B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHệ MINH
PHM NGÔ HOÀNG TRANG
TÁC NG CA CHệNH SÁCH C TC N
GIÁ TR TÀI SN C ÔNG CA DOANH NGHIP
NIểM YT TRểN TH TRNG CHNG KHOÁN
VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh - Nm 2014
TP. H CHI MINH NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHệ MINH
PHM NGÔ HOÀNG TRANG
TÁC NG CA CHệNH SÁCH C TC N
GIÁ TR TÀI SN C ÔNG CA DOANH NGHIP
NIểM YT TRểN TH TRNG CHNG KHOÁN
VIT NAM
Ngành : Tài chính ậNgân hàng
Mư s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYN TH LIểN HOA
TP. H Chí Minh - Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích
dn và s liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác
cao nht trong phm vi hiu bit ca tôi.
Ngày tháng nm 2014
Tác gi
Phm Ngô Hoàng Trang
MC LC
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC Kụ HIU T VIT TT
DANH MC BNG BIU, BIU
DANH MC CÁC PH LC
TịM TT
Chng 1 GII THIU 1
1.1. Lý do nghiên cu 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 1
1.3. Câu hi nghiên cu: 2
1.4. i tng và phm vi nghiên cu 2
1.5. Kt cu đ tài 2
Chng 2 C S Lụ THUYT VÀ CÁC NGHIểN CU V TÁC NG
CA CHệNH SÁCH C TC N GIÁ TR TÀI SN C ÔNG 4
2.1. Lý thuyt v chính sách c tc 4
2.1.1. Khái nim v c tc và chính sách c tc 4
2.1.2 . Các ch tiêu đánh giá chính sách c tc 4
2.1.2.1. Thu nhp mi c phn (Earning per share-EPS) 4
2.1.2.2. C tc mi c phn (Dividend per share -DPS) 5
2.1.2.3. Ch s thanh toán c tc 5
2.1.2.4 Ch s thu nhp gi li 6
2.1.3. Tác đng ca chính sách c tc đi vi giá tr tài sn c đông 6
2.2. Các nghiên cu thc nghim 7
2.2.1. Công trình nghiên cu thc nghim v nh hng ca c tc trên giá
chng khoán Nepal. 7
2.2.2. Công trình nghiên cu thc nghim v tác đng ca chính sách c tc
đn giá tr tài sn c đông ca các công ty hóa cht n 8
2.2.3. Công trình nghiên cu thc nghim v tác đng ca chính sách c tc
đn giá c phiu trên th trng chng khoán Pakistan (2011) 9
2.2.4. .Công trình nghiên cu v tác đng ca chính sách c tc đn s thay đi
giá c trong th trng chng khoán Malaysia 9
2.2.5. Công trình nghiên cu v s quan h gia chính sách c tc và tài sn
c đông ca các công ty Pakistan (2012) 10
2.2.6. Công trình nghiên cu nh hng ca chính sách c tc đn giá c
phiu: Mt trng hp các công ty trên sàn giao dch chng khoán Nairobi . 10
2.2.7. Mt s công trình nghiên cu khác 11
Chng 3 PHNG PHÁP NGHIểN CU VÀ MÔ HỊNH NGHIểN CU
15
3.1. Phng pháp nghiên cu 15
3.2. Mô hình nghiên cu ca đ tài 16
3.2.1. Các bin trong mô hình nghiên cu 17
3.2.1.1. Bin ph thuc: 18
3.2.1.2. Bin đc lp 18
3.2.2. Mô hình hi quy d liu bng 21
3.3. Ngun d liu 22
Chng 4 KT QU NGHIểN CU 24
4.1. Phân tích tình hình chi tr c tc ca các doanh nghip t 2008-2012 24
4.2. Thng kê mô t 30
4.2.1. Mô t các bin 30
4.2.2. Ma trn tng quan gia các bin 31
4.3. So sánh, la chn phng pháp kim đnh cho mô hình nghiên cu 33
4.4. Kt qu đnh lng 37
4.4.1. Kt qu kim đnh mô hình hi quy 38
4.4.2. Phân tích các kim đnh 40
4.4.2.1. Kim đnh h s hi quy 40
4.4.2.2. Kim đnh mc đ phù hp ca mô hình 40
4.4.2.3. Kim đnh phng sai sai s thay đi 42
4.4.2.4. Kim đnh t tng quan 44
4.5. Kt qu c lng mô hình sau kim đnh và đánh giá h s 45
4.6. Tho lun v kt qu nghiên cu: 47
Chng 5 KT LUN VÀ XUT CHệNH SÁCH 50
5.1. Kt lun 50
5.2. xut chính sách 51
5.3. óng góp và hn ch ca đ tài 52
5.3.1. óng góp 52
5.3.2. Hn ch và hng nghiên cu tiêp theo 52
