Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng TMCP quân đội đến năm 2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM







H NG TN





GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA NGÂN HÀNG TMCP QUÂN I
N NM 2020







LUN VN THC S KINH T

TP.H Chí Minh - Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM






H NG TN





GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA NGÂN HÀNG TMCP QUÂN I
N NM 2020

Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s : 60340102

LUN VN THC S KINH T



Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Minh Tun





TP.H Chí Minh - Nm 2014




LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s kinh t “Gii pháp nâng cao nng lc
cnh tranh ca Ngân Hàng TMCP Quân i đn nm 2020” là công trình
nghiên cu khoa hc ca bn thân tôi.
Các kt qu nghiên cu trình bày trong lun vn này không sao chép ca bt
k lun vn nào khác và cng cha đc công b  bt c ni nào khác.

TP.HCM, ngày 10 tháng 11 nm 2014
H ng Tn

MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
DANH MC BNG
DANH MC HÌNH
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu ca đ tài 2
3. i tng nghiên cu 2
4. Phm vi nghiên cu ca đ tài 2
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. im mi ca đ tài 3
7. Kt cu ca đ tài 4
NI DUNG 5
CHNG 1: C S LÝ THUYT V CNH TRANH 5
1.1. KHÁI NIM V CNH TRANH, NNG LC CNH TRANH VÀ LI TH
CNH TRANH CA DOANH NGHIP 5
1.1.1. Khái nim cnh tranh 5
1.1.2. Các quan đim v cnh tranh 6
1.1.3. Li th cnh tranh 6
1.1.4. Khái nim nng lc cnh tranh 8
1.1.5. Tm quan trng ca vic nâng cao nng lc cnh tranh 9
1.2. TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG
THNG MI 9
1.3. PHNG PHÁP ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI 12
TÓM TT CHNG 1 18

CHNG 2: THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG
TMCP QUÂN I 19
2.1. TNG QUAN V NGÂN HÀNG TMCP QUÂN I 19
2.1.1. Lch s hot đng 19
2.1.2. Tm nhìn, s mng kinh doanh, chc nng, nhim v và mc tiêu ca MB . 20
2.1.2.1. Tm nhìn 20
2.1.2.2. Phng châm chin lc 20
2.1.2.3. Giá tr ct lõi 20
2.2. THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA MB 20
2.2.1. Nng lc tài chính 20
2.2.1.1. Ngun lc tài chính
20
2.2.1.2. Nng

lc

phòng

chng

ri

ro
26
2.2.2. Nng

lc

hot

đng
29
2.2.3. Nng

lc

phát

trin

sn

phm

dch

v

cho

khách

hàng
32
2.2.4.

Mng

li

hot

đng,

h

thng

kênh

phân

phi
36
2.2.5. Thc

trng

v

t

chc

b

máy

và

qun

tr

điu

hành
36
2.2.6. Thc

trng

công

tác

qun

tr

ngun

nhân

lc
38
2.2.7.

Nng lc công ngh thông tin
41

2.3. ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG TMCP QUÂN
I 43
TÓM TT CHUNG 2 46
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH CHO NGÂN
HÀNG TMCP QUÂN I N NM 2020 47
3.1. NHNG C S  RA GII PHÁP 47
3.1.1. Nhng nhân t chi phi xu hng phát trin khu vc ngân hàng đn nm
2020 47
3.1.2. Tm nhìn và mc tiêu phát trin khu vc ngân hàng 48
3.1.3. Mc tiêu phát trin ca MB đn nm 2020 51
3.2. CÁC GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH CA NGÂN
HÀNG TMCP QUÂN I N NM 2020 52
3.2.1.
Nhóm

gii

pháp

v

nhân

lc
52

3.2.1.1. i vi vic tuyn dng và thu hút ngun nhân lc 52
3.2.1.2. i vi đào to và đào to li nhân viên 53
3.2.1.3. i vi vic b trí, s dng nhân viên 54
3.2.1.4. i vi chính sách lng, thng 54

3.2.1.5. Xây dng vn hóa công ty 54
3.2.2. Nhóm gii pháp v công ngh 55
3.2.2.1. i vi h thng phn mm 55
3.2.2.2. i vi h thng phn cng 56
3.2.2.3. i vi vic s dng và khai thác công ngh 56
3.2.3. Nhóm gii pháp nâng cao nng lc tài chính 57
3.2.4.Nhóm gii pháp nhm tng mc đ đa dng hóa sn phm dch v và cht
lng phc v khách hàng 58
3.2.4.1. Nhóm gii pháp v sn phm 58
3.2.4.2. Nhóm gii pháp v m rng mng li hot đng, phát trin th trng 60
3.2.4.3. Nhóm gii pháp v marketing 61
3.2.5. Nhóm gii pháp nâng cao nng lc qun lý và c cu t chc 64
3.2.5.1. Nhóm gii pháp v nng lc qun tr ri ro 64
3.2.5.2. Nhóm gii pháp v tái cu trúc li b máy t chc và hoàn thin các quy
trình, quy đnh v nghip v 66
TÓM TT CHNG 3 69
KT LUN 70
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC BNG

Bng 1.2. Mu bng ma trn hình nh cnh tranh 15
Bng 2.1. Tng tài sn, vn điu l và vn ch s hu MB 21
Bng 2.2. Tng tài sn, vn điu l và vn ch s hu mt s TCTD nm 2013 21
Bng 2.3. H s an toàn vn ca MB 23
Bng 2.4. Li nhun trc thu, ROE, ROA ca MB 24
Bng 2.5. Li nhun trc thu, ROE, ROA mt s TCTD nm 2013 25
Bng 2.6. T l ngun vn ngn hn s dng cho vay trung dài hn ca MB 26
Bng 2.7. S liu huy đng ca MB t nm 2010 -2013 30

