PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI ABBANK CHI NHÁNH ĐỒNG NAI

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHệ MINH











V TH HUYN TRINH


PHỂN TệCH CÁC NHỂN T TÁC NG
N RI RO TệN DNG TI ABBANK
NG NAI

Chuyên ngành:
- Ngân hàng



LUN VN THC S KINH T


NGI HDKH: TS. NGUYN TH XUỂN LIU

TP.HCM, Tháng03/2014






MC LC





c
1
CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TệN DNG VÀ CÁC NHỂN T
TÁC NG N RI RO TệN DNG TI NGỂN HÀNG THNG MI 3
1.1 Tín dng ngơn hƠng 3
1.1.1 Khái nim 3
1.1.2 c trng 4
1.1.3 Phân loi 6
1.1.3.1 Cn c vào mc đích tín dng 6
1.1.3.2 Cn c vào thi hn tín dng 6
1.1.3.3 Cn c vào mc đ tín nhim vi khách hàng 6
1.1.3.4 Cn c vào phng thc hoàn tr 6
1.2 Ri ro trong hot đng kinh doanh ca NHTM 7

1.2.1 Khái nim và tính khách quan ca ri ro 7
1.2.2 Các loi ri ro ca NHTM 7
1.3 Ri ro tín dng 8
1.3.1 Mt s khái nim v ri ro tín dng 8
9
1.3.2.1
9
10
1.3.3 c đim ca ri ro tín dng 11
1.3.3.1 Ri ro tín dng mang tính gián tip 11
1.3.3.2 Ri ro tín dng có tính cht đa dng và phc tp 12
1.3.3.3 Ri ro tín dng có tính tt yu 12
12
1.3.4 Phân loi 12
1.3.5 Nhng nguyên nhân dn đn ri ro tín dng 13
1.3.5.1 T phía Ngân hàng 13
1.3.5.2 T phía khách hàng vay 15
1.3.5.3. Nguyên nhân khác 15
1.4 Tác đng ca các nhơn t đn ri ro tín dng 16
1.4.1 Gii tính 16
1.4.2 Trình đ hc vn 16
1.4.3 Kinh nghim ca khách hàng đi vay 17
1.4.4 Kh nng tài chính ca khách hàng vay 18
1.4.5 Tài sn đm bo 18
1.4.6 S dng vn vay 19
1.4.7 Kinh nghim ca nhân viên quan h khách hàng 19
1.4.8 a dng hóa hot đng kinh doanh 19
1.4.9 Kim tra, giám sát khon vay 19
1.5 Các nghiên cu v ri ro tín dng 20
1.5.1 Bài nghiên cu s th nht 20

1.5.2 Bài nghiên cu th hai 20
1.5.3 Bài nghiên cu th ba 21
1.5.4 Bài nghiên cu th t 21
TịM TT CHNG 1 23

CHNG 2: THC TRNG V CÁC NHỂN T TÁC NG N RI RO
TệN DNG TI ABBANK TRểN A BÀN TNH NG NAI 24
2.1 Quá trình thƠnh lp vƠ phát trin 24
2.2 Thc trng cho vay ti ABBANK chi nhánh ng Nai 25
2.2.1 S lc v khách hàng vay ti Chi nhánh 25
2.2.2 D n cho vay 26
2.2.3 Tình hình n xu 27
2.2.4 Li nhun t lưi vay qua các nm 28
2.3 Thc trng v mi tng quan gia các nhơn t vƠ ri ro tín dng ti
ABBANK Chi nhánh ng Nai 29
2.3.1 Gii tính 31
2.3.2 Trình đ hc vn 32
2.3.3 Kinh nghim ca khách hàng đi vay và ri ro tín dng 33
2.3.4 Kh nng tài chính ca khách hàng đi vay và ri ro tín dng 34
2.3.5 Tài sn đm bo và ri ro tín dng 35
2.3.6 S dng vn vay và ri ro tín dng 35
2.3.7 Kinh nghim ca cán b tín dng và ri ro tín dng 36
2.3.8 a dng hóa hot đng kinh doanh và ri ro tín dng 37
2.3.9 Kim tra, giám sát khon vay và ri ro tín dng 37
TịM TT CHNG 2 39

CHNG 3: PHỂN TệCH NH LNG CÁC NHỂN T TÁC NG N
RI RO TệN DNG TI ABBANK TRểN A BÀN TNH NG NAI 40
3.1 Ngun d liu vƠ phng pháp tin hƠnh kim đnh 40
3.1.1 Ngun d liu 40

3.1.1.1 C cu mu nghiên cu 40
3.1.1.2 Din dưi các bin đc lp đc s dng trong mô hình 40
3.1.1.3 To lp bin 42
3.1.2 Phng pháp kim đnh 42
3.1.2.1Bng thng kê mô t 42
3.1.2.2 Kim tra hin tng đa cng tuyn 43
3.1.2.3 Kim tra hin tng t tng quan 50
3.2 Phơn tích, đánh giá mô hình hi quy đa bin 52
TịM TT CHNG 3 58

