B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp. HCM
Bùi Th N
NGHIÊN CU MT S YU T TÁC NG N
CU TRÚC VN CA CÁC DOANH NGHIP SN
XUT VÀ KINH DOANH THÉP VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh - Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp. HCM
Bùi Th N
NGHIÊN CU MT S YU T TÁC NG N
CU TRÚC VN CA CÁC DOANH NGHIP SN
XUT VÀ KINH DOANH THÉP VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mư s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS Nguyn Ngc nh
TP. H Chí Minh - Nm 2012
i
Mc lc
Li cam đoan ii
Li cm n iii
Tóm tt iv
Danh mc các ký hiu, ch vit tt v
Danh mc các bng, biu vi
1. Gii thiu 1
1.1 Lý do chn đ tài 1
1.2 Vn đ nghiên cu 2
1.3 Mc tiêu nghiên cu 3
1.4 Phm vi và đi tng nghiên cu 3
2. Tng quan các kt qu nghiên cu v cu trúc vn trên th gii 4
3. Mô hình các nhân t nh hng đn cu trúc vn 13
4. Nghiên cu thc nghim các công ty ngành thép ti Vit Nam 27
4.1 Th trng thép trong nc 27
4.1.1 Lch s ngành thép trong nc 27
4.1.2 c đim ngành thép trong nc 27
4.2 Kim đnh mô hình tác đng ca các nhân t nh hng đn cu trúc
vn ca các công ty thép Vit Nam 28
4.2.1 Lý do la chn mô hình ca tác gi Ray 28
4.2.2 V phng pháp kim đnh và thu thp s liu 29
5. Kt lun và hn ch 35
5.1. Kt lun 35
5.2. Hn ch 35
TÀI LIU THAM KHO VÀ WEBSITE 36
Ph lc 38
ii
Li cam đoan
Tôi xin cam đoan rng lun vn “Nghiên cu mt s yu t tác đng đn
cu trúc vn ca các doanh nghip sn xut và kinh doanh thép Vit Nam” là
công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Các thông tin, d liu đc s dng trong lun vn là trung thc, các ni
dung trích dn đu đc ghi rõ ngun gc và các kt qu nghiên cu đc
trình bày trong lun vn này cha đc công b ti bt k công trình nghiên
cu nào khác.
Thành ph H Chí Minh, ngày 28 tháng 12 nm 2012
Hc viên
Bùi Th N
iii
Li cm n
Sau mt thi gian hc tp, nghiên cu tài liu và điu tra thu thp thông
tin, đn nay ý tng trong lun vn tt nghip cao hc vi đ tài: “Nghiên cu
mt s yu t tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip sn xut và
kinh doanh thép Vit Nam” đư đc thc hin thành công. Có đc thành qu
này là nh công n to ln ca toàn th quý thy cô, gia đình và bn bè đng
nghip đư nhit tình giúp đ tôi trong sut quá trình thc hin đ tài. c bit,
tôi xin chân thành gi li cám n sâu sc đn:
PGS.TS Nguyn Ngc nh, ngi đư dìu dt hng dn tôi t nhng
bc đi đu tiên đn khi hoàn thành lun vn cao hc. ng thi cng là
ngi đng viên và giúp đ tôi rt nhiu trong vic điu tra, thu thp s liu,
phân tích, x lý d liu, và t nhng góp ý sâu sc ca thy đ tôi hoàn thin
lun vn ca mình.
Thành ph H Chí Minh, ngày 28 tháng 12 nm 2012
Hc viên
Bùi Th N
iv
Tóm tt
tài này đc thc hin da trên bài nghiên cu ca Ray (2011) v
xem xét các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty ngành thép
n . Áp dng mô hình này, tác gi đa ra s liu ca 13 công ty thép tiêu
biu trong nc trong giai đon 2007-2011. Bng phng pháp bình phng
bé nht OLS đ chy mô hình hi quy đa nhân t kim đnh tác đng ca 9
nhân t đc lp đn cu trúc vn. Mô hình cho ra đ phù hp gn 60%, và
kim đnh t-value cng có ý ngha vi hu nh các bin.
