SKKN Một số kinh nghiệm giải toán trên máy tính casio

Cộng hoã xã hội chủ nghĩa việt nam
c lp - t do - hnh phỳc
N NG K SNG KIN CI TIN K THUT
cp huyn
Kính gửi : Hi ng xét duyt sáng kin cp huyn
Ban thi ua khen thng cp huyn
Tên tôi là : Nguyễn Hiếu Thảo
Trình vn hoá : 12/12
Quc tch : Việt Nam
Gii tính : Nam
Ngày tháng nm sinh : 01/08/1982
Dân tc : Kinh
a ch liên h : Khu ph 7 - Th Trn Mng Tè
in thoi :
H sơ gm có:
1. Phiu ng ký : 1
2. Bn mô t gii pháp trin khai :1

Bản Mô tả sáng kiến cải tiến kỹ thuật
A. Thông tin chung
1. Tên giải pháp : Mt s kinh nghim gii toỏn trờn mỏy tớnh casio
2. Thuộc lĩnh vực: Giáo dục.
3. Ngời thực hiện sáng kiến: Nguyễn Hiếu Thảo
Tên cơ quan đơn vị: Trờng THCS Thị Trấn
Địa chỉ liên hệ: Trờng THCSTT huyện Mờng Tè tỉnh Lai Châu
Số điện thoại:
2
B. Phần tóm tắt nội dung giải pháp.
1. Vấn đề giải pháp đã giải quyết.
Động viên, khích lệ học sinh khắc phục khó khăn vơn lên trong học tập.
Là dạng toán giải trên giấy, kết hợp với máy tính nên yêu cầu học sinh cần có kĩ

năng giải toán đồng thời sử dụng thành thạo trên máy tính cầm tay, ngoài ra còn có
những dạng toán vợt khỏi chơng trình học của các em (Vận dụng định lí Bezu tìm d
của phép chia đa thức cho đơn thức, vận dụng lợc đồ hoocne tìm thơng của phép chia
đa thức cho đơn thức, một số dạng toán viết theo quy luật, bài toán nghiệm nguyên.)
do vậy trong quá trình giảng dạy giáo viên cần nghiên cứu tìm ra phơng pháp phù
hợp với đối tợng học sinh, để học sinh chủ động lĩnh hội kiến thức và có thể vận
dụng một cách linh hoạt và sáng tạo.
Song song với việc chủ động lĩnh hội kiến thức của học sinh thì việc kiểm tra
đánh giá luôn coi trọng và phải đợc tiến hành thờng xuyên để giáo dục ý thức học và
chuẩn bị bài của học sinh.
2. Mô tả nội dung giải pháp.
Nhiều năm có nhiều em học sinh đợc tiếp xúc với rất nhiều kì thi HSG, đặc biệt
năm học 2009 - 2010 là năm thứ 4 các em đợc làm quen với kì thi HSG giải toán trên
máy tính casio để nhằm chọn ra những em học sinh có khả năng phát triển t duy giải
toán đồng thời vận dụng linh hoạt trên máy tính cầm tay. Muốn vậy các em học sinh
phải yêu thích và có năng lực với bộ môn, là ngời giáo viên nói chung và bản thân tôi
nói riêng để thu hút sự ham học hỏi của các em trớc tiên phải giúp cho các em hiểu
đợc tầm quan trọng của môn toán trong thực tế đời sống và sản xuất.
Qua những kiến thức thực tế, với các thao tác, kĩ năng t duy, suy luận một cách
lôgic, từ đó các em sẽ vận dụng đợc kiến thức của môn toán vào thực tiễn.
Việc vận dụng thành thạo lý thuyết, công thức toán vào thực hành cho học sinh có
một kĩ năng, trí tởng tợng tìm tòi để áp dụng vào những công việc cụ thể trong cuộc
sống và sản xuất
Để vận dụng đợc phơng pháp trên, đòi hỏi giáo viên phải đi đúng phơng pháp, tìm
tòi, vận dụng thích hợp ở từng bài dạy.
3
VD: Với dạng toán đồng d thức: (Tìm chữ số hàng đơn vị, hàng trăm, hàng nghìn,
chứng minh sự chia hết của một biểu thức cho một số tự nhiên.)
GV phải hớng hẫn cho học sinh hiểu đợc cần phải tìm d của phép cho biểu thức đó
cho số tự nhiên nào.

