B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
………… o0o…………
NGUYN TH THU HÀ
GII PHÁP TNG CNG HUY NG VN
TI NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN BU IN LIÊN VIT
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH, NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
………… o0o…………
NGUYN TH THU HÀ
GII PHÁP TNG CNG HUY NG VN
TI NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN BU IN LIÊN VIT
Chuyên Ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS BÙI KIM YN
TP. H CHÍ MINH, NM 2014
LI CAM ÐOAN
Tôi xin cam đoan rng, toàn b ni dung và s liu trong lun vn thc s này là do
tôi nghiên cu và thc hin, có s h tr t Cô hng dn, đng thi các thông tin, s
liu đc s dng trong lun vn là hoàn toàn trung thc và chính xác.
TP.H Chí Minh, ngày tháng nm 2014
Tác gi
Nguyn Th Thu Hà
Hc viên lp Cao hc kinh t khóa 22
Trung Ði hc Kinh t thành ph H Chí Minh
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT 8
DANH MC CÁC BNG BIU 9
DANH MC CÁC TH, BIU 10
M U 1
CHNG 1: NHNG VN C BN V HOT NG HUY NG VN
CA NGÂN HÀNG THNG MI 5
1.1 Ngun vn ca ngân hàng thng mi 5
1.2 Hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi 8
1.2.1. S cn thit ca hot đng huy đng vn 8
1.2.2. Các hình thc huy đng vn 10
1.3 Mt s ch tiêu đánh giá an toàn huy đng vn 13
1.3.1. Gii hn huy đng vn (H s H1) 13
1.3.2. H s an toàn vn (CAR) 14
1.3.3. T l ti đa d n cho vay so vi s d tin gi (LDR-Loan to deposit
rate) 14
1.4 Chi phí và ri ro trong công tác huy đng vn 15
1.4.1. Chi phí cho ngun vn huy đng 15
1.4.2. Ri ro trong công tác huy đng vn 18
1.5 Các nhân t nh hng đn kh nng huy đng vn ca ngân hàng Thng Mi 19
1.5.1 Chính sách huy đng vn 19
1.5.2 Nng lc và trình đ ca nhân viên giao dch 20
1.5.3 Sn phm huy đng vn 20
1.5.4 C s vt cht 20
1.5.5 Môi trng bên ngoài 21
1.6 Mt s nghiên cu các nhân t nh hng đn hot đng huy đng vn ca
Ngân hàng trc đây 23
KT LUN CHNG 1 25
CHNG 2: THC TRNG HUY NG VN TI NHTMCP BU IN
LIÊN VIT 26
2.1 Gii thiu Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 26
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 26
2.1.2 Mng li hot đng 27
2.1.3 Tình hình nhân s 28
2.1.4 Tình hình hot đng kinh doanh ca LienVietPostBank 28
2.2 Các hình thc huy đng vn ti LienVietPostBank (chi tit xem ph lc 1) 32
2.3 Thc trng huy đng vn ti LienVietPostBank 35
2.3.1 Tình hình huy đng vn ti LienVietPostBank 35
2.3.2 Các ch tiêu đánh giá huy đng vn 41
2.4 ánh giá chung huy đng vn ca LienVietPostBank 44
2.4.1 Nhng kt qu đt đc 44
2.4.2 Nhng hn ch và nguyên nhân ca nhng hn ch 48
KT LUN CHNG 2 50
CHNG 3: MÔ HÌNH NGHIÊN CU CÁC NHÂN T NH HNG N
HOT NG HUY NG VN CA NHTMCP BU IN LIÊN VIT 51
3.1 Quy trình nghiên cu 51
3.2 Thu thp d liu 51
3.2.1 Thu thp d liu th cp 51
3.2.2Thu thp d liu s cp 52
3.3 Phng pháp nghiên cu 52
3.3.1Nghiên cu đnh tính 52
3.3.2 Nghiên cu đnh lng 52
3.4 Thit k mô hình 54
3.4.1 Mô hình nghiên cu đ ngh 54
3.4.2 Mt s gi thuyt đt ra cho mô hình nghiên cu 54
3.4.3 Xây dng thang đo 55
3.5 Kt qu nghiên cu kho sát thc t 56
3.5.1 Ðánh giá s b kt qu kho sát thc t 57
3.5.2 Phân tích các nhân t nh hng đn hot đng huy đng vn ti
NHTMCP Bu in Liên Vit 59
KT LUN CHNG 3 70
CHNG 4: GII PHÁP TNG CNG HUY NG VN TI NGÂN HÀNG
TMCP BU IN LIÊN VIT 71
4.1 nh hng hot đng huy đng vn ti ngân hàng TMCP Bu in Liên 71
