THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG SÁP NHẬP VÀ MUA LẠI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH



Nguyn Th Phng Bích



THÚC Y HOT NG SÁP NHP VÀ MUA LI
CA NGÂN HẨNG THNG MI VIT NAM



LUN VN THC S KINH T









TP.H Chí Minh – Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

Nguyn Th Phng Bích


THÚC Y HOT NG SÁP NHP VÀ MUA LI
CA NGÂN HẨNG THNG MI VIT NAM

Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
Mư s : 60340201

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC
PGS - TS Bùi Kim Yn




TP. H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu khoa hc đc lp ca riêng tôi.
Các s liu s dng trong lun vn có ngun gc rõ ràng, kt qu nêu trong lun vn
này là trung thc.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v li cam đoan ca mình.

TP.H Chí Minh, ngày 27 tháng 06 nm 2014
Tác gi

Nguyn Th Phng Bích







MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng biu
Danh muc các biu đ và đ th
LI M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. B cc ca lun vn 3
CHNG I : TNG QUAN V HOT NG SÁP NHP VÀ MUA LI CA
NGÂN HÀNG 4
1.1. Lý thuyt v hot đng sáp nhp và mua li (M&A) ngân hàng 4
1.1.1. Khái nim v M&A ngân hàng 4
1.1.2. Bn cht ca hot đng M&A ngân hàng 5
1.1.3. Phân loi các hình thc M&A ngân hàng 5
1.2. ng c thc hin M&A ngân hàng 7

1.2.1. Gim s lng ngân hàng 7
1.2.2. áp ng yêu cu v vn 8
1.2.3. Nâng cao nng lc cnh tranh và hiu qu hot đng 8
1.2.4. Ci thin thanh khon 9
1.2.5. Gim t l n xu 9
1.2.6. Gim chi phí gia nhp th trng 9
1.3. Tác đng ca hot đng M&A ngân hàng 10
1.3.1. Mt tích cc 10
1.3.2. Mt tiêu cc 13
1.4. C s đánh giá hot đng M&A ngân hàng 14
1.5. Kinh nghim ca th gii và mt s bài hc cho Vit Nam v hot đng M&A
ngân hàng 16
1.5.1. Kinh nghim ca th gii v hot đng M&A ngân hàng 16
1.5.2. Mt s bài hc cho Vit Nam 20
Kt lun chng 1 21
CHNG II : THC TRNG HOT NG SÁP NHP VÀ MUA LI CA
NGÂN HẨNG THNG MI VIT NAM 22
2.1. Tng quan h thng ngân hàng thng mi (NHTM) Vit Nam 22
2.1.1. Nhng thành tu đt đc 22
2.1.2. Nhng thách thc đt ra đi vi h thng NHTM Vit Nam 26
2.2. C s pháp lý cho hot đng M&A trong lnh vc ngân hàng 29
2.2.1. Các lut điu chnh chung cho hot đng M&A 29
2.2.2. Các vn bn quy đnh hot đng M&A trong lnh vc ngân hàng 30
2.3. Thc trng hot đng M&A ca NHTM Vit Nam 31
2.3.1. Giai đon trc nm 2005 31
2.3.2. Giai đon t nm 2005 đn 2013 34
2.3.3. ánh giá hot đng M&A ca NHTM Vit Nam 39
2.4. Nhng yu t thúc đy hot đng M&A ca NHTM Vit Nam 47
2.4.1. Áp lc n xu 47
2.4.2 Áp lc cnh tranh 48

2.4.3. Ngân hàng Nhà nc khuyn khích các TCTD tin hành M&A 49
2.4.4. Quy mô vn và tài sn nh 49
2.4.5. Vn đ s hu chéo gia các ngân hàng 51
Kt lun chng 2 52
CHNG 3 : CÁC GII PHÁP THÚC Y HOT NG M&A CA NGÂN
HẨNG THNG MI VIT NAM 53
3.1. Nhóm gii pháp v phía NHTM Vit Nam 53
3.1.1. Lưnh đo các NHTM Vit Nam cn phi thay đi t duy, nhn thc mi
v hot đng M&A ngân hàng 53
3.1.2. Hot đng M&A ca NHTM Vit Nam phi xut phát t nguyn 54
3.1.3. La chn t chc t vn hot đng M&A ngân hàng có uy tín, kinh
nghim và chuyên nghip, am hiu NHTM Vit Nam 54
3.1.4. Vn đ la chn đi tác 55
3.1.5. Vn đ đnh giá ngân hàng và phng pháp đnh giá 56
3.1.6. Tuyên truyn đy đ nhng thông tin cn thit v hot đng M&A 58
3.1.7. Xây dng chin lc gii quyt các vn đ hu M&A 58
3.2. Nhóm gii pháp v phía Nhà nc 63
3.2.1. Nâng cao vai trò ca NHNN Vit Nam trong đnh hng và l trình thúc
đy hot đng M&A ngân hàng 63
3.2.2. Hoàn thin khung pháp lý v hot đng M&A 65
3.2.3. Tng cng các bin pháp nhm gim thiu thông tin bt cân xng 67
3.2.4. Khuyn khích hình thành các công ty t vn và đào to các nhà t vn
M&A chuyên nghip 68
3.2.5. iu chnh chính sách thu hút các nhà đu t nc ngoài 69
3.2.6. Xây dng quy đnh, quy trình chun v đnh giá ngân hàng 70
3.2.7. Xây dng chin lc x lý n xu hu M&A 71
Kt lun chng 3 73
KT LUN 74
Danh mc tài liu tham kho
DANH MC CÁC CH VIT TT

