B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
VÕ TH THÙY
NÂNG CAO NNG LC CNH
TRANH CA CÁC NGÂN HÀNG
LIÊN DOANH TI VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
VÕ TH THÙY
NÂNG CAO NNG LC CNH
TRANH CA CÁC NGÂN HÀNG
LIÊN DOANH TI VIT NAM
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã ngành : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS TRNG QUANG THÔNG
TP.H Chí Minh nm 2014
LI CAM OAN
Toàn b ni dung lun vn này là do bn thân t nghiên cu t tài liu tham
kho, thc t làm vic ti ngân hàng Indovina cng nh thông tin t các báo cáo ca
các ngân hàng khác cùng vi s hng dn ca TS. Trng Quang Thông. Bn thân
hc viên t tìm hiu thông tin và d liu t báo cáo tài chính đc công b ca các
ngân hàng t đó chn lc nhng s liu cn thit cho vic nghiên cu phc v đ
tài.
Tôi xin cam đoan đ tài: “ nâng cao nng lc cnh tranh ca các ngân
hàng liên doanh ti Vit Nam” là không sao chép t lun vn, lun án ca ai. Tôi
hoàn toàn chu trách nhim v li cam đoan ca mình trc nhà trng và quy đnh
pháp lut.
TP.HCM, ngày 01tháng 10 nm 2014
Ngi cam đoan
Võ Th thùy
MC LC
Trang bìa ph
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng biu
LI M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V NGÂN HÀNG LIÊN DOANH VÀ NNG LC
CNH TRANH CA NGÀNH NGÂN HÀNG 4
1.1 Tng quan v ngân hàng liên doanh 4
1.1.1 Khái nim v ngân hàng thng mi. 4
1.1.2 Chc nng ca ngân hàng thng mi trong nn kinh t 5
1.1.2.1 Chc nng trung gian tài chính 5
1.1.2.2 Chc nng trung gian thanh toán 5
1.1.2.3 Cung ng các dch v khác 6
1.1.3 Ngân hàng liên doanh và đc đim ca ngân hàng liên doanh 6
1.2 Tng quan v nng lc cnh tranh 8
1.2.1. Khái nim nng lc cnh tranh và nng lc cnh tranh ca các ngân hàng 8
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM. 9
1.2.2.1. Tim lc tài chính. 9
1.2.2.2. Nng lc v công ngh. 10
1.2.2.3. Ngun nhân lc. 10
1.2.2.4. Nng lc qun lý và c cu t chc. 11
1.2.2.5. H thng kênh phân phi và mc đ đa dng hoá các dch v cung cp. 11
1.2.3 Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca ngân hàng 12
1.2.3.1 Yu t môi trng quc t 12
1.2.3.2 Nhân t môi trng v mô trong nc 12
1.2.3.3 Yu t bên trong ngành ngân hàng 13
1.3 Hi nhp quc t trong lnh vc ngân hàng 13
1.3.1 Tính tt yu ca hi nhp quc t 13
1.3.2 Các cam kt v hi nhp kinh t quc t trong ngành ngân hàng 14
1.3.3 Lc kho các nghiên cu trc đây v nâng cao nng lc cnh tranh. 16
1.4 Bài hc kinh nghim 17
1.4.1 Kinh nghim ca Trung Quc 18
1.4.2 Kinh nghim ca Hàn Quc 19
1.4.3 Kinh nghim ca các nc trong khu vc ông Nam Á 19
1.4.4 bài hc kinh nghim t mt s ngân hàng ln trên th gii 20
1.4.5 Bài hc cho h thng ngân hàng Vit Nam 22
CHNG 2: THC TRNG CNH TRANH CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI LIÊN DOANH TI VIT NAM 24
2.1. Tóm lc quá trình hình thành và phát trin ca các NH TMLD ti Vit Nam 24
2.1.1 Phân loi ngân hàng thng mi ti Vit Nam 24
2.1.2 Qúa trình phát trin ca ngân hàng liên doanh ti Vit Nam. 25
2.2. Thc trng hot đng ca các ngân hàng liên doanh 27
2.2.1. Hot đng huy đng vn 27
2.2.2 Hot đng tín dng 29
2.2.3 Hot đng cung ng dch v thanh toán 31
2.2.4 Hot đng dch v th 33
2.2.5 Các dch v mi 34
2.2.6 S gia tng tc đ m rng chi nhánh 35
2.3. ánh giá nng lc cnh tranh ca các NHTM liên doanh 37
2.3.1 Nng lc tài chính 37
2.3.1.1 Quy mô vn 37
2.3.1.2 Mc đ an toàn vn 40
2.3.1.3 Cht lng tài sn có. 41
2.3.1.4 Kh nng sinh li 42
2.3.1.4 Kh nng thanh khon 45
2.3.2. Nng lc công ngh 46
2.3.3. Ngun nhân lc 47
2.3.4. C cu t chc và nng lc qun lý 47
2.4 Phân tích nng lc cnh tranh ca ngân hàng theo mô hình nm lc lng cnh
tranh ca Michael Porter 49
2.4.1 Các đi th cnh tranh trong ngành. 49
2.4.2 Nng lc thng lng ca ngi mua: 50
2.4.3 Nng lc thng lng ca nhà cung cp 51
2.4.4 i th cnh tranh tim tàng. 52
2.4.5 Các sn phm thay th 53
2.5 Mt s nguyên nhân chính hn ch nng lc cnh tranh ca ngân hàng
thngmi liên doanh trong thi gian qua 54
2.5.1. S thay đi thành viên liên doanh phía nc ngoài 54
