Nghiên cứu ảnh hưởng của sự hài lòng và sự căng thẳng trong công việc đến dự định nghỉ việc của công nhân ngành dệt may trên địa bàn tỉnh bình dương

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH






TRNH THY Ý NHI

NGHIÊN CU NH HNG CA S HÀI LÒNG VÀ
S CNG THNG TRONG CÔNG VIC N
D NH NGH VIC CA CÔNG NHÂN
NGÀNH DT MAY
TRÊN A BÀN TNH BÌNH DNG



LUN VN THC S KINH T



TP. H Chí Minh – Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH

TRNH THY Ý NHI

NGHIÊN CU NH HNG CA S HÀI LÒNG VÀ
S CNG THNG TRONG CÔNG VIC N
D NH NGH VIC CA CÔNG NHÂN
NGÀNH DT MAY
TRÊN A BÀN TNH BÌNH DNG

Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
:
PGS.TS Trn Kim Dung
TP. H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi, Trnh Thy Ý Nhi là hc viên cao hc khóa 20 ca trng i hc kinh t
TP. H Chí Minh, tác gi ca nghiên cu đc trình bày trong lun vn này.
Tôi xin cam đoan nhng kin thc mà tôi đã trình bày trong nghiên cu này là
công sc ca bn thân, không thc hin vic sao chép hoc s dng nhng nghiên cu
ca ngi khác di bt k hình thc sai trái nào.
Tôi xin cam đoan nhng điu trên là đúng s tht và chu hoàn toàn trách nhim
nu có s gian di.
Thành ph H Chí Minh, 2014

Trnh Thy Ý Nhi


MC LC

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC HÌNH V, BIU 
DANH MC CÁC BNG
TÓM TT
CHNG 1: TNG QUAN  TÀI 1
1.1 Lý do chn đ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 2
1.3 i tng và phm vi nghiên cu 2
1.4 Câu hi nghiên cu 3
1.5 Phng pháp nghiên cu 3
1.6 Ý ngha thc tin ca nghiên cu 3
1.7 Kt cu báo cáo nghiên cu 4
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
2.1 Mt s khái nim 5
2.1.1 D đnh ngh vic 5
2.1.2 S hài lòng trong công vic 6
2.1.3 S cng thng trong công vic 6
2.2 c đim công nhân viên ngành may mc 7
2.2.1 Ngành may mc Vit Nam 9
2.2.2 Ngành dt may tnh Bình Dng 12
2.3 Mi quan h gia d đnh ngh vic và ngh vic 15
2.3.1 Mô hình TRA ca Ajzen và Fishbein (1975) 15

2.3.2 Thuyt hành vi d đnh TPB ca Ajzen (1991) 15
2.4 Các lý thuyt liên quan đn đ tài nghiên cu 18

2.4.1 Thuyt h thng th bc các nhu cu ca Maslow (1943) 18
2.4.2 Thuyt hai yu t ca Herzberg (1959) 20
2.5 Các nghiên cu trc đây v d đnh ngh vic 21
2.5.1 S hài lòng trong công vic và d đnh ngh vic 21
2.5.2 S cng thng ca công vic và d đnh ngh vic 22
2.5.3 Các bin nhân khu hc và d đnh ngh vic 24
2.6 Mô hình nghiên cu đ xut và các gi thuyt ca mô hình 24

CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 27
3.1 Phng pháp nghiên cu 27
3.2 Quy trình nghiên cu 28
3.3 Phng thc ly mu 30
3.3.1 Kích thc mu 30
3.3.2 X lý và phân tích d liu 31
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 33
4.1 c đim mu kho sát 33
4.2 ánh giá đ tin cy ca thang đo 33
4.3 Phân tích nhân t khám phá EFA 35
4.3.1 Phân tích EFA các bin đc lp 35
4.3.2 Phân tích EFA bin ph thuc 38
4.4 Kim đnh mô hình nghiên cu và các gi thuyt 39
4.4.1 Phân tích hi quy bi 39
4.4.2 Kim tra các gi đnh ngm ca hi quy tuyn tính 40
4.4.3 Kim đnh các gi thuyt 43
4.5 Kim đnh s khác bit v d đnh ngh vic ca công nhân ngành dt may trên đa
bàn Tnh Bình Dng theo các đc đim cá nhân 44
4.5.1 Kim đnh s khác bit theo gii tính 44