3. Điểm mới điểm sáng tạo.
Khi dạy một tiết toán và vận dụng vào máy tính cầm tay cần cho học sinh đạt đợc
một số vấn đề sau:
- HS biết, nắm đợc nội dung kiến thức của bài, vận dụng đợc vào máy tính từ đó hình
thành nên kĩ năng
- Từ lý thuyết các em áp dụng vào thực tế có thể làm đợc một số công việc cụ thể, rút
ra đợc bài học cho bản thân.
- Đọc song một nội dung bài toán học sinh phải tóm tắt, phân tích đợc bài toán và
tìm ra đợc các bớc cần làm.
- Có bao nhiêu cách giải, nên chọn cách nào cho phù hợp với bài toán sau đó giáo
viên có thể gọi nhiều em lên giải tơng ứng với số cách vừa tìm đợc.
- Giáo viên nhận xét, động viên, khen ngợi những bài toán có phơng pháp giải tối u
nhất
- Mỗi tiết học giáo viên cần phải củng cố lại nội dung kiến thức của bài, các bớc giải
một bài toán cụ thể và vận dụng vào máy tính để học sinh có thể nhớ lâu và vận dụng
linh hoạt, hiệu quả.
4. Hiệu quả kinh tế - Xã hội.
Qua nhiều năm học sinh đợc rèn luyện kĩ năng giải toán, đợc giáo viên hớng dẫn
giải một số dạng toán vợt khỏi chơng trình học mà có thể nói là kiến thức cao siêu
và vận dụng đợc vào máy tính, bản thân học sinh cảm thấy mình lĩnh hội đợc rất
nhiều những phơng pháp giải một bài toán, trau rồi đợc nhiều kiến thức hơn có thể
vận dụng rộng rãi cho nhiều bài toán từ đó học sinh cảm thấy yêu thích môn học.
Không chỉ vậy việc sử dụng máy tính trong giải toán còn giúp học sinh có đợc
những kiến thức và thêm am hiểu hơn về máy tính, đó là cơ sở để khơi gợi niềm đam
mê máy tính phục vụ cho công việc, học tập sau này.
4
Thực tế cho thấy đối với tiết dạy giải toán trên máy tính cầm tay, nếu giáo viên đa
ra những bài toán yêu cầu vận dụng giải trên máy tính phát huy đợc tính tích cực chủ
động của học sinh. Trên cơ sở đó học sinh vừa ghi chép vừa nghe vừa suy nghĩ sẽ
phát huy đợc tính chủ động lĩnh hôi tri thức của học sinh.

5. Khả năng áp dụng.
Rèn kĩ năng giải toán và vận dụng trên máy tính cầm tay không chỉ áp dụng với
bộ môn toán mà còn đợc áp dụng cho bộ môn hoá học, sinh học, vật lí của bậc học
THCS và THPT nói chung
6. Tình hình áp dụng, triển vọng áp dụng giải pháp.
Trong năm học 2009 - 2010 tôi đợc nhà trờng phân công trực tiếp bồi dỡng học
sinh ôn thi giải toán trên máy tính cầm tay, qua khảo sát học lực đầu năm học và đã
chọn ra 10 em học sinh là học sinh khá giỏi và có khả năng phát triển, yêu thích môn
toán để ôn luyện giải toán trên máy tính, bản thân tôi đã nghiên cứu và đa ra phơng
pháp giảng dạy phù hợp. Qua một thời gian thực nghiệm tôi đã thấy rõ sự thay đổi
tích cực của các em. Song tôi vẫn cha hài lòng với kết quả đạt đợc mà tôi vẫn tự
nghiên cứu, tìm tòi các tài liệu có liên quan đến môn học, thờng xuyên su tầm các đề
thi HSG giải toán trên máy tính của các tính thành, học hỏi kinh nghiệm giảng dạy
của đồng nghiệp đi trớc để nâng cao hiệu quả trong việc giảng dạy ở từng bài dạy
cho HS
C. Phần mô tả nội dung chính của giải pháp
1. Tên nội dung chính của giải pháp: Một số kinh nghiệm giải toán trên máy
tính casio.
2. Mô tả giải pháp kỹ thuật đã biết.
Trong dạy học giải toán trên máy tính cầm tay, kiến thức để học sinh vận dụng
vào giải một bài toán trớc tiên trên giấy là rất rộng rồi vận dụng vào công việc tính
toán viết quy trình thực hiện trên máy tính do vậy yêu cầu đối với học sinh cần nắm
chắc kiến thức và có kĩ năng thao tác máy tính. Có những tiết học mà kiến thức của
bài lại trớc chơng trình hoặc không có trong chơng trình học của các em do vậy kiến
thức mà các em cần lĩnh hội có thể nói là thừa nhận và áp dụng
5
a. Bản chất
Từ kĩ năng biến đổi công thức toán, những suy luận logic toán học sinh tự khai
thác và lĩnh hội tri thức rồi vận dụng những thao tác trên máy vào giải toán
b. Quá trình thực hiện.