Bng 2.8. S liu huy đng ca mt s TCTD nm 2013 30
Bng 2.9. S liu d n ca MB t nm 2010 -2013 30
Bng 2.10. S liu d n ca mt s TCTD nm 2013 31
Bng 2.11. S liu n quá hn ca MB t nm 2010 -2013 31
Bng 2.12. S liu n quá hn ca mt s TCTD nm 2013 31
Bng 2.13. Mng li đim giao dch ca mt s TCTD nm 2013 36
Bng 2.14. H thng phn mm các NHTM VN s dng 41
Bng 2.15. Ma trn hình nh cnh tranh 44

DANH MC HÌNH

Hình 1.1. Các chin lc cnh tranh c bn 7
Hình 1.2. Xây dng các khi tng th ca li th cnh tranh 8
Hình 1.3. Quy trình thc hin phng pháp chuyên gia và xây dng ma trn hình
nh cnh tranh 16
Hình 2.1. Mô hình t chc mb giai đon 2011 - 2015 37





DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

ADB: Ngân hàng phát trin châu Á
ASEAN: Hip hi các nc ông Nam Á
ATM: Máy giao dch ngân hàng t đng
BIDV: Ngân hang TMCP u t à Phát trin Vit Nam.
CAR: T l an toàn vn
CBNV: Cán b nhân viên
CN: Chi nhánh

CNTT: Công ngh thông tin
CSTT: Chính sách tin t
GD: im giao dch
DN: Doanh nghip
DVKH: Dch v khách hàng
FDI: u t trc tip nc ngoài
GDP: Tng sn phm quc dân
HQT: Hi đng qun tr
HTD: Hi đng tín dng.
KHCN: Khách hàng cá nhân
KHDN: Khách hàng doanh nghip
MB: Ngân hàng TMCP Quân i
NHNN: Ngân hàng nhà nc
NHTM: Ngân hàng thng mi
POS: im chp nhn th
ROA: H s sinh li trên tài sn
ROE: H s sinh li trên vn ch s hu.
SACOMBANK: Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín.
TCTD: T chc tín dng
TMCP: Thng mi c phn
VCB: Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
WTO: T chc thng mi th gii
1

M U

1. Lý do chn đ tài
Trc ngng ca thc hin l trình m ca toàn din th trng tài chính
theo đúng cam kt WTO, Hip đnh thng mi Vit Nam - Hoa K, Hip đnh
chung v thng mi dch v trong ASEAN… thì các ngân hàng Vit Nam phi đi

din vi nhng khó khn thách thc ln do phi đng đu vi s cnh tranh gay
gt v th phn kinh doanh vi các ngân hàng nc ngoài, trong khi sc cnh tranh
ca các ngân hàng thng mi trong nc vn còn kém các ngân hàng nc ngoài
v vn, cht lng dch v, ngun lc, trình đ qun lý hot đng và vn đ qun tr
ri ro. Kt qu cnh tranh s xác đnh v th, quyt đnh s tn ti và phát trin bn
vng ca mi ngân hàng. Vì vy, các ngân hàng đu c gng tìm cho mình nhng
chin lc phù hp đ phát huy nhng th mnh ca bn thân, cng nh khc phc
nhng đim yu nhm đón nhn c hi mi khi th trng m ca.
 thc hin chin lc đó, nhiu ngân hàng Vit Nam đã và đang có k
hoch m rng hot đng kinh doanh ra nc ngoài bên cnh các nhà bng đã có mt
 mt s quc gia trên th gii, ch yu là các nc có s lng doanh nghip (DN)
Vit hot đng nhiu. Chng hn, vi Sacombank, sau mt thi gian hot đng di
hình thc chi nhánh ti th trng Campuchia, Ngân hàng đã quyt đnh chuyn đi
chi nhánh thành ngân hàng con 100% vn trc thuc Sacombank, vi vn điu l 38
triu USD. MB đã khai trng chi nhánh ti th đô Phnom Penh, Campuchia, vi vn
pháp đnh 39 triu USD vào cui nãm 2011. Và là ngân hàng Vit Nam th 4 đu t
vào Campuchia, sau Agribank, BIDV, Sacombank Sau đó còn nhiu ngân hàng khác
na cng đang thc hin chin lc này. Hu ht ngân hàng khi m chi nhánh  nc
ngoài đu hng đn các đi tng có quan h vi Vit Nam. Trong đó, ch yu vn
là nhng doanh nghip Vit đang hot đng kinh doanh  nc ngoài, khách hàng
Vit kiu. Mt khác, tng cng đu t ra nc ngoài cng là c s đ các ngân hàng
Vit m rng các hot đng thu hút vn trong bi cnh hot đng tín dng trong nc
tr nên khó khãn hn. Chính vì vây, vic xây dng và phát huy các li th cnh tranh
ca chính bn thân mi ngân hàng đc xem nh là chin lc dài hn trong vic
phát trin hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
2

Ngoài ra, mt trong các ni dung c cu li hot đng tài chính các t chc
tín dng trong đ án “C cu li h thng các t chc tín dng giai đon 2011-2015”
đc Th tng Chính ph phê duyt theo Quyt đnh s 254/Q-TTg ngày