4.5.2 Kim đnh s khác bit theo thâm niên công tác 44


CHNG 5: KT LUN VÀ  XUT NG DNG KT QU 46
5.1 Kt qu nghiên cu chính và đóng góp ca nghiên cu 46
5.1.1 Kt qu nghiên cu chính 46
5.1.2 V mt lý thuyt 47
5.2  xut hng s dng kt qu nghiên cu 48
5.2.1 Gim bt s cng thng 48
5.2.1 Tng cng s hài lòng 49
5.3 Các hn ch và hng nghiên cu tip theo 53
TÀI LIU THAM KHO
PH LC



DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

WTO: World Trade Organization: t chc thng mi th gii
VITAS: Hip Hi Chè Vit Nam
FDI: Foreign Direct Investment: u t trc tip nc ngoài
TPP: Tran - Pacific Partnership: Hip đnh i tác xuyên Thái Bình Dng
TRA: Theory of reasoned action: Mô hình thuyt hành đng hp lý
TPB: Theory of Planned Behavior: Mô hình hành vi d đnh

DANH MC HÌNH V, BIU 
Biu đ 2.1: C cu công ty theo vn ch s hu nm 2013
Biu đ 2.2: Ch s nng sut lao đng khu vc sn xut
Biu đ 2.3: Giá tr xut khu dt may Vit Nam giai đon 2005 đn 2013
Biu đ 2.4: Giá tr xut khu theo tháng giai đon 2010 đn 2013

Biu đ 2.5: C cu xut khu vào các th trng chính nm 2013
Hình 2.1: Mô hình TRA ca Fishbein và Ajzen
Hình 2.2: Mô hình hành vi có k hoch ca Ajzen (1991)
Hình 2.3: Mô hình hành vi có k hoch phiên bn ln 2 ca Ajzen (1994)
Hình 2.4: Mô hình nghiên cu đ xut
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu

Hình 4.1: Mô hình nghiên cu sau khi hiu chnh
Hình 4.1a: Biu đ phân tán Scatterplot
Hình 4.2: Biu đ tn s ca phn d chun hóa
Hình 4.3:  th Q-Q Plot ca phn d

DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: Tng quan tình hình dt may Vit Nam
Bng 2.2: Chng loi hàng hóa dt may xut khu nm 2013

Bng 3.1.: Tin đ thc hin nghiên cu
Bng 3.1a: Thang đo d hài lòng trong công vic
Bng 3.2: Thang đo s cng thng trong công vic
Bng 3.3: Thang đo d đnh ngh vic

Bng 4.1: Thng kê nhân khu hc
Bng 4.2: Kt qu Cronbach’s Alpha
Bng 4.3a: Phân tích EFA bin đc lp
Bng 4.3b: Các thành phn sau khi thc hin phép quay trong phân tích EFA bin đc lp
Bng 4.4a: Phân tích EFA bin ph thuc
Bng 4.4b: Tng phng sai trích
Bng 4.4c: Các thành phn sau khi thc hin phép quay trong phân tích EFA bin ph
thuc
Bng 4.5: Phân tích tng quan Pearson

Bng 4.6a: Phân tích hi quy
Bng 4.6b: Kt qu tác đng ca các nhân t đn d đnh ngh vic
-
Bng 4.7: Kim đnh gi thuyt
Bng 4.8: Kt qu kim đnh T-test theo gii tính
Bng 4.9: Kt qu kim đnh Levene theo đ tui
Bng 4.10: Kt qu kim đnh ANOVA theo đ tui
Bng 5.1: Giá tr trung bình các thành phn ca các yu t cng thng
Bng 5.2: Giá tr trung bình các thành phn ca yu t s hài lòng
Bng 5.3: Giá tr trung bình các thành phn ca yu t mi quan h trong công ty
TÓM TT LUN VN
 tài s dng phng pháp nghiên cu đnh lng đ xác đnh nh hng ca
s hài lòng và s cng thng trong công vic đn d đnh ngh vic ca công nhân
ngành dt may trên đa bàn tnh Bình Dng.
D liu s dng trong nghiên cu này đc thu thp t bng câu hi gi cho
công nhân thuc trong các khu công nghip thuc tnh Bình Dng.
T các lý thuyt v s hài lòng và s cng thng trong công vic và các nghiên
cu thc tin ca các nhà nghiên cu trong vn đ này thang đo các nhân t ca s hài
lòng và s cng thng trong công vic đã đc xây dng.
S hài lòng trong công vic đc đo lng bi 8 bin quan sát, s cng thng
trong công vic đc đo lng bng 4 bin quan sát và thang đo d đnh ngh vic
đc đo bng 6 bin quan sát .
 tin cy ca thang đo đã đc kim đnh bi h s Cronbach’s alpha và phân
tích nhân t. Mô hình hi quy tuyn tính cng đc xây dng ban đu vi bin ph
thuc là s hài lòng và s cng thng trong công vic ca công nhân.
Kt qu phân tích hi quy cho thy s hài lòng và s cng thng trong công vic
nh hng có ý ngha thng kê đn d đnh ngh vic ca công nhân. Trong đó s
cng thng trong công vic có nh hng đn d đnh ngh vic ca công nhân mnh
hn so vi s hài lòng.
1