4.2 Gii pháp tm v mô nhm tng cng huy đng vn ti LienVietPostBank 72
4.2.1 V phía chính ph 72
4.2.2 V phía ngân hàng Nhà nc 73
4.3 Gii pháp tng cng huy đng vn ti ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 74
4.3.1 Vn dng ch đ lãi sut linh hot 74
4.3.2 Tng cng công tác tip th, qung bá sn phm huy đng vn 75
4.3.3 Ci tin nghip v thanh toán và th tc giy t 78
4.3.4 Tng cng các chi nhánh, phòng giao dch và h thng máy ATM trên
toàn quc 78
4.3.5 Thng xuyên đào to, nâng cao cht lng đi ng cán b 79
4.3.6 Hin đi hóa công ngh ngân hàng 81
4.3.7 Gn lin vic huy đng vn vi s dng vn có hiu qu 82
KT LUN CHNG 4 84
KT LUN 85
TÀI LIU THAM KHO 88
PH LC 1 89
PH LC 2 106
PHIU KHO SÁT 106
DANH MC CÁC CH VIT TT
Huy đng vn HV
Khách hàng KH
Ngân hàng Nhà nc NHNN
Ngân hàng thng mi NHTM
Ngân hàng thng mi c phn Bu đin Liên Vit NHTM CP Bu đin Liên Vit
(LienVietPostBank)
Ngân hàng Trung ng NHTW
Phòng giao dch bu đin PGDB
T chc tín dng TCTD
T chc kinh t - xã hi TCKT-XH
Vn huy đng VH
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh ca LienVietPostBank t 2011-2013 29
Bng 2.2: C cu ngun vn huy đng theo k hn ca LienVietPostBank 36
Bng 2.3: C cu ngun vn huy đng theo loi tin ca LienVietPostBank 38
Bng 2.4: C cu ngun vn huy đng theo đi tng khách hàng ca
LienVietPostBank 39
Bng 2.5: Mt s ch tiêu an toàn vn trong hot đng kinh doanh ca
LienVietPostBank 41
Bng 2.6: Chi phí huy đng vn ca LienVietPostBank 42
Bng 2.7: Kh nng thanh khon ca LienVietPosBank t 2011-2013 43
Bng 3.1: H s Cronchbach’s alpha ca các thành phn thang đo các nhân t nh
hng đn hot đng huy đng vn 59
Bng 3.2: H s Cronchbach’s alpha ca thang đo thành phn hot đng huy đng vn
61
Bng 3.3: Kt qu kim đnh KMO và Bartlett's 63
Bng 3.4: Kt qu kim đnh KMO and Bartlett's Test 66
Bng 3.5: Thng kê phân tích các h s hi quy 68
Bng 3.6: Kim đnh đ phù hp ca mô hình hi quy 68
DANH MC CÁC TH, BIU
th 2.1: C cu ngun vn huy đng theo k hn ca LienVietPostBank 36
th 2.2: C cu ngun vn huy đng theo loi tin ca LienVietPostBank 38
th 2.3: C cu ngun vn huy đng theo đi tng khách hàng ca
LienVietPostBank 40
Biu đ 3.1: C cu khách hàng theo đ tui 57
Biu đ 3.2: C cu khách hàng theo ngh nghip 58
Biu đ 3.3: C cu khách hàng theo loi hình tin gi 59
1
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Nc ta đang tin hành công nghip hóa, hin đi hóa, xây dng nn kinh t th trng
đnh hng xã hi ch ngha trong xu hng hi nhp kinh t khu vc và toàn cu. Mt
trong nhng vn đ có v th quan trng hàng đu trong s nghip mà chúng ta đang theo
đui đó là vn đ v ngun lc. ây là vn đ mang tính cp thit, đy bin đng đòi hi
phi xây dng, phát trin và thng xuyên đc x lý, điu chnh nhm đáp ng đc
nhu cu vn ca nn kinh t, gii quyt đc nhng thiu ht trong chi tiêu ca Chính
ph. Chúng ta cn khng đnh rng không th thc hin đc các mc tiêu kinh t xã hi
nói chung ca Nhà nc, cng nh các mc tiêu kinh doanh ca doanh nghip nói riêng
nu nh không có vn. i vi các NHTM vi t cách là mt doanh nghip, mt đnh
ch tài chính trung gian hot đng trong lnh vc tin t thì vn li có mt vai trò ht sc
quan trng. NHTM là đn v ch yu cung cp vn thu lãi. Nhng đ cung cp đ vn
đáp ng nhu cu th trng, ngân hàng s phi huy đng vn t bên ngoài. Vì vy, các
NHTM rt chú trng đn vn đ huy đng vn đáp ng đy đ nhu cu kinh doanh ca
mình. Có th nói hot đng huy đng các ngun khác nhau trong xã hi là l sng quan
trng nht ca các NHTM.