CHNG 4: MT S GII PHÁP NHM GIM THIU RI RO TệN
DNG TI ABBANK TRểN A BÀN TNH NG NAI 59
4.1
59
60
4.2.1 Các gii pháp xut phát t phân tích thc trng ri ro tín dng ti ABBANK
trên đa bàn tnh ng Nai 60
4.2.1.1 Gii pháp v con ngi 61
4.2.1.2 a dng hóa đi tng khách hàng đ phân tán ri ro 63
4.2.1.2.1. a dng hóa danh mc đu t tín dng 63
4.2.1.2.2. Cho vay đng tài tr 64
4.2.1.2.3. Bo him tín dng 65
4.2.1.3 X lỦ các khon n quá hn 66
4.2.1.4 Ci thin quy trình cho vay 67
4.2.1.4.1 Tng cng công tác kim tra, xác minh, đánh giá khách hàng trc khi
cho vay 67
4.2.1.4.2 Kim tra và giám sát trong giai đon gii ngân 71
4.2.1.4.3 Kim tra và giám sát sau khi cho vay 72
4.2.1.4.4 Tng cng kim soát ni b 73
4.2.1.5 Gii pháp v công ngh 74

4.2.2 Các gii pháp xut phát t phơn tích đnh lng 74
4.2.2.1 Kinh nghim v ngành ngh hot đng ca khách hàng 74
4.2.2.2 Vn t có ca khách hàng. 75
4.2.2.3 T l đm bo d n trên tài sn bo đm 75
4.2.2.4 Mc đích s dng vn vay 77
4.2.2.5 Thâm niên ca nhân viên trong quan h khách hàng 78
4.2.2.6 Vic đa dng hóa hot đng kinh doanh ca khách hàng 78
TịM TT CHNG 4 80
81






C











25
Bng 2.2: D n cho vay qua các nm 26
Bng 2.3: Tình hình n xu qua các nm 27

Bng 2.4: S lng khách hàng  các nhóm n t 2-5 27
Bng 2.5: Kt qu hot đng kinh doanh nm 2012 và 2013 28
Bng 2.6: Trình đ hc vn đi vi khách hàng có n t nhóm 2-5 33
Bng 2.7: Kh nng tài chính đi vi khách hàng có n t nhóm 2 tr lên 34
Bng 3.1: Din dưi các bin đc lp 40
Bng 3.2: Bng thng kê mô t 42
Bng 3.3: Kt qu hi quy ph ca bin kh nng tài chính ca khách hàng vay
(X4) và bin s dng vn vay (X6) 44
Bng 3.4: Kt qu hi quy ph ca bin kinh nghim nhân viên quan h khách hàng
(X3)và bin kim tra, giám sát khon vay 45
Bng 3.5: Kt qu hi quy ph ca bin tài sn đm bo (X5) và bin kim tra, giám
sát khon vay (X9) 46
Bng 3.6: Kt qu hi quy ph ca bin kinh nghim ca khách hàng đi vay (X3) và
bin đa dng hóa hot đng kinh doanh (X8) 46
Bng 3.7: Kt qu hi quy ph ca bin đa dng hot đng kinh doanh (X8) và bin
s dng vn vay (X6) 47
Bng 3.8: Kt qu hi quy ph ca bin kinh nghim ca khách hàng đi vay (X3) và
bin kim tra, giám sát khon vay (X9) 48
Bng 3.9: Bng ma trn h s tng quan 50
Bng 3.10: Kt qu hi quy đa bin 52



Hình 2.1: C cu li nhun theo sn phm 29
Hình 2.2: T l n xu phân theo gii tính 32
Hình 2.3: K 37
Hình 2.4: S khách hàng ri ro theo s ln kim tra 38

1

1. LỦ do chn đ tƠi:
Trong thi gian va qua n xu đư tr thành vn đ ln ca các ngân hàng
trong nc, nh hng đn nhiu mt ca hot đng xư hi.  n xu phát sinh
cao trong giai đon hin nay đc nhiu chuyên gia phân tích vi rt nhiu lỦ do
khác nhau, tuy nhiên mt lỦ do cng khá quan trng là vic đánh giá và cho vay ca
ngân hàng còn nhiu đim yu, cng có th nói mt phn ngân hàng khi xem xét
cho vay vi điu kin quá thoáng cng to nên ri ro cho khách hàng.  hiu rõ
hn và đánh giá đúng vn đ n xu thì phi đc xem xét và đánh giá rt nhiu
khía cnh, tuy nhiên vi thi gian nghiên cu và điu kin thu thp s liu có hn,
nên trong phm vi đ tài này ch nghiên cu ri ro tín dng ti ABBANK; vi đ tài
này hy vng rng cng th hin đc mt bc tranh thu nh ca ri ro tín dng ti
Chi nhánh, đ ngân hàng thy đc nhân t nào nh hng nhiu đn ri ro và t có
có bin pháp đ gim thiu ri ro khi cho vay. Do đó đ làm rõ hn vn đ trên
trong phm vi Chi nhánh, tôi quyt đnh chn đ tài : Phân tích các nhân t tác đng
đn ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn An Bình – Chi nhánh ng
Nai.
2. Mc tiêu nghiên cu: Mc tiêu chính ca lun vn là phân tích các nhân t nh
hng đn ri ro tín dng ca Ngân hàng TMCP An Bình - Chi nhánh ng Nai
t đó đa ra gii pháp hn ch ri ro tín dng.
3. Phm vi nghiên cu:  đt đc mc tiêu nghiên cu, lun vn tp trung vào
phm vi nghiên cu là các khon vay đư phát sinh trc ngày 01/01/2012 và
đng thi đn thi đim 30/09/2013 vn còn s d ti ABBANK chi nhánh
ng Nai.
4. i tng nghiên cu: i tng nghiên cu ca lun vn là các nhân t tác
đng đn ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn An Bình – Chi
nhánh ng Nai.
2

5. Phng pháp nghiên cu:
S dng phng pháp phân tích so sánh tng hp kt hp vi phân tích hi quy
đa bin đ xác đnh mi tng quan gia các các nhân t và ri ro tín dng.
6.