CHNG 1
TNG QUAN  TÀI
1.1. Lý do chn đ tài.
Ngành dt may có mt v trí quan trng trong nn kinh t quc dân, va là ngành
cung cp hàng tiêu dùng thit yu cho xã hi, va có kh nng thu hút, to vic làm cho
nhiu lao đng nht trong các ngành công nghip.T nhng nm qua, dt may còn là
ngành có kim ngch xut khu ln th hai trong c nc, công nghip dt may luôn đc
ng và Nhà nc quan tâm trong chính sách phát trin chung ca công nghip sn xut
hàng tiêu dùng.
Ngày nay, các sn phm dt may xut khu ca Vit Nam không ngng đc phát
trin c v sn lng, chng loi sn phm và giá tr kim ngch xut khu tr thành mt
trong nhng mt hàng xut khu ch lc ca Vit Nam trên th trng th gii. Nhng
thành tu ca ngành dt may đóng góp vào s nghip kinh t-xã hi  nc ta đã đánh
du bc khi đu tt đp trong s nghip đi mi kinh t  Vit Nam. Tuy nhiên, nhìn
nhn mt cách thc t là ngun nhân lc trong ngành này luôn có bin đng nhân s cao
nht (dao đng t 15 - 40%) do công nhân b vic khá nhiu vì thu nhp quá thp, mc
lng ph bin cho ngành này thng dao đng trên di 2,5 triu đng/tháng. Vic giá
c sinh hot tng liên tc thi gian gn đây đã góp phn không nh khin lao đng sn
sàng b vic khi có mt ni khác tr lng cao hn. Quan h lao đng  khu vc doanh
nghip ngoài nhà nc và doanh nghip có vn đu t nc ngoài nhiu ni vn din
bin phc tp do tin lng, ch đ đãi ng, môi trng làm vic, s giám sát quá kht
khe ca cp trên hoc do áp lc t đn hàng khin ngi lao đng phi tng ca quá mc
ây là nguyên nhân khin ngi lao đng b vic hoc nghiêm trng hn là dn đn
xung đt, tranh chp lao đng, ngng vic tp th và đình công t phát.
Hin ti đã có rt nhiu đ tài nghiên cu v s tha mãn và s cng thng đi vi
công vic ca nhân viên vn phòng, lao đng có trình đ vi nhiu lnh vc, ngành ngh
đc thc hin. Tuy nhiên, nghiên cu đi vi công nhân còn rt s khai. Các bài bình
2

lun v d đnh ngh vic ca công nhân trên các phng tin truyn thông còn mang tính
cht cm tính, cm quan là ch yu. ng thi các nghiên cu trc đc thc hin vi
nhân t là s hài lòng đi vi công vic, tuy nhiên nhân t s cng thng trong công vic
cng có tác đng không nh ti d đnh ngh vic ca h.
Ngành dt may ca tnh Bình Dng không nm ngoài vòng xoáy này.  tìm ra
gii pháp cho ngun nhân lc ca ngành dt may trên đa bàn tnh Bình Dng thì tác gi
xin chn đ tài: “Nghiên cu nh hng ca s hài lòng và s cng thng trong công
vic đn d đnh ngh vic ca công nhân ngành dt may trên đa bàn tnh Bình
Dng
” làm lun vn thc s.
1.2. Mc tiêu nghiên cu.
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài này là:
• Th nht, xác đnh các yu t tác đng đn d đnh ngh vic ca công nhân làm
vic ti các công ty dt may trên đa bàn tnh Bình Dng.
• Th hai, đo lng mc đ nh hng ca mi yu t đn d đnh ngh vic ca
công nhân làm vic ti các công ty dt may trên đa bàn tnh Bình Dng
• Th ba, kim đnh s khác bit v d đnh ngh vic gia công nhân khác nhau v
gii tính, thâm niên công tác làm vic ti các công ty dt may trên đa bàn tnh
Bình Dng.
• Cui cùng, trên c s phân tích thì tác gi đa ra mt s gii pháp nhm hn ch
tình hình ngh vic ti các công ty dt may trên đa bàn tnh Bình Dng.
1.3. i tng và phm vi nghiên cu.
 i tng nghiên cu: Mi quan h gia các yu t nh hng vi d đnh
ngh vic ca công nhân làm vic ti các công ty dt may.
 i tng kho sát: Công nhân làm vic ti các công ty dt may trên đa bàn tnh
Bình Dng.
 Phm vi nghiên cu: Các doanh nghip dt may ti tnh Bình Dng.
3

