B GIÁO DC VÀ ÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
LÊ TH M NGUYT
T CHCăKăTOÁNăQUNăTRă
TIăăCÁC DOANHăNGHIPă
HOTăNGăTRONGăLNHăVCăLOGISTICSă
TRÊNăAăBÀN THÀNHăPHăHăCHÍăMINH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Thành ph H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
LÊ TH M NGUYT
T CHCăKăTOÁNăQUNăTRă
TIăăCÁC DOANHăNGHIPă
HOTăNGăTRONGăLNHăVCăLOGISTICSă
TRÊNăAăBÀN THÀNHăPHăHăCHÍăMINH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Chuyên ngành: K Toán
Mã s: 60340301
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. TRNăVNăTỐNG
Thành ph H Chí Minh – Nm 2014
L
ng lu chc k toán qun tr ti các doanh
nghip hoc logistics a bàn Tp. H là công
trình nghiên cu ca tôi.
Nhng thông tin c s dng có ch rõ ngun trích dn trong danh mc tài liu tham
kho. Kt qu nghiên cc công b trong bt k công trình nghiên cu
nào t n nay và tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v tính xác thc ca lun
Tp. HCM, ngày tháng
Tác gi
Lê Th M Nguyt
MC LC
Trang
Trang ph bìa
L
Mc lc
Danh mc ch vit tt
Danh mc bng
PHN M U 1
TNG QUAN K TOÁN QUN TR VÀ T CHC K TOÁN
QUN TR TRONG CÁC DOANH NGHIP LOGISTICS 7
1.1 Tng quan v k toán qun tr 7
1.1.1 toán qun tr 7
1.1.2 Vai trò ca k toán qun tr 8
1.1.3 Ni dung ca k toán qun tr 9
1.1.3.1 H thng k toán chi phí 9
1.1.3.2 D toán ngân sách 11
1.1.3.3 K toán theo các trung tâm trách nhim 13
1.1.3.4 Thit lp thông tin k toán qun tr cho vic ra quynh và d báo 14
1.2 Tng quan logistics và t chc k toán qun tr trong DN 18
1.2.1 Gii thiu chung v m logistics 18
1.2.2 Dch v logistics 20
1.2.3 Ni dung ca công tác t chc k toán qun tr trong DN 22
1.2.3.1 T chc thu thp thông tin 22
1.2.3.2 T chc phân loi và x lý thông tin 22
1.2.3.3 T chc h thng báo cáo k toán qun tr 23
1.2.3.4 T chc b máy k toán qun tr 25
1.3 u kin t chc KTQT ti các DN hoc
logistics 26
1.3.1 m KTQT ti các DN logistics 26
1.3.1.1 Chi phí logistics và phân loi chi phí 26
1.3.1.2 T chc h thnh mc chi phí 28
1.3.1.3 Lp d toán chi phí 29
1.3.2 u ki vn dng k toán qun tr c logistics 30
KT LU 32
THC TRNG T CHC K TOÁN QUN TR TI CÁC
DOANH NGHIP HOA
BÀN TP. HCM 33
2.1 Khái quát v các DN hoc logistics ti Vit Nam 33
2.1.1 Gii thiu v các DN hoc logistics ti Vit Nam 33
2.1.2 thc trng t chc k toán qun tr ca các doanh nghip Vit
Nam 35
2.2 Thc trng t chc k toán qun tr ti các doanh nghip hong trong
a bàn thành ph H Chí Minh 35
2.2.1 Mi dung kho sát 35
2.2.1.1 Mo sát 35
2.2.1.2 Ni dung kho sát 36
2.2.1.3 Phm vi, s ng DN và thi gian kho sát 37
2.2.2 Thit k bng câu hi và quá trình kho sát 37
2.2.2.1 t k bng câu hi 37
2.2.2.2 ng phng vn 38
2.2.2.3 ng vn 39
2.2.2.4 Thu thp và x lý tài liu 39
2.2.3 Kt qu kho sát 39
2.2.3.1 Tình hình chung v ng và phm vi kho sát 39
2.2.3.2 Công tác t chc k toán qun tr ti các DN hoc logistics
a bàn Tp.HCM 44
2.3 c trng t chc KTQT ti các DN hoc
a bàn Tp. H Chí Minh 51
2.3.1 Nhm 51
2.3.2 Nhng tn ti 52
2.3.3 Nguyên nhân ca nhng tn ti 53
KT LU 54
MT S GII PHÁP T CHC K TOÁN QUN TR TI
CÁC DOANH NGHIP HOC LOGISTICS TRÊN
A BÀN TP. HCM 55