01/03/2012 là: Tng bc chuyn dch mô hình kinh doanh ca các NHTM theo
hng gim bt s ph thuc vào hot đng tín dng và tng thu nhp t hot đng
dch v phi tín dng. Trong thi gian qua, các NHTM VN đã nhn thc đc vai trò
ca dch v phi tín dng mang li ngun thu n đnh, an toàn hn cho các NHTM mc
dù các NHTM phi cnh tranh gay gt trong môi trng khc lit vi nhng điu kin
kinh t khó khn nh hin nay. Vy yu t nào thuc bn thân ngân hàng Quân i
tác đng đn quyt đnh la chn s dng dch v ca khách hàng, khi mà sn
phm ít có s khác bit so vi đi th trên th trng?
Trc nhng thc trng trên, nhm phát trin tt k hoch kinh doanh Ngân
Hàng TMCP Quân i trong thi gian sp ti cng nh phn đu xây dng MB tr
thành mt thng hiu ln trong nc và trong khu vc, nên tôi quyt đnh chn đ
tài: “GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH CA NGÂN
HÀNG TMCP QUÂN I GIAI ON 2013 - 2020”
2. Mc tiêu ca đ tài
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là dùng lý thuyt cnh tranh đ phân tích và
đánh giá nng lc cnh tranh hin ti ca Ngân Hàng TMCP Quân i nhm xác
đnh rõ các nng lc ct lõi ca Ngân Hàng TMCP Quân i . T đó, đ xut các
nhóm gii pháp nhm duy trì và nâng cao nng lc cnh tranh cho Ngân Hàng
TMCP Quân i giai đon 2013 - 2020
3. i tng nghiên cu
Nng lc cnh tranh và các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca
ngân hàng.
4. Phm vi nghiên cu ca đ tài
Phm vi nghiên cu là: Nng lc cnh tranh ca Ngân Hàng TMCP Quân
i  cp đ th trng Vit Nam nhìn t phía doanh nghip
Thi gian nghiên cu: T nm 2009 - 2013.
Thi gian đ xut gii pháp: Giai đon 2013 - 2020.

3

5. Phng pháp nghiên cu
Lun vn này đc thc hin ch yu da trên phng pháp chuyên gia. Cn
c trên các ý kin chuyên gia tác gi lp bng các yu t nhm đánh giá nng lc
cnh tranh ca ngân hàng thng mi, sau đó tin hành kho sát , tng hp đ xây
dng ma trn hình nh cnh tranh, nhm xác đnh các nng lc ct lõi ca MB.
- Phng pháp đánh giá nng lc cnh tranh: S dng ma trn hình nh
cnh tranh các phng pháp phân tích, tng hp t ngun thông tin th cp và s
cp.
+ Thông tin th cp gm các thông tin t các báo cáo thng niên ca MB
và các TCTD có niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam, t các tp chí, báo
cáo chuyên ngành, tng kt ngành, các niên giám, các t chc đu t chng khoán,
báo đài, các website liên quan…
+ Ngun thông tin s cp thu thp bng cách lp bng câu hi, phát phiu
điu tra trc tip vi s lng 30 phiu, s dng phn mm Excel đ tng hp s
liu thu thp.
+ Tham kho ý kin chuyên gia bng cách trao đi vi khi kinh doanh, khi
h tr vn hành, các chi nhánh ca MB, mt s chuyên gia trong ngân hàng, làm c
s xác đnh các yu t xây dng ma trn hình nh cnh tranh ca MB.
Phn gii pháp đc thc hin da vào kt qu phân tích thc trng, các mc
tiêu, chin lc và tham kho ý kin mt s đn v ca MB.
6. im mi ca đ tài
Lun vn này là công trình nghiên cu đu tiên mt cách toàn din v nng
lc cnh tranh ca Ngân Hàng TMCP Quân i đn nm 2020, trên c s phân tích
các yu t liên quan nh môi trng bên ngoài và bên trong, xác đnh các ngun lc
ct lõi, đim mnh và đim yu so vi đi th cnh tranh ca Ngân Hàng TMCP
Quân i t đó làm c s đa ra các kin ngh và gii pháp phù hp.
Nhng kin ngh và gii pháp đa ra trên c s rút ra t kt qu nghiên cu
khoa hc trong lun vn này có th vn dng trong thc tin hot đng kinh doanh
ca Ngân Hàng TMCP Quân i trong thi gian ti nhm khai thác tt các nng
lc vn có ca MB.

4

7. Kt cu ca đ tài
Kt cu ca lun vn bao gm các chng vi các ni dung sau:
- M đu: trình bày tng quan v đ tài bao gm: lý do chn đ tài, mc tiêu
ca đ tài, phm vi và đi tng nghiên cu ca đ tài, phng pháp nghiên cu.
- Chng 1: C s lý thuyt v nng lc cnh tranh: trình bày các s s
lý thuyt phc v cho vic phân tích.
- Chng 2: Thc trng v nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP
Quân i: trình bày thc trng v nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Quân
i, đánh giá thc trng nng lc cnh tranh và các yu t ngun lc ca MB so vi
mt s đi th cnh tranh trên th trng
- Chng 3: Mt s gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca
Ngân hàng TMCP Quân i: đa ra các gii pháp ca MB.
- Kt lun
5