2.5.2. Ngân hàng nc ngoài trong liên doanh có xu hng m chi nhánh hoc
ngânhàng con 100% vn nc ngoài ti Vit Nam hn là đu t vào liên doanh. 56
2.5.3. Ngun vn ch s hu thp không đáp ng đc nhu cu tng trng. 57
2.5.4. Mng li chi nhánh ít, ch yu tp trung các thành ph ln 57
2.5.5. Sn phm, dch v cung cp cha phong phú, đa dng 58
2.5.6 Cha chú trng hot đng xúc tin và truyn thông, thng hiu còn ít đc
bitđn đi vi công chúng , cha có mt chin lc hay đnh hng phát trin c
th 58
Kt lun chng 2: 59
CHNG 3:GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH CA CÁC
NGÂN HÀNG LIÊN DOANH TI VIT NAM 60
3.1 Nhng c hi và thách thc cho các ngân hàng thng mi nói chung và các
ngân hàng liên doanh nói riêng trong giai đon hin nay. 60
3.1.1 Nhng c hi phát trin cho h thng ngân hàng Vit Nam trong giai đon
hinnay. 61
3.1.2 Nhng thách thc cho các ngân hàng thng mi Vit Nam 62
3.1.3 So sánh tng quan lc lng gia các nhóm ngân hàng ti Vit Nam. 64
3.1.3.1 Li th ca nhóm ngân hàng nhà nc và ngân hàng thng mi c phn 64
3.1.3.2 Li th ca các ngân hàng nc ngoài. 65
3.1.3.3 Li th ca các Ngân hàng liên doanh 66
3.2 Nhóm gii pháp tái cu trúc nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca các ngân
hàng liên doanh 67
3.2.1 Mô hình phát trin. 67
3.2.2 Xây dng chin lc marketing, phát trin thng hiu và tng cng công
tác chm sóc khách hàng. 68
3.2.3 Tng cng tim lc tài chính ngân hàng thng mi thông qua tng vn t
có. 69
3.2.4 a dng hóa các sn phm và dch v ca ngân hàng liên doanh 70
3.2.5 Nâng cao nng lc nhân viên và đôi ng qun lý. 71
3.2.6 i mi công ngh, thay đi din mo ngân hàng 73
3.3 Nhóm kin ngh đi vi Chính ph và NHNN. 74
3.3.1 Hoàn thin h thng pháp lut, hn ch s chng chéo ca các vn bn lut,
nghđnh 74
3.3.2 S kt hp ca các c quan chính ph và Ngân hàng nhà nc trong
vichngdn thc hin các hot đng liên quan đn ngành ngân hàng. 75
KT LUN 77
Tài liu tham kho
DANH MC CÁC T VIT TT
Ký hiu Ý ngha
ABC Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
ATM Máy rút tin t đng
BIDV Ngân hàng thng mi đu t và phát trin Vit Nam
CP C phn
Indovina Ngân hàng Liên doanh Indovina
NHLD Ngân hàng liên doanh
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHNNg Ngân hàng nc ngoài
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
Sacombank Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
Shinhanvina Ngân hàng liên doanh Shinhanvina
VID Public Ngân hàng liên doanh VID Public
Vinasiam Ngân hàng liên doanh Vit Thái
Vietcombank Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
Vietinbank Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam
WTO T chc thng mi th gii
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1:S lng các ngân hàng theo phân loi ngân hàng 25
Bng 2.2:Th phn huy đng vn ca các nhóm ngân hàng nm2008 – 2013 27
Bng 2.3:Th phn cho vay ca các nhóm ngân hàng nm 2008 – 2013 29
Bng 2.4: S lng chi nhánh và phòng giao dch ca các ngân hàng 35
Bng 2.5: S lng chi nhánh và phòng giao dch ca các ngân hàng 37
Bng 2.6: Quy mô vn ch s hu ca mt s NHTM, NHLD tính đn cui
nm 2013 38
Bng 2.7: H s an toàn vn (*) ca các ngân hàng t nm 2008-2013 41
Bng 2.8: T l li nhun ròng trên vn ch s hu ( ROE) ca các ngân hàng 42
Bng 2.9 T l li nhun ròng trên tng tài sn (ROA) ca các ngân hàng 44
Bng 2.10: Tóm tt 5 l ng cnh tranh…………………………………………………………54
1
LI M U
1. Lý do chn đ tài:
H thng ngân hàng là mt b phn quan trng trong c cu nn kinh t. Các
ngân hàng đc ví von là trái tim ca nn kinh t, là ngun mch luôn chuyn, điu
tit vn cho nn kinh t, mun bit nn kinh t ca mt quc gia phát trin trình
đ nào thì ch cn nhìn vào s phát trin ca h thng ngân hàng ca quc gia đó.
H thng ngân hàng Vit Nam sau hn 50 nm hình thành và hn 20 nm m ca
đã to đc nhng bc phát trin đt phá vi s ra đi và hot đng ca các ngân
hàng đa dng và hiu qu. Các ngân hàng thng mi c phn, ngân hàng có vn
đu t nc ngoài, ngân hàng liên doanh… đã góp phn làm phong phú cho hot
đng ngân hàng và có nhng thành công đáng k.