3.1 ng t chc k toán qun tr ti các doanh nghip
hoc logistics 55
3.1.1 m 55
3.1.2 ng 55
3.2 Gii pháp t chc k toán qun tr ti các doanh nghip hong trong
a bàn Tp. H Chí Minh 56
3.2.1 Gii pháp t chc thu thp thông tin 56
3.2.2 Gii pháp phân loi chi phí và t chc tài khon k toán theo cách ng x ca
chi phí 60
3.2.3 Gii pháp xây dng h thng báo cáo k toán qun tr 63
3.2.4 Gii pháp t chc b máy k toán qun tr 72
3.3 Kin ngh 74
3.3.1 i vi hi ngh nghi 74
3.3.2 i vi doanh nghip 76
3.3.3 i vo ngun nhân lc 77
KT LU 78
KT LUN 79
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CH VIT TT
BHXH
Bo him xã hi
BTC
B tài chính
CP
Chi phí
DN
Doanh nghip
KTQT
K toán qun tr
KTTC
K toán tài chính
LN
Li nhun
NCTT
Nhân công trc tip
NVLTT
Nguyên vt liu trc tip
QLDN
Qun lý doanh nghip
S m phí
SP
Sn phm
SXC
Sn xut chung
SXKD
Sn xut kinh doanh
TK
Tài khon
TNHH
Trách nhim hu hn
TT
DANH MC BNG
DANH MC BNG
Bng 1.1: N các trung tâm trách nhim 14
Bng 1.2: Các loi quyng gp 16
Bng 2.1: Thành phn mi phng vn 38
Bng 2.2: T l loi hình doanh nghip hoc logistics 39
Bng 2.3: T l thi gian hong ca các DN logistics ti Tp. HCM 40
Bng 2.4: T l quy mô các DN logistics ti Tp. H Chí Minh 40
Bng 2.5: Chi phí logistics ca các DN logistics ti Tp. H Chí Minh 40
Bng 2.6: T l nhân viên k toán 41
Bng 2.7: T l phn mm qu dng ca các DN ho
vc logistics ti Tp. HCM 42
Ba DN khi kinh doanh trong ngành logistics ti Tp. HCM 42
Bng 2.9: 43
Bng 2.10: T l m thuê ngoài ca hong kho bãi 43
Bng 2.11: T l m thuê ngoài ca hong giao nhn 43
Bng 2.12: T l m hiu qu ca hong logistics các DN ti Tp.HCM 44
Bng 2.13: Mi quan h ca KTTC và KTQT 45
Bng 2.14: Tm quan trng ci vi DN 45
Bng 2.15: Chi vi các DN logistics ti Tp.HCM 45
Bng 2.16: Cách phân loi chi phí ca DN logistics ti Tp.HCM 46
Bng 2.17: H thng k toán chi phí và tính giá thành ca DN 46
Bng 2.18: D c lp ca các DN logistics ti Tp.HCM 47
Bng 2.19: Thi gian lp d toán ngân sách ca các DN logistics ti Tp.HCM 47
Bng 2.20: Ch s hong ca tng trung tâm, b phn 47
Bng 2.21: B máy k toán trong các DN logistics ti Tp.HCM 48
Bng 2.22: T chc h thng tài khon, s sách, báo cáo KTQT trong các DN logistisc
ti Tp.HCM 48
Bng 2.23: Thông tin KTQT phc v cho các quynh ca DN logistics ti Tp.HCM
49
Bng 2.24: Nhu cu thông tin KTQT khi ra tng loi quynh 49
Bng 2.25: Các công c DN s dng khi ra quynh 50
Bng 3.1: Nhu cu thông tin phc v ra quynh mua hàng, d tr hàng tn kho 58
Bng 3.2: Nhu cu thông tin phc v ra quynh bán hàng 58
Bng 3.3: Nhu cu thông tin phc v ra quynh marketing 59
Bng 3.4: Nhu cu thông tin phc v ra quynh nhân s 59
Bng 3.5: Nhu cu thông tin phc v ra quy 60
Bng 3.6: Bng phân loi chi phí theo cách ng x ca chi phí 61
Bng 3.7: Bng mã tài khong cung cp thông tin k toán qun tr 62
Bng 3.8: D toán mua hàng 64
Bng 3.9: D toán chi phí mua hàng 64
Bng 3.10: D toán hàng tn kho 65
Bng 3.11: D toán chi phí d tr hàng tn kho 65
Bng 3.12: S ng sp tiêu th d ki t LN mong mun 66
Bng 3.13: D toán tiêu th sn phm 67
B t LN mong mun theo PP toàn b 68
B t LN mong mun theo PP trc tip 69
Bng 3.16: D toán chi phí marketing 70
