!∀ #∃%∀
&∀∋()
%∗+∀,
−+./01
!∀ #∃%∀
&∀∋()
2345667862 98:;2<62−7=62867
>?≅ 9Α/Β1/./0
Χ∆
∀734Ε6Φ3Γ67
−+./01
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi di s hng dn khoa
hc ca TS. Nguyn Hu Dng, s liu thng kê trung thc và đc ly t các ngun tin
cy. Ni dung, kt qu nghiên cu ca lun vn này cha tng đc công b trong bt
c công trình nào cho ti thi đim hin nay.
Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2014
Tác gi
Lê Th Hà Thanh
MC LC
PHN M U 01
CHNG 1: TNG QUAN V PHNG THC TÍN DNG CHNG T
(TDCT) VÀ L/C TR CHM CHO PHÉP THANH TOÁN NGAY
(L/C UPAS) 06
1.1 Tng quan v TTQT 06
1.1.1 Khái nim 06
1.1.2 c đim 06
1.1.3 Các phng thc TTQT thông dng 07
1.2 Phng thc thanh toán TDCT 07
1.2.1 Khái nim v phng thc TDCT 07
1.2.1.1 Mt s khái nim trong phng thc TDCT 07
1.2.1.2 Các bên tham gia 08
1.2.1.3 C s pháp lý 09
1.2.2 c đim ca phng thc TDCT 11
1.2.3 Quy trình thc hin phng thc TDCT 13
1.2.3.1 Trng hp L/C có giá tr thanh toán ti NHPH 13
1.2.3.2 Trng hp L/C có giá tr thanh toán ti NhđC 14
1.2.4 Phân loi Th tín dng 15
1.2.4.1 Da vào tính đm bo trong thanh toán 15
1.2.4.2 Da vào ni xut trình chng t 16
1.2.4.3 Da vào thi hn thanh toán 17
1.2.5 Li ích và ri ro đi vi các bên tham gia 18
1.2.5.1 i vi nhà xut khu 18
1.2.5.2 i vi nhà nhp khu 20
1.2.5.3 i vi Ngân hàng 21
1.3 Gii thiu chung v L/C UPAS 22
1.3.1 Th nào là L/C UPAS 22
1.3.2 c đim ca L/C UPAS 22
1.3.3 Quy trình thc hin thanh toán bng L/C UPAS 23
1.3.4 So sánh L/C UPAS và L/C tr ngay 25
1.4 Ri ro trong quá trình thc hin L/C UPAS ca các NHTM 27
1.5 Li th ca vic s dng L/C UPAS 28
1.5.1 i vi nhà nhp khu 28
1.5.2 i vi nhà xut khu 29
1.5.3 i vi Ngân hàng 29
1.5.3.1 i vi NHPH 29
1.5.3.2 i vi NHđC 30
1.6 Tim nng phát trin sn phm L/C UPAS ti Vit Nam . 30
1.6.1 Tình hình xut nhp khu ca Vit Nam trong nhng nm gn đây 30
1.6.2 Tim nng phát trin sn phm L/C UPAS ti Vit Nam 31
KT LUN CHNG 1 33
CHNG 2: THC TRNG HOT NG SN PHM L/C UPAS TI
NGỂN HẨNG TMCP SẨI GÒN THNG TÍN 34
2.1 Gii thiu chung v Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín 34
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 34
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh nm 2013 và 6 tháng đu nm 2014 34
2.1.3 S nét v hot đng thanh toán quc t 35
2.2 Thc trng hot đng ca sn phm L/C UPAS ti các NHTM Vit Nam 35
2.2.1 Tình hình hot đng ca sn phm L/C UPAS ti các NHTM Vit
Nam 35
2.2.2 Gii thiu sn phm L/C UPAS ti các NHTM Vit Nam 37
2.2.2.1 Gii thiu sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP K Thng
Vit Nam 37
2.2.2.2 Gii thiu sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP Á Châu 40
2.2.2.3 Nhng đim ging nhau và khác nhau ca sn phm L/C UPAS gia
Techcombank và ACB 43
2.2.2.4 Nhng khó khn ca các NHTM Vit Nam khi trin khai
sn phm L/C UPAS 46
2.3 Thc trng hot đông ca sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP Sài
Gòn Thng Tín 47
2.3.1 S cn thit phi phát trin sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP
Sài Gòn Thng Tín 47
2.3.2 Hot đng ca sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín 49
2.3.2.1 Nhng quy đnh chung 49
2.3.2.2 Các loi phí 51
2.3.2.3 Quy trình thc hin 52
2.3.2.4 Doanh s và phí 52
2.3.3 So sánh sn phm L/C UPAS ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng
Tín và các NHTM Vit Nam 56
2.3.3.1 Nhng đim mnh ca sn phm 56
2.3.3.2 Nhng đim hn ch ca sn phm 56
2.3.3.3 So sánh hiu qu ca sn phm 57
2.4 Phân tích SWOT sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín 60
2.4.1 im mnh 60
2.4.2 im yu 60
2.4.3 C hi 62
