Phân tích một số nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển thành phố Cần Thơ Luận văn thạc sĩ

B GIO DC V O TO
TRNG I HC KINH T TP HCM






NGUYN TH XUN TRANG





PHÂN
TíCH MộT Số NHÂN Tố
ảNH
HƯởng đến rủi ro tín dụng
Tạ
i ngân hàng đầu tƯ và phát triển
t
p cần thơ
Chuyờn ngnh: Kinh t ti chớnh Ngõn hng
Mó s: 60.31.12




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS TRNG ễNG LC



TP. H Chớ Minh Nm 2010




LI CAM OAN
*****

Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, cha công
b ti bt c ni nào. Mi s liu s dng trong lun vn là nhng thông tin xác thc.
Tôi xin chu mi trách nhim v li cam đoan ca mình.

TP H Chí Minh, ngày 17 tháng 01 nm 2011
Tác gi lun vn



Nguyn Th Xuơn Trang



DANH MC BIU BNG

*****
Bng 1.1 : Din gii các bin đc lp s dng trong mô hình
Bng 2.1 : C cu tính đim xp hng tín dng
Bng 2.2: Xp loi khách hàng theo thang đim
Bng 2.3: Bng tng hp ngun vn huy đng qua các nm (2007-2009)
Bng 2.4: Bng c cu ngun vn huy đng
Bng 2.5: Bng tng hp d n cho vay thi k 2007-2009
Bng 2.6: Bng tng hp d n cho vay phân theo thi hn cho vay
Bng 2.7: Bng tng hp d n cho vay phân theo thành phn kinh t
Bng 2.8: Bng tng hp d n phân theo ngành kinh t
Bng 2.9: Bng tng hp d n phân theo nhóm n:
Bng 2.10: Kt qu hot đng kinh doanh 03 nm (2007-2009)
Bng 2.11: C cu mu chia loi hình kinh t
Bng 2.12: C cu mu chia thi gian cho vay
Bng 2.13: C cu mu chia theo ngành kinh t
Bng 2.14: C cu mu chia theo mc đích s dng vn
Bng 2.15: C cu mu chia theo s ln kim tra
Bng 2.16 : Mt s đc đim khác ca mu nghiên cu
Bng 2.17: Kt qu mô hình xác sut

DANH MC CÁC CH VIT TT
*****
1. BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
2. CIC : Trung tâm thông tin tín dng
3. DN : Doanh nghip
4. DNNN : Doanh nghip Nhà nc
5. TNN : u t nc ngòai
6. HHNH : Hip hi ngân hàng
7. NHNN : Ngân hàng nhà nc
8. NHTM : Ngân hàng thng mi
9. TCTD : T chc tín dng
10. TDN : Tng d n
11. TMCP : Thng mi c phn.
12. TP : Thành ph

DANH MC S 
*****
Hình 1.1: Mô hình ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng.

MC LC
LI M U 1
1. S cn thit nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
2.1. Mc tiêu chung 1
2.2. Mc tiêu c th 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
3.1. i tng nghiên cu 2
3.2.Phm vi nghiên cu 2
4. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 2
5. Kt cu ca lun vn 2
6. Lc kho các nghiên cu có liên quan 3
CHNG 1: Lụ LUN CHUNG V TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG 5

1.1. Lý lun chung v tín dng….
5
1.1.1. Khái nim tín dng 5

1.1.2. Phân lai tín dng 5

1.1.2.1. Cn c theo mc đích 5
1.1.2.2. Cn c theo thi hn cho vay 5
1.1.2.3. Cn c theo mc đ tín nhim đi vi khách hàng 5

1.1.2.4. Cn c vào phng pháp hoàn tr 6

1.2. Ri ro tín dng và nguyên nhân dn đn ri ro tín dng 6
1. 2.1. Khái nim 6

1.2.2. Phân lai ri ro tín dng 6
1.2.3. Phân loi n 7
1.2.4. Các du hiu ca khan vay có th dn đn n quá hn 9
1.2.5. Nhng thit hi do ri ro tín dng Ngân hàng gây ra 11
1.2.5.1. Thit hi đi vi Ngân hàng 11
1.2.5.1. Thit hi đi vi nn kinh t 11
1.2.6. Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng 12


1.2.6.1. Nguyên nhân t phía ngi vay 12
1.2.6.2. Nguyên nhân t phía Ngân hàng 13
1.2.6.3. Nguyên nhân t th trng 16
1.2.6.4. Các nguyên nhân khác 17
1.3. Phng pháp nghiên cu và thu thp s liu 17
1.3.1. Phng pháp nghiên cu: 17
1.3.1.1. Nghiên cu đnh lng 18
1.3.1.2. Nghiên cu đnh tính 21
1.3.2. Phng pháp thu thp s liu 21
1.4. Kt lun…… 22
CHNG 2: THC TRNG HAT NG TÍN DNG TI CHI NHÁNH
NGỂN HÀNG U T & PHÁT TRIN TP CN TH 23
2.1. Tng quan v Ngân hàng T&PT Vit Nam Chi nhánh TP Cn Th 23
2.2. H thng xp hng tín dng ni b ca BIDV 24
2.3. Tình hình hot đng ca ngân hàng 26
2.3.1. Tình hình huy đng vn qua 3 nm 2007-2009 26
2.3.1.1. Tng ngun vn huy đng qua các nm 26
2.3.1.2. C cu ngun vn huy đng 2007-2009 26
2.3.2. Tình hình cho vay qua 3 nm 2007-2009 28
2.3.2.1. Tng d n tín dng qua các nm 28
2.3.2.2. D n phân theo thi hn cho vay 29

