Hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại công ty cổ phần Cao su Đồng Phú

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM


TRẦN THỊ THANH HÒA



HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KẾ TOÁN CHI PHÍ
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CAO SU ĐỒNG PHÚ



LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành : Kế toán
Mã số ngành: 60 34 0301



TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 3 năm 2014

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM


TRẦN THỊ THANH HÒA

HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KẾ TOÁN CHI PHÍ
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CAO SU ĐỒNG PHÚ


LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành : Kế toán
Mã số ngành: 60 34 0301

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS HUỲNH LỢI




TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 3 năm 2014


CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM



Cán bộ hướng dẫn khoa học : Tiến sỹ. Huỳnh Lợi
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM

ngày 22 tháng 05 năm 2014

Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ)


TT Họ và tên Chức danh Hội đồng
1 PGS TS Phan Đình Nguyên Chủ tịch
2 PGS TS Nguyễn Minh Hà Phản biện 1
3 PGS TS Lê Quốc Hội Phản biện 2
4 TS Phan Thị Mỹ Hạnh Ủy viên
5 TS Dương Thị Mai Hà Trâm Ủy viên, Thư ký

Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được

sửa chữa (nếu có).

Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV




TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM
PHÒNG QLKH – ĐTSĐH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
TP. HCM, ngày.22 tháng 05 năm 2014

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: TRẦN THỊ THANH HÒA . Giới tính: Nữ
Ngày, tháng, năm sinh: Ngày 14 tháng 10 ngăn 1962 Nơi sinh: Quảng Bình
Chuyên ngành: Kế toán. MSHV: 1241850017

I- Tên đề tài:
“Hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú”
II- Nhiệm vụ và nội dung:
1. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về chi phí và hệ thống kế toán chi phí doanh
nghiệp.
- Thống kê, mô tả, phân tích thực trạng về hệ thống kế toán chi phí Công ty Cổ
Phần Cao Su Đồng Phú để tìm những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân để tìm biện
pháp khắc phục.
- Khảo sát, đánh giá tính hữu ích và nhu cầu thực tiển hoàn thiện hệ thống kế
toán chi Công ty Cổ Phần Cao Su Đồng Phú.
- Đề xuất một số giải pháp để góp phần hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại
công ty; đồng thời đề xuất một số kiến nghị để những giải pháp có thể thực hiện
được tốt nhất.
2. Nội dung nghiên cứu
Với những nhiệm vụ nêu trên, luận văn cần thực hiện các nội dung sau:
- Nghiên cứu, hệ thống hoá những lý luận về chi phí , hệ thống kế toán chi phí
doanh nghiệp.
- Nghiên cứu, khảo sát, đánh giá và phân tích thực trạng về hệ thống kế toán
chi phí tại công ty Cổ Phần Cao Su Đồng phú; đánh giá những ưu điểm, hạn chế và
nguyên nhân của những hạn chế đó.
- Đánh giá tính hữu ích và nhu cầu thực tiển hoàn thiện hệ thống kế toán chi
phí công ty Cổ Phần Cao Su Đồng Phú
- Đề xuất một số giải pháp để góp phần xây dựng hệ thống kế toán chi phí

công ty, đồng thời đề xuất một số kiến nghị để những giải pháp có thể thực hiện
được tốt nhất.
III- Ngày giao nhiệm vụ: 01-07-2013
IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 30-03-2014
V- Cán bộ hướng dẫn: TS. Huỳnh Lợi

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
(Họ tên và chữ ký)
KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
(Họ tên và chữ ký)




TS. Huỳnh Lợi
i


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài: “Hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại công ty
Cổ Phần Cao Su Đồng Phú” đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi với sự cố
vấn, hỗ trợ của người hướng dẫn khoa học. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn
là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn
gốc.
Học viên thực hiện Luận văn

Trần Thị Thanh Hòa
ii


LỜI CÁM ƠN

Sau một thời gian học tập, nghiên cứu và để hoàn thành luận văn “Hoàn
thiện hệ thống kế toán chi phí tại công ty Cổ Phần Cao Su Đồng Phú”, lời đầu
tiên Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu, quý Thầy Cô và CBCNV Trường Đại
học Công nghệ Tp.HCM đã tạo mọi điều kiện thuận lợi trong quá trình học tập, giúp
tôi có được những kiến thức lý luận, kinh nghiệm quý báu để có thể ứng dụng trong
công việc và trong việc hoàn thành Luận văn này. Đặc biệt Tôi xin cám ơn đến
TS.Huỳnh Lợi người đã hướng dẫn tôi chọn đề tài và tận tình góp ý chỉnh sửa bản thảo
luận văn của tôi trong suốt quá trình thực hiện.
Tôi xin cảm ơn sự đóng góp quý báu của tập thể Lãnh đạo Công ty Cổ phần
Cao su Đồng Phú, đặc biệt là Kế toán trưởng và Phòng kế toán đã giúp đỡ tôi trong
quá trình nghiên cứu thu thập số liệu, cũng như cho tôi những ý kiến, nhận xét có giá trị
để hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Gia đình tôi, quý đồng nghiệp, bạn bè luôn quan tâm
khích lệ và hỗ trợ Tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến đến tất cả những người đã giúp đỡ tôi
hoàn thành luận văn này.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN



Trần Thị Thanh Hòa

iii


TÓM TẮT
Chi phí là một yếu tố rất quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh trong kỳ.
Vì vây, Kế toán chi phí có vai trò cung cấp thông tin về chi phí phục vụ cho việc
hoạch định, kiểm soát và ra quyết định của nhà quản lý. Trong những năm gần đây,
Kế toán chi phí có vai trò quan trọng đối với mô hình doanh nghiệp sản. Do đó, Kế
toán chi phí cần được tiếp tục nghiên cứu để ứng dụng hiệu quả trong kinh doanh.
Hiện nay, hoạt động sản xuất kinh doanh cạnh tranh toàn cầu, thực tiễn, thực
trạng hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp Việt Nam cung cấp thông tin về chi
phí phục vụ cho việc hoạch định, kiểm soát và ra quyết định của nhà quản lý về
chiến lược sản xuất kinh doanh sản phẩm cùng loại qua giá cả, chi phí, chất lượng
thì khó có thể giúp cho doanh nghiệp tồn tại lâu dài. Tại công ty Cổ phần Cao su
Đồng Phú cũng không nằm ngoài quy luật đó. Hiện nay hệ thống kế toán chi phí
của công ty chưa cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin chi phí cho kế toán quả trị
và kế toán tài chính, nhất là kế toán quản trị. Vì vậy, đã đặt ra vấn đề thời sự và tầm
nhìn chiến lược phải nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện lại hệ thống kế toán chi phí.
Luận văn này trình bày việc khảo sát đánh giá hệ thống kế toán chi phí tại Công ty Cổ
phần Cao su Đồng Phú. Qua đó phân tích, đánh giá thực trạng hệ thống kế toán chi phí
tại Công ty, đề tài sẽ đề xuất giải pháp hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí cho Công ty
Cổ phần Cao su Đồng Phú, cũng như đưa ra các kiến nghị và kết luận của công trình
nghiên cứu.
Thông qua đề tài, tác giả muốn đóng góp vào việc hoàn thiện hệ thống kế toán
chi phí của Công ty Cổ Phần Cao Su Đồng Phú, từ đó đề ra những mục tiêu và giải
pháp cụ thể để có thể tồn tại và phát triển bền vững.

iv


ABSTRACT


Cost is a very important factor in business activities of enterprises . It
directly affected the outcome in any business . Thus , cost accountant role to
provide information about servicing costs for the planning , control and decision
making of managers . In recent years , cost accountants have an important role to
the real business model . Therefore, cost accounting should be further research to
applications in business efficiency
With the market economy, production and business activities globally
competitive, practical, reality cost accounting system Vietnam now provides
information on servicing costs for the planning, control and decisions of managers
in business strategy similar products through pricing, cost, quality is difficult to
make long-term business survival. At company Dong Phu Rubber Joint is not out of
this rule. Currently the cost accounting system of the company is not providing
adequate and timely cost information for accounting treatment results and financial
accounting, management accounting is therefore, raises the issue the vision and
strategic research to build and perfect the system of cost accounting. This paper
presents the survey assessed the cost accounting system at JSC DPR. Through this
analysis, assess the status of the cost accounting system in the Company, subject to
the complete solution proposed cost accounting system for Corporation DPR, as
well as offering reviews recommendations and conclustions of the study.
Through the subject , the author would like to contribute to the completion
cost accounting system of the Dong Phu Rubber Joint Stock company , which set
out the objectives and specific measures to survive and sustainable development
firm .
v

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN ii
TÓM TẮT iii
ABSTRACT iv
MỤC LỤC v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT viii
DANH MỤC CÁC BẢNG ix
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH x
Chương 1: Giới thiệu chung về nghiên cứu hoàn thiện hệ thống kế toán
chi phí tại công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú 01
1.1. Tính thời sự và tính cấp thiết của đề tài 01
1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 01
1.3. Mục tiên đề tài nghiên cứu 03
1.4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài 03
1.5. Nội dung nghiên cứu của đề tài 03
1.6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu đề tài 04
1.7. Kế cấu bố cuc luận văn 06
1.8. Những mong muốn đóng góp 06
Kết luận chương 1 06
Chương 2 - Tổng quan về chi phí và hệ thống kế toán chi phí doanh
nghiệp …………… 08
2.1. Bản chất kinh tế của chi phí và tiếp cận chi phí trong doanh nghiệp 08
2.2. Nhu cầu thông tin chi phí và mục tiêu của hệ thống kế toán chi phí
09
2.3. Tính hữu ích của hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp 11
2.4. Các bộ phận cấu thành hệ thống kế toán chi phí 12
2.5. Quy trình kế toán chi phí doanh nghiệp 17