Ch vit tt Ch vit đy đ
CAR : H s an toàn vn ti thiu
CTG : NH TMCP Công Thng Vit Nam
FDIC : Tp đoàn Bo him tin gi Liên bang M
FSC : U ban giám sát tài chính
Habubank : Ngân hàng thng mi c phn Phát trin nhà Hà Ni
M&A : Sáp nhp và mua li
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NH TMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NH TMNN : Ngân hàng thng mi nhà nc
SCB : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
SHB : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn – Hà Ni
TCKT : T chc kinh t
TCTD : T chc tín dng
VAMC : Công ty qun lỦ tài sn
WTO : T chc thng mi th gii




DANH MC CÁC BNG BIU
Th t bng
Tên bng
Trang
Bng 2.1
Mt s thng v M&A ca NHTM Vit Nam 1997 - 2004
32
Bng 2.2
Mt s ch tiêu ca NH TMCP Phng Nam trc và sau sáp nhp

33
Bng 2.3
Mt s thng v M&A ca NHTM Vit Nam 2005 - 2013
36
Bng 2.4
Mt s ch tiêu ca SCB trc và sau sáp nhp
37
Bng 2.5
Vn c phn ca CTG và mt s ngân hàng trong khu vc
50
Bng 2.6
Tng tài sn ca CTG và mt s ngân hàng trong khu vc
50











DANH MC CÁC BIU  VẨ  TH
Th t hình
Tên hình
Trang
Hình 2.1
Vn điu l ca mt s NHTM Vit Nam 2009 - 2013

23
Hình 2.2
Tng tài sn ca mt s NHTM Vit Nam 2009 - 2013
23
Hình 2.3
Tng trng huy đng tin gi t TCKT, dân c theo loi tin
và lãi sut huy đng bình quân 2011 - 2013
24
Hình 2.4
C cu tín dng theo loi hình kinh t 2011 - 2013
25
Hình 2.5
T l n xu và n quá hn ca h thng ngân hàng 2011 - 2013
26












1
LI M U
1. LỦ do chn đ tƠi
Th nht, trên th gii, hot đng sáp nhp và mua li ngân hàng đư có t

lâu đi, và đang là xu th thi đi trong khng hong tài chính th gii và suy thoái
kinh t, đa đn nhiu c hi và cng nh không ít thách thc trong quá trình hi
nhp kinh t toàn cu. i vi Vit Nam, lnh vc này còn rt mi m, ch mi hình
thành và phát trin t nhng nm đu ca thp niên 90 cho đn nay. S thành công
ca hot đng sáp nhp và mua li ngân hàng trên th gii trong thi gian qua và xu
hng hi nhp toàn cu, nâng cao nng lc cnh tranh cng là mt tt yu khách
quan thúc đy hot đng sáp nhp và mua li ca ngân hàng thng mi Vit Nam
phát trin.
Th hai, hot đng sáp nhp và mua li ngân hàng có mt Ủ ngha tìm kim
gia tng thêm sc mnh tài chính và quy mô, m rng mng li giao dch, phát
huy th mnh ca tng ngân hàng vn có, đa dng hóa sn phm dch v và phân
khúc la chn th trng. Mt khác, hot đng sáp nhp và mua li s giúp cho ngân
hàng mi có đc nhng u th và khc phc nhc đim ca tng ngân hàng riêng
l trc đó nh : tng cng đi ng lưnh đo, tinh gn b máy nhân s, các phòng
ban không cn thit, tit gim chi phí, hot đng hiu qu hn và tr nên mnh hn.
S thit thc cho thy Ủ ngha chung ca hot đng này là rt kinh t nh mt phép
tính có giá tr cng hng nhiu hn v li ích đt đc. Qua kinh nghim ca mt
s ngân hàng trên th gii cho thy, chính vic tin hành sáp nhp và mua li to ra
giá tr c phn ca c đông ln hn tng giá tr hin ti ca các ngân hàng riêng r
trc khi thc hin giao dch.
Th ba, Vit Nam đư cam kt tham gia T chc thng mi th gii WTO
và thc hin m ca ngành tài chính ngân hàng hoàn toàn trong xu th hi nhp
toàn cu, dòng vn nc ngoài đu t v Vit Nam mà các ngân hàng thng mi
trong nc rt d b thâu tóm không theo Ủ mun, áp lc cnh tranh vi các chi
2
nhánh ngân hàng nc ngoài ti Vit Nam s gia tng do các ngân hàng trong nc
có quy mô nh, kh nng cnh tranh thp, và yu hn v nng lc tài chính, kinh
nghim kinh doanh quc t, công ngh, cng nh nng lc ca đi ng lưnh đo,
nhân viên ngân hàng.  tn ti và phát trin trong môi trng này, các ngân hàng
thng mi Vit Nam phi thông qua hot đng sáp nhp và mua li đ góp phn