2.3.2.3. D n phân theo thành phn kinh t 29
2.3.2.4. D n phân theo ngành phn kinh t 30
2.3.2.5. D n phân theo nhóm n 31
2.3.3. Kt qu hat đng qua 3 nm 2007-2009 33
2.3.3.1. V thu nhp 33
2.3.3.2. V chi phí 34
2.3.3.3. V li nhun 34


2.4. Phân tích các nhân t nh hng đn ri ro tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng
u t & Phát trin TP Cn Th 35
2.4.1. Mô t mu nghiên cu 35
2.4.1.1. C cu mu theo lai hình kinh t 35
2.4.1.2. C cu mu theo thi hn cho vay 36
2.4.1.3. C cu mu theo ngành kinh t 36
2.4.2. Tình hình s dng vn vay 37
2.4.3. Tình hình kim tra, giám sát s dng vn vay 38
2.4.4. Mt s đc đim khác ca mu nghiên cu 38
2.4.5. Kt qu phân tích mô hình xác sut 39
2.4.6. Kt qu nghiên cu đnh tính 42
2.4.6.1. S bin đng quá nhanh và không d đoán đc ca th trng
th gii……………… 42
2.4.6.2. Ngân hàng thiu thông tin khi đa ra quyt đnh cho vay 43
2.4.6.3. o đc ca cán b tín dng 44
2.4.6.4. Nng lc ca cán b tín dng 45
2.4.6.5. o đc ca khách hàng vay vn 45
2.4.6.6. Nguyên nhân không tuân th các quy đnh, quy trình tín dng 45
2.4.6.7. S kém hiu qu ca c quan pháp lut 46
2.4.6.8. S thanh tra, kim tra, giám sát cha hiu qu ca NHNN 47
2.4.6.9. S điu hành kém linh hot ca chính sách tin t 47

2.4.6.10. Các nguyên nhân khác 47
2.5. Kt lun……………… 48
CHNG 3: MT S GII PHÁP VÀ KIN NGH NHM HN CH RI
RO TÍN DNG TI CHI NHÁNH NGỂN HÀNG T&PT TP CN
TH…………… 49
3.1. Gii pháp đi vi Chi nhánh Ngân hàng u t & Phát trin Vit Nam . 49
3.1.1. inh hng chin lc kinh doanh phù hp 49
3.1.2. Chp hành nghiêm chnh quy ch tín dng, quy trình cho vay 49


3.1.3. Yêu cu vn t có phù hp vi tng ngành ngh 50
3.1.4. Gii pháp v con ngi 50
3.1.4.1. Nâng cao phm cht đo đc ca cán b 50
3.1.4.2. Nâng cao nng lc chuyên môn đi vi lãnh đo và cán b làm
công tác tín dng 51
3.1.4.3. Phát huy vai trò ca cán b quan h khách hàng 52
3.1.5. Nâng cao vai trò công tác qun lỦ ri ro 52
3.1.5.1. Tng cng công tác kim tra, kim soát 52
3.1.5.2. Nâng cao cht lng thm dó ý kin khách hàng 53

3.1.6. Không nên quá coi trng tài sn đm bo n vay 53
3.1.7. S dng các công c bo him 53
3.1.8. Gii pháp v x lỦ ri ro 54
3.2. Kin ngh………………. 55
3 55
3.2.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc Vit nam 55
3.2.3. Kin ngh vi c quan qun lỦ nhà nc 57

3.2.3.1. Kin ngh B k hoch đu t, B tài chính 57
3.2.3.2. Kin ngh vi các cp chính quyn đa phng 57

3.3. Kt lun……………. 58
KT LUN……… 60









1

LI M U
1. S cn thit nghiên cu:
Trong xu hng quc t hoá mnh m nn kinh t th gii, Vit Nam đã
chính thc tr thành thành viên th 150 ca T chc Thng mi Th gii (WTO)
k t ngày 01/11/2007. S kin này s m ra các c hi cng nh các thách thc cho
nn kinh t Vit Nam nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng vì ngày càng hi nhp
sâu và rng hn vào nn kinh t th gii. Do đó, vn đ nâng cao kh nng cnh
tranh ca các Ngân hàng thng mi Vit Nam vi các Ngân hàng nc ngoài, mà
trc mt là nâng cao cht lng tín dng, gim thiu ri ro, đã tr nên cp thit đi
vi h thng Ngân hàng thng mi Vit Nam.
Thc tin hot đng kinh doanh ca Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát
trin TP Cn Th trong nhng nm gn đây bc l nhiu yu kém: Th phn hot
đng ngày càng thu hp, li nhun bình quân trên đu ngi ngày càng gim dn,
nng lc tài chính không trích đ d phòng ri ro theo qui đnh…Là cán b công
tác nhiu nm ti phòng k hoch Tng hp, chuyên viên h tr Ban Giám c
trong công tác lp k hoch và phân tích báo cáo kt qu kinh doanh hàng nm, tôi
đã thy đc nguyên nhân nh hng đn hot đng kinh doanh ca Chi nhánh