4 chng:
-

-
Ngân
hàng thng mi c phn An Bình – Chi nhánh ng Nai
-
Ngân hàng thng mi c phn An Bình – Chi nhánh ng Nai
-
thng mi c phn An Bình – Chi nhánh ng Nai.

3



CHNG 1
TNG QUAN V RI RO TệN DNG VÀ CÁC NHỂN T TÁC
NG N RI RO TệN DNG TI NGỂN HÀNG THNG MI
1.1 Tín dng ngơn hƠng
1.1.1 Khái nim
Có th nói tín dng là hot đng kinh doanh đc thù ca ngân hàng. Tín dng xut
phát t ch Latinh – “Creditium”, có ngha là tin tng tín nhim. Trong ting Anh,
tín dng là “Credit” – “uy tín”.
“Tín dng là quan h kinh t phát sinh gia các ch th trong nn kinh t vi nhau
trong đó ch th này chuyn cho ch th khác quyn s dng mt lng giá tr hay
hin vt nht đnh trong khong thi gian nht đnh vi nhng điu kin mà hai bên
tha thun”
Khái nim tín dng trên th hin 3 đc đim c bn:
- Trong tín dng có s chuyn giao quyn s dng mt lng giá tr hay hin vt
t ch th này sang ch th khác.
- S chuyn giao này ch mang tính tm thi
- Quan h tín dng này ch đc thc hin khi hai bên đư tha thun nhng điu
kin v vic s dng và hoàn tr lng giá tr, hay hin vt nh khi lng,
thi gian, tin lưi…S chuyn nhng này có kèm theo chi phí
Tín dng xut hin t thi kì c đi di hình thc cho vay nng lưi và phát trin
lâu dài,đa dng cho đn ngày nay. Tín dng ra đi và phát trin gn vi s ra đi và
phát trin ca sn xut và lu thông hàng hóa. Có nhiu loi tín dng khác nhau
phân theo ch th tham gia hot đng tín dng:
- Tín dng thng mi: bn cht là quan h mua bán chu hàng hóa, dch v gia
các doanh nghip, cá th kinh doanh vi nhau.
- Tín dng nhà nc: Là quan h tín dng vi mt bên là chính ph, mt bên là

các ch th kinh t nhm đáp ng nhu cu chi tiêu ca chính ph và thc hin
các mc tiêu kinh t xư hi.
4



- Tín dng ngân hàng là mt giao dch gia hai ch th, trong đó bên cp tín
dng (ngân hàng/ t chc tín dng khác) chuyn giao mt tài sn cho bên nhn
tín dng (doanh nghip/ cá nhân hoc các ch th khác) s dng theo nguyên
tc có hoàn tr c gc và lưi.
“Tín dng ngân hàng là quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngân
hàng cho khách hàng trong mt thi hn nht đnh vi mt khon chi phí nht
đnh”
Hot đng tín dng ca các NHTM làm cho NHTM tr thành mt trong
nhng trung gian tài chính quan trng nht ca nn kinh t.
iu kin tín dng ch yu ca ngân hàng bao gm: Khi lng vn vay, thi
hn vay, lưi sut. Các yu t này đc hai bên tha thun sao cho tin li nht
cho c ngi vay ln ngân hàng. Ngi vay có tin đ bù đp nhng thiu ht
trong chi tiêu ca mình. Ngân hàng có th cho vay đ kim đc li nhun
tng ng vi mc ri ro mà h chp nhn.
- Tín dng tiêu dùng: Tín dng tiêu dùng là quan h tín dng phc v cho vic
tiêu dùng ca dân c vi ngi tiêu dùng là ngi đi vay và doanh nghip, cá
nhân là ngi cho vay. Trong xư hi hin đi, ngi cho vay là các doanh
nghip sn xut kinh doanh, các công ty tài chính
1.1.2 c trng
Tài sn giao dch trong tín dng ngân hàng đa dng, có th di dng tin t, tài
sn thc hoc ch kỦ.
Khác vi các loi hình tín dng khác (tín dng gia Nhà nc và nhân dân, tín dng
thng mi) thng tài sn giao dch là tin t hoc hàng hóa. Tín dng ngân hàng
s dng tài sn giao dch đa dng hn bao gm tin t, tài sn thc hoc ch kỦ.

Trong đó, đa phn hot đng tín dng ca ngân hàng đc cp di dng tin t. Do
h thng ngân hàng không ch có chc nng trung gian tín dng mà còn có chc
nng trung gian thanh toán, nên giá tr tin t mà tín dng ngân hàng thc hin ch
yu di dng bút t.
5