1.4. Câu hi nghiên cu.

 Th nht, nhng nhân t nào tác đng đn d đnh ngh vic ca công nhân ngành
dt may trên đa bàn tnh Bình Dng?
 Th hai, s tác đng ca nhng nhân t đó đn d đnh ngh vic ca công nhân
ngành dt may trên đa bàn tnh Bình Dng nh th nào?
 Th ba, có hay không s khác bit d đnh ngh vic gia công nhân nam và n?
 Th t, có hay không s khác bit d đnh ngh vic gia các công nhân có thâm
niên công tác khác nhau?
1.5. Phng pháp nghiên cu.
 tài s dng phng pháp nghiên cu đnh tính và đnh lng
 Nghiên cu đnh tính đc tin hành nhm xác đnh các khái nim dùng trong
thang đo lng các yu t nh hng đn d đnh ngh vic ca công nhân di
góc nhìn ca chuyên gia. Nghiên cu đc thc hin di hình thc mt cuc tho
lun nhóm vi các chuyên gia trong ngành dt may.
 Nghiên cu đnh lng: Thu thp d liu thông qua bng câu hi. Phng pháp
chn mu trong cuc nghiên cu này là phng pháp chn mu ngu nhiên. Công
c h s tin cy Cronbach alpha và phân tích yu t khám phá EFA đc s dng
đ gn lc các khái nim dùng trong nghiên cu. Phn mm thng kê SPSS-20
đc dùng trong quá trình x lý d liu. Phép thng kê hi quy tuyn tính đc s
dng đ tìm ra mi tác đng ca các yu t đn d đnh ngh vic ca công nhân.
1.6. Ý ngha thc tin ca nghiên cu.
T kt qu nghiên cu ca đ tài chúng ta có th bit đc nhng yu t nào có nh
hng ln đn d đnh ngh vic ca công nhân ngành dt may. T đó có th cung cp
thông tin tham kho cho các nhà qun lý trong vic xây dng chính sách đào to, duy trì
và phát trin ngun nhân lc ti các công ty dt may trên đa bàn tnh Bình Dng.
4

1.7. Kt cu báo cáo nghiên cu
 tài này đc chia thành 5 chng nh sau:
Chng 1: Tng quan đ tài
Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu

Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun và đ xut ng dng kt qu
5

CHNG 2
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Chng 1, tác gi gii thiu tng quan v mc tiêu, câu hi nghiên cu, phm vi,
đi tng nghiên cu ca lun vn. Mc đích ca chng 2 này là gii thiu c s lý
thuyt v d đnh ngh vic đ đa ra mô hình lý thuyt ca nghiên cu. Chng này tp
trung vào 3 ni dung chính đó là: (1) Lý thuyt v d đnh ngh vic và các yu t liên
quan (2) Tng kt các mô hình nghiên cu trc đây v d đnh ngh vic (3) Mô hình lý
thuyt ca nghiên cu và gi thuyt.
2.1 Mt s khái nim.
2.1.1 D đnh ngh vic.
Ngh vic xy ra khi thành viên ca t chc t nguyn ngh vic và ri b t chc
(Allen, Weeks & Moffitt, 2005; Mobley, 1977). D đnh ngh vic là ý đnh mà nhân
viên có trc khi chính thc ngh vic; ý đnh này bao gm s sn sàng, kh nng và lp
k hoch cho vic t chc. Có nhiu đnh ngha khác nhau v d đnh ngh vic, sau đây
tác gi xin trình bày mt s khái nim đc xem là ph bin nht:
• D đnh ngh vic ca nhân viên là ý đnh ri khi môi trng làm vic hin
ti đ chuyn sang môi trng làm vic khác. Nhân viên trong mt t chc
ri b t chc vì nhiu lý do nhng nhng lý do đc xem là thông thng
và ph bin nht đó là khi nhân viên nhn thy hành vi lãnh đo hay giám sát
không tt hoc không phù hp, các v trí không thách thc, c hi thng tin
b gii hn, lng, thng là không tng xng vi công vic đm nhn
(Janet Cheng, 2004 ).
• D đnh ngh vic là d đnh ri b công vic hin ti ca ngi lao đng.
Ngi lao đng t nguyn ri b t chc có th là do môi trng làm vic
hoc do h có nhng c hi ngh nghip khác (Dess & Shaw, 2001).