Trong nhng nm gn đây, vi s đnh hng rõ rt, các ngân hàng thng
mi c phn và ngân hàng nc ngoài ngày càng phát trin mnh m. Vi xu hng
quc t hóa, các ngân hàng thng mi c phn không ngng ra sc tìm kim các
đi tác nc ngoài có sc mnh kinh t và kinh nghim v ngành ngân hàng đ đa
dng hóa sn phm, nâng cao cht lng phc v ca ngân hàng mình.
Cùng vi vic các cam kt hi nhp WTO đã có hiu lc và l trình tng vn
lên 10.000 t đng vào nm 2015, các ngân hàng thng mi Vit Nam đang thc s
bc vào giai đon cnh tranh mi quyt lit hn vi nhiu đnh ch tài chính quc
t ln ngay trên th trng ni đa truyn thng ca mình. có th tn ti và phát
trin bn vng, các ngân hàng thng mi, đc bit là ngân hàng doanh ti Vit
Nam phi n lc nâng cao nng lc cnh tranh.Vì thc t cho thy, mc dù các ngân
hàng liên doanh đã hình thành và đi vào hot đng trong thi gian không h ngn
nhng mc đ ph bin vn còn rt hn ch, mt phn nguyên nhân là do s lng
các chi nhánh và phòng giao dch không đc rng khp nh các ngân hàng thng
mi c phn. Các ngân hàng liên doanh vn có mt s đi tng khách hàng nht
2
đnh t các ngân hàng là đi tác liên doanh, đây cng là li th cho các ngân hàng
liên doanh trong hot đng ca mình. Các nghiên cu v nâng cao nng lc cnh
tranh đã đc thc hin ti rt nhiu ngân hàng thng mi c phn nhm tìm ra li
th cnh tranh cho các ngân hàng đó. Tuy nhiên, vic tìm hiu dành cho các ngân
hàng liên doanh vn cha đc thc hin. Do đó, vic tìm ra gii pháp nâng cao
nng lc cnh tranh ca các ngân hàng liên doanh là mt vn đ rt đáng quan tâm,
gii quyt đc vn đ này s to ra thêm mt ngun lc đ phát trin h thng
ngân hàng Vit Nam. Và đây cng là lý do tôi chn đ tài : “Nâng cao nng lc
cnh tranh ca các ngân hàng liên doanh ti Vit Nam”
2. Mc tiêu nghiên cu:
- Nm vng v mt lý lun v nng lc cnh tranh ca các NHTM.
- Kho sát thc trng hot đng và mc đ cnh tranh ca các ngân hàng
thng mi Vit Nam hin nay nhm so sánh nng lc cnh tranh gia các
NHTMCP và NH liên doanh.
- Tìm ra gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca NH liên doanh
trong bi cnh nn kinh t đang ngày mt phát trin. T đó nâng cao nng lc hot
đng ca các ngân hàng Liên Doanh, khi thông mt kênh cung cp vn cho nn
kinh t.
3. i tng nghiên cu
i tng nghiên cu trng yu là các ngân hàng liên doanh đang hot đng
ti Vit Nam.Các ngân hàng đc nghiên cu là ngân hàng liên doanh gia mt bên
là ngân hàng nc ngoài và mt bên là ngân hàng Vit Nam có tr s đt ti Vit
Nam.
Trong quá trình phân tích đánh giá các ch tiêu thì cng nghiên cu đi
tng là các ngân hàng Thng mi c phn đ có c s so sánh đánh giá vi Ngân
hàng Liên Doanh
3
4. Phng pháp nghiên cu và d liu nghiên cu:
Lun vn s dng phng pháp phân tích, đánh giá các s liu đng thi kt
hp vi phng pháp thng kê tng hp kt hp vi nhng lý lun khoa hc đ làm
rõ vn đ quan tâm.
D liu đ nghiên cu ch yu là ngun d liu th cp t báo cáo tài chính
ca các ngân hàng qua các nm
5. Kt cu lun vn: lun vn gm 3 chng
− CHNG 1: TNG QUAN V NGÂN HÀNG LIÊN DOANH VÀ
NNG LC CNH TRANH CA NGÀNH NGÂN HÀNG
− CHNG 2: THC TRNG CNH TRANH CA CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI LIÊN DOANH TI VIT NAM
− CHNG 3: THC TRNG CNH TRANH CA CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI LIÊN DOANH TI VIT NAM
4
CHNG 1: TNG QUAN V NGÂN HÀNG LIÊN DOANH VÀ
NNG LC CNH TRANH CA NGÀNH NGÂN HÀNG
1.1 Tng quan v ngân hàng liên doanh
1.1.1 Khái nim v ngân hàng thng mi.
Có nhiu khái nim khác nhau v ngân hàng thng mai:
- Theo “ Qun tr ngân hàng thng mi” ca Peter Rose (2004) thì “ ngân
hàng thng mi là loi hình t chc tài chính cung cp mt danh mc các dch v
tài chính đa dng nht, đc bit là tín dng, tit kim, các dch v thanh toán và
thc hin nhiu chc nng tài chính nht so vi bt kì t chc kinh doanh nào trong
nn kinh t”.
- Theo điu 4 Lut các t chc tín dng do Quc hi khóa XII. K hp th 7
thông qua ngày 16 tháng 06 nm 2010 thì “ ngân hàng thng mi là mt loi hình
ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng kinh
doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li nhun”.