Kt qu mô hình ch ra có 3 bin s tác đng đn cu trúc vn ca doanh
nghip ngành thép Vit Nam. ó là: Tài sn đm bo, PROF1(ROA) và
PROF2(ROS). Trong đó tài sn đm bo và PROF1 có tác đng âm đn cu
trúc vn ca doanh nghip, và PROF2 có tác đng dng đn vic vay n ca
doanh nghip ngành thép Vit Nam. Các bin s còn li mô hình ch ra có
tác đng dng hoc âm, tuy nhiên nó không có ý ngha v mt thng kê và
cha th kt lun các bin s này thc s có nh hng đn cu trúc vn ca
doanh nghip ngành thép Vit Nam.
v
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
ASEAN: Hip hi các Quc gia ông Nam Á
DNVVN: các doanh nghip va và nh
EPS: Thu nhp mi c phn
J&M: Jensen và Meckling
HNX: S Giao dch Chng khoán Hà Ni
HOSE: S Giao dch Chng khoán thành ph H Chí Minh
M&M: Modigliani và Miller
ROA: T sut sinh li trên tng tài sn
ROE: T sut sinh li trên vn c phn
ROS: T sut sinh li trên doanh thu
OLS: Phng pháp bình phng bé nht
Vnsteel: Tng Công ty Thép Vit Nam
WSA: Hip hi Thép Th gii
vi
Danh mc các bng, biu
Bng 3.1: Các bin đc lp, đnh ngha và d đoán v du ca tác gi Ray
Bng 3.2: Kt qu kim đnh t mô hình ca tác gi Ray
Bng 4.1: Kt qu mô hình thc nghim ca các công ty thép tiêu biu trong
nc giai đon 2007 - 2011.
Bng 4.2: Kt qu ma trn hip phng sai t mô hình thc nghim ca các
công ty thép tiêu biu trong nc giai đon 2007 - 2011.
Bng 4.3: Kt qu mô hình hi quy thu đc t mô hình thc nghim ca các
công ty thép tiêu biu trong nc giai đon 2007 - 2011.
Bng 4.4: Kt qu mô hình hi quy rút gn.
1
1. Gii thiu
1.1 Lý do chn đ tài
Hin nay, trong giai đon hi nhp kinh t quc t, các doanh nghip
Vit Nam đang đng trc nhng c hi và thách thc ln đan xen vi nhau.
Qua quá trình nghiên cu tìm hiu và nhn đnh th trng, tác gi thy rng
có nhiu doanh nghip trong nhiu lnh vc, trong đó có các doanh nghip
ngành thép, còn cha chú trng đúng mc đn cu trúc vn ca công ty. iu
này làm cho doanh nghip khó hay không th đt đn ti u hóa giá tr doanh
nghip, làm gim hiu qu kinh doanh, bi l vai trò quan trng ca cu trúc
vn có th quyt đnh đn s thành công hay tht bi ca mt doanh nghip.
Nhn thc đc vn đ này tác gi mong mun thc hin mt chuyên đ
nghiên cu liên quan đn vai trò quan trng ca cu trúc vn, cng nh ch ra
mt s nhân t nh hng đn cu trúc vn ca doanh nghip ngành thép ca
Vit Nam. Vic la chn ngành thép da trên nhng c s, quan đim sau:
Th nht, Vit Nam đang trong quá trình công nghip hóa, hin đi hóa
đt nc; trong quá trình đu t xây dng c s vt cht k thut cho s phát
trin và hi nhp khu vc và th gii. Xây dng và phát trin toàn din đt
nc đang là nhu cu cp thit đt ra cho Vit Nam giai đon hin nay, mà đi
cùng vi đó là phi nâng cp c s h tng đ đáp ng vi nhng yêu cu ca
phát trin. Trong đó, thép là vt t chin lc không th thiu đc trong s
nghip công nghip hóa, hin đi hóa đt nc.
Th hai, ngành thép không ch là ngành vt liu xây dng mà còn là
ngành cung cp nguyên liu cho các ngành khác; s tng trng hay st gim
ca ngành thép gn cht vi s tng trng hay st gim ca ngành công
nghip và kinh t. Trong quá trình phát trin, nc ta luôn luôn quan tâm và
có chính sách phù hp đ đu t phát trin ngành thép.
2
Th ba, hin nay khi mà tình hình kinh t Vit Nam nói riêng và th gii
nói chung có nhiu khó khn, thách thc, nh hng không nh đn tng
trng ca ngành thép; các doanh nghip đang trong tin trình tái cu trúc
doanh nghip, vì vy nu xây dng mt c cu vn hp lý, s giúp doanh
nghip cân đi v tài chính, vt qua khó khn, n đnh và phát trin.
Vi nhng quan đim trên, tôi thy rng, vic tìm kim mô hình cu trúc
vn ti u, hp lý cho các doanh nghip ngành thép là mt vn đ thc t đt
ra đòi hi phi nghiên cu và có nhng gii pháp gii quyt hp lý, mang li
hiu qu đáp ng yêu cu n đnh và phát trin ca doanh nghip, ca nn
kinh t.
1.2 Vn đ nghiên cu
tài này tác gi tp trung vào nhng ni dung chính sau:
- Khái quát các lý thuyt cu trúc vn đư đc nghiên cu trc đây đ thy
đc tm quan trng ca cu trúc vn trong s phát trin ca các doanh
nghip.