vi


2.6. Tổ chức vận hành kế toán về kế toán chi phí trong doanh nghiệp
19
2.7. Những biểu hiện lỗi thời của hệ thống kế toán chi phí và bài học kinh
nghiệm cải tiến hệ thống kế toán chi phí 21
Kết luận chương 2 24
Chương 3 – Thực trạng hệ thống kế toán chi phí tại công ty Cổ phần Cao
su Đồng Phú 26
3.1. Những vấn đề chung về Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú 26
3.1.1. Khái quát về lịch sử hình thành phát triển công ty 26
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, phương hướng phát triển của công ty 28
3.1.3. Đặc điệm kỹ thuật- công nghệ- quản lý- tài chính- kế toán 29
3.1.3.1. Đặc điểm kỹ thuật công nghệ sản xuất 29
3.1.3.2. Tổ chức bộ máy quản lý công ty 32
3.1.3.3. Đặc điểm tài chính của công ty 35
3.1.3.4. Đặc điểm kế toán của công ty 36
3.2. Thực trạng kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần Cao su Đồng phú
40
3.2.1. Một số quy định chung về chi phí, kế toán chi phí tại công ty 40
3.2.2. Thục trạng hệ thống kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm công
ty 42
3.2.2.1. Nội dung và trình tự tiến hành kế toán chi phí tại công ty 42
3.2.2.2. Tổ chức vận hành kế toán chi phí tại công ty 45
3.2.3. Tình hình sử dụng thông tin hệ thống kế toán chi phí trong quản trị hoạt
động sản xuất kinh doanh 45
3.3. Đánh giá sơ lược về hệ thống kế toán chi phí tại công ty 47
3.3.1. Đánh giá tổng quan về hệ thống kế toán chi phí công ty 47
3.3.2. Những kết quả đạt được 48

3.3.3. Những tồn tại và nguyên nhân tồn tại 48
Kết luận chương 3 49
vii


Chương 4 – Tính hữu ích và những biểu hiện suy giảm tính hữu ích cùng
nguyên nhân gây nên của hệ thống kế toán chi phí tại công ty Cổ phần
Cao su Đồng Phú 50
4.1. Tính hữu ích hệ thống kế toán chi phí của Công ty 50
4.2. Các biểu hiện suy giảm tính hữu ích và nguyên nhân gây nên của hệ
thống kế toán chi phí Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú 57
Kết luận chương 4 69
Chương 5 – Kết luận và kiến nghị hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại
công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú. 70
5.1. Kết luận sự cần thiết phải hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại công ty
Cổ phần Cao su Đồng Phú 70
5.2. Các quan điểm hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí Công ty Cổ phần Cao
su Đồng phú 71
5.3. Các nội dung và phương pháp kỹ thuật hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí
Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú. 73
5.3.1. Xác lập nội dung thông tin và cách thức phân loại chi phí của hệ thống
kế toán chi phí 73
5.3.2. Xác lập các bộ phận cấu thành và phương pháp kỹ thuật tập hợp chi phí,
tính giá thành của hệ thống kế toán chi phí 76
5.3.3. Xác lập quy trình kế toán chi phí và sơ đồ kế toán chi phí 84
5.3.4. Xác lập bộ máy và cơ chế vận hành hệ thống kế toán chi phí 86
5.4. Xác lập các nội dung và phương pháp kỹ thuật hỗ trợ khác 87
Kết luận chương 5 90
Kết luận chung 91
TÀI LIỆU THANH KHẢO 92

PHỤ LỤC 1: Các thành phần của hệ thống kế toán chi phí
PHỤ LỤC 2: Số liệu thực tế kế toán chi phí tại công ty năm 2012
PHỤ LỤC 3: Danh sách cá nhân khảo sát và phiếu khảo sát
PHỤ LỤC 4: Điều kiện ứng dụng và kỹ thuật tập hợp chi phí
viii


BẢNG DANH MỤC CHỬ VIẾT TẮT


BHTN Bảo hiểm thất nghiệp
BHXH Bảo hiểm xã hội
BHYT Bảo hiểm y tế
BP Bộ phận
BTP Bán thành phẩm
CP Chi phí
CP BH Chi phí bán hàng
CP CCDC Chi phí công cụ dụng cụ
CP QLDN Chi phí quản lý doanh nghiệp
CP SX Chi phí sản xuất
NCTT Nhân công trực tiếp
NVLTT Nguyên vật liệu trực tiếp
SXC Sản xuất chung
DN Doanh nghiệp
DRC Hàm lượng cao su khô
KH Khấu hao
KPCĐ Kinh phí công đoàn
KT

Kế toán

NT Nông trường
P
0
Chỉ số sộ dẻo
PRI Chỉ số chuyển độ dẻo
SXKD Sản xuất kinh doanh
TP Thành phẩm
TSCĐ Tài sản cố định
VNĐ Việt nam đồng
XDCB Xây dựng cơ bản
XN Xí nghiệp



ix


BẢNG DANH MỤC CÁC BẢNG


Bảng 2.1 Một số biểu hiện lỗi thời và nguyên nhân lỗi thời của hệ
thống kế toán chi phí doanh nghiệp …………………….