NI DUNG
CHNG 1: C S LÝ THUYT V CNH TRANH

Phn m đu gii thiu tng quan v đ tài bao gm: mc tiêu, đi tng và
phm vi, phng pháp nghiên cu ca đ tài. Chng 1 này s gii thiu lý thuyt
c bn v cnh tranh; các mô hình phân tích, đánh giá nng lc cnh tranh ca
doanh nghip.
1.1. KHÁI NIM V CNH TRANH, NNG LC CNH TRANH VÀ LI
TH CNH TRANH CA DOANH NGHIP
1.1.1. Khái nim cnh tranh
Hin nay có nhiu khái nim khác nhau v cnh tranh:
Theo lý thuyt t chc doanh nghip công nghip thì "Cnh tranh là mt phng

thc vn đng ca th trng và quy lut cnh tranh là mt trong nhng quy lut quan
trng nht chi phi s hot đng ca th trng". S d nh vy vì đi tng tham gia
vào th trng là bên mua và bên bán. i vi bên mua mc đích là ti đa hoá li ích
ca nhng hàng hoá mà h mua đc, còn vi bên bán thì ngc li phi làm sao đ ti
đa hoá li nhun trong nhng tình hung c th ca th trng.
Theo Michael Porter thì cnh tranh là giành ly th phn trong kinh doanh.
Bn cht ca cnh tranh là đ tìm kim li nhun, là khon li nhun cao hn mc
li nhun trung bình mà doanh nghip đang có. Kt qu quá trình cnh tranh là s
bình quân hóa li nhun trong ngành theo chiu hng ci thin sâu dn đn h qu
giá c có th gim đi.
Cnh tranh có th mang li li ích cho ngi này và thit hi cho ngi khác,
nhng xét trên toàn xã hi thì cnh tranh luôn có tác đng tích cc. Nó buc ngi sn
xut phi làm ra nhng sn phm, dch v tt hn vi giá r hn. đng thi thông qua
cnh tranh, th trng s loi b nhng đn v yu kém, kinh doanh không hiu qu.
Tuy nhiên, nu cnh tranh không lành mnh, thiu s kim soát s dn đn tình trng “
cá ln nut các bé” và làm nh hng đn quyn li ca ngi tiêu dùng
Trên th trng, cnh tranh thng xuyên din ra trong các mi quan h sau:
- Cnh tranh gia ngi bán và ngi mua.
- Cnh tranh gia ngi mua vi nhau.
6

- Cnh tranh gia ngi bán vi nhau.
Trên c s đó đa ra khái nim tng quát v cnh tranh nh sau: “ Cnh tranh là
phm trù ch quan h kinh t theo đó các ch th kinh t huy đng tt c các ngun lc,
s dng nhng phng pháp u tú nht nhm giành đc nhng mc tiêu kinh t và
mang li li nhun cao nht ”.
1.1.2. Các quan đim v cnh tranh
Cnh tranh có vai trò rt quan trng và là mt trong nhng đng lc mnh m
thúc đy sn xut phát trin. Nó buc ngi sn xut phi nng đng, nhy bén, tích cc
nâng cao tay ngh, ci tin k thut, áp dng khoa hc công ngh, hoàn thin t chc

qun lý đ nâng cao nng sut lao đng, hiu qu kinh t.  đâu thiu cnh tranh hoc
có biu hin đc quyn thì thng trì tr và kém phát trin.
Bên cnh mt tích cc, cnh tranh cng có nhng tác đng tiêu cc th hin 
vic cnh tranh không lành mnh nh nhng hành đng vi phm đo đc hay vi phm
pháp lut (buôn lu, trn thu, tung tin phá hoi…) hoc nhng hành vi cnh tranh làm
phân hóa giàu nghèo, tn hi môi trng sinh thái.
1.1.3. Li th cnh tranh
“Li th cnh tranh là giá tr mà mt công ty mang li cho ngi mua mà giá tr
đó vt quá chi phí ca công ty to ra nó. Giá tr mà ngi mua sn sàng đ tr, và giá tr
cao hn ngn tr vic đ ngh nhng giá thp hn đi th cho nhng li ích tng đng
hay cung cp nhng li ích đc nht hn là ny sinh mt giá cao hn” (Michael E.Porter
(1985), dch gi: Nguyn Phúc Hoàng, Li th cnh tranh, NXB Tr, 2009, trang 3).
Li th cnh tranh là s hu ca nhng giá tr đc thù, có th s dng đc đ
"nm bt c hi", đ kinh doanh có lãi. Khi nói đn li th cnh tranh, là nói đn li th
mà mt doanh nghip, mt quc gia đang có và có th có, so vi các đi th cnh tranh
ca h. Li th cnh tranh là mt khái nim va có tính vi mô (cho doanh nghip), va
có tính v mô ( cp quc gia). Theo quan đim ca Michael Porter, doanh nghip ch
tp trung vào hai mc tiêu tng trng và đa dng hóa sn phm, chin lc đó không
đm bo s thành công lâu dài cho doanh nghip. iu quan trng đi vi bt k mt t
chc kinh doanh nào là xây dng cho mình mt li th cnh tranh bn vng. Li th
cnh tranh bn vng có ngha là doanh nghip phi liên tc cung cp cho th trng mt
giá tr đc bit mà không có đi th cnh tranh nào có th cung cp đc.
7

 tn ti trong môi trng cnh tranh, công ty phi to ra đc li th cnh
tranh. Li th cnh tranh đc hiu di 2 hình thc c bn: chi phí thp hoc khác bit
hóa. Kt hp hai hình thc c bn này ca li th cnh tranh vi phm vi hot đng ca
công ty s hình thành nên ba chin lc cnh tranh tng quát: chin lc chi phí thp
nht, chin lc khác bit hóa sn phm và chin lc tp trung. Chin lc tp trung
có hai phng thc c th:

Tp trung theo phng hng chi phí thp
:

theo

đui

mc

tiêu

gim

chi

phí

đn

mc

thp

nht

có

th

đc. Doanh

nghip

nào

có

chi

phí

thp

thì

doanh

nghip

đó

có

nhiu

li

th

hn

trong

quá trình

cnh

tranh

gia

các

doanh

nghip.