- Khái quát th trng thép th gii, cu trúc vn ca các công ty thép ln
trên th gii và phân tích tình hình th trng thép Vit Nam trong nhng
nm gn đây và hot đng ca các doanh nghip trong ngành thép.
- Khái quát nghiên cu v các công ty thép n , tác gi kim đnh các
nhân t nh hng đn cu trúc vn ca các doanh nghip tiêu biu trong
ngành và đa ra chiu hng ca các công ty khi quyt đnh cu trúc vn
ca mình.
- Tìm hiu thc trng cu trúc vn ca các doanh nghip thép Vit Nam và
tin hành kim đnh tác đng ca mt s nhân t tiêu biu đn cu trúc vn
ca các doanh nghip thép Vit Nam.
3
1.3 Mc tiêu nghiên cu
- Kim đnh các nhân t nh hng đn cu trúc vn ca các doanh
nghip thép Vit Nam (các công ty niêm yt) theo mô hình ca Ray (2011).
- ng dng mô hình ca Ray cho các doanh nghip thép Vit Nam.
1.4 Phm vi và đi tng nghiên cu
i vi bài nghiên cu này, tác gi ch dng li vic kim đnh s tác
đng ca các nhân t đn cu trúc vn ca các doanh nghip phi tài chính
niêm yt trên sàn HOSE và HNX t nm 2007 đn 2011. Sau khi tng hp s
liu và hi quy theo mô hình kinh t lng, tác gi đa ra nhn xét v các
nhân t nh hng đn cu trúc vn nh th nào.
4
2. Tng quan các kt qu nghiên cu v cu trúc vn trên th gii
Các lý thuyt v s cân bng ti u gia n và vn đư tr thành mt vn
đ trung tâm đc nghiên cu trong lnh vc tài chính doanh nghip t trc
đn nay. Theo đó, các công ty la chn cu trúc vn tùy thuc vào thuc tính
nh hng bi các yu t chi phí và li ích khác nhau thông qua vic tài tr
bng n và vn c phn. Tác gi trình bày mt s lý thuyt v cu trúc vn.
David Durand (1952) đa ra phng pháp tip cn thu nhp ròng ca cu
trúc vn, trong đó cho rng công ty có th làm tng giá tr doanh nghip hoc
gim chi phí s dng vn bng cách tài tr bng n.
Ezra Soloman (1963) đa ra quan đim cho rng giá tr ca doanh
nghip tip tc tng đn mt mc đ nht đnh ca vic s dng n và sau đó
giá tr doanh nghip có xu hng c đnh vi mc s dng n cao hn và cui
cùng là giá tr doanh nghip s gim. Jensen và Meckling (1976) đư phát trin
lý thuyt cu trúc vn da trên chi phí đi din ni công ty phi chu hai loi
chi phí đi din - chi phí t các c đông bên ngoài và chi phí liên quan đn
khon n hin ti trong cu trúc vn. u tiên, tng chi phí đi din s gim
và sau khi đt mc đ nht đnh v vn ch s hu bên ngoài trong cu trúc
vn, chi phí đi din s tng li. Tng chi phí đi din s ti thiu ti mt mc
đ nht đnh ca vn ch s hu bên ngoài. J&M cho rng mt cu trúc vn
ti u có th thu đc bng cách đánh đi chi phí đi din ca n và li ích
ca n.
Ross (1988) đư phát trin lý thuyt cu trúc vn da trên các thông tin
bt cân xng trong đó dn chng rng s la chn cu trúc vn ca doanh
nghip cung cp cho các nhà đu t bên ngoài các thông tin trong ni b công
ty. Myers và Majluf (1984) đư phát trin lý thuyt cho rng cu trúc vn đc
thit k đ gim thiu s kém hiu qu trong quyt đnh đu t do thông tin
bt cân xng (Harris và Raviv, 1991). Trong lý thuyt th t tng vn ca
5
Myers (1984), vic qun lý cht ch các yu t ni ti đc xem nh mt
ngun qu mi k c khi loi tr nhng ngun t bên ngoài, ngoi tr nhng
chi phí phát sinh không th tránh khi đ hình thành các qu. Lý thuyt này
gii thích các mi quan h nghch gia kh nng sinh li và t l n, và cho
rng không có t l mc tiêu gia n và vn. u tiên, trong tài tr, các nhà
qun lý mong mun tài tr thông qua các ngun vn t có và sau đó tài tr
thông qua n và cui cùng là t phát hành tng vn (Martin, 1988). Do đó, lý
thuyt này gii thích các hành vi tài chính ca các nhà qun lý doanh nghip.