22
Bảng 3.1 Các đơn vị tham gia canh tác cây cao su 27
Bảng 3.2 Chi tiết nguồn vốn công ty 36
Bảng 3.3 Bảng thời gian khấu hao vườn cây cao su 39
Bảng 3.4 Tình hình sử dụng thông tin chi phí trong quản trị 45
Bảng 3.5 Những hạn chế thông tin chi phí trong hệ thống kế toán chi
phí

46
Bảng 4.1 Bảng chi tiết và mã hóa kết quả khảo sát tính hữu ích tại
công ty

52
Bảng 4.2 Hệ số Cronbach alpha của các thành phần………………… 52
Bảng 4.3 Hệ số KMO và Bartlett’s các yếu tố ảnh hưởng đến ở bảng
4.2 …………………………………………………………

54
Bảng 4.4 Total variance Explained …………………………………. 55
Bảng 4.5 Kết quả phân tích nhân tố khám phá bảng 4.2 ……………. 55
Bảng 4.6 Thống kê mô tả các biến ………………………………… 56
Bảng 4.7 Biểu hiện lỗi thời và nguyên nhân gây nên của hệ thống kế
toán chi phí ………………………………………………

57
Bảng 4.8 Bảng chi tiết và mã hóa kết quả khảo sát nhu cầu thực tiễn
hoàn thiện hệ thống kế toán tại công ty

62
Bảng 4.9 Hệ số Cronbach alpha của các thành phần 63
Bảng 4.10 Hệ số KMO và Bartlett’s các yếu tố ảnh hưởng đến ở bảng
4.9.
KMO and Bartlett's Test……………………………
……

64
Bảng 4.11 Total variance Explained……………………………… 65

Bảng 4.12 Kết quả phân tích nhân tố khám phá Bảng 4.9……………. 66
Bảng 4.13 Thống kê mô tả các biến………………………………… 67
Bảng 4.14 Giá trị trung bình các biến bảng 4.9……………………… 67
Bảng 5.1 Bảng phân loại chi phí theo mô hình ứng xử 75
Bảng 5.2 Sắp xếp các bộ phận cấu thành hệ thống kế toán chi phí …. 77
Bảng 5.3 Báo cáo sản xuất và giá thành sản phẩm (Trường hợp tính
sản lượng hoàn thành tương đương theo phương pháp bình
quân) ………………………………………………………


81
Bảng 5.4 Báo cáo sản xuất và giá thành sản phẩm
(Trường hợp tính sản lượng hoàn thành tương đương theo
phương pháp FIFO) ……………………………………….


83



x


BẢNG DANH MỤC SƠ ĐỒ


Sơ đồ 2.1 Các thành phần của hệ thống kế toán chi phí …………… 14
Sơ đồ 2.2 Các quy trình kế toán chi phí …………………………… 17
Sơ đồ 2.3 Tổ chức vận hành kế toán và kế toán chi phí doanh
nghiệp ……………………………………………………

20
Sơ đồ 3.1 Bộ máy tổ chức quản lý tại công ty …………………… 33
Sơ đồ 3.2 Mô hình tổ chức kế toán công ty ……………………… 36
Sơ đồ 3.3 Hệ thống thông tin quản lý, kiểm soát chi phí tại công ty 41
Sơ đồ 3.4 Hạch toán chi phí, tính giá thành sản phẩm tại công ty … 44
Sơ đồ 5.1 Quy trình kế toán chi phí tại công ty …………………… 84
Sơ đồ 5.2 Sơ đồ kế toán chi phí và giá thành sản phẩm công ty 85
Sơ đồ 5.3 Tổ chức kế toán chi phí trong công ty ………………… 87



1
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGHIÊN CỨU HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KẾ
TOÁN CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CAO SU ĐỒNG PHÚ
1.1. Tính thời sự và cấp thiết của đề tài
Thông tin chi phí là một trong những thông tin kế toán giữ vai trò quan trọng
để công bố tình hình hoạt động, tài chính doanh nghiệp ra bên ngoài và để thực hiện
việc quản trị nội bộ trong doanh nghiệp. Sự thay đổi nhanh chóng môi trường hoạt
động sản xuất kinh doanh, khoa học - kỹ thuật - công nghệ - quản lý hoạt động kinh
doanh đã dẫn đến hệ thống kế toán chi phí ở các doanh nghiệp Việt Nam nói chung
và tại Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú nói riêng bắt đầu bộc lộ nhiều hạn chế,
nhất là sự giảm sút tính hữu ích của nó trong đáp ứng nhu cầu thông tin để quản trị
chi phí, quản trị hoạt động kinh doanh. Vì vậy, nghiên cứu cải tiến, hoàn thiện hệ
thống kế toán chi phí nhằm đảm bảo, nâng cao tính hữu ích của thông tin chi phí
doanh nghiệp đang là một vấn đề chuyên môn kế toán có tính khoa học, thời sự, cần
thiết đang đặt ra tại Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú. Đó là lý do, sự cần thiết mà
tác giả chọn đề tài “ Hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần Cao
su Đồng Phú” để làm luận văn tốt nghiệp.