Ti Vit Nam vic huy đng vn (khai thác lng tin tm thi nhàn ri trong công
chúng, h gia đình, ca các TCKT-XH hay các TCTD khác) ca NHTM còn nhiu bt
hp lý. iu này dn ti chi phí v
n cao, quy mô không n đnh, vic tài tr cho các
danh mc tài sn không còn phù hp vi quy mô, kt cu t đó làm hn ch kh nng
sinh li, buc ngân hàng phi đi mt vi các loi ri ro.v.v. Do đó, vic tng cng huy
đng vn t bên ngoài vi chi phí hp lý và s n đnh cao là yêu cu ngày càng tr nên
cp thit và quan trng.
tng cng huy đng vn ta cn nghiên cu các hình thc huy đng, các tiêu chí đánh
giá hiu qu công tác huy đng vn nh quy mô, c cu ngun huy đng đ ln đ tài tr
cho các danh mc tài sn và không ngng tng trng n đnh; ngun vn có chi phí hp
lý; huy đng vn phù hp vi s dng vn v mt k hn; qun lý tt các loi ri ro liên
2
quan đn hot đng huy đng vn. Cng nh phân tích các nhân t nh hng ti công
tác huy đng vn.
NHTM CP Bu in Liên Vit là mt ngân hàng non tr. Gn nm nm hot đng là
mt khong thi gian khá ngn nhng vi tt c nhng gì NHTM CP Bu in Liên Vit
đã tri qua và đt đc, ngân hàng có quyn t hào và tin tng vào s phát trin ca
mình trong tng lai. Trong đnh hng phát trin, tng cng huy đng vn vn là u
tiên hàng đu. ây là mt hot đng vô cùng cn thit góp phn nâng cao nng lc cnh
tranh trong điu kin hi nhp quc t, và đ đm bo đáp ng đ nhu cu hot đng
kinh doanh cho ngân hàng. ó là lý do tôi chn đ tài: “Gii pháp tng cng huy đng
vn ti ngân hàng Thng mi C phn Bu đin Liên Vit” là đ tài lun vn.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
Xut phát t lý lun v huy đng vn ca NHTM. Chuyên đ s đa ra mô hình các nhân
t nh hng đn hot đng huy đng vn ca NHTM CP Bu in Liên Vit. Bên cnh
đó phân tích thc trng huy đng vn ca NHTM CP Bu in Liên Vit, đ đánh giá
nhng thành qu, hn ch yu kém ca ngân hàng. T đó, đ xut các gii pháp nhm
tng cng huy đng vn ca NHTMCP Bu in Liên Vit.
3. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính kt hp thng kê mô t và phân tích
đnh lng đ phân tích các nhân t nh hng đn hot đng huy đng ca NHTMCP
Bu in Liên Vit.
Ngun d liu s dng trong nghiên cu:
D liu s cp: Ly ý kin t các khách hàng s
dng các dch v huy đng vn ca
NHTMCP Bu in Liên Vit và phân tích đnh lng thông qua bng câu hi kho sát
đc , x lý bng phn mm SPSS 22.
D liu th cp:
- D liu trong ni b ca ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit nh: Báo cáo thng
niên, báo cáo kt qu kinh doanh kt hp s dng phn mm excel x lý s liu phân
tích.
3
- D liu ngoi vi thu thp t các ngun: sách báo, phng tin truyn thông, báo cáo
thng niên ngân hàng Nhà Nc và mt s ngân hàng Thng Mi.
4. i tng, phm vi nghiên cu ca đ tài
4.1. i tng nghiên cu
tài tp trung nghiên cu hot đng huy đng vn trên th trng 1(bao gm huy đng
vn ca KH cá nhân và doanh nghip) và các nhân t nh hng đn hot đng huy đng
vn ca NHTMCP Bu in Liên Vit.
4.2. Phm vi nghiên cu
Nghiên cu tình hình huy đng vn ca NHTMCP Bu in Liên Vit trong 3 nm t
2011 đn 2013.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca lun vn
- H thng hóa các phng pháp và các ch tiêu đánh giá v huy đng vn ti ngân hàng.
- Phân tích thc trng và đánh giá công tác huy đng vn ca NHTMCP Bu in Liên
Vit da trên phân tích đnh tính và phân tích đnh lng đ thy nhng nhân t nh
hng đn hot đng huy đng vn, đng thi qua kim đnh mô hình xác đnh nhng
nhân t nào là quan trng đóng góp vào hiu qu hot đng huy đng vn ca NHTMCP
Bu in Liên Vit.