Ngân hàng u t và Phát trin TP Cn Th trong nhng nm qua chính là tn tht
t hot đng tín dng. Xut phát t lỦ do trên tôi đã mnh dn chn đ tài: “Phân
tích mt s nhân t nh hng đn ri ro tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng
u t và Phát trin TP Cn Th” nhm tìm ra nhng nguyên nhân chính nh
hng đn ri ro tín dng, t đó đ xut nhng gii pháp phù hp đ phòng nga và
hn ch ri ro tín dng, góp phn nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh và v th
ca Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin TP Cn Th.
2. Mc tiêu nghiên cu:
2.1. Mc tiêu chung:
Mc tiêu chung ca đ tài này là phân tích các nhân t nh hng đn ri ro
tín dng, trên c s đó đ ra các gii pháp nhm hn ch ri ro tín dng ti Chi
nhánh Ngân hàng u t và Phát trin TP Cn Th


2

2.2. Mc tiêu c th:
Mc tiêu 1: Phân tích hiu qu hot đng tín dng ti Ngân hàng u t &
Phát trin TP Cn Th.
Mc tiêu 2: Phân tích các nhân t nh hng đn ri ro tín dng.
Mc tiêu 3:  xut các gii pháp nhm phòng nga và hn ch ri ro tín
dng ti Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin TP Cn Th.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu:
3.1. i tng nghiên cu:
i tng nghiên cu ca đ tài này là nguyên nhân dn đn ri ro tín dng
và các gii pháp nhm hn ch ri ro tín dng.
3.2. Phm vi nghiên cu:
 tài nghiên cu thc trng, phân tích mt s yu t nh hng đn ri ro
tín dng ca Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin TP Cn Th.
25/04/2007 ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.

4. ụ ngha khoa hc vƠ thc tin ca đ tƠi:
Qua kt qu nghiên cu ca lun vn s giúp cho Chi nhánh Ngân hàng u
t và Phát trin TP Cn Th có cái nhìn toàn din hn v hot đng tín dng. 
xut nhng bin pháp phòng nga hu hiu góp phn gim thiu ri ro, nâng cao
cht lng tín dng, đm bo hiu qu hot đng kinh doanh, phát trin Ngân hàng
n đnh và bn vng.
5. Kt cu ca lun vn:
B cc ca đ tài nghiên cu “Phân tích các nhân t nh hng đn ri ro tín
dng ti Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin TP Cn Th” đc chia thành
phn gii thiu, 3 chng vi kt cu và kt lun vi chi tit nh sau:
Phn gii thiu: là các ni dung nhm s lc lý do nghiên cu, mc tiêu,
đi tng và phm vi nghiên cu, Ủ ngha và tính thc tin ca đ tài.

Chng 1: LỦ lun chung v tín dng - Trình bày mt cách tng quát v tín
dng Ngân hàng, c s lỦ thuyt v ri ro tín dng và các nguyên nhân gây ra ri ro


3

tín dng. Ngoài ra trong chng này còn trình bày các phng pháp s dng trong
nghiên cu.
Chng 2: Thc trng v hot đng tín dng và ri ro tín dng ti Chi
nhánh Ngân hàng u t và Phát trin TP Cn Th - Nêu khái quát v Ngân hàng
u t và Phát trin Chi nhánh TP Cn Th, tình hình hot đng kinh doanh ca
Ngân hàng qua 03 nm (2007-2009). Ngoài ra, ni dung chng này cng tin hành
phân tích, đánh giá thc trng hot đng tín dng ca Ngân hàng u t và Phát
trin Chi nhánh TP Cn Th thông qua s liu th cp; Trình bày kt qu nghiên
cu, bao gm kt qu thu đc t phân tích mô hình hi quy và kt qu nghiên cu
đnh tính.

Chng 3: Trên c s phân tích các nguyên nhân gây ra ri ro tín dng, đ
tài s đa ra mt s gii pháp nhm hn ch ri ro tín dng ti Chi nhánh Ngân
hàng u t và Phát trin TP Cn Th và đ xut nhng kin ngh nhm thc hin
các gii pháp đã đ ra.
Kt lun: ánh giá cô đng kt qu thu đc ca đ tài.
6. Lc kho các nghiên cu có liên quan:
Nh đã trình bày, tín dng là hot đng ch yu ca các NHTM Vit Nam
hin nay, nó mang li ngun thu đáng k cho Ngân hàng. Tuy nhiên, bn thân tín
dng li cha đng rt nhiu ri ro nên các Ngân hàng luôn tìm cách nhm kim
soát và hn ch đn mc thp nht ri ro tín dng. ã có rt nhiu nghiên cu v
vn đ này, chúng tôi xin trình bày mt s tài liu có liên quan đn đ tài nghiên
cu.
- Trn c Tun (2001) da vào s liu th cp, Ủ kin cán b Ngân hàng và
nhng thông tin t báo chí, t đó u ra mt s nguyên nhân gây ra ri ro
tín dng ca các NHTM Nhà nc ti Cn Th là: Ngân hàng ch quan trong cho
vay, cán b tín dng thiu thông tin và nng lc phân tích thông tin, do hot đng
sn xut kinh doanh ca khách hàng gp thiên tai  tài cng đã đ ra mt s bin
pháp nhm kim soát ri ro tín dng ca các NHTM Nhà nc .