1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Hệ thống kế toán chi phí đã được khá nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên
cứu. Trong những năm gần đây, việc nghiên cứu hệ thống kế toán chi phí thường
tập trung vào nâng cao tính hữu ích của nó đối với quản trị. Cụ thể, với những công
trình nghiên cứu của một số tác giả khác đã được tác giả tiếp cận, học hỏi như sau.
- Ở Nước ngoài,
• Công trình nghiên cứu hệ thống kế toán chi phí của tác giả Kim Langfield –
Smith, Helen Thorne, Ronald Hilton (2012), Management Accounting
2
Information for Creating and Managing Value (Quản lý thông tin kế toán cho
việc tạo và quản lý giá trị gia tăng). Công trình này được tập trung nghiên cứu,
trình bày hệ thống kế toán chi phí qua nhiều góc nhìn khác nhau của kế toán
tài chính, kế toán quản trị ở chương 5, chương 6, chương 7, chương 8 và với
nghiên cứu này tác giả đã cảnh báo sự thay đổi môi trường sản xuất kinh
doanh cần phải tiếp cận, điều chỉnh lại mục tiêu, trọng tâm, nội dung, kỹ thuật
của hệ thống kế toán chi phí cho thích hợp với nhu cầu, nền tảng hoạt động, kỹ
thuật, quản trị, kế toán doanh nghiệp
• Công trình nghiên cứu của tác giả James R.Martin (2005), Management
Accounting: Concepts, Techniques & Controversial Issues (Quản lý kế toán:
khái niệm, kỹ thuật và các vấn đề gây tranh cãi). Công trình này tập trung vào
nghiên cứu các thành phần của hệ thống kế toán chi phí và cách thức vận dụng,
chọn lọc các thành phần hệ thống kế toán chi phí để sắp xếp thành quy trình kế
toán chi phí đáp ứng những mục tiêu nhất định.
- Ở trong nước
• Công trình nghiên cứu của tác giả Huỳnh Lợi, Xây dựng hệ thống kế toán chi
phí doanh nghiệp Việt Nam trong nền kinh tế thị trường, đề tài nghiên cứu
khoa học cấp Bộ đã nghiệm thu vào tháng 12 năm 2012. Công trình nghiên
cứu này tập trung vào những vấn đề lý luận, tiếp cận nhu cầu thông tin chi phí
từ đó xây dựng, phát triển hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp trong nền
kinh tế thị trường theo hướng nâng cao vai trò thông tin chi phí cho quản trị,

Luận văn của tác giá trên cơ sở kế thừa, phát triển theo hướng riêng trên các
kết quả trên như “những cảnh báo sự thay đổi môi trường sản xuất kinh doanh cần
phải tiếp cận, điều chỉnh lại mục tiêu, nội dung, kỹ thuật hệ thống kế toán chi phí
cho thích hợp với nhu cầu, nền tảng hoạt động, kỹ thuật, quản trị, kế toán doanh
nghiệp” của tác giả Kim Langfield – Smith, Helen Thorne, Ronald Hilton (2012),
như “vận dụng, chọn lọc các thành phần hệ thống kế toán chi phí để xây dựng quy
trình kế toán chi phí theo những mục tiêu nhất định” của James R. Martin (2005),
như “những vấn đề lý luận, tiếp cận nhu cầu thông tin chi phí để xây dựng, phát
3
triển hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường” của tác giả
Huỳnh Lợi (2012).
1.3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
- Nghiên cứu nhu cầu thông tin chi phí và mục tiêu, tính hữu ích, thành phần,
quy trình tiến hành, cơ chế vận hành hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp;
- Nghiên cứu thực trạng hệ thống kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần Cao su
Đồng Phú và những hạn chế, tình hình tính hữu ích, nguyên nhân suy giảm
tính hữu ích của hệ thống kế toán chi phí tại công ty này.
- Xác lập mục tiêu, các nội dung và phương pháp kỹ thuật, các giải pháp hỗ trợ
khác để hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí Công ty Cổ phần Cao su Đồng
Phú nhằm đảm bảo tính hữu ích của nó, nhất là thông tin hữu ích của chi phí
cho quản trị.
1.4. Phạm vi nghiên cứu đề tài
- Về mặt lý luận, đề tài chỉ tập trung vào nghiên cứu cơ sở luận của hệ thống kế
toán chi phí trong doanh nghiệp theo góc nhìn chi phí, nhu cầu thông tin chi
phí, tính hữu ích và các thành phần cấu trúc, quy trình, tổ chức vận hành.
- Về mặt thực tiễn, đề tài tập trung nghiên cứu hệ thống kế toán chi phí tại Công
ty Cổ phần cao su Đồng Phú.
- Về trọng tâm, đề tài tập trung vào nghiên cứu để nâng cao tính hữu ích của hệ
thống kế toán chi phí cho quản trị.
- Về mặt thời gian, đề tài được thực hiện trong năm 2013.