Tài sn thc tr thành tài sn giao dch thông qua hot đng cho thuê tài chính ca
các công ty cho thuê tài chính trc thuc ngân hàng.
Tín dng ch kỦ là cam kt thanh toán ca ngân hàng di dng hp đng hoc th
cam kt, giúp cho các khách hàng nhng thun li trong giao dch. Bao gm các
hình thc c th nh bo lưnh ngân hàng, tín dng chng t vi công c th tín
dng, hi phiu chp nhn ca ngân hàng….
Nguyên tc hoàn tr
S hoàn tr đy đ c gc và lưi là bn cht ca tín dng nói chung và tín dng ngân
hàng nói riêng. Cn nhn mnh đc trng này bi c s ca quyt đnh cp tín dng
là s tin tng vào kh nng và Ủ chí tr n ca khách hàng. ng thi ngân hàng
cng kim li thông qua chênh lch lưi sut gia huy đng vn và cho vay. Do đó,
ngi cho vay cn phi cân nhc, tính toán kh nng thu hi đy đ và đúng hn các
khon tín dng.
Giá tr hoàn tr ln hn giá tr cho vay ban đu
 đm bo duy trì hot đng cho ngân hàng thì giá tr hoàn tr thông thng phi
ln hn giá tr cho vay ban đu. Ngi cho vay đư nhng quyn s dng tài sn
ca mình cho ngi đi vay s dng trong mt khon thi gian nht đnh, do đó h
đc hng phn chênh lêch nh là li nhun đt đc trong kinh doanh. Thông
thng phn lưi này đc xá đnh da trên lưi sut mà ngân hàng tính toán và công
b. Lưi sut danh ngha này đc tính toán ln hn t l lm phát đ đm bo lưi
sut thc dng cho ngân hàng.
Quan h tín dng đc da trên cam kt hoàn tr vô điu kin

ây chính là nhng ràng buc pháp lỦ mà khách hàng phi tuân th trong quá trình
s dng tín dng ca ngân hàng. Bn thân quan h tín dng là mt trao đi không
cân xng khi mà ngi cho vay trao cho ngi đi vay tài sn ca mình mà không có
vt ngang giá trao đi tr mt cam kt hoàn tr. Vì vy, đ bo v quyn li ca
mình, trong các chng t nh hp đng tín dng, giy nhn n, kh c n…đu
th hin trên đó ni dung cam kt hoàn tr vô điu kin cho ngân hàng khi khon n
đn hn.
6



1.1.3 Phơn loi
1.1.3.1 Cn c vào mc đích tín dng
- Cho vay phc v sn xut kinh doanh công thng nghip
- Cho vay tiêu dùng cá nhân
- Cho vay kinh doanh bt đng sn
- Cho vay nông nghip
- Cho vay kinh doanh xut nhp khu
1.1.3.2 Cn c vào thi hn tín dng
- Cho vay ngn hn: có thi hn cho vay đn 1 nm, thng là nhm tài tr cho
vn đu t vào tài sn lu đng
- Cho vay trung hn: có thi hn t 1 đn 5 nm, nhm tài tr cho vic đu t vào
tài sn c đnh
- Cho vay dài hn: có thi hn trên 5 nm nhng không quá thi hn hot đng
còn li theo quyt đnh thành lp hoc giy phép thành lp đi vi pháp nhân và
không quá 15 nm đi vi các d án cho vay ph v đi sng, mc đích ca
loi cho vay này thng là nhm tài tr đu t vào các d án.
1.1.3.3 Cn c vào mc đ tín nhim vi khách hàng
- Cho vay không có bo đm: Là loi cho vay không có tài sn th chp, cm c
hoc bo lưnh ca bên th ba mà ch da vào uy tín ca bn thân khách hàng

vay vn đ quyt đnh cho vay
- Cho vay có bo đm: Là loi cho vay da trên c s các bo đm cho tin vay
nh th chp, cm c, hoc bo lưnh ca bên th ba
1.1.3.4 Cn c vào phng thc hoàn tr
- Cho vay tr góp: cho vay có nhiu kì hn tr n. Khi vay vn
và khách hàng xác đnh và tha thun s lưi tin vay phi tr cng vi s n gc
đc chia ra đ tr n theo nhiu kì hn trong thi hn cho vay, tài sn mua
bng vn vay ch thuc s hu ca bên vay khi đư tr đ n gc và lưi
- Cho vay phi tr góp
+ Cho vay ch có mt kì hn trn n hay còn gi là cho vay tr n mt ln khi
7



đáo hn
+ Cho vay tr n nhiu ln nhng không có k hn n c th mà tùy vào kh
nng tài chính ca mình ngi đi vay có th tr n bt kì lúc nào.
1.2 Ri ro trong hot đng kinh doanh ca NHTM
Hot đng tín dng ca ngân hàng là mt hot đng cha đng nhiu ri ro. Mc
dù, trc khi quyt đnh cho vay, ngân hàng đư tri qua các khâu thu thp thông tin,
x lỦ, phân tích, thm đnh k kh nng tr n ca khách hàng nhng vn cha th
nào loi b đc ri ro tín dng. Do vy, bo đm tin vay có th s dng nh là
mt trong nhng cách thc nhm gia tng kh nng thu hi n và gim thiu ri ro
tín dng
1.2.1 Khái nim vƠ tính khách quan ca ri ro
Cm t “ri ro” đc nhiu nhà kinh t đnh ngha theo nhiu cách khác nhau,
nhng khái quát li ta có th hiu ri ro là xut hin mt bin c không mong đi
gây thit hi cho mt công vic c th. Ri ro có th xy ra trong mi hot đng,
mi lnh vc mà không ph thuc vào Ủ mun con ngi.
Ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng là mt s không chc chn hay mt

