hoàn thiện hoạt động bao thanh toán tại ngân hàng tmcp ngoại thương việt nam

BăGIÁOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHẨNHăPHăHăCHệăMINH




NGỌăTHăCMăGIANG




HOẨNăTHINăHOTăNGăBAOăTHANHăTOÁN
TIăNGỂNăHẨNGăTMCPăNGOIăTHNGăVITăNAM




LUNăVNăTHCăSăKINHăT








TP.HăCHệăMINHăậ NMă2013

MC LC

Liăcam đoan
Mcălc
Danhămcăcácăchăvitătt
Danhămcăcácăbngăbiu,ăhìnhăv
Liămăđuă 1
CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăBAOăTHANHăTOÁNă
1.1 Tngăquanăvăbaoăthanhătoán 4
1.1.1ăLchăsăhìnhăthƠnhăvƠăphátătrinăhotăđngăbaoăthanhătoán 4
1.1.2ăKháiănimăbaoăthanhătoán 5
1.1.3 Cácăloiăhìnhăbaoăthanhătoánă 6
1.1.3.1 Theo phm vi thc hin 6
1.1.3.2 Theo Ủ ngha bo him ri ro 9
1.1.3.3 Theo thi hn 9
1.1.3.4 Theo phng thc bao thanh toán 9
1.1.4ăLiăíchăvƠăhnăchăcaăcácăbênăthamăgiaăvƠoăhotăđngăbaoăthanhătoánă. 10
1.1.4.1 i vi bên mua 10
1.1.4.2 i vi bên bán 10
1.1.4.3 i vi đn v bao thanh toán 11
1.1.4.4 i vi nn kinh t, xư hi 12
1.2ăCácătiêuăchíăđánhăgiáăsăphátătrinăcaăhotăđngăbaoăthanhătoánătiăngơnă
hƠngăthngămiă 13
1.2.1 Tng trng doanh thu bao thanh toán 13
1.2.2 M rng th trng, tng th phn 14
1.2.3 M rng đi tng và s lng khách hàng 14
1.2.4 Mc đ đa dng hóa hình thc bao thanh toán 15
1.2.5  mnh yu ca thng hiu hot đng bao thanh toán 15

1.3ăSăcnăthit phátătrinăhotăđngăbaoăthanhătoánătiăVităNamă 16
1.4ăHotăđngăbaoăthanhătoánătrênăthăgiiă 18
1.4.1 Gii thiu v t chc bao thanh toán quc t FCI 18
1.4.2 Tình hình hot đng bao thanh toán trên th gii 20

1.4.3 Kinh nghim v bao thanh toán ca mt s quc gia trên th gii và bài hc
kinh nghim đi vi Vit Nam 25
1.4.3.1 Kinh nghim v bao thanh toán ca mt s quc gia trên th gii 25
1.4.3.2 Rút kinh nghim cho hot đng bao thanh toán ti Vit Nam 27
CHNGă 2: THCă TRNGă PHÁTă TRINă HOTă NGă BAOă THANHă
TOÁNăTIăNGỂNăHẨNGăTMCPăNGOIăTHNGăVITăNAMă
2.1 ThcătrngăphátătrinăhotăđngăbaoăthanhătoánătiăVităNamă 29
2.1.1ăQuyăđnhăphápălutăvăhotăđngăbaoăthanhătoánătiăVităNamă 29
2.1.1.1 Các vn bn pháp lỦ hin hành 29
2.1.1.2 iu kin đ thc hin hot đng bao thanh toán 30
2.1.1.3 i tng áp dng 31
2.1.2ăThcătrngăphátătrinăhotăđngăbaoăthanhătoánătiăVităNamă 31
2.1.2.1 Tình hình phát trin sn phm bao thanh toán ti Vit Nam hin nay 31
2.1.2.2 Nhng thành tu đt đc 34
2.1.2.3 Nhng khó khn và vng mc khi thc hin bao thanh toán ti Vit Nam.35
2.2ă Thcă trngă phátă trină hotă đngă baoă thanhă toánă tiă Ngơnă hƠngă TMCPă
NgoiăThngăVităNamă 40
2.2.1ăGiiăthiuătngăquanăvăngơnăhƠngăTMCPăNgoiăThngăVităNam 40
2.2.2 HotăđngăBTTătiăNgơnăhƠngăTMCPăNgoiăThngăVităNamă 47
2.2.2.1 Các loi hình BTT ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam 47
2.2.2.2 Quy đnh thc hin bao thanh toán 48
2.2.2.3 Các bc giao dch trong hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng TMCP

Ngoi Thng Vit Nam 53
2.2.3ă Thcă trngă phátă trină hotă đngă BTTă tiă Ngơnă hƠngă TMCPă Ngoiă
ThngăVităNamă 56



2.2.3.1 Doanh thu bao thanh toán 57
2.2.3.2 M rng th trng và gia tng th phn 59
2.2.3.3 M rng đi tng và s lng khách hàng 61
2.2.3.4 Mc đ đa dng hình thc bao thanh toán 63
2.2.3.5  mnh yu ca thng hiu hot đng bao thanh toán 63
2.2.4ăNhngăthƠnhăcôngăbcăđuăvƠănhngăhnă chăcaă NgơnăhƠngă TMCPă
NgoiăThngăVităNamăkhiăthcăhinăbaoăthanhătoánă 65
2.2.4.1 Nhng thành công bc đu khi thc hin bao thanh toán ti NHNT 65
2.2.4.2 Nhng hn ch khi thc hin bao thanh toán ti NHNT 66
2.2.5ăNguyênănhơnăcaănhngăhnăchăkhiăthcăhinăbaoăthanhătoánătiăNgơnă
hƠngăTMCPăNgoiăThngăVităNamă 68
CHNGă 3:ă GIIă PHÁPă HOẨNă THINă HOTă NGă BAOă THANHă
TOÁNăTIăNGỂNăHẨNGăTMCPăNGOIăTHNGăVITăNAM
3.1ăTrinăvngăphátătrinăhotăđngăbaoăthanhătoánătiăVităNamă 71
3.2ă Giiă phápă hoƠnă thină hotă đngă baoă thanhă toánă tiă Ngơnă hƠngă TMCPă
NgoiăThngăVităNamă 72
3.2.1ăGiiăpháp mang tính vi mô 73
3.2.1.1 Gii thiu, tip th sn phm 73
3.2.1.2 Xác đnh khách hàng mc tiêu 75
3.2.1.3 Thit k sn phm phù hp vi nhu cu ca khách hàng 76
3.2.1.4 Chính sách giá c 77
3.2.1.5 Xây dng c s h tng phc v khách hàng 78
3.2.1.6 Thành lp phòng, b phn chuyên v bao thanh toán 79
3.2.1.7 ào to và bi dng cán b thc hin nghip v 79