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC Kụ HIU VÀ CH VIT TT
Ch vit tt
Tên Ting Anh
Tên Ting Vit
DNNY
Doanh nghip niêm yt
DPS
Dividend per share
C tc trên mi c phiu
DSE
Dhaka Stock Exchange
S giao dch chng khoán
Dhaka
FEM
Fixed Effects Model
Mô hình nhng nh hng c
đnh
HNX
HANOI Stock Exchange
S giao dch chng khoán Hà
Ni
HOSE
Hochiminh Stock
Exchange
S giao dch chng khoán
TP.HCM
KSE
Karachi Stock Exchange
S giao dch chng khoán
Karachi
MPS
Market price per share
Giá th trng trên mi c
phiu
PE
Price Earning ratio
T s giá trên thu nhp mt
c phn
RE
Retained Price Earning per
share
Li nhun gi li trên mi c
phiu
REM
Random Effects Model
Mô hình nhng nh hng
ngu nhiên
TTCK
Th trng chng khoán
TTGDCK
Trung tâm giao dch chng
khoán
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
DANH MC CÁC BNG BIU, BIU
Danh mc bng:
Bng 3.1: Gii thích các bin trong mô hình nghiên cu
Bng 4.1: S doanh nghip tr c tc t 2008-2012
Bng 4.2: Tình hình bin đng c tc ca các Doanh nghip t 2008-2012
Bng 4.3: Tng hp mc tr c tc ca các Doanh nghip t 2008-2012
Bng 4.4: Phân tích d liu các bin ca các DNNY trong giai đon 2008-2012
Bng 4.5: Ma trn tng quan gia các bin trong mô hình 1
Bng 4.6: Ma trn tng quan gia các bin trong mô hình 2
Bng 4.7: Ma trn tng quan gia các bin trong mô hình 3
Bng 4.8: Kt qu c tính các nhân t tác đng đn giá c phiu theo Pooled và
FEM.
Bng 4.9: Thc hin kim đnh Hausman test cho mô hình hi quy 1
Bng 4.10: Thc hin kim đnh Hausman test cho mô hình hi quy 2
Bng 4.11: Thc hin kim đnh Hausman test cho mô hình hi quy 3
Bng 4.12: Kt qu đnh lng mô hình nghiên cu (theo FEM)
Bng 4.13: Phân tích và tóm tt mô hình 1
Bng 4.14: Phân tích và tóm tt mô hình 2
Bng 4.15: Phân tích và tóm tt mô hình 3
Bng 4.16: Thc hin kim đnh phng sai sai s thay đi
Bng 4.17: Thc hin kim đnh t tng quan
Bng 4.18: Kt qu đnh lng mô hình nghiên cu (sau khi hiu chnh)
Danh mc biu đ:
Biu đ 4.1: Các hình thc tr c tc ca doanh nghip t nm 2008-2012
Biu đ 4.2: Tình hình bin đng c tc ca doanh nghip t nm 2008-2012
Biu đ 4.3: Tình hình tr c tc c tc ca doanh nghip t nm 2008-2012
Biu đ 4.4: C cu tr c tc c tc ca doanh nghip t nm 2008-2012
DANH MC CÁC PH LC
Ph lc 1: Danh sách các doanh nghip niêm yt trên sàn HNX
Ph lc 2: Danh sách các doanh nghip niêm yt trên sàn HOSE
Ph lc 3: Thng kê giá c phiu trung bình qua các nm (HNX)
Ph lc 4: Thng kê giá c phiu trung bình qua các nm (HOSE)
Ph lc 5: Thng kê các ch s tài chính (HNX)
Ph lc 6: Thng kê các ch s tài chính (HOSE)
Ph lc 7: Thng kê t l chia c tc qua các nm (HNX)
Ph lc 8: Thng kê t l chia c tc qua các nm (HOSE)
Ph lc 9: Kim đnh mô hình hi quy theo Pooled OLS
Ph lc 10: Kim đnh mô hình hi quy theo FEM
Ph lc 11: Kim đnh hin tng đa cng tuyn
Ph lc 12: Kt qu kim đnh mô hình hi quy (sau khi hiu chnh phng sai
thay đi và t tng quan)
TịM TT
Trong nhng nm gn đây, s suy gim tng trng kinh t bi nh hng
ca khng hong kinh t toàn cu làm th trng chng khoán Vit Nam có nhiu
bin đng, đc bit là giá c phiu có nhng phiên thay đi bt thng. Giá c
phiu là mt vn đ đc nhiu nhà đu t và xã hi rt quan tâm, là vn đ quan
trng nht đi vi doanh nghip. tng thêm giá tr ca doanh nghip, đm bo
doanh nghip hot đng không b l và có li nhun cao các nhà qun lý phi đa
ra các quyt đnh kinh doanh và tài chính quan trng cho dài hn vi mc tiêu là
ti đa hóa giá tr doanh nghip.