2.4.4 Thách thc 63
KT LUN CHNG 2 65
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM L/C UPAS TI NGÂN
HẨNG TMCP SẨI GÒN THNG TÍN 66
3.1 nh hng phát trin hot đng TTQT ti Sacombank 66
3.2 C s đ xut gii pháp 67
3.3 Gii pháp phát trin sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín 69
3.3.1 V sn phm 69
3.3.1.1 M rng đng tin thanh toán theo L/C UPAS 69
3.3.1.2 M rng các hình thc đm bo khi phát hành L/C 70
3.3.1.3 Hoàn thin quy trình sn phm 71
3.3.1.4 Thit k biu phí linh hot 72
3.3.1.5 Áp dng các chng trình u đãi kèm theo 73
3.3.2 V ngân hàng 74
3.3.2.1 Gii thiu, tip th sn phm đn khách hàng 74
3.3.2.2 Chú trng công tác đào to và bi dng cán b nhân viên 76
3.3.2.3 Tng cng công tác kim tra kim soát nhm hn ch ri ro 79
3.3.2.4 Các gii pháp h tr 80
3.4 Kin ngh 81
3.4.1 Kin ngh vi Chính ph 81
3.4.2 Kin ngh vi Ngân hàng nhà nc 82
KT LUN CHNG 3 84
KT LUN 85
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
ACB : Ngân hàng Thng mi c phn Á Châu
L/C : Th tín dng (Letter of Credit)
L/C UPAS : Th tín dng tr chm cho phép thanh toán ngay (L/C Usance Paid at
Sight)
NHPH : Ngân hàng phát hành
NHTB : Ngân hàng thông báo
NHXN : Ngân hàng xác nhn
NHđC : Ngân hàng đc ch đnh
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHL : Ngân hàng đi lý
NHNN : Ngân hàng nhà nc
Sacombank : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
TDCT : Tín dng chng t
Techcombank : Ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit Nam
TMCP : Thng mi c phn
UCP : Quy tc và thc hành thng nht Tín dng chng t (The Uniform
Customs and Practice for Documentary Credits)
DANH MC CÁC HÌNH V, BIU
S đ 1.1: Tính đc lp ca Th tín dng
S đ 1.2: Quy trình nghip v tín dng chng t thanh toán ti NHPH
S đ 1.3: Quy trình nghip v tín dng chng t thanh toán ti NhđC
S đ 1.4: Quy trình nghip v L/C UPAS
S đ 1.5: Các giai đon t lúc phát hành đn lúc thanh toán L/C UPAS
Bng 1.1: So sánh L/C UPAS và L/C tr ngay
Biu đ 1.1: Kim ngch xut khu, nhp khu và cán cân thng mi hàng hóa t tháng
1/2013 đn tháng 06/2014
Bng 2.1: Biu phí chp nhn hi phiu L/C UPAS ca Techcombank (Áp dng đi vi
phn không ký qu)
Bng 2.2: Biu phí chp nhn hi phiu ca L/C UPAS ca Techcombank (Áp dng đi
vi phn ký qu, cho toàn b phân khúc khách hàng)
Bng 2.3: Doanh s L/C UPAS và phí thu đc ca Techcombank t tháng 06/2012 đn
tháng 03/2014
Bng 2.4: Thi hn tr chm theo L/C UPAS ca ACB
Bng 2.5: Biu phí L/C UPAS ca ACB
Bng 2.6: Doanh s L/C UPAS và phí thu đc ca ACB t tháng 01/2013 đn tháng
03/2014
Bng 2.7: Mc phí chp nhn thanh toán L/C UPAS ca Techcombank và ACB
Bng 2.8: Thi hn tr chm theo L/C UPAS ca Sacombank
Bng 2.9: Các NHL và các điu kin ca NHL cung cp dch v L/C UPAS cho
Sacombank
Bng 2.10: Biu phí thanh toán ngay theo L/C UPAS ca Sacombank
Bng 2.11: Doanh s L/C UPAS và phí thu đc ca Sacombank t tháng 06/2012 đn
tháng 03/2014
Bng 2.12: Bng lit kê chi tit tình hình s dng sn phm L/C UPAS ti các khu vc
và Chi nhánh Ngân hàng Sacombank
Bng 2.13: So sánh sn phm L/C UPAS Sacombank và các NHTM Vit Nam
Bng 2.14: So sánh hiu qu sn phm L/C UPAS ca Sacombank, Techcombank và
ACB
Biu đ 2.1: Doanh s và phí thu đc theo sn phm L/C UPAS ca Sacombank,
Techcombank và ACB
Bng 3.1: Ma trn SWOT
1
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Trong bi cnh hi nhp kinh t toàn cu sôi đng nh hin nay, vn đ giao
thng quc t và hot đng xut nhp khu ngày càng tr nên ph bin và m rng
không ngng. Hot đng này không ch mang li li ích cho bn thân các doanh
nghip xut nhp khu mà còn cho c ngân hàng.