3.2.1.8 iu kin v mng li ngân hàng 80
3.2.1.9 Qun lỦ ri ro trong bao thanh toán 81
3.2.2ăGiiăphápămangătínhăvămôă 83
3.2.2.1 iu kin v c s pháp lỦ 83
3.2.2.2 Quy đnh v qun lỦ ri ro trong nghip v bao thanh toán 85



3.2.2.3 Thit lp và hoàn chnh h thng thông tin khách hàng 86
3.2.2.4 Thành lp hip hi bao thanh toán quc gia 88
Ktălun 89
TƠiăliuăthamăkho
Phălc




 


1

LIăMăU
*****
1.ăLỦădoăchnăđătƠi
Hi nhp kinh t quc t và t do hóa thng mi đang là vn đ ni bt ca
kinh t th gii. Nó tr thành mt xu th tt yu và khách quan đi vi bt k quc
gia nào trong thi đi hin nay.
T cui nm 2006, Vit Nam đư gia nhp WTO và tr thành thành viên chính
thc ca t chc này. Cùng vi s hi nhp kinh t quc t và vic m ca th

trng, các ngân hàng nc ngoài ti Vit Nam ngày càng nhiu, tình hình cnh
tranh ngày càng khc lit. Chính vì th, đa dng hóa và phát trin nghip v mi là
mt trong nhng chin lc đ tn ti và phát trin ca bt c ngân hàng Vit Nam
nào. Mun đt mc tiêu đó, các ngân hàng thng mi Vit Nam cn phi nhanh
chóng đa vào áp dng và phát trin tht tt nhng nghip v tài chính mi đư đc
áp dng trên th gii, mt trong nhng nghip v đó là Bao thanh toán (Factoring).
Bao thanh toán đư tr nên quen thuc và đc áp dng rng rưi trên th gii 
các quc gia phát trin và đang phát trin và nó đư mang li li ích thit thc cho
khách hàng ln đn v cung cp dch v.  Vit Nam, mc dù bao thanh toán đư
đc trin khai t nm 2004 nhng vn cha đc phát trin rng rưi, mt trong
nhng nguyên nhân là do ngân hàng vn còn dè dt vi loi hình này, mt khác
nghip v bao thanh toán vn còn là mt khái nim l lm vi nhiu doanh nghip 
Vit Nam. Chính vì vy, dù đc gii chuyên môn k vng và đánh giá cao nhng
hot đng bao thanh toán vn cha thc s phát trin  Vit Nam. Ngân hàng
TMCP Ngoi Thng Vit Nam là mt trong nhng ngân hàng tiên phong trong
vic phát trin hot đng bao thanh toán, tuy nhiên hot đng bao thanh toán vn
cha phát trin nh mong đi.
Vi mong mun hot đng bao thanh toán ngày càng hoàn thin tác gi đư la
chn đ tài “HoƠnăthinăhot đng baoăthanhătoánătiăNgơnăhƠngăTMCPăNgoiă
ThngăVităNam” làm đ tài nghiên cu ca mình.


2

2.ăMcătiêuănghiênăcu
 tài nghiên cu gii quyt 3 vn đ c bn nh sau:
-  cp đn nhng lỦ lun c bn v bao thanh toán, tình hình hot đng bao
thanh toán trên toàn th gii. T đó, đa ra bài hc kinh nghim cn thit cho hot
đng bao thanh toán ti Vit Nam.
- Phân tích tình hình phát trin hot đng bao thanh toán ti Vit Nam, nhng

khó khn và vng mc khi thc hin bao thanh toán ti Vit Nam. Sau đó, đi sâu
vào nghiên cu thc trng phát trin hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng TMCP
Ngoi Thng Vit Nam, tìm ra nhng hn ch và nguyên nhân ca nhng hn ch
cn khc phc.
-  xut mt s gii pháp cn thit có th áp dng trong thc tin đ hoàn
thin hot đng bao thanh toán ti
Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam.
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- i tng đc nghiên cu: Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: Vic trin khai và phát trin hot đng bao thanh toán
ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam nói riêng và các ngân hàng
thng mi trong c nc nói chung.
4.ăPhngăphápănghiênăcu
Lun vn nghiên cu da trên phng pháp tng hp, thng kê, phân tích, so
sánh đi t c s lỦ thuyt đn thc tin nhm gii quyt và làm sáng t mc tiêu
đt ra trong lun vn.
5.ăụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătin
- Qua vic nghiên cu tình hình thc t hot đng bao thanh toán, lun vn
đa ra đc nhng nguyên nhân hn ch s phát trin bao thanh toán ti các ngân
hàng thng mi Vit Nam nói chung và Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit
Nam nói riêng.
- Góp phn hoàn thin hot đng bao thanh toán ti các ngân hàng thng mi
Vit Nam nói chung và Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam nói riêng.



3

6. Nhng đim ni bt ca lun vn
Lun vn đư tng kt đc nhng kt qu đt đc cng nh nhng hn ch

và nguyên nhân ca nhng hn ch khi phát trin hot đng bao thanh toán, t đó
đa ra đc các gii pháp có kh nng ng dng nhm hoàn thin hot đng bao
thanh toán ti các ngân hàng thng mi Vit Nam nói chung và Ngân hàng TMCP
Ngoi Thng Vit Nam nói riêng.
7. Ktăcuăcaălunăvn
Lun vn đc trình bày vi kt cu gm 3 chng:
Chng 1: C s lỦ lun v bao thanh toán
Chng 2: Thc trng phát trin hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng
TMCP Ngoi Thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng
TMCP Ngoi Thng Vit Nam.