Ba thun v hiu qu hot ng 71
Bng 3.18: Bc nhân viên 72
Bng 3.19: Ch tiêu la ch 72
DANH M
1.1: Mô hình nh thông tin t trên xung 11
1.2: Mô hình thông tin phn hi 12
1.3: Mô hình thông tin t i lên 12
3.1: Mô hình t chc b máy k toán kt hp 73
1
PHN M U
1. Tính cp thit c tài
Trong nn kinh t hin nay mt doanh nghip mun tn ti và phát trin thì li
nhun là mt trong các mc tiêu quan trng u mà doanh nghip cn
p phng xuyên da vào nhiu ngu ra
quynh nhc kt qu tt nht trong quá trình sn xut kinh doanh ca
k toán phát huy tt chm tra thì phi xây dng mt
h thng k toán hoàn chnh không ch cung cy ra, d
giúp nhà qun lý honh, t chn
toán qun tr cung cp rt nhiu thông tin hu hiu cho các nhà
qun tr trong vic ra quynh trong kinh doanh phc v cho công tác quu
hành doanh nghip thông qua các báo cáo k toán ni bi vi các doanh
nghip Vit Nam vic vn dng thông tin k toán qun tr phc v o trong
vic ra quyc thc hin ph bin.
Là mt b phn quan trng ca nn kinh t,
logistics, ng 20%-25% GDP c
cho thy không phi phn ln doanh thu này là do các tc gia hay các
doanh nghim nhn, mà mt h thng các doanh nghip logistics Vit
ng t sc mnh ni tc c
ng các yêu cu ca th ng. Toàn cu hóa nn kinh t th gi
gia các quc gia, các khu vc phát trin mnh m, tt yu s kéo theo nhng nhu cu
mi v vn ti, kho bãi, các dch v ph trc phát trin ca logistics
toàn cu. Thm 2014 mà theo cam kt WTO, Vit Nam s m ca, th ng
n rt gn nên các doanh nghip Vit Nam cn ph m có th
cnh tranh t do và sòng phng v hi nhp - i
tt c các ngành kinh t phát triogistics.
2
Trong hong sn xu cn vic ti thiu hóa chi phí
tt c n, t vic mua sm nguyên vt lin lp k hoch sn xut và
n pht mc tiêu mà doanh nghi ng thi phi tha
mãn nhu cu cng sn phm tiêu th m i
i nhuc tiêu ca hong qun tr c
u này doanh nghip cn ph thông tin k toán cung cp cho các nhà qun
tr doanh nghip ra các quynh. ng dng k toán qun tr nhm d báo nhu
cu, chun b c ngun l tha mãn tu ca khách hàng.
các doanh nghip hoc logistics cn t chc k toán qun tr. Hin
nay, các doanh nghip hoc logistics ti thành ph H Chí Minh
chc vn dng k toán qun tr c t chc này còn t
có s phân công rõ ràng gia các b pht vi k c
biy tm quan trng ca thông tin k toán. Xut phát t thc tin khách
y nên tác gi tài nghiên cT chc k toán qun tr ti các
doanh nghip hoc logistics ta bàn thành ph H Chí
Minh.
2. Tng quan các công trình nghiên cu
- Research on Enterprise Logistics Cost Management (nghiên cu qun tr chi phí
logistics trong các doanh nghip) ca XIA Xunjia, SHAN Shengdi Central
South University of Forestry and Technology, Changsha, Human Province,
P.R.China. Trong tài liu tác gi trình bày các v v chi phí logistics, s cn
thit phi qun lý chi phí logistics trong doanh nghi phát huy li th cnh
tranh và nâng cao li ích kinh t, li ích xã hi cho Trung Quc.
- T chc công tác k toán qun tr ti các doanh nghip vn ti thy n a
a bàn thành ph H Chí Minh: lun Thành
i hc kinh t thành ph H tài
tác gi lý lun v t chc KTQT ti các DN vn ti thy na
logistics, t o sát thc trng t chc KTQT ta bàn
Tp. H xut mt s các gii pháp hoàn thin t chc KTQT ti
các DN vn ti thy na.