4

- Trn Quang Phng (2000) đã nêu ra mt s nguyên nhân gây ra ri ro tín
dng đi vi các NHTM tnh Cn Th là: Công tác qun lỦ ca Ngân hàng yu,
Ngân hàng thiu thông tin v khách hàng, Ngân hàng thc hin không nghiêm quy
ch tín dng Trên c s phân tích, đánh giá đ tài cng đ ra mt s gii pháp
nhm hn ch ri ro tín dng.
- Trnh Minh Hng (2005) cho rng mt s nguyên nhân gây ra ri ro tín
dng ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam là: S thay đi ca môi trng
pháp lỦ, thông tin cha đy đ, tâm lỦ ch cho vay doanh nghip Nhà nc, quyt

đnh cho vay cha cht ch  tài cng đ ra mt s gii pháp phòng nga.
Qua tham kho nhng nghiên cu v ri ro tín dng
thông tin trên báo chí cng vi kinh nghim ca bn thân đ phân tích các nguyên
nhân gây ra ri ro tín dng, trên c s đó đ ra nhng gii pháp kim soát và phòng
nga. Ti Thành ph Cn th, theo tìm hiu ca chúng tôi đn nay vn cha có
nghiên cu nào s dng phng pháp nghiên cu đnh lng đ phân tích các nhân
t nh hng đn ri ro tín dng ti các Ngân hàng thng mi. ây có th đc
coi là đim mi ca nghiên cu này.














5

CHNG I
Lụ LUN CHUNG V TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG
1.1. LỦ lun chung v tín dng:
1.1.1. Khái nim tín dng:
- Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên cho vay
(Ngân hàng và các đnh ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghip và

các ch th khác), trong đó bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên đi vay s dng
trong mt thi gian nht đnh theo tha thun, bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô
điu kin vn gc và lãi cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.
- Hot đng tín dng là vic t chc tín dng s dng ngun vn t có, vn
huy đng đ cp tín dng.
- Cp tín dng là vic các t chc tín dng tha thun đ khách hàng s dng
mt khon
tin vi nguyên tc có hoàn tr bng các nghip v cho vay, chit khu,
cho thuê tài chính, bo lãnh Ngân hàng và các nghip v khác.
- Cho vay là mt hình thc cp tín dng, theo đó các t chc tín dng giao
cho khách hàng s dng mt khon tin vào mc đích và thi gian nht đnh theo
nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
1.1.2. Phân lai tín dng:
1.1.2.1. Cn c theo mc đích:
- Cho vay bt đng sn.
- Cho vay công nghip và thng mi.
- Cho vay nông nghip.
- Cho vay các đnh ch tài chính.
- Cho vay cá nhân.
1.1.2.2. Cn c theo thi hn cho vay:
- Cho vay ngn hn.
- Cho vay trung hn.
- Cho vay dài hn.
1.1.2.3. Cn c theo mc đ tín nhim đi vi khách hàng:


6

- Cho vay không đm đm bo.
- Cho vay có đm bo.

1.1.2.4. Cn c vào phng pháp hoàn tr.
- Cho vay trc tip.
- Cho vay gián tip theo các loi sau:
+ Chit khu thng mi.
+ Mua các phiu bán hàng tiêu dùng và máy móc nông nghip tr
góp.
+ Nghip v bao thanh toán (nghip v factoring).
Ngoài các loi cho vay trên đây, Ngân hàng còn thc hin các nghip v bo
lãnh cho khách hàng bng uy tín ca mình.
1.2. Ri ro tín dng vƠ nguyên nhơn dn đn ri ro tín dng:
1.2.1. Khái nim:
- Ri ro tín dng là các tn tht phát sinh t vic khách hàng không tr đc
đy đ c gc và lãi ca khon vay hoc khách hàng thanh toán n gc và lãi không
đúng hn sau khi đc cp các khon tín dng.
- Qun lỦ ri ro tín dng là quá trình Ngân hàng tác đng đn hot đng tín
dng thông qua b máy và công c qun lỦ đ phòng nga, cnh báo, đa ra các
bin pháp nhm hn ch đn mc ti đa vic không thu đc đy đ c gc và lãi
ca khon vay hoc thu gc và lãi không đúng hn.
- Ri ro tín dng không ch gii hn  hot đng cho vay mà còn bao gm
nhiu loi hot đng mang tính cht tín dng khác ca Ngân hàng nh: Bo lãnh,
cam kt, chp nhn tài tr thng mi, cho vay  th trng liên Ngân hàng, trái
quyn, swaps, đng tài tr.
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng:
Ri ro tín dng bao gm ri ro danh mc (Portfolio risk) và ri ro giao dch
(Transaction risk).
- Ri ro danh mc đc phân ra hai loi: Ri ro ni ti và ri ro và ri ro tp
trung.