nâng cao nng lc cnh tranh, nu không mun phá sn hoc b thâu tóm trong
tng lai.
Th t, vi vai trò qun lỦ nhà nc v hot đng ngân hàng, cn phi có
đnh hng chin lc sáp nhp và mua li ngân hàng, nu đ các ngân hàng
thng mi c phn nh, hot đng kinh doanh yu kém, mt kh nng thanh khon
hot đng kéo dài s tim n ri ro, gây nguy hi và tác đng xu đn h thng ngân
hàng nói riêng và nn kinh t nói chung.
T nhng lý do trên, tôi chn đ tài “Thúc đy hot đng sáp nhp và mua
li ca ngân hàng thng mi Vit Nam” làm lun vn thc s ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu là làm sáng t nhng vn đ sau :
- Nghiên cu c s lý lun v hot đng sáp nhp và mua li ca hàng.
- Phân tích, đánh giá thc trng hot đng sáp nhp và mua li ca ngân hàng
thng mi Vit Nam.
- Trên c s lý lun và thc trng, đ xut các gii pháp thúc đy hot đng
sáp nhp và mua li ca ngân hàng thng mi Vit Nam.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu : thc trng hot đng sáp nhp và mua li ca ngân
hàng thng mi Vit Nam.
Phm vi nghiên cu : các ngân hàng thng mi Vit Nam.
Thi gian nghiên cu : trong hai giai đon trc nm 2005 và t nm 2005
đn nm 2013.
3
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn này đc nghiên cu da trên vic phi hp các phng pháp
phân tích đnh tính, h thng hóa lý lun, nêu lên nhng ni dung c bn v sáp
nhp và mua li ngân hàng; tng hp, thng kê, so sánh quy mô hot đng trc và
sau hot đng sáp nhp, mua li ca mt s ngân hàng thng mi trong thi gian
qua, t đó đánh giá thc trng và đ xut các gii pháp cho vn đ này.
5. B cc ca lun vn

Lun vn gm ba phn chính :
Chng 1 : Tng quan v hot đng sáp nhp và mua li ca ngân hàng.
Chng 2 : Thc trng hot đng sáp nhp và mua li ca ngân hàng thng
mi Vit Nam.
Chng 3 : Các gii pháp thúc đy hot đng sáp nhp và mua li ca ngân
hàng thng mi Vit Nam.





4
CHNG 1
TNG QUAN V HOT NG
SÁP NHP VÀ MUA LI CA NGÂN HÀNG
1.1. Lý thuyt v hot đng sáp nhp vƠ mua li (M&A) ngân hàng
1.1.1. Khái nim v M&A ngân hàng
Thut ng sáp nhp và mua li đc dch t thut ng ting Anh “Mergers &
Acquisitions”, vit tt là M&A, th hin hot đng hai hay nhiu doanh nghip kt
hp vi nhau nhm đt đc nhng mc tiêu đư đc xác đnh trc trong chin
lc kinh doanh ca mình. Ngân hàng là mt loi hình doanh nghip đc bit nên
M&A ngân hàng cng có bn cht tng t nh M&A doanh nghip nói chung.
1.1.1.1. Sáp nhp (Mergers)
Sáp nhp là hình thc kt hp mà mt hoc nhiu ngân hàng cùng loi (gi là
ngân hàng b sáp nhp) chuyn toàn b tài sn, quyn, ngha v và li ích hp pháp
ca mình sang mt ngân hàng khác (gi là ngân hàng nhn sáp nhp). Bên b sáp
nhp gi là ngân hàng mc tiêu. Ngân hàng mc tiêu s chm dt s tn ti sau khi
sáp nhp. Khi đó, thông thng thng hiu ca ngân hàng mc tiêu s mt đi,
chuyn tên cùng ngân hàng tip nhn.
1.1.1.2. Mua li (Acquisitions)

Mua li là hình thc kt hp mà mt ngân hàng mua li mt phn hoc toàn
b c phn ca ngân hàng kia. Khi mt ngân hàng tin hành mua li mt ngân hàng
khác và đt mình vào v trí ch s hu mi thì thng v đó đc gi là mua bán.
Di khía cnh pháp lý, bên b mua li không còn tn ti và c phiu ca bên mua
không b nh hng. Thông thng ngân hàng có th tin hành mt trong hai cách
mua li nh sau : mua li c phiu, mua li tài sn.
Sáp nhp và mua li toàn b đu là s kt hp ca hai hoc nhiu ngân hàng
thành mt ch th duy nht còn hot đng. Tuy nhiên, sáp nhp là s kt hp ca
5
nhng ngân hàng tng đng vi nhau (v quy mô, uy tín, kh nng tài chính ) vi
mc đích là s hp tác, cùng có li cho c hai bên. Mua li thông thng là hot
đng ca ngân hàng ln hn đi vi ngân hàng yu hn đ bin ngân hàng đó thành
phn s hu ca mình, quyn đt giá giao dch thuc v ngân hàng mua. Mt
thng v mua bán cng có th đc gi là sáp nhp khi c hai bên đng thun liên
kt cùng nhau vì li ích cho c hai, nhng khi bên b mua không mun b thâu tóm
thì s đc coi là mt thng v mua bán. Do đó, mt thng v đc coi là mua
bán hay sáp nhp hoàn toàn ph thuc vào vic nó đc din ra t nguyn hay bt
buc. Mt khác, nó còn là cách truyn ti thông tin ra bên ngoài cng nh s nhìn
nhn ca ban giám đc, nhân viên và c đông ca ngân hàng.
1.1.2. Bn cht ca hot đng M&A ngân hàng
Xét v tính cht và mc đ tác đng ca M&A đn vic s hu và kim soát
ngân hàng : M&A là giao dch ln, hay còn gi là giao dch chin lc, làm thay
đi bn cht, đng li hay s kim soát ca ngân hàng.
Xét v góc đ t chc qun tr : M&A dn ti quyt đnh v s tn ti ca
ngân hàng là đi tng b sáp nhp, mua li do s thay đi v s hu và kim soát.
Xét v góc đ t chc sn xut trong nn kinh t : M&A th hin xu hng
tp trung các ngun lc ca nn kinh t. Hin tng này đư đc Karl Marx đ cp
đn trong khái nim "tp trung t bn".
1.1.3. Phân loi các hình thc M&A ngân hàng
1.1.3.1. Phân loi da trên hình thc liên kt