- Nghiên cu vn dng k toán qun tr ti các doanh nghip nh và va hot
c logistics ti thành ph H tài nghiên cu
3
khoa hc cp b: TS Phm Châu Thành. Trong nghiên cu này, tác gi
lý lun v cn thc trng áp dng KTQT dành cho các DN
có quy mô va và nh c logistics ti Tp. H
m, mc tiêu và nguyên tc vn dng KTQT và xây
dng ni dung KTQT, t c gii pháp nhm vn dng KTQT cho
các DN nh và va hoc logistics.
- Lý thuyt và thc hành thông tin k ra quy tài
nghiên cu khoa hc: PGS.TS. Phc, TS. Tr
tài, các tác gi ng v lý lun v thông tin k ra quynh
kinh doanh kt hp vi tìm hiu thc trng t chc thông tin k toán phc v
cho nhà qun tr ra các quynh kinh doanh ca mt s DN sn xu
yt c phiu S giao dch chng khoán Tp. H Chí Minh, t ng
gii pháp nhm thit lp thông tin k toán giúp cho các nhà qun tr
khoa h ra quynh kinh doanh.
Hu ht các nghiên cu trên ch tp trung vào nghiên cu vn dng t chc KTQT
ti các DN nh và va hoc logistics hay phm vi nh
vn ti thy na bàn Tp. H Chí Minh, phân tích chi phí logistics ca DN,
thông tin k ra quynh kinh doanh trong DN sn xut, cn vic
thit lp kênh thông tin rõ ràng và phù hp giúp DN thu thp thông tin k toán cn
thit phc v công tác qu u hành ca các DN ho c
logistics, c th là ra quynh t i pháp hoàn thin t chc k toán qun
tr ti các doanh nghip ho c logistics a bàn Tp. H Chí
Minh.
3. Mc tiêu nghiên cu
- Mc tiêu tng quát:
Tìm hiu t chc k toán qun tr ti các DN hoc logistics
và thc tin áp dng a bàn Tp. H t xut mt s gii
pháp t chc k toán qun tr ti các DN hoc logistics trên
a bàn Tp. H Chí Minh.
4
- Mc tiêu c th:
H thng hóa các v lý lun v k toán qun tr, ni dung k
toán qun tr, t chc k toán qun tr ca doanh nghip hong trong
c logistics.
Thc trng t chc k toán qun tr ti các doanh nghip hong trong
c logistics ta bàn thành ph H Chí Minh.
xut mt s gii pháp nhm t chc k toán qun tr ti các doanh
nghip hoc logistics a bàn thành ph H Chí
Minh.
4. ng và phm vi nghiên cu
- ng nghiên cu: k toán qun tr ti các doanh nghip hong trong
c logistics.
- Phm vi nghiên cu: k toán qun tr ti các doanh nghip hong trong
c logistics ti thành ph H Chí Minh.
5. u
c mc tiêu nghiên cu, trong lun án này tác gi s d
nghiên cnh tính.
- H thng hóa các v lý lun v k toán qun tr, ni
dung k toán qun tr, t chc k toán qun tr ca doanh nghip ho ng
c logistics.
toán qun tr, logistics.
c m t chc k toán qun tr ca doanh nghip hong trong
c logistics.
Vn dc logistics mt s quc gia trên th
gii và bài hc kinh nghim cho Vit Nam.
- Thc trng t chc k toán qun tr ti các doanh nghip hong
c logistics a bàn thành ph H Chí Minh.
Khái quát v tình hình chung ca các DN hoc
logistics ti Vit Nam.
5
c trng t chc KTQT ti các DN ho
vc logistics a bàn Tp. H Chí Minh.
ng vn: phng vn nhà qun tr DN, k ng,
i trc tip làm công tác k toán trong DN v thc trng t chc
KTQT ti các DN honh vc logistics ta bàn Tp. H
Chí Minh.
T áp dng hp s lio sát làm
t s gii pháp.
- xut mt s gii pháp t chc k toán qun tr ti các doanh
nghip hoc logistics a bàn thành ph H Chí Minh.
ng kt kinh nghim:
chc KTQT ti các DN ho c
logistics.
chc KTQT ti các DN ho c
logistics ta bàn Tp. H Chí Minh.
6. i ca lu
V mt khoa hc
o Nêu m, u ki t chc KTQT ca các DN hong trong
c logistics.
o Khái quát v thc trng t chc KTQT ti các DN ho
vc logistics a bàn Tp. H Chí Minh.
o Gii pháp t chc KTQT ti các DN hoc logistics
a bàn Tp. H Chí Minh.