Ti đa hóa giá tr ca doanh nghip đc thc hin nht quán thông qua 3
quyt đnh c bn: quyt đnh đu t, quyt đnh tài tr và quyt đnh chi tr c
tc. Mc tiêu chính đi vi nhà qun lý doanh nghip là phi ti đa hóa giá tr
doanh nghip, hay đc hiu là ti đa hóa tài sn c đông. Tài sn c đông đc
th hin trong th giá c phiu ph thông ca doanh nghip. C đông mun chia
c tc nhiu nhng h cng mun tng li nhun trên mi c phiu mà h có.
Chính sách c tc ti u, ti đa hóa giá c phiu ca doanh nghip, dn đn ti
đa hóa tài sn c đông và s đm bo cho s tng trng kinh t bn vng là mc
tiêu ca các doanh nghip.
Lun vn này tìm hiu mc đ tác đng ca chính sách c tc đn giá tr
tài sn c đông ca 196 doanh nghip niêm yt ti s Giao dch chng khoán
TP.HCM và Hà Ni trong thi gian t nm 2008-2012. ng thi cng nghiên
cu mi quan h gia tài sn c đông và vic chi tr c tc, phân tích xem mc
đ chi tr c tc có nh hng nh th nào đn tài sn c đông. đo lng tác
đng ca chính sách c tc lên tài sn c đông, phng pháp kim đnh đnh
lng và mô hình nhng nh hng c đnh (FEM) đc s dng đ đánh giá,
bng cách s dng bin DPS
it
(c tc trên mt c phiu), RE
it
(Li nhun gi li
trên mt c phiu), PE
it-1
(t l giá trên thu nhp c phiu) và MPS
it-1
(Giá th
trng nm trc ca c phiu) là bin đc lp. Bin MPS
it
(Giá th trng mi
c phiu) là các bin ph thuc. Lun vn này chng minh rng tài sn ca các
c đông không b nh hng bi bin PE
it-1
, b nh hng rt nhiu vào các bin:
DPS, RE và MPS
it-1
. c bit là bin DPS có tác đng rt nhiu, điu này chng
minh rng chính sách c tc có tác đng đáng k lên tài sn c đông ca các
doanh nghip niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam.
1
Chng 1
GII THIU
1.1. Lý do nghiên cu
Tác đng ca chính sách c tc đn giá tr tài sn c đông là mt vn đ
đc nghiên cu rt nhiu trên th gii. Có nghiên cu cho rng chính sách c tc
không tác đng đn giá tr tài sn c đông và có nghiên cu cho thy chính sách c
tc có tác đng đn giá tr tài sn c đông, đây là vn đ còn rt nhiu tranh cãi. S
tác đng ca chính sách c tc đn giá tr doanh nghip hay gián tip nh hng
đn giá tr tài sn c đông là mt vn đ đc các nhà đu t rt chú trng và các
doanh nghip rt quan tâm. Nó giúp cho các nhà qun lý doanh nghip có cái nhìn
sâu sc hn v tm quan trng ca chính sách c tc trong công tác tài chính ca
mình.
Vit Nam cng có rt nhiu nghiên cu v chính sách c tc nhng đa s
các nghiên cu ch phân tích các chính sách c tc và các nhân t tác đng đn
chính sách c tc, cha nghiên cu sâu v s tác đng ca chính sách c tc đn giá
tr tài sn c đông. Vi mong mun đóng góp mt phn nào vào vic la chn quyt
đnh phân phi chính sách c tc ca các doanh nghip, cng nh xác đnh tm
quan trng ca chính sách c tc đn giá tr tài sn c đông tác gi nghiên cu đ tài
“Tác đng ca chính sách c tc đn giá tr tài sn c đông ca doanh nghip niêm
yt trên th trng chng khoán Vit Nam”.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn nghiên cu s tác đng ca chính sách c tc đn giá tr tài sn c
đông trong các doanh nghip niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam. Kt qu
nghiên cu giúp các doanh nghip tham kho đ đa ra các chính sách c tc phù
hp và các nhà đu t nm bt thêm đ tn dng c hi đu t vn vào các doanh
nghip niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam hin nay.
2
1.3. Câu hi nghiên cu:
Vi mc tiêu nghiên cu ca đ tài và các kt qu nghiên cu trc đây, câu
hi cn nghiên cu:
Chính sách c tc tác đng nh th nào đn giá tr tài sn c đông trong các
doanh nghip niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam ?
