B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
PHMăOÀNăTHÚYăVỂN
MI QUAN H GIA T GIÁ HI
OỄIăVND/USDăVÀăCH S GIÁ CHNG
KHOÁN VN-INDEX
LUNăVNăTHC S KINH T
TP.HCM - Nmă2014
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
PHMăOÀNăTHÚYăVỂN
MI QUAN H GIA T GIÁ HI
OỄIăVND/USDăVÀăCH S GIÁ CHNG
KHOÁN VN-INDEX
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHC S KINH T
Ngiăhng dn khoa hc: GS.TS. TRN NGCăTH
TP.HCM - Nm 2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu khoa hc đc lp
ca tôi, di s hng dn ca GS.TS. Trn Ngc Th. Các thông tin, s
liu trong lun vn là trung thc và có ngun gc rõ ràng, c th. Kt qu
nghiên cu trong lun vn là trung thc và cha tng đc công b trong
bt k công trình nghiên cu nào.
Tác gi
PhmăoƠnăThúyăVơn
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
TÓM TT 1
Chngă1ă- GII THIU 2
1.1. t vnăđ nghiên cu 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 4
1.3. iătng và phm vi nghiên cu 4
1.4. Phngăphápănghiênăcu 5
1.5. ụănghaăcaăđ tài 5
1.6. Tng quan các ni dung chính ca lunăvn 5
Chngă2ă- TNG QUAN CÁC NGHIÊN CUăTRCăỂY 7
2.1. Căs lý thuyt 7
2.2. Các bng chng thc nghim 10
Chngă3ăậ PHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 26
3.1. Phngăphápănghiênăcu 26
3.1.1. Kim đnh nghim đn v (kim đnh tính dng ca chui d
liu) 26
3.1.2. Kim đnh đng liên kt 30
3.1. 3. Kim đnh nhân qu Granger tuyn tính 31
3.2. D liu 32
Chngă4ă- KT QU NGHIÊN CU 43
4.1. Thng kê mô t 43
4.2. Kt qu kimăđnh tính dng ca t giá hiăđoáiăvƠăgiáăchng
khoánầầ 46
4.2.1. Kt qu kim đnh nghim đn v bng phng pháp kim đnh
ADF 46
4.2.2. Kt qu kim đnh nghim đn v bng phng pháp kim đnh
Phillips-Perron (PP) 47
4.2.3. Kt qu kim đnh nghim đn v bng phng pháp kim đnh
KPSS 48
4.3. Kt qu kimăđnhăđng liên kt gia t giá và giá chng
khoánầầ 49
4.4. Kt qu kimăđnh quan h nhân qu Granger tuyn tính 50
Chngă5ă- KT LUN 52
5.1. Kt qu nghiên cu chính 52
5.2. Kin ngh 53
5.3. Hn ch caăđ tài 56
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
T vit tt Din gii
AR Autoregressive – T hi quy.
ARCH Autoregressive Coditional Heteroskedasticity –
Phng sai thay đi có điu kin t hi quy.
ARIMA Autoregressive Integrated Moving Average – T hi quy
tích hp trung bình trt
ECM Error Correction Model – Mô hình hiu chnh sai s.
ER Exchange Rate – T giá danh ngha song phng.
GARCH Generalized Autoregressive Coditional Heteroskedasticity -
Phng sai thay đi có điu kin t hi quy tng quát hóa.
OLS Ordinary Least Squares – Phng pháp c lng bình
phng bé nht
USD United States Dollar - Dollar M.
VAR Vector Autoregressive – T hi quy dng véc t.
VECM Vector Error Correction Model – Mô hình hiu chnh sai s
dng Véc t
VND Vit Nam ng
DANH MC CÁC BNG
Bng Ni dung Trang
4.1. Kt qu thng kê mô t d liu nghiên cu …………………… 42
4.2 Kt qu thng kê mô t các bin trong mô hình nghiên cu…… 43
4.3. Ma trn tng quan……………………………………… ………44
4.4. Kt qu kim đnh nghim đn v ADF………………………… 46
4.5. Kt qu kim đnh nghim đn v Phillips-Perron (PP) ………….47
4.6. Kt qu kim đnh nghim đn v KPSS…………………… … 48
4.7. Kt qu kim đnh đng liên kt gia t giá và giá chng khoán…49
4.8. Kt qu kim đnh quan h nhân qu Granger tuyn tính……… 50
DANH MC CÁC HÌNH V TH
Hình Ni dung Trang
3.1 Bin đng ca t giá VND/USD ………………………….33
3.2 Bin đng ca ch s chng khoán VN-Index…………… 35
1
Tênăđ tài: MI QUAN H GIA T GIÁ HIăOỄIăVND/USD
VÀ CH S GIÁ CHNG KHOÁN VN-INDEX
TÓM TT
Bài nghiên cu này nhm mc đích nghiên cu mi quan h gia t giá hi
đoái VND/USD và ch s giá chng khoán VN-Index trong giai đon t ngày 03
tháng 01 nm 2006 đn ngày 31 tháng 12 nm 2013. Bài nghiên cu s dng s liu
chui thi gian theo ngày và phng pháp phân tích s liu da trên kim đnh nghim
đn v, kim đnh đng liên kt Johansen và kim đnh nhân qu Granger. Kt qu
nghiên cu cho thy không tn ti bt k mi quan h đng liên kt nào gia hai bin
t giá và giá chng khoán, ngha là không tn ti mi quan h cân bng trong dài hn
gia hai bin s này trong mô hình nghiên cu. Ngoài ra cng không tn ti mi quan
h nhân qu nào gia t giá VND/USD và ch s chng khoán VN-Index trong sut
giai đon nghiên cu. Nh vy, gia th trng chng khoán và th trng ngoi hi
không tn ti mi quan h trong ngn hn cng nh trong dài hn.
