B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
…………………………
TRNăNHăPHNG
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN S DNG DCH V NGÂN
HÀNGăIN T TIăNGÂNăHÀNGăTMCPăQUÂNăI
CHI NHÁNH ÔNGăSÀIăGọN
Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
PGS. TS PHMăVNăNNG
TP. H Chí Minh ậ Nmă2014
LIăCAMăOAN
thc hin lun vn: “ Nâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng
dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng thng mi c phn Quân i- Chi nhánh
ông Sài Gòn”, tôi đư t mình nghiên cu, tìm hiu vn đ, vn dng kin thc đã
hc và trao đi vi ging viên hng dn, đng nghip, bn bèầ đ hoàn thành.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi, các s liu và kt qu
trong lun vn này là trung thc.
Tp. H Chí Minh, ngày 10 tháng 04 nm 2014
Ngi thc hin lun vn
TRNăNHăPHNG
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU- CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC HÌNH V- TH TRONGă TÀI
Trang
M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. ụ ngha thc tin ca nghiên cu 3
6. Cu trúc ca lun vn 4
Chngă 1:ă TNG QUAN V DCH V NGÂNă HÀNGă IN T VÀ
MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
1.1 Tng quan v ngơnăhƠngăđin t - dch v ngơnăhƠngăđin t 5
1.1.1 Tng quan v ngân hàng đin t và dch v ngân hàng đin t 5
1.1.1.1 nh ngha 5
1.1.1.2 Các hình thái phát trin ngân hàng đin t 5
1.1.1.3 Mt s dch v ngân hàng đin t và phng tin thanh toán đin
t 7
1.2 Dch v và S hài lòng ca khách hàng 9
1.2.1 Dch v 9
1.2.1.1 nh ngha dch v 9
1.2.1.2 c đim dch v 9
1.2.2 Khái nim v s hài lòng khách hàng 11
1.2.3 Cht lng dch v 11
1.2.3.1 Mô hình SERVQUAL 12
1.2.3.2 Mô hình cht lng k thut/ cht lng chc nng:
(Technical/Functional Quality) 18
1.3 Mi quan h gia chtălng dch v và s hài lòng ca khách hàng 18
1.4 Mô hình nghiên cu 22
1.4.1 Cht lng dch v theo mô hình SERVQUAL 22
1.4.2 Cht lng dch v theo mô hình Cht lng k thut/ Cht lng
chc nng 25
1.4.3 Mô hình nghiên cu 26
1.5 Kt lunăchngă1ă 28
CHNGă2:ăTHC TRNG S DNG DCH V NGÂN HÀNGăIN
T CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TIă NGÂNă HÀNGă THNGă
MI C PHNăQUÂNăIăCHIăNHỄNHăÔNGăSÀIăGọNă 30
2.1 Vài nét v NgơnăhƠngăTMCPăQuơnăi - CNăôngăSƠiăGònă 30
2.2 Dch v ngơnăhƠngăđin t cung ng tiăNgơnăhƠngăTMCPăQuơnăi-
CNăôngăSƠiăGònă 31
2.2.1 EMB – Ngân hàng đin t 31
2.2.2 BANK PLUS 32
2.2.3 Dch v thanh toán trc tuyn 33
2.2.4 Dch v SMS Banking (Mobile Banking) 33
2.2.5 E-SAVING 34
2.3 Thc trng s dng dch v ngơnăhƠngă đin t ca khách hàng cá
nhân tiăNgơnăhƠngăTMCPăQuơnăi - CNăôngăSƠiăGònăă 35
2.3.1 Tình hình s dng dch v ngân hàng đin t ca khách hàng cá nhân
ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn 35
2.3.2 Báo cáo kt qu kho sát s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng
dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài
Gòn quý I.2013 39
2.4 Kt lunăchngă2ă 52
Chngă 3:ă NGHIÊNă CU S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG CÁ
NHÂN S DNG DCH V NGÂNă HÀNGă IN T TI NGÂN
HÀNGă THNGă MI C PHNă QUÂNă Iă CHIă NHỄNHă ÔNGă
SÀI GÒN 53
3.1 Xây dngăthangăđoă 53
3.1.1 Thang đo cht lng dch v ngân hàng đin t theo mô hình
SERVQUAL 53
3.1.2 Thang đo cht lng dch v ngân hàng đin t theo mô hình Cht
lng k thut/ Cht lng chc nng 55
3.1.3. Thang đo s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v ngân hàng
đin t 56
3.2.ăPhngăphápănghiênăcu 57
3.2.1 Nghiên cu s b 57
3.2.1.1 Tho lun nhóm 57
3.2.1.2 Thit k bng câu hi kho sát 57
3.2.1.3 Thang đo hiu chnh 58
3.2.2 Nghiên cu chính thc (nghiên cu đnh lng) 58
3.2.2.1 Phng pháp thu thp thông tin và c mu 58
3.2.2.2 K hoch phân tích d liu 59
3.3 Kt qu nghiên cu 63
3.3.1 Phân tích mô t 63
3.3.2 ánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach alpha 67
3.3.2.1 Kt qu phân tích thang đo cht lng dch v theo mô hình
SERVQUAL 67
3.3.2.2 Kt qu phân tích thang đo cht lng dch v theo mô hình Cht
lng k thut/ Cht lng chc nng 68
3.3.2.3 Kt qu phân tích thang đo s hài lòng 68