- Về mặt địa điểm, đề tài nghiên cứu tại công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú.
1.5. Nội dung nghiên cứu đề tài
- Nội dung thứ nhất – Tiếp cận, xác lập cơ sở lý thuyết như: Bản chất kinh tế
của chi phí, nhu cầu thông tin chi phí, mục tiêu, tính hữu ích của hệ thống kế
4
toán chi phí và thành phần cấu trúc, quy trình kế toán, tổ chức vận hành hệ
thống kế toán chi phí trong doanh nghiệp.
- Nội dung thứ hai - Tiếp cận, mô tả thực trạng hệ thống kế toán chi phí tại Công
ty Cổ phần Cao su Đồng Phú theo góc nhìn truyền thống ở Việt Nam với
những nội dung và trình tự tiến hành và nhìn lại hệ thống kế toán chi phí theo
thành phần cấu trúc, theo quy trình kế toán, theo tổ chức vận hành.
- Nội dung thứ ba – Kiểm định tính hữu ích, mô tả những biểu hiện lỗi thời của
hệ thống kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú.
- Xây dựng mục tiêu và các nội dung, phương pháp kỹ thuật cùng các giải pháp
hỗ trợ khác để hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần Cao su
Đồng Phú.
1.6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu đề tài
- Phương pháp luận
Đề tài dựa trên cơ sở luận của quan điểm triết học duy vật biện chứng
thông qua các phép biện chứng duy vật. Phép duy vật biện chứng cho thấy mọi sự
vật, hiện tượng trong thế giới quanh ta đều tồn tại trong mối liên hệ phổ biến, ràng
buộc nhau và tác động thúc đẩy nhau phát triển, không có sự vật nào tồn tại độc lập.
Phép duy vật biện chứng còn cho thấy sự vật, hiện tượng tồn tại trong sự thống nhất
và đấu tranh giữa các mặt đối lập, sự thống nhất tồn tại ở mức cao.
Vận dụng phương pháp này, khi nghiên cứu đề tài: “Hoàn thiện hệ thống
kế toán chi phí tại công ty Cổ Phần Cao Su (ồng Phú”, cần đặt nó trong mối quan hệ
với hệ thống các quy luật kinh tế vi mô và các lý thuyết kinh tế vi mô khác nhau
như: quy luật cung cầu, quy luật khan hiếm, quy luật chi phí cơ hội, quy luật giá
trị,…; lý thuyết lựa chọn, lý thuyết ra quyết định,…
- Phương pháp nghiên cứu

•
5
• Phương pháp khảo sát và phân tích.
Đây là phương pháp khảo sát trực tiếp tại Công ty Cổ Phần Cao Su đồng phú
để thu thập số liệu, cũng như những thông tin phục vụ cho qúa trình phân tích, đánh
giá tình hình thực tế về một vấn đề cung cấp thông tin từ kế toán chi phí trong hệ
thống kế toán chi phí tại doanh nghiệp. Để đưa ra các biện pháp phản ánh thông tin
chi phí phù hợp với hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp, mang lại hiệu quả cao,
ta cần phải nắm bắt tình hình thực tế tại kế toán tại doanh nghiệp. Do đó, ta phải sử
dụng các nghiệp vụ khảo sát tại nơi làm việc như chứng từ, sổ kế toán, báo cáo tài
chính để nghiên cứu quá trình hệ thống kế toán chi phí, nghiên cứu các nhân tố ảnh
hưởng, thu nhập thong tin phục vụ cho quá trình phân tích, từ đó đề ra các biện
pháp hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí cho phù hợp.
• Áp dụng phương pháp định tính như mô tả, thống kê, phân tích, tổng hợp, lấy
ý kiến các nhà chuyên môn, chọn lọc, quy nạp trong xác lập cơ sở lý thuyết
(chương 2), trong mô tả thực trạng (chương 3), đề xuất giải pháp (chương 4).
Khi nghiên cứu tính hữu ích của kế toán chi phí tại công ty Cỗ phần Cao su
Đổng Phú nhu cầu cung cấp thông tin từ kế toán chi phí của Công ty cho bên
trong nội bộ của công ty có phù hợp với tính hình hiện tại của Công ty nữa hay
không.
• Áp dụng cả phương pháp định tính (thống kê, phân tích, tổng hợp, lấy ý kiến
các nhà chuyên môn, chọn lọc, quy nạp) và định lượng (dùng kỹ thuật SPSS)
trong kiểm định, nhận định thực trạng hệ thống kế toán chi phí tại Công ty Cao
su Cổ phần Đồng Phú để xác lập sở thực tiễn (chương 4). xác định tính hữu ích
của hệ thống kế toán chi phí tại công ty đã giảm sút, không cung cấp đầy đủ,
kịp thời thông tin chi phí cho các đối tượng sử dụng thông ti chi phí ở bên
trong Công ty. Cần phải hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí để tính hữu ích
của hệ thống kế toán chi phí được nâng cao cung cấp đầy đủ thông tín chi phí
cho các bộ phận bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Với các biện pháp mà
tác giả đã đề xuất ở chương 5 của đề tài .