7

+ Ri ro ni ti xut phát t các yu t mang tính riêng bit ca ch th đi
vay hoc ngành kinh t.
+ Ri ro tp trung là mc d n cho vay đc dn cho mt s khách hàng,
mt ngành ngh kinh t hoc mt s loi cho vay hoc mt khu vc đa lỦ.
- Ri ro giao dch gm có 3 thành phn: Ri ro la chn, ri ro đm bo và
ri ro nghip v.
+ Ri ro la chn là ri ro liên quan đn thm đnh và phân tích tín dng.
+ Ri ro đm bo xut phát t các tiêu chun đm bo.
+ Ri ro nghip v là ri ro liên quan đn qun tr hot đng cho vay.
1.2.3. Phân loi n:
Theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/2005 và Quyt đnh
18/2007/Q-NHNN ngày 25/04/2007 ca Thng c NHNN Vit Nam thì các
khon cho vay ca các NHTM s đc chia thành 05 nhóm nh sau:
- Nhóm 1 (N đ tiêu chun) bao gm:
+ Các khon n trong hn và các t chc tín dng đánh giá là có kh nng
thu hi đy đ c gc và lãi đúng hn;
+ Các khon n quá hn di 10 ngày và t chc tín dng đánh giá là có kh
nng thu hi đy đ gc và lãi quá hn và thu hi đy đ gc và lãi đúng thi hn
còn li;
+ Các khon n quá hn nhng khách hàng đã tr đy đ phn n gc và lãi
b quá hn và n gc và lãi ca các k hn tr n tip theo trong thi gian ti thiu
sáu (06) tháng đi vi khon n trung và dài hn, ba (03) tháng đi vi khon n
ngn hn, k t ngày bt đu tr đy đ n gc và lãi b quá hn; đng thi có tài
liu, h s chng minh các nguyên nhân làm khon n b quá hn đã đc x lỦ,
khc phc và t chc tín dng có đi c s đánh giá là khách hàng có tr nng tr
đy đ n gc và lãi đúng thi hn còn li.
+ Các khon n đc c cu li k hn tr n nhng khách hn đã tr đy đ
n gc và lãi theo thi hn tr n đc c cu li trong thi gian ti thiu sáu (06)
tháng đi vi khon n trung và dài hn, ba (03) tháng đi vi các khon n ngn

8

hn, k t ngày bt đu tr đy đ gc và lãi theo thi hn đc c cu li; đng
thi có tài liu, h s chng minh các nguyên nhân làm khon n phi c cu li
thi hn tr n đã đc x lỦ, khc phc và t chc tín dng có đ c s đ đánh
giá là khách hàng có kh nng tr đy đ n gc và lãi đúng thi hn đã đc c
cu li.
- Nhóm 2 (N cn chú Ủ) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 10 ngày đn 90 ngày;
+ Các khon n điu chnh k hn tr n ln đu (đi vi khách hàng là
doanh nghip, t chc thì t chc tín dng phi có h s đánh giá khách hàng v
kh nng tr n đy đ n gc và lãi đúng k hn đc điu chnh ln đu);
+ Các khon n khác ca cùng mt khách hàng b liên đi.
- Nhóm 3 (N di tiêu chun) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180 ngày;
+ Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu, tr các khon n điu
chnh k hn tr n ln đu đã đc phân loi vào nhóm 2;
+ Các khon n đc min hoc gim lãi do khách hàng không đ kh nng
tr lãi đy đ theo hp đng tín dng;
+ Các khon n khác ca cùng mt khách hàng b liên đi.
- Nhóm 4 (N nghi ng) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 181 đn 360 ngày;
+ Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo
thi hn tr n đc c cu li ln đu;
+ Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai;
+ Các khon n khác ca cùng mt khách hàng b liên đi.
- Nhóm 5 (N có kh nng mt vn) bao gm:
+ Các khon n quá hn trên 360 ngày;

+ Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn 90 ngày tr lên
theo thi hn tr n đc c cu li ln đu;


9

+ Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai theo thi hn tr n
đc c cu li ln th hai;
+ Các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên, k c cha b
quá hn hoc đã quá hn;
+ Các khon n khoanh, n ch x lỦ;
+ Các khon n khác ca cùng mt khách hàng b liên đi.
Nh vy, cht lng các khon vay s đc chia thành nm (05) mc theo
cách phân nhóm n vi nhóm 1 là nhng khon vay tt nht và nhóm 5 là nhng
khon vay xu nht. Ri ro tín dng s t l nghch vi cht lng khon vay vi
nhóm 1 là nhng khon vay có ri ro thp nht và nhóm 5 là nhng khon vay có
ri ro cao nht.
1.2.4. Các du hiu ca khon cho vay có th dn đn n quá hn:
Giám sát tng khon cp tín dng nhm phát hin các “du hiu cnh báo
sm” đ có bin pháp khc phc kp thi là thc hin kim tra giám sát khách hàng.
Trong thc t, có nhiu biu hin ca khon cp tín dng s gp khó khn nh sau:
- Thu nhp ca ngi vay không n đnh, công vic thay đi thng xuyên.
- Khách hàng chm tr trong vic np các báo cáo tài chính cho Ngân hàng
nh báo cáo luân chuyn vn, báo cáo kt qu kinh doanh, bng cân đi k toán
- Khách hàng c tình chm tr các cuc ving thm c s sn xut ca mình
đi vi cán b tín dng.
- Khách hàng s dng vn vay sai mc đích.
- Khách hàng s dng vn vay đúng mc đích nhng nhn vn trong tình
trng chm tr so vi k hoch, có th do khách hàng tìm kim đc ngun vn
khác r hn. Hoc cng có th do hot đng sn xut kinh doanh nghip có chiu

hng phát trin không lành mnh.
- Có s gia tng bt thng ca lng hàng tn kho.
- S d trên tài khon tin gi ca ngi vay ti Ngân hàng gim sút, hin
tng rút séc quá s d hoc séc thanh toán b tr li.
- Khách hàng có Ủ xin hoãn n hoc kht n.