- xut nhng gii pháp tng cng huy đng vn cho NHTMCP Bu in Liên Vit.
6. Kt cu ca lun vn
Chng 1: C s lý lun huy đng vn ca NHTM. Chng này đã nêu khái
nim, mc tiêu, vai trò và các hình thc huy đng vn NHTM, các nhân t ch quan và
khách quan nh hng đn hot đng huy đng vn ca NHTM; các ch tiêu đnh tính và
đnh lng đánh giá hot đng huy đng vn ca NHTM.
Chng 2: Thc trng hot đng huy đng vn ca NHTMCP Bu in Liên
Vit, toàn b chng 2 đã nêu đc khái quát tình hình huy đ
ng vn ca NHTMCP Bu
in Liên Vit t nm 2011 đn 2013 theo các s liu t phng pháp thng kê. ng
thi qua s liu phân tích cng đã đánh giá đc nhng kt qu đt đc và hn ch ca
NHTMCP Bu in Liên Vit.
4
Chng 3 : Mô hình nghiên cucác nhân t nh hng đn hot đng huy đng
vn ca NHTMCP Bu in Liên Vit, chng này đã nêu rõ phng pháp nghiên cu
qua hai giai đon: nghiên cu khám phá và nghiên cu chính thc.Nghiên cu chính thc
s s dng bin pháp kho sát bng bng câu hi. Sau khi thu hi các bn kho sát s x
lý d liu bng chng trình SPSS nhm xác đnh mô nhân t nh hng đn huy đng
vn ca NHTMCP Bu in Liên Vit. Sau đó tin hành phân tích hi quy đa bin và
kim đnh gi thuyt ca mô hình toàn din có ý ngha thng kê hay không và kim đnh
ý ngha v mt thng kê đi vi tng bin riêng bit.
Chng 4: Gii pháp gia tng ngun vn huy đng ti NHTMCP Bu in Liên
Vit, chng này cn c vào kt qu nghiên cu ti chng 3, đ xut 2 nhóm gii pháp
tng cng huy đng vn ti NHTMCP Bu in Liên Vit bao gm nhóm nhân t v
mô và nhóm nhân t vi mô.
5
CHNG 1: NHNG VN C BN V HOT NG HUY
NG VN CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Ngun vn ca ngân hàng thng mi
Các ngân hàng thng mi cng là mt loi hình doanh nghip, ngun vn cng
đóng vai trò ht sc quan trng đi vi nó tng t nh đi vi các doanh nghip khác,
tuy nhiên, vn đi vi các ngân hàng không đn thun ch là phc v cho nhu cu mua
nguyên vt liu hay thc hin các thanh toán chi tr mà nó là đi tng trc tip ca hot
đng ngân hàng, nó là “hàng hóa”, là phng tin hot đng ca các ngân hàng. Chính vì
th, khác vi các loi hình doanh nghip khác, nhu cu v vn ca các ngân hàng nói
riêng và các t chc tín dng nói chung là rt ln và có th nói là không hn ch v
lng. Xut phát t tính cht đó, loi doanh nghip đc bit này ch yu da vào ngun
vn vay mn, phn ln bt ngun t hot đng bán các trái quyn tin gi cho các
doanh nghip, cá nhân… đ cung ng dch v tín dng và các dch v khác. Chính ngun
vn vay mn này, ch không phi vn s hu, đã to ngun lc tài chính ch yu cho
các hot đng ca ngân hàng.
Tóm li, vn ngân hàng có th đc hiu là nhng giá tr tin t ngân hàng t có,
huy đng và to lp đc đ thc hin cho vay, đu t và thc hin các dich v ngân
hàng. Vic to lp và huy đng vn hình thành nên các khon mc bên tài sn n ca
bng cân đi tài sn ca ngân hàng thng mi. Vic s dng vn đ cho vay, đu t,
thc hin các dch v ngân hàng hình thành nên các khon mc bên tài sn có ca bng
cân đi tài sn ngân hàng thng mi.
Phân loi ngun vn
V c bn ngun vn ca ngân hàng có th đc phân loi thành các dng c bn sau:
6
VN T CÓ
(vn ch s hu)
VN HUYNG VN I VAY
CÁC
NGUN
VN KHÁC
Khái
nim
Là ngun vn do
NHTM t to lp
ra, thuc s hu
riêng có ca
NHTM.
Là nhng giá tr
tin t
mà ngân
hàng huy đng
đc t công
chúng thông qua
vic bán các sn
phm dch v cho
khách hàng (là vn
do NHTM to lp
ra thông qua vic
thu hút tin gi và
phát hành giy t
có giá).
Là ngun vn mà
NHTM có đc
da trên mi quan
h vay m
n trên
th tr
ng liên
ngân hàng, da
trên các qu cho
vay đã đc thit
lp.