• D đnh ngh vic là mong mun ca ngi lao đng tip tc duy trì hay t
b mi quan h vic làm vi t chc trong mt thi gian nht đnh (Price &
Muller, 1981). Nhìn chung, d đnh ngh vic thng đc đo bng mc hi
6

rng liu là ngi lao đng có k hoch ri b vic làm hin ti trong mt
thi gian c th sp đn, thng là sáu tháng đn mt nm (Camp, 1994;
Lambert, Hogan, & Barton, 2001; Mueller et al. 1994).
• D đnh thc hin hành vi là yu t d đoán tt nht v hành vi đó (Fishbein
& Ajzen, 1975).
2.1.2 S hài lòng trong công vic.
Khái nim v s hài lòng trong công vic có nhiu đnh ngha khác nhau t các
nhà nghiên cu, sau đây tác gi xin trình bày mt s khái nim đc xem là ph bin
nht:
• S hài lòng vi công vic là tng hp s hài lòng v tâm lý, sinh lý và các
yu t môi trng khin cho mt ngi tht s cm thy hài lòng v công
vic ca h (Hoppock, 1935).
• S hài lòng trong công vic là thái đ v công vic đc th hin bng cm
nhn, nim tin và hành vi ca ngi lao đng (Weiss,1967).
• S hài lòng vi công vic ch đn gin là cm giác mà ngi lao đng cm
nhn v công vic ca h (Smith,1983).
Nh vy có th thy s hài lòng trong công vic là thái đ v công vic đc th
hin bng cm nhn, nim tin và hành vi ca ngi lao đng.
2.1.3 S cng thng trong công vic.
• S cng thng trong công vic là mt dng tâm lý ca cá nhân khi phi đi
din vi s hn lon, xung đt gia nhu cu cá nhân, trách nhim, c hi
cng nh đi vi nhng đòi hi v thu nhp ca bn thân khi nhng yu t
này không rõ ràng (Usam và Ismail, 2010).
• S cng thng trong công vic là nhng phn ng v tâm lý ca ngi lao
đng đi vi môi trng công vic. Môi trng công vic đó có th do có

nhiu áp lc, công vic quá ti, trách nhim không rõ ràng (Nelson và Burke,
2000).
7

2.2 c đim lao đng ngành dt may Vit Nam.
Hin c nc có khong 6.000 doanh nghip dt may; thu hút hn 2,5 triu lao
đng, chim khong 25% lao đng ca khu vc kinh t công nghip Vit Nam. Theo s
liu ca VITAS, mi 1 t USD xut khu hàng dt may có th to ra vic làm cho 150 -
200 nghìn lao đng, trong đó có 100 nghìn lao đng trong doanh nghip dt may và 50 -
100 nghìn lao đng ti các doanh nghip h tr khác. Lao đng trong ngành Dt May
hin nay tng nhanh và tp trung ch yu trong các doanh nghip thuc khu vc kinh t
t nhân (84%); tp trung  ông Nam B (60%) và đng bng sông Hng. Các doanh
nghip may chim khong 70% tng s doanh nghip trong ngành vi hình thc xut
khu ch yu là CMT (85%).

Biu đ 2.1: C cu công ty theo vn ch s hu nm 2013
(Tng hp t s liu ca Tng cc Thng kê)
Do yêu cu v lao đng ca ngành dt may tng rt nhanh nên kh nng đáp ng
ca c s đào to không theo kp. Dn đn tình trng tranh giành lao đng gia các doanh
nghip trong ngành tng lên đã đn mc báo đng. Khi tình trng đó xy ra, các doanh
nghip ngi đào to ngi lao đng vì kh nng h ri b công ty sau khi đc đào to là
quá ln. Doanh nghip không đào to, nhân viên cm thy không tha mãn nhu cu đc
hc tp ca mình li mun ra đi tìm ni khác nhiu hn.
8

n v tính: ln

Biu đ 2.2: Ch s nng sut lao đng khu vc sn xut
(Ngun: UNIDO China statistical yearbook)
So vi các quc gia khác, nng sut lao đng khu vc sn xut ca Vit Nam rt