tình trng bt n dn đn tn tht cho hot đng kinh doanh ngân hàng. Tuy nhiên
không phi s không chc chn nào cng là ri ro. Ch có nhng tình trng không
chc chn nào có th c đoán đc xác sut xy ra mi đc xem là ri ro.
Hot đng kinh doanh trong lnh vc ngân hàng cng luôn gn lin vi ri ro. Ri
ro tác đng trc tip ti kt qu doanh li, nguy c phá sn ca các ngân hàng. Do
vy vic tha nhn ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng và t đó tìm kim
nhiu phng pháp chng đ các ri ro là đòi hi cho s tn ti và phát trin ca
ngân hàng. Ri ro trong kinh doanh ngân hàng là mt tt yu, mà các nhà qun lỦ
ngân hàng ch có th có chính sách gim bt ch không th gt b chúng đc
1.2.2 Các loi ri ro ca NHTM
Ri ro ca ngân hàng thng mi bao gm ri ro qun lỦ, ri ro phân phi và ri ro
tài chính. Trong đó ri ro tài chính bao gm:
- Ri ro thanh khon: Là loi ri ro phát sinh khi ngân hàng thiu tin hoc các tài
8



sn có kh nng chuyn đi thành tin ngay đ đáp ng các nhu cu ca ngi
gi tin và ngi vay tin
- Ri ro tín dng: là loi ri ro do khách hàng vay vn không thc hin hoc thc
hin không đy đ các điu khon ca hp đng liên quan đn tín dng.
Ri ro tín dng có th dn đn mt vn gc, lưi ca ngân hàng.
- Ri ro lưi sut: Là loi ri ro phát sinh do s bin đng ca lưi sut làm nh
hng đn giá tr kì vng ca ngân hàng.
Loi ri ro này thng phát sinh khi ngân hàng đi vay (hoc huy đng) theo lưi
sut c đnh, trong khi đó cho vay theo lưi sut th ni, hoc ngc li.
Loi ri ro này còn phát sinh khi ngân hàng đi vay (hoc huy đng) và cho vay
bng hai loi đng tin khác nhau và lưi sut ca hai loi đng tin này bin
đng vi mc đ khác nhau.
- Ri ro t giá:Là loi ri ro phát sinh do s bin đng ca t giá làm nh hng

đn giá tr kì vng ca ngân hàng.
Ri ro t giá có th phát sinh trong nhiu hot đng khác nhau ca ngân hàng.
Bt c hot đng nào mà ngân lu thu và ngân lu chi phát sinh bng hai loi
đng tin khác nhau đu cha đng nguy c ri ro t giá.
Trong đó ri ro tín dng đc coi là ri ro gn lin vi hot đng ngân hàng.
1.3 Ri ro tín dng
1.3.1 Mt s khái nim v ri ro tín dng
Có rt nhiu khái nim đc đa ra đ gii thích th nào là ri ro tín dng. Ri ro
tín dng, theo khon 1 điu 2 ca Quy đnh v phân loi n, trích lp và s dng d
phòng đ x lỦ ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng (Ban
hành theo Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 ca Thng đc
Ngân hàng Nhà Nc) thì: “Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc
tín dng (sau đây gi tt là “ri ro”) là kh nng xy ra tn tht trong hot đng
ngân hàng ca t chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc không có kh
nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt”
Theo Henie Van Greuning và Snja Brajovic Bratanovic: “Ri ro tín dng đc đnh
9



ngha là nguy c mà ngi đi vay không th chi tr tin lưi hoc hoàn tr vn gc so
vi thi hn đư n đnh trong hp đng tín dng. ây là thuc tính vn có ca hot
đng ngân hàng. Ri ro tính dng tc là vic chi tr b trì hoưn, hoc ti t hn là
không chi tr đc toàn b. iu này gây ra s c đi vi dòng lu chuyn tin t và
nh hng ti kh nng thanh khon ca ngân hàng” (The World bank)
Timothy W. Koch thì li cho rng: “Mt khi ngân hàng nm gi tài sn sinh li, ri
ro xy ra khi khách hàng sai hn – có ngha là khách hàng không thanh toán vn
gc và lưi theo tha thun. Ri ro tín dng là s thay đi tim n ca thu nhp thun
và th giá ca vn xut phát t vic khách hàng không thanh toán hay thanh toán tr
hn” (Bank management, University of south Carolina, The Dryden Press, 1995,

page 107)
aunder và H. Lange, trong cun “Financial Institutions Managemant – a Moderb
Perpective”, đnh ngha ri ro tín dng là khon l tim tàng khi ngân hàng cp tín
dng cho mt khách hàng, ngha là kh nng các lung thu nhp d tính mang li t
khon cho vay ca ngân hàng không th đc thc hin đy đ c v s lng và
thi gian.
Tóm li, Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh do khách hàng vay vn không thc
hin hoc thc hin không đy đ các điu khon ca hp đng liên quan đn tín
dng.
Tín dng ngân hàng là quan h tín dng gia ngân hàng, các t chc tín dng và các
t chc kinh t, cá nhân theo nguyên tc hoàn tr. Vic hoàn tr đc n gc trong
tín dng có ngha là vic thc hin đc giá tr hàng hoá trên th trng, còn vic
hoàn tr đc lưi vay trong tín dng là vic thc hin đc giá tr thng d trên th
trng. Do đó, có th xem ri ro tín dng cng là ri ro kinh doanh nhng đc
xem xét di góc đ ca ngân hàng.
1.3.2 Yêu c