3.3.3 Phân tích nhân t khám phá EFA 69
3.3.3.1. Các bin đc lp 69
3.3.3.2. Các bin ph thuc 69
3.3.3.3 Tng quan 70
3.3.4 Phân tích hi quy 70
3.3.4.1 Mô hình SERVQUAL 70
3.3.4.2. Mô hình Cht lng k thut/ Cht lng chc nng 71
3.3.4.3 Mô hình hiu chnh ln 2 72
3.4 Kt lunăchngă3ăă 74
Chng 4: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN S DNG DCH V NGÂNăHÀNGăIN T TI
NGÂNăHÀNGăTMCPăQUÂNăI CHI NHÁNH ÔNGăSÀIăGọNă 75
4.1ăi vi yu t nngălc phc v 76
4.2 i vi yu t Tin cy 79
4.3 i vi yu t đápăng dch v 81
4.4 i vi yu t phngătin hu hình 83
4.5 i vi yu t thu cm 86
KT LUN 88
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1: THO LUNăNHịM… I
PH LC 2: BNG CÂU HI NGHIÊN CUăNHăLNG…………….VI
PH LC 3:ăPHÂNăTệCHă TIN CY………………………………… …XI
PH LC 4: PHÂN TÍCH NHÂN T……………………………………… XVIII
PH LCă5:ăTNGăQUAN………………………….………………………XXV
PH LC 6: HI QUY…………………………………………………….… XXVII
DANH MC CÁC KÝ HIU- CH VIT TT
1. ANOVA : Phân tích phng sai (Analysis Variance)
2. ASR : Nng lc phc v (Assurance hay Competence)
3. CN : Chi nhánh
4. EFA : Phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor Analysis)
5. EMP : S thu cm (Empathy)
6. FQU : Cht lng dch v chc nng (Technical quality).
7. GIOITINH : Gii tính.
8. HOCVAN : Trình đ hc vn.
9. NGHENGHIEP : Ngh nghip.
10. RLI : Mc đ tin cy (Reliability)
11. RSP : S đáp ng (Responsiveness)
12. SAS : S hài lòng (Satisfaction)
13. Sig : Mc ý ngha quan sát (Observed significance level)
14. SP : Sn phm
15. SPSS : Phn mm thng kê cho khoa hc xã hi (Statistical Package
for the Social Sciences)
16. THOIGIAN : Thi gian s dng dch v (v: nm)
17. THUNHAP : Thu nhp trung bình tháng.
18. TMCP : Thng mi c phn
19. TNG : Phng tin hu hình (Tangibility).
20. TQU : Cht lng dch v k thut (Functional quality).
21. TUOI : tui.
22. VIF : H s nhân t phóng đi phng sai (Variance inflation factor).
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1: Mi quan h gia mô hình gc và mô hình hiu chnh
Bng 2.1: Tng s lng khách hàng cá nhân và s lng khách hàng cá nhân s
dng dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN
ông Sài Gòn
Bng 2.2: Tng thu thun dch v t khách hàng cá nhân và tng thu thun t dch
v ngân hàng đin t t khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Quân
i - CN ông Sài Gòn
Bng 2.3: Các Kênh thông tin tip cn sn phm, dch v ngân hàng đin t ca
khách hàng cá nhân đng ký và s dng dch v ngân hàng đin t ti
Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
Bng 2.4: Kt qu kho sát mc đ hài lòng ca khách hàng v cht lng ca
chuyên viên t vn khi đn thc hin đng ký s dng dch v SMS
Banking ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
Bng 3.1: Thang đo các thành phn cht lng dch v ngân hàng đin t theo mô
hình SERVQUAL
Bng 3.2: Thang đo cht lng dch v ngân hàng đin t theo mô hình Cht lng
k thut/ Cht lng chc nng
Bng 3.3: Thang đo thành phn s hài lòng khách hàng đi vi dch v ngân hàng
đin t
Bng 3.4: Thang đo mã hóa
Bng 3.5: Thng kê mô t theo gii tính khách hàng s dng dch v ngân hàng đin
t
Bng 3.6: Thng kê mô t theo đ tui khách hàng s dng dch v ngân hàng đin
t
Bng 3.7: Thng kê mô t theo trình đ hc vn khách hàng s dng dch v ngân
hàng đin t
Bng 3.8: Thng kê mô t theo ngh nghip khách hàng s dng dch v ngân hàng
đin t
Bng 3.9: Thng kê mô t theo thu nhp khách hàng s dng dch v ngân hàng
đin t
Bng 3.10: Thng kê mô t theo thi gian khách hàng s dng dch v ngân hàng
đin t
DANH MC HÌNH V- TH TRONGă TÀI
Hình 1.1: Mô hình 5 khong cách cht lng dch v ca Parasuraman (1985)
Hình 1.2: Mi liên h gia cht lng dch v ngân hàng đin t và s hài lòng ca
khách hàng theo mô hình SERVQUAL.
Hình 1.3: Mi liên h gia cht lng dch v ngân hàng đin t và s hài lòng ca
khách hàng theo mô hình Cht lng k thut/Cht lng chc nng.
Hình 1.4: Mô hình mi quan h gia cht lng dch v ngân hàng đin t và s hài
lòng ca khách hàng
Hình 2.1: Mô hình t chc Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn
Hình 2.2: Dch v ngân hàng đin t cung ng ti Ngân hàng TMCP Quân i- CN
ông Sài Gòn.
