LỢI ÍCH CỦA VIỆC HỌC NHẠC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG THÁP
KHOA NGHỆ THUẬT

TỪ VĂN ĐƯỢC
LỢI ÍCH CỦA VIỆC HỌC NHẠC Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ
Ngành đào tạo: Sư Phạm Âm Nhạc
Trình độ đào tạo: Cao Đẳng
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Giảng viên hướng dẫn:
LÊ THỊ KIM CHI
ĐỒNG THÁP, NĂM 2012
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC
GVHD: LÊ THỊ KIM CHI
Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
MỤC LỤC
Lời tri ân
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
II. Mục đích nghiên cứu
III. Giới hạn đề tài
IV. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
V. Giả thuyết
VI. Nhiệm vụ nghiên cứu
VII. Các phương pháp nghiên cứu
PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN
I. Đặc điểm phát triển sinh lí và sinh lí học sinh ở trường THCS
II. Lợi ích của việc học âm nhạc trong trường THCS

1. Giáo dục thẩm mỹ
2. Giáo dục phẩm chất đạo đức
3. Góp phần phát triển trí tuệ
4. Góp phần phát triển thể chất
CHƯƠNG II: Thực trạng của việc giáo dục âm nhạc trong trường THCS
I. Thực trạng giảng dạy âm nhạc trong trường THCS
1. Phiếu trưng cầu ý kiến giáo viên
2. Phiếu trưng cầu ý kiến học sinh
II. Kết quả điều tra
1. Kết quả trưng cầu ý kiến giáo viên
2. Kết quả trưng cầu ý kiến học sinh
III. Thực trạng giảng dạy của giáo viên
IV. Thực trạng học tập của học sinh
CHƯƠNG III: Kết luận và đề xuất
I. Kết luận
II. Đề xuất
1. Đối với nhà trường
2. Đối với giáo viên
3. Đối với học sinh
Tài liệu tham khảo
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC
GVHD: LÊ THỊ KIM CHI
Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
LỜI TRI ÂN
Trong mọi thời đại, giáo dục đều hướng tới sự phát triển toàn diện nhân cách
con người, bao gồm “đức, trí, thể, mỹ”. Ngày nay, yêu cầu về giáo dục toàn diện
nhân cách con người vẫn luôn được đặt ra, đặc biệt đối với việc giáo dục nghệ
thuật được xem như phương tiện hữu hiệu góp phần xây dựng nhân cách con
người.
Ở nước ta, cùng với Mỹ thuật, Âm nhạc là môn học nghệ thuật đã được đưa vào

trường phổ thông từ những năm 90 của thế kỷ trước, tuy nhiên mới chỉ tập trung
ở một số trung tâm lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh,…. Gần 10 năm
trở lại đây, môn Âm nhạc đã được phổ cập trong toàn quốc, đã có vị trí như các
môn học khác của chương trình giáo dục bậc Tiểu học và Trung học cơ sở.
Trong thời kỳ hiện nay, nhân loại đang đi vào nền văn minh trí tuệ với sự phát
triển như vũ bão của Khoa học công nghệ, xu thế của thời đại được thể hiện rõ
nét của một xã hội có nền kinh tế tri thức, một xã hội học tập. Những thành tựu
tiến bộ của khoa học công nghệ đã làm thay đổi đáng kể hình thức và nội dung
mọi mặt của đời sống xã hội: chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục,… trên phạm
vi toàn thế giới.
Cùng với sự phát triển tiến bộ của nhân loại về mọi mặt trong mọi lĩnh vực của
đời sống xã hội thì ngành giáo dục Việt Nam nói chung và đặc biệt là bộ môn
Âm nhạc nói riêng cũng cần phải tìm cho mình một hướng đi mới phù hợp với
xu thế phát triển của thời đại.
Nắm bắt được tình hình trên, tôi đã đi sâu tìm tòi, nghiên cứu về đề tài “LỢI
ÍCH CỦA VIỆC HỌC ÂM NHẠC TRONG TRƯỜNG THCS”, bởi một khi
chúng ta hiểu được hết những ích lợi mà âm nhạc mang lại cho các em học sinh
ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường thì lúc đó ta mới có định hướng cụ thể,
rõ ràng rồi từ đó tìm ra biện pháp, hướng đi mới phù hợp, đúng đắn cho ngành
âm nhạc nước nhà ngày càng phát triển phổ biến bắt kịp với xu thế phát triển
chung của nhân loại.
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, tôi xin chân thành cảm ơn và tận
đáy lòng xin gửi những lời tri ân tốt đẹp nhất đến cô LÊ THỊ KIM CHI- Giảng
viên khoa Nghệ thuật, phụ trách bộ môn Âm nhạc của Trường Đại Học Đồng
Tháp đã hướng dẫn và chỉ bảo tận tình để tôi có thể hoàn thành đề tài này. Trong
khuôn khổ thời gian có hạn, tôi đã cố gắng hết khả năng để nghiên cứu và thực
hiện đề tài nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi sự thiếu sót, em rất mong nhận
được những lời góp ý chân thành từ cô để đề tài của em được hoàn thành hơn.
Em xin chân thành cảm ơn và chúc cô luôn dồi dào sức khỏe!
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC

GVHD: LÊ THỊ KIM CHI
Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Trong những năm gần đây, giáo dục nghệ thuật trong nhà trường phổ thông
đã trở thành một môn học không thể thiếu trong sự nghiệp giáo dục con người
mới Việt Nam phát triển toàn diện. Cùng với các môn học khác, môn học Âm
nhạc trong chương trình THCS nhằm mục đích giáo dục thẩm mỹ, nâng cao đời
sống tinh thần cho lớp trẻ nên đã thu hút được sự chú ý của nhà trường, của học
sinh. Sau 5 năm thay sách giáo khoa, chương trình Âm nhạc ở THCS đã được
triển khai đồng bộ từ lớp 6 đến hết học kỳ I lớp 9 đã phần nào đáp ứng được nhu
cầu của nhà trường phổ thông và của xã hội. Mặc dù cũng còn có một vài ý kiến
trái ngược nhau, nhưng nhìn chung, nội dung của chương trình SGK. Âm nhạc
THCS đã thể hiện được những tiêu chí giáo dục thẩm mỹ hết sức cụ thể, có tính
khoa học và liên ngành cao. Có lẽ, chưa có thời điểm nào mà các trường phổ
thông lại hăng hái đăng ký tham gia giờ dạy tốt, giáo viên dạy giỏi môn Âm nhạc
như giai đoạn hiện nay. Điều đó chứng tỏ sự định hướng đúng đắn của Đảng và
nhà nước, sự quan tâm của Bộ giáo dục đào tạo cũng như các sở, ngành địa
phương đối với môn học này. Do vậy đã khơi dậy được niềm tự tin, lòng yêu
nghề, sự nhiệt tình phấn đấu của những giáo viên giảng dạy âm nhạc.
Môn Âm nhạc trong trường THCS không nhằm đào tạo những người làm
nghề Âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ, ca sĩ….mà chính là qua môn học
để tác động vào đời sống tinh thần của các em góp phần cùng với môn học khác
thực hiên muc tiêu giáo dục của nhà trường phổ thong cũng như mục tiêu của
bậc học.
Giáo dục phổ thông nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện, không
những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn hóa mà còn phát huy năng lực cảm
thụ Âm Nhạc, làm cho đời sống tinh thần them phong phú, lành mạnh tạo điều
kiện để các em bộc lộ và phát triển năng khiếu, góp phần phát triển toàn diện và
hài hòa tính cách của các em.

Đặc biệt là giáo dục thẩm mỹ trong nhà trường phổ thong là một trong bốn
mặt giáo dục quan trọng nhất: Đức – Trí – Thể - Mĩ. Cái đẹp trong nghệ thuật âm
nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình diễn tạo nên những hình tượng
âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ làm rung động long người, hướng con
người đến Chân – Thiện – Mĩ…
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC
GVHD: LÊ THỊ KIM CHI
Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
 Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi sự hứng
thú cao.
 Xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính tích
cực chủ động sáng tạo của học sinh. Có như vậy các em mới có điều kiện khắc
phục khó khăn tiếp nhận kiến thức mới.
 Xuất phát từ tâm lý lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi nhạy cảm hiếu
động ham thích ca hát. Nếu giáo viên gây được hứng thú trong bà dạy sẽ tạo cho
học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiêp thu bài học một cách có hiệu quả.
 Từ thực tiễn giảng dạy cũng như thực tiễn của học sinh nông thôn ít có
điều kiện để tiếp nhận tri thức về âm nhạc, nếu giáo viên tạo được hứng thú
trong giảng dạy và học tập sẽ giúp cho học sinh say mê học tập.
Từ những lý do nói trên, bản thân tôi nhận thấy lợi ích của việc học nhạc ở
trường THCS là một trong những giải pháp hết sức quan trọng trong việc nâng
cao chất lượng trong việc dạy và học. Vì vậy nó là động lực giúp tôi đi sâu
nghiên cứu đúc rút kinh nghiệm này.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Giúp học sinh bước đầu hiểu rõ thêm về việc học âm nhạc mang lại những
lợi ích như thế nào cho học sinh.
Định hướng học sinh hiểu rằng song song với việc học các môn học khác thì
môn âm nhạc cũng có tác động tích cực vào đời sống tinh thần của các em.
Thông qua việc hiểu rõ hơn về lợi ích của việc dạy âm nhạc trong trường
THCS, từ đó xây dựng các phương pháp để việc dạy âm nhạc càng có hiểu quả.

III. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI:
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu đến những lợi ích mang lại khi giảng dạy âm
nhạc trong trường THCS đối với học sinh lứa tuổi từ 11 – 14 tuổi.
IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU:
- Đối tượng: Lợi ích của việc học Âm nhạc trong trường THCS.
- Khách thể: Quá trình giảng dạy Âm nhạc ở trường THCS.
V. GIẢ THUYẾT:
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC
GVHD: LÊ THỊ KIM CHI
Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
Nếu thực hiện thành công đề tài này thì sẽ thu được những kết quả đáng kể
sau:
- Mọi người sẽ có cách nhìn khác về môn âm nhạc, từ đó việc giảng dạy được
thực hiện nghiêm túc, khoa học đạt kết quả tốt nhất.
- Học sinh ngày càng hiểu rõ hơn về lợi ích về việc học âm nhạc mang lại từ đó
các em sẽ có hứng thú và tinh thần học hơn trong các tiết học âm nhạc.
- Phát triển nhân cách học sinh, góp phần giáo dục thế hệ trẻ có cách nhìn khác
về việc học âm nhạc.
- Giúp giáo viên hiểu rõ hơn nữa bản chất về môn mà mình đang dạy, từ đó họ
càng có tinh thần giảng dạy và càng yêu nghề.
VI. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu trên, tôi tiến hành giải quyết các
nhiệm vụ trọng tâm sau:
- Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc dạy âm nhạc trong trường THCS để từ đó
thấy được những lợi ích mà âm nhạc mang lại.
- Khảo sát, phân tích, đánh giá lợi ích khi giảng dạy âm nhạc trong trường
THCS.
- Đưa ra các biện pháp để nâng cao hiệu quả, lợi ích từ việc học âm nhạc trong
trường THCS.
VII. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Đọc và tìm hiểu các tài liệu nghiên
cứu về việc giảng dạy âm nhạc trong trường THCS.
2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Điều tra, khảo sát lấy ý kiến của giáo viên và học sinh.
- Phân tích, đánh giá những nội dung thu thập được.
- Thống kê, tổng kết kết quả và đưa ra hướng xử lý, giải quyết.
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC
GVHD: LÊ THỊ KIM CHI
Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN
I. ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN SINH LÝ VÀ TÂM LÝ HỌC SINH Ở
TRƯỜNG THCS.
1. Đặc điểm phát triển sinh lý:
1.1 Sự phát triển cơ thể của thiếu niên diễn ra mạnh mẽ nhưng không cân đối.
Sự hoạt động tổng hợp của các tuyến nội tiết quan trọng nhất (tuyến yên, tuyến
giáp trạng, tuyến thượng thận) tạo ra nhiều thay đổi trong cơ thể trẻ, trong đó sự
nhảy vọt về chiều cao và sự phát dục.
Chiều cao của các em tăng lên một cách đột ngột, hằng năm có thể tăng từ 5 - 6
cm. Trọng lượng cơ thể hằng năm tăng từ 2,4 - 6 kg, tăng vòng ngực là những
yếu tố đặc biệt trong sự phát triển thể chất của trẻ.
Ở giai đoạn dưới 14 tuổi vẫn còn có các đốt sụn hoàn toàn giữa các đốt xương
sống, nên cột sống dễ bị cong vẹo khi đứng ngồi không đúng tư thế.
Sự tăng khối lượng các bắp thịt và lực của cơ bắp diễn ra mạnh nhất vào cuối
thời kì dậy thì khiến các em khỏe ra rõ rệt. Tuy nhiên, sự phát triển cơ của các
em trai khác biệt nhất định báo hiệu sự hình thành ở các em những nét khác biệt
về cơ thể : con trai cao lên, vai rộng ra, con gái tròn trặn dần, xương chậu rộng
ra. Sự phát triển cơ thể diễn ra không cân đối làm cho các em lúng túng, vụng
về, “lóng ngóng”.
Xương chân và tay chóng dài nhưng cơ phát triển chậm hơn và lồng ngực phát