Chi

phí

thp

mang

li

cho

doanh

nghip

t

l li

nhun

cao

hn

mc

bình

quân

trong

ngành

bt

chp

s

hin

din

ca

các

lc

lng cnh

tranh

mnh

m.

Tp trung theo hng khác bit hóa
:

là

li

th

cnh

tranh

có

đc

t

nhng

khác

bit

xoay

quanh sn

phm,

hàng

hoá,

dch

v

doanh

nghip

bán

ra

th

trng.

Nhng

khác

bit

này

có th

biu

hin

di

nhiu

hình

thc:

s

đin

hình

v

thit

k

hay

danh

ting

sn

phm,công

ngh

sn

xut,

đc

tính

sn

phm,

dch

v

khách

hàng,

mng

li

bán

hàng.

Hình 1.1. Các chin lc cnh tranh c bn
(Ngun: M. Porter, “Competitive Advantage”, 1985)
Theo Micheal Porter, các doanh nghip có th thc hin nhng hành đng
sau đây đ to nên li th cnh tranh bn vng, đó là: nâng cao hiu qu các hot
đng, nâng cao cht lng, đi mi và nâng cao s tha mãn khách hàng.

Hp
Rng
TP TRUNG DA VÀO
KHÁC BI
T HÓA

TP TRUNG DA VÀO
CHI PHÍ TH
P NHT

KHÁC BIT HÓA
CHI PHÍ
TH
P NHT

Khác bit hóa Chi phí thp nht
NGUN CA LI TH CNH TRANH
PHM VI
CNH
TRANH

8

Tng th đc xây dng nh sau:















Hình 1.2. Xây dng các khi tng th ca li th cnh tranh
(Ngun: M.Porter, "Competitive Advantage", 1985)
 duy trì li th cnh tranh, theo Micheal Porter, phi đáp ng đc ba điu
kin nh sau:
- Th nht, h thng cp bc ca ngun gc (tính bn vng và tính bt chc),
nhng li th cp thp hn nh chi phí lao đng thp thì rt d dàng b các đi th bt
chc trong khi nhng li th cao hn nh đc quyn v công ngh, danh ting
thng hiu, hay đu t tích ly và duy trì các mi quan h vi khách hàng thì các
đi th khó có th bt chc đc.
- Th hai, s lng ca nhng ngun gc khác bit, càng nhiu thì các đi th
càng khó bt chc.
- Th ba, không ngng ci tin và nâng cp, luôn to ra nhng li th cnh
tranh mi ít nht là nhanh hn đi th đ thay th nhng cái c.
1.1.4. Khái nim nng lc cnh tranh

Theo

quan

đim

c

đin

da

trên

lý

thuyt

thng

mi

truyn

thng

thì

nng

lc

cnh

tranh

ca

mt

ngành

hay

mt

công

ty,

ngi

ta

da

vào

li

th

so

sánh

v

chi

phí

và

nng

sut.

Nu

ngành

hay

công

ty

nào

đt

đc

chi

phí

thp,

nng

sut

cao

s

giành

đc

thng

li

trong

cuc

cnh

tranh,

chim

lnh

th

trng

và

thu

đc

nhiu

li

nhun

do

đó

nâng

cao

nng

lc

cnh

tranh

cng

chính

là

vic

h

thp

chi

phí

và

nâng

cao

nng

sut.


LI TH CNH TRANH:
Chi phí thp
S
 khác bit

Nâng cao hiu qu
các hot đng

Nâng cao s tha
mãn khách hàng
i mi
Nâng cao
cht lng
9

Theo

quan

đim

qun

tr

chin

lc

ca

Michael

Porter

thì

nng

lc

cnh

tranh

ca

công

ty

ph

thuc

vào

kh

nng

khai

thác

nng

lc

đc

đáo

ca

mình

đ

to

ra

sn

phm

có

giá

tr

thp

và

s

d

bit

ca

sn

phm

tc

là

bao

gm

các

yu

t

vô

hình.

NHTM là mt doanh nghip đc bit do đó nng lc cnh tranh ca NHTM
có nhiu đim ging vi nng lc cnh tranh ca doanh nghip. Cho nên, theo
PGS.TS. Nguyn Th Quy, nng lc cnh tranh ca NHTM có th đc đnh ngha
nh sau: “Nng lc cnh tranh ca NHTM là kh nng ngân hàng đó to ra, duy trì
và phát trin nhng li th nhm duy trì và m rng th phn; đt đc mc li
nhun cao hn mc trung bình ca ngành và liên tc tng đng thi đm bo s
hot đng an toàn và lành mnh, có kh nng chng đ và vt qua nhng bin
đng bt li ca môi trng kinh doanh”.
1.1.5. Tm quan trng ca vic nâng cao nng lc cnh tranh
Trong xu th toàn cu hóa nn kinh t th gii, vic nâng cao nng lc cnh
tranh  các doanh nghip có ý ngha ht sc quan trng và quyt đnh đn s sng
còn ca doanh nghip. Bi suy cho cùng, mc đích cui cùng trong hot đng kinh
doanh ca doanh nghip là mang li càng nhiu li nhun, khi đó vic nâng cao
nng lc cnh tranh ti doanh nghip đc xem nh là mt hot đng không th
thiu trong đnh hng phát trin và nó góp phn vào vic hoàn thành mc tiêu ca
doanh nghip.