1.4. i tng và phm vi nghiên cu
i tng và phm vi nghiên cu là tác đng ca chính sách c tc đn giá
tr tài sn c đông trong các doanh nghip niêm yt và giao dch trc ngày
01/01/2008 trên th trng chng khoán Vit Nam (sàn HOSE và sàn HNX) giai
đon t nm 2008 đn nm 2012.
Theo danh sách đc niêm yt đn tháng 8/2013 ti s giao dch chng
khoán Tp.HCM có 303 doanh nghip và s giao dch chng khoán Hà Ni có 386
doanh nghip niêm yt. D liu nghiên cu đc ly liên tc 5 nm gn nht t nm
2008 đn nm 2012, mu nghiên cu là tt c các DNNY đc giao dch trên sàn
chng khoán HOSE và HNX trc ngày 01/01/2008. Do đó trong tng s 689
doanh nghip niêm yt ch có 196 doanh nghip thuc mu nghiên cu ca lun
vn, trong đó sàn chng khoán HOSE có 105 doanh nghip và sàn chng khoán
HNX có 91 doanh nghip.
1.5. Kt cu đ tƠi
tài đc trình bày thành 05 chng:
Chng 1: Nêu lên lý do chn đ tài, vn đ nghiên cu ca đ tài.
Chng 2: a ra cn c là các mô hình nghiên cu đc thc hin trc
đây.
Chng 3: Xây dng mô hình nghiên cu ca đ tài, dn gii v tính đi din
ca các bin trong mô hình nghiên cu và nh hng ca các bin đn th giá c
phiu.
3
Chng 4: Trình bày kt qu thông qua thng kê mô t, phân tích s liu
kho sát và phân tích kt qu mô hình nghiên cu.
Chng 5: a ra các kt lun và t kt qu nghiên cu xây dng các đ
xut chính sách c tc cho các DNNY.
4
Chng 2
C S Lụ THUYT VÀ CÁC NGHIểN CU V TÁC NG CA
CHệNH SÁCH C TC N GIÁ TR TÀI SN C ÔNG
2.1. LỦ thuyt v chính sách c tc
2.1.1 . Khái nim v c tc vƠ chính sách c tc
C tc: Là tin chia li cho c đông trên mi c phiu thng, cn c vào
kt qu có thu nhp t hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nhip.
Chính sách c tc: Là chính sách n đnh phân phi gia li nhun gi li tái
đu t và chi tr cho c đông. Phn li nhun gi li cung cp cho các nhà đu t
mt ngun tng trng li nhun tim nng trong tng lai thông qua tái đu t,
trong khi đó c tc cung cp cho h mt phân phi hin ti. Nó n đnh mc li
nhun sau thu ca công ty s đc đem ra phân phi nh th nào, bao nhiêu phn
trm đc gi li đ tái đu t và bao nhiêu dùng đ chi tr c tc cho các c đông.
Chính vì th, chính sách c tc s có nh hng đn s lng vn c phn trong cu
trúc vn ca doanh nghip (thông qua li nhun gi li) và chi phí s dng vn ca
doanh nghip.
2.1.2 .Các ch tiêu đánh giá chính sách c tc
2.1.2.1 Thu nhp mi c phn (Earning per share-EPS)
Là li nhun (thu nhp) trên mi c phiu. ây là phn li nhun mà công
ty phân b cho mi c phn thông thng đang đc lu hành trên th trng. EPS
đc s dng nh mt ch s th hin kh nng kim li nhun ca doanh nghip.
Thu nhp mi c phn đc tính bi công thc:
Thu nhp ròng - c tc u đãi
EPS
=
–––––––––––––––––––––––––––
S c phn thng đang lu hành
5
2.1.2.2 C tc mi c phn (Dividend per share -DPS)
Là phn tin li đc chia cho mi c phn thng, ly t li nhun ròng
sau thu sau khi tr c tc u đãi. C tc mi c phiu (c phn) đc tính bi
công thc sau:
Thu nhp ròng - c tc u đãi – Thu nhp gi li
DPS
=
–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
S c phn thng đang lu hành
Do c tc mi c phn là phn thu nhp thc t mà nhà đu t nhn đc
ngay trong hin ti nên các nhà đu t rt quan tâm đn ch tiêu này. Các c đông
thng quan tâm đn mc thay đi trong c tc t k này sang k khác. Khi mc c
tc mi c phn tng lên thng mang li hiu ng tt trong tâm lý các nhà đu t
và ngc li nu mc c tc mi c phn b st gim.
2.1.2.3 Ch s thanh toán c tc
Là ch s phn ánh mc c tc mà các c đông ca công ty c phn đc
hng chim t l bao nhiêu trong thu nhp mt c phn thng mà công ty to ra
trong k.