2
Chngă1ă- GII THIU
1.1. t vnăđ nghiên cu
Quá trình t do hóa tài chính din ra nhanh và mnh trong thi k này to ra
c hi m rng kh nng đu t quc t và đa dng hóa danh mc đu t trên th
trng chng khoán c trong nc và nc ngoài. Cùng vi vic m rng hi nhp
theo xu hng toàn cu, s ni lng các quy đnh kim soát vn nc ngoài và vic
áp dng ch đ t giá hi đoái linh hot hn ca các quc gia trên th gii làm gia
tng s quan tâm ca các nhà nghiên cu trong vic nghiên cu mi tng quan gia
hai th trng chng khoán và ngoi hi.
Các nn kinh t đang phát trin đang là môi trng đu t không th b qua
ca các nhà đu t toàn cu đ đa dng hóa danh mc đu t ca h. Thng mi
quc t đang phát trin vi tc đ đáng kinh ngc, dòng vn đc di chuyn khp ni
trên th gii, t giá hi đoái tr thành mt nhân t quyt đnh li nhun ca các nhà
đu t (Kim, 2003).
Vic nghiên cu và thit lp mi quan h gia giá chng khoán và t giá hi
đoái là quan trng vì mt s lý do:
Th nht, mi quan h gia hai bin có th nh hng đn các quyt đnh v
chính sách tin t và tài khóa. Gavin (1989) đư ch ra rng mt th trng chng khoán
phát trin s có hiu ng tích cc đi vi tng cu. Tng cu tng làm tng cu tin
và lãi sut thông qua mô hình IS-δε và do đó thu hút vn đu t nc ngoài vào
trong nc làm gim t giá. Nu tác đng này là đ ln, chính sách tin t m rng
mà mc tiêu là lãi sut và t giá s b mt tác dng vì khi đó t giá s gim ch không
phi là tng. ôi khi các nhà hoch đnh chính sách ng h vic tn kém ít tin mà
vn có th thúc đy xut khu bng vic tác đng đn t giá. H phi cân nhc xem
liu mt chính sách nh vy có th làm suy gim th trng chng khoán.
Th hai, mi liên kt gia hai th trng có th đc s dng đ d đoán t
giá hi đoái. iu này s có li cho các tp đoàn đa quc gia, các công ty có hot
3
đng xut, nhp khu,….trong vic qun lỦ đ nhy cm vi các giao dch nc ngoài
và ri ro t giá ca h đ n đnh thu nhp.
Cui cùng, s hiu bit v mi quan h gia t giá và giá chng khoán có th
hu ích trong vic d báo khng hong. Khalid và Kawai (2003) cng nh Ito và
Yuko (2004) cho rng mi quan h gia th trng chng khoán và th trng ngoi
hi đư giúp nhn din cuc khng hong tài chính châu Á nm 1997. Ngi ta tin
rng s mt giá mnh ca đng Baht Thái δan đư gây ra s mt giá ca các đng tin
ca các nc khác trong khu vc và điu này dn đn s sp đ ca th trng chng
khoán. Nhn thc v mi quan h gia hai th trng s giúp thc hin các hành đng
phòng nga trc s lây lan ca cuc khng hong.
Th trng chng khoán Vit Nam tuy còn non tr so vi các th trng khác
trên th gii. Tuy nhiên, s đóng góp ca th trng chng khoán cho s phát trin
ca nn kinh t là không th ph nhn. Th trng chng khoán đư giúp cho các nhà
đu t đn gn vi doanh nghip hn, qua đó doanh nghip có c hi tip xúc vi
ngun vn ln vi chi phí thp đ thc hin các d án đu t. Th trng cng giúp
vic c phn hóa các doanh nghip nhà nc đc thun li hn, góp phn khng
đnh s quyt tâm ca Vit Nam trong vic to ra môi trng đu t lành mnh, minh
bch cho các đi tác. Tuy nhiên do tính non tr ca th trng (th trng chng khoán
Vit Nam ch tht s phát trin mnh t giai đon sau nm 2006 tr đi sau khi lut
chng khoán ban hành) nên th trng còn nhiu vn đ cn phi gii quyt nh: c
s h tng, khung pháp lý, tính minh bch,…đ có th to nên mt th trng chng
khoán hiu qu và cnh tranh hn.
Khi đu t vào th trng chng khoán, nhà đu t thng nghiên cu rt k
không ch tình hình hot đng ca doanh nghip mà hin nay h còn nghiên cu đn
các tác đng ca các bin kinh t v mô đn th trng chng khoán. Vì vy, nghiên
cu s tác đng trên không còn là s nghiên cu đc lp ca các nhà nghiên cu mà
nay vic nghiên cu này cng rt cn thit cho các nhà đu t. Trên th gii có khá
nhiu nghiên cu v s tác đng ca các bin kinh t v mô đn th trng chng
4
khoán. Các nhà nghiên cu này s dng rt nhiu các phng pháp nghiên cu đ
tìm ra mc đ tác đng gia các bin nh: phng pháp bình phng bé nht (OLS),
mô hình t hi quy vector (VAR), kim đnh đng liên kt, kim đnh nhân qu, mô
hình vector hiu chnh sai s VECε,…
Vit Nam, hin nay đư có mt s các nghiên cu tin hành nghiên cu
và đo lng mi quan h gia t giá và giá chng khoán ti Vit Nam nh Narayan
và Narayan (2010), Hunh Th Nguyn và Nguyn Quyt (2013), Nguyn Hunh
M Ngc (2013),…tuy nhiên kt qu thu đc li không đng nht vi nhau. Vì vy,
tác gi thc hin đ tài “Mi quan h gia t giá hi đoái VND/USD và ch s giá
chng khoán VN-Index” nhm cung cp thêm các bng chng thc nghim v mi
quan h gia th trng chng khoán và th trng ngoi hi ti Vit Nam.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca bài nghiên cu là nhm phân tích mi quan h gia th trng
chng khoán Vit Nam và th trng ngoi hi thông qua vic phân tích mi quan h
nhân qu gia t giá hi đoái VND/USD và ch s giá chng khoán VN-Index.