 









4

CHNGă1
CăSăLụăLUNăVăBAOăTHANHăTOÁN
* * *

1.1 Tngăquanăvăbaoăthanhătoán
1.1.1 LchăsăhìnhăthƠnhăvƠăphátătrinăhotăđngăbao thanh toán
BTT là mt ngành kinh doanh đc hình thành t thi Trung c khi ngi ta
bt đu giao thng vi nhau và phát sinh các khon n thng mi. BTT xut phát
t đi lỦ hng hoa hng, nhng ngi thc hin vic mua bán và luân chuyn
hàng hóa khong 2000 nm trc di thi đ ch La Mư. Lúc này do h thng
thông tin còn s khai nên các đi lỦ hoa hng thc hin chc nng marketing quan
trng, h nm gi quyn s hu hàng hóa ca nhà sn xut nc ngoài (bên y
nhim) ri giao cho ngi mua trong nc, ghi s và thu n khi đn hn, chuyn d
n cho bên y nhim sau khi tr hoa hng phí ca mình.
Vào th k 14 và 15, vi s phát trin toàn cu ca ngành công nghip Anh thì
đi lỦ BTT tr nên quan trng hn. Khi các đi lỦ dn tin cy vào kh nng tr n
ca ngi mua trong nc, h bt đu cp tín dng cho ngi y nhim mình vi
mong mun ly hoa hng cao hn. Do có nhng khon ng trc này mà đi lỦ hoa
hng tính thêm phí hoa hng hay lưi sut, tuy nhiên các đi lỦ bt đu đm bo kh
nng tr n ca ngi mua bng cách ha tr n đúng hn cho ngi y nhim
trong tng lai, k c trong trng hp ngi mua không tr đc n đúng hn.
Vào thi đim Columbus phát hin ra Châu M nm 1492, đi lỦ BTT đư phát
trin t vai trò duy nht vi chc nng marketing thành đóng hai vai trò va có
chc nng tài chính va có chc nng marketing. Th k 16 chng kin s bt đu
ca ch đ thc dân M và cùng vi nó là vai trò ngày càng tng và nhiu c hi
mi cho BTT, đc bit là đi vi nhng ngi thit lp hot đng kinh doanh  M.


5

n cui th k 19, M phát trin thành mt quc gia ch quyn và ít b ph
thuc vào hàng hóa nc ngoài. Công nghip sn xut ca M phát trin mnh kéo
theo s phát trin ca hot đng marketing đư làm cho vai trò marketing ca các
đi lý BTT b gim đi. Tuy nhiên, mt ln na các đi lý BTT li phát trin và điu

chnh theo nhu cu kinh t mi trong nc, tp trung vào tài chính, tín dng, thu n,
k toán.
u th k 20, khi nn công nghip M phát trin các ngành may mc, ph
kin, đ ni tht và thm thì các đi lý BTT càng phát trin sang nhng lnh vc
này. n gia th k 20, nghip v BTT ca M phát trin sang các ngành nh:
đin, hóa cht, si tng hp.
Hot đng BTT phát trin rm r vào nm 1963 khi c
quan kim soát tin t Châu Âu công b BTT là mt hot đng ngân hàng hp
pháp thì các ngân hàng mi bt đu đi vào lnh vc này. T nm 1974 thì nghip
v BTT đc công nhn bi hu ht các quc gia trên th gii. BTT đư đc chp
nhn nh mt tt yu khách quan đ đáp ng nhu cu tài chính ca các doanh
nghip, đc các chính ph và ngân hàng trung ng trên khp th gii h tr.
BTT đư phát trin  Anh, Pháp, M, Ý, và nhanh chóng lan sang các nc
Châu Á Thái Bình Dng vi nhiu quc gia tham gia trong đó có Trung Quc,
Nht Bn là các th trng có doanh s hot đng BTT cao nht khu vc.

Lch s hình thành BTT đư có t lâu đi và ngày nay rt nhiu nc trên th
gii s dng BTT nh mt gii pháp ti u thúc đy quá trình buôn bán hàng hóa,
cung ng dch v din ra thun li và hiu qu hn. Tuy nhiên, đi vi Vit Nam,
nghip v này vn còn khá mi m trong hot đng ngân hàng nói riêng và nn kinh
t nói chung.
1.1.2 Kháiănimăbao thanh toán
CôngăcăvăBTT qucătăcaăUNIDROIT 1998 đư đa ra đnh ngha nh
sau: “BTT là mt dng tài tr bng vic mua bán các khon n ngn hn trong giao
dch thng mi, gia t chc tài tr và bên cung ng, theo đó t chc tài tr thc
hin ti thiu hai trong s các chc nng sau: tài tr bên cung ng gm cho vay và