Sáp nhp và mua li theo chiu ngang (Horizontal Merger) : là s kt hp
gia các ngân hàng có cùng dòng sn phm và dch v trong cùng mt th trng.
Kt qu ca giao dch này có th s mang li cho bên sáp nhp nhiu li ích nh :
m rng th trng, gim bt đi th cnh tranh, tn dng ngun lc v con ngi,
h thng công ngh k thut…Tuy nhiên, hn ch ca hình thc này là vic đa dng
hóa hot đng ca ngân hàng b gii hn.
6
Sáp nhp và mua li theo chiu dc (Vertical Merger) : là s kt hp gia
gia mt ngân hàng vi mt doanh nghip là khách hàng ca chính ngân hàng đó
(M&A tin - forward) hoc gia mt ngân hàng vi mt doanh nghip là nhà cung
ng cho h (M&A lùi – backward). M&A theo chiu dc mang li cho ngân hàng
bên mua các li ích nh : kim soát đc ri ro khi cp tín dng cho khách hàng,
gim các chi phí trung gian Tuy nhiên, so vi M&A chiu ngang thì hn ch ca
hình thc này là gii hn  vic m rng quy mô hot đng ca các ngân hàng.
Sáp nhp kt hp (Conglomeration) : là s kt hp gia ngân hàng và doanh
nghip khác hot đng  các lnh vc kinh doanh, ngành ngh không liên quan vi
nhau. Mt tên gi khác ca giao dch này là “M&A hình thành tp đoàn”. Kiu sáp
nhp này rt ph bin vào thp niên 60 khi các lut chng đc quyn ngn cn các
doanh nghip có Ủ đnh sáp nhp theo chiu ngang hoc chiu dc. Bi vì M&A
hình thành tp đoàn không nh hng lp tc đn mc đ tp trung ca th trng.
Li ích ca hot đng M&A này là gim thiu ri ro nh đa dng hóa, tit kim chi
phí gia nhp th trng và li nhun gia tng nh có nhiu sn phm dch v.
1.1.3.2. Phân loi da trên phm vi lưnh th
Sáp nhp và mua li trong nc : Hot đng M&A din ra gia các ngân
hàng trong cùng mt lãnh th quc gia.
Sáp nhp và mua li xuyên biên : Hot đng M&A din ra gia các ngân
hàng thuc các quc gia khác nhau (mt trong nhng hình thc đu t trc tip ph
bin nht hin nay). Tuy nhiên, các thng v M&A này din ra phc tp hn so
vi M&A trong nc do có s khác bit v môi trng chính tr, kinh t, vn hóa,
phong tc truyn thng, nguyên tc thu, k toán gia các quc gia.

1.1.3.3. Phân loi da trên chin lc mua li
M&A thân thin (Friendly takeover) : là giao dch M&A mà c hai bên đu
mun thc hin vì h đu cm thy mình s có li t thng v này. Mt v sáp
nhp vi tính cht công bng nh th đc gi là “sáp nhp ngang hàng”, nên gia
các bên luôn có s cân bng trong quá trình ra quyt đnh điu hành t chc mi.
7
M&A thù nghch (Hostile takeover) : là mt giao dch M&A mà mt bên
bng mi cách phi mua li bên kia bt k bên bán có đng ý hay không. Trong
trng hp này bên mua s dùng tim lc tài chính ca mình đ mua li đi th
nhm trit tiêu s cnh tranh ca đi th đó.
1.2. ng c thc hin M&A ngân hàng
Làn sóng M&A đang din ra mnh m trên phm vi toàn th gii, c M&A
trong nc và M&A xuyên biên. Cnh tranh thúc đy M&A, và M&A càng khin
cuc cnh tranh gay gt hn.  ngân hàng không b đi th cnh tranh thâu tóm
sáp nhp và đa v ca bn thân không b đe da, ban qun tr và điu hành các ngân
hàng luôn phi ch đng tìm c hi thc hin M&A đ giành li th cnh tranh
trc th trng. ng c thc hin M&A rt đa dng, sau đây là mt s đng c
thng gp :
1.2.1. Gim s lng ngân hàng
Tính đn nm 2013, h thng NHTM Vit Nam có 39 NH TMCP, 1 NH
TMNN, 54 chi nhánh ngân hàng nc ngoài, 14 ngân hàng 100% vn nc ngoài, 6
ngân hàng liên doanh. Trong khi đó,  mt s quc gia khác, s lng ngân hàng là
không đáng k : Hàn Quc có cha ti 20 ngân hàng, Singapore ch có 4 ngân hàng
ni đa, Thái Lan có khong 10 ngân hàng. Dù gp nhiu khó khn trc bi cnh
kinh t chung nhng do cnh tranh giành th phn nên các NHTM Vit Nam vn
phi chy đua m rng mng li. Ti nhng khu vc đô th sm ut, mt đ ngân
hàng rt cao, cnh tranh khc lit.
H
thng NHTM Vit Nam phát trin quá nhanh theo chiu rng mà cha
chú trng đn chiu sâu. Các ngân hàng tp trung cnh tranh hot đng tín dng,