Ch s thanh toán c tc đc tính bi công thc sau:
DPS
Ch s thanh toán c tc
=
––––––
EPS
Ch s thanh toán c tc cng cho bit công ty dành ra bao nhiêu phn trm
t thu nhp mt c phn thng đ tái đu t. Nu ch s thanh toán c tc càng cao
phn ánh công ty đã s dng đi b phn li nhun sau thu đ chi tr c tc cho
6
các c đông và ch có mt phn nh li nhun gi li đ tái đu t. Và ngc li
nu ch s thanh toán c tc thp.
2.1.2.4 Ch s thu nhp gi li
Ch s thu nhp gi li đc tính bi công thc sau:
Ch s thu nhp gi li = 1 – Ch s thanh toán c tc
2.1.3. Tác đng ca chính sách c tc đi vi giá tr tƠi sn c đông
Thu nhp chính ca c đông có đc gm lãi t vic bán c phiu và các
khon thu nhp có đc trong lúc nm gi c phiu nh c tc tin mt, c tc
bng c phiu và mua li c phiu. Chính vì vy, c đông thng rt coi trng đn
giá c phiu mà h đang nm gi, cng nh các chính sách chi tr c tc ca doanh
nghip mà h đang nm gi c phiu.
V mt lý thuyt, vi gi đnh mt th trng hoàn ho, thì chính chính sách
c tc chng có tác đng gì lên giá tr ca doanh nghip, đi din cho lp lun này
là kt qu nghiên cu ca hai ông Modigliani và Miller, đc công b ln đu vào
nm 1961. Nhng thc t, đi vi th trng chng khoán Vit Nam là không hoàn
ho do có rt nhiu khon chi phí nh: chi phí đi din, chi phí phát hành, chi phí
giao dch, thu thu nhp cá nhân, đu là nhng chi phí ln cho doanh nghip và các
c đông trên th trng chng khoán. Vi nhng khon chi phí đó, các c đông s
rt quan tâm đn vic doanh nghip chi tr c tc cho c đông s nh th nào. Các
nhà đu t s phn ánh s hài lòng hay không hài lòng v chính sách c tc ca
doanh nghip bng cách s tip tc nm gi c phiu hay bán nó đi, t đó làm bin
đng đn giá c phiu ca doanh nghip trên th trng, làm thay đi giá tr tài sn
ca các c đông.
Hn na, th trng chng khoán Vit Nam có điu khác bit so vi các th
trng chng khoán trên th gii. Trên th trng chng khoán Vit Nam thng có
hin tng tâm lý by đàn ca các nhà đu t. Nguyên nhân là th trng chng
khoán Vit Nam tn ti s bt cân xng thông tin ln gia nhà đu t và doanh
nghip (Trn Th Hi Lý, 2010). Vì vy, các nhà đu t rt quan tâm đn chính sách
7
c tc nh là mt công c cung cp thông tin cho h v doanh nghip. Vì th, có th
xem rng chính sách c tc có tác đng đn s bin đng ca giá tr c phiu trên
th trng. Khi có nhng thay đi v mc tr c tc s nh hng đn nhn đnh
ca các nhà đu t đi vi doanh nghip và nh hng đn giá c phiu ca doanh
nghip hay nói khác đi chính là nh hng đn giá tr tài sn ca c đông.
2.2. Các nghiên cu thc nghim
2.2.1. Công trình nghiên cu thc nghim v nh hng ca c tc trên
giá chng khoán Nepal.
Shyam Pradhan, R. (2003), nghiên cu s nh hng ca c tc trên giá
chng khoán thông qua 29 công ty niêm yt trên th trng chng khoán Nepal
trong thi gian 09 nm (t nm 1991-1999) đ xác đnh tm quan trng tng đi
ca các c tc và li nhun gi li trong vic xác đnh giá th trng ca c phiu.
Ông đã s dng các mô hình sau đ phân tích:
MPS
it
= a + b
DPS
it
+ c
RE
it
+ e
it
MPS
it
= a + b
DPS
it
+ c
RE
it
+ d(PE)
it-1
+ e
it
MPS
it
= a + b
DPS
it
+ c
RE
it
+ (MPS)
it-1
+ e
it
Trong đó:
. Ch s “i” biu th doanh nghip th i trong mu gm “n” doanh nghip
đc chn đ nghiên cu.
. Ch s “t” : là d liu thi gian nghiên cu (nm)
. MPS
it
:
Giá th trng trên mi c phiu
. DPS
it
: C tc trên mi c phiu
. RE
it
: Li nhun gi li trên mi c phiu
.
(PE)
it-1
: T s giá trên thu nhp mt c phn
. (MPS)
it-1
: Giá th trng trên mi c phiu ca nm trc
Các kt qu nghiên cu Nepal cho thy rng vic thanh toán c tc là quan
trng hn so vi li nhun gi li. C tc nh hng ch yu đn giá c phiu và
8
li nhun gi li không có nh hng đn giá c phiu. Nu các công ty gi li
phn li nhun nhiu hn thu nhp c tc, giá th trng ca c phiu có th gim.