6

ng trc tin, qun lỦ s sách liên quan đn các khon phi thu, thu n các khon
phi thu, bo đm ri ro không thanh toán ca bên mua hàng.”
TheoătăchcăBTT thăgiiă- FCI (Factors Chain International): “BTT là
mt loi hình dch v tài chính trn gói bao gm s kt hp gia tài tr vn hot
đng, bo him ri ro tín dng, theo dõi các khon phi thu và dch v thu h”. ó
là mt s tha thun gia ngi cung cp dch v BTT (đn v BTT), vi ngi
cung ng hàng hóa dch v hay còn gi là ngi bán trong quan h mua bán hàng
hóa (bên bán). Theo nh tha thun, đn v BTT s mua li các khon phi thu ca
bên bán, da trên kh nng tr n ca bên mua trong quan h mua bán hàng hóa
dch v. Ngoài ra, theo mt s t chc cung cp dch v BTT khác, BTT đc đnh
ngha là vic mua li các khon phi thu, hay vic cung cp tài tr tài chính ngn
hn, thông qua vic tr các khon phi thu ngay lp tc bng tin mt đ ci thin
dòng ngân lu ca khách hàng, đng thi nhn ly ri ro tín dng. Các dch v đi
kèm gm có qun lỦ n, qun lỦ s cái bán hàng, xp hn mc tín dng và thu h.
Theoăquyă chăhotă đngă BTTă caăcácă Tăchcătínădngă ban hành theo
Quytă đnhăsă 1096/2004/QậNHNNă ngƠyă06/09/2004ă caăThngă đcăNHNNă
và đcăsaăđiătheo Quytăđnhăsă30/2008/Q-NHNN ngày 16/10/2008: “BTT
là mt hình thc cp tín dng ca t chc tín dng cho bên bán hàng hóa, cung ng
dch v thông qua vic mua li các khon phi thu phát sinh t vic mua bán hàng
hóa, cung ng dch v đư đc bên bán hàng hóa, cung ng dch v và bên mua
hàng hóa, s dng dch v tha thun trong hp đng mua bán hàng hóa, cung ng
dch v”.
1.1.4 Cácăloiăhìnhăbao thanh toán
1.1.4.1 Theoăphmăviăthcăhin
- BTT trong nc: Là loi hình BTT da trên hp đng mua bán hàng hóa,
cung ng dch v trong đó bên bán hàng hóa, cung ng dch v và bên mua hàng
hóa, s dng dch v là nhng đn v c trú trong mt nc.


7

U
Hình 1.1: QuyătrìnhăthcăhinăBTTătrongăncă(HăthngămtăđnăvăBTT)
(1) Bên bán hàng và bên mua hàng kỦ kt hp đng mua bán hàng hóa, cung
ng dch v.
(2) Bên bán hàng yêu cu tín dng đi vi đn v BTT.
(3) n v BTT thc hin phân tích các khon phi thu, tình hình hot đng và
kh nng tài chính ca bên mua hàng.
(4) n v BTT tr li tín dng cho bên bán hàng.
(5) n v BTT và bên bán hàng tin hành kỦ kt hp đng BTT.
(6) Bên bán giao hàng cho bên mua.
(7) Bên bán hàng chuyn nhng bn gc hp đng mua bán hàng hóa, cung
ng dch v; chng t mua bán hàng hóa, cung ng dch v và các chng t khác có
liên quan đn khon phi thu cho đn v BTT .
(8) n v BTT ng trc tin cho bên bán hàng theo tha thun trong hp
đng BTT.
(9) n v BTT theo dõi và thu n khi đn hn.
(10) Bên mua hàng thanh toán tin cho đn v BTT.
(11) n v BTT tt toán tin vi bên bán hàng theo quy đnh trong hp đng
BTT.


8

- Bao thanh toán xut nhp khu: là loi hình BTT da trên hp đng xut
nhp khu hàng hóa, cung ng dch v trong đó bên bán hàng hóa, cung ng dch
v và bên mua hàng hóa, s dng dch v là nhng đn v c trú  hai quc gia
khác nhau.

Hình 1.2: Quy trìnhăthcăhinăBTT xutănhpăkhuă(HăthngăhaiăđnăvăBTT)
(1) n v xut khu và nhp khu kỦ hp đng mua bán hàng hóa, cung ng
dch v.
(2) n v xut khu yêu cu tín dng đi vi đn v BTT.
(3) n v BTT ti nc xut khu yêu cu cp tín dng t đn v BTT ti
nc nhp khu.
(4) n v BTT nhp khu kim tra uy tín v mt tín dng ca nhà nhp khu.
(5) n v BTT nhp khu tr li tín dng cho đn v BTT xut khu.
(6) n v BTT xut khu kỦ hp đng BTT vi đn v xut khu.
(7) n v xut khu giao hàng.
(8) n v xut khu chuyn nhng hóa đn cho đn v BTT xut khu và
đn v BTT xut khu chuyn nhng hóa đn cho đn v BTT nhp khu.


9

(9) n v BTT xut khu ng trc tin cho đn v xut khu.
(10) Vào ngày đáo hn, đn v BTT nhp khu đòi n đn v nhp khu.
(11) n v nhp khu thanh toán tin cho đn v BTT nhp khu.
(12) n v BTT nhp khu trích tr phí và lưi (nu có) ri thanh toán tin cho
đn v BTT xut khu.
(13) n v BTT xut khu thanh toán phn còn li cho đn v xut khu.
1.1.3.2 TheoăỦănghaăboăhimăriăro
- Bao thanh toán có truy đòi: Là loi hình BTT, theo đó đn v BTT có
quyn đòi li s tin đư ng trc cho bên bán hàng khi bên mua hàng không có kh
nng hoàn thành ngha v thanh toán khon phi thu.
- Bao thanh toán min truy đòi: Là loi hình BTT, theo đó đn v BTT chu
toàn b ri ro khi bên mua hàng không có kh nng hoàn thành ngha v thanh toán
khon phi thu. n v BTT ch có quyn đòi li s tin đư ng trc cho bên bán
hàng trong trng hp bên mua hàng t chi thanh toán khon phi thu do bên bán

hàng giao hàng không đúng nh tho thun ti hp đng mua bán hàng hóa, cung
ng dch v hoc vì mt lỦ do khác không liên quan đn kh nng thanh toán ca
bên mua hàng.
1.1.3.3 Theoăthiăhnă
- Bao thanh toán chit khu (hay BTT ng trc): Là loi hình BTT, theo
đó đn v BTT chit khu các khon phi thu trc ngày đáo hn và ng trc tin
cho bên bán hàng.
- Bao thanh toán khi đáo hn: Là loi hình BTT, theo đó đn v BTT s tr
cho bên bán hàng s tin bng giá mua ca các khon phi thu đc BTT khi đáo
hn.
1.1.3.4 Theoăphngăthcăbaoăthanhătoánă
- Bao thanh toán tng ln: n v BTT và bên bán hàng thc hin các th
tc cn thit và kỦ hp đng BTT đi vi các khon phi thu ca bên bán hàng.
- Bao thanh toán theo hn mc: n v BTT và bên bán hàng tho thun và
xác đnh mt hn mc BTT duy trì trong mt khong thi gian nht đnh.