tin gi mà cha chú trng phát trin các dch v ngân hàng hin đi. iu đáng nói
là nhiu ngân hàng có vn điu l nh nhng li m quá nhiu chi nhánh, phòng
giao dch, không nhng to ra s cnh tranh không lành mnh mà còn n cha
nhiu ri ro cho h thng ngân hàng Vit Nam, gây khó khn cho NHNN trong vic
8
kim soát. Các ngân hàng m rng quy mô nhng trình đ qun lỦ cha phát trin
theo kp, kim soát ri ro yu là mt trong nhng nguyên nhân dn đn đ v ngân
hàng, nh hng không nh đn nn kinh t.
Do đó, hin nay hot đng M&A ngân hàng là xu hng đúng đn, cn thit
giúp gim s lng và lành mnh hoá h thng ngân hàng, hn ch đc nhng bt
cp đư nêu.
1.2.2. áp ng yêu cu v vn
Hin nay, s lng NHTM va và nh chim trên 90% tng s ngân hàng.
Vi quy mô vn vài ngàn t đng, các NHTM Vit Nam đc lit vào danh sách
ngân hàng siêu nh so vi các nc trong khu vc. Các ngân hàng nh khó có th
đng đu vi thách thc ngày càng ln trên th trng, nht là vi mt môi trng
có mc đ cnh tranh cao trong thi k hi nhp. Trc tình hình trên, vic cho
phép tn ti nhng ngân hàng nh kinh doanh kém hiu qu s ch là gánh nng cho
h thng ngân hàng nói riêng và nn kinh t nói chung. Hot đng M&A s giúp
các ngân hàng d dàng gia tng vn hn trong giai đon th trng chng khoán
kém hp dn, các đt IPO, phát hành b sung, tng vn không thu hút đc nhiu
s quan tâm ca các nhà đu t.
1.2.3. Nâng cao nng lc cnh tranh và hiu qu hot đng
Sau khi Vit Nam gia nhp WTO, theo l trình cam kt, th trng tài chính
phi đc m ca cho các t chc tài chính nc ngoài vào hot đng. S bo h
ca Nhà nc vi lnh vc ngân hàng phi ct gim dn nhm lành mnh hóa môi
trng cnh tranh. Áp lc cnh tranh dn đn yêu cu tng tim lc tài chính, m
rng cung cp dch v.
Thông qua hot đng M&A, các ngân hàng có th nâng cao nng lc cnh
tranh khi m rng th phn huy đng vn và tín dng, gim chi phí đu vào, tn

dng đc các th mnh khác ca nhau nh thng hiu, thông tin, bí quyt, công
ngh, c s khách hàng, tài sn… Ngân hàng sau M&A s đem li hiu qu cao hn
9
là hiu qu ca mi ngân hàng trc khi M&A cng li thông qua vic ct gim chi
phí, nâng cao kh nng cnh tranh nh li th quy mô và phm vi hot đng, nng
lc qun tr và bí quyt kinh doanh đc khai thác hiu qu hn.
1.2.4. Ci thin thanh khon
Ri ro thanh khon trong h thng ngân hàng bt ngun t ch trng tht
cht tín dng và kh nng qun lý thanh khon yu kém ca nhiu ngân hàng. Th
trng tin t ngân hàng t nhiu nm nay đư nóng lên chuyn thiu thanh khon
ca nhiu ngân hàng nh. Mt khi thanh khon ca h thng ngân hàng suy kit s
nh hng không nh đn nn kinh t. Chính vì th M&A là mt trong nhng gii
pháp cp thit nhm h tr ngân hàng trong trng hp này.
1.2.5. Gim t l n xu
Trong bi cnh nn kinh t còn nhiu khó khn, th trng bt đng sn
chm phc hi và kh nng tr n ca khách hàng còn yu thì áp lc tng n xu là
rt ln. N xu tng làm gim kh nng sinh li ca ngân hàng vn thu nhp ch
yu t ngun lãi vay, chim đn 70% – 90%, trong khi ngun thu nhp phi tín dng
còn  mc quá thp. Hot đng ca th trng ngân hàng Vit Nam lâu nay cha
theo kp các chun mc tài chính quc t. Nu thay đi chun mc thì kh nng s
làm tng t l n xu và nh hng gián tip ti các ch s tài chính ch cht. Chính
vì th đây là mt yu t quan trng nh hng đn quyt đnh và xu hng M&A
ca các ngân hàng.
1.2.6. Gim chi phí gia nhp th trng
Mc dù Vit Nam đư có l trình m ca dch v tài chính khi gia nhp WTO,
nhng hin ti cánh ca này vn còn hn ch. Vic thành lp Ngân hàng liên doanh
hoc 100% vn nc ngoài còn gp rt nhiu khó khn v th tc pháp lỦ, quy đnh
vn điu l ti thiu, chng minh tài sn và tim lc tài chính Hn na, ngay c
khi đư thành lp đc các chi nhánh Ngân hàng 100% vn nc ngoài, mc dù đc
đánh giá là nhng t chc làm vic chuyên nghip, có kinh nghim trong qun lý