thc hin mc tiêu này, bài nghiên cu cn phi tr li mt s câu hi sau:
Th nht, các chui d liu đc xem xét trong bài nghiên cu gm t giá hi
đoái VND/USD và ch s giá chng khoán VN-Index có phi là các chui dng và
có liên kt bc nht hay không?
Th hai, các bin t giá và giá chng khoán liu có tn ti mi quan h đng
liên kt vi nhau hay không?
Th ba, liu có tn ti mi quan h nhân qu gia th trng chng khoán và
th trng ngoi hi ti Vit Nam hay không?
1.3. iătng và phm vi nghiên cu
tài tp trung nghiên cu mi quan h nhân qu gia t giá hi đoái
VND/USD và ch s giá chng khoán VN-Index ti th trng Vit Nam trong giai
đon t ngày 03/01/2006 đn ngày 31/12/2013.
5
1.4. Phngăphápănghiênăcu
Bài nghiên cu áp dng các phng pháp đnh lng đ kim đnh mi quan
h nhân qu gia hai bin t giá và giá chng khoán, c th nh sau:
Th nht, tính dng ca chui d liu s đc kim đnh thông qua ba phng
pháp kim đnh nghim đn v là: kim đnh Augmented Dickey-Fuller (ADF), kim
đnh Phillips-Perron (PP) và kim đnh KPSS (Kwiatkowski, Phillips, Schmidt, và
Shin, 1992).
Th hai, kim đnh đng liên kt Johansen test (1991) s đc s dng đ kim
đnh mi quan h dài hn gia các bin s đang nghiên cu.
Cui cùng, kim đnh nhân qu Granger tuyn tính đc s dng đ c lng
mi quan h nhân qu gia hai th trng chng khoán và ngoi hi.
1.5. ụănghaăcaăđ tài
Bài nghiên cu đóng góp vào lỦ lun và thc tin các khía cnh sau:
u tiên, nghiên cu này s làm rõ hn các vn đ lý lun v mi quan h gia
th trng chng khoán và th trng ngoi hi;
Th hai, nghiên cu này nhm kim đnh mi quan h nhân qu gia t giá và
giá chng khoán ti th trng Vit Nam. Mi quan h này khi đc xác nhn s đóng
góp thêm bng chng thc nghim bên cnh các nghiên cu khác đư đc thc hin
v đ tài này th trng Vit Nam, cng nh s giúp cng c thêm cho các c s lý
thuyt.
Cui cùng, thông qua kt qu nghiên cu, đ tài s cung cp thêm các lun c
khoa hc cng nh đ xut mt s kin ngh đ giúp các nhà hoch đnh chính sách
xây dng các chính sách thúc đy th trng chng khoán phát trin hn.
1.6. Tng quan các ni dung chính ca lunăvn
Lun vn đc cu trúc nh sau:
6
Chng 1 – Gii thiu đ tài, tác gi s trình bày tng quát v lý do chn đ
tài, mc tiêu và các vn đ nghiên cu, phng pháp nghiên cu cng nh Ủ ngha
ca bài nghiên cu;
Chng 2 – Tng quan các nghiên cu trc đây, chng này s trình bày và
tng hp các kt qu ca các hc gi trong và ngoài nc v mi quan h gia t giá
hi đoái và giá chng khoán trên phng din c s lý thuyt cng nh thc nghim;
Chng 3 – Phng pháp nghiên cu, chng này trình bày ngun d liu thu
thp phc v cho quá trình nghiên cu cng nh các vn đ kinh t lng có liên
quan đn mô hình nghiên cu;
Chng 4 – Kt qu nghiên cu, chng này trình bày các kt qu mà nghiên
cu đư tìm đc. C th, các kt qu này bao gm các kt qu mô t d liu, kim
đnh nghim đn v, kim đnh đng liên kt và kim đnh nhân qu Granger tuyn
tính;
Chng 5 – Kt lun, chng này s tng kt li các kt qu nghiên cu, đ
xut mt s kin ngh, trình bày các đim còn hn ch trong bài nghiên cu, t đó đ
xut nhng hng nghiên cu trong thi gian sp ti.
7
Chng 2 - TNG QUAN CÁC NGHIÊN CUăTRCăỂY
2.1. Căs lý thuyt
Mt th trng vn hiu qu là th trng mà giá các chng khoán điu chnh
tc thi khi xut hin các ngun thông tin mi hay nói cách khác, giá c hin ti ca
c phiu đư th hin tt c các thông tin v c phiu đó.