- Lut này đnh ngha: “ t chc tín dng là doanh nghip thc hin mt, mt
s hoc tt c các hot đng ngân hàng”. Vì vy ta có th hiu t chc tín dng
đc thành lp đ hot đng kinh doanh tin t, làm dch v ngân hàng vi ni dung
nhn tin gi và s dng tin gi đ cp tín dng, cung ng các dch v thanh toán
khác.
Còn hot đng ngân hàng theo Lut các t chc tín dng là vic kinh doanh
cung ng thng xuyên hoc mt s các nghip v nh nhân tin gi, cp tín dng
và cung ng các dch v thanh toán qua tài khon
Nu xét v hot đng kinh doanh thì Ngân hàng thng mi trc tip tip
xúc vi các công ty, xí nghip, t chc, cá nhân bng cách nhn tin gi, tin tit
kim ri s dng vn đó đ cho vay, chit khu, cung ng các dch v thanh toán
và dch v ngân hàng cho chính các đi tng trên.
5
Tóm li, ngân hàng thng mi là t chc tín dng nhn tin gi và cho vay
tin, là ni trc tip giao dch vi công chúng đ nhn kí thác, cho vay và cung ng
các dch v tài chính.
1.1.2 Chc nng ca ngân hàng thng mi trong nn kinh t
1.1.2.1 Chc nng trung gian tài chính
ây là chc nng đc trng và c bn ca ngân hàng thng mi, góp phn
quan trng trong s phát trin ca nn kinh t. NHTM huy đng vn nhàn ri ca
các cá nhân, t chc trong nn kinh t, cùng vi vn t có và c s ngun vn huy
đng đc, các ngân hàng s cho vay đ đáp ng nhu cu v vn ca nn kinh t.
Nh vy, NHTM đã thc hin đc chc nng trung gian tài chính thông qua 2
nghip v: huy đng vn và cho vay. NHTM là chic cu ni giao lu gia ni cn
vn và ni có vn.
1.1.2.2 Chc nng trung gian thanh toán
Mt trong nhng chc nng quan trng nht ca ngân hàng thng mi trong
nn kinh t là chc nng trung gian thanh toán. Thông quan chc nng trung gian
thanh toán ca các ngân hàng thng mi làm gim bt áp lc thanh toán tin mt
trong nn kinh t, nh đó cng giúp cho vic qun lý nn kinh t tr nên d dàng
hn. Các t chc, cá nhân có nhu cu thanh toán s m tài khon ti ngân hàng đ
thc hin vic thanh toán. Ngân hàng thc hin các dch v thanh toán theo yêu cu
ca khách hàng thông qua các phng tin thanh toán nh y nhim thu, y nhim
chi, cheque….
Vi chc nng này, NHTM đã góp phn thúc đy quá trình trao đi, mua bán
hàng hòa, cung ng dch v gia các cá nhân, t chc trong nn kinh t din ra
nhanh chóng, thun li, an toàn hn và tit kim chi phí. c bit trong thi đi
kinh t quc t ngày nay, khi vic mua bán trao đi hàng hóa dch v không ch gii
hn trong phm vi quc gia mà m rng ra phm vi toàn cu thì vai trò trung gian
thanh toán ca ngân hàng càng đc th hin mnh m và rõ nét.
6
Chc nng trung gian thanh toán ca ngân hàng đã vô hình chung thúc đy
lu thông hàng hóa, đy nhanh tc đ lu chuyn vn, t đó góp phn thúc đy kinh
t phát trin.
1.1.2.3 Cung ng các dch v khác
Ngoài 2 chc nng chính là trung gian tài chính và chc nng trung gian
thanh toán thì NHTM còn cung ng các dch v khác cho nn kinh t nh: cho thuê
két st, góp vn, mua c phn, tham gia th trng tin t, t vn đu t tài chính,
kinh doanh ngoi hi, cung ng các nghip v phóng nga ri ro tin t cho các
doanh nghip nh SWAP, FORWARD, OPTION…
1.1.3 Ngân hàng liên doanh và đc đim ca ngân hàng liên doanh
Theo đnh ngha ti điu 7 ngh đnh 22/2006/N-CP thì “ ngân hàng liên
doanh là ngân hàng đc thành lp ti Vit Nam, bng vn góp ca Bên Vit Nam
(gm mt hoc nhiu ngân hàng Vit Nam) và Bên nc ngoài (gm mt hoc
nhiu ngân hàng nc ngoài) trên c s hp đng liên doanh. Ngân hàng liên doanh
đc thành lp di hình thc công ty trách nhim hu hn, là pháp nhân Vit
Nam, có tr s chính ti Vit Nam”.
Ngân hàng liên doanh đc thành lp di hình thc công ty trách nhim
hu hn nhng nó vn là mt loi hình ngân hàng nên có đy đ các đc dim ca
mt ngân hàng thng mi.
NHTM là mt doanh nghip đc thù kinh doanh trong lnh vc tin t- tín
dng. Các hot đng ca NHTM nhm thúc đy và lu chuyn các dòng tin t
phc v cho vic giao dch, thanh toán phát sinh hng ngày trong nn kinh t, đng
thi thông qua các hot đng huy đng vn và cho vay, các NHTM có kh nng to
tin t các nghip v kinh doanh ca mình thông qua các công c lãi sut và t giá.
Vì vy, NHTM là mt mc xích góp phn n đnh chính sách quc gia, đc bit là
đi vi các quc gia chuyn đi nn kinh t đ tham gia hi nhp khu vc và quc
t nh Vit nam.
7
Sn phm mà ngân hàng kinh doanh và làm dch v là hàng hóa tài chính.