i vi các doanh nghip nhp khu, vic ch đng đc ngun ngoi t đ
linh hot trong hot đng sn xut, kinh doanh s quyt đnh thành công. hin
thc hóa điu này, s dng dch v ca ngân hàng mt cách hp lý s giúp doanh
nghip tìm đc "chìa khóa" cho vn đ. Theo Thông t s 37/2012/TT-NHNN đc
ban hành ngày 28/12/2012 v quy ch cho vay ngoi t ca Ngân hàng Nhà nc,
ngân hàng thng mi ch cp tín dng cho doanh nghip có ngun ngoi t tái to
trong tng lai, chng minh có đ ngun thu ngoi t t hot đng sn xut, kinh
doanh đ tr n. Vì vy, các doanh nghip nhp khu không có ngun thu ngoi t s
không đc vay USD vi lãi sut thp gn bng mt na so vi lãi sut cho vay VN.
g cái khó này cho doanh nghip, h thng ngân hàng thng mi hin đã có khá
đy đ các công c h tr hot đng xut nhp khu ca doanh nghip: bao thanh
toán, chit khu hi phiu, b chng t xut khu, gói tài tr xut nhp khu Hin
nay nhiu ngân hàng cng đã thit k chui sn phm tín dng liên hoàn dành cho
doanh nghip xut nhp khu, t khâu thu mua cho đn khâu bao thanh toán hàng
hóa.
Vt tri hn v tính nng s dng so vi nhng sn phm truyn thng, gn
đây, mt s ngân hàng đã đi tiên phong trong vic nghiên cu và gii thiu vi nhóm
doanh nghip nhp khu sn phm th tín dng tr chm có th thanh toán ngay (L/C
UPAS). u đim ca L/C UPAS là cho phép các doanh nghip nhp khu thanh toán
ngay cho nhà xut khu trong khi vn đc hng thi gian tr chm ti đa lên ti
2
360 ngày. Li th này s giúp doanh nghip nâng cao tính thanh khon, ci thin dòng
tin, duy trì, m rng mi quan h vi đi tác nc ngoài. Mt u đim vt tri
khác ca dch v L/C UPAS là ngoài các phí liên quan đn nghip v L/C thông
thng, doanh nghip ch cn tr thêm phí chp nhn hi phiu L/C UPAS và chi phí
này thp hn rt nhiu so vi chi phí vay VN đ thanh toán L/C tr ngay.
ây là gii pháp tài chính hu hiu dành cho tt c các doanh nghip nhp
khu, giúp doanh nghip gim áp lc v ngoi t, tit kim thi gian, chi phí và nâng
cao hiu qu kinh doanh trong bi cnh kinh t bin đng và cnh tranh hin nay.
Còn đi vi ngân hàng, các ngân hàng s thu đc phí dch v L/C UPAS vi thu
nhp tng đng vi dch v cho vay ngoi t đi vi khách hàng, thúc đy hot
đng thanh toán quc t, mua bán ngoi t và dch v khác.
Mc dù thy rõ li ích ca vic s dng L/C UPAS nhng trong thi gian va
qua, vic trin khai sn phm này ti mt s ngân hàng, trong đó có Ngân hàng TMCP
Sài Gòn Thng Tín đã cha mang li kt qu nh mong đi. Khách hàng dè dt khi
tip cn vi sn phm mi, quy trình thc hin sn phm còn nhiu khâu cha đc
thông sut dn đn vic L/C UPAS cha đc s dng rng rãi ti các chi nhánh ca
ngân hàng. đáp ng tt hn na nhu cu vn ca doanh nghip nhp khu cng
nh tng thu dch v cho ngân hàng, thit ngh cn phi có nhng gii pháp c th,
thc t và hiu qu đi vi vic phát trin sn phm này. Chính vì tính cp thit đó,
tôi chn đ tài “GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM L/C UPAS TI NGÂN
HẨNG THNG MI C PHN SẨI GÒN THNG TÍN” đ nghiên cu và
thc hin lun vn tt nghip.