thp. Ch s nng sut lao đng khu vc sn xut ca Vit Nam ch đt 2,4; trong khi các
quc gia sn xut dt may ln khác nh Trung Quc, Indonesia là 6,9 và 5,2. ây là mt
trong nhng đim yu ln nht ca dt may nói riêng và các ngành công ngành sn xut
thâm dng lao đng nói chung ca nc ta. Theo t l đnh chun ca ngành Dt May, t
l lao đng gián tip trên tng s lao đng yêu cu khong 10%. Trong khi đó theo s
liu thng kê cho thy lao đng có trình đ cao đng tr lên trong ngành mi ch có t l
dao đng t 3,5% đn 3,9%. iu đó cnh báo trình đ ca cán b qun lý ngành Dt
May Vit Nam cha cao.
Lao đng trong ngành dt may ch yu là lao đng di c t các vùng khác đn và
đa phn trong s h phi sng nh  nhà ngi quen hoc t thuê nhà đ . Công nhân
dt may có trình đ hc vn không cao, phn ln công nhân dt may xut thân t các h
làm nông nghip. Do thiu ht lao đng trm trng trong ngành nên công nhân dt may
hin ti phi làm vic vi thi gian dài, kit sc và không còn thi gian và sc lc đ t
tp vui vi bn bè, tìm bn trai hoc m rng quan h xã hi, phi làm vic mun đn
khuya.
9

Theo qui hoch phát trin ngành dt may Vit Nam đn nm 2015 - tm nhìn
2020, nm 2010 ngành đã thu hút 2,5 triu lao đng và đn nm 2020 là 3 triu lao đng.
Nh vy, bình quân hàng nm ngành dt may cn thêm khong 160 ngàn lao đng cha
k phi b sung cho s lao đng đn tui ngh hu và ri b ngành. Thêm na, Vit Nam
gia nhp WTO, đ có ngun nhân lc đáp ng yêu cu cnh tranh, ngành Dt May đang
cn nhanh chóng đào to li ngun nhân lc hin có ca ngành. ây thc s là mt áp lc
rt ln cho hot đng đào to ngun nhân lc ca ngành Dt May nói chung và các doanh
nghip Dt May nói riêng.
2.2.1 Ngành dt may Vit Nam.
Bng 2.1: Tng quan tình hình dt may Vit Nam
(Ngun: Ministry of Foreign affairs of the Netherlands)
Ngành dt may là ngành xut khu ch lc ca Vit Nam trong nhng nm qua.
Nm 2013, sn phm dt may Vit Nam xut khu đn hn 180 quc gia và vùng lãnh

th vi kim ngch xut khu đt 17,9 t USD; chim 13,6% tng kim ngch xut khu
10

Vit Nam và 10,5% GDP c nc. Tc đ tng trng dt may trong giai đon 2008-
2013 đt 14,5%/nm đa Vit Nam tr thành mt trong nhng quc gia có tc đ tng
trng kim ngch xut khu dt may nhanh nht th gii.
n v tính: t USD

Biu đ 2.3: Giá tr xut khu dt may Vit Nam giai đon 2005 đn 2013
(Ngun: Ministry of Foreign affairs of the Netherlands)
Nu tính c giá tr xut khu x, si vi 2,15 t đng; tng giá tr xut khu dt may
và x, si nm 2013 đt 20,1 t đng; thp hn 1,15 t đng so vi nhóm hàng có kim
ngch xut khu ln nht là đin thoi các loi và linh kin.
11

n v tính: t USD

Biu đ 2.4: Giá tr xut khu theo tháng giai đon 2010 đn 2013
(Ngun: Ngun: VITAS)
Chu k xut khu hàng dt may do tính cht mùa v nên thng đt giá tr thp
nhng tháng đu nm; bt đu tng trng vào tháng 5 và đt mc cao nht vào tháng 8
hng nm; sau đó gim nh trong nhng tháng cui nm. Tháng 07/2013, kim ngch xut
khu đt 1,82 t USD – mc cao k lc ca xut khu dt may Vit Nam. 2 tháng đu
nm 2014, kim ngch xut khu đt 3,2 t USD; tng 30,1% so vi cùng k nm 2013.
ây là du hiu cho s tng trng vt bc ca kim ngch xut khu nm 2014.