Lý thuyt th trng hiu qu (Efficient Market Hypothesis – EMH) đư đt ra
c s lý thuyt cc k quan trng cho các nhà làm chính sách cng nh các nhà đu
t chng khoán. Theo đó, các nhà làm chính sách có th t do thi hành các chính sách
v mô quc gia mà không cn phi lo s rng các chính sách này s làm thay đi bn
cht ca th trng chng khoán vì chúng ch nh hng đn giá c ca chng khoán
mà thôi. Ngoài ra, lý thuyt kinh t hc còn đa ra gi thuyt rng, giá c chng khoán
không ch phn ánh các thông tin hin có mà còn phn ánh chính xác các k vng v
hot đng tng lai ca doanh nghip. Nu giá c chng khoán phn ánh chính xác
các yu t kinh t v mô c bn thì nó có th đc s dng nh mt ch báo hàng đu
v tình trng ca nn kinh t trong tng lai. Do đó, tìm hiu mi quan h nhân qu
và tng tác qua li gia các bin v mô và giá chng khoán là rt quan trng trong
các xem xét quyt đnh đa ra các chính sách điu hành nn kinh t.
Di nh hng ca các bin kinh t v mô lên th trng chng khoán, lý
thuyt EMH nói rng: s cnh tranh gia các nhà đu t – nhng ngi luôn mun
ti đa hóa li nhun ca mình – bo đm tt c các thông tin hin ti đc cho là có
liên quan đn s thay đi ca các bin v mô s phn ánh ht vào trong giá chng
khoán nên nhà đu t không th kim đc t sut sinh li bt thng thông qua d
đoán xu hng ca th trng chng khoán trong tng lai.
Tuy nhiên, trái ngc vi kt lun trên, nhiu bng chng thc nghim đư ch
ra rng các bin kinh t v mô quan trng có th giúp d báo đc chui t sut sinh
li tích ly. Nhng nghiên cu này khng đnh các yu t v mô rõ ràng có nh hng
đn thu nhp và bin đng ch s giá chng khoán. Khi xem xét mi quan h gia t
giá và th trng chng khoán, các mô hình kinh t hc truyn thng tranh lun rng
8
s thay đi trong t giá nh hng lên các mc trong bn cân đi k toán ca mt
công ty thông qua tính cnh tranh đc th hin qua ngoi t và sau cùng là li nhun
và chng khoán.
Mi quan h gia t giá hi đoái và ch s giá chng khoán đc rt nhiu nhà
nghiên cu nghiên cu gii thích, tuy nhiên, kt qu ca nhng nghiên cu này vn
không thng nht đc chiu nh hng ca t giá lên giá chng khoán.
V mt lý thuyt có ba cách tip cn mi quan h gia t giá hi đoái và giá
chng khoán:
u tiên, theo cách tip cn ca Dornbusch và Fischer (1980) cho thy mi
quan h cùng chiu gia giá chng khoán và t giá hi đoái. Hai ông lý lun rng mt
khi đng tin trong nc đc đnh giá thp s làm cho nhng doanh nghip trong
nc tng tính cnh tranh hn, kt qu làm gia tng trong hot đng xut khu ca
h. iu này làm cho giá c phiu ca nhng doanh nghip này tng lên. Tuy nhiên,
kt qu s hoàn toàn ngc li nu nh nhng doanh nghip này s dng nhiu chi
phí nhp khu cho đu vào trong sn phm ca h. S gia tng chi phí trong sn phm
do đng tin trong nc đc đnh giá thp có th làm cho doanh thu và li nhun
ca h gim, điu này s làm cho giá c phiu ca nhng doanh nghip này gim đi.
Mt cách tip cn khác bng mô hình cân bng danh mc đu t v t giá,
Branson (1983) đư chng minh rng: quan h gia t giá hi đoái và giá c phiu là
ngc chiu. Nguyên nhân to ra kt qu này có th đc gii thích t chiu tác đng
ca giá c phiu lên t giá. Trong mô hình này, nhng nhà đu t cá nhân nm gi
nhng tài sn trong nc và tài sn nc ngoài (bao gm c tin t trong danh mc
đu t ca h). đây, t giá hoái đoái gi mt vai trò là điu chnh cân bng cung và
cu tài sn. Mt khi nhng nhà đu t cá nhân này mun mua nhiu tài sn trong
nc hn thì h s bán bt nhng tài sn nc ngoài mà hin ti ít hp dn h. iu
này s dn đn đng tin trong nc đc đnh giá cao hay t giá gim (vì t giá đc
xác đnh là giá ca mt đn v ngoi t đc tính theo giá ca mt đng tin khác –
trong nc). Vì vy mi quan h ca giá chng khoán và t giá là ngc chiu. S
9
tng lên v giá ca nhng tài sn trong nc làm cho nhng nhà đu t gia tng nhu
cu ca h v tin t, điu này li làm cho lãi sut gia tng. εt hot đng khác cng
làm cho mi quan h gia giá chng khoán và t giá ngc chiu là khi có s gia
tng đu t trong khi đu t nc ngoài vào tài sn trong nc cng làm gia tng
giá chng khoán. iu này cng là nguyên nhân ca s đánh giá cao đng tin trong
nc.
Khi tip cn t giá nh mt tài sn (giá ca mt đn v ngoi t) trong th
trng tài sn, Gavin (1989) trong mô hình tin t đư khng đnh t giá và giá c
phiu có mi quan h yu hoc hoàn toàn không có quan h. Ging nh giá ca nhng
tài sn khác, t giá cng đc xác đnh bi t giá tng lai k vng. Bt k yu t
nào nh hng đn giá tr tng lai ca t giá thì s nh hng đn t giá hin ti.