1.3.2.1 Quá trình ra đi ca Hip c vn Basel
Vào nhng nm 1980, h thng NHTM trên th gii phát trin mnh và có nhng
du hiu cnh tranh không lành mnh gia các ngân hàng. Nhm cng c hot đng
10



và to ra mt c ch cnh tranh bình đng ca h thng ngân hàng, U ban Basel
v giám sát ngân hàng (Basel Committee on Banking supervision - BCBS) đc
thành lp bi mt nhóm các Ngân hàng Trung ng và c quan giám sát ca 10
nc phát trin (G10) ti thành ph Basel, Thy S. y ban đc nhóm hp 4 ln
trong mt nm. Hi đng th ký ca y ban Basel đc đ xut bi Ngân hàng
Thanh toán Quc t  Basel, gm 15 thành viên là nhng nhà giám sát hot đng

ngân hàng chuyên nghip đc bit phái tm thi t các t chc tín dng tài chính
thành viên.
y ban Basel và các tiu ban sn sàng đa ra nhng li t vn cho các c quan
giám sát hot đng ngân hàng  tt c các nc. y ban Basel không có bt k mt
c quan giám sát nào và nhng kt lun ca U ban này không có tính pháp lý và
yêu cu tuân th đi vi vic giám sát hot đng ngân hàng. Thay vào đó, y ban
Basel ch xây dng và công b nhng tiêu chun và nhng hng dn giám sát rng
rãi, đng thi gii thiu các báo cáo thc tin tt nht trong k vng rng các t
chc riêng l s áp dng rng rãi thông qua nhng sp xp chi tit phù hp nht cho
h thng quc gia ca chính h. Theo cách này, y ban khuyn khích vic áp dng
cách tip cn và các tiêu chun chung mà không c gng can thip vào các k thut
giám sát ca các nc thành viên. y ban báo cáo thng đc ngân hàng trung ng
hay c quan giám sát hot đng ngân hàng ca nhóm G10. T đó tìm kim s hu
thun cho nhng sáng kin ca y ban. Nhng tiêu chun bao quát mt di rt rng
các vn đ tài chính. Mt mc tiêu quan trng trong công vic ca y ban là thu
hp khong cách giám sát quc t trên hai nguyên lý c bn là: (1) không ngân
hàng nc ngoài nào đc thành lp mà thoát khi s giám sát; và (2) vic giám sát
phi tng xng
1.3.2.2

Ri ro có nguyên nhân t s không chc chn v kh nng hoc đ sn sàng ca
mt đi tác thc thi các ngha v trong hp đng.
Tr ct th I: liên quan ti vic duy trì vn bt buc. Theo đó, t l vn bt buc ti
thiu (CAR) vn là 8% ca tng tài sn có ri ro nh Basel I. Tuy nhiên, ri ro đc
11



tính toán theo ba yu t chính mà ngân hàng phi đi mt: ri ro tín dng, ri ro vn
hành (hay ri ro hot đng) và ri ro th trng. So vi Basel I, cách tính chi phí

vn đi vi ri ro tín dng có s sa đi ln. Trng s ri ro ca Basel II bao gm
nhiu mc (t 0%-150% hoc hn) và rt nhy cm vi xp hng.
Yêu cu vn ti thiu = Mc đ nhy cm x Trng s ri ro (%) x 8%
Theo Basel 2, có các phng pháp đo lng ri ro
sau:
- Phng pháp chun hóa: ph thuc vào
ca các t chc xp hng tín
nhim
lp;

Basel I không


-



- Phng pháp da trên h thng
giá ni b c bn: Các ngân hàng đa
ra nhng khon ri ro
;
- Phng pháp da trên h thng ñánh giá ni b nâng cao: Các ngân hàng
đa ra mt lot thông tin
vào v ri ro.
1.3.3 c đim ca ri ro tín dng
1.3.3.1 Ri ro tín dng mang tính gián tip
Ri ro tín dng không phi trc tip phát sinh t ngân hàng mà t môi trng kinh
doanh ca khách hàng. Khó khn trong quá trình kinh doanh có th khin khách
hàng chm tr hoc không có kh nng hoàn tr n vay.
12

1.3.3.2 Ri ro tín dng có tính cht đa dng và phc tp
Bt kì mt ngành ngh nào đu tim n ri ro. Trong khi đó, ngân hàng li là ch
th cho vay mt lng khách hàng đa dng di nhiu ngành ngh. Do đó, ngân
hàng đi mt vi rt nhiu ri ro. Ngoài ra, s đa dng ca ri ro tín dng còn th
hin  nguyên nhân xy ra nó, bao gm c khách quan ln ch quan.
1.3.3.3 Ri ro tín dng có tính tt yu
Ri ro tín dng luôn tn ti và gn lin vi hot đng tín dng ca NHTM. Tình
trng thông tin bt cân xng đư làm cho ngân hàng không th nm bt đc các du
hiu ri ro mt cách toàn din và đy đ, điu này làm bt kì khon vay nào cng
tim n ri ro đi vi ngân hàng.
Khi kh nng tr n và/ hoc thin chí tr n không đc hình thành đy đ thì ri
ro tín dng s xy ra. Trong đó, thin chí tr n không th đo lng đc. Ngân
hàng cho vay trên c s lòng tin, tin vào thin chí ca khách hàng. Do đó ri ro tín
dng là khó tránh khi, khi mà thin chí tr n có th phai nht theo thi gian.
1.3.3.4 Mi quan h gia ri ro tín dng vƠ các ri ro khác
Ri ro tín dng là ri ro có quan h mt thit vi các loi ri ro lưi sut, ri ro thanh
khon, ri ro t giá, ri ro giá đu t và các loi ri ro khác (ri ro hot đng, ri ro
môi trng, ri ro công ngh …). Tt c các ri ro khác xy ra có th nguyên nhân
trc tip hoc gián tip dn đn ri ro tín dng, mi loi ri ro này có th nh hng
nhiu hay ít tùy thuc vào tng thi đim, các ri ro này có xy ra đng lot hay
đn l thì mc đ nh hng khác nhau đn ri ro tín dng.
mi ri ro
khác đu có th là
.