Chudson (1945) quan sát thy có bng chng trc tip v các công ty vi
t l tài sn c đnh cao có xu hng s dng n dài hn nhiu hn. Gordon
(1962) tìm thy rng quy mô công ty càng ln thì vay n càng nhiu; trong
khi li tc đu t thì có mi quan h nghch vi t l n và cng xác nhn
mi quan h nghch gia ri ro hot đng và t l n. Baxter (1967) kt lun
rng đòn by s ph thuc vào phng sai ca thu nhp ròng t hot đng và
còn kt lun rng có mi quan h nghch gia phng sai ca thu nhp ròng
t hot đng và đòn by. Bray (1967) cho rng các công ty ri ro có th có t
l n thp hn và tìm thy mi quan h nghch gia tng n và t l tài sn c
đnh, gia li nhun trên đu t và t l n, và không có mi quan h tuyn
tính gia quy mô và t l n. Schwartz và Aronson (1967) kt lun rng cu
trúc tài chính đc đo bng giá tr s sách không thay đi đáng k trong ni
ti mt ngành công nghip, nhng bin thiên gia các ngành công nghip.
Gupta (1969) đ xut rng các t l tng n có mi quan h thun vi tng
trng và mi quan h nghch vi quy mô doanh nghip. Lev (1969) kt lun
rng có mt mi quan h đáng k gia các ngành công nghip và t l n. Hat
(1980) tit l đòn by tài chính ca công ty không liên quan đn quy mô và
tc đ tng trng ca doanh nghip và tip tc kt lun rng có mi quan h
nghch gia đòn by tài chính vi nng lc tr n và vic chi tr c tc. Ferri
6
và Jones (1979) tìm thy rng các ngành công nghip đc liên kt vi vic
s dng đòn by ca công ty nhng không thông qua mt cách trc tip hn
so vi nhng vn đ đư đc nêu trong các nghiên cu trc đó và kt lun
ca vic s dng n ca các công ty thì có liên quan đn quy mô ca nó.
Titman và Wessels (1988) cho rng các doanh nghip có các sn phm đc
đáo hoc duy nht có t l n tng đi thp. Marsh (1982) tit l rng các
công ty đang chu nh hng nng n bi các điu kin th trng và lch s
ca giá chng khoán trong vic la chn s dng gia n và vn. Barclay và
Smith (1995) ch ra rng n ti u ca các công ty là chc nng làm gim thu
nhp ca doanh nghip. Pandey (1985), Mathew (1991), Taub (1975),
Brealey, Hodges và Capron (1976) và nhiu hc gi khác đu nhn mnh
nhng yu t quyt đnh khác nhau nh hng lên cu trúc vn trong các
nghiên cu thc nghim ca h.
Dev và cng s (1997) trong môi trng hn lon gia tng, vic qun lý
chin lc ca công ty ngày càng chim u th hn. Tuy nhiên cho đn nay,
mi liên h gia qun lý chin lc và qun lý tài chính ca công ty phn ln
cha đc nghiên cu nhiu. Nghiên cu này s dng hai phng pháp phân
tích khác nhau đ xác nhn mi liên h gia cu trúc vn và v th chin lc
ca công ty. C th, các nhà qun lý đc nghiên cu đư cu trúc s la chn
thông qua vic s dng n và vn cho phù hp vi vic kim soát dài hn ri
ro h thng theo mc tiêu chin lc.
Phn ln các kt qu nghiên cu xut phát t thc tin ca các nn kinh
t đư phát trin có nhiu đim tng đng v th ch (xem Hodder và Senbet,
1990; Rajan và Zingales, 1995; Wald, 1999; Ozkan, 2001; De Miguel và
Pindado, 2001; Bevan và Danbolt, 2002, 2004). iu này ch là trong nhng
nm này thì câu hi v các yu t nh hng nào có nh hng quan trng
trong bi cnh thay đi nhanh chóng ca khuôn kh th ch ca các nc đư
7
phát trin này. Các nc đang phát trin đư thc hin nhiu ci cách theo
hng th trng khu vc tài chính. Hn na, vic thit lp th ch mà
trong đó các công ty đư hot đng đư tri qua chuyn đi c bn t gia
nhng nm ca thp niên 80 và đu thp niên 90. Vic di chuyn theo hng
t nhân hóa/ th trng t do, cùng vi vic m rng và làm sâu sc thêm s
đa dng ca th trng tài chính bao gm th trng vn, điu này đư cung
cp phm vi cho các lnh vc ca công ty đ ti u vic xác đnh cu trúc ca
h. Mt vài nghiên cu thc nghim đư c gng đ làm sáng t v vn đ cu
trúc vn trong các đc tính th ch riêng các nc đang phát trin.