3
2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn tp trung nghiên cu, phân tích nhng đc đim, quy trình, li th
ca sn phm L/C UPAS và so sánh nó vi L/C tr ngay đ hiu rõ đc bn cht ca
sn phm này.
ng thi, lun vn cng tìm hiu, đánh giá thc trng s dng L/C UPAS ti
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín và mt s NHTM khác ti Vit Nam nhm
so sánh nhng đim mnh, đim yu cng nh c hi, thách thc ca Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín so vi các NHTM khác khi trin khai sn phm này. T
đó, có th đa ra mt s đ xut đ phát trin sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín.
3. Câu hi nghiên cu:
Th nào là L/C UPAS? So sánh L/C UPAS vi L/C tr ngay? Nhng li ích
và ri ro liên quan khi thanh toán bng L/C UPAS?
Tình hình hot đng ca sn phm L/C UPAS ti các NHTM Vit Nam và ti
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín (các quy đnh chung v vic s dng sn
phm, biu phí, quy trình thc hin, doanh s và phí các Ngân hàng thu đc)?
Nhng thun li, khó khn khi phát trin sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín và nguyên nhân ca nhng khó khn đó?
Nhng gii pháp c th cho các bên liên quan nhm phát trin và hoàn thin
sn phm L/C UPAS?
4. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca lun vn là sn phm L/C UPAS và thc trng s
dng sn phm này ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín và mt s NHTM Vit
Nam, c th là các quy đnh chung v vic s sng sn phm, biu phí, quy trình thc
hin, doanh s và phí các Ngân hàng thu đc. Qua vic nghiên cu tình hình s dng
4
sn phm L/C UPAS t lúc sn phm ra đi ti các NHTM vào tháng 06/2012 đn
hin ti, lun vn s đa ra nhng gii pháp thích hp cho các bên liên quan nhm
khuyn khích khách hàng s dng sn phm này nhiu hn na.
5. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính. Trong sut quá trình
nghiên cu, lun vn s dng phng pháp tng hp, thng kê, phân tích các tài liu
v tình hình s dng L/C UPAS ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín và các
NHTM khác thông qua các quy đnh v sn phm (nhng quy đnh chung, các loi
phí và quy trình thc hin) và hiu qu sn phm mang li. Lun vn cng s dng
ma trn SWOT đ làm rõ nhng đim mnh, đim yu, c hi, thách thc trong quá
trình trin khai sn phm ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín, đ đa ra các
gii pháp thích hp nhm phát trin sn phm L/C UPAS.
Phng pháp nghiên cu chính ca đ tài đc th hin trong mô hình sau:
Tìm hiu tình hình hot đng
ca sn phm L/C UPAS ti
các NHTM Vit Nam
So sánh thc trng hot đng
sn phm L/C UPAS ca
Sacombank vi Techcombank
và ACB
Phân tích thc trng hot
đng L/C UPAS ti
Sacombank (ma trn SWOT)
Gii pháp phát trin sn phm
5
6. Kt cu ca lun vn
Chng 1: Tng quan v phng thc Tín dng chng t và L/C tr
chm cho phép thanh toán ngay (L/C UPAS).
Chng 1 trình bày nhng ni dung lý thuyt c bn v phng thc thanh
toán TDCT và sn phm L/C UPAS. Trong đó, làm rõ nhng li ích và ri ro mà L/C
UPAS mang li cho các bên tham gia. Ngoài ra, chng 1 cng nêu ra tim nng phát
trin sn phm L/C UPAS ti Vit Nam
Chng 2: Thc trng hot đng sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín
Chng 2 trình bày thc trng hot đng sn phm L/C UPAS ca các NHTM
Vit Nam (Techcombank và ACB) và Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín đ so
sánh và tìm ra nhng đim mnh, đim hn ch ca sn phm L/C UPAS Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín so vi các ngân hàng bn. T đó, lun vn tin hành
phân tích thc trng hot đng ca sn phm (đim mnh, đim yu, c hi, thách
thc). ây là c s ca vic phân tích ma trn SWOT đ đ ra gii pháp phát trin
sn phm trong chng 3.