1.3.4 Phơn loi
Ri ro tín dng bao gm ri ro danh mc và ri ro giao dch:

13



- Ri ro danh mc
+ Ri ro ni ti (thc cht): Ri ro ni ti xut phát t các yu t riêng bit
ca mi ch th đi vay hoc ngành kinh t.
+ Ri ro tp trung: Ri ro tp trung là mc d n cho vay đc dn cho mt
s khách hàng, mt s ngành kinh t hoc mt s loi cho vay hoc mt khu
vc đa lỦ.
- Ri ro giao dch
+ Ri ro la chn: Ri ro la chn là ri ro liên quan đn thm đnh và phân
tích tín dng.
+ Ri ro bo đm (bo lưnh phát hành): Ri ro bo đm xut phát t các tiêu
chun đm bo, nh các điu khon trong hp đng cho vay, các loi tài sn
đm bo và mc an toàn ca nó.
+ Ri ro nghip v: Ri ro nghip v là ri ro liên quan đn qun tr hot
đng cho vay, nh xây dng và thc hin chính sách tín dng đ đnh hng
cho vic thc hin cho vay và kim soát danh mc cho vay, tái xét và giám
sát danh mc cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và
k thut x lỦ các khon cho vay có vn đ.
1.3.5 Nhng nguyên nhơn dn đn ri ro tín dng
Trong quan h tín dng có hai đi tng tham gia là ngân hàng cho vay và ngi đi
vay. Nhng ngi đi vay s dng tin vay trong mt thi gian, không gian c th,
tuân theo s chi phi ca nhng điu kin c th nht đnh mà ta gi là môi trng
kinh doanh, và đây là đi tng th ba có mt trong quan h tín dng. Ri ro tín
dng xut phát t môi trng kinh doanh gi là ri ro do nguyên nhân khách quan.
Ri ro xut phát t ngi vay và ngân hàng cho vay gi là ri ro do nguyên nhân
ch quan. Vic đi sâu nghiên cu nguyên nhân dn đn ri ro tín dng là thc s
cn thit đ các ngân hàng có đc các gii pháp nhm hn ch ri ro này và đt

đc hiu qu hot đng cao nht.
1.3.5.1 T phía Ngân hàng
Th nht: S yu kém ca đi ng cán b. S yu kém  đây bao gm c v nng
14



lc và phm cht đo đc. Nu mt cán b tín dng non kém v trình đ, thiu kin
thc, thiu kinh nghim thì s không có kh nng thm đnh và x lỦ thông tin,
đánh giá khách hàng thiu chính xác, mc vay,lưi sut vay và k hn không phù
hp; dn đn cht lng tín dng thp, ri ro cao. Ngoài ra, nu cán b tín dng
không tuân th theo đúng quy trình tín dng nh gii ngân trc khi hoàn thành
chng t hay không kim tra giám sát vic s dng vn ca ngi vay, thì vic mt
vn rt d xy ra. Hn na, cán b tín dng mà phm cht đo đc kém, không có
tinh thn trách nhim, d b cám d thì s gây thit hi rt ln cho ngân hàng bng
cách cho vay ch da trên mi quan h vi khách hàng, da trên li ích cá nhân mà
b qua nhng điu kin và th tc cn thit.
Th hai: S giám sát ca các cp qun lỦ trong ngân hàng là thiu sát sao. Cán b
tín dng cn có s phê duyt ca lưnh đo trc khi gii ngân. Vy nên nu cp trên
không có s kim tra, đánh giá xem quyt đnh ca cán b đư thc s chính xác
cha thì nguy c ri ro tín dng s là rt cao. Hn na, sau khi gii ngân ri, cán b
tín dng vn phi tip tc theo dõi khách hàng đ sm phát hin ra du hiu ca
nhng khon n có vn đ. Tuy nhiên, vic theo dõi này đi vi nhiu cán b ch
mang tính hình thc. Do vy, nu các cp qun lỦ không có s giám sát đi vi cán
b tín dng, hot đng ca các cán b tín dng s không hiu qu, thm chí dn đn
nhng sai phm đo đc trong cho vay và thu n. Ngoài ra, các c quan cp trên
không quan tâm đn thc trng tín dng ca ngân hàng thì s không có nhng ch
đo kp thi đ ngn nga và x lỦ ri ro xy ra.
Th ba: Ngân hàng cha đa dng hoá các danh mc đu t. Mt công c luôn đc
nhc đn trong qun tr tín dng  tt c các ngân hàng trên th gii là qun tr danh