Booth và cng s (2001) là mt trong s nhng ngi cung cp các
nghiên cu thc nghim toàn din đu tiên đ kim tra kh nng gii thích ca
mô hình cu trúc vn các nc đang phát trin. H đư chn các nc đang
vn hành theo h thng kinh t đnh hng th trng, vic chn la này
nhm mang đn cho nghiên cu nhiu đim tng đng vi các nghiên cu
các nc đư phát trin trc đó. Nghiên cu này s dng d liu t 10 nc
đang phát trin đ đánh giá liu lý thuyt cu trúc vn có th đc ng dng
gia các quc gia có cu trúc th ch khác nhau hay không. H điu tra xem
các s kin cách điu, đc quan sát t các nghiên cu ca nhng quc gia đư
phát trin, có th áp dng ch cho nhng th trng này hay có th áp dng
mt cách tng quát hn. Các kt qu đa ra có mt chút hoài nghi trong phân
tích các tin đ này. H đư cung cp bng chng cho thy các quyt đnh la
chn cu trúc vn ca các công ty các nc đang phát trin b nh hng
bi các bin tng t nh các nc đư phát trin. Tuy nhiên các quyt đnh
này còn b nh hng do s khác bit ca các cu trúc t chc gia các quc
gia và ph thuc các yu t c th ca tng quc gia. Các kt qu nghiên cu
ca h cho thy rng mc dù mt s hiu bit ca h t lý thuyt tài chính
hin đi đc ng dng gia các quc gia, phn ln vn đc thc hin đ
8
hiu tác đng ca các đc đim công ty khác nhau v s la chn cu trúc
vn. Gn đây, Deesomsak, Paudyal và Pescetto (2004) cng đư kho sát các
yu t nh hng đn cu trúc vn ca các công ty hot đng trong khu vc
Châu Á Thái Bình Dng, trong bn quc gia (c th là Thái Lan, Malaysia,
Singapore và Úc) vi môi trng pháp lý, tài chính và th ch khác nhau.
H nhn thy rng quyt đnh cu trúc vn ca các công ty b nh hng
bi nhng môi trng này, trong đó h cng da trên các yu t doanh nghip
c th đc xác đnh trong h thng lý thuyt hin ti. Trong thc t, có rt ít
nghiên cu đư đc thc hin đ nâng cao kin thc ca chúng ta v cu trúc
vn trong các nc đang phát trin có cu trúc th ch khác nhau và đi vi
kin thc ca chúng ta thì không đ đi vi trng hp ca nhng nn kinh t
đang phát trin nh, l. Vi đc trng ca th trng tài chính và nn kinh t
chung trong các nn kinh t này và cùng vi thc t là h có th trng chng
khoán non tr và tri qua chuyn đi c bn trong thp k trc; các chng c
thc nghim v sau d kin s mang li nhng hiu bit quan trng v các
tranh lun và b sung các lý thuyt hin có.
Philippe và cng s (2003) trong nghiên cu ca mình đư phân tích các
yu t nh hng đn cu trúc vn ca 106 công ty Thy S niêm yt trên th
trng chng khoán Thy S. Các phng pháp kim đnh đc thc hin
cho giai đon 1991-2000. Qua đó, tìm thy rng quy mô ca các công ty, tm
quan trng ca tài sn c đnh và ri ro kinh doanh có mi quan h thun vi
đòn cân, trong khi tng trng và kh nng sinh li có mi quan h nghch
vi đòn by. Du hiu ca mi quan h này cho thy rng c lý thuyt th t
tng vn và lý thuyt đánh đi cu trúc vn đu có ý ngha trong vic gii
thích cu trúc vn ca các công ty Thy S, mc dù nhiu bng chng tn ti
đ nghiên v lý thuyt đánh đi cu trúc vn. Phân tích cng cho thy các
công ty Thy S điu chnh hng ti mt t l n mc tiêu, nhng quá trình
9
điu chnh chm hn nhiu so vi hu ht các nc khác. Ngi ta lp lun
rng lý do cho điu này có th đc tìm thy trong bi cnh th ch ca riêng
Thy S.
Wolfgang & Roger (2003) th nghim đòn by d đoán ca mô hình
đánh đi cu trúc vn và mô hình th t tng vn bng cách s dng d liu
ca các công ty ti Thy S. cp đ tng hp, đòn by ca các công ty
Thy S là tng đi thp, nhng kt qu ph thuc ch yu vào đnh ngha
chính xác ca đòn by. Vic xác nhn mô hình th t tng vn nhng mâu
thun vi mô hình đánh đi cu trúc vn, nhiu công ty có li nhun ít s
dng đòn by hn. Các doanh nghip vi nhiu c hi đu t hn s s dng
dng đòn by ít hn, điu này ng h cho c mô hình đánh đi cu trúc vn
và phiên bn phc tp ca mô hình th t tng vn. òn by cng liên quan
cht ch đn tài sn c đnh và bin đng ca thu nhp ca công ty. Cui
cùng, bng cách c tính mt mô hình hi quy tuyn tính, chúng ta thy rng
các công ty Thy S có xu hng duy trì t l đòn by mc tiêu. Kt qu thúc
đy ra vài k thut d báo thay th.