V mt thc tin
o Làm rõ thc trng
t chc KTQT ti các DN hong c
logistics, cho thy rõ nhu cu v thông tin KTQT ca các DN.
o Kt qu nghiên cu s hi ngh nghic
xây dng dn thc hin KTQT ngày
càng chi tiu ca DN, quy hoch và xây d h
tng phc v cho vic phát trin ngành logistics.
6
7. Kt cu ca lu
Ngoài li m u, kt lun, mc lc, ph lc và tài liu tham kho, b cc c
tài g
- ng quan k toán qun tr và t chc k toán qun tr trong
các DN logistics.
- c trng t chc k toán qun tr ti các doanh nghip hot
c logistics a bàn Tp. H Chí Minh.
- t s gii pháp t chc k toán qun tr ti các doanh nghip
hoc logistics ta bàn Tp. H Chí Minh.
7
TNG QUAN K TOÁN QUN TR
VÀ T CHC K TOÁN QUN TR
TRONG CÁC DOANH NGHIP LOGISTICS
1.1 Tng quan v k toán qun tr
1.1.1 toán qun tr
Có nhiu quan nim khác nhau v k toán qun tr do tip cn t nhi khác
nhau. Các khái nic s dng ph bin hi
- toán quc t toán qun
tr nh dng, tng hp, phân tích, lp báo biu, gii trình
và truyt thông tin cho nhà qun tr lp k hoc
thc hin trong phm vi ni b mt t chc m bo vic s dng có hiu
qu các ngun lc ca t ch.
- Vin k toán viên Hoa K toán qun
tr là mt ngh n vic h tr ra quynh, xây dng và trin
khai k hoch và h thng qun lý kt qu thc hin, cung cp chuyên môn v
tình hình tài chính, ki h tr qun lý trong vic xây dng và thc
hin chic t chc.
- Theo GS H.Bouqui hc Paris ng phái k toán qun tr ca
toán qun tr là mt h thng cung cp cho các
nhà qun tr u hành các t chc nht hiu qu .
[15]
- Theo lut k toán Vic quc hi khóa 11 thông qua ngày 17 tháng 6
toán qun tr là vic thu thp, x lý, phân tích và cung cp thông
tin kinh t, tài chính theo yêu cu qun tr và quynh tài chính trong ni b
k . [16]
v k toán qun tr cho thy k toán qun tr có
nhm sau:
- Là mt h thng k toán cung cng.
- ng s dng thông tin là nhà qun tr ni b doanh nghip.
8
- Thông tin k toán qun tr phc v ch yu cho vic thc hin tt các ch
ca nhà qun tr doanh nghip.
1.1.2 Vai trò ca k toán qun tr
Chng ca các quynh qun tr ph thuc vào quá trình x lý thông tin k
u thông tin sai s dn quynh sai nên k
toán qun tr cn cung ci qun lý mt cách có hiu qu. Vai trò
ca k toán qun tr:
- Cung cp thông tin cho quá trình xây dng k hoch và d toán: lp k hoch là
xây dng các mc tiêu phc và cách thc hi t m
hoch mà nhà qun tr ng là các d toán giá bán,
d toán doanh thu, d toán tin tr cn n
ng hong cho tng b phn, t toán giúp h có th
s dng tn lc.
- Cung cp thông tin cho quá trình t chc thc hin: nhà qun tr cn liên kt
cht ch gia yu t i và ngun l có k hoch hiu qu, và nh
có thông tin ca k toán qun tr d n trong
o hàng ngày.
- Cung cp thông tin cho quá trình kip k hoch và
thc hin, nhà qun tr cc cung cp các báo cáo thc hin nhm phn hi
v v n kt qu sn xut và tiêu th, t
guyên nhân y thông tin k toán giúp nhà qun tr
thc bn cht v u chnh cho h s
dng tn lc.
- Cung cp thông tin cho quá trình ra quynh: ra quynh là s kt hp ca
c ba chc p k hoch, t chc thc hin, ki có
c thông tin thích hp cho quá trình ra quynh k toán qun tr phi chn
lc nhng thông tin cn thit, thích hp ri tng hp, phân tích cho nhà qun tr.