Chng 3: Gii pháp phát trin sn phm L/C UPAS ti Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín
Sau khi phân tích rõ các đim mnh, đim yu, c hi, thách thc ca Ngân
hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín khi trin khai sn phm L/C UPAS, bng vic phân
tích ma trn SWOT, chng 3 nêu ra nhng gii pháp c th cho Ngân hàng TMCP
Sài Gòn Thng Tín và nhng kin ngh đi vi Chính ph và Ngân hàng nhà nc
nhm thc hin đng b các gii pháp mt cách hiu qu nht.
6
CHNG 1: TNG QUAN V PHNG THC TÍN DNG CHNG T
VÀ L/C TR CHM CHO PHÉP THANH TOÁN NGAY (L/C UPAS)
1.1 Tng quan v TTQT
1.1.1 Khái nim
Thanh toán quc t là vic thc hin ngha v tin t phát sinh t hot đng
mu dch hoc phi mu dch gia cá nhân, t chc ti quc gia này vi cá nhân, t
chc quc gia khác; hoc gia mt quc gia vi t chc quc t thông qua h thng
ngân hàng.
1.1.2 c đim
- Thanh toán quc t khác vi thanh toán trong nc là đây nó liên quan đn
vic trao đi tin ca quc gia này ly tin ca quc gia khác. Vì vy khi ký kt các
hp đng mua bán ngoi thng các bên phi tha thun vi nhau ly đng tin ca
nc nào là tin t tính toán và thanh toán trong hp đng, đng thi phi tính toán
thn trng đ la chn các bin pháp phòng chng ri ro khi t giá hi đoái bin đng.
- Tin t trong thanh toán quc t thng không phi là tin mt mà nó tn ti
di hình thc các phng tin thanh toán nh th đin chuyn tin, hi phiu, k
phiu và séc ghi bng ngoi t.
- Thanh toán gia các nc đu đc tin hành thông qua ngân hàng và không
dùng tin mt, nu có thì ch trong nhng trng hp riêng bit. Do vy thanh toán
quc t v bn cht chính là các nghip v ngân hàng quc t. Chúng đc hình thành
và phát trin trên c s các hp đng ngoi thng và các trao đi tin t quc t.
- Thanh toán quc t đc thc hin da trên nn tng pháp lut và tp quán
thng mi quc t, đng thi nó cng b chi phi bi lut pháp ca các quc gia, bi
các chính sách kinh t, chính sách ngoi thng và chính sách ngoi hi ca các quc
gia tham gia trong thanh toán.
7
1.1.3 Các phng thc TTQT thông dng
- Phng thc chuyn tin
- Phng thc nh thu
- Phng thc Tín dng chng t
- Các phng thc thanh toán khác: phng thc thanh toán CAD, phng
thc thanh toán bng séc…
1.2 Phng thc thanh toán TDCT
1.2.1 Khái nim v phng thc TDCT
1.2.1.1 Mt s khái nim trong phng thc TDCT
Phng thc Tín dng chng t là mt phng thc thanh toán, trong đó theo
yêu cu ca khách hàng, mt ngân hàng s phát hành mt th tín dng, gi là L/C
(Letter of credit), th hin mt cam kt tr tin hoc chp nhn hi phiu ca ngân
hàng phát hành cho mt bên th ba khi ngi này xut trình cho ngân hàng phát hành
b chng t thanh toán phù hp vi nhng điu kin và điu khon quy đnh trong
L/C.
Theo điu 2, UCP 600: ắTín dng là mt tha thun bt k, cho dù đc gi
tên hoc mô t nh th nào, th hin mt cam kt chc chn và không hy ngang ca
ngân hàng phát hành (NHPH) v vic thanh toán khi xut trình phù hp”.
mi quc gia, Tín dng th có th đc gi vi nhiu tên khác nhau chng
hn nh Letter of Credit, Credit, Documentary Credit… Nhng trên thc t, tên gi
ph bin nht và đc s dng nhiu nht là ắTín dng chng t” (Documentary
Credit) vì nó th hin đúng nht Ủ ngha tín dng kèm chng t. Dù Tín dng th có
đc gi hay miêu t nh th nào đi na thì bn cht ca nó cng chính là s cam kt
thanh toán ca NHPH cho ngi hng khi b chng t xut trình phù hp.
8
Trong các phiên bn trc, t ắpay” đc dùng đ ch hành đng ắtr tin”.