Nói cách khác, đó là tin và các chng t có giá nh c phiu, thng phiu, hi
phiu… ây là nhng sn phm cao cp ca nn kinh t th trng, vì vy, vn
hành theo mt quy trình và phi đc điu hành bi mt ngun nhân lc có trình đ
chuyên môn nht đnh da trên nhng c s pháp lý do lut pháp quy đnh.
Trong quá trình hot đng, NHTM to ra sn phm và dch v trc tip cung
ng cho ngi tiêu dùng khi có nhu cu. Do vy, hot đng ca ngân hàng da vào
thng hiu và uy tín to ra đi vi khách hàng. Vì th, hot đng ca NHTM là
mt chui không ngng nâng cao cht lng sn phm dch v cung ng và qung
bá thng hiu, tip th hình nh ca ngân hàng ti khách hàng.
Hot đng ca NHTM là cu ni gia các nhà đu t, các doanh nghip,
nhng cá nhân có vn nhàn ri và các nhà đu t, các doanh nghip, cá nhân có nhu
cu vay vn. các NHTM góp phn không nh vào vic gii quyt nn tht nghip,
nâng cao thu nhp và mc sng ca dân c cng nh góp phn bo đm vn đi vi
các ngành kinh t nhm phát trin ngành ngh, chuyn dch c cu kinh t mt quc
gia.
Ngoài ra, các ngân hàng liên doanh còn có nhng đc đim riêng:
+ Hot đng ca ngân hàng liên doanh không ch gii hng trong phm vi
lãnh th mà còn m rng ra bên ngoài thông qua quan h vay vn t đi tác nc
ngoài, thông qua mi quan h ca đi tác nc ngoài trong liên doanh.
+ Phân khúc th trng ca ngân hàng liên doanh là các doanh nghip, cá
nhân có cùng quc tch vi ngân hàng m hoc đi tác ti Vit Nam ca các doanh
nghip này. Cùng vi đó các NHLD vn có th m rng th phn trong nc.
+ Hi đng qun tr, b máy qun lý ca ngân hàng liên doanh do các bên
trong liên doanh đ c nên có nhiu ngi nc ngoài trong ban lãnh đo; do đó,
kinh nghim qun lý và qun tr tng đi tt hn, ngôn ng trong giao tip cng
nh trong lu tr chng t là ngôn ng ting Anh.
8
Chính nhng đc đim riêng này là th cnh nng lc cch tranh ca NHLD
so vi các NHTMCP khác.
+ Các NHLD có th phn rng hn so vi các NHTMCP, kh nng tip xúc
vi khách hàng nhiu hn, đi tng khách hàng đa dng
+ Lng khách hàng tng đi n đnh và ít có s thay đi
+ i ng nhân viên cng nh qun lý có c hi nhiu hn trong vic tip
xúc vi đi tác nc ngoài, yêu cu tính chuyên nghip cao.
+ kh nng ngoi ng cng là th mnh ca đi ng nhân viên ti các NHLD.
Hu ht các nhân viên ti các NHLD đu thông tho t 2 ngoi ng tr lên. ây là
yêu cu c bn ca các NHLD.
1.2 Tng quan v nng lc cnh tranh
1.2.1. Khái nim nng lc cnh tranh và nng lc cnh tranh ca các ngân
hàng
Trong nhiu thp niên qua, mc dù có rt nhiu công trình nghiên cu v
nng lc hay li th cnh tranh song cho đn nay, tt c các công trình đu thng
nht cho rng rt khó có th đa ra mt đnh ngha chun v khái nim nng lc
cnh tranh đúng cho mi trng hp.
Trong các tác phm ca mình, Micheal Porter cng tha nhn không th đa
ra mt đnh ngha tuyt đi v khái nim nng lc cnh tranh. Theo ông “ đ có th
cnh tranh thành công, các doanh nghip phi có li th cnh tranh di hình thc
hoc là có đc chi phí sn xut thp hn hoc là có kh nng khác bit hóa sn
phm đ đt đc mc giá cao hn trung bình. duy trì li th cnh tranh, các
doanh nghip cn ngày càng đt đc nhng li th cnh tranh tinh vi hn, qua đó
có th cung cp hàng hóa hay dch v có cht lng cao hn hoc sn xut có hiu
qu hn”
9
Xét v góc đ quc gia, theo báo cáo v nng lc cnh tranh toàn cu đnh
ngha nng lc cnh tranh ca mt quc gia là “ nng lc ca mt nn kinh t đ đt
đc tng trng bn vng, thu hút đu t, đm bo n đnh kinh t, xã hi, nâng
cao đi sng nhân dân”.
V phía cnh tranh doanh nghip, có ý kin cho rng nng lc cnh tranh ca
doanh nghip là kh nng duy trì và m rng th phn, thu li nhun ca doanh
nghip trong môi trng cnh tranh trong và ngoài nc. Nng lc cnh tranh ca
doanh nghip th hin qua hiu qu kinh doanh ca doanh nghip, li nhun và th
phn mà doanh nghip đó có đc.