Nâng cao nng lc cnh tranh không ch nhm đem li li ích riêng cho
doanh nghip mình mà còn góp phn vào s tng trng ca ngành, phc v tt nhu
cu khách hàng và nn kinh t ca đt nc.
1.2. TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG
THNG MI
Nng lc cnh tranh ca ngân hàng là th hin thc lc và li th ca ngân
hàng so vi đi th cnh tranh trong vic tho mãn tt nht các đòi hi ca khách
hàng đ thu li ngày càng cao hn. ây là các yu t ni hàm ca mi doanh nghip
bao gm:
Các ngun tài chính:
Nng

lc

tài

chính

ca

NHTM

đc

th

hin

thông

qua

quy

mô

tng

tài

10

sn,

quy

mô

vn

t

có

và

các

ch

s

phn

nh

hiu

qu

trong

kinh

doanh

nh

cht

lng

tài

sn

n,

tài

sn

có…

Mt

khi

NHTM

kim

soát

tt

cht

lng

tài

sn

n,

tài

sn

có

ca

mình

cng

nh

quy

mô

vn

đ

đáp

ng

đy

đ

các

mc

tiêu

kinh

doanh

ca

mình

thì

s

làm

cho

nng

lc

tài

chính

càng

tr

nên

lành

mnh

Bt

k

mt

đn

v

kinh

doanh

nào

cng

cn

có

mt

tình

hình

tài

chính

lành

mnh,

quy

mô

tài

sn

đ

ln

đ

thc

hin

nhng

mc

tiêu

kinh

doanh

ca

mình.

i

vi

NHTM

thì

nng

lc

tài

chính

tt

s

to

đc

nim

tin

cho

khách

hàng,

d

dàng

huy

đng

vn,

tng

đc

ti

đa

s

tin

trên

mi

món

vay.

Nng

lc

tài

chính

ca

mt

ngân

hàng

thng

biu

hin

qua

các

mt:

+

Kh

nng

m

rng

ngun

vn

ch

s

hu:

Vn

ch

s

hu

còn

có

vai

trò

to

kh

nng

cho

ngân

hàng

vt

qua

nhng

khó

khn

đ

tip

tc

duy

trì

và

phát

trin

hot

đng.

Vn

ch

s

hu

càng

ln

s

to

điu

kin

cho

ngân

hàng

áp

dng

nhng

chin

lc

kinh

doanh

có

mc

đ

mo

him

cao

nhm

thu

đc

li

nhun

k

vng

cao

hn, trong

khi

đó

nu

vn

ch

s

hu

thp

s

gim

đi

đáng

k

tính

nng

đng

ca

ngân hàng.

Vn

ch

s

hu

càng

ln

s

giúp

cho

ngân

hàng

có

điu

kin

trang

b

thêm nhng

tài

sn

c

đnh

nh

công

ngh

qun

lý

ngân

hàng

hin

đi

nhm

hin

đi

hóa công

ngh

ngân

hàng. Bên

cnh

đó,

t

l

an

toàn

vn

cng

rt

quan

trng

vì

nó

là

thc

đo

c

bn

đ các

nhà

qun

lý

ngân

hàng

đánh

giá

s

lành

mnh

v

tài

chính

ca

mt

ngân

hàng.

Nu mt

ngân

hàng

có

h

s

an

toàn

vn

ti

thiu

thp

di

mc

9%

thì

xem

nh

thiu

kh nng

hot

đng

bình

thng

và

b

buc

phi

giám

sát

đc

bit.

+

Kh

nng

sinh

li:

Li

nhun

hay

kh

nng

sinh

li,

là

thc

đo

đánh

giá

nng lc

hot

đng

ca

mt

ngân

hàng

qua

các

ch

tiêu

nh:

giá

tr

tuyt

đi

ca

li

nhun trc

thu,

tc

đ

tng

trng

ca

li

nhun,

c

cu

ca

li

nhun,

t

sut

li

nhun trên

vn

ch

s

hu,

t

sut

li

nhun

trên

tng

tài

sn

có

+

Kh

nng

phòng

nga

và

chng

ri

ro:

Các ngun vt cht - công ngh:
Là thành phn quan trng nht trong các yu t v c s h tng cn thit
trong ngân hàng. Máy móc thit b t đng giúp rút ngn thi gian thao tác, tng đ
chính xác, tin li ca các dch v ngân hàng, công ngh là điu kin mang tính c
11

s đ các ngân hàng trin khai các dch v ngân hàng hin đi. Công ngh trong
ngân hàng còn bao gm c h thng thông tin qun lý, h thng báo cáo ri ro trong
ni b ngân hàng.
Nng lc công ngh không ch th hin  s lng, cht lng công ngh

hin ti mà còn bao gm c kh nng đi mi ca các công ngh hin ti v mt k
thut cng nh kinh t.
Các ngun danh ting:
Do sn phm dch v ngân hàng có đc tính vô hình, nên trong kinh doanh,
ngân hàng phi da trên c s lòng tin. Uy tín ca ngân hàng s to nim tin khách
hàng đ h đn giao dch. Chính vì th mt ngân hàng có uy tín cao s có li th
trong cnh tranh thu hút khách hàng
Ngun nhân s:
óng vai trò quan trng trong hot đng ca doanh nghip, là ngun l

c
không th

thi

u  b

t k t ch

c nào. N

ng l

c c

nh tranh ca ngun nhân l

c
th


hi

n  nh

ng y

u t nh

: trình đ đào t

o, trình đ thành th

o nghi

p v,
đng c ph

n đ

u, m

c đ g

n bó vi doanh nghi

p, ý th

c và tác phong làm vi

c.