T i mi, ci tin công tác qun lý ca doanh nghip, tt c các
ngun lc ca doanh nghic k ng thành các
ch tiêu kinh t, biu hii hình thc giá tr, nhm cung cp thông tin có giá
tr cho chrình kit qu
9
hong kinh doanh nh nhn bit ti thc hin và nhng nguyên
nhân sai lch gia kt qu so vi m ra, t n nhi
có th xy ra ra các gii pháp tin hàn
lai giúp doanh nghip phát hin các tin phc khai thác, phát
hin nhng tn ti yu kém.
1.1.3 Ni dung ca k toán qun tr
1.1.3.1 H thng k toán chi phí
a. Khái nim chi phí và phân loi chi phí
Chi phí là giá tr ca mt ngun lc b tiêu dùng trong ho ng sn xut kinh
doanh ca t ch c mt m.
Chi phí sn xut là nhng hao phí v ng sng vt hóa phát sinh
gn lin vi quá trình sn xut. Chi phí sn xut phát sinh liên t
dng theo tng loi hình sn xut.
Có nhiu cách phân loi chi phí phát sinh trong mt DN, mi cách phân loi s
mang li mt công dng khác nhau trong vic cung cp thông tin cho nhà qun lý:
- Theo tính cht, ni dung kinh t ca chi phí bao gm: chi phí nguyên vt liu,
chi phí nhân công, chi phí khch v mua ngoài, chi phí
khác bng tin.
- Theo chng: chi phí sn xut và chi phí ngoài sn xut.
- Theo mi quan h vi thi k nh li nhun: chi phí sn phm và chi phí
thi k.
- Theo mi quan h vng chu chi phí: chi phí trc tip và chi phí gián
tip.
- Theo cách ng x ca chi phí: binh phí và chi phí hn hp. [12]
b. Các mô hình k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
Bao gm:
- Mô hình theo chi phí thc t: m bo tính chính xác giá thành
sn phm vì các chi phí sn xut thc t c tp hp sau quá trình sn xut
n phm th hin chi phí sn xut trong quá kh,
10
rt phù hp vi thông tin theo yêu cu, nguyên tc và chun mc k toán khi
trình bày trên báo cáo tài chính. Tuy nhiên, thông tin v chi phí sn xut và giá
thành sn xut cung cp cho nhà qun tr c nhanh chóng và kp thi
phc v cho quá trình qun lý và ra các quynh kinh doanh.
- Mô hình theo chi phí thc t kt hc tính: theo mô hình này giá
thành sn phnh va trên chi phí thc t phát sinh va d
s t liu trc tip và chi phí nhân công trc
tip da trên chi phí thc t, còn chi phí sn xuc tính phân b.
Cui k tin hành x lý chênh lch chi phí sn xut chung do tp hp theo chi
phí thc t c tính. Thông tin v giá thành sn
phm ca mô hình này có th c tính bt k thm nào nên có th cung
cp thông tin mt cách kp thi phc v cho vic ra quynh kp thi ca nhà
qun lý.
- nh mc: theo mô hình này thì vic tính giá thành sn
phm dnh mc tiêu hao v vt tng; d toán v chi phí
phc v sn xut. Cui k, da vào nhng chi phí thc t phát sinh trong k k
so sánh vnh mc k toán s nh khon chênh lch do
nh mc, tìm ra nguyên nhân chênh ln pháp x
lý. Yêu cu ca mô hình này là doanh nghip phi thit lc h thnh
mc kinh t, k thut hoàn chnh, phù hp vm sn xut kinh doanh
c và trung bình chung c ng thi có h thng hch toán
c thit k ng có kh p thông tin nhanh nh
tin cy cao.
Xây dng mt h thng ch nh mc theo tiêu chun là mt công vic mang
tính ngh thut cao. Trách nhim xây dnh mc chi phí không ch thuc v
nhân viên KTQT mà c nhng nhà qun tr hiu rõ hong sn xut kinh doanh ca
t chc. Vic phân tích kt qu thc hin so vnh mc ca các yu t sn xut
thành các nhân t ng nhu t
nào:
+ Bing v giá phn ánh giá ca m nguyên liu hay giá ca m
th sn xut ra m sn ph nào.
11
+ Bing v ng phn ánh tiêu hao vt chng th sn
xut ra mt sn ph nào.
