉ đợc sử dụng một tỷ lệ phần trăm(%)
nhất định của lợng tiền gửi không kỳ hạn nhận đợc nhất định tuỳ thuộc vào
dự tính của Ngân hàng về sự ổn định tơng đối của lợng tiền huy động đợc
trong thời gian tới. Quản lý tiền gửi không kỳ hạn là một phần quan trọng
của quả lý dự trữ của Ngân hàng.
Tiết kiệm có kỳ hạn: Đây là loại tiền gửi có sự tha thuận giữa ngời gửi
tiền và Ngân hàng về số lợng, kỳ hạn và lãi suất của khoản tiền gửi dó. Do có
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
sự xác định rõ ràng về kỳ hạn nên Ngân hàng có thể sử dụng để cho vay với
thời hạn tơng ứng hoặc có thể chuyển đổi một phần tiền gửi ngắn hạn để cho
vay trung và dài hạn. Do đặc tính của khoản tiền gửi này là có độ ổn định cao
nên Ngân hàng chủ động trong việc sử dụng nguồn tiền đó để phục vụ cho
hoạt động kinh doanh của mình, vì vậy Ngân hàng trả lãi cho ngời gửi tiền cao
hơn lãi suất của loại tiền gửi không kỳ hạn và tiền giửi thanh toán, Ngân hàng
đa ra các kỳ hạn khác nhau nh 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, Mức lãi suất tỷ lệ
thuận với kỳ hạn, nếu kỳ hạn càng dài thì lãi suất càng cao. Các khách hàng
gửi tiền theo loại này thì khi đến hạn sẽ đợc hoàn trả cả gốc và lãi theo qui

định, nếu cha đến hạn mà khách hàng gửi tiền rút tiền ra trớc thì khách hàng
chỉ đợc hởng lãi suất của tiền gửi không kỳ hạn.
+ Theo tiêu thức loại tiền
Tiền gửi nội tệ: Đây là khoản tiền gửi cơ bản mà các Ngân hàng thơng mại
nhận đợc, nguồn vốn nội tệ là nguồn vốn chủ yếu đối với các Ngân hàng, nó
phụ thuộc vào mức thu nhập trong nớc và lãi suất huy động trong từng thời kỳ,
loại tiền này thờng chiếm tỷ trọng cao trong tổng lợng tiết kiệm.
Tiền gửi ngoại tệ: Bên cạnh nhận tiền gửi nội tệ, Ngân hàng còn nhận tiền
gửi dới dạng ngoại tệ đặc biệt là các ngoại tệ mạnh nh USD, FRF, GBP, DEM.
Những ngoại tệ này cũng rất cần thiết trong hoạt động của Ngân hàng nh kinh
doanh ngoại tệ trong nớc, trong quan hệ tài trợ xuất nhập khẩu, thanh toán
quốc tếcác Ngân hàng có xu hớng mở rộng kinh doanh đối ngoại thờng có
nguồn vốn ngoại tệ lớn. Nhận tiền gửi bằng ngoại tệ là một phơng thức đa
dạng hoá về phơng thức huy động vốn của các Ngân hàng thơng mại.
+ Theo tiêu thức mục đích sử dụng
Tiền gửi tiết kiệm: Phần lớn là các khoản ký gửi của cá nhân với mục đích
là tìm kiếm một khoản thu nhập với số tiền nhàn rỗi của mình. Thông thờng
tiền gửi có khối lợng nhỏ, thời hạn ngắn. Những ngời gửi tiền tiết kiệm là
những đối tợng giảm chi tiêu trong hiện tại với kỳ vọng sẽ tăng đợc chi tiêu
trong tơng lai. Phơng thức gửi tiền tiết kiệm chủ yếu là nộp tiền trực tiếp vào
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ngân hàng hoặc gián tiếp chuyển thu nhập dới hình thức chuyển qua tài
khoản.
Tiền gửi tiết kiệm có mục đích: Loại hình này khá phổ biến ở các nớc phát
triển, thờng sử dụng với những hộ có thu nhập thấp và trung bình. Những ngời
để dành một khoản tiền gửi vào Ngân hàng (Thông thờng là các khoản tiền
đều đặn hàng năm) với ý định tích luỹ tiền cho một mục đích nhất định trong
tơng lai nh xây dựng nhà cửa, mua ôtô và cũng đợc hởng lãi trên số tiền gửi
nh các loại tiết kiệm khác. Khi có nhu cầu sử dụng tiền vào mục đích nói trên,

nếu số d của khoản tiết kiệm đó cha đủ thì Ngân hàng có thể hỗ trợ thêm một
phần dới hình thức cho vay với một lãi suất hợp lý đảm bảo quyền lợi cho cả
hai bên. Đây là một hình thức huy động vốn trung và dài hạn khá hiệu quả, có
tính chất ổn định, đồng thời có tác dụng tích cực trong việc hỗ trợ cho ngời
dân về việc mua sắm nhà cửa, phơng tiện.
Tiền gửi thanh toán: Là các khoản ký gửi của cá nhân, tổ chức, doanh
nghiệp sản xuất kinh doanh không nhằm mục đích tìm kiếm thêm thu nhập
mà để đợc hởng các dịch vụ thanh toán của Ngân hàng, thông thờng các
khoản tiền gửi thanh toán có số lợng lớn. Mặt khác một số Ngân hàng thờng u
tiên hơn đối với các doanh nghiệp mở tài khoản tại Ngân hàng và phải có số
d nhất định trên tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng. Các khoản tiền gửi này
Ngân hàng phải chịu chi phí thấp, phải quản lý chính xác khâu dự trữ nhng lại
đợc sử dụng một khoản tiền lớn phục vụ cho các hoạt động của mình.
Các khoản tiền gửi thanh toán một mặt làm phát triển hệ thống thanh
toán không dùng tiền mặt qua hệ thống Ngân hàng, tiết kiệm chi phí trong
lu thông, mặt khác kiểm soát đợc hoạt động của các doanh nghiệp. Khi
thực hiện chức năng là trung gian thanh toán cho nền kinh tế, Ngân hàng
tạo đợc một nguồn vốn từ hoạt động thanh toán: vốn trên tài khoản mở th
tín dụng, tài khoản tiền gửi chờ thanh toán. Các khoản tiền tạm thời đang
nằm ở tài khoản của Ngân hàng chờ sử dụng nên đợc coi là nhàn rỗi. Ngân
hàng thơng mại cũng thu hút đợc một lợng vốn đáng kể trong quá trình thu
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hộ hoặc chi hộ khách hàng, làm đại lý cho các tổ chức tín dụng khác, nhận
vốn uỷ thác của các tổ chức trong và ngoài nớc. Do tiền đợc giải ngân theo
tiến độ công việc nên Ngân hàng có thể sử dụng tạm thời các khoản tiền đó
vào kinh doanh.
SV: Lê Thị An Lớp: TN1A