Hình 2.3: Tng s lng khách hàng cá nhân và s lng khách hàng cá nhân s
dng dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i – CN
ông Sài Gòn
Hình 2.4: T l khách hàng cá nhân s dng dch v ngân hàng đin t trên tng s
khách hàng cá nhân giao dch ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông
Sài Gòn.
Hình 2.5: Các kênh tip cn sn phm BankPlus ca Khách hàng cá nhân s dng
dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài
Gòn
Hình 2.6: Các kênh tip cn sn phm EMB ca Khách hàng cá nhân s dng dch
v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
Hình 2.7: Các kênh tip cn sn phm SMS Banking ca Khách hàng cá nhân s
dng dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN
ông Sài Gòn
Hình 2.8: Mc đ hài lòng chung ca khách hàng cá nhân đi vi sn phm dch v
ngân hàng đin t Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
Hình 2.9: Mc đ hài lòng ca khách hàng cá nhân đi vi tiêu chí đánh giá v kh
nng t vn, hng dn ca nhân viên ngân hàng
Hình 2.10: Mc đ hài lòng ca khách hàng cá nhân vi tiêu chí đánh giá v tác
phong và thái đ phc v ca nhân viên
Hình 2.11: Mc đ hài lòng ca khách hàng cá nhân vi tiêu chí đánh giá v cht
lng sn phm dch v ngân hàng đin t
Hình 2.12: Mc đ hài lòng ca khách hàng cá nhân v tc đ và tính n đnh ca
dch v Bankplus cung ng ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông
Sài Gòn
Hình 2.13: Các tính nng khách hàng cá nhân mong mun b sung thêm ca sn
phm dch v Bankplus cung ng ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN
ông Sài Gòn
Hình 2.14: Các tính nng khách hàng cá nhân mong mun b sung thêm ca sn
phm dch v SMS Banking cung ng ti Ngân hàng TMCP Quân i -
CN ông Sài Gòn
Hình 2.15: ánh giá ca khách hàng khi s dng sn phm eMB cung ng ti Ngân
hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
Hình 2.16: Các tin ích khách hàng đang s dng trên sn phm eMB cung ng ti
Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
Hình 2.17: Các tính nng khách hàng cá nhân mong mun b sung thêm ca sn
phm dch v eMB cung ng ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông
Sài Gòn
Hình 3.1: Quy trình thc hin nghiên cu
Hình 3.2: Mô hình mi quan h gia cht lng dch v ngân hàng đin t và s hài
lòng ca khách hàng- Hiu chnh ln 2
1
M U
1. Lý do chnăđ tài
Cùng vi xu th hi nhp quc t hin nay, s phát trin không ngng trong vic
cung ng dch v t các ngân hàng thng mi trong nc cng nh nc ngoài, s
phát trin vt bc ca nhng tin ích t công ngh thông tin, Ngân hàng đin t đư
tr thành xu th ph bin trên th gii, Vit Nam cng không nm ngoài xu th phát
trin này. S ra đi ca dch v ngân hàng đin t đư làm thay đi hoàn toàn
phng thc giao dch gia khách hàng và ngân hàng, đem đn mt phng thc
giao dch mi, phng thc cung ng sn phm và dch v thông qua kênh phân
phi đin t giúp khách hàng có th thc hin giao dch vi ngân hàng t xa t đó
giúp khách hàng thc hin giao dch vi ngân hàng thun tin, t đó khách hàng có
th tit kim thi gian, chi phí và công sc.
u t và phát trin dch v ngân hàng đin t là mt trong nhng bin pháp gia
tng li th cnh tranh, thu hút khách hàng, tng kh nng cung ng dch v, khai
thác nhng nhu cu phát sinh khác t khách hàng, t đó gia tng thu nhp và uy tín
ca mt ngân hàng thng mi Vit Nam trên th trng trong nc và quc t.
Vi mong mun đu t và phát trin dch v ngân hàng đin t hiu qu, thu hút
đc nhiu khách hàng cá nhân s dng dch v ngân hàng đin t thông qua vic
nâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng dch v ngân hàng đin t ti
Ngân hàng thng mi c phn Quân i- Chi nhánh ông Sài Gòn, mt Chi
nhánh còn mi và đang trong quá trình hoàn thin, khng đnh v th mình trên toàn
h thng Ngân hàng thng mi c phn Quân i nói riêng và h thng ngân hàng
thng mi Vit Nam nói chung, đ tài đư đi vào nghiên cu cht lng dch v
ngân hàng đin t, mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng cá nhân và đa ra nhng đ xut gii pháp da trên s ci thin cht lng
dch v ngân hàng đin t đ nâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng
dch v ngân hàng din t ti Ngân hàng thng mi c phn Quân i- Chi nhánh
ông Sài Gòn.
2
2. Mc tiêu nghiên cu
tài nghiên cu đc thc hin vi mc tiêu:
- Xây dng mô hình nghiên cu mi quan h gia cht lng dch v ngân hàng
đin t và s hài lòng ca đi tng khách hàng cá nhân theo hai mô hình cht
lng dch v SERVQUAL và mô hình Cht lng k thut/Cht lng chc nng
phù hp vi thc t ti Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn.
- o lng cht lng ngân hàng đin t đi vi khách hàng cá nhân thông qua
s hài lòng da trên mô hình xây dng đc. Kim đnh mô hình gi thuyt và xác
đnh các thành phn tác đng đn s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v
ngân hàng đin t theo tng mô hình cht lng dch v.