Nghiên cu này có th giúp cho nhà qun lý có mt s bin pháp đ tng giá c
phiu bng cách tng c tc và s không th đi vi chính sách c tc hay phn
li nhun đc gia li.
2.2.2. Công trình nghiên cu thc nghim v tác đng ca chính sách c
tc đn giá tr tƠi sn c đông ca các công ty hóa cht n
Theo R.Azhagaiah và Sabari Priya.N (2008) nghiên cu tác đng ca chính
sách c tc lên tài sn c đông ca 28 công ty hóa cht hu c và vô c n đ
trong các nm 1997 đn 2006.
Ông đã s dng các mô hình sau đ phân tích:
MPS
it
= a + b
DPS
it
+ c
RE
it
+ e
it
(2.2-1)
MPS
it
= a + b
DPS
it
+ c
RE
it
+ (PE)
it-1
+ e
it
(2.2-2)
MPS
it
= a + b
DPS
it
+ c
RE
it
+ (MPS)
it-1
+ e
it
(2.2-3)
Trong đó:
. Ch s “i” biu th doanh nghip th i trong mu gm “n” doanh nghip
đc chn đ nghiên cu.
. Ch s “t” : là d liu thi gian nghiên cu (nm)
. MPS
it
:
Giá th trng trên mi c phiu
. DPS
it
: C tc trên mi c phiu
. RE
it
: Li nhun gi li trên mi c phiu
.
(PE)
it-1
: T s giá trên thu nhp mt c phn
. (MPS)
it-1
: Giá th trng trên mi c phiu ca nm trc
Kt qu nghiên cu đã chng minh rng c tc đc xem là mt yu t quan
trng quyt đnh đn tài sn ca các c đông. Tài sn ca các c đông b nh hng
rt nhiu vào 05 bin : tng trng doanh thu, ci thin li nhun biên, đu t vn
(c vn lu đng và vn c đnh), c cu vn, chi phí vn. Chính sách c tc có tác
9
đng đáng k lên tài sn c đông ca các công ty hóa cht hu c trong khi tài sn
c đông ca các công ty hóa cht vô c không b nh hng bi chi tr c tc.
2.2.3. Công trình nghiên cu thc nghim v tác đng ca chính sách
c tc đn giá c phiu trên th trng chng khoán Pakistan (2011)
Theo Asghar, M., Ali Shah, S., Hamid, K. , and Tahir Suleman, M. (2011)
đã nghiên cu thc nghim v tác đng ca chính sách c tc đn ri ro giá c
phiu trên th trng chng khoán ca Pakistan. Các d liu ca nghiên cu này
đc ly t các ngun d liu đc công b bi Ngân hàng Nhà nc Pakistan và
sàn chng khoán Karachi trong giai đon 2005 - 2009. Bng phng pháp thng kê
mô t, tng quan và kim đnh mô hình hi quy đc s dng đ thc hin phân
tích d liu.
Kt qu ca nghiên cu cho thy có mi tng quan gia giá c phiu và t
sut c tc khi so sánh vi các bin s khác. Hn na s thay đi giá có mi tng
quan tiêu cc vi tc đ tng trng tài sn. Tc đ tng trng tài sn có nh
hng đn s thay đi giá trong giai đon 2005 – 2009.
2.2.4. Công trình nghiên cu v tác đng ca chính sách c tc đn s
thay đi giá c trong th trng chng khoán Malaysia
Theo Hashemijoo, M. và Mahdavi Ardekani, A. (2012) đã nghiên cu mi
quan h gia chính sách c tc và s thay đi giá, tp trung vào các công ty sn
xut sn phm tiêu dùng đc niêm yt trên th trng chng khoán Malaysia. Mt
mu nghiên cu đã đc la chn gm 84 công ty trong s 142 công ty sn xut sn
phm tiêu dùng đc niêm yt trong th trng chính Bursa ca Malaysia. Công
trình nghiên cu v mi quan h gia thay đi giá c phiu vi chính sách c tc,
c tc và chi tr c tc đã đc kim tra bng nhiu kim đnh cho mt khong thi
gian 6 nm t 2005 đn 2010.
Các kt qu nghiên cu này cho thy ý ngha tiêu cc mi quan h gia s
thay đi giá c phiu vi giá tr c tc. Mt khác nghiên cu cng cho thy t l c
10
tc, s bin đi li nhun có nh hng nht đn giá c phiu và gây ra nh hng
tích cc đi vi bin đng ca giá c phiu.
2.2.5. Công trình nghiên cu v s quan h gia chính sách c tc vƠ tƠi
sn c đông ca các công ty Pakistan (2012)
Theo Gul, S. và Sajid, M. (2012) đã xem xét nh hng ca chính sách c
tc đn tài sn ca các c đông thông qua 75 công ty niêm yt trên KSE trong thi
gian 06 nm 2005-2010.