6
1.7. Kết cấu bố cục luận văn
Ngoài phần kết luận chung, phụ lục, đề tài được xây dựng với 5 Chương
- Chương 1: Giới thiệu chung về đề tài nghiên cứu hoàn thiện hệ thống kế toán
chi phí tại công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú
- Chương 2 - Tổng quan về chi phí và hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp.
- Chương 3 – Thực trạng hệ thống kế toán chi phí Công ty Cổ phần Cao su
Đồng Phú.
- Chương 4 – Tính hữu ích và những biểu hiện suy giảm tính hữu ích cùng
nguyên nhân gây nên của hệ thống kế toán chi phí Công ty Cổ phần Cao su
Đồng Phú.
- Chương 5 – Kết luận và kiến nghị hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí Công ty
Cổ phần Cao su Đồng Phú.
1.8. Những mong muốn đóng góp
- Tổng kết lý luận hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp theo góc nhìn từ chi
phí, nhu cầu thông tin chi phí và mục tiêu, tính hữu ích, các thành phần, quy
trình, tổ chức vận hành.
- Xác lập quan điểm; những nội dung, giải pháp kỹ thuật và giải pháp hỗ trợ để
hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú nhằm
nâng cao cao tính hữu ích đối với nhu cầu thông tin quản trị theo góc nhìn của
lý thuyết đã xây dựng.

Kết luận chương 1
Lý thuyết, thực tế đã chỉ ra sự cần thiết và tính thời sự về nghiên cứu hoàn
thiện hệ thống kế toán chi phí Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú nhằm nâng cao
tính hữu ích đối với nhu cầu thông tin quản trị. Việc nghiên cứu này trên cơ sở kế
thừa, phát triển một số công trình nghiên cứu hệ thống kế toán chi phí doanh nghiệp
7
trong nền kinh tế thị trường trên thế giới và ở Việt Nam để hướng đến giải quyết 3
mục tiêu, đảm bảo 4 nội dung rên cơ sở kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính,

định lượng và trình bày theo kết cấu 5 chương chính.

8
CHƯƠNG 2
TỔNG QUAN VỀ CHI PHÍ VÀ
HỆ THỐNG KẾ TOÁN CHI PHÍ DOANH NGHIỆP
2.1. Bản chất kinh tế của chi phí và tiếp cận chi phí trong doanh nghiệp
Bản chất kinh tế của chi phí được thể hiện qua nguồn gốc phát sinh của chi phí
và những hình thức tiếp cận chi phí trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Tiếp cận theo học thuyết giá trị, chi phí là biểu hiện bằng tiền những hao phí
lao động sống, lao động vật hóa phát sinh gắn liền với quá trình sản xuất kinh
doanh. Tiếp cận này chỉ ra nguồn gốc của chi phí là từ hao phí động sống, lao động
vật hóa phát sinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Tiếp cận theo khuôn mẫu chuẩn mực kế toán, chi phí là những phí tổn phát
sinh làm giảm nguồn lợi kinh tế của doanh nghiệp đang kiểm soát trong kỳ gắn liền
với mục đích sản xuất kinh doanh và tác động giảm vốn sở hữu. Tiếp cận này chỉ ra
cụ thể hơn về nguồn gốc của chi phí là từ giảm nguồn lợi kinh tế, giá trị tài sản sử
dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Từ tiếp cận chi phí theo những quan điểm khác nhau, chi phí cũng được thể
hiện qua các định nghĩa, phạm vi khác nhau.
Với tư duy quản lý chuyên môn hóa, chi phí được định nghĩa, xác lập theo
từng giai đoạn, bộ phận chức năng như chi phí giai đoạn đầu tư, chi phí giai đoạn
sản xuất, chi phí bán hàng, chi phí quản lý và những chi phí này có thể được tiếp tục
chi tiết hơn theo những công đoạn, những hoạt động chức năng trong từng giai đoạn
hoạt động sản xuất kinh doanh.
Với tư duy quản lý chuỗi giá trị, chi phí được định nghĩa, xác lập xuyên suốt
cho cả quy trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Đó là chi phí trước khi tiến hành,
trong khi tiến hành và sau khi kết thúc hoạt động sản xuất kinh doanh (Kim
9
Langfield – Smith, Helen Thorne, Ronald Hilton (2012), Management Accounting