- Thông qua phân tích thc trng s dng dch v ngân hàng đin t ca khách
hàng cá nhân ti ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn, da trên các
thành phn tác đng đn s hài lòng ca khách hàng cá nhân v cht lng dch v
ngân hàng đin t đư đc xác đnh theo mô hình cht lng dch v và mi quan
h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng đ đ ra các kin ngh
nhm nâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng dch v ngân hàng đin
t ti Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu là nhóm khách hàng cá nhân đang s dng dch v
ngân hàng đin t ca Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn.
C s chn đi tng nghiên cu:
+ Nhóm khách hàng cá nhân có s lng đông đo, thng xuyên có nhu cu
giao dch vi ngân hàng, có nhu cu giao dch đa dng và s dng nhiu thit
b công ngh thông tin hin đi. Là nhóm khách hàng tim nng, c s đ
cung ng dch v ngân hàng đin t, gia tng thu nhp, uy tín và nng lc
cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn.
- Phm vi nghiên cu là Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn.
3
4. Phngăphápănghiênăcu
- Quy trình nghiên cu thông qua hai bc nghiên cu chính: nghiên cu đnh
tính và nghiên cu đnh lng.
+ Nghiên cu đnh tính gm: thành lp thang đo nháp, điu chnh, b sung
các bin và thành phn đ có thang đo cho nghiên cu chính thc. Nghiên
cu đnh tính vi k thut tho lun nhóm và phng vn th. Mc đích
ca nghiên cu này dùng đ điu chnh và b sung thang đo cht lng
dch v ngân hàng đin t.
+ Tip theo nghiên cu đnh lng: đc thc hin bng phng pháp
nghiên cu đnh lng. K thut phng vn trc din s dng đ thu thp
thông tin t khách hàng s dng dch v ngân hàng đin t ca Ngân hàng
TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn. Thông tin thu thp đc s đc x
lý bng phn mm SPSS 16.0. Thang đo sau khi đc đánh giá bng
phng pháp h s tin cy Cronbach alpha và phân tích nhân t khám phá
EFA, phân tích hi quy bi đc s dng đ kim đnh mô hình nghiên
cu. Kt qu nghiên cu đc s dng đ làm c s vit báo cáo nghiên
cu.
5. ụănghaăthc tin ca nghiên cu
Kinh doanh hng đn khách hàng là yu t hàng đu mà các doanh nghip luôn
chú trng. Mun tn ti và phát trin bn vng thì các doanh nghip luôn không
ngng nâng cao mc đ hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v hay sn
phm mà doanh nghip đó cung cp. Cht lng này phi đc đánh giá t chính
khách hàng ch không đn thun ch t doanh nghip. Vic cung ng dch v ngân
hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn cng không nm
ngoài xu th này.
T đó đ tài này có nhng ý ngha thc tin v nghiên cu và phát trin dch v
ngân hàng đin t nh sau:
- Giúp các nhà qun lý bit kt hp hai mô hình v cht lng dch v nêu trên
đ điu chnh thang đo cht lng dch v trong tng điu kin, tng môi trng c
4
th, Giúp nhà qun lý và kinh doanh dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng
TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn nm bt đc các thành phn tác đng đn
cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng cá nhân v cht lng dch v
ngân hàng đin t đc cung ng ti Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài
Gòn.
- Giúp các nhà qun lý tp trung tt hn trong vic hoch đnh ci thin cht
lng dch v ngân hàng đin t và phân phi các ngun lc, cng nh ci tin quy
trình cung ng và đào to, nâng cao cht lng nhân viên hng đn mc tiêu nâng
cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng dch v ngân hàng đin t ti Ngân
hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn.
Trên c s đó, Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn s đa ra cho
mình nhng chin lc đ gi đc khách hàng, thu hút đc nhiu khách hàng cá
nhân tim nng hn và to li th cnh tranh, tng ngun thu dch v và khng đnh
v th ca mình.
6. Cu trúc ca lunăvn
- M đu
- Chng 1: Tng quan v dch v ngân hàng đin t và mô hình nghiên cu
- Chng 2: Thc trng s dng dch v ngân hàng đin t ca khách hàng cá
nhân ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
- Chng 3: Nghiên cu s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng dch v
ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i - CN ông Sài Gòn
- Chng 4: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân s dng
dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i- CN ông Sài Gòn
- Kt lun
5
Chngă1:ăTNG QUAN V DCH V NGÂNăHÀNGăIN T VÀ MÔ
HÌNH NGHIÊN CU
1.1 Tng quan v ngơnăhƠngăđin t - dch v ngơnăhƠngăđin t
1.1.1 Tng quan v ngơnăhƠngăđin t và dch v ngơnăhƠngăđin t
1.1.1.1 nhăngha
Dch v ngân hàng đin t đc gii thích nh là kh nng ca mt khách
hàng có th truy cp t xa vào mt ngân hàng nhm: thu thp thông tin, thc hin
các giao dch thanh toán, tài chính da trên các khon lu ký ti ngân hàng đó,
đng ký s dng dch v mi (Trng c Bo, 2003).