Các phng pháp đã đc s dng đ nghiên cu đc ly t các nghiên cu
ca R. Azhagaiah và Sabari Priya. N (2008) hi quy đa bin đ tìm ra mô hình tt
nht đ d đoán mi liên h gia giá tr tài sn ca các c đông và chính sách c
tc.
Nghiên cu đã s dng tài sn ca các c đông nh là mt bin ph thuc
(giá th trng mi c phiu) và đã phát hin có s khác bit v giá tr th trng
trung bình so vi giá tr vn ch s hu gia các công ty tr c tc và các công ty
không tr c tc. Li nhun gi li có nh hng không đáng k trên giá tr th
trng ca vn c phn. Chính sách c tc có nh hng đáng k đn tài sn ca c
đông các công ty tr c tc. H s giá trên thu nhp ca nm trc dng nh
không có bt k nh hng đáng k đn giá tr th trng ca vn c phn, trong khi
giá tr th trng ca nm trc ca vn c phn có mt tác đng đáng k v giá c
th trng trên mi c phiu.
2.2.6. Công trình nghiên cu nh hng ca chính sách c tc đn giá
c phiu: Mt trng hp các công ty trên sƠn giao dch chng khoán Nairobi
Nghiên cu ca Maina Waithaka, S. , Karanja Ngugi, J. , and Jonah
Kipkogei ( 2012) v s nh hng ca chính sách c tc đn giá c phiu ca các
công ty trên sàn chng khoán Nairobi. Vic xác đnh chính sách c tc nh hng
đn giá c phiu là mt quyt đnh quan trng mà các công ty phi thc hin, vì
mc tiêu ca công ty là ti đa hóa giá tr tài sn ca các c đông và giá tr tài sn
ca c đông đc đo bng giá c phiu ph thông ca công ty.
11
Nghiên cu phát hin s gia tng trong khi lng giao dch c phiu công
ty có nh hng đn giá c phiu và các nhà đu t mong mun đu t c phiu
trong các công ty tr c tc mc cao. Nghiên cu tip tc kt lun rng dòng tin
gây ra xung đt gia nhà qun lý và c đông, nh hng đn giá c phiu. ng
thi, nghiên cu cng đa ra khuyn cáo rng các công ty nên xem xét tt c các
vn đ có liên quan cho thích hp trc khi phát hành c tc. Qua đó, cng nhn
mnh chính sách c tc có nh hng đn giá c phiu ca các công ty niêm yt
trên th trng. Vì vy, các công ty chi tr c tc phi duy trì giá c phiu mc
cao.
2.2.7. Mt s công trình nghiên cu khác
Mt nghiên cu đu tiên v chính sách c tc đã đc thc hin bi Lintner
(1956), đã nghiên cu thông qua vic kho sát quan đim ca các nhà qun lý doanh
nghip M v chính sách c tc. Ông đã nhn thy đa s các nhà qun lý tin rng
c đông thích chi tr c tc n đnh, phn ánh trin vng tng trng n đnh ca
công ty. Các nhà qun lý cng nhn thc đc vic ct gim c tc cao là điu
không mong mun. Tuy nhiên, nghiên cu ca ông không ch rõ chính sách c tc
có tht s tác đng và tác đng nh th nào đn giá tr doanh nghip hay không.
Black và Scholes (1974) đã nghiên cu s nh hng ca c tc và chính
sách c tc đn giá c phiu và li nhun gi li. Kt qu cho thy không có mi
quan h gia chính sách c tc và giá c phiu, chính sách c tc không nh hng
đn giá c phiu và nó ph thuc vào quyt đnh ca nhà đu t đ li li nhun cao
hoc chi tr c tc thp.
Mt nghiên cu khác đc thc hin bi Ho, H. (2002) liên quan đn chính
sách c tc, trong nghiên cu s dng d liu bng và mô hình hi quy nh hng
c đnh đ thc hin. Kt qu nghiên cu cho thy mi quan h tích cc gia chính
sách c tc đn qui mô công ty Úc và tính thanh khon ca các công ty Nht
Bn. Nghiên cu cho thy mi quan h tiêu cc gia chính sách c tc và ri ro
trong trng hp ca các công ty Nht Bn.
12
Rashid, Afzalur and Rahman, A. Z. M. Anisur (2008), nghiên cu chính sách
c tc đn s bin đng ca giá c phiu th trng chng khoán Bangladesh.