Nhng yu t gây nên s thay đi trong t giá có th khác bit vi nhng yu
t gây nên s thay đi trong giá c phiu. Trong nhng trng hp này s không tn
ti quan h gia nhng tài sn trên. Khi có mt vài yu t nh hng đn c giá c
phiu và t giá, chúng ta hy vng rng có s liên h gia hai bin này. S không liên
h xy ra khi: đng tin trong nc đc đnh giá thp đ nâng cao giá tr ca nhng
doanh nghip xut khu hàng hóa nhng nu nhng doanh nghip này nhp khu
nhiu chi phí cho đu vào nc ngoài thì giá c phiu có th s không tng khi đó
chi phí cho sn phm ca doanh nghip s tng làm cho doanh nghip gim tính cnh
tranh. Mt khác, nhng doanh nghip không xut khu nhng sn phm ca h đn
quc gia khác nhng li nhp khu nguyên liu thô có th giá c phiu ca chúng s
gim khi đng tin trong nc đc đnh giá thp có th là nguyên nhân làm cho
doanh thu hoc li nhun ca h gim.
Ngoài ra, theo lý thuyt tài chính hin đi, lý thuyt danh mc đu t ca
Markowitz cho rng danh mc đu t cn phi đc xem xét li khi t giá hi đoái
tng hoc gim. Chng hn, mt s st giá ca VND s dn đn vic mt danh mc
đu t ca nc ngoài chuyn t các tài sn ni đa, chng hn chng khoán, sang
các tài sn bên ngoài do s gim giá đng tin đư làm gim giá thu nhp ca các nhà
10
đu t nc ngoài khi nhng đng tin này đc chuyn đi sang đng tin chính
quc; s rút lui ca các nhà đu t nc ngoài có th gây ra s st gim trong giá
chng khoán. Tuy nhiên, đi vi các nhà đu t trong nc, s gim giá ca VND
làm cho chng khoán nc ngoài tr nên mc hn, to ra mt hiu ng thay th sang
các tài sn ni đa, do đó làm tng giá chng khoán.
Tóm li, mi quan h gia t giá vi ch s giá chng khoán là mt câu hi
thc nghim. Nhng nghiên cu thc nghim các th trng khác nhau s cho ra
nhng kt qu khác nhau (có mi quan h cùng chiu, ngc chiu hay thm chí
không có mi liên h ràng buc nào gia th trng chng khoán và t giá).
2.2. Các bng chng thc nghim
Xut phát t nhng liên kt lý thuyt v mi quan h gia t giá hi đoái và
giá chng khoán, các nghiên cu thc nghim đư tin hành kim đnh mi quan h
nhân qu gia hai bin trong thc t. Các nghiên cu thc nghim đc thc hin
nhiu th trng khác nhau bao gm c th trng phát trin ln các th trng đang
phát trin trong giai đon n đnh ln thi k khng hong vi nhiu cách tip cn
khác nhau. Do đó, kt qu mà các nghiên cu thc nghim mang li cng không đng
nht vi nhau.
Mt s nghiên cu cho rng mt s thay đi trong cung tin s làm thay đi
nhu cu tin t (t giá) so vi các tài sn khác trong danh mc đu t ca các nhà đu
t cá nhân. Khi các nhà đu t c gng sp xp li danh mc đu t tài sn tài chính
và tài sn thc ca h đn mt trng thái cân bng mi, giá c phiu s đc điu
chnh ti mt mc giá mi.
Các bng chng thc nghim cho thy t giá và giá c phiu có mi quan h
vi nhau.
Aggarwal (1981) đư s dng d liu hàng tháng ca ch s giá chng khoán
M (đi din bi ba ch s NYSE, S&P 500 và DC 500) và t giá hi đoái theo trng
s thng mi ca USD vi 46 nc có thng mi ln nht vi M trong giai đon
t tháng 07 nm 1974 đn tháng 12 nm 1978 đ nghiên cu mi quan h gia t giá
11
hi đoán và ch s giá chng khoán trong giai đon th ni t giá ca M. Kt qu
nghiên cu cho thy rng t giá có mi tng quan dng vi ch s giá chng khoán
và mi quan h này mnh trong ngn hn và yu trong dài hn.
Jorion (1990) xem xét đ nhy cm ca các công ty đa quc gia M đi vi
ri ro t giá. Bng chng thc nghim cho thy mi quan h gia li nhun chng
khoán và t giá là khác nhau mt cách có h thng gia các công ty đa quc gia trong
mu. S đng chuyn đng gia li nhun chng khoán và giá tr đng đôla tng
quan thun vi t l phn trm ca các hot đng nc ngoài ca các công ty này.
Giai đon nghiên cu t tháng 01 nm 1971 đn tháng 12 nm 1987 vi mu gm
287 công ty đa quc gia M đang hot đng trong giai đon này.
Mt nghiên cu khác ca εa và Kao (1990) cng cho thy mi tng quan
dng gia giá chng khoán và t giá hi đoái. Nghiên cu cng đc thc hin vi
d liu tháng ca ch s giá chng khoán M và t giá hi đoái đc tính theo giá
tr bình quân gia quyn vi trng s thng mi ca M vi sáu nc công nghip
ln (Anh, Canada, Pháp, Tây c, Italia và Nht Bn) trong giai đon t tháng 05
nm 1973 đn tháng 12 nm 1983. c bit, kt qu nghiên cu ch ra rng ch s giá
chng khoán b nh hng nhiu bi level ca t giá hn là s thay đi ca t giá hi
đoái.