Ngân hàng đin t đc hiu là các nghip v, các sn phm dch v ngân
hàng truyn thng trc đây đc phân phi trên các kênh mi nh Internet, đin
thoi, mng không dâyầ Hin nay, ngân hàng đin t tn ti di hai hình thc:
hình thc ngân hàng trc tuyn, ch tn ti da trên môi trng mng Internet,
cung cp dch v 100% thông qua môi trng mng; và mô hình kt hp gia h
thng ngân hàng thng mi truyn thng và đin t hoá các dch v truyn
thng, tc là phân phi nhng sn phm dch v c trên nhng kênh phân phi
mi. Ngân hàng đin t ti Vit Nam ch yu phát trin theo mô hình này (Trn
Hoàng Ngân và Ngô Minh Hi, 2004).
1.1.1.2 Các hình thái phát trinăngơnăhƠngăđin t
K t vic ngân hàng Wellfargo - ngân hàng đu tiên cung cp dch v ngân
hàng qua mng đu tiên ti M vào nm 1989 thì đn nay có rt nhiu tìm tòi,
th nghim, thành công cng nh tht bi trên con đng xây dng mt h thng
ngân hàng đin t hoàn ho, phc v tt nht cho khách hàng. Tng kt nhng
mô hình đó, nhìn chung h thng ngân hàng đin t đc phát trin qua các giai
đon sau đây:
- Website qung cáo (Brochure-Ware): là hình thái đn gin nht ca ngân
hàng đin t. Hu ht các ngân hàng khi mi bt đu xây dng ngân hàng đin t
là thc hin theo mô hình này. Vic đu tiên chính là xây dng mt website cha
nhng thông tin v ngân hàng, v sn phm lên trên mng nhm qung cáo, gii
6
thiu, ch dn, liên lcầ, thc cht đây ch là mt kênh qung cáo mi ngoài
nhng kênh thông tin truyn thng nh báo chí, truyn hìnhầ mi giao dch ca
ngân hàng vn thc hin qua h thng phân phi truyn thng, đó là các Chi
nhánh ngân hàng.
- Thng mi đin t (E-commerce): Trong hình thái thng mi đin t,
ngân hàng s dng Internet nh mt kênh phân phi mi cho nhng dch v
truyn thng nh xem thông tin tài khon, nhn thông tin giao dch chng
khoánầ Internet đây ch đóng vai trò nh mt dch v cng thêm vào đ to s
thun li thêm cho khách hàng. Hu ht các ngân hàng va và nh đang hình
thái này.
- Qun lý đin t (E-business): Trong hình thái này, các x lý c bn ca
ngân hàng c phía khách hàng (front-end) và phía ngi qun lý (back-end)
đu đc tích hp vi Internet và các kênh phân phi khác. Giai đon này đc
phân bit bi s gia tng v sn phm và chc nng ca ngân hàng vi s phân
bit sn phm theo nhu cu và quan h ca khách hàng đi vi ngân hàng. Hn
th na, s phi hp, chia s d liu gia hi s ngân hàng và các kênh phân
phi nh Chi nhánh, mng Internet, mng không dâyầ giúp cho vic x lý theo
yêu cu và phc v khách hàng đc nhanh chóng và chính xác hn. Internet và
khoa hc công ngh đư tng s liên kt, chia s thông tin vi ngân hàng, đi tác,
khách hàng, c quan qun lý.
- Ngân hàng đin t (E-bank): chính là mô hình lý tng ca mt ngân hàng
trc tuyn trong nn kinh t đin t, mt s thay đi hoàn toàn trong mô hình
kinh doanh và phong cách qun lý. Nhng ngân hàng này s tn dng sc mnh
thc s ca mng toàn cu nhm cung cp toàn b các gii pháp tài chính cho
khách hàng vi cht lng tt nht. T nhng bc ban đu là cung cp các sn
phm và dch v hin hu thông qua nhiu kênh riêng bit, ngân hàng có th s
dng nhiu kênh liên lc này nhm cung cp các gii pháp khác nhau cho tng
đi tng khách hàng chuyên bit.
7
1.1.1.3 Mt s dch v ngơnăhƠngăđin t vƠăphngătinăthanhătoánăđin t
S phát trin mnh m ca h thng công ngh thông tin trong nhng nm gn
đây đư nh hng rõ nét đn s phát trin ca công ngh ngân hàng bng vic
cho ra đi các dch v ngân hàng đin t và các phng tin thanh toán đin t.
- Các dch v ngơnăhƠngăđin t
Internet banking: dch v này giúp khách hàng chuyn tin trên mng thông
qua các tài khon cng nh kim soát hot đng ca các tài khon này. tham
gia, khách hàng truy cp vào website ca ngân hàng và thc hin giao dch tài
chính, truy vn thông tin cn thit. Khách hàng cng có th truy cp vào các
website khác đ mua hàng và thc hin thanh toán vi ngân hàng. Tuy nhiên, khi
kt ni Internet thì ngân hàng phi có h thng bo mt đ mnh đ đi phó vi
ri ro trên phm vi toàn cu.
Home banking: khách hàng giao dch vi ngân hàng qua mng nhng là
mng ni b (Intranet) do ngân hàng xây dng riêng. s dng dch v home
banking, khách hàng ch cn có máy tính (ti nhà hoc tr s) kt ni vi h
thng máy tính ca ngân hàng thông qua modem – đng đin thoi quay s,
khách hàng phi đng ký s đin thoi và ch s đin thoi này mi đc kt ni
vi h thng Home banking ca ngân hàng. Thông qua dch v home banking,
khách hàng có th thc hin các giao dch v chuyn tin, lit kê giao dch, t
giá, lãi sut, giy báo n, báo có,ầ
Phone banking: ây là sn phm cung cp thông tin ngân hàng qua đin
thoi hoàn toàn t đng. Do t đng nên các loi thông tin đc n đnh trc,
bao gm thông tin v t giá hi đoái, lưi sut, giá chng khoán, thông tin cá nhân
cho khách hàng nh s d tài khon, lit kê nm giao dch cui cùng trên tài
khon, các thông báo mi nhtầ H thng cng t đng gi fax khi khách hàng
yêu cu cho các loi thông tin nói trên.