Biu đ 2.5: C cu xut khu vào các th trng chính nm 2013
(Ngun: Bloomberg)
12

Hoa K, EU, Nht Bn và Hàn Quc là 4 đi tác nhp khu hàng dt may ln nht
ca Vit Nam. Nm 2013, tng kim ngch hàng dt may xut sang 4 th trng này đt
15,3 t USD, chim ti 85,5% tng kim ngch xut khu hàng dt may ca c nc. c
bit, kim ngch xut khu vào th trng Hoa K liên tc tng mnh qua các nm và đt
8,6 t USD nm 2013; chim 48% tng kim ngch xut khu dt may Vit Nam. ng
thi trong s các nhóm hàng ca Vit Nam xut sang th trng Hoa K thì hàng dt may
dn đu vi t trng chim 38% tng kim ngch xut khu.
Bng 2.2: Chng loi hàng hóa dt may xut khu nm 2013

(Ngun: VITAS)
Hàng dt may Vit Nam xut khu ra th gii ch yu là áo jacket, áo thun, qun
và áo s mi. Nm 2013, giá tr xut khu áo jacket đt 3,88 t USD; tng 19,6% so vi
cùng k và chim t trng 21,6% trong tng giá tr xut khu dt may. t mc tng
trng n tng trong nm 2013 là mt hàng áo thun và qun vi t l tng ln lt là
23,7% và 25,8% so vi cùng k.
2.2.2 Ngành dt may tnh Bình Dng.
Trong nhng ngành công nghip dt may là ngành ch lc ca tnh, cng là ngành
hàng đang có giá tr xut khu cao nht hin nay. Nm 2013, các doanh nghip đã xut
khu hàng dt may đt gn 1,5 t USD tng hn 24% so vi cùng k nm 2012. Trong
đó, mt hàng qun áo ngi ln may sn đã sn xut, gia công đc hn 370 triu cái,
đáp ng kp các đn hàng xut khu.
13

Trên đa bàn tnh Bình Dng hin có gn 300 doanh nghip hot đng trên lnh
vc dt may, gii quyt công n vic làm cho gn 300.000 lao đng. Ngành công nghip
dt - may phân b ch yu  th xã D An, th xã Thun An, khu vc Nam Tân Uyên. ây
là nhng khu vc có v trí đa lý thun li do gn TP.HCM, có kh nng thu hút lc
lng lao đng trình đ cao t TP.HCM đn làm vic. Ngoài ra, h thng c s h tng
khu vc này khá phát trin, thun li cho phát trin công nghip. Nhiu khu công nghip
và cm công nghip đã đc hình thành  các khu vc này, hin nay đa s các khu công

nghip đã lp đy.
Mc dù nm 2013, ngành dt may gp rt nhiu thách thc v nguyên ph liu nhp
khu liên tc tng, giá nhân công đi thêm sau khi có quyt đnh tng lng, nhng các
doanh nghip đã tìm đc đu ra các đn hàng xut khu tng mnh, góp phn đa ngành
dt may tr thành ngành mi nhn có nng lc xut khu ln nht tnh Bình Dng.
ng thi, nh tp trung vào th phn có phân khúc giá r mà nhiu doanh nghip vn
đu t trong nc đã tìm đc nhiu đn hàng xut khu, góp phn gii quyt công n
vic làm n đnh cho hàng trm nghìn lao đng. Trong đó, bin đng lao đng trong thi
gian Tt và đu nm s nh hng không nh đn công sut sn xut và xut khu và
khin không ít doanh nghip lao đao đi tuyn dng lao đng. Theo kt qu kho sát mi
nht ca Liên đoàn Lao đng tnh Bình Dng cho hay, ngành dt may đang s dng hn
30% trong s hn 800.000 lao đng trong tnh, trong đó s lao đng n chim 90%. a
s lao đng ngành dt may có thu nhp tng đi thp so vi các ngành ngh khác, t l
bin đng lao đng ln, hay xy ra tranh chp lao đng tp th và ngh vic tp th…
Liên đoàn Lao đng tnh Bình Dng đã khuyn cáo, các doanh nghip cn tng cng
ký kt tha c lao đng vi công nhân đ gi vng n đnh sn xut và chm lo tt hn
cho đi sng cho công nhân s góp phn gii quyt khó khn v tình hình bin đng lao
đng mà các doanh nghip đang gp phi trong nhng tháng cui nm. Tho c lao
đng tp th này đc xây dng trên c s tho thun thng nht gia ngi s dng lao
đng và ngi lao đng thông qua các ngha v và quyn li c th nh ch đ tin
lng, ph cp lng, tin thng, thu nhp bình quân, vn hoá ng x trong doanh
14