Bing xy ra do nhiu yu t ng, va ch quan va khách quan, có th do
chính quá trình sn xut ca doanh nghip hoc do bing ca các yu t bên ngoài
doanh nghip. Mui DN phi kic chi phí, nguyên
nhân ca s bi có gii pháp kp thi nhm s dng ngun lc mt
cách có hiu qu. [8]
1.1.3.2 D toán ngân sách
D toán ngân sách là nhng tính toán, d kin mt cách toàn din mc tiêu kinh t,
tài chính mà doanh nghip cc trong k hong, ng thi ch rõ cách thc
và bing ngun l thc hin mc tiêu và nhim v toán ngân
hong ca tng b phn, t nh trách
nhim ca tng b phn nhm phc v tt cho quá trình hoch nh, t chc và kim
soát.
D toán ngân sách toàn công ty bao gm h thng các d toán tiêu
th sn phm, d toán sn xut, d toán chi phí nguyên vt liu trc tip, d toán chi
phí nhân công, d toán chi phí sn xut chung, d toán chi phí bán hàng, d toán chi
phí qun lý doanh nghip, d toán giá vn hàng bán, d toán vd toán tn
kho thành phm hàng hóa, d toán tin mt, d toán kt qu kinh doanh, bi
k toán d [15]
Theo tác gi Thomas P. Edmonds, Cindy D. Edmonds, Bor Yi Tsay (2000), có 3
mô hình d toán sau:
Mô hình nh thông tin t trên xung:
Qun tr cp cao
Qun tr trung gian
Qun tr c s
Qun tr trung gian
Qun tr c
Qun tr c
Qun tr c
1.1: Mô hình nh thông tin t trên xung
12
(Ngun: Thomas P. Edmonds, Cindy D. Edmonds, Bor Yi Tsay (2000))
Vi mô hình nh này, các ch tiêu và k hoch thc hin s c ban qun tr
cp cao ra quynh thc hic truyn xung ban qun tr
cp trung gian, ban qun tr cp trung gian nhc quynh s giao cho qun tr
c thc hin các m ra. [19]
Mô hình nh thông tin phn hi:
(Ngun: Thomas P. Edmonds, Cindy D. Edmonds, Bor Yi Tsay (2000))
c cp qu ra mc tiêu d toán, các ch tiêu này s
xung cho cp qun lý trung gian, cp qun lý trung gian trin khai xung cp qun lý
. cp qu tùy theo ngun lc mà tng b ph gi các mc tiêu
có th n hi v cp trung gian nhng mc tiêu khó thc hin, cp
trung gian phn hi cp qun lý cao cp xem xét thêm vào các ch tiêu hay b bt các
ch tiêu cho phù hp vu kin hin ti doanh nghii, xét
duyng hong ca DN mình. [19]
Mô hình thông tin t i lên:
(Ngun: Thomas P. Edmonds, Cindy D. Edmonds, Bor Yi Tsay (2000))
Qun tr cp cao
Qun tr trung gian
Qun tr c
Qun tr trung gian
Qun tr c
Qun tr c
Qun tr c
Qun tr cp cao
Qun tr trung gian
Qun tr c
Qun tr trung gian
Qun tr c
Qun tr c
Qun tr c
1.2: Mô hình thông tin phn hi
1.3: Mô hình thông tin t i lên
13
Vi mô hình này, d c lp t cp qun lý cp thp nhn cp qun lý cp
cao nht. Các b phn qun lý c vào kh u kin ca cp
lp d n lý cp trung gian. Qun lý cp trung gian
tng hp s liu ca c và trình lên qun lý cp cao. Qun lý cp cao s tng
hp s liu ca qun lý cp trung gian và kt hp vi tm nhìn tng quát, toàn din v
toàn b doanh nghip, t p d toán ca DN. [19]
1.1.3.3 K toán theo các trung tâm trách nhim
Thông tin có th kic ca mt b phn là nhng thông tin
v doanh thu, chi phí, vn tr ca b ph
quyng lên nó. Bao gm trung tâm chi phí, trung tâm li nhun và trung
. [4]
- Trung tâm chi phí: bao gm:
o Trung tâm chi phí tiêu chun: nhà qun tr trung tâm CP tiêu chun
có trách nhiu hành ho ng sn xut t
c k hoch sn xung thm bo chi phí thc t phát
t quá chi phí tiêu chun.
o Trung tâm chi phí d toán: nhà qun trung tâm CP d toán có trách
nhi u hành ho ng sn xut trung tâm sao cho hoàn thành
nhim v ng thm bo chi phí thc t phát sinh không
t quá chi phí d toán. [10]
- Trung tâm li nhun: là trung tâm trách nhim mà nhà qun tr phi chu trách
nhim vi kt qu sn xut và tiêu th ca trung tâm. Do vy, nhà qun tr c
quyn quynh v nhng v nh giá, marketing, sng sn xut,
ngun cung cng thc giao qun lý và s dng
mt s vn ca t chc cùng nhim v to ra li nhun t vic s dng ngun
v. Thành qu ca các trung tâm li nhu
ch tiêu:
o Mm li nhun.