10

- Hoàn tr n vay Ngân hàng chm hoc quá k hn hoc không đy đ nh
cam kt trong hp đng tín dng.
- Có s bin đng ln v t chc ca doanh nghip nh thay đi ca ban
lãnh đo doanh nghip.
- Hot đng sn xut kinh doanh b nh hng do nhng yu t khách quan
nh bão lt, ho hon hay do cháy kho hàng, mt trm, tham ô.
Quy trình tín dng Các du hiu có th dn đn ri ro

Hình 1.1: Mô hình ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng.

Lp h s tín dng
Gii ngơn
Theo dõi n
Thu hi n
n đ ngh ca KH
Thm đnh
Xét duyt
i tng sai
Không phát hin đc ri ro

Vt mc, sai quy trình
Thông tin không chính xác
Vt mc cho phép, không đ cn c
chng minh mc đích s dng vn
Không xác đnh đc hƠng hóa/
vt t hình thƠnh bng vn vay
HƠng hoá hình thƠnh bng vn vay
đƣ b bán hoc không tiêu th đc


11

1.2.5. Nhng thit hi do ri ro tín dng Ngân hàng gây ra:
1.2.5.1. Thit hi đi vi Ngân hàng:
-  đng vn: n hn thanh toán, khách hàng không thc hin đc cam
kt thanh toán ca mình. Vì vy, Ngân hàng s thc hin c cu li thi hn tr n
ca khách hàng hoc phi chuyn n quá hn, Ngân hàng s b  đng vn. Các
khon n quá hn hay c cu li thi hn tr n làm cho NHTM ri vào tình trng
đn hn phi tr cho ngi gi tin nhng vn cha thu đc n t ngi vay. Vic
b mt kh nng thanh toán tm thi ca NHTM s làm gim uy tín kinh doanh ca
Ngân hàng mt cách nghiêm trng, có th dn đn hin tng nhng ngi gi tin
đng lot đòi rút tin, đy Ngân hàng đn b vc phá sn.
- Mt vn: Ri ro không thu đc n tc là Ngân hàng mt vn. iu này có
th dn đn kinh doanh thua l, Ngân hàng mt kh nng thanh toán và thm chí
phá sn. Mt khác khi các khách hàng không tr đc thì các Ngân hàng buc phi
s dng các bin pháp x lỦ tài sn đm bo đ thu hi n. Tuy nhiên, ri ro cng
tim n ngay c trong các tài sn đm bo n do đánh giá tài sn th chp và cm c
không đúng giá tr thc.Tài sn bo đm không đáp ng nhu cu ca th trng và
khó chuyn nhng nên nu mun phát mi tài sn th chp hoc cm c cng rt
khó . Mt khác mt s tài sn càng đ càng b mt giá và có th b hao mòn vô hình
hay hu hình, hn na Ngân hàng còn mt thêm chi phí bo qun tài sn làm tng
thêm chi phí ca Ngân hàng .
1.2.5.2. Thit hi đi vi nn kinh t :
Hot đng ca Ngân hàng có liên quan đn toàn b các hot đng ca nn kinh t.
Vì vy, khi ri ro tín dng xy ra làm phá sn mt vài Ngân hàng thì có tác đng rt mnh
đe da s tn ti ca các NHTM khác, nhiu khi vi phn ng dây chuyn s kéo theo s
sp đ ca nhiu NHTM trong nn kinh t. S sp đ này s dn ti nguy c ri lon lu
thông tin t trong nc, làm gim giá đng bn t, dn đn đình tr sn xut kinh doanh,
gây khng hong kinh t trm trng. S tác đng này không ch có nh hng mnh m
trong phm vi mt quc gia mà nó có th nh hng đn nn kinh t ca các nc có liên
quan và lan rng ra đn nn tài chính th gii.

12

Thc hin tt vic phân tích ri ro trong hot đng tín dng nhm mc đích ngn
nga ri ro tín dng không xy ra đi vi Ngân hàng. Mt trong nhng nhân t quan trng
nht trong đánh giá kh nng cân đi vn ca Ngân hàng là xác đnh ri ro tht thoát vn
có th xy ra.
 hiu rõ hn, chúng ta tin hành phân tích chi tit mt s nguyên nhân gây
ra RRTD.
1.2.6. Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng:
Trong quan h tín dng có hai đi tng tham gia là Ngân hàng cho vay và
ngi đi vay. Nhng ngi đi vay s dng tin vay trong mt thi gian, không gian
c th, tuân theo s chi phi ca nhng điu kin c th nht đnh mà ta gi là môi
trng kinh doanh, và đây là đi tng th ba có mt trong quan h tín dng.
1.2.6.1. Nguyên nhân t phía ngi vay:
- Tim lc tài chính không mnh:
Nng lc tài chính nh hng trc tip đn ri ro tng th ca khách hàng.
Không có giao dch nào là phi ri ro, nu khách hàng có tim lc tài chính thì vic
mt giao dch không thành công s không làm khách hàng mt đi kh nng tr n,
còn nu điu kin tài chính suy yu s có nh hng ti tt c các giao dch, khi mt
giao dch không thành công, lp tc nó s nh hng đn kh nng tr n ca khách
hàng.
- o đc, uy tín và nng lc ca ngi vay:
ây là mt trong nhng yu t tác đng đn kh nng hoàn tr n vay. Khi
mt ngi có đo đc, uy tín thì s có nhiu thun li trong kinh doanh, ngay c khi
h gp khó khn v tài chính thì s đc nhiu ngi sn lòng giúp đ. Ngc li,
mt ngi không có đo đc, uy tín thì không ch không thun li trong làm n mà
ngay c khi có tin, đôi lúc h cng không tr n cho Ngân hàng. Mc dù vy, yu
t này không d đánh giá, do ngun cung cp thông tin  Vit Nam hin nay còn rt
hn ch và hu ht là phi chính thc.