Bahmni-Oskooee và Sohrabian (1992) s dng phng pháp kim đnh đng
liên kt và kim đnh nhân qu Granger đ đo lng mi quan h gia giá chng
khoán th trng M đc đi din bi ch s chng khoán S&P 500 và t giá hiu
lc ca USD, nghiên cu s dng d liu hàng tháng trong giai đon t tháng 07 nm
1973 đn tháng 12 nm 1988. Kt qu nghiên cu ch ra rng tn ti mi quan h
nhân qu hai chiu gia giá chng khoán và t giá hiu lc trong ngn hn, tuy nhiên
li không có mi quan h cân bng dài hn gia hai bin.
Bodnar và Gentry (1993) khi nghiên cu mi quan h gia bin đng t giá
hi đoái và giá c phiu các nc Canada, Nht Bn và M đư tìm thy tn ti mi
quan h nhân qu gia th trng ngoi hi và th trng chng khoán.
12
Mok (1993) s dng phng pháp ARIεA và kim đnh nhân qu Granger đ
khám phá mi quan h nhân qu gia lãi sut, t giá và giá chng khoán hàng ngày
giai đon t ngày 02/04/1986 đn ngày 30/06/1991 th trng Hng Kông (trong
đó tác gi chia mu thành ba thi k nghiên cu nh hn đó là: (1) t ngày 02/04/1986
đn 16/10/1987, (2) t ngày 02/11/1987 đn ngày 31/05/1989 và (3) t ngày
12/06/1989 đn ngày 30/06/1991).
Kt qu tng th cho thy nhng thông tin lch s ca hai bin kinh t là t
giá và lãi sut không cung cp ni dung d báo đáng k trong ngn hn. Trong đó
mi quan h gia lãi sut và giá chng khoán là các chui đc lp. Xét chung trong
c giai đon, các chui t giá và giá chng khoán cng đc xem là khá đc lp, song
có nhng thi đim tn ti mi quan h nhân qu dng hai hng gia hai bin, có
ngha là khi đng đôla Hng Kông mt giá thì giá chng khoán gim và ngc li.
Trong khi đó, Ajayi và εougoue (1996) li phát hin ra mi quan h tng
quan gia hai bin t giá và chng khoán c trong ngn hn ln dài hn khi h s
dng mô hình điu chnh sai s khi phân tích mi quan h gia hai bin trên tám
nc phát trin bao gm Canada, Pháp, c, Nht, Ý, Hà Lan, Anh và M.
Abdalla và Murinde (1997) khi áp dng mô hình VAR hai bin vi b d liu
ch s giá chng khoán và t giá thc hiu lc hàng tháng các nc n , Hàn
Quc, Pakistan, Philippines trong giai đon t tháng 01 nm 1985 đn tháng 07 nm
1994 ch tìm thy mi quan h nhân qu đn hng t t giá đn giá chng khoán
các th trng trên (ngoi tr Philippines).
Ajayi et al. (1998) đư s dng ch s giá chng khoán đóng ca hàng ngày và
t giá hi đoái by th trng tài chính tiên tin giai đon t tháng 04 nm 1985 đn
tháng 08 nm 1991 bao gm Canada, c, Pháp, Ý, Nht, Anh, M và tám th trng
mi ni châu Á bao gm ài δoan, Hàn Quc, Philippines, Malaysia, Singapore,
Hong Kong, Inđônêsia và Thái δan giai đon t tháng 12 nm 1987 đn tháng 09
nm 1991 đ nghiên cu v mi quan h gia ch s giá chng khoán và t giá hi
đoái. Bng cách s dng phng pháp kim đnh nhân qu Granger, bng chng thc
13
nghim cho thy có mi quan h nhân qu đn hng t th trng chng khoán đn
th trng ngoi hi tt c các nc phát trin trong mu nghiên cu; tuy nhiên li
không tn ti mi quan h nhân qu nào gia hai bin trên các th trng mi ni.
S tng phn này có th là do s khác bit trong cu trúc và đc đim th trng tài
chính gia hai nhóm nc.
Wu (2000) s dng mô hình hiu chnh sai s (ECε) đ nghiên cu hiu ng
bt đi xng ca t giá đng đô la Singapore vi bn đng tin khác nhau lên giá
chng khoán ca Singapore và đ nhy cm ca hiu ng ti bt n ca nn kinh t.
Nghiên cu s dng d liu hàng tun trong giai đon t ngày 03/04/1991 đn
31/05/2000. Kt qu nghiên cu ch ra rng tn ti quan h nhân qu đn hng t
t giá ti giá chng khoán, khi đng đôla Singapore tng giá so vi USD và đng
Ringgit ca Malaysia hoc gim giá so vi đng Yên Nht và đng Rupiah Indonesia
dn đn s tng lên trong dài hn ca giá chng khoán trong hu ht mu nghiên cu
thuc thp niên nhng nm 1990. Riêng hiu ng ca t giá SGD/USD có du hiu
đo ngc gia hai giai đon trong cuc khng hong 1997 – 1998 và giai đon phc
hi 1992 – 2000: mt tác đng dài hn âm ca s gim giá tin t trong giai đon
khng hong đc thay bng mt tác đng dng trong giai đon phc hi. nhy
cm ca giá chng khoán và t giá tng theo thi gian: thp trong giai đon tng
trng cao (t ngày 03/04/1991 đn ngày 25/01/1995), tng dn trong giai đon trc
khng hong (t ngày 01/02/1995 đn ngày 25/06/1997) và giai đon khng hong
(t ngày 02/07/1997 đn ngày 30/12/1998) và cao nht trong giai đon phc hi (t
ngày 06/01/1999 đn ngày 31/05/2000).