môc đu t. Qun tr danh môc làm cân đi và kim ch ri ro bng cách nhn
dng, d báo và kim soát mc đ ri ro vi tng th trng, khách hàng, loi sn
phm tín dng và điu kin hot đng khác nhau. Nhiu chuyên gia ngân hàng tin
rng đa dng hoá là gii pháp phòng nga ri ro tín dng hu hiu nht. Mc dù
hiu rõ tm quan trng ca vic đa dng hoá danh môc đu t, song rt nhiu ngân
hàng ch cho vay mt hoc hai ngành hoc ch cho vay mt vài doanh nghip ln,
15



nhóm kinh doanh đn l. Mt danh môc đu t ph thuc ch yu vào mt ngành
hay mt loi mt hàng là rt nguy him vì không ngành nào là không có ri ro.
Th t: nh giá khon vay không theo mc đ ri ro ca khách hàng. V c cu,
lưi sut cho mt khon vay phi đc xác đnh  mc đm bo bù đp đc chi phí
vn đu vào, chi phí qun lỦ, phn li nhun mong mun và phn bù đp ri ro ca
khon vay. Khách hàng đc đánh giá có mc đ ri ro càng cao, phn bù ri ro
càng ln. Nhng vì cnh tranh nên mt s ngân hàng có th chp nhn mc giá cho
vay thp, thm chí ch đ chi phí vn đu vào và chi phí qun lỦ, không tính đn
phn bù ri ro. Vic làm đó trong dài hn không nhng làm gim li nhun mà còn
làm tng tính ri ro trong hot đng tín dng ca ngân hàng.
1.3.5.2 T phía khách hàng vay
Th nht: Do khách hàng kinh doanh thua l nên mt kh nng tr n. Trng hp
này rt ph bin do khách hàng có trình đ yu kém trong d đoán các vn đ kinh
t, yu kém trong nng lc qun lỦ, s dng vn sai mc đích, sn phm cht lng
thp không bán đc… Hn na có rt nhiu ngi vay sn sàng lao vào nhng c
hi kinh doanh mo him vi k vng thu đc li nhun cao, mà không tính toán
k hoc không có kh nng tính toán nhng bt trc có th xy ra nên kh nng xy
ra tn tht vi ngân hàng là rt ln.
Th hai: Do khách hàng c tình chim dng vn ca ngân hàng.  đt đc mc
đích thu đc li nhun, nhiu khách hàng sn sàng tìm mi th đon đ ng phó

vi ngân hàng nh mua chuc hoc cung cp các báo cáo tài chính sai lch. Trong
trng hp này, nu không phát hin ra, ngân hàng s đánh giá sai v kh nng tài
chính ca khách và cho vay vn vi khi lng và thi hn không hp lỦ, dn đn
ri ro tim n là rt cao. Ngoài ra, cng có nhng trng hp ngi kinh doanh có
lãi song vn không tr n cho ngân hàng đúng hn mà c tình kéo dài vi Ủ đnh
không tr n hoc tip tc s dng vn vay càng lâu càng tt.
1.3.5.3. Nguyên nhân khác
Th nht: Cht lng thông tin cha cao. Các thông tin mà ngân hàng thu thp
thng liên quan đn hot đng sn xut kinh doanh, kh nng tài chính ca khách
16



hàng, tình hình kinh t xư hi, cnh tranh trên th trng; sau đó da vào các thông
tin thu thp đc đ ra quyt đnh cho vay. Tuy nhiên, trên thc t thì không phi
lúc nào các thông tin ngân hàng thu thp đc đu có tính chính xác, đy đ và kp
thi. Do vy, nu h thng thông tin tín dng ca ngân hàng không hot đng có
hiu qu, cp nht đc nhng thông tin đáng tin cy thì tt yu dn đn vic ngân
hàng tht thoát vn khi cho vay.
Th hai: Nhng bin đng kinh t không d báo đc. Khi nn kinh t n đnh,
tng trng lành mnh thì nhu cu đu t trong xư hi có xu hng gia tng, to
điu kin thun li cho hot đng tín dng. Tuy nhiên, khi xut hin nhng bin
đng kinh t nh lm phát, giá tng  mt s mt hàng nào đó nh hng đn mt
nhóm ngành thì ri ro tín dng vi ngân hàng là rt ln. Nhiu ngi vay có th
thích ng và vt qua khó khn đó, nhng cng có rt nhiu ngi b đình tr hot
đng sn xut, kinh doanh thua l nên kh nng tr n vn vay ngân hàng không
đc đm bo.
Th ba: S thay đi trong các chính sách kinh t, pháp lut. S thiu nht quán
trong các chính sách kinh t pháp lut cng gây nh hng không nh ti ngân hàng
cng nh nh các doanh nghip có s dng vn vay ngân hàng. Hot đng kinh

doanh ca doanh nghip s không n đnh khi có nhng thay đi trong quy đnh v
thu, vn ,cng nh hot đng tín dng ca ngân hàng cng b tác đng nhiu bi
nhng vn bn lut v tài sn đm bo, d tr, trích lp… Nh vy, các chính sách
kinh t, pháp lut không hoàn chnh cng gây khó khn có doanh nghip v kh
nng tr n, cng nh đe do đn s an toàn ca ngân hàng trong cho vay
1. 4 Tác đng ca các nhơn t đn ri ro tín dng
Các nhân t nh hng đn ri ro tính dng có th rt nhiu, mt s nhân t ni bt,
s khác cha đc phát hin, có nhng nhân t nh hng ít, trong mt s trng
hp nhân t này là trng tâm nhng trng hp khác nó li là th yu; tuy nhiên
trong gii hn ca bài nghiên cu và sau khi tham kho các bài nghiên cu trc