10
nhng các ngân hàng nc ngoài li cha thông hiu th trng ni đa, vic m
rng mng li chi nhánh cng không d dàng đ có th nhanh chóng chim đc
th phn, vn là th mnh ca các ngân hàng trong nc. Do đó, vic thc hin
M&A vi nhng NHTM ln trong nc là mt la chn chin lc cho k hoch
thâm nhp ngành tài chính Vit Nam ca các nhà đu t nc ngoài. Các ngân hàng
và tp đoàn tài chính nc ngoài không tn kém chi phí m chi nhánh mi, có sn
mng li hot đng, c s vt cht, ngun nhân lc và hn c là s lng khách
hàng sn có ti các NHTM Vit Nam. Các NHTM Vit Nam cng đc hng li
t hot đng này, nâng cao đc nng lc tài chính, hin đi hoá đc công ngh,
nâng cao cht lng qun tr, ngun nhân lc, m rng phm vi kinh doanh.
Bên cnh đó, điu kin thành lp ngân hàng mi kht khe hn, đ đáp ng
yêu cu v vn, ch có các tp đoàn, tng công ty ln ca nhà nc, nhng nay
Chính ph đư có ch trng hn ch các doanh nghip này tham gia vào lnh vc tài
chính ngân hàng. Hn na, k c trng hp có đ vn thì tiêu chun v con ngi
(hi đng qun tr, tng giám đc) cng là vn đ khó khn. Tiêu chí thành lp ngân
hàng khó hn cng là đng c thc hin M&A thay vì thành lp ngân hàng mi.
1.3. Tác đng ca hot đng M&A ngân hàng
1.3.1. Mt tích cc
“Mt cng mt bng ba” – công thc này nói lên nng lc chuyn hóa đc
bit có đc  mi thng v M&A. ó chính là s cng hng – tác đng quan
trng nht ca M&A, giúp cho hot đng kinh doanh hiu qu và giá tr ngân hàng
mi đc nâng cao nu giao dch M&A thành công. C th, các giá tr cng hng
(li ích) đó là :
- Ci thin tình hình tài chính : ngân hàng sau M&A s đc tng thêm
ngun vn s dng và kh nng tip cn ngun vn, chia s ri ro, tng cng tính
minh bch v tài chính.
11
- Nâng cao hiu qu hot đng : Mt ngân hàng ln lúc nào cng có li th
hn khi giao dch vi các đi tác và đàm phán vi khách hàng. Hn na, quy mô

ln cng giúp gim thiu chi phí nh gim trùng lp trong mng li phân phi, tit
kim chi phí hot đng và chi phí qun lý, hành chính
- Tng kh nng cnh tranh, cng c v th trên th trng : Sau khi thc hin
M&A, hai bên có th khai thác đc nhng li th ln nhau, tng th phn, tn dng
quan h khách hàng, kh nng bán chéo sn phm và dch v, đng thi nâng cao
nng lc cnh tranh và to ra các c hi kinh doanh mi.
- a dng hoá ri ro : hot đng M&A giúp các ngân hàng đa dng hoá ri ro
thông qua lnh vc và danh mc đu t, c s khách hàng và cht lng khách hàng
cng nh cng c ngun vn cho nhu cu thanh khon.
- Tn dng đc h thng khách hàng : Tác đng ca M&A đi vi nhng
ngân hàng này s d dàng to nên mt h thng ngân hàng thng nht v qun tr,
la chn và đánh giá khách hàng đ phân loi khách hàng nhm phc v tt hn
cho khách hàng, ngân hàng s thu đc nhiu tin ích hn khi duy trì tng hp các
mng li khách hàng rng khp t s kt hp ca các ngân hàng M&A. Qua vic
nm bt đc h thng khách hàng, tìm hiu chính xác các thông tin khách hàng đ
có nhng quyt đnh giao dch chính xác v cp tín dng, các dch v thanh toán và
duy trì khách hàng, phân khúc th trng sn phm dch v ngân hàng đ đáp ng
nhu cu khách hàng đc tt hn đng thi hn ch đc nhng ri ro khác t phía
khách hàng gây ra.
- Gim nhân viên, tinh gn b máy : Thông thng, khi hai hay nhiu bên
sáp nhp li đu có nhu cu gim vic làm, nht là các công vic gián tip nh :
marketing, công vic vn phòng, k toán… ng thi thông qua M&A, bên mua
cng đc tip nhn ngun lao đng có k nng tt và nhiu kinh nghim. ây
cng là dp đ các ngân hàng sàng lc và sa thi nhng v trí làm vic kém hiu qu.
- Trang b công ngh mi : Thông qua hot đng M&A, ngân hàng mi có
th tn dng công ngh hay k thut ca nhau đ to li th cnh tranh. Ngoài ra,
12
ngun vn di dào cng là mt trong nhng điu kin thun li đ h trang b
nhng công ngh hin đi phc v cho vic kinh doanh ca mình.
- Tác đng lên giá c phiu ngân hàng : Khi thc hin quá trình M&A ngân