10

- ng bao thanh toán: Hai hay nhiu đn v BTT cùng thc hin hot
đng BTT cho mt hp đng mua bán hàng hóa, cung ng dch v trong đó mt
đn v BTT làm đu mi thc hin vic t chc đng BTT.
1.1.4 LiăíchăvƠăhnăchăcaăcácăbênăthamăgiaăvƠoăhotăđng bao thanh toán
1.1.4.1 iăviăbên mua
 Liăích
- Bên mua đc mua hàng tr chm t phía các đi tác, khon tín dng thng
mi này bên mua có th dùng đ trang tri các loi chi phí khác.
- Không mt phí và thi gian đ m L/C cho tng đn hàng mua/nhp khu ti
tng th trng.
- Gim áp lc công n t phía nhà cung cp bi vì vi vic mua hàng tr chm

thì bên mua có th ch đng đc thi gian và ngun tin tr n.
- Ch thanh toán tin hàng khi hàng hóa đáp ng đc các yêu cu ca hp
đng mua bán.
- n gii hóa th tc thanh toán vì đư có đn v BTT đm nhn.
- c đn v BTT san s nhng khó khn v bt đng ngôn ng vi bên xut
khu.
 Hnăch
Giá hàng thanh toán có th cao hn so vi giá hàng thanh toán bng phng
thc tài tr bng L/C. Nhng thc cht, giá hàng tng lên ch đ bù đp mt phn
cho bên bán phn phí thanh toán mà l ra bên mua phi chu khi s dng phng
thc tài tr bng L/C. Ngoài ra, bên mua có th cm thy không hoàn toàn d chu
vi vic phi thanh toán cho đn v BTT khi hai bên không có quan h hp đng.
1.1.4.2 iăviăbên bán
 Liăích
- Duy trì đc sc cnh tranh thông qua vic cho phép bên mua thanh toán
theo phng thc tr chm.
- Có thông tin đúng và kp thi v bên mua hàng, nm đc hn mc tín dng
thc t ca bên mua hàng.


11

- Do có hn mc sn cho bên mua hàng nên thi gian liên lc đ thanh toán s
nhanh hn.
- c đn v BTT tài tr vn lu đng (ng trc tin) trên c s doanh thu
bán hàng đ quay vòng sn xut và tng trng nhanh hn. Bên bán cng ch đng
hn trong vic lp k hoch tài chính vì bit rõ đc dòng tin ca mình.
- Tit kim thi gian và chi phí trong vic theo dõi và thu hi khon phi thu vì
đn v BTT s theo dõi s sách và thu n t phía bên mua hàng.
- Gim chi phí hành chính vì ch phi làm vic vi mt đn v BTT mc dù

bán hàng đi nhiu vùng, nc khác nhau.
- Nhng khó khn v bt đng ngôn ng đc đn v BTT san s.
 Hnăch
- Mi quan h gia DN vi các khách hàng ca mình có th b nh hng bi
đn v BTT, bi các th tc ca ngân hàng đ thc hin BTT cho bên bán hàng có
th bên mua hàng không chp nhn, và nh vy h s mua hàng ca nhà cung cp
khác.
- Khi có tranh chp xy ra gia bên mua và bên bán đi vi mt hoc mt s
giao dch, đn v BTT s không thanh toán/tm ng hoc truy đòi li nhng khon
đư thanh toán/tm ng cho nhng giao dch tranh chp đó. Tuy nhiên, đn v BTT
s h tr bên bán trong vic gii quyt tranh chp vi bên mua.
- Phí BTT tng đi cao và bên bán chu toàn b các loi phí này.
1.1.4.3 iăviăđnăvăbaoăthanhătoánăă
 Liăích
- a dng hóa sn phm, phát trin mng li khách hàng, duy trì và m rng
th phn, tng kh nng cnh tranh, nâng cao uy tín thanh toán trong nc và quc
t.
- Tng thu nhp cho đn v BTT qua vic thu phí, lưi và các chi phí khác khi
khách hàng s dng BTT.


12

- Ngoài ra, hot đng BTT còn to c hi đ các ngân hàng thng mi, các t
chc tài chính m rng quan h vi các đi tác khác  trong nc và nc ngoài,
qua đó có th hc hi kinh nghim đ phát trin các mt hot đng liên quan.

 Hnăchăă
Khi cung cp dch v BTT, đn v BTT có th gp ri ro trong các trng hp
sau:

 Khi quá hn ca khon phi thu mà bên mua
không thanh toán hoc mt
kh nng thanh toán:
- Trong trng hp BTT min truy đòi đc áp dng, đn v BTT s chu toàn
b ri ro tín dng.
- Trong trng hp áp dng loi dch v BTT có truy đòi, đn v BTT tuy có
quyn truy đòi li khon tin đư tm ng/thanh toán cho bên bán nhng bên bán
không hoàn tr cho đn v BTT hoc b mt kh nng thanh toán.
 Khi có tranh chp xy ra gia bên mua và bên bán:
- Bên bán b chng minh hoc b phán quyt là có li; đn v BTT có quyn
truy đòi bên bán s tin đư tm ng/thanh toán nhng bên bán không hoàn tr hoc
mt kh nng thanh toán.
- Bên mua b chng minh hoc b phán quyt là có li; bên mua phi thanh
toán toàn b tin hàng và các chi phí kin tng nhng bên mua không thanh toán
hoc b mt kh nng thanh toán.
 Gi mo trong bao thanh toán
Vì BTT là hình thc tài tr da trên hoá đn và hp đng mua bán hàng hoá
nên không tránh khi tình trng bên bán và bên mua cu kt vi nhau to ra nhng
hoá đn khng, nhng hp đng mua bán gi đ la đo đn v BTT…
1.1.4.4 iăviănnăkinhăt,ăxƣăhi
- BTT to ra mt môi trng kinh doanh n đnh cho toàn b nn kinh t, to
tâm lỦ yên tâm t tin cho các DN khi sn xut kinh doanh.
- BTT đy mnh thng mi, sn xut và đc bit là xut nhp khu ca quc
gia, làm tng thu nhp cho nn kinh t.