Information for Creating and Managing Value, Mc Graw-Hill Australia, page 50)
Như vậy, nguồn gốc chi phí được tiếp cận theo những góc nhìn khác nhau,
theo hao phí lao động sống, lao động vật hóa hay theo nguồn lợi, tài sản và được ghi
nhận theo những phạm vi, hình thức khác nhau theo các tư duy quản lý kinh tế. Với
tiếp cận nguồn gốc chi phí khác nhau chỉ ra chi phí phát sinh từ đâu trong hoạt động
của doanh nghiệp; với những ghi nhận chi phí theo những phạm vi, hình thức khác
nhau chỉ ra chi phí cần được thể hiện theo nhu cầu của những đối tượng sử dụng
thông tin chi phí khác nhau.
2.2. Nhu cầu thông tin chi phí và mục tiêu của hệ thống kế toán chi phí
Bản chất kinh tế của chi phí đã chỉ ra nguồn gốc và phạm vi, hình thức thể
hiện chi phí trong doanh nghiệp và từ đó cũng chỉ ra một vấn đề cơ bản trong tiếp
cận thông tin chi phí, xác định nhu cầu thông tin chi phí và mục tiêu của hệ thống
kế toán chi phí.
Sự chuyển đổi môi trường hoạt động sản xuất kinh doanh cạnh tranh đã chỉ ra
sự lỗi thời về mặt thông tin, kỹ thuật của hệ thống kế toán chi phí cổ điển và tính tất
yếu, vai trò, yêu cầu thiết thực của những cải tiến thông tin, kỹ thuật của hệ thống
kế toán chi phí doanh nghiệp (H.Thomas Johnson & Robert S.Kaplan, 1987).
Trong nền kinh tế hiện nay, hoạt động sản xuất kinh doanh cạnh tranh của
doanh nghiệp luôn đặt trong sự tác động, nhu cầu thông tin từ hai nhóm đối tượng
cơ bản. Nhóm thứ nhất gồm những cá nhân, tổ chức bên ngoài doanh nghiệp có lợi
ích liên quan và nhóm thứ hai gồm những nhà quản trị, cá nhân, tập thể bên trong
nội bộ doanh nghiệp. Mỗi nhóm đối tượng sẽ hướng đến những mục đích khác nhau
và từ đó đặt ra những nhu cầu khác nhau về thông tin chi phí hoạt động sản xuất
kinh doanh cạnh tranh của doanh nghiệp.
Với nhóm đối tượng bên ngoài, nhất là các nhà đầu tư, cơ quan quản lý chức
năng, thường đặt ra nhu cầu thông tin chi phí liên quan đến đo lường, kiểm tra, đánh
giá quá trình, kết quả, thành quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
10
Với nhóm đối tượng bên trong doanh nghiệp, ngoài những nhu cầu thông tin
chi phí như những đối tượng bên ngoài, còn rất quan tâm đến thông tin chi phí để

quản trị hoạt động sản xuất kinh doanh. Đó chính là những thông tin chi phí cần cho
dự báo, hoạch định hoạt động; đo lường, đánh giá quá trình, quy trình, kết quả,
thành quả hoạt động và trách nhiệm của những nhà quản trị, bộ phận có liên quan;
ra các quyết định giá bán, quyết định phương án kinh doanh cạnh tranh (James R.
Martin (2005), Management Accounting: Concepts, Techniques & Controversial
Issues, page 134)
Trên cơ sở này, từ nhu cầu thông tin chi phí của những đối tượng khác nhau,
hệ thống kế toán chi phí cũng sẽ hướng đến những mục tiêu, trọng tâm khác nhau.
Với đối tượng bên ngoài doanh nghiệp, hệ thống kế toán chi phí hướng đến
mục tiêu, trọng tâm cung cấp thông tin để lập và trình bày thông tin chi phí của quá
trình, kết quả, hiệu quả hoạt động trên báo cáo tài chính. Thông tin chi phí cung cấp
cho đối tượng này phải tuân thủ những giả thuyết, nguyên tắc, chuẩn mực và quy
định chung của kế toán, chế độ kế toán ở mỗi quốc gia, trong từng thời kỳ. Từ đó,
hệ thống kế toán chi phí với mục tiêu này thường ít thay đổi, và đôi khi khá lạc hậu
về thông tin, kỹ thuật.
Với đối tượng bên trong doanh nghiệp, hệ thống kế toán chi phí hướng đến
mục tiêu, trọng tâm cung cấp thông tin chi phí để thực hiện các chức năng quản trị
như dự báo, hoạch định hoạt động; đo lường, đánh giá quá trình, quy trình, kết quả,
thành quả hoạt động và trách nhiệm của những nhà quản trị, bộ phận có liên quan;
ra các quyết định giá bán, quyết định phương án kinh doanh. Thông tin chi phí cung
cấp cho mục tiêu này đòi hỏi phải linh hoạt, thay đổi kịp thời với những thay đổi tư
duy, lý thuyết, mô hình quản trị. Từ đó, hệ thống kế toán chi phí với mục tiêu này
thường có tính cá biệt, đặc thù ở mỗi doanh nghiệp và thông tin, kỹ thuật cũng khá
tiến bộ, khá cá biệt.
Ngày nay, với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường hoạt động sản xuất
kinh doanh, của khoa học – kỹ thuật – công nghệ - quản lý đã dẫn đến mục tiêu