Nghiên cu đa ra bng chng ca mi quan h gia s bin đng giá c phiu và
chính sách c tc Bangladesh, bng cách s dng phân tích mô hình hi quy, vi
s bin đng giá là bin ph thuc và bin đc lp là: Thu nhp, t l thanh toán,
n, quy mô doanh nghip và tng trng tài sn. C phiu ca các công ty b hn
ch niêm yt công khai ti Bangladesh, không t chc bán rng rãi và s kim soát
ca công ty vn nm trong tay ca c đông ln chi phi. i din ca các ch s
hu tp trung gi v trí trên bng công ty; do đó vic thanh toán c tc là không cn
thit. Phát hin ca nghiên cu này cho thy rng các nhà qun lý có th không xem
các chính sách c tc nh hng đn giá c phiu ca h, gây nên ri ro cho giá c
phiu. nh hng các ri ro v giá c phiu thông qua c tc có th cng không rõ
ràng do th trng vn không hiu qu Bangladesh.
Theo Pani, U. , (2008), nghiên cu chính sách c tc và giá c phiu trong
khu vc các doanh nghip n . Nghiên cu đánh giá mi liên h gia chính
sách c tc và giá c phiu trong khu vc các doanh nghip n . Mt mu
nghiên cu gm 500 công ty niêm yt ti BSE đc kim tra trong nhng nm 1996
-2006. Nghiên cu thc hin phng pháp tip cn d liu bng đ phân tích mi
quan h gia t l c tc và giá c phiu. Mu nghiên cu đc thc hin trên 06
ngành công nghip khác nhau nh đin, thc phm và nc gii khát, khai thác m,
phi kim loi, dt may và lnh vc dch v. Các kt qu đc da trên mô hình hiu
ng c đnh đ kim đnh. Kt qu nghiên cu cho thy t l c tc cùng vi qui mô
n, vn ch s hu đóng mt vai trò quan trng trong vic gii thích s khác bit v
li nhun c phiu. Nghiên cu đã cho thy mi liên h gia chính sách c tc và
giá c phiu ca công ty. Nghiên cu cho thy c tc có tác đng đn các c phiu
trong khu vc doanh nghip n , c th là ngành công nghip, vic tr c tc
các công ty ln, t l li nhun và tng trng ca các công ty không nh hng
đn vic tr c tc.
13
Bayezid Ali, M và Ahmed Chowdhury, A. (2010) nghiên cu nh hng ca
c tc trên giá chng khoán ca các ngân hàng t nhân mi ni đc niêm yt trong
th trng chng khoán DSE. Nghiên cu này xem xét các phn ng giá c phiu
niêm yt ca các ngân hàng thng mi t nhân Bangladesh trong 44 ngày k t
ngày công b c tc. Mc tiêu chính là đ xác đnh xem vic thông báo thông tin
chia c tc trên th trng có nh hng đn giá c phiu hay không. Nghiên cu đã
s dng mt phng pháp nghiên cu s kin đ phân tích phn ng giá c phiu
có b tác đng bi vic công b c tc. Kt qu trong s mu 25 ngân hàng niêm yt
trong thi gian quan sát, th giá c phiu điu chnh gim đi vi 11 ngân hàng,
tng 6 ngân hàng và không có thay đi 8 ngân hàng và thng kê T-test cng cho
thy phn ng ca giá c phiu đn vic thông báo chia c tc là không có ý ngha
thng kê. Cui cùng, thông báo chia c tc không chuyn ti bt k thông tin do s
đóng góp mnh m ca các giao dch ni gián cng nh mt s yu t nh hng
khác trên th trng vn.
Petros Jecheche (2012), nghiên cu chính sách c tc và bin đng giá c
phiu ca các công ty th trng chng khoán Zimbabwe. Thc hin vi mu 60
công ty niêm yt th trng chng khoán Zimbabwe, trong giai đon 2001-2011.
Qua kt qu nghiên cu cho thy chính sách chia c tc (t l c tc và t l thanh
toán) có tác đng đáng k đn s thay đi giá c phiu. Mi quan h gia chính
sách c tc và giá c phiu không thay đi nhiu ngay c sau khi thc hin kim
soát các yu t nêu trên. iu này cho thy chính sách c tc có nh hng đn bin
đng giá c phiu . S thay đi thu nhp có tác đng tiêu cc và đáng k giá c
phiu.
Theo Trn Th Hi Lý (2012), nghiên cu v các quan đim ca các nhà
qun lý doanh nghip Vit Nam v chính sách c tc vi giá tr doanh nghip.
Nghiên cu đc thc hin thông qua vic kho sát 76 nhà qun lý doanh nghip
Vit Nam, đã cho thy rng các nhà qun lý đã nhn thc đc tm quan trng ca
chính sách c tc và đng ý vi vic thit lp mt chính sách c tc ti u. Các nhà
14
qun lý đng tình vi vic chính sách c tc phát tín hiu đn các nhà đu t trên th
trng chng khoán Vit Nam.