hàng, các tác đng này không gii hn nh hng lên các giá tr c phiu ngân
hàng. Khi xem xét M&A, s thay đi tng, gim giá tr c phiu ngân hàng cng rt
quan trng cn cân nhc đi vi ch s hu ngân hàng và các bên liên quan khác
cng có nhng u tiên khác nhau. S lng các bên liên quan đn mt hot đng
M&A ngân hàng có kh nng là rt ln, thông thng bao gm các c đông, cp
qun lỦ điu hành ngân hàng, cán b nhân viên, khách hàng s dng sn phm dch
v ngân hàng. Giá c phiu ngân hàng sau M&A có th tng lên so vi giá c phiu
ban đu do hiu qu ca M&A mang li cho ngân hàng mà đi din chính là c
đông đc nhiu hay ít li ích thu đc t hot đng này.
Bên cnh nhng li ích mà M&A mang li cho hai bên thì nn kinh t cng
đc hng li t hot đng này, c th là :
- Hot đng M&A không ch có vai trò tái cu trúc ngân hàng, góp phn làm
tinh gim ngân hàng yu kém, thu gn s lng ngân hàng theo đnh hng giúp
cho nhà nc qun lỦ h thng ngân hàng đc thun li hn, mà còn tái cu trúc
li nn kinh t.
- Hot đng M&A xuyên quc gia có vai trò nh là mt hình thc ca đu
t trc tip FDI, tuy rng đây không phi là hình thc đu t xây dng mi nhng
nó cng có nhng vai trò đi vi s phát trin ca nn kinh t nh : Gia tng ngun
vn cho nn kinh t, chuyn giao công ngh, k thut và nâng cao trình đ qun lỦ,
vn hóa kinh doanh cho h thng ngân hàng.
- Hot đng M&A to điu kin gii quyt vic làm cho ngi lao đng khi
ngân hàng mc tiêu đang trên b vc phá sn và gi vng h thng th trng tài
chính quc gia.
- Nhà nc và chính ph s yên tâm hn và không mt nhiu ngun lc đ
khc phc nhng hu qu t vic phá sn ngân hàng.
13
1.3.2. Mt tiêu cc
Tuy nhiên, s cng hng thng không d đt đc nh nhng gì mà hai
bên k vng, nó không t đn khi thc hin M&A. Giá tr cng hng t thng v
M&A không thành công có th âm. Mt s tác đng tiêu cc có th xy ra t hot

đng M&A ngân hàng là :
- Xung đt li ích ca các c đông ln : M&A ngân hàng có kh nng xy ra
xung đt quyn li, li ích ca nhng c đông ln, nh hng đn quyn li ca
nhng c đông nh. Khi có đnh hng và ch trng thc hin M&A, các c đông
ln mà đa phn là các ông ch s hu ngân hàng hoc ngi đi din s hu c
phn vi t l ln, thng t chc và quyt đnh la chn đi tác, thng tho giá
c, phng thc thc hin, nhà t vn, lut s t vn M&A Bn thân nhng c
đông ln này đôi khi cng có nhng quan đim trái chiu v li ích chung và riêng
d dn đn mâu thun li ích gia các c đông ln và khi đó tác đng tt ca M&A
ngân hàng rt khó đ thc hin đc.
- Vn đ qun lý nhân s : Sp xp nhân s trung cp hay cao cp s thiên v
cho ngun lc t ngân hàng sáp nhp hay mua li, do vy đư b qua nhiu ngun
lc có trình đ t ngân hàng mc tiêu. Ngoài ra, nhân viên có th không thoi mái
vi phong cách qun lý và điu hành mi hoc chng đi vi vn hoá ca ngân
hàng nhn sáp nhp.
- Xung đt vn hoá công ty : có th xut phát t vic qun tr, điu hành t
các bên tham gia M&A hoc do s sp xp nhân s không hp lý, không tho đáng
vi các nhân viên hoc đi ng lãnh đo hoc do môi trng làm vic khác nhau,
dn đn tính hiu qu kinh t thp.
- Ri ro t vic mua li ngân hàng vi giá cao : hot đng hu M&A có th
không hiu qu do mt phn chi phí b đy lên quá cao đ mua đc ngân hàng mc
tiêu. Thách thc s ln dn lên khi mà hot đng ca các ngân hàng gp khó khn,
kh nng trích lp d phòng thp, tính thanh khon ca ngân hàng s b nh hng.
14
- Gánh nng t nhng khon n xu khng l : n xu nh hng không nh
đn hiu qu hot đng hu M&A.
ó là nhng hu qu ca M&A đi vi ngân hàng thành viên tham gia, còn
đi vi nn kinh t, hot đng M&A ngân hàng có th mang li nhng kt qu tiêu
cc nh :
- Không phi hot đng M&A nào cng làm gia tng nng lc sn sut và