T nhng lun đim trên cho thy, cha có mt khái nim chung nht v
nng lc cnh tranh. Tùy vào tng trng hp nghiên cu mà khái nim nng lc
cnh tranh đc đnh ngha khác nhau. Trong công trình nghiên cu “ Nng lc
cnh tranh ca các ngân hàng thng mi trong xu th hi nhp”, tác gi Nguyn
Th Quy đã đa ra đnh ngha v nng lc cnh tranh ca NHTM nh sau: “ Nng
lc cnh tranh ca ngân hàng là kh nng ngân hàng đó to ra, duy trì và phát trin
nhng li th nhm duy trì và m rng th phn, đt đc mc li nhun cao hn
mc trung bình ca ngành và liên tc tng đng thi đm bo s an toàn và lnh
mnh, có kh nng chng đ và vt qua nhng bin bt li ca môi trng kinh
doanh”.
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM.
1.2.2.1. Tim lc tài chính.
Mc đ an toàn vn và kh nng huy đng vn
− Mc đ an toàn vn th hin h s vn t có h tr cho ha đng kinh doanh
ca ngân hàng. Tim lc v vn ch s hu phn ánh sc mnh tài chính ca ngân
hàng và kh nng chng đ ri ro ca ngân hàng đó.
− Kh nng huy đng vn là mt trong nhng ch tiêu đánh giá tình hình hot
đng kinh doanh ca ngân hàng. Kh nng huy đng vn còn th hin hiu qu,
nng lc và uy tín ca ngân hàng trên th trng.
10
Cht lng tài sn có
Cht lng tài sn có phn ánh tình trng sc khe ca ngân hàng. Cht
lng tài sn có là nguyên nhân dn đn s đ v ca ngân hàng. Cht lng tài sn
có đc th hin thông qua các ch tiêu: t l n xu trên tng tài sn có, mc đ lp
d phòng và kh nng thu hi các khon n xu, mc đ tp trung và đa dng hóa
ca danh mc tín dng…. cht lng tài sn có nh hng đ trng thái ngun vn
ngn hn ca ngân hàng.
Kh nng sinh li
Kh nng sinh li là thc đo đánh giá tình hình kinh doanh ca ngân hàng. Mc
sinh li đc đánh giá thông qua mt s ch tiêu: giá tr tuyt đi ca li nhun sau
thu, các t sut li nhun ROA, ROE, tc đ tng trng li nhun….
Kh nng thanh khon
Kh nng thanh khon là kh nng ca ngân hàng trong vic đáp ng nhu
cu v vn cho hot đng ca mình. Nhng yu t cn xem xét bao gm kh nng
thanh toán nhanh, kh nng tip cn th trng tin t, chính sách qun lý tài sn n
và tài sn có ca ngân hàng.
1.2.2.2. Nng lc v công ngh.
Trong lnh vc ngân hàng thì công ngh là mt trong nhng yu t to nên
s cnh tranh gia các ngân hàng. Công ngh tiên tin s giúp cho vic thanh toán
din ra nhanh chóng và tin li. Nng lc công ngh ca ngân hàng không ch là
trong h thng thanh toán, th thanh toán mà nng lc công ngh còn phi đc áp
dng trong h thng thông tin qun lý, h thng qun lý ri ro
1.2.2.3. Ngun nhân lc.
i vi bt kì doanh nghip nào thì ngun nhân lc luôn là yu t có vai trò
quan trng, đc bit là trong lnh vc ngân hàng. Vi tính cht đc trng trong hot
đng nghip v ca mình thì yêu cu v ngun nhân lc ca ngành ngân hàng càng
quan trng hn. đi ng nhân viên là ngi kt ni khách hàng vi ngân hàng, to
11
nim tin ca khách hàng đi vi ngân hàng. Cht lng ngun nhân lc th hin
qua s lng và trình đ ca ngun nhân lc.
1.2.2.4. Nng lc qun lý và c cu t chc.
Nng lc qun lý là mt yu t quan trng đóng vai trò quyt đnh đn thành
công ca ngân hàng. Nhng quyt đnh ca Ban lãnh đo s nh hng trc tip
đn hot đng ca chính ngân hàng.
Nng lc qun lý ca ngân hàng đc đánh giá thông qua các ch tiêu:
− Chin lc kinh doanh ca ngân hàng: bao gm c chin dch marketing
nhm xây dng uy tín, thng hiu, phát trin sn phm dch v….
− C cu t chc và kh nng áp dng phng thc qun tr ngân hàng hiu
qu
− S tng trng trong kt qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
1.2.2.5. H thng kênh phân phi và mc đ đa dng hoá các dch v cung cp.
H thng kênh phân phi ca các NHTM th hin qua s lng ca các chi
nhánh và các đn v trc thuc khác ( nh s giao dch, phòng giao dch) và s
phn b chi nhánh theo đa lí lãnh th. Vic trin khai các công ngh hin đi đang
làm rút ngn khong cách v không gian và làm gim tác đng ca mt mng li
chi nhánh rng khp đi vi nng lc cnh tranh ca mt ngân hàng. Tuy nhiên, vai
trò ca mt mng li chi nhánh rng khp vn rt có ý ngha, đc bit là trong điu
kin các dch v ngân hàng truyn thng vn đang gi vai trò trng yu trong hot
đng ca ngân hàng.
Mc đ đa dng hóa các dch v cung cp cng là mt ch tiêu phn ánh
nng lc ca mt ngân hàng. Mt ngân hàng có nhiu loi hình dch v cung cp
phù hp vi nhu cu th trng và nng lc qun lý ca ngân hàng s là mt ngân
hàng có li th cnh tranh. S đa dng hóa các dch v mt mt to cho ngân hàng
phát trin n đnh hn, mt khác cho phép ngân hàng phát huy li th nh quy mô.