Còn trong UCP 600, t ắhonour” đã đc s dng đ thay th cho t ắpay” và nó có
ngha rng hn ắpay”. Theo điu 2: ắThanh toán ngha là: tr tin ngay, nu tín dng
có giá tr thanh toán ngay; cam kt tr chm và tr tin khi đn hn nu tín dng có
giá tr thanh toán tr chm; chp nhn hi phiu do ngi th hng kí phát và tr
tin hi phiu khi đn hn, nu tín dng có giá tr thanh toán bng chp nhn”. Nh
vy, mi khi t ắthanh toán” xut hin trong các điu khon ca UCP 600 thì ta có
th hiu rng lúc đó các ngân hàng s có 3 la chn đ thc hin trách nhim và ngha
v ca mình.
Cng theo điu 2, UCP 600, thut ng ắNegotiation” (thng lng/chit khu
b chng t) ngha là Ngân hàng đc ch đnh chit khu hi phiu và/hoc b chng
t khi nó xut trình bng vic ng trc hoc đng ý ng trc mt s tin cho ngi
th hng vào ngày hoc trc ngày ngân hàng nhn đc tin bi hoàn.
1.2.1.2 Các bên tham gia:
Các bên tham gia trong phng thc TDCT bao gm 4 bên:
Ngi đ ngh (Applicant): là ngi yêu cu Ngân hàng phát hành Th tín
dng, là nhà nhp khu trong hp đng ngoi thng.
Ngi th hng (Beneficiary): Là ngi th hng Th tín dng, là ngi
nhn đc cam kt thanh toán ca NHPH. Trong thng mi quc t, là nhà
xut khu.
Ngân hàng phát hành (Issuing Bank): là Ngân hàng phát hành th tín dng
theo yêu cu ca ngi đ ngh m Th tín dng. NHPH là ngân hàng phc
v nhà nhp khu.
Ngân hàng thông báo (Advising Bank): là Ngân hàng thông báo Th tín dng
cho ngi th hng theo ch th ca NHPH. NHTB thng có tr s đt ti
nc nhà xut khu.
9
Ngoài ra trong thc t vn dng phng thc TDCT, tùy theo tng điu kin
c th còn có s tham gia ca mt s ngân hàng khác nh:
Ngân hàng đc ch đnh (Nominated Bank): là Ngân hàng mà Th tín dng
có giá tr thng lng, thanh toán hoc chp nhn thanh toán. Ngân hàng
đc ch đnh bao gm:
Ngân hàng thng lng (Negotiating Bank): là Ngân hàng thng
lng (chit khu) b chng t ca ngi th hng
Ngân hàng thanh toán (Paying Bank): là Ngân hàng thc hin vic
thanh toán cho ngi th hng
Ngân hàng chp nhn (Accepting Bank): chp nhn hi phiu có k
hn và tr tin hi phiu khi đn hn
Ngân hàng xác nhn (Confirming Bank): là ngân hàng xác nhn trách nhim
ca mình s cùng NHPH bo đm vic tr tin cho ngi th hng trong
trng hp NHPH không đ uy tín và đ tin cy . NHXN có th va là ngân
hàng thông báo th tín dng hay là mt Ngân hàng khác do ngi xut khu
yêu cu .
Ngân hàng hoàn tr (Reimbursing Bank):
là ngân hàng đc ch th và/hoc
đc u quyn hoàn tr tin theo u quyn hoàn tr tin do Ngân hàng phát
hành tín dng phát hành.
Ngân hàng hoàn tr có trách nhim thanh toán cho
Ngân hàng đòi tin trong trng hp L/C có ch đnh.
1.2.1.3 C s pháp lý
Cho đn nay, các bên tham gia trong phng thc TDCT thng chn UCP
là vn bn pháp lỦ đ điu chnh giao dch. Tuy nhiên, b quy tc này không phi là
lut mà ch là tp hp các thông l và tp quán quc t v hng dn thc hành giao
dch TDCT. Tuy nhiên, trong trng hp có tranh chp xy ra, Tòa án s xem xét
mi quan h gia các bên trong giao dch L/C đ xác đnh Lut áp dng. iu cn
10
lu Ủ là do tính cht đc lp ca giao dch L/C và hp đng c s nên lut áp dng
trong hp đng c s không nht thit phi áp dng trong L/C.
Thông thng, do các mi quan h ca tng cp đi tác khác nhau s áp dng
theo các lut khác nhau. Mi quan h gia ngi m L/C và NHPH đc điu chnh
bi Lut ca mt nc vì c hai đi tác cùng chung mt quc gia. Có th Lut quc
gia ca nc NHđC, NHTB và ngi hng s đc áp dng trong gii quyt tranh
chp gia các cp đi tác này.