Keshar & Baral (2004) c gng đ kim tra các yu t nh hng đn
cu trúc vn - quy mô, ri ro kinh doanh, tc đ tng trng, t l thu nhp,
chia c tc, nng lc tr n, và mc đ hot đng đòn by ca các công ty
niêm yt trên th trng chng khoán Nepal vào ngày 16/7/2003. Tám mô
hình hi quy đa bin đư đc s dng đ đánh giá nh hng ca các bin
gii thích lên cu trúc vn. u tiên, các công ty sn xut, các ngân hàng
thng mi, các công ty bo him, và các công ty tài chính đc tin hành
phân tích. Tuy nhiên, do nhng bt thng v vn đ trong thi hn liên tc
ca mô hình, các công ty sn xut b loi tr trong phân tích cui cùng.
Nghiên cu này cho thy rng quy mô, tc đ tng trng và t l thu nhp là
10
nhng yu t nh hng có ý ngha thng kê vi cu trúc vn ca các công ty
niêm yt ti th trng Nepal.
Fakher và cng s (2005) cung cp thêm bng chng v các lý thuyt
cu trúc vn liên quan đn các nc đang phát trin và kim đnh tác đng
ca vic thiu mt th trng vn th cp qua vic phân tích cu trúc vn
trong điu kin môi trng kinh doanh Libya. Các kt qu t mô hình hi
quy OLS cho rng c hai lý thuyt đánh đi cu trúc vn và lý thuyt chi phí
đi din là các lý thuyt thích hp vi vic xác đnh cu trúc vn ca các công
ty Libya trong khi có ít bng chng đ chng minh cho lý thuyt v thông tin
bt cân xng. S thiu vng th trng th cp có th có nh hng đn các
chi phí đi din, khi mà các c đông không th bán c phiu ca h có th gây
áp lc lên vic qun lý đ phc v cho vic ti đa li ích ca c đông.
Joshua (2008) trong nghiên cu ca ông so sánh cu trúc vn ca các
công ty niêm yt, nhng công ty ln không đc niêm yt và các doanh
nghip va và nh (DNVVN) Ghana. Các kt qu không cho thy s khác
bit đáng k gia các cu trúc vn ca các công ty niêm yt và nhng công ty
ln không đc niêm yt. Kt qu cho thy rng n ngn hn chim mt t l
tng đi cao trong tng s n ca các công ty đc ly mu. Các kt qu hi
quy ch ra rng thi gian hot đng, quy mô, c cu tài sn, kh nng sinh li,
ri ro và vn đ s hu công ty rt quan trng nh hng đn quyt đnh cu
trúc vn ca các công ty Ghana. i vi doanh nghip va và nh, nghiên
cu đư ch ra rng các yu t nh gii tính ca nhà qun lý, tình trng xut
khu, ngành công nghip, v trí ca công ty và hình thc kinh doanh cng rt
quan trng trong vic gii thích s la chn v cu trúc vn.
Boodhoo (2009) đư gi ý rng luôn luôn có tranh cưi gia các hc gi
trong th gii tài chính khi nói đn ch đ ca cu trúc vn. Cho đn nay, các
nhà nghiên cu cha đt mt s đng thun v cu trúc vn ti u ca các
11
công ty và các vn đ liên quan đn chi phí đi din. Nghiên cu ca
Boodhoo cng cung cp mt đánh giá ngn gn v các lý thuyt v cu trúc
vn và bng chng v mi quan h gia cu trúc vn và cu trúc ch s hu.
Nghiên cu này cng cung cp các bng chng cho các yu t nh hng đn
cu trúc vn.
Mehmet & Eda (2009) kim tra xem mc s dng đòn by mt lnh
vc và mc s dng đòn by mt lnh vc mang tính tiên phong có hiu qu
vào các quyt đnh cu trúc vn ca các doanh nghip đc chn và các lnh
vc đc niêm yt trên sàn ISE không. H nghiên cu da trên phng pháp
tip cn tài chính hành vi cho vn đ này nh là phng pháp b sung cách
tip cn truyn thng ca các lý thuyt tài chính v cu trúc vn. i vi nh
hng ca nó lên mc s dng đ đòn by các doanh nghip trong bn lnh
vc trong giai đon 1999-2006 (đin t, ngân hàng, xi mng, giy và đóng
gói), trong khi mc trung bình ca các lnh vc có hiu qu ti mt mc đ có
ý ngha trong lnh vc hàng đin t. Trong nghiên cu, ngi ta thy có mi
quan h thun vi mc s dng đòn by ca các công ty vi mc ý ngha
10%.