Là ngun vn
hình thành
trong quá
trình cung
cp dch v
ngân hàng
cho khách
hàng.
c
đim
-Chim t trng
rt nh trong tng
ngun vn ca
ngânhàng
(khong 5 - 10%)
nhng li có tính
-Không thuc s
hu ca NHTM.
-Có tính bin đng
cao, không n đnh
(cn phi d tr)
-Chim t trng
-Không thuc s
hu ca ngân hàng.
-Chim t trng ko
ln (không quá l
thuc vào ngun
vn này đ kinh
-Không thuc
s hu ca
NHTM.
-Quy mô nh.
-Chi phí
không cao.
7
cht Quyt đnh
đn s hình thành
và tn ti ca
ngân hàng
-Ngun v
n này
mang tính n đnh
cao (vì nó thuc
s hu ca
NHTM và NHTM
không có ngha
v phi hoàn tr)
ln nht trong tng
ngun vn ca
NHTM.
-Là loi ngun vn
đa dng v: Ngun
g
c hình thành,
Thi hn các khon
huy đng, Giá tr
các kho
n huy
đng, Loi tin huy
đng.
doanh)
- n đ
nh cao
hn ngun vn huy
đng.
-
Chi phí cao, lãi
sut nhy cm vi
s thay đi ca lãi
sut th trng.
-Thi hn rt ngn
(ngày, tun).
- n đnh
thp.
Vai
trò
-Bo đm an toàn
cho hot đng ca
NHTM
-Vn t có vi
vai trò hot đng:
mua sm tài sn
c đnh, xây dng
c s vt cht k
thut, to điu
kin t chc mi
hot đ
ng kinh
doanh c
a ngân
hàng.
-Vn t
có góp
phn điu chnh
Là ngun vn ch
yu c
a các ngân
hàng thng mi,
đáp ng hu ht
các nhu cu v hot
đng tín dng ca
các ngân hàng này.
Có vai trò đc bit
đi vi vi
c kinh
doanh c
a NHTM
(gii quy
t nhanh
nhu cu, vi khi
lng ln).
Phc v cho
các hot đng
c
a ngân
hàng thng
mi nh các
ngn vn
khác.
8
mi hot đng
kinh doanh ca
ngân hàng (quy
mô, giá tr tài sn
c đnh,c cu tài
sn,…)
Thành
phn
Thành phn ca
vn t có: gm
vn t có c
p 1
(vn c b
n) và
vn t có cp
2(vn b sung).
Gm có 2 phng
thc huy đ
ng là:
huy đng tin gi
và huy đng thông
qua phát hành giy
t có giá.
Vay NHTW
Vay các NHTM
-Ngun vn
nhn tài tr
y thác đu
t.
-Ngun vn
trong thanh
toán.
-Ngun vn
khác: vay
n
c ngoài,
vay công ty
m (n
u có),
…
1.2 Hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi
1.2.1. S cn thit ca hot đng huy đng vn
Vn là tin đ ca hot đng kinh doanh trong toàn xã hi nói chung và ca mi doanh
nghip nói riêng, mi doanh nghip đu có nhu cu to ln v vn đ vn hành và phát
trin. Hn na, hot đng kinh doanh thng xuyên đòi hi phi không ngng đc b
sung mt s lng vn nht đnh nhm đáp ng nhu cu v tài sn xut m rng, v
thanh toán, v d tr,… phát sinh mi thi đim. Trong c ch th trng, lng vn
kinh doanh biu hin th lc và sc cnh tranh ca doanh nghip, có tm quan trng đi
vi s thành công hay tht bi ca doanh nghip trên th trng. Chính vì vy mà th
9
trng tài chính mà trong đó đóng vai trò ch cht là các ngân hàng thng mi luôn có
mi quan h khng khít cho hot đng sn xut kinh doanh, là ngun huyt mch cung
cp cho doanh nghip sc sng đ tn ti và phát trin. ây là cn nguyên làm cho các
ngân hàng thng mi tr thành mt trong nhng đnh ch tài chính quan trng nht ca
nn kinh t quc gia.
Vn là c s đ các NHTM t chc mi hot đng kinh doanh
Ngân hàng không có vn thì không th thc hin đc các nghip v kinh doanh. Vn là
điu kin bt buc đi vi các NHTM đ đc phép hot đng. Ngay t khi bc vào
hot đng, các ngân hàng cn vn đ mua đt đai,xây dng c s vt cht,mua sm trang
thit b, và nhng điu kin làm vic khác.Và vi đc trng ca hot đng ngân hàng,vn
không ch là phng tin kinh doanh chính mà còn là đi tng kinh doanh ch yu ca
NHTM.