Chủ yếu giáo viên đa ra những bài tập, những dạng toán mỗi loại có phơng pháp
giải và vận dụng khác nhau, tuy nhiên ở tất cả các dạng toán học sinh cần phải t duy
và suy luận logic để chứng minh công thức và rồi có thể áp dụng cho bài toán, dạng
toán cụ thể.
c. Ưu điểm và nhợc điểm.
* Ưu điểm:
Giáo viên đa ra những bài tập, dạng toán đòi hỏi học sinh cần phải t duy cao độ
để khái thác phơng pháp giải cụ thể cho từng dạng toán, điều đó giúp cho học sinh
rèn luyện kĩ năng giải bài tập toán và chủ động lĩnh hội tri thức. Là bộ môn đợc áp
dụng vào máy tính nên lôi cuốn sụ chú ý và tính tò mò ham học hỏi của học sinh.
* Nhợc điểm:
Các em phần lớn là HS dân tộc nên việc am hiểu ngôn ngữ, ký hiệu toán học,
các tài liệu liên quan đến môn học còn hạn chế rất nhiều, bên cạnh đó các em còn bỡ
ngỡ khi tiếp xúc với phơng pháp dạy học tích cực và đặc biệt việc vận dụng giải toán
trên máy tính cha thành thạo cho nên các em cha chủ động suy luận, nghiên cứu các
bớc cần làm cũng nh việc sử dụng, thao tác trên máy tính còn lóng ngóng. Nên trong
các tiết học cần có sự t duy, suy luận thực hiện thao tác máy các em cảm thấy gò bó,
khó chịu và không có ích trong việc truy lĩnh tri thức. Vậy muốn các em có ý thức
học, yêu thích môn toán. Là GV trực tiếp giảng dạy phải làm nh thế nào? Đó chính là
một câu hỏi mà nhiều GV trực tiếp giảng dạy phải trăn trở.
3. Mục đích của giải pháp.
Dạy học giải toán trên máy tính cầm tay đòi hỏi học sinh phải t duy, suy luận
chủ yếu là học sinh tự lĩnh hội tri thức dựa trên câu hỏi gợi mở và sự hớng dẫn thao
tác trên máy của giáo viên, điều đó giúp học sinh có đợc những vấn đề sau:
6
- Củng cố lại kiến thức, rèn luyện kĩ năng biến đổi công thức toán và suy luận logic
chặt chẽ.
- Tạo cho học sinh thói quen làm việc độc lập, rèn cho học tính đức tính cần cù chịu
khó từ đó cũng giúp cho học sinh khai phá đợc rất nhiều kiến thức bổ ích.
* Với giải pháp này giáo viên cần phải đạt đợc yêu cầu sau:

- Biết cách hớng dẫn học sinh phân tích, tìm lời giải, khai thác từng bài toán từng
dạng toán và kết hợp trên máy tính
- Giáo viên tổ chức cho học sinh tự hoạt động dới sự hớng dẫn của giáo viên, tổ chức
tạo hứng thú trong mỗi tiết học
- Rèn luyện kĩ năng giải bài tập toán và suy luận logic
4. Mô tả giải pháp.
a. Nguyên lí giải pháp
Là những biện pháp cách thức, hành động của giáo viên và học sinh trong các
tình huống nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học, các kĩ thuật dạy học cha
phải là phơng pháp dạy học độc lập, chúng là những thành phần của phơng pháp dạy
học. Kĩ thuật dạy học là đơn vị nhỏ nhất của phơng pháp dạy học. Trong phơng pháp
dạy học có nhiều kĩ thuật khác nhau
b. Cơ sở lí luận của dạy học giải toán.
Ngoài việc nắm tri thức học sinh còn phải có kĩ năng kĩ xảo giải toán và thao tác
máy tính để chẩn bị cho việc vận dụng vào thực tiễn
Sự chuyển hoá kiến thức thành kĩ năng kĩ xảo đợc thể hiện qua việc vận dụng
giảibài tập và vận dụng thao tác tính toán trên máy
* Cơ sở, phơng pháp dạy học giải toán trên máy tính theo hớng tích cực
Thực chất là hớng tới học tập tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo chống lại thói
quen học tập thụ động theo kiểu truyền thống. Dạy học tích cực là một trong những
mục tiêu chung và cũng là một tiêu chuẩn để giáo dục có hiệu quả.
* Cơ sở thực tiễn.
Trong những năm gần đây, việc nâng cao chất lợng giảng dạy của của giáo viên
và chất lợng học tập của học sinh đợc Đảng và Nhà nớc trú trọng và quan tâm. Thực
7
hiện nghị quyết TW của Đảng về việc phát triển toàn diện và hình thành nhân cách
học sinh, đáp ứng nhu cầu CNH - HĐH đất nớc là nhiệm vụ chung của mỗi giáo
viên. Mục tiêu đaòi tạo thế hệ tơng lai của đất nớc
b. Các nội dung chủ yếu của công nghệ.
Căn cứ vào yêu cầu đổi mới, phơng pháp dạy học bậc THCS, thực trạng của nhà