Mobile banking: là hình thc thanh toán trc tuyn qua mng đin thoi di
đng. Phng thc này đc ra đi nhm gii quyt nhu cu thanh toán giao dch
có giá tr nh (micro payment) hoc nhng dch v t đng không có ngi phc
8
v. Mun tham gia, khách hàng phi đng ký và cung cp nhng thông tin c bn
nh: s đin thoi di đng, s tài khon cá nhân dùng trong thanh toán. Sau đó,
khách hàng đc nhà cung ng dch v thông qua mng này cung cp mt mã s
đnh danh (ID) và nó s đc chuyn thành mã vch đ dán lên din thoi di
đng, giúp cho vic cung cp thông tin khách hàng khi thanh toán nhanh chóng,
chính xác. Ngoài ra, khách hàng còn đc cp mt mã s cá nhân (PIN) đ khách
hàng xác nhn giao dch thanh toán khi nhà cung cp dch v thanh toán yêu cu.
Call center: Do qun lý d liu tp trung nên khách hàng có tài khon ti bt
k Chi nhánh nào vn gi v mt s đin thoi c đnh ca trung tâm này đ
đc cung cp mi thông tin chung và cá nhân. Khác vi phone banking ch cung
cp các loi thông tin đc lp trình sn, call center có th linh hot cung cp
thông tin hoc tr li các thc mc ca khách hàng. Nhc đim ca call center
là phi có ngi trc 24/24 gi.
- Phngătin giao dchăthanhătoánăđin t:
Tin đin t (Digital cash): Tin đin t là phng tin thanh toán trên
Internet. Ngi mun s dng tin đin t gi yêu cu ti ngân hàng. Ngân hàng
phát hành tin đin t s phát hành mt bc đin đc ký phát bi mã cá nhân
(private key) ca ngân hàng và đc mã hóa bi khoá công khai (public key) ca
khách hàng. Ni dung bc đin bao gm thông tin xác đnh ngi phát hành, đa
ch Internet, s lng tin, s seri, ngày ht hn (nhm tránh vic phát hành hoc
s dng hai ln). Ngân hàng s phát hành tin vi tng khách hàng c th. Khách
hàng ct tin đin t trong máy tính cá nhân.
Khi thc hin giao dch mua bán, khách hàng gi ti nhà cung cp mt thông
đip đin t đc mã hóa bi khóa công khai ca nhà cung cp hàng hóa dch v.
Nhà cung cp dùng khóa riêng ca mình đ gii mư thông đip, đng thi kim
tra tính xác thc ca thông đip thanh toán này vi ngân hàng phát hành cng
bng mã khóa công khai ca ngân hàng phát hành và kiêm tra s seri tin đin t.
Séc đin t (Digital cheque): Cng s dng k thut tng t nh trên đ
chuyn Séc và hi phiu đin t trên mng Internet. Séc đin t có ni dung
9
ging nh séc thng, ch khác bit duy nht là séc này đc ký đin t (tc là
vic mư hóa thông đip bng mt mã cá nhân ca ngi ký sec). Khi ngân hàng
ca ngi th hng thc hin nghip v nh thu séc, h s đánh du lên thông
đip đin t và vic thông đip này đc mã hóa bi mã hóa công khai ca ngân
hàng phát hành séc s là c s cho vic thanh toán séc đin t này.
Th thông minh – Ví đin t (Stored value smart card): Là loi th nha gn
vi mt b vi x lý (micro – processor chip). Ngi s dng th np tin vào th
và s dng trong vic mua hàng. S tin ghi trong th s đc tr lùi cho ti khi
bng 0. Lúc đó, ch s hu có th np tin hoc vt b th. Ví đin t đc s
dng rt nhiu trong giao dch nh ATM (Automated Teller machine), Internet
banking, Home banking, Telephone banking hoc mua hàng trên Internet vi mt
đu đc th thông minh kt ni vào máy tính cá nhân.
1.2 Dch v và S hài lòng ca khách hàng
1.2.1 Dch v
1.2.1.1 nhănghaădch v
Dch v là mt khái nim ph bin nên có nhiu cách đnh ngha v dch v.
Dch v là nhng hành vi, quá trình, cách thc thc hin mt công vic nào đó
nhm to giá tr s dng cho khách hàng làm tha mãn nhu cu và mong đi ca
khách hàng (Zeithaml and Britner, 2000).
Dch v là nhng hot đng hay li ích mà doanh nghip có th cng hin cho
khách hàng nhm thit lp, cng c và m rng nhng quan h và hp tác lâu dài
vi khách hàng (Kotler and Armstrong, 2004).
1.2.1.2 căđim dch v
Dch v là mt sn phm đc bit, có nhiu đc tính khác vi các loi hàng
hoá khác nh tính vô hình, tính không đng nht, tính không th tách ri và tính
không th ct tr. Chính nhng đc đim này làm cho dch v tr nên khó đnh
lng và không th nhn dng bng mt thng đc.