Mt nghiên cu quan trng khi nghiên cu v mi quan h gia t giá hi đoái
và giá chng khoán không th không nhc đn nghiên cu ca Granger và các cng
s (2000). Granger đư s dng các phng pháp kim đnh nghim đn v, đng liên
kt đ xác đnh mi quan h nhân qu gia các bin s trên khi s dng d liu ngày
trong giai đon t ngày 03/01/1986 đn 16/06/1998. Mu nghiên cu ca tác gi bao
gm các nc Hng Kông, Indonesia, Nht Bn, Hàn Quc, Malaysia, Philipines,
Singapore, Thái δan và ài δoan. Thông qua hàm phn ng xung, tác gi thy rng
14
d liu ca Hàn Quc thì phù hp vi cách tip cn truyn thng: t giá hi đoái nh
hng đn giá c phiu. Mt khác, d liu ca Philipines cho kt qu phù hp vi
cách tip cn danh mc đu t: giá c phiu nh hng đn t giá hi đoái vi tng
quan âm. Vi d liu các nc còn li trong mu, ngoi tr d liu t Indonesia và
Nht Bn không tit l bt k thông tin nào thì các d liu khác đu cho thy quan h
phn hi mnh m.
Kanas (2000) nghiên cu mi quan h gia t giá và giá chng khoán sáu
nc công nghip bao gm Anh, M, Nht, c, Pháp và Canada. S dng giá đóng
ca hàng ngày ca ch s chng khoán tng nc cho giai đon t ngày 01/01/1986
đn ngày 28/02/1987; t giá đc s dng là t giá theo trng s thng mi (hay t
giá hiu lc). Kt qu kim đnh đng liên kt cho thy có tn ti quan h đng liên
kt gia t giá và giá chng khoán trong giai đon nghiên cu cho c sáu nc. Mô
hình EGARCH hai bin đc s dng đ kim đnh hiu ng lan ta bin đng gia
hai bin, kt qu kim đnh cho thy có hiu ng lan ta bin đng dng t t sut
sinh li chng khoán đn s thay đi t giá có Ủ ngha thng kê cho tt c các nc
(ngoi tr c) và hiu ng lan ta là bt đi xng trong tt c các trng hp. Nghiên
cu cng ch ra rng hiu ng lan ta bin đng tng lên k t sau cuc khng hong
tài chính kinh t tháng 10/1987.
Chiang và Yang (2003) kim đnh mi quan h gia li nhun vt mc ca
th trng ngoi hi và bin đng có điu kin ca th trng chng khoán trong và
ngoài nc các nc B, Canada, Pháp, c, Italia, Nht, Hà Lan, Tây Ban Nha,
Thy S, Thy in, Anh và M. S dng d liu hàng tun giai đon t ngày
05/01/1979 đn ngày 08/01/1999 và s dng mô hình VAR-GARCH-M hai bin, các
tác gi tìm thy bng chng thc nghim h tr cho gi thuyt phn bù ri ro thay đi
theo thi gian và s ph thuc cùng chiu gia hai th trng. Hn na, bin đng
ca li nhun chng khoán có hiu ng lan ta và li nhun chng khoán ni đa
đc gii thích đáng k bi li nhun chng khoán th trng M. Kim (2003) tìm
thy rng S&P 500 tng quan dng vi ch s sn xut công nghip nhng tng
quan âm vi t giá thc, lãi sut và lm phát trong giai đon t tháng 01/1974 đn
15
tháng 12/1998 M. Kim đnh đng liên kt Johansen cho thy S&P 500 có mi
quan h cân bng dài hn vi bn bin còn li. Phân tích hiu chnh sai s cho thy
giá chng khoán, ch s sn xut công nghip và lm phát t điu chnh đ hiu chnh
s mt cân bng gia nm bin, trong khi k thut phân rư phng sai cho thy giá
chng khoán thay đi đáng k bi nhng thay đi ngoài k vng trong lãi sut.
Agus và Carl (2005) đư nghiên cu mi quan h gia giá chng khoán và t
giá hi đoái bng cách s dng kim đnh đng liên kt Johansen và kim đnh nhân
qu Granger ti bn quc gia ông Nam Á (Indonesia, Philippines, Singapore và
Thái Lan). Nghiên cu thy rng tn ti mi quan h đng liên kt gia hai bin s
trên tt c các nc trong mu, đng thi cng tn ti mi quan h nhân qu t t
giá đn giá chng khoán.
Khi nghiên cu mi quan h nng đng trong dài hn và ngn hn gia t giá
hi đoái và ch s giá chng khoán, Phylaktis và Ravazzolo (2005) đư s dng các
phng pháp kim đnh đng liên kt, kim đnh nhân qu Granger đa bin và mô
hình VAR đ quy cho nm quc gia khu vc Châu Á Thái Bình Dng bao gm
Malaysia, Thái Lan, Philippines, Hng Kông và Singapore trong giai đon 1980 –
1998. Bng chng thc nghim ch ra rng tn ti mi tng quan dng gia th
trng chng khoán và th trng ngoi hi các quc gia nghiên cu; trong đó th
trng chng khoán M đóng vai trò nh mt cu ni cho nhng liên kt này và cuc
khng hong tài chính trong giai đon này cng có nh hng nht đnh trong s
chuyn đng đng nhp dài hn ca hai th trng này.