13

- BTT thúc đy đu t có hiu qu ngun vn ca nn kinh t, bao gm ngun
vn nhàn ri trong dân c.

- BTT giúp to ra mt nn kinh t, xã hi n đnh hn vi vic to ra nhiu
vic làm cho ngi lao đng, cht lng lao đng s ngày đc nâng cao.
1.2 Cácătiêuăchíăđánhăgiáăsăphátătrinăcaăhotăđng baoăthanhătoánătiăngơnă
hƠngăthngămiă
Trong quá trình trin khai hot đng sn phm dch v, vào cui mi giai đon
phát trin hay sau mt thi k hot đng (tháng, quỦ, nm), ngân hàng thng mi
s tin hành đánh giá quá trình trin khai hot đng đi vi sn phm dch v đó
nhm xác đnh vic trin khai sn phm dch v này có hiu qu hay không, sau đó
ngân hàng s xây dng k hoch phát trin cho giai đon, thi k tip theo.
Sau đây là mt s tiêu chí c bn đánh giá s phát trin hot đng BTT ti
ngân hàng thng mi:
1.2.1 Tngătrngădoanhăthuăbaoăthanhătoán
Tng trng doanh thu BTT là mt trong nhng ch tiêu quan trng hàng đu
phn ánh s phát trin hot đng BTT. Trong giai đon đu phát trin hot đng,
tc đ tng trng doanh thu qua các nm thng ln, con s này càng cao cho thy
hot đng đc trin khai có sc cnh tranh so vi hot đng ca các đi th cnh
tranh, hot đng hiu qu, có sc thu hút vi khách hàng, chim lnh th trng.
n giai đon sau, khi th phn n đnh, tc đ tng trng doanh thu đi vào n
đnh. Doanh thu khi đó ch tng đt bin do mt vài nguyên nhân đc bit nh có s
ra đi ca các dch v mi, tin ích làm hot đng BTT ca ngân hàng thng mi
tr nên hp dn hn hoc có nhng điu kin hp dn đc ngân hàng thng mi
đa ra nhm thu hút thêm khách hàng.  đánh giá chính xác s phát trin ca hot
đng cn phi xét trong mt giai đan nht đnh, thng là 3 đn 5 nm. Trong giai
đon đó, doanh thu hot đng BTT phi tng trng dng, đu đn và n đnh.





14

1.2.2 Mărngăthătrng,ătngăthăphn
M rng th trng, tng th phn là tiêu chí quan trng th hai trong đánh giá
phát trin hot đng BTT. Cng ging nh các hot đng, dch v khác, khi phát
trin hot đng BTT, mi ngân hàng thng mi đu xác đnh cho mình mt th
trng nht đnh và ly đó làm c s cho vic đt đc các mc tiêu ca mình.
 tng cng sc mnh ca mình trc các đi th cnh tranh khác, không
nhng ngân hàng thng mi phi m rng đc th trng mà còn phi tng t l
chim lnh th trng (tng th phn) so vi các đi th cnh tranh đó.
Thc t, đ m rng th trng và tng th phn có th thc hin thông qua hai
con đng: thôn tính th phn ca các đi th cnh tranh hoc to ra th trng mi.
Hot đng BTT là mt hot đng mi  đa s các quc gia đang phát trin, th
trng còn rng ln, các ngân hàng thng mi sm phát trin BTT có kh nng
chim lnh th trng, các ngân hàng thng mi phát trin sau bên cnh m rng,
phát trin nhng mng th trng mi còn phi cnh tranh và chim lnh mng th
trng ca đi th cnh tranh đ tng th phn. Ti giai đon khi hot đng BTT
đc nhiu ngân hàng thng mi phát trin, vic m rng th trng mi s tr
nên khó khn hn và các ngân hàng thng mi cn tp trung vào vic tng th phn
thông qua tng kh nng cnh tranh ca dch v trên th trng. Các ch tiêu này có
th đc c th hóa thành các ch tiêu: S gia tng t l doanh thu BTT ca ngân
hàng thng mi trong tng doanh thu BTT ca quc gia, s gia tng s lng
doanh nghip, khu công nghip, khu ch xut, tnh thành, quc gia đc ngân hàng
thng mi phát trin BTT, s gia tng s ngành, lnh vc BTT.
1.2.3 MărngăđiătngăvƠăsălngăkhách hàng
Khách hàng chính là mt trong nhng yu t quyt đnh ti thành công cho
ngân hàng vì vy khách hàng cn đt  v trí trung tâm trong chin lc phát trin
các hot đng, hot đng BTT cng không phi là mt ngoi l. S duy trì đc s
lng khách hàng hin ti, thu hút khách hàng tim nng và lôi kéo khách hàng t
phía đi th cnh tranh luôn là mc tiêu ca ngân hàng thng mi.