- Tính vô hình: Không ging nh nhng sn phm vt cht, dch v không th
nhìn thy đc, không nm đc, không nghe thy đc hay không ngi thy
10
đc truc khi ngi ta mua chúng. gim bt mc đ không chc chn, ngi
mua s tìm kim các du hiu hay bng chng v cht lng dch v. H s suy
din v cht lng dch v t đa đim, con ngi, trang thit b, tài liu, thông
tin, biu tng và giá c mà h thy. Vi lý do là vô hình nên công ty cm thy
khó khn trong vic nhn thc nh th nào v dch v và đánh giá cht lng
dch v (Robinson, 1999).
- Tính không đng nht: c tính này còn gi là tính khác bit ca dch v.
Theo đó, vic thc hin dch v thng khác nhau tùy thuc vào cách thc phc
v, nhà cung cp dch v, ngi phc v, thi gian thc hin, lnh vc phc v,
đi tng phc v và đa đim phc v. c tính này th hin rõ nht đi vi các
dch v bao hàm sc lao đng cao. Vic đòi hi cht lng đng nht t đi ng
nhân viên s rt khó đm bo (Caruana and Pitt, 1997). Lý do là nhng gì công ty
d đnh phc v thì có th hoàn toàn khác vi nhng gì mà ngi tiêu dùng nhn
đc.
- Tính không th tách ri: Tính không tách ri ca dch v th hin vic khó
phân chia dch v thành hai giai đon rch ròi là giai đon sn xut và giai đon
s dng. Dch v thng đc to ra và s dng đng thi.
i vi nhng dch v có hàm lng lao đng cao, ví d nh cht lng xy
ra trong quá trình chuyn giao dch v thì cht lng dch v th hin trong quá
trình tng tác gia khách hàng và nhân viên ca công ty cung cp dch v
(Svensson, 2002).
- Tính không lu gi đc:
Dch v không th ct gi, lu kho ri đem bán nh hàng hoá khác. Tính
không lu gi đc ca dch v s không thành vn đ khi mà nhu cu n đnh.
Khi nhu cu thay đi, các công ty dch v s gp khó khn. Ví d nh các công
ty vn ti công cng phi có nhiu phng tin hn gp bi so vi s lng cn
thit theo nhu cu bình thng trong sut c ngày đ đm bo phc v cho nhu
cu vào nhng gi cao đim. Chính vì vy, dch v là sn phm đc s dng
khi to thành và kt thúc ngay sau đó.
11
1.2.2 KháiănimăvăsăhƠiălòng khách hàng
S hài lòng ca khách hàng đc xem là nn tng trong khái nim ca
marketing v vic đáp ng nhu cu và mong c ca khách hàng (Spreng and
orthers, 1996). Khách hàng cm thy hài lòng là mt yu t quan trng đ duy trì
đc thành công lâu dài trong kinh doanh và các chin lc kinh doanh phù hp
nhm thu hút và duy trì khách hàng (Zeithaml and orthers, 1996). Có nhiu quan
đim đánh giá khác nhau v s hài lòng ca khách hàng. S hài lòng ca khách
hàng là phn ng ca h v s khác bit cm nhn gia kinh nghim đư bit và s
mong đi (Parasuraman and orthers, 1988; Spreng and orthers, 1996; Terry, 2002).
S hài lòng là mc đ ca trng thái cm giác ca mt ngi bt ngun t vic
so sánh nhn thc v mt sn phm so vi mong đi ca ngi đó (Kotler and
Keller, 2006). Theo đó, s hài lòng có ba cp đ sau:
- Nu nhn thc ca khách hàng nh hn k vng thì khách hàng cm nhn
không hài lòng.
- Nu nhn thc bng k vng thì khách hàng cm nhn hài lòng.
- Nu nhn thc ln hn k vng thì khách hàng cm nhn là hài lòng hoc
thích thú.
1.2.3 Chtălng dch v
Cht lng dch v là mt khái nim gây nhiu chú ý và tranh cãi trong các tài
liu nghiên cu bi vì các nhà nghiên cu gp nhiu khó khn trong vic đnh
ngha và đo lng cht lng dch v mà không h có s thng nht nào
(Wisniewski, 2001).
Cht lng dch v đc đnh ngha bng nhiu cách khác nhau tùy thuc vào
đi tng nghiên cu và môi trng nghiên cu. Cht lng dch v là mc đ mà
mt dch v đáp ng đc nhu cu và s mong đi ca khách hàng (Lewis and
Mitchell, 1990; Asubonteng and orthers, 1996; Wisniewski and Donnelly, 1996).
Cht lng dch v là khong cách gia s mong đi ca khách hàng và nhn thc
ca h khi đư s dng qua dch v (Parasuraman and orthers, 1985, 1988).
12
Sn phm dch v có mt s đc trng ngoi l so vi các sn phm hu hình
thun túy nh trên. Sn xut mt sn phm dch v có th hoc không th yêu cu
s dng nhng hàng hóa hu hình. Ngoài ra, đc tính đáng k nht đó là nó
thng gây khó khn cho khách hàng đánh giá dch v ti thi đim trc khi tiêu
dùng, trong lúc tiêu dùng và sau khi tiêu dùng. Hn na, do tính cht vô hình ca
dch v, nên nhà cung cp dch v cng đng trc nhng khó khn đ hiu nh
th nào v s cm nhn ca khách hàng và s đánh giá cht lng dch v đó.