Vn quyt đnh quy mô ca ngân hàng trong hot đng tín dng và các hot đng
khác
Vn ca ngân hàng có tính cht quyt đnh đn vic m rng hay thu hp quy mô
hot đng tín dng, đu t ca ngân hàng, kh nng thanh tóan,chi tr cng nh các hot
đng khác. Thông thng, so vi các ngân hàng ln, các ngân hàng nh có khon mc
đu t và cho vay kém đa dng hn, phm vi và đi tng cho vay ca các ngân hàng
này cng nh hn. Trong khi đó, các ngân hang ln d dàng m rng phm vi cho vay,
không ch trên đa bàn mình mà còn hng ra khu vc và q
uc t. Thêm vào đó, do kh
nng vn hn hp nên các ngân hàng nh không phn ng nhy bén đc vi s bin
đng v lãi sut, gây nh hng ln đn kh nng thu hút vn đu t t các tng lp dân
c và các thành phn kinh t.
Vn quyt đnh nng lc thanh toán và đm bo uy tín ca ngân hàng
Nh đã trình bày trên, phn ln ngun vn ca ngân hàng là ngun tin gi t
các t chc kinh t và dân c. c đim ca ngun tin này là hoàn tr khi có yêu cu,
nên ngân hàng thng xuyên phi đi mt vi nhu cu rút tin ca khách hàng. Vì th
10
nng lc thanh toán cao là yu t các ngân hàng cn phi đm bo và luôn đc chú
trng.
Vì vây, vic nâng cao hot đng huy đng vn đ to ra ngun vn ln trong ngân
hàng đã gián tip nâng cao kh nng thanh toán cng nh uy tín ca ngân hàng trên
thng trng.
Vn quyt đnh nng lc cnh tranh ca ngân hàng
Trong nn kinh t th trng hin đi, kinh doanh ngân hang đang là mt lnh vc
có tc đ phát trin mnh m. Vì th vic nâng cao nng lc cnh tranh ca mi ngân
hàng đang là vn đ cp bách ca các nhà qun lý ngân hàng. Ngun vn ln, s giúp
các NHTM cnh tranh v giá và cnh tranh v sn phm, dch v:
Cnh tranh v giá:
+ Ngun vn ln giúp NHTM to dng đc li th nh quy mô do đó gim
đc chi phí bình quân.
+ Ngun vn ln giúp NHTM có điu kin giao dch vi khách hàng ln giá tr
giao dch ln chi phí giao dch bình quân cho 1 hp đng thp gim đc chi phí
bình quân.
+ Ngun vn ln giúp NHTM có điu kin gim thiu ri ro trong kinh doanh có
điu kin gim chi phí bù đp ri ro.
Cnh tranh v sn phm, dch v:
+ Ngun vn ln giúp NHTM có điu kin đ đa dng hóa sn phm dch v, ng
dng nhng công ngh mi.
+ Ngun vn ln giúp NHTM có điu kin đ nâng cao cht lng sn phm, m
rng khách hàng, …
1.2.2. Các hình thc huy đng vn
Do NHTM huy đng theo phng thc “đi vay đ cho vay” mà vn t có ca
ngân hàng ch chim mt t trng rt nh trong tng ngun vn hot đng. Do vy, đ có
th tn ti và phát trin, NHTM phi quan tâm ti các hình thc to vn đ không ngng
11
m rng, phát trin vn đ cnh tranh trên th trng. Quá trình to vn đc thc hin
thông qua các hình thc sau:
Tin gi thanh toán
Tin gi thanh toán ca doanh nghip hoc cá nhân: đây là khon tin mà khách hàng
gi vào ngân hàng nh ngân hàng gi h và thanh toán h. Trong phm vi s d cho
phép, các nhu cu chi tr ca doanh nghip và cá nhân đu đc ngân hàng thc hin.
Các khon thu ca ngân hàng, cá nhân đu có th đc nhp vào thin gi thanh toán
theo yêu cu. Nhìn chung đây là mt khon huy đng có lãi sut thp, có khi bng không,
thay vào đó ch tài khon đc hng các dch v ngân hàng vi mc phí thp.
Mc dù, đi vi tin gi thanh toán, ngi gi có th gi vào hoc rút ra bt c
lúc nào, song gia vic gi vào và rút ra có s chênh lch nht đnh v thi gian và s
lng, nên các loi tài khon này luôn có s d. Ngân hàng có th huy đng s d đó
làm ngun vn tín dng đ cho vay. Mt s ngân hàng kt hp tài khon tin gi thanh
toán vi tài khon cho vay nh cho vay thu chi – chi tri trên s d có ca tài khon tin
gi thanh toán. Mt s ngân hàng s dng nhiu hình thc “bin tng” ca tài khon
thanh toán đ nâng lãi sut ca loi tin gi này lên nhm cnh tranh vi các tài chính tín
dng khác.