trờng, tình hình học sinh, kinh nghiệm của bản thân trong quá trình dạy học. Qua
quá trình trao đổi cùng đồng nghiệp cùng quá trình nghiên cứu tìm tòi tài liệu liên
quan tới kĩ năng giải toán trên máy tính của học sinh THCS nói chung và học sinh tr-
ờng THCS Thị trấn nói riêng nhằm từng bớc nâng cao chất lợng dạy và học cụ thể
nh sau:
1. Khảo sát tình hình học tập của học sinh.
Để sáng kiến đạt kết quả, ngay từ đầu năm học khi nghiên cứu lựa chọn sáng
kiến, bản thân tôi lập kế hoạch: Đầu tiên khảo sát kĩ năng giải bài tập toán của học
sinh qua những tiết học từ đó nhận định chính xác khả năng phát triển t duy của học
sinh đối với bộ môn
2. Một số biện pháp thực hiện.
Từ đặc điểm tình hình học tập bộ môn toán của học sinh trờng THCS Thị trấn,
căn cứ vào thực trạng khảo sát đầu năm, Để thực nghiên cứu đề tài này bản thân tôi
đã sử dụng nhiều phơng pháp khác nhau nhằm phát huy khả năng của mỗi học sinh.
Trong quá trình biên soạn giáo án giáo viên cần phải chuẩn bị đặt ra cho học sinh
những câu hỏi mang tính gợi mở giúp học sinh dễ dàng phân tích bài toán và nhanh
chóng tìm ra phơng án giải bài toán. Giáo viên cũng cần hình thành cho học sinh một
quy trình làm việc cụ thể với một số kĩ năng:
* Kĩ năng đọc và phân tích bài toán.
Sau khi đọc nội dung bài toán học sinh có thể phân tích và phát hiện ngay hớng
giải bài toán.
8
VD: Bài toán: Tìm chữ số hàng chục của 2008
2009
. Sau khi đọc bài toán học sinh hiểu
đợc rằng chữ số hàng chục của 2008
2009
chính là chữ số hàng chục trong d của phép
chia 2008
2009

cho 100, vậy vấn đề đặt ra là phải tìm d của phép chia 2008
2009
cho 100.
* Kĩ năng trình bày bài giải trên giấy và thực hiện thao tác máy tính
Khi định hớng đớc cách giải bài toán học thì kĩ năng trình bày lời giải của bài
toán là rất quan trọng do vậy học sinh cần đợc rèn luyện kĩ năng trình bày bài toán.
c. Kết quả của giải pháp.
Qua việc áp dụng giải pháp đợc nghiên cứu trong mỗi tiết học, bài học giải toán trên
máy tính casio bản thân tôi thấy học sinh cảm thấy hứng thú và yêu thích môn học,
đồng thời khả năng vận dụng các phơng pháp giải một bài toán và áp dụng vào máy
tính rất phong phú. Trong các tiết học giáo viên cần có những câu hỏi cụ thể mang
tính gợi mở để học sinh cảm nhận rằng môn toán không phải là khó, học sinh ngày
càng yêu thích môn học hơn.
5. Đánh giá giải pháp
* Điểm mới: Các em học sinh thờng cho rằng môn toán là khó do vậy hầu nh không
quan tâm tới việc vận dụng giải toán trên máy tính. Nhng hiện nay do đặc thù của bộ
môn cùng với công cuộc cải cách nâng cao chất lợng giáo dục, do vậy trên thị trờng
xuất hiện xuất hiện tài liệu tham khảo dành cho môn toán mà còn có cả những tài
liệu dành cho học sinh ôn thi HSG giải toán trên máy tính casio
Việc vận dụng kĩ năng giải bài tập toán và vận dụng vào máy tính cầm tay là rất
cần thiết, là thiết thực để đa môn thực hành giải toán vào trong thực tiẫm đời sống và
sản xuất
* Điểm sáng tạo: Dựa trên sự trao đổi, thảo luận học sinh tích của chủ động chiếm
lĩnh tri thức điều đó khiến học sinh có thể nhớ và vận dụng kiến thức lâu hơn. dẫn
đến việc dạy và học đạt kết quả cao hơn.
6. Hiệu quả:
9
* Kỹ thuật:
Giải pháp mang lại hiệu quả cao trong các giải pháp đã đợc vận dụng trớc đây
* Kinh tế: Hiệu quả kinh tế mang tính chất giáo dục cao, có thể vận dụng nâng cao

tính thiết thực trong đời sống và sản suất
Trên đây là bản mô tả sáng kiến kĩ thuật của tôi mong đợc sự xét duyệt của hội dồng
sáng kiến cấp huyện
Ngời viết

Nguyễn Hiếu Thảo
10