Vic la chn lut s phc tp đi vi tranh chp gia NHPH và NHđC
hoc gia NHPH và NHXN vì liên quan đn h thng pháp lut ca hai quc gia.
Lut áp dng trong nhng trng hp này đc quyt đnh trên c s xem xét ngân
hàng nào thc hin vai trò chính trong giao dch L/C. Vì NhđC, NHXN thay mt
NHPH thc hin ngha v đi vi ngi th hng nên các giao dch thc s và cht
ch nht li xut phát t các ngân hàng này. Vì vy, đa đim ca các ngân hàng này
s đnh đot lut áp dng trong tranh chp
Ngoài ra, phng thc TDCT còn chu s điu chnh bi các ngun lut quc
gia nhng đng thi nó cng chu s điu chnh trc tip bi các thông l và tp
quán quc t ca ICC, chng hn nh:
- Quy tc và thc hành thng nht v Tín dng chng t (UCP600-2007)
- Tp quán ngân hàng tiêu chun quc t đ kim tra chng t theo th tín dng
(ISBP 745-2013)
- Bn ph trng UCP600 v vic xut trình chng t đin t. Bn din gii s 1.1
nm 2007 (eUCP-2002)
- Quy tc thng nht v hòan tr tin gia các ngân hàng theo th tín dng (URR-
725/2008/ICC)
- Tp quán Th tín dng d phòng (ISP 98)
11
Mc dù có nhiu vn bn pháp lỦ điu chnh phng thc TDCT nhng UCP
600 và ISBP 745 vn là hai vn bn pháp lỦ đc s dng ph bin nht trong thc
t đ điu chnh phng thc thanh toán này.
1.2.2 c đim ca phng thc TDCT
Xét v phng din là công c thanh toán và phòng nga ri ro cho nhà xut
khu và nhà nhp khu thì phng thc TDCT có nhiu u đim vt tri so vi các
phng thc thanh toán khác. Phng thc thanh toán bng TDCT đã dung hòa đc
li ích và ri ro ca c hai bên xut khu và nhp khu. Mt mt, ngân hàng đm bo
thanh toán cho nhà xut khu khi nhà xut khu xut trình đc b chng t phù hp.
Mt khác, ngân hàng đm bo cho nhà nhp khu không phi tr tin chng nào nhn
đc b chng t phù hp. Nh vào s u vit hn so vi nhng phng thc chuyn
tin, nh thu… nên phng thc tín dng chng t đã tr thành phng thc hu
hiu vi c hai bên xut khu và nhp khu và nó đã tr thành phng thc thông
dng nh hin nay.
Tuy nhiên, trong thc tin thng mi quc t, vn còn rt nhiu tranh chp
xy ra xung quanh phng thc thanh toán đc cho là an toàn nht này (Chng hn
L/C có th b lm dng tr thành công c đ t chi nhn hàng, t chi thanh toán và
thm chí là đ gian ln, la đo. Phng thc tín dng chng t tn ti nhng mt
trái nh vy là xut phát t chính bn cht và đc đim ca nó).
Bn cht ca L/C là ch giao dch bng chng t và khi kim tra chng t li
ch xem xét trên b mt, ch không xem xét ắtính cht bên trong ca chng t”. Trong
thc t, không phi là d dàng đ lp đc mt b chng t hoàn ho, không có bt
c sai sót nào. Và trong nhiu trng hp thì vic xác đnh mt b chng là là ắhp
l” hay ắbt hp l” gp phi rt nhiu khó khn do ranh gii gia s phù hp và sai
sót rt mong manh. Nó còn tùy thuc vào trình đ và kh nng din gii UCP, ISBP
ca các bên liên quan. Chính vì điu này mà đã có không ít các tranh chp xy ra
trong thc t liên quan đn vic xác đnh s hp l/bt hp l ca chng t.
12
Hp đng thng mi
L/C Giy đ ngh m L/C
S đ 1.1: Tính đc lp ca Th tín dng
(Ngun: Lê Phan Th Diu Tho (2013), Giáo trình Thanh toán quc t, trang 198)
Hn na, do tính cht đc lp ca L/C vi hp đng (Mc a, điu 4, UCP 600:
ắV bn cht, Th tín dng là mt giao dch đc lp vi hp đng mua bán hoc hp
đng khác mà hp đng này có th là c s hình thành Th tín dng”) nên trách
nhim ca NHPH hoàn toàn không b nh hng bi s khiu ni hay tranh chp
phát sinh xut phát t mi quan h gia ngi m L/C và ngi th hng. Ngoài
ra, cam kt thanh toán ca NHPH đi vi ngi th hng theo L/C cng đc lp
vi mi quan h gia NHPH và ngi m L/C. Do đó, không th vì ngi m L/C
thiu thin chí hay mt kh nng thanh toán mà NHPH không thc hin cam kt ca
mình vi ngi th hng.