Trình đ hay k n

ng ca nhân viên là ch

tiêu quan trng th

hi

n ch

t
l

ng ngun nhân l

c, nh

ng đng c ph

n đ

u và m

c đ g

n bó ca nhân viên
cng là mt ch

tiêu quan trng ph


n ánh ngân hàng có li th

v

ngun nhân l

c
ca mình hay không. N

u mt ngân hàng có tc đ l

u chuy

n nhân viên cao thì s


không có li th

vì vi

c tuy

n dng và đào t

o nhân viên ngân hàng r

t tn kém c


v


thi gian và công s

c. Chính vì v

y đánh giá v

ngun nhân l

c cng bao gm
c

vi

c đánh giá các ch

tiêu: m

c l

ng bình quân, ch

đ th

ng.
Mc đ đa dng hóa sn phm d

ch v và cht lng phc v
khách hàng:
Mt ngân hàng có nhi


u chng lo

i s

n ph

m và nhi

u lo

i hình d

ch v
cung c

p phù hp vi nhu c

u th

tr

ng và n

ng l

c qu

n lý ca ngân hàng s


là
ngân hàng có li th

c

nh tranh. S

đa d

ng hóa v

s

n ph

m, d

ch v v

a t

o cho
ngân hàng phát tri

n n đ

nh hn v

a giúp ngân hàng phát huy li th


nh quy
mô. V

n đ

đa d

ng hóa s

n ph

m, d

ch v cng ph

i phù hp vi ngun l

c
hi

n có n

u không s

không mang l

i hi

u qu


cao.
12

Ngoài ra, h

thng m

ng l

i ho

t đng cng r

t quan trng đi vi ho

t
đng ca ngân hàng, đ

c bi

t là hi

n nay khi các d

ch v truy

n thng ca ngân
hàng v

n còn phát tri


n và h

thng công ngh

thông tin v

n ch

a đáp

ng đ

c
cho kh

n

ng tri

n khai h

thng ngân hàng hi

n đ

i
Nng lc qun lý và c cu t chc:
N


ng l

c qu

n lý th

hi

n  mc tiêu, đng c, m

c đ cam k

t ca ban
đi

u hành cng nh

hi đng qu

n tr

đi vi vi

c duy trì và nâng cao n

ng l

c
c


nh tranh ca ngân hàng. Chính sách ti

n l

ng và thu nh

p đi vi t

p th


nhân viên, chính sách và quy trình kinh doanh cng nh

quy trình qu

n lý ri ro,
ki

m soát ni b.
C c

u t ch

c là mt ch

tiêu quan trng ph

n ánh c ch

phân b các

ngun l

c ca mt ngân hàng có phù hp vi quy mô, trình đ qu

n lý ca ngân
hàng, phù hp vi đ

c tr

ng ca ngành và yêu c

u ca th

tr

ng hay không. C
c

u t ch

c ca mt ngân hàng th

hi

n  s

phân chia các phòng ban ch

c n


ng,
các b ph

n tác nghi

p, các đn v

tr

c thuc, mi quan h

gi

a các b ph

n….
Hi

u qu

ca c ch

qu

n lý không ch

ph

n ánh  s l


ng phòng, ban, s


phân c

p gi

a các phòng mà còn ph thuc vào m

c đ phi hp gi

a các phòng,
các đn v

trong vi

c tri

n khai chi

n l

c kinh doanh, các nghi

p v th

c hi

n
hàng ngày và kh


n

ng thích nghi ca c c

u tr

c nh

ng bi

n đng ca ngành hay
bi

n đng ca môi tr

ng v

mô.
Trong quá trình hot đng ca ngân hàng, các tiêu chí trên luôn b sung cho
nhau và thay đi di tác đng ca môi trng. Vic phân tích, đánh giá chúng đc
tin hành đng b và thng xuyên đ có các gii pháp khc phc kp thi nhm
góp phn nâng cao nng lc cnh tranh cho doanh nghip.
1.3. PHNG PHÁP ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI
 đánh giá nng lc cnh tranh ca công ty, cn phi xác đnh các yu t
phn ánh nng lc cnh tranh trong tng lnh vc hot đng khác nhau và cn thc
hin vic đánh giá bng c đnh tính và đnh lng thông qua phng pháp so sánh
trc tip các yu t giá c sn phm và dch v, cht lng sn phm và bao gói, kênh
phân phi sn phm và dch v bán hàng, thông tin và xúc tin thng mi, nng lc