15

Duy trì mt s lng khách hàng s dng dch v ca ngân hàng, thu hút
khách hàng t đi th là vic rt khó khn trong môi trng cnh tranh khc lit vì
vy các ngân hàng thng mi luôn n lc tìm kim và phát trin đi tng khách
hàng tim nng. Các ngân hàng thng mi phi luôn tìm mi cách hài lòng khách
hàng. Khách hàng luôn mong mun s dng dch v vi th tc đn gin, nhanh
gn, lưi sut và phí cnh tranh, t vn tn tình chu đáo.
Tuy nhiên BTT là mt hot đng cha đng nhin ri ro vì vy đ làm đc
nhng điu trên các ngân hàng thng mi phi không ngng phát trin công ngh,
trình đ nhân viên ngân hàng, trình đ qun lỦ ca cán b ngân hàng. Khi ngân
hàng đáp ng ngày càng tt hn nhu cu ca khách hàng, mang ti s thun tin
cho ngi s dng dch v BTT, khách hàng s trung thành s dng hot đng BTT
và to điu kin d dàng m rng đi tng khách hàng. i tng khách hàng có
th m rng t mt s ngành, ngh lnh vc sang đa dng hóa các ngành ngh, m
rng t đi tng khách hàng ni đa sang khách hàng nc ngoài…i tng
khách hàng càng đa dng kh nng phát trin hot đng BTT càng m rng. ó là
c s vng chc cho s phát trin hot đng BTT ti ngân hàng.
1.2.4 Mc đăđaădngăhóaăhìnhăthcăbaoăthanhătoán
Mc đ đa dng hóa hình thc BTT t l thun vi s phát trin ca hot đng
BTT. Thông qua ch tiêu này, ta có th đánh giá mc đ phát trin hot đng BTT
ti ngân hàng thng mi bt k. Ngân hàng thng mi càng cung cp nhiu hình
thc BTT phc v nhu cu ca khách hàng, th hin mc đ phát trin v sn phm
đó càng cao. Phát trin thêm hình thc mi s to đc u th cnh tranh cho ngân
hàng. Vic cung cp toàn din các hình thc BTT và phát trin thêm các hình thc
mi phù hp và to đc nhu cu cho khách hàng cho thy mc đ phát trin cao
ca hot đng.
1.2.5 ămnhăyuăca thngăhiuăhotăđngăbaoăthanhătoán
S phát trin ca mt dch v ngân hàng bt k đu phi hng ti mc tiêu

cao nht là s a chung ca khách hàng và xây dng đc thng hiu cho dch
v đó ca ngân hàng.


16

Thng hiu cho hot đng BTT ti mt ngân hàng thng mi ch đc
khng đnh khi có nhiu ngi s dng, đánh giá tt và ph bin trên th trng. Vì
vy quá trình xây dng thng hiu cho hot đng BTT ti mt ngân hàng thng
mi là mt quá trình lâu dài. òi hi s nghiên cu phát trin hot đng không
ngng ca ngân hàng. Khi xây dng đc thng hiu, hot BTT ti ngân hàng
thng mi đc đánh giá phát trin  mc đ cao.
Các ch tiêu trên dùng đ đánh giá s phát trin ca BTT sau khi hot đng đư
đc trin khai thành công ti các ngân hàng thng mi song trc đó trong giai
đon trin khai tiêu chí quan trng nht đ mi ngân hàng có th trin khai BTT là
s hi t đ các điu kin cn thit.
1.3 Săcnăthităphát trinăhotăđng baoăthanhătoánătiăVităNamă
Vit Nam đang trên con đng m ca hi nhp vào nn kinh t khu vc và
th gii, ngành tài chính ngân hàng Vit Nam s là mt trong nhng lnh vc xp v
trí hàng đu, ngày càng phát trin và khng đnh vai trò ca mình trên th trng tài
chính tin t. Trong bi cnh đó, vic đa dng hóa và phát trin nghip v mi là
mt trong nhng chin lc đ tn ti và phát trin ca bt c ngân hàng nào. 
đt đc mc tiêu này, các đnh ch tài chính Vit Nam không còn con đng nào
khác là phi nhanh chóng đa vào áp dng các nghip v tài chính mi đư đc áp
dng trên th gii, trong đó có nghip v BTT. Thc t, các hình thc s khai ca
nghip v này đư xut hin  Vit Nam mt thi gian dài. Mưi đn khi NHNN ban
hành quy ch hot đng BTT ca các t chc tín dng ngày 06/09/2004 thì nghip
v này mi có hành lang pháp lỦ đ chính thc thc hin.
Hin nay nc ta có rt nhiu ngân hàng trin khai dch v BTT, trong đó có
NHNT, Ngân hàng Á Châu, K Thng, Công Thng, Sài Gòn Thng

Tín…trin khai khá mnh. Tuy nhiên doanh s BTT ca Vit Nam còn khá khiêm
tn so vi doanh s BTT ca nhiu nc trong khu vc và th gii. Các ngân hàng
thng mi  Vit Nam cn tip tc đy mnh trin khai, qung bá và đa hot
đng BTT vào ng dng rng rãi vì nhng lý do sau:


17

- BTT phát trin t rt lâu trên th gii và đư đc áp dng rng rãi ti
nhiu quc gia trên th gii thông qua các công ty tài chính, đc bit là ngân hàng.
ây là công c tài chính th hin nhiu u đim ni bt, nht là trong nn kinh t
hi nhp s đt ra các vn đ v gia tng nhu cu vn lu đng, các dch v nh
thu và qun lỦ ri ro. Dch v này không ch đc áp dng  các quc gia có nn
kinh t phát trin mà c nhng quc gia đang phát trin cng s dng loi hình này.
 khu vc Châu Á - Thái Bình Dng nh các nc: Trung Quc, Singapore, ài
Loan, Hng Kông,…
- a dng hóa dch v ca ngân hàng, t chc tài chính nhm nâng cao nng
lc cnh tranh vi các ngân hàng, các chi nhánh ngân hàng nc ngoài trong điu
kin Vit Nam đư là thành viên chính thc ca WTO.
- Dch v này không ch đem li li ích cho các DN ln mà còn c các DN va
và nh ch yu kinh doanh da trên ghi s, nhng DN mun to điu kin thun li
đ phát trin mng li cung cp hàng hoá ca mình. Nhng li ích này rt thích
hp cho các DN ti Vit Nam.
- Hin nay s lng DN va và nh chim hn 90% trong tng s khong
500.000 DN va và nh đc thành lp trên toàn quc, loi hình DN này có nhng
đóng góp tích cc cho nn kinh t nhng đa phn các DN này khó tip cn vn
ngân hàng do quy mô vn ít và thng thiu tài sn đm bo. BTT s giúp cho c
phía ngân hàng và DN gii quyt đc nhng vng mc, khó khn mà hình thc
cho vay truyn thng không th thc hin đc. Khi s dng dch v này ngun
vn ca DN s đc ci thin và ngân hàng s đa dng hóa đc hot đng ca

mình.
- i vi các DN xut khu Vit Nam, vic thiu thông tin v th trng và
bên mua, đc bit là kh nng thu hi n nhanh là nhng tr ngi rt ln khi phi
quyt đnh bán hàng theo điu kin tr chm cho khách hàng nc ngoài. ng thi
hin nay, trc áp lc cnh tranh trên th trng quc t, bên mua hàng ngày càng
đòi hi các phng thc thanh toán thun li hn so vi phng thc thanh toán
truyn thng (L/C, nh thu).