12
Tuy nhiên, s đa dng hóa các sn phm dch v cn phi đc thc hin trong
tng quan so sánh vi các ngun lc riêng hin có ca bn thân mi ngân hàng.
1.2.3 Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca ngân hàng
Nng lc cnh tranh ca các ngân hàng xut phát t chính bn thân ca ngân
hàng, tuy nhiên, nng lc cnh ca các ngân hàng cng chu nhiu nh hng bi
các yu t khác. Nu tn dng đc nhng yu t này thì s là mt li th trong
vic nâng cao nng lc cnh tranh ca các ngân hàng thng mi.
1.2.3.1 Yu t môi trng quc t
Môi trng quc t có nh hng đn nng lc hot đng cng nh nng lc
cnh tranh ca các ngân hàng Vit Nam rt ln, đc bit khi Vit Nam đã gia nhp
t chc thng mi th gii WTO. Nhng bin đng ca th trng th gii cng
nh hng đn h thng ngân hàng trong nc, đc bit là các ngân hàng có vn
đu t ca nc ngoài.
S nh hng trc ht là v vn đ tâm lý, k đn là các hot đng thanh
toán quc t gia các quc gia, các ngân hàng nào càng manh v thng mi quc
t thì kh nng cnh tranh b nh hng càng mnh m.
Ngày nay, trong tình hình quan h quc t ngày càng m rng, các nn kinh
t th gii có s gn kt cht ch thì yu t môi trng quc t li càng có s nh
hng mnh m đn nng lc canh tranh ca các ngân hàng.
1.2.3.2 Nhân t môi trng v mô trong nc
Các chính sách ca tin t, tài khóa ca nhà nc có s tác đng mnh m
đn nng lc cnh tranh ca các NHLD. c bit khi các NHLD mang yu t vn
đu t nc ngoài thì li chu s qun lý cht ch hn so vi các ngân hàng khác
Tình hình chính tr xã hi cng là mt yu t quan trng mc dù không tác
đng trc tip nhng cng có nh hng không nh đn nng lc cnh tranh ca
13
các NHLD. Nó tác đng đn tâm lý cng nh thay đi nhu cu ca khách hàng, đc
bit là khi tình hình chính tr có liên quan đn quc gia bên liên doanh.
1.2.3.3 Yu t bên trong ngành ngân hàng
ây là yu t thuc v môi trng kinh doanh vì vy nó nh hng trc tip
đn nng lc cnh tranh ca các ngân hàng. Các yu t này có th k đn nh: các
đi th cnh tranh là các ngân hàng trong h thng, trong đó có các đi th cnh
tranh tim nng, khách hàng ca ngân hàng và các sn phm thay th.
1.3 Hi nhp quc t trong lnh vc ngân hàng
1.3.1 Tính tt yu ca hi nhp quc t
Trc ht phi khng đnh hi nhp quc t là xu hng tt yu, là bc đi
không có quyn la chn ca nn kinh t nói chung và h thng ngân hàng nói
riêng. Hi nhp kinh t là tt yu khách quan do quá trình toàn cu hóa đang din ra
mt cách mnh m và tác đng mnh m đn tt c các quc gia trên th gii. Toàn
cu hóa v kinh t th hin s gia tng quy mô và hình thc trao đi hàng hóa, lu
chuyn vn quc t, chuyn giao công ngh gia các quc gia và khu vc, làm tng
thêm mc d ph thuc ln nhau gia các nn kinh t trên th gii.
Hi nhp là con đng ngn nht giúp các quc gia đang phát trin rút ngn
đc thi gian và quá trình con đng công nghip hóa, hin đi hóa đt nc. Quá
trình toàn cu hóa đang din ra ngày càng mnh m và nhanh chóng, quá trình này
s phân b li các ngun lc trên th gii mt cách hp lý hn. Ngày nay, bt k
mt quc gia nào cng phi m ca phát trin kinh t vi bên ngoài, Vit Nam cng
không nm ngoài quy lut đó. Tuy nhiên, tùy thuc vào trình đ phát trin kinh t
và hoàn cnh c th ca mi quc gia mà mc đ m ca ca các nc s khác
nhau.
Mt trong nhng trng đim đ m ca giao lu vi th gii là ngành dch v
tài chính, đc bit là h thng ngân hàng và chng khoán. Dch v tài chính ngân
14
hàng đang ngày càng đt tc đ phát trin nhanh chóng nh s kt ni gia các th
trng, các nn kinh t. quá trình chuyn đi có nhng thành tu nh t do hóa
thng mi và tài chính, vic s dng cac công c tài chính mi kt hp vi s thay
đi công ngh nhanh chóng. Ngành tài chính ngân hàng chính là xng sng ca
nn kinh t hin đi.
Hi nhp quc t trong lnh vc tài chính ngân hàng là vic m ca v hot
đng ngân hàng ca nn kinh t vi công đng tài chính quc t, cng nh vic g
b nhng rào cn ngn cách ca mt quc gia vi phn còn li ca th gii. hi
nhp quc t m ra nhng c hi tip cn vi th trng tài chính th gii, m rng
đi tng khách hàng cng nh m rng c hi hp tác. Các ngân hàng trong nc
s có c hi giao lu hc hi, chia s kinh nghim vi các ngân hàng lâu đi trên
th gii.
i cùng vi nhng c hi luôn là nhng thách thc và nguy c cho ngân hàng
trong nc khi đng trc nhng th lc hùng mnh t bên ngoài du nhp vào vi
nhng li th tng đng khi không còn bo h. vit Nam khi tr thành thành viên
ca t chc thng mi th gii cng phi tuân th nhng cam kt này.