Bên cnh vn đ đo đc, uy tín thì nng lc qun tr, làm n và kinh nghim
ca ngi vay cng rt quan trng bi nó nh hng trc tip đn vic t chc thc


13

hin d án, phng án kinh doanh mt cách hiu qu đ ly tin tr n vay cho
Ngân hàng. Ngoài ra, vic khách hàng s dng vn vay không đúng mc đích cng
là nguyên nhân dn đn ri ro ca món vay.
1.2.6.2. Nguyên nhân t phía Ngân hàng:
- Các Ngân hàng không có đc mt chính sách qun tr tín dng hp lỦ:
Hot đng tín dng mang li ngun thu ch yu cho các Ngân hàng, do vy
mt chính sách tín dng phù hp vi đc đim ngun vn, ngun nhân lc, mng
li, kh nng qun tr ri ro s giúp hot đng tín dng đt hiu qu cao hn.
Mt chính sách tín dng tt phi là mt ng dng thông minh ca nhng nguyên tc
tín dng thích hp vi nhng thay đi ca các nhân t và môi trng kinh t. Các
Ngân hàng cn phi làm tt công tác d báo và đnh hng cho các đn v trc
thuc ca mình trong tng giai đon phát trin kinh t. Nu không thc hin tt thì
nhng khuyn cáo v ngành hàng nào không nên hoc hn ch cho vay thng ch
đc đa ra khi ri ro tín dng đã phát sinh  mt s Chi nhánh khác hay tín dng
đã tng trng đn mc nóng.
Chính sách tín dng ca Hi s chính là rt cn thit nhng cha đ, bn thân
mi đn v thành viên cng phi đ ra đc mt chính sách tín dng phù hp vi
đa bàn hot đng và khai thác tt nht nng lc ct lõi ca mình.
Tm nhìn không tt ca các Ngân hàng cng là nguyên nhân ca tình trng
cnh tranh thu hút khách hàng bng cách gim tiêu chun xét duyt cho vay dn đn
ri ro tín dng.
- Quy trình cp tín dng và mô hình qun tr ri ro cha phù hp:
Quy trình tín dng là bng tng hp mô t các bc c th t khi tip nhn
nhu cu vay vn ca khách hàng cho đn khi Ngân hàng quyt đnh cho vay, gii

ngân, thu n và thanh lỦ hp đng tín dng. Nu quy trình tín dng không cht ch
thì rt d dn đn tình trng cán b s không thc hin đy đ các bc và nhng
th tc cn thit khi quyt đnh cho vay và nh vy các khon vay s tim n nguy
c ri ro rt cao. Bên cnh đó, vic đ mt b phn thm chí mt cán b thc hin


14

toàn b chc nng thm đnh, cho vay, thu n và qun lỦ ri ro cng s làm quá ti
và tng nguy c xy ra ri ro đo đc  cán b làm công tác tín dng.
- Nng lc ca cán b tín dng còn yu:
Nu cán b tín dng không có đc nng lc d báo, phân tích ngành, phân
tích tài chính, phát hin và x lỦ các khon vay có vn đ thì s dn đn vic nhiu
quyt đnh cho vay mang tính cm tính, đc đa ra trên c s thông tin không
đc cân nhc đy đ hoc phin din, nh ch da vào tài sn th chp hay bn
thân phng án kinh doanh mà b qua nng lc tài chính ca doanh nghip, s dn
đn ri ro.
Cán b tín dng cn phát hin sm các khon vay có vn đ đ có bin pháp
can thip kp thi, không th đ khi phát sinh n xu, n quá hn ri mi đ ra các
bin pháp x lỦ. Cán b tín dng cng cn phi t vn, h tr khách hàng vt qua
giai đon khó khn.
K nng thng lng vi khách hàng, tính ch đng trong công vic, kh
nng kim soát chng t vay, kin thc pháp lut ca cán b tín dng yu s dn
đn vic máy móc, áp đt loi sn phm tín dng và k hn n cho khách hàng mà
không tìm hiu nhu cu thc t ca hot đng ca khách hàng đ t đó t vn cho
khách hàng. Thi hn cho vay và k hn tr n không phù hp vi chu k kinh
doanh thc t, vi dòng tin ca khách hàng, dù lng hay cht hn, đu là nguyên
nhân gây ra các khon n có vn đ.
Yu t con ngi có th coi là yu t có tác đng ln nht v phía Ngân hàng
đn tính ri ro ca hot đng tín dng.