Nghiên cu ca Benjamin Tabak (2006) thì li không tìm thy mi quan h
trong dài hn gia t giá và giá chng khoán th trng Brazil, tuy nhiên tác gi li
tìm thy mi quan h tuyn tính t giá chng khoán đn t giá, điu này phù hp vi
cách tip cn danh mc rng giá chng khoán nh hng đn t giá vi tng quan
âm. Tác gi s dng d liu giá đóng ca hàng ngày ca ch s chng khoán ti São
Paulo (IBOVESPA) và t giá gia đng REAδ và USD trong giai đon t 01/08/1994
đn 14/05/2002. c bit tác gi đư chia mu nghiên cu thành hai mu nh hn
16
(01/08/1994 đn 12/01/1999 và 13/01/1999 đn 14/05/2002). D liu hàng tháng
không đc s dng vì chúng không th phân tích đc nhng thay đi trong dòng
vn ngn hn. Ngoài ra, trong nghiên cu này, tác gi cng đư phát hin ra mi quan
h phi tuyn gia t giá và giá chng khoán, mi quan h này cng phù hp vi quan
đim truyn thng rng t giá hi đoái nh hng đn ch s giá chng khoán.
Khi nghiên cu mi quan h gia các bin v mô và ch s chng khoán Nht
Bn trong giai đon t tháng 3 nm 2001 đn tháng 9 nm 2005, Kurihara thy rng
t giá và giá chng khoán M có tác đng đn ch s chng khoán Nht Bn. Trong
nghiên cu này, tác gi s dng b d liu theo ngày ca ch s giá chng khoán
th trng Nht Bn và th trng M, t giá Yen/USD, lãi sut ti hai th trng,…
Mt nghiên cu khác cng s dng d liu ngày khi kim đnh mi quan h
nng đng gia t giá và ch s giá chng khoán là nghiên cu ca Pan, Fok và Liu
(2007). Nhóm tác gi này đư s dng kim đnh nhân qu Granger, phân tích phng
sai và phân tích phn ng xung trong mô hình VAR vi mu d liu by nhóm
nc ông Á bao gm Hng Kông, Nht Bn, Hàn Quc, εalaysia, Singapores, ài
Loan và Thái Lan. Bng chng thc nghim cho thy tn ti mi quan h nhân qu
có Ủ ngha t t giá đn giá chng khoán Hng Kông, Nht Bn, Malaysia và Thái
δan trc khng hong tài chính châu Á nm 1997. ng thi cng tn ti mi quan
h nhân qu t th trng chng khoán đn th trng ngoi hi cho trng hp Hng
Kông, Hàn Quc, Singapore. Trong giai đon ca cuc khng hong, mi quan h
t t giá đn giá chng khoán đc tìm thy hu ht các quc gia (ngoi tr
εalaysia); ngc li, không tìm thy mi quan h nhân qu t giá chng khoán đn
t giá tt c các quc gia trong mu. Nguyên nhân ca s khác bit quan h này
gia các quc gia có th là do ch đ t giá, quy mô thng mi, mc đ kim soát
vn và quy mô th trng chng khoán khác nhau gia các nc.
Berr và Hebein (2008) cng s dng d liu hàng tun ca t giá và giá chng
khoán đóng ca khi nghiên cu mi quan h gia th trng chng khoán và th
trng ngoi hi trong giai đon t nm 1997 – 2004. Mu nghiên cu bao gm các
17
quc gia: M, Canada, Anh, Nht, Hng Kông, Singapore, Hàn Quc, n và
Philippines. Bng cách áp dng mô hình GARCH, tác gi tìm thy hiu ng lan ta
dng v giá t th trng ngoi hi đn th trng chng khoán tn ti Canada,
Nht Bn, M và n . Kt qu cng cho thy đi vi các nc phát trin, không
có bin đng dai dng trong th trng chng khoán và th trng ngoi hi; ngc
li bin đng là dai dng các nn kinh t mi ni.
Yau và Niel (2009) cng nghiên cu mi quan h gia ch s giá chng khoán
và t giá hi đoái th trng châu Á (ài δoan và Nht Bn) trong giai đon t
tháng 01/1991 đn 03/2008. Nghiên cu s dng mô hình điu chnh sai s ngng
(TECM). Kt qu cho thy có mi quan h cân bng dài hn gia NTD/JPY và giá
c phiu ca Nht Bn và ài δoan trong giai đon nghiên cu. Tuy nhiên mi quan
h đng liên kt ngng bt đi xng ch tn ti th trng ài δoan. Nghiên cu
đc m rng bng vic tính đn nh hng ca đng USD trên th trng tài chính
ài δoan. Kt qu kim đnh nhân qu Granger TECM ch ra rng không có mi
quan h nhân qu trong ngn hn gia hai bin c hai nc; tuy nhiên trong dài hn
có mt mi quan h nhân qu t t giá (NTD/JPY hoc NTD/USD) đn giá chng
khoán ài δoan.
Richards et al. (2009) nghiên cu th trng Úc v tng tác gia giá chng
khoán và t giá trong giai đon t ngày 02/01/2003 đn ngày 30/06/2006. Bng chng
thc nghim cho thy tn ti quan h đng liên kt dng gia hai bin, đng thi
tn ti quan h nhân qu Granger t giá chng khoán đn t giá trong giai đon nghiên
cu.
Agrawal et al. (2010) phân tích mi quan h gia li nhun ch s Nifty và t
giá đng Rupee n so vi đng USD trong giai đon t ngày 11/10/2007 đn
ngày 09/03/2009. Bng chng thc nghim cho thy tn ti mi tng quan âm gia
các bin nghiên cu; hn na kt qu kim đnh nhân qu Granger cng cho thy tn
ti mi quan h nhân qu đn hng t li nhun Nifty đn t giá. Hamrita và Trifi
(2011) tìm thy bng chng v mi quan h hai chiu gia t sut sinh li ca chng