Mt đc đim na ca phng thc TDCT là Ngân hàng không liên quan đn
hàng hóa. Ngân hàng không chu trách nhim v cht lng hàng hóa đc giao. Nu
có tranh chp v hàng hóa gia ngi mua và ngi bán thì hai bên phi cn c cào
các điu khon trên hp đng ngoi thng đ x lỦ. Ngi mua (ngi đ ngh m
L/C) không th vì hàng hóa kém cht lng mà yêu cu NHPH ngng thanh toán
cho ngi bán (ngi th hng). Nu b chng t xut trình theo L/C là phù hp
thì NHPH đng nhiên phi thanh toán cho ngi th hng mà không cn quan
tâm đn cht lng hàng hóa cng nh ch th ca ngi đ ngh m L/C. Tuy nhiên,
Ngi
đ ngh
Ngi th
hng
NHPH
13
nu ngi mua có đc phán quyt ca Tòa án yêu cu NHPH đình ch thanh toán
do ngi bán vi phm hp đng, thì NHPH s t chi thanh toán vì NHPH phi tuân
theo các quy đnh ca pháp lut quc gia.
1.2.3 Quy trình thc hin phng thc TDCT
1.2.3.1 Trng hp L/C có giá tr thanh toán ti NHPH
S đ 1.2: Quy trình nghip v tín dng chng t thanh toán ti NHPH
(Ngun: Nguyn Vn Tin và Nguyn Th Hng Hi, 2013. Giáo trình Thanh toán
quc t và Tài tr ngoi thng. Nhà xut bn Thng kê. Trang 355)
(1) Hai bên nhà xut khu và nhà nhp khu ký kt hp đng ngoi thng vi
điu khon thanh toán theo phng thc L/C.
(2) Cn c các điu khon và điu kin ca hp đng ngoi thng, nhà nhp
khu làm đn (theo mu) gi đn ngân hàng phc v mình, yêu cu ngân hàng
này phát hành mt L/C cho nhà xut khu hng.
(3) Cn c vào đn m L/C, NHPH đa ra quyt đnh m L/C theo yêu cu ca
ngi nhp khu và thông qua NHTB (ngân hàng đi lỦ hoc chi nhánh ca
mình nc nhà xut khu) đ thông báo L/C cho nhà xut khu.
(4) Khi nhn đc thông báo L/C, NHTB s thông báo L/C cho nhà xut khu.
(3)
(6)
NHPH
Ngöôøi m
Ngöôøi h
ng
NHTB
(7)
(9) (2)
(5)
(6)
(8)
(7) (4)
(1)
14
(5) Nhà xut khu kim tra L/C, nu phù hp vi hp đng đã kí thì tin hành giao
hàng, nu không phù hp thì đ ngh sa đi, b sung L/C cho phù hp vi
hp đng ngoi thng.
(6) Nhà xut khu sau khi giao hàng lp b chng t theo yêu cu ca L/C và
xut trình (thông qua Ngân hàng chuyn chng t) cho NHPH đ đc thanh
toán.
(7) NHPH sau khi kim tra chng t, nu thy xut trình phù hp thì tin hành
thanh toán cho nhà xut khu.
(8) NHPH đòi tin nhà nhp khu và chuyn b chng t cho nhà nhp khu sau
khi đã nhn đc tin hoc chp nhn thanh toán.
(9) Nhà nhp khu kim tra b chng t, nu thy phù hp vi L/C thì tr tin
hoc chp nhn tr tin. Nu thy không phù hp thì có quyn t chi tr tin.
1.2.3.2 Trng hp L/C thanh toán ti NhđC
S đ 1.3: Quy trình nghip v tín dng chng t thanh toán ti NhđC
(Ngun: Nguyn Vn Tin và Nguyn Th Hng Hi, 2013. Giáo trình Thanh toán
quc t và Tài tr ngoi thng. Nhà xut bn Thng kê. Trang 357)
(1) - (5) Ging trng hp thanh toán ti NHPH
(3)
(8)
NHPH
Ngöôøi m Ngöôøi hng
NHđC
(9)
(11) (2)
(5)
(5)
(6) (10) (7) (4)
(1)