B.Nimalathasan & Valeriu Brabete (2010) ch ra cu trúc vn và tác
đng ca nó lên kh nng sinh li trong mt nghiên cu ca công ty sn xut
đc niêm yt th trng Sri Lanka. Vic phân tích các công ty sn xut
niêm yt trên th trng cho thy t l n trên vn ch s hu có mi quan h
thun có ý ngha vi tt c các bin v kh nng sinh li (li nhun gp, li
nhun hot đng và t sut li nhun thun).
Puwanenthiren Pratheepkanth (2011) phân tích cu trúc vn và tác đng
ca cu trúc vn lên tình hình tài chính ca các công ty Sri Lanka trong giai
đon 2005 - 2009 (5 nm). Kt qu cho thy có mi quan h nghch gia cu
12
trúc vn và tình hình tài chính ca các công ty Sri Lanka. Do đó các công ty
này ch yu là ph thuc vào vic s dng n và tr chi phí lưi vay nhiu hn.
Mt s lý thuyt, nh đc trình bày trên, đư đc phát trin trong vài
thp niên nhm gii thích vic s dng các t l n ca các doanh nghip.
Mc dù cha có phân đnh rõ ràng trong cuc tranh lun v vn đ liên kt
gia quyt đnh tài chính và giá tr ca doanh nghip, có tng đi ít bng
chng thc nghim v vic làm th nào các công ty thc s la chn gia các
công c tài chính ti mt thi đim nht đnh.
13
3. Mô hình các nhân t nh hng đn cu trúc vn
Mô hình nghiên cu ca tác gi Ray
Qua nghiên cu cu trúc vn ca các công ty thép n nm 2011, tác
gi Ray cho rng cu trúc vn ca mt công ty b tác đng bi nhiu nhân t
(bên ngoài và bên trong). Các nhân t bên ngoài là nhng thay đi tm v
mô nh chính sách thu, lm phát, điu kin th trng vn, … chc chn s
tác đng đn cu trúc vn ca công ty. Còn li là nhng yu t bên trong liên
quan đn đc đim ca công ty (tài sn c đnh, tài sn đm bo, li nhun,
quy mô, thi gian hot đng, ri ro kinh doanh, tính thanh khon, tc đ tng
trng, …). làm rõ tác đng ca nhng yu t bên trong trên, tác gi Ray
đư tin hành kim đnh đ xem xét mc đ tng tác ca nhng yu t này
đi vi cu trúc vn ca công ty và đa ra kt qu có 8 nhân t nh hng
đn cu trúc vn ca mt công ty nh sau:
V tài sn c đnh, có mi tng quan thun đi vi t s n trên tài sn
ca mt công ty vì ch n nào cng mong mun khon cho vay ca mình s
đc đm bo hoàn tr bng tài sn c đnh ca công ty. Mt công ty s hu
nhiu tài sn hu hình s cho thy s đm bo v các khon n ln hn. Vì
th các công ty có tài sn c đnh hu hình càng cao thì có xu hng s dng
đòn by nhiu hn.
V tài sn đm bo, cu trúc tài sn đm bo ca mt công ty và vic s
dng đòn by tài chính có mi tng quan nghch là do quan đim ca nhng
t chc tín dng ca n cho rng “kh nng chuyn đi tài sn ngn hn
thành tin có ý ngha quan trng và phù hp vi điu kin ca ngành công
nghip thép n (do đc thù ngành thép n có tài sn c đnh ln)”,
ngha là nhng công ty có tài sn c đnh trong tng tài sn cao thì s dng
đòn by tài chính thp hn.
14
V li nhun, cu trúc vn và li nhun ca công ty có mi tng quan
nghch do công ty thng u tiên s dng ngun tài chính có sn trc, nu
ngun này không đ thì công ty s tin hành vay n, nu vn cha đ công ty
s tin hành phát hành thêm c phiu.
V quy mô công ty, có mi tng quan thun gia quy mô và đòn by tài
chính ca công ty, theo tác gi Ray là do nhng doanh nghip ln n có
th d dàng tng thêm n dài hn trong th trng tài chính và chi phí phá sn
không nh hng nhiu đn nhng doanh nghip có quy mô ln ca n .
V thi gian hot đng ca công ty, có mi tng quan nghch gia thi
gian hot đng và đòn by tài chính ca công ty là do thi gian hot đng lâu
giúp các doanh nghip có th tích ly vn và có xu hng t tài tr cho các
quyt đnh kinh doanh so vi nhng doanh nghip mi thành lp có xu hng
s dng n đ tài tr cho nhng d án ca mình.
V ri ro kinh doanh, có s mâu thun trong vic xác đnh mi tng
quan gia ri ro trong kinh doanh và cu trúc vn ca công ty do ph thuc
vào vic xác đnh ni dung ca ri ro kinh doanh và điu kin c th ca th
trng thép n .
V tính thanh khon, tính thanh khon và đòn by tài chính ca công ty
có mi tng quan thun trong nghiên cu thc nghim điu kin c th ca
th trng thép n .