18

Do vy, BTT tr thành mt công c rt hiu qu giúp DN xut khu có th áp
dng phng thc bán hàng tr chm mà vn an toàn. Ngoài ra, vn lu đng hn
ch cng là mt khó khn ln đi vi các DN xut khu trong nc, đc bit khi h
bán hàng tr chm. Khi s dng hot đng BTT, các DN s đc ng trc tin đ
tip tc quay vòng vn lu đng và kinh doanh hiu qu hn, giá tr ng trc có
th lên đn 90% tr giá khon phi thu đc BTT.
- Trong thanh toán quc t vi xu th mi hin nay là phng thc ghi s
chim đa s vi 81%, phng thc L/C là 10%, D/A, D/P là 6%, 3% còn li là
nhng phng thc thanh toán khác, đây chính là c hi đ phát trin hot đng
BTT.
1.4 Hotăđngăbaoăthanhătoánătrênăthăgii
1.4.1 Giiă thiuă vă tă chcă baoă thanhă toánă qucă tă FCI (Factor Chain
International)
FCI là mt mng li toàn cu bao gm các công ty BTT hàng đu ti các
quc gia khác nhau, hot đng vi mc đích thúc đy thng mi quc t đc d
dàng hn bng vic cung cp dch v BTT và các dch v tài chính khác.
 Nhim v ca FCI là:
- Gii thiu nghip v BTT  các quc gia mà nghip v này cha đc bit
ti hoc cha đc s dng.

- Thit lp mt khuôn kh cho BTT quc t, cho phép các t chc BTT  c
nc xut khu và nc nhp khu có th làm vic vi nhau d dàng hn.
FCI chính thc đc thành lp vào nm 1968, hin là mng li v BTT ln
nht th gii. Ngày nay, FCI có 266 thành viên ti 73 quc gia (s liu nm 2011)
và trong 2011, doanh s BTT ca các thành viên FCI chim khong 57% doanh s
BTT toàn cu, trong đó BTT ni đa chim 78,6% và bao thanh toán quc t chim
21,4%.





19

Bngă1.1:ăăDoanhăsăBTTăcaăFCIănmă2011
năv: triu EUR
Chătiêu
FCI
Bao thanh toán ni đa
905.048
Bao thanh toán quc t
246.000
Tngăs
1.151.049
Ngun:ăwww.factors–chain.com
U
năv: triu EUR
-
500.000
1.000.000

1.500.000
2.000.000
2.500.000
Bao thanh toán
ni đa
Bao thanh toán
quc t
Tng s
905.408
246.000
1.151.408
1.741.137
274.276
2.015.413
DoanhăsăBTTăcaăFCIăsoăviăthăgiiănmă2011
FCI
WW

Ngun:ăwww.factors–chain.com
Biuăđă1.1: DoanhăsăBTTăcaăFCI soăviăthăgiiănmă2011
 Quyn li khi gia nhp FCI
FCI giúp các thành viên đc hng các li th cnh tranh trong dch v tài
tr thng mi quc t thông qua:
- Mng li các công ty BTT hàng đu th gii. H thng thông tin hin đi,
nâng cao tính hiu qu và gim chi phí trong hot đng cho các thành viên.
- Khung pháp lỦ đáng tin cy bo v quyn li ca c nhà xut khu và nhà
nhp khu. Các th tc chun mc nhm hng ti duy trì mt cht lng toàn cu.
- Chng trình ging dy trn gói.

20

- Chin lc toàn cu nhm đa BTT quc t tr thành phng thc tài tr
ph bin.
Hin nay Vit Nam có 2 ngân hàng: Vietcombank và Vietinbank là thành viên
ca FCI và chc chn s đc nhiu s giúp đ t t chc này trong vic hot đng
cung cp dch v BTT ni đa và quc t.
1.4.2 Tìnhăhìnhăhotăđngăbaoăthanhătoánătrênăthăgiiă

Theo s liu thng kê ca FCI đn nm 2011, nhn thy doanh s BTT trên
th gii gia tng đáng k qua các nm. Tính trên toàn th gii, doanh s BTT
nm 2006 đt 1.134.288 triu Euro; nm 2007 và 2008 thì không tng nhiu,
trung bình khong 10%/nm; nm 2009 thì gim nh 3,1% so vi nm 2008;
nhng đn nm 2010 doanh s BTT th gii có mt bc đt phá ln, tng
28,41% so vi nm 2009, đt 1.648.229 triu Euro. S st gim doanh s ca nm
2009 so vi hai nm trc đó là do doanh s ca mt s th trng ln gim mnh
nh: ài Loan, Nht, M, và mt s th trng nh khác đư gim doanh s hn
mt na nh: Mexico, n , Russia, Nm 2010, đóng góp vào s tng trng
mnh v doanh s BTT th gii gm mt s nc có th trng BTT ln nh:
Pháp tng 19,5%, c tng 34,6%, Trung Quc tng 129,6% và ài Loan tng
98,2%.
n nm 2011, doanh s BTT trên toàn th gii đt 2.015.413 triu EUR tng
hn 22,3% so vi nm 2010, trong đó BTT ni đa đóng góp đáng k trong tng
doanh s BTT trên toàn th gii (chim khong 86,4%). Trên th gii hin nay có
1.393 đn v BTT hot đng.
Bngă1.2: DoanhăsăBTT trênăthăgiiăquaăcácănm tă2006-2011
năv: Triu EUR
Chătiêu
2006
2007

2008
2009
2010
2011
BTT ni đa
1.030.598
1.153.131
1.148.943
1.118.100
1.402.331
1.741.137
BTT quc t
103.690
145.996
176.168
165.459
245.898
274.276
Tngăsă
1.134.288
1.299.127
1.325.111
1.283.559
1.648.229
2.015.413

Ngun:ăwww.factors-chain.com