- Giám sát, kim tra sau khi cho vay không cht ch:
Công tác giám sát món vay, đánh giá li đnh k v khách hàng, khon vay
và tài sn th chp b buông lng, đc bit đi vi nhng khách hàng có quan h tín
dng lâu dài, cán b tín dng thng có tâm lỦ c n, tin khách hàng và b qua ch
đ kim tra đnh k, phng pháp kim tra không khoa hc, không phát hin đc
nhng du hiu bt thng trong hot đng ca khách hàng.
- nh giá khon vay không theo mc đ ri ro ca khách hàng:


15

Vic đnh giá khon vay không đúng mc đ ri ro ca khách hàng, làm
thiu ht ngun bù đp ri ro ca Ngân hàng và làm tng mc đ RRTD t c hai
phía Ngân hàng và khách hàng. Chính sách lãi sut không khoa hc đã đ Ngân
hàng  hai thái cc: (1) cho vay d dãi vi lãi sut thp, không đ ngun bù đp ri
ro mà phi t 7 đn 10 nm sau mi bc l, (2) đn khi ht ngun thì yêu cu lãi
sut cho vay cao cng vi điu kin kht khe dn đn mt d án có đ an toàn và
chp nhn khách hàng có đ ri ro cao.
- Tâm lỦ  li tài sn th chp:
Liên quan đn tài sn đm bo n vay, ri ro thng xy ra  các tình hung:
(i) Không có tài sn đm bo, (ii)  li tài sn th chp mt cách thái quá và (iii)
nhn tài sn th chp không đ điu kin và tính pháp lỦ ca quyn s hu, tính
thanh khon và yêu cu không tranh chp. Tài sn đm bo n vay là phng án d
phòng khi d án kinh doanh ca khách hàng gp ri ro, dòng tin không nh d
kin. Song tâm lỦ  li tài sn đm bo cng là mt yu t gây ra ri ro, do các
khon vay cn đc tr bng tin ch không phi bng tài sn.
- Không đa dng hóa danh mc đu t:
Các Ngân hàng không có b phn qun lỦ ri ro cho toàn b danh mc đ
tính toán t trng đu t đi vi tng ngành hàng, loi cho vay phân theo thi hn
và loi tin đ có ri ro thp nht, phù hp vi chin lc, c cu ngun vn và

nng lc bn thân Ngân hàng. Vic các Ngân hàng cho vay quá nhiu vào mt
ngành ngh hay mt nhóm đi tng khách hàng nh doanh nghip nhà nc s rt
d dn đn ri ro.
- Ri ro đo đc ca cán b Ngân hàng:
B phn tín dng là ni trc tip thm đnh d án vay vn và kh nng tr
n ca khách hàng cng nh trc tip kim tra kho hàng, tài sn th chp, giám sát
gii ngân, kim tra s dng vn vay, là đu mi tip xúc vi khách hàng nên nu
đo đc ngh nghip không tt s nh hng trc tip đn cht lng món vay và
kh nng thu hi n ca Ngân hàng.
- Chính sách qun tr ngun nhân lc:


16

Cán b tín dng là ngi trc tip tham gia vào sn phm có tính ri ro nht
trong hot đng Ngân hàng. Chính sách tuyn dng, s dng, đãi ng và đ bt cán
b tín dng  các Ngân hàng có tác đng trc tip đn hiu qu thc thi chin lc,
chính sách tín dng ca Ngân hàng. Mt chin lc, chính sách qun tr tín dng tt
mà không đi kèm chính sách đúng đn v ngun nhân lc s không đt đc hiu
qu mong mun và gián tip tng nguy c ri ro đo đc  cán b tín dng.
1.2.6.3. Nguyên nhân t th trng:
- Chu k kinh t:
S tng trng kinh t có tính chu k do đó hot đng sn xut kinh doanh
ca ngi đi vay tt hay xu ph thuc rt ln vào tng giai đon phát trin kinh t.
Trong thi k kinh t tng trng, các ngành nói chung đu kinh doanh thun li
hn, t l thu hi n tng đng thi d n đi vi nn kinh t cng tng làm gim t
l các khon n xu. Ngc li, trong thi k suy thoái, các ngành kinh doanh, đc
bit kinh doanh bt đng sn…s gp khó khn hn, các món vay, đc bit là trung,
dài hn đc quyt đnh d dãi trong thi k tng trng s tr thành n khó đòi vài
nm sau đó. Các Ngân hàng cn lu Ủ yu t này trc khi quyt đnh cho vay.

- Lãi sut, lm phát, t l d tr bt buc:
Lãi sut c bn cao phn ánh chính sách can thip ca Ngân hàng Trung
ng khi lm phát vt qua mc đ nào đó. Khi lãi sut, t l d tr bt buc tng,
ngun vn ca các Ngân hàng s khan him hn đng thi hot đng tín dng cng
phi đi mt vi ri ro cao hn. Khi lãi sut cao buc ngi vay phi thc hin các
phng án kinh doanh mo him hn hoc khuyn khích nhng khách hàng có đ
ri ro cao hn vay vn Ngân hàng.
- Th trng bt đng sn:
Rt nhiu khon vay ca cá nhân có mc đích mua nhà, đt, đc đm bo
bng bt đng sn, ngun tr n cng t kinh doanh bt đng sn ch không phi t
dòng tin thng xuyên, n đnh. Các khon n này có nguy c tim n ri ro rt
cao do th trng bt đng sn có tính bt n cao và nhng thay đi do chính sách
ca Nhà nc s rt khó d đoán.