V tc đ tng trng, có mi tng quan nghch gia tc đ tng
trng và đòn by tài chính ca công ty do nhng doanh nghip có tc đ
tng trng ln có xu hng phát hành thêm c phiu đ tài tr cho các d án
ca h.
15
Bng 3.1: Các bin đc lp, đnh ngha và d đoán v du ca tác gi Ray
Tên bin
Determinants
(Abbreviation)
Cách tính
Definitions
c tính
du
Theoretical
Predicted
Signs
Các nghiên cu thc chng
Related Empirical Literature
ASSET
COMPOSITION
(ASSET)
Net Fixed Assets
divided by Total
Assets
+
Bradley et al.,1984; Kremp et al.,
1999; Frank and Goyal, 2002 Marsh
(1982), Friend and Lang (1988), Harris
and Raviv (1990), Rajan and Zingales
(1995), Wiwattanakantang (1990),
Hirota (1990), Wald(1990), Booth et
al.(2001), Bevan and Danbo It (2002),
Deesomsak, Paudyal and Pescetto
(2004), Chen (2004).
ASSET
COLLATERRAL
Net Fixed assets
plus Inventory plus
Account receivable
divided by Total
Assets.
+
Grossman and Hart (1982), Biger,
Nguyen, and Hoang(2008), Jensen
M, Meckling W, (1976) & Myer, SC,
(1977).
16
Tên bin
Determinants
(Abbreviation)
Cách tính
Definitions
c tính
du
Theoretical
Predicted
Signs
Các nghiên cu thc chng
Related Empirical Literature
PROFITABILITY
(ROA)
Percentage of pre-
tax profix divided
by Total Assets
-
Kester (1986) Friend and
Lang(1988), Titman and Wessels
(1988), Rajan and Zingales (1995),
Wald (1999), Wiwattanakantang
(1999), Booth et al. (2001)
Deesomsak, Paudyal and Pescetto
(2004). Marsh (1982), Kester (1986),
Rajan and Zingales (1995),
Wald(1999), Booth et al.(2001).
Homaifar et al., 1994; Michaleas et
al., 1999; Ozkan,
SIZE (ln SALE)
Natural logarithm
of Sales
+
2001; Sogorb Mira, 2002; Cassar &
Holmes, 2003; Panno, 2003;
Deesomsak 2004; Akhtar, 2005;
Fattouh et al., 2005; Gaud et al.,
2005 ; Song, 2005
AGE
Number of years
since
establishment.
-
Petersen and Rajan, (1994),
Michaleas, (1999). Berger &Udell,
1998; Coleman & Carski, 1999;
Romano et al. 2000
BUSINESS RISK/
VOLATILITY (RISK)
Absolute value of
the variation in
ROA
-
Marsh (1982), Bradley, Jarell and Kim
(1984), Titman and Wessels (1988),
Chaplinsky and Niehaus (1993), Jung,
Kim and Stultz (1996), Booth et al
(2001), Cassar and Holmes (2003),
Wald (1999), Chen (2004).
17
Tên bin
Determinants
(Abbreviation)
Cách tính
Definitions
c tính
du
Theoretical
Predicted
Signs
Các nghiên cu thc chng
Related Empirical Literature
TAX SHIELD
EFFECTS (NDTS)
Net Profit before
tax less (Corporate
tax payments
divided by
corporate tax rate
of 25%
)
+
Bardley, Jarrel and Kim (1984),
Harris and Raviv (1990), Chaplinsky
and Niehaus(2003), Wald (1999)
Hirota (1999).
FLEXIBILITY
Ratio of Cash and
marketable
securities to
Current assets
-
Rajan and Zingales (1995), Wald
(1999), Ozkan (2001), Panno (2003),
Deesomsak, Pandyal and Pescetto
(2004).
GROWTH
OPPORTUNITIES
(GROWTH)
Growth of Total
Assets (due to the
absence of R&D
and advertising
expenditure data)
-
Kester (1986), Rajan and Zingales
(1995), Kim and Kester (1986),
Rajan and Zingales (1995), Kim and
et al.,(2001), Cassar and Holmes
(2003), Chen (2004)
“+” có ngha là đòn by tài chính tng vi yu t tác đng; “-” có ngha là đòn by tài
chính gim vi yu t tác đng.
Ngun: tác gi Ray
Khi tin hành kim đnh thc nghim mô hình, tác gi Ray đa ra mt s
gi đnh, nguyên tc cn tuân th nh sau:
V phng pháp thu thp s liu, tác gi Ray tin hành c lng mô
hình theo phng pháp c lng OLS và s dng s liu thu thp t c s
d liu ca 43 công ty sn xut và kinh doanh thép trên sàn giao dch chng
khoán Bombay, n trong giai đon t 1991 - 2010.