Do t trng thanh toán không dùng tin mt Vit Nam còn quá thp, đ khuyn
khích vic thc hin thanh toán qua ngân hàng, các NHTM thc hin tr lãi cho loi tit
kim tin gi này (hin nay khong 0,2%/tháng). các nc phát trin loi tin gi này
chim khong 30% tin gi ca các ngân hàng. Vì l đó, to ngun tin gi trên tài khon
thanh toán này đc ngân hàng đc bit coi trng.
Bên cnh đó các ngân hàng có th huy đng vn thông qua tài khon tin gi
thanh toán ca các ngân hàng khác, nhm mc đích nh thanh toán h và mt s mc
đích khác, NHTM có th gi tin ti ngân hàng khác. Tuy nhiên, quy mô ca ngun này
thng không ln.
Tin gi có kì hn
12
ây là loi tin gi có s tha thun trc gia khách hang và ngân hàng v thi
gian rút tin. Loi tin gi này ca các doanh nghip, t chc kinh t, cá nhân, có ngun
gc t tích ly và xét v bn cht chúng đc ký thác vi mc đích hng lãi.
Các NHTM nhn hai loi tin gi có k hn là tin gi có k hn và tin gi báo
rút (tc là khi mun rút ra phi báo trc). V c bn, các khon tin gi có kì hn
không đc s dng đ tin hành thanh toán nh các khon chi tr bng vn trên tài
khon vãng lai nên không th phát séc. Thông thng, tin gi
có k hn là các khon
tin gi có thi hn dài và có lãi sut cao.
Tin gi tit kim
Quy ch v tin gi tit kim ban hành theo quyt đnh s 1160/2004/Q- NHNN
ca thng đc ngân hang Nhà nc đã quy đnh rõ “Tin gi tit kim là khon tin ca cá
nhân đc gi vào tài khon tin gi tit kim, đc xác nhn trên th tit kim, đc
hng lãi theo quy đnh ca t chc nhn tin gi tit kim và đc bo him theo quy
đnh ca pháp lut v bo him tin gi”.
Trong nn kinh t th trng, tin gi tit kim đc phát trin thành hai loi là
tin gi tit kim không k hn và tin gi tit ki
m có k hn.
+ Tin gi tit kim không k hn là tin gi tit kim mà ngi gi tin có th rút tin
theo yêu cu mà không cn báo trc vào bt k ngày làm vic nào ca t chc nhn
tin gi tit kim.
+ Tin gi tit kim có k hn là tin gi tit kim mà ngi gi tin có th rút tin sau
mt k hn gi tin nht đnh theo tha thun vi t chc nhn tin gi tit kim.
Phát hành giy t có giá
Ging nh các doanh nghip khác ngân hàng cng huy đng vn bng cách phát
hành các giy t có giá (hay còn gi là các công c n) nh k phiu, trái phiu, tín phiu
ngân hàng…đ huy đng vn trên th trng vn.
Theo quy đnh ti khon 1 iu 4 Quy ch phát hành giy t có giá ban hành kèm
theo Quyt đnh s 07/2008/Q-NHNN ngày 24 tháng 03 nm 2008 ca Ngân hàng nhà
nc Vit Nam: “Giy t có giá” là chng nhn ca t chc tín dng phát hành đ huy
13
đng vn trong đó xác nhn ngha v tr n mt khon tin trong mt thi hn nht
đnh, điu kin tr lãi và các điu khon cam kt khác gia t chc tín dng và ngi
mua.”
Các công c n ca ngân hàng là các giy nhn n mà ngân hàng bán cho công
chúng. ây là cách thc vay vn ca NHTM, bi vì nhng ngi s hu các công c này
đc hoàn tr vn vào thi gian đáo hn cng thêm khon tin lãi nht đnh. Nhng công
c n ca ngân hàng là:
+ Tín phiu ngân hàng: ây là công c n ngân hàng dùng đ huy đng nhng khon
vn ngn hn.
+ K phiu, trái phiu ngân hàng: Là nhng công c n đ ngân hàng huy đng nhng
khon vn trung - dài hn.
1.3 Mt s ch tiêu đánh giá an toàn huy đng vn
1.3.1. Gii hn huy đng vn (H s H1)
Vn t có
H1 = x 100 %
Tng ngun vn huy đng
Trong đó:
Vn t có ca ngân hàng gm: vn điu l, qu d tr b sung vn điu l, qu d
phòng tài chính, qu đu t phát trin nghip v và li nhun không chia (vn cp1).