nghip, bình đng gii, tranh chp lao đng và mt s tha thun khác trong quan h lao
đng. Theo đó, các doanh nghip thc hin mc tin lng ti thiu tr cho ngi lao
đng phi cao hn ít nht 3% so vi mc tin lng ti thiu vùng do Nhà nc quy
đnh. Tin lng ca ngi làm ngh, công vic nng nhc, đc hi, nguy him phi cao
hn ít nht 7% so vi tin lng ca ngi làm vic trong điu kin lao đng bình thng
cùng nhóm. Vic xét nâng lng cho ngi lao đng đc tin hành hàng nm theo quy
ch ca doanh nghip và h thng thang lng, bng lng mà doanh nghip đã đng ký

vi S Lao đng -Thng binh và Xã hi tnh Bình Dng. Ngoài nhng cam kt ca
ngi s dng lao đng và tp th ngi lao đng  các doanh nghip thuc ngành dt
may tnh Bình Dng, tha c còn quy đnh cam kt v s phi hp gia Ban chp hành
Hip hi Dt May và Ban chp hành Công đoàn ngành dt may tnh Bình Dng trong
vic ch đo và h tr hot đng ca các doanh nghip, các Công đoàn c s cùng tham
gia tha c. V hiu lc thi hành, Tha c này đc áp dng trong vòng 2 nm, k t
ngày ký. Sau 6 tháng k t ngày có hiu lc, mi bên có quyn yêu cu sa đi b sung
tha c lao đng tp th ngành
ng thi, trong ngun vn FDI đu t thì vn cho công nghip ph tr ngành dt
may tng tc đáng k. Vi tim nng và li th ca tình nhà thì ch trong thi gian ngn
tnh đã thu hút nhng d án đu t ln vào công nghip ph tr cho ngành dt may t các
nhà đu t FDI. Các nhà đu t này cho rng, cùng vi môi trng đu t thun li và
hiu qu đã đc chng minh, nhng tác đng tích cc ca vic đàm phán ký kt Hip
đnh i tác kinh t chin lc xuyên Thái Bình Dng (TPP) gn đây giúp nhà đu t t
tin đu t vào lnh vc này ti tnh. Vic phát trin công nghip ph tr nói chung và cho
ngành dt may nói riêng đc tnh rt quan tâm. Tnh có chính sách thu hút các DN đu
t vào ngành công nghip ph tr dt may đ kp thi đáp ng nhu cu nguyên liu ti
ch, góp phn quan trng nâng cao cht lng và hiu qu cho ngành dt may ca tnh
trong thi gian ti.

15

2.3 Mi quan h gia d đnh ngh vic và ngh vic.
2.3.1 Mô hình TRA ca Ajzen và Fishbein (1975).
Nghiên cu d đnh ngh vic là yu t d đoán tt nht v hành vi ngh vic.
Mô hình thuyt hành đng hp lý (Theory of reasoned action) đc Martin Ajzen
và Icek Fishbein xây dng t nm 1975 và đc hiu chnh m rng theo thi gian.
Theo Ajzen và Fishbein (1975) thì thái đ và các nh hng ca xã hi là hai nhân
t chính tác đng đn hành vi. Trong đó, thái đ đc đnh ngha là xu hng tâm lý
đc bc l thông qua vic đánh giá mt thc th c th vi mt s mc đ tha mãn –

không tha mãn, tt xu (Eagly và Chaiken, 1993). Còn nh hng xã hi th hin nh
hng ca quan h xã hi lên các nhân, là nhn thc ca con ngi rng hu ht nhng
ngi quan trng vi h s ngh h nên hay không nên thc hin hành vi đó.





Hình 2.1: Mô hình TRA ca Fishbein và Ajzen
(Ngun: Schiffman và Kanuk, 1987)
2.3.2 Thuyt hành vi d đnh TPB ca Ajzen (1991).
Theo Ajzen cho rng ý đnh hành vi không phi lúc nào cng dn đn hành vi thc
t. Vì vy, Ajzen đã thêm khái nim kim soát hành vi cm nhn vào mô hình TRA, to
nên Mô hình hành vi d đnh TPB (Theory of Planned Behavior – TPB). Mô hình TPB
đã đc chp nhn rng rãi và giúp các nhà khoa hc d đoán hành vi con ngi.
Kim soát hành vi cm nhn (Perceived Bahavior Control): Là nhn thc v s d
dàng hay khó khn khi thc hin hành vi (Ajzen, 1991, p.188). Các nhân t kim soát có
th là bên trong ca mt ngi nh k nng, kin thc… hoc là bên ngoài nh thi gian,
c hi, s ph thuc vào ngi khác… Mô hình hành vi có k hoch đc th hin nh
sau:
Thái đ
nh hng xã hi
Thái đ
nh hng xã hi
Ý đnh
hành vi
Hành vi
thc s