triển chậm, nên đầu tuổi thiếu niên thường có thân hình dài, hơi gầy và ít nhiều
không cân đối.
Sự phát triển của hệ tim - mạch cũng không cân đối: thể tích tim tăng nhanh,
hoạt động mạnh hơn nhưng đường kính phát triển chậm hơn. Điều này gây nên
những rối loạn tạm thời của hệ tuần hoàn máu.
1.2 Hoạt động thần kinh cấp cao của tuổi thiếu niên cũng có những nét riêng
biệt.
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC
GVHD: LÊ THỊ KIM CHI
Đề tài: Lợi ích của việc học nhạc trong trường trung học cơ sở
Ở tuổi thiếu niên, quá trình hưng phấn chiếm ưu thế rõ rệt, dẫn đến thiếu niên
không làm chủ được cảm xúc của mình, không kiềm chế được xúc động mạnh.
Các em dễ bị kích động, dễ bực tức, cáu gắt, mất bình tĩnh,….
Ở tuổi thiếu niên, phản xạ có điều kiện đối với những tính hiệu trực tiếp được
hình thành nhanh hơn những phản xạ có điều kiện đối với những tính hiệu từ
ngữ. Do vậy, ngôn ngữ của trẻ cũng thay đổi. Các em nói chậm hơn, hay “nhát
gừng”, “cộc lốc”… Nhưng hiện tượng này chỉ tạm thời, khoảng 15 tuổi trở lên
hiện tượng này cân đối hơn.
1.3 Hiện tượng dậy thì.
Sự trưởng thành về mặt sinh dục là yếu tố quan trọng nhất của sự phát triển cơ
thể của thể thiếu niên. Tuyến sinh dục bắt đầu hoạt động và cơ thể các em xuất
hiện những dấu hiệu phụ khiến chúng ta nhận ra các em đang ở độ tuổi dậy thì.
Biểu hiện bên ngoài chủ yếu của sự chín muồi của các cơ quan sinh dục ở các
em trai là sự xuất tinh, ở các em gái là hiện tượng thấy kinh. Tuổi dậy thì của
các em nữ thường vào khoảng 12 - 14 tuổi, các em nam bắt đầu và kết thúc
chậm hơn các em gái khoảng 1,5 - 2 năm.
Sự phát dục cùng với những chuyển biến trong sự phát triển cơ thể của thiếu
niên có một ý nghĩa không nhỏ trong sự nảy sinh những cấu tạo tâm lý mới:
Cảm giác về tính người lớn thực sự của mình; cảm giác về tình cảm giới tính
mới lạ, quan tâm tới người khác giới.

2. Đặc điểm phát triển tâm lý:
Đối với tuổi thiếu niên, có một số các rối loạn tâm lý mang tính chất đặc trưng.
Nếu như có rối loạn phát triển tâm lý từ trước, thì đến tuổi thiếu niên, chúng
cũng sẽ có những biến đổi nhất định.Tuổi thiếu niên ở trong khoảng từ 11- 14
tuổi (2 năm). Đây là thời gian xảy ra rất nhiều các biến đổi ở các mức độ khác
nhau trong cơ thể trẻ, sự hình thành nhân cách được hoàn thiện. Ở góc độ nội
tiết, sự họat hóa của tuyến yên, của các tuyến sinh dục, của tuyến thượng thận
được tăng cường, dẫn đến sự tăng trưởng mạnh về chiều cao, trọng lượng cơ
thể, các dấu hiệu sinh dục phụ xuất hiện. Tuy nhiên, người lớn (cha mẹ, thầy,
cô giáo, người nuôi dưỡng trẻ) phải ý thức rằng, những phát triển trong cơ thể
trẻ lúc này diễn ra chưa đồng bộ và với diện mạo “to cao” bên ngoài như vậy,
các em vẫn chưa là người lớn thực thụ về tất cả các chức năng trong cơ thể. Về
trí tuệ, ở giai đoạn lứa tuổi này, tiếp tục diễn ra sự phát triển của trí nhớ, đặc
SVTH: TỪ VĂN ĐƯỢC
GVHD: LÊ THỊ KIM CHI