Nm 2007, vit Nam tr thành thành viên chính thc ca t chc thng mi
th gii ( WTO), điu này đng ngha vi vic Vit Nam phi g b nhng bo h
đc quyn cho các doanh nghip trong nc đ to s công bng thng mi. Tuy
nhiên, xét trên mt thc lc và kh nng kinh t ca các doanh nghip Vit Nam có
nguy c b các doan nghip nc ngoài vi tim lc ln mnh thâu tóm. Và đ đm
bo cho kinh t trong nc, chúng ta có quyn thc hin t do hóa theo l trình.
ây là c hi cho nn kinh t Vit Nam và cng là mt thách thc không nh.
1.3.2 Các cam kt v hi nhp kinh t quc t trong ngành ngân hàng
Các cam kt trong ngành ngân hàng ca Vit Nam ch yu bao gm các cam
kt theo Hip đnh thng mi Vit Nam – Hoa K và các cam kt gia nhp t chc
thng mi th gii WTO,. Nhìn chung, các cam kt ca hai hip đnh thng mi
trên c bn ging nhau và gn bó mt thit vi nhau.
15
Theo hip đnh thng mi Vit Nam – Hoa K, các cam kt m ca dch v
ngân hàng đc thc hin theo l trình 9 nm trc khi mi hn ch đi vi ngân
hàng Hoa K đc bãi b. T nm 2011, các nhà cung cp dch v Hoa K s đc
t do hot đng, không cn phi hot đng di hình thc liên doanh vi đi tác
Vit Nam. Nhng hn ch s b bãi b, các ngân hàng Hoa K s đc thành lp
ngân hàng con 100% vn ca mình ti Vit Nam.
Các cam kt m ca khu vc ngân hàng trong tin trình hi nhp kinh t
- Các ngân hàng thuc các nc thành viên WTO đc thc hin các sn
phm dch v:
+ Nhn tin gi và các khon phi tr khác t công chúng
+ Cho vay di tt c các hình thc bao gm tín dng tiêu dùng, tín dng cm
c th chp, bao thanh toán và tài tr giao dch thng mi.
+ Thuê mua tài chính
+ Mi dch v thanh toán và chuyn tin, bao gm th tín dng, th thanh toán
và th n, séc du lch và hi phiu ngân hàng
+ Bo lãnh và cam kt
+ Kinh doanh trên tài khon ca mình hoc ca khách hàng, ti s giao dch,
trên th trng gioa dch tha thun hoc di các công c nh: công c th
trng tin t ( bao gm séc, hi phiu, chng ch tin gi), ngoi hi, các
công c t giá và lãi sut, vàng khi.
+ Môi gii tin t
+ Qun lý tài sn nh qun lý tin mt hoc danh mc đu t, mi hình thc
qun lý đu t tp th, qun lý qu hu trí, các dch v lu ký, tín thác.
+ Các dch v thanh toán và bù tr tài sn tài chính, bao gm chng khoán, các
sn phm phái sinh và các công c chuyn nhng khác.
16
+ Cung cp và chuyn nhuyn thông tin tài chính và x lý d liu tài chính
cng nh các phn mm liên quan ca nhà cung cp dch v khác.
+ Dch v t vn tài chính, trung gian môi gii, các dch v tài chính ph tr
khác đi vi các hot đng nêu trên, k c tham chiu và phân tích tín dn,
nghiên cu và t vn đu t và danh mc đu t, t vn v mua li và tái c
cu chin lc doanh nghip.
- Các t chc tín dng nc ngoài đc thit lp hin din thng mi ti Vit
Nam di hình thc: vn phòng đi din, chi nhánh ngân hàng thng mi nc
ngoài, ngân hàng thng mi liên doanh, công ty cho thuê tài chính liên doanh,
công ty cho thuê tài chính 100% vn nc ngoài. K t ngày 01/04/2007, đc
phép thành lp ngân hàng 100% vn nc ngoài
- Các chi nhánh ngân hàng nc ngoài đc nhn tin gi bng đng Vit
Nam t các th nhn Vit Nam theo l trình
+ Ngày 01/01/2007: bng 650% vn pháp đnh đc cp
+ Ngày 01/01/2008: bng 800% vn pháp đnh đc cp
+ Ngày 01/01/2009: bng 900% vn pháp đnh đc cp
+ Ngày 01/01/2010: bng 1000% vn pháp đnh đc cp
+ Ngày 01/01/2011: đi x quc gia đy đ
- Các ngân hàng nc ngoài có th tham gia góp vn liên doanh vi đi tác
Vit Nam vi t l vn góp không quá 50% vn điu l ca ngân hàng liên doanh.
Tng s c phn do các th nhân và pháp nhân nc ngoài nm gi ti các ngân
hàng thng mi c phn ca Vit Nam không đc vt quá 30% vn điu l ca
ngân hàng, tr khi pháp lut Vit Nam có quy đnh khác hoc cho phép ca c quan
có thm quyn.
1.3.3 Lc kho các nghiên cu trc đây v nâng cao nng lc cnh tranh.
Vì hi nhp quc t là mt quá trình tt yu, và nâng cao nng lc cnh tranh
là mt yêu cu c bn và cn thit đ các ngân hàng có th xác đnh đc phng