13

nghiên cu và phát trin, thng hiu và uy tín ca doanh nghip, trình đ lao đng,
th phn sn phm doanh nghip và tc đ tng trng th phn, v th tài chính, nng
lc t chc và qun tr doanh nghip đ đánh giá nng lc cnh tranh ca mình so vi
đi th cnh tranh. ây là phng pháp truyn thng và phn nào phn ánh đc
nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
Tuy nhiên, hn ch ca phng pháp này là không cho phép doanh nghip
đánh giá tng quát nng lc cnh tranh ca mình vi đi th cnh tranh mà ch đánh
giá đc tng mt, tng yu t c th.  khc phc nhc đim trên, vic nghiên
cu vn dng ma trn hình nh cnh tranh ( Competitive Profile Matrix) s giúp
doanh nghip xác đnh rõ các li th cnh tranh ca mình , t đó đ xut các gii pháp
chin lc phù hp giúp nâng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
Thông thng, khi áp dng phng pháp này, vic cho đim và tính trng s
các yu t thng do ch quan ca cá nhân hay tp th tham gia xây dng ma trn
nên ít nhiu thiu khách quan, cho nên vic tng hp s liu điu tra t nhà qun tr
doanh nghip, các chuyên gia t vn, hay tp hp ý kin trc tip ca khách hàng mi
có th đánh giá khách quan tm quan trng ca các yu t đc đa vào ma trn.
Phng pháp này thng bao gm các công vic sau:
- Thu thp các thông tin cn thit tác đng đn hot đng doanh nghip.
- Chn lc và x lý thông tin.
- a ra nhng d báo din bin các yu t môi trng có kh nng tác
đng đn doanh nghip.
- Lp bng tng hp thông tin v môi trng bên ngoài, bên trong.
- Phân tích đnh tính: s dng phng pháp chuyên gia đ nhn đnh các
yu t tác đng đn hot đng doanh nghip.
- Phân tích đnh lng: phng pháp đnh lng s dng phng pháp lp
ma trn hình nh cnh tranh ( Competitive Profile Matrix)
14

* Ma trn hình nh cnh tranh
Bên cnh đánh giá v th cnh tranh ca ngân hàng so vi đi th bng đnh
tính, ngi ta s dng ma trn hình nh cnh tranh. Phng pháp này cho phép so sánh
trc tip gia ngân hàng đc nghiên cu vi các đi th cnh tranh.
Quy trình đánh giá
Bc 1: Lp danh mc các yu t có vai trò quyt đnh đn nng lc cnh tranh
ca doanh nghip trong mt ngành ngân hàng (thông thng là khong t 10 đn 20
yu t).
Bc 2: n đnh tm quan trng bng cách phân loi t 0,0 (không quan trng)
đn 1,0 (quan trng nht) cho mi yu t. Cn lu ý, tm quan trng đc n đnh cho
các yu t cho thy tm quan trng tng đi ca yu t đó vi thành công ca các
doanh nghip trong ngành kinh doanh. Nh th, đi vi các doanh nghip trong ngành
thì tm quan trng ca các yu t đc lit kê trong bc 1 là ging nhau.
Bc 3: Phân loi t 1 đn 5 cho mi yu t đi din (thc t có th đnh
khong đim rng hn). Cho đim yu ln nht khi phân loi bng 1, đim yu nh
nht khi phân loi bng 2, đim trung bình khi phân loi bng 3, đim mnh nh nht
khi phân loi bng 4 và đim mnh ln nht khi phân loi bng 5. Nh vy, đây là
đim s phn ánh nng lc cnh tranh tng yu t ca doanh nghip so vi các đi th
trong ngành kinh doanh.
Bc 4: Tính đim cho tng yu t bng cách nhân mc đ quan trng ca yu
t đó vi đim s phân loi tng ng.
Bc 5: Tính tng đim cho toàn b các yu t đc đa ra trong ma trn bng
cách cng đim s các yu t thành phn tng ng ca mi doanh nghip. Tng s
đim này cho thy, đây là nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
Theo đó, nu tng s đim ca toàn b danh mc các yu t đc đa vào ma
trn t 3,0 tr lên, thì doanh nghip có nng lc cnh tranh trên mc trung bình. Ngc
li, tng s đim trong ma trn nh hn 3,0 thì nng lc cnh tranh ca doanh nghip
thp hn mc trung bình.
15

Bng 1.2. Mu bng ma trn hình nh cnh tranh
STT Các yu t
Mc đ
quan trng
Ngân hàng

A

Ngân hàng

B

Ngân hàng

C

im

im
quan
trng
im

im
quan
trng
im

im

quan
trng
1

Y
u t 1








2 Yu t 2
3

…








N Yu t n

T
ng cng

1.00


XX


YY


ZZ

Nhn xét, công c đánh giá bng ma trn hình nh cnh tranh ngân hàng giúp
các ngân hàng đánh giá đc nng lc cnh tranh ca mình trong mi tng quan
so sánh vi các đi th cnh tranh trên th trng mc tiêu, t đó tìm ra đc nhng
li th c bn nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng trên th trng.

16




GI CÂU HI CHO CÁC
CHUYÊN GIA

TNG KT

Lu đ quá trình đánh giá nh sau:

T VN 

(Xác đnh đi tng, mc tiêu đánh giá)


XÂY DNG CÁC YU T ÁNH GIÁ
(Thông thng t 10 đn 20 yu t)


XÁC NH THANG IM, TRNG S


LA CHN
CHUYÊN GIA







CÁC CHUYÊN GIA TR LI CÂU HI



THU THP, PHÂN TÍCH KT QU ÁNH
GIÁ CA CHUYÊN GIA

Hình 1.3. Quy trình thc hin phng pháp chuyên gia
và xây dng ma trn hình nh cnh tranh