14
o T l thc hin k hoch li nhun.
Bên cn tr còn phi nh phm vi chi phí mà nhà qun tr
trung tâm có th kii vi ch tiêu doanh thu, còn ph
o c mc tiêu th d toán hay không?
o toán hay không?
o toán hay không? [10]
- Trung : là mt b phn mà các nhà qun tr cc quyn ra
quyi vi li nhun và v ca các
ng vic s d
T l hoàn v.
Li nhun còn li RI. [4]
Bng tng hp các ch t qu ca các trung tâm:
Bng 1.1: N các trung tâm trách nhim
Loi trung tâm
Ch yu
Trung tâm chi phí
Các báo cáo bing v chi phí
Trung tâm li nhun
- Li nhun
- Các hình thc báo cáo KQKD
T l hoàn v
(Ngun: tác gi tng hp)
1.1.3.4 Thit lp thông tin k toán qun tr cho vic ra quynh và d báo
Thông tin k toán là nhng d liu v kinh t c x lý hp vi nhu
cu ci s d i s dn tr s
nh phù hp. [11]
Ni dung thông tin k ra quynh trong DN phi chng các nhân t
to ra giá tr trong hong DN, bao gm:
Thông tin tiêu chun ni b: bao gnh, tiêu chunh tính và
ng giúp nhà qun tr nhn di cho
vic thit lp thông tin k toán ra quynh kinh doanh.
15
Thông tin linh hot, phù hp: m u có m nh
ng ca m c m khác nhau và thông tin
ng là các d toán. Da trên các d c lp
và thc hin, DN cn cán kt qu thc t thc hin
kt qu hong sn xut, kt qu hong tiêu
th, kt qu kinh doanh, kt qun s dng v ra các
quynh, nhà qun tr ci chiu gia thông tin thc t và d toán tìm
ra chênh lch, phân tích chênh l có cách ng
x phù hp. [17]
Ra quynh là mt trong nhng chn nht ci qun lý, nhà
qun lý luôn ph t ra câu hi và t tr lp tc sn xut nhng sn
phm nào? La chn sn ph tiêu th trên th có
i, ra quynh là mt nhim v c ti nhà qun lý
phi tp hp nhiu loi thông tin và bit cách la chn các thông tin thích hp cho vic
ra quynh.
Có hai loi quynh kinh doanh:
Quynh ngn hn: là quynh kinh doanh mà thi gian hiu lc, thi
gian ng và thc thi ci mc ngt
chu k kinh doanh ca DN.
Quynh dài hn: là nhng quynh có thi gian hiu lc, thi gian
ng và thi gian th c mt chu k kinh
doanh ca doanh nghip. Vì v n quynh chính xác nhà qun tr
phi cân nhc, so sánh, la chn da trên nh khoa hc. [4]
16
Bng 1.2: Các loi quyng gp
Quynh ngn hn
Quynh dài hn
Quy nh v s tn ti hay
loi b mt b phn kinh
doanh trong k k hoch
Quy sn
xut hay mua ngoài nguyên
liu, sn phm
Quy nh bán ra ngoài các
bán thành phm hay tip tc
ch bin thành thành phm ri
bán
Quy nh v mua sm máy
móc thit b mi, thit b nào
i hiu qu kinh t cao
nht.
Quy nh thay th, ci to
có nên tin hành ngay
không?
Quynh nên mua hay nên
thit b.
Quy nh m rng quy mô
sn xu c cnh
Quy nh la chn các
i.
(Ngun: tác gi tng hp)
Bên cuynh hàng ngày ti các doanh nghip rng
n vim s i mc chi
phí Phân tích mi quan h chi phí - sng - li nhun là xem xét mi quan h
ni ti ca các nhân t: Giá bán, sng, binh phí, kt cu mng
thi xem xét s ng ca các nhân t n li nhun ca doanh nghip. Phân
tích mi quan h C-V-ng trong vic khai thác kh
tim tàng ca doanh nghip, là n dây chuyn
sn xunh giá sn phm, chic bán hàng
Các gi thuyt khi phân tích chi phí - sng - li nhunc khi phân tích
mi quan h CVP, cn các gi thuyt sau :