giá tr th trng, hot đng M&A tràn lan không suy tính k càng, không có chin
lc qun lỦ hiu qu có th là con đng dn đn s phá sn, gây ra nhng hoang
mang, s suy sp cho c h thng ngân hàng.
- Nu không có s qun lý cht ch t phía c quan qun lý th trng thì
đc quyn là mt hu qu không th tránh khi. V lý thuyt, mt ngân hàng hoc
nhóm ngân hàng nm t 25% th phn tr lên đư có th có nhng hành vi mang tính
đc quyn đi vi toàn th trng nh : tng lưi sut cho vay, áp dng các loi phí
dch v quá cao
- Mt s ngân hàng li dng hot đng M&A đ trn thu, sau thi gian
đc min gim thu, h s tuyên b gii th và sáp nhp vào ngân hàng (doanh
nghip) khác.
- Sau khi thc hin M&A, ngân hàng mi có th s tái cu trúc li b phn
nhân s, tinh gn b máy làm cho nhiu ngi lao đng b mt vic, gây nh hng
đn đi sng ca nhân viên và mang li khó khn cho nn kinh t.
1.4. C s đánh giá hot đng M&A ngân hàng
Hot đng M&A đc xem là thành công không ch dng  vic thc hin
xong giao dch mà còn phi xét đn quá trình hu M&A, ngha là c s đ đánh giá
hot đng M&A ngân hàng cn c vào vic đánh giá giá tr ca ngân hàng sau
M&A. Các ch tiêu đánh giá giá tr ca mt ngân hàng đc phân thành hai loi :
ch tiêu đnh tính và đnh lng, sau đây là mt s ch tiêu ph bin :
15
- T l an toàn vn ti thiu CAR =
x 100%
1.4.1. Ch tiêu đnh tính :
ó là các ch tiêu đánh giá v mc đ uy tín, giá tr thng hiu, cht lng
nhân s, kh nng điu hành ca ban lưnh đo, s hòa hp v vn hóa kinh doanh,
tính hin đi ca h thng công ngh, s đa dng v sn phm dch v, và mt s ri
ro nh hng đn hot đng kinh doanh nh : ri ro kinh t, ri ro qun tr,…
1.4.2. Ch tiêu đnh lng :
ó là các ch tiêu có th đo lng đc, gm mt s nhóm ch tiêu sau :

- Quy mô v vn và tài sn.
- Th phn huy đng vn và tín dng.
- S lng đim giao dch, máy ATM, máy POS, nhân s và khách hàng.
- Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh nh : doanh thu, li
nhun, t sut li nhun trên vn ch s hu ROE, t sut li nhun trên tng tài
sn ROA, t sut li nhun trên doanh thu ROS.
- Các ch tiêu đánh giá kh nng thanh khon nh :
Vn cp 1 + Vn cp 2
Tài sn đư điu chnh ri ro
+ T l gia Tng tài sn Có thanh toán ngay và Tng n phi tr.
+ T l gia Tng tài sn Có đn hn thanh toán trong 7 ngày tip theo k t
hôm sau và Tng tài sn N đn hn thanh toán trong 7 ngày tip theo.
+ T l cp tín dng t ngun vn huy đng.
+ T l ngun vn ngn hn cho vay trung dài hn.
- Các ch tiêu đánh giá mc đ ri ro nh :
Tài sn nhy cm lãi sut
Ngun vn nhy cm lãi sut
N quá hn
Tng d n
Vn ch s hu
Tài sn ri ro
+ Ri ro lãi sut =
+ Ri ro tín dng =
+ Ri ro vn ch s hu =
16
+ T l tng trng tài sn (%) =
+ T l tng trng vn ch s hu (%) =
+ T l tng trng tín dng (%) =
+ T l tng trng tin gi (%) =
x 100%

x 100%
x 100%
x 100%
- Các ch tiêu đánh giá t l tng trng nh :
Tng tài sn nm nay - Tng tài sn nm trc
Tng tài sn nm trc
VCSH nm nay - VCSH nm trc
VCSH nm trc
D n nm nay - D n nm trc
D n nm trc
S d tin gi nm nay - S d tin gi nm trc
S d tin gi nm trc
1.5. Kinh nghim ca th gii và mt s bài hc cho Vit Nam v hot
đng M&A ngân hàng
1.5.1. Kinh nghim ca th gii v hot đng M&A ngân hàng
1.5.1.1. Kinh nghim t hot đng M&A ca mt s ngân hàng trên th gii
Tiêu biu là v sáp nhp ca ngân hàng Wells Fargo và Crocker National
Corporation vào thp niên 80 ti M. H đã thc hin M&A thành công do bit
cách s dng chi phí hp lý bng cách tin hành đóng ca các chi nhánh trùng lp
và hp nht các hot đng hu vn phòng : k toán, nhân s, h thng d liu, kim
soát ni b nên Wells đư gim chi phí phi lãi sut, trong khi vn duy trì thu nhp
phi lãi sut, kt qu là gim chi phí điu hành ròng.
Mt ví d khác là thng v Deutsche Bank mua li Bankers Trust.
Deutsche Bank đư xác đnh đc tm quan