Trong quá trình tiêu dùng dch v, cht lng dch v th hin trong quá trình
tng tác gia khách hàng và nhân viên ca doanh nghip cung cp dch v đó
(Svensson, 2002; Nguyn ình Th, 2007).
Trong mt thi gian dài, nhiu nhà nghiên cu đư c gng đnh ngha và đo
lng cht lng dch v. Ly ví d, Cht lng dch v phi đc đánh giá trên
hai khía cnh, (1) quá trình cung cp dch v và (2) kt qu ca dch v (Lehtinen
and Lehtinen, 1982). Hai lnh vc ca cht lng dch v, đó là (1) cht lng k
thut và (2) cht lng chc nng (Gronroos, 1984). Mô hình nm khong cách và
nm thành phn cht lng dch v, gi tt là SERVQUAL. Nghiên cu tp trung
vào mô hình SERVQUAL và mô hình Cht lng k thut/ Cht lng chc nng
(Parasuraman and orthers, 1985).
1.2.3.1 Mô hình SERVQUAL
Mô hình nm khong cách cht lng dch v: Trong các nhà nghiên cu
v khái nim cht lng dch v, Parasuraman và cng s (1985,1988,1991) đư
khám phá ra khái nim này sau khi s dng nhiu nghiên cu có cht lng và
s lng theo sau các kt qu nghiên cu tng quát đc tha nhn. Kt qu này
đư phát trin mt công c đo lng nguyên gc gm 22 bin quan sát
(SERVQUAL), đc s dng rng rưi nhiu nht trong vic đo lng cht
lng dch v. Thang đo này cung cp cho các nhà nghiên cu v kh nng đo
lng khong cách gia s thc thi dch v và s mong đi ca khách hàng
(khong cách 5), bao gm 5 thành phn. Nh vy, khái nim cht lng dch v
13
trong lý thuyt dch v là cht lng cm nhn đc ca khách hàng. Hình 1.1
trình bày mô hình 5 khong cách dùng đ đánh giá cht lng dch v.
Hình 1.1: Mô hình 5 khong cách cht lng dch v ca Parasuraman (1985)
Ngun: Parasuraman and orthers (1985:44)
Theo mô hình trên thì khong cách v s k vng ca khách hàng và s cm
nhn ca khách hàng v cht lng dch v đó (khong cách 5) bng bn
khong cách còn li bao gm:
+ Khong cách 1: là khong chênh lch gia s nhn thc ca doanh nghip
cung cp v s k vng ca khách hàng v dch v và s k vng ca khách
hàng v dch v đó.
Khong cách 2
Khong cách 3
Khong cách 4
Khong cách 5
Chuyn đi cm nhn ca
doanh nghip thành tiêu chí
cht lng dch v
Chuyn giao dch v
Nhn thc ca công ty
v s k vng ca
khách hàng
Thông tin đn
khách hàng
NHÀ CUNG CP
Thông tin t các
ngun khác nhau
Nhu cu cá nhân
S k vng dch v
Kinh nghim trong
quá kh
S cm nhn dch v
KHÁCH HÀNG
Khong cách 1
14
+ Khong cách 2: là khong chênh lch do Nhà cung cp dch v đư truyn
đt sai hoc không truyn đt đc s k vng ca khách hàng thành quy trình,
quy cách cht lng dch v.
+ Khong cách 3: là khong chênh lch gia s hành đng ca doanh nghip
cung cp thành tiêu chí cht lng dch v và s chuyn giao dch v đó cho
khách hàng.
+ Khong cách 4: là khong chênh lch gia s chuyn giao dch v và s
thông tin đn khách hàng.
Parasuraman và cng s (1985) cho rng cht lng dch v là hàm s ca
khong cách th nm. Khong cách th nm này ph thuc vào các khong cách
trc đó. Vì th, đ rút ngn khong cách th 5 và gia tng cht lng dch v,
nhà qun tr dch v phi n lc rút ngn các khong cách này.
Mô hình cht lng dch v theo các nhà nghiên cu này có th đc biu
din nh sau: CLDV = F((KC_5 = f (KC_1, KC_2, KC_3, KC_4))
Trong đó, CLDV là cht lng dch v và KC_1, KC_2, KC_3, KC_4, KC_5
là các khong cách cht lng 1, 2, 3, 4, 5.
Ngoài ra, s k vng ca khách hàng v cht lng dch v còn có ba yu t
tác đng ngoi sinh, đó là s tip nhn thông tin t nhiu ngun, nhu cu cá
nhân và các tri nghim trong quá kh ca khách hàng đó.
Mô hình nm khong cách là mô hình tng quát, mang tính cht lý thuyt v
cht lng dch v. có th thc hành đc, Parasuraman và cng s đư c
gng xây dng thang đo dùng đ đánh giá cht lng trong lnh vc dch v,
theo đó bt k dch v nào cht lng cng đc khách hàng cm nhn da trên
10 thành phn, bao gm: (1) Tin cy; (2) áp ng; (3) Nng lc phc v; (4)
Tip cn; (5) Lch s; (6) Thông tin; (7) Tín nhim; (8) An toàn; (9) Hiu bit
khách hàng; (10) Phng tin hu hình (Bexley J.B, 2005).
Mô hình này có u đim bao quát hu ht mi khía cnh ca dch v, tuy
nhiên tt c mi thành phn ca thang do SERVQUAL quá phc tp nên gây
khó khn trong vic đánh giá và phân tích. Theo Parasuraman và cng s