Tng ngun vn huy đng bao gm:
Tin gi ca cá nhân di các hình thc tin gi không k hn, tin gi có k
hn.
Tin gi có k hn ca t chc, bao gm c tin gi có k hn ca t chc tín
dng khác và chi nhánh ngân hàng nc ngoài, 25% tin gi không k hn
ca t chc kinh t (tr
t chc tín dng).
Tin vay ca t chc trong nc, tin vay ca t chc tín dng khác có k hn
t 3 tháng tr lên (tr tin vay ca t chc tín dng khác trong nc đ bù đp
thiu ht tm thi đi vi các t l v kh nng chi tr) và tin vay ca t chc
14
tín dng nc ngoài.
Vn huy đng t t chc, cá nhân di hình thc phát hành giy t có giá.
H s này đa ra nhm mc đích gii hn mc huy đng vn ca ngân hàng, tránh
tình trng khi ngân hàng huy đng vn quá nhiu vt quá mc bo v ca vn t có
làm cho ngân hàng có th mt kh nng chi tr.
Theo Pháp lnh ngân hàng nm 1990, tng ngun vn huy đng ca ngân hàng
thng mi phi =< 20 ln vn t có ca NHTM. iu đó có ngha H1 >= 5%. H s
này càng tin v 5% cho thy kh nng huy đng vn ca ngân hàng càng cao trong
khi đó vn đm b
o s an toàn.
1.3.2. H s an toàn vn (CAR)
Vn t
có
CAR = x 100
%
Tng tài sn có quy đi ri
ro
Ý ngha h s CAR: Mc đ ri ro mà các ngân hàng đc phép mo him trong
s dng vn cao hay thp tùy thuc vào đ ln vn t có ca ngân hàng, c th đi
vi nhng ngân hàng có vn t có ln thì nó đc phép s dng vn vi mc đ liu
lnh ln vi hy vng đt đc li nhun cao nht, nhng ri ro s cao hn và ngc
li.
T ngày 1/10/2010, Thông t s 13 ca Ngân hàng Nhà nc, h s an toàn vn
(CAR) ti thiu ca các ngân hàng phi đt 9%.
1.3.3. T l ti đa d n cho vay so vi s d tin gi (LDR-Loan to deposit
rate)
LDR =
D n cho vay
S d tin gi
15
T l LDR biu hin % các khon vay ca ngân hàng đc tài tr thông qua tin
gi.
Mt s gia tng t l LDR cho thy ngân hàng đang có ít hn tm đm đ tài tr
cho tng trng và bo v mình khi nguy c rút tin tin đt ngt, nht là các ngân
hàng da quá nhiu vào ngun tin gi đ tài tr cho tng trng. Khi t l LDR tng
đn mc tng đi cao, các nhà qun tr ngân hàng ít mun cho vay và đu t. Hn
na, h s thn trng khi t l LDR tng lên và đòi hi tht cht tín dng, do đó lãi
sut có chiu hng tng lên.
Vic s dng mi quan h
gia cho vay và tin gi nh mt thc đo v thanh
khon da trên tin đ cho rng tín dng là tài sn kém linh hot nht trong s các tài
sn sinh li ca ngân hàng. Vì th, khi t l LDR tng thì tính thanh khon ca ngân
hàng gim đi mt cách tng ng.
1.4 Chi phí và ri ro trong công tác huy đng vn
i vi mi mt ngun vn huy đng, các ngân hàng đu luôn quan tâm hai vn
đ quan trng sau: mt là chi phí đ có ngun vn là bao nhiêu, hai là mi quan h
ph thuc và ri ro ca mi ngun vn. Trong điu kin môi trng cnh tranh ngày
càng khc lit, ngân hàng cn phi bit mi khon mc chi phí bao gm nhng gì?
iu này đc bit đúng đi vi chi phí huy đng vn vì đây là chi phí cao nht trên
c chi phí nhân lc, chi phí qun lý và chi phí khác.
1.4.1. Chi phí cho ngun vn huy đng
Chi phí huy đng vn là khon chi phí đc cu thành bi chi phí lãi phi tr cho
các khon tin gi ca khách hàng và các chi phí phi lãi phát sinh khác trong quá
trình huy đng vn. ây là khon chi phí trng yu trong tn chi phí ca mi ngân
hàng, cho nên vi hu ht các ngân hàng mun tng thu nhp thì vic h thp chi phí
tin gi ca mình là nhu cu bc thit. Tuy nhiên, các ngân hàng không d dàng h
thp chi phí tin gi ca mình bi nó ph thuc vào nhiu yu t nh mc cung tin
gi, kh nng cnh tranh ca ngân hàng, lãi sut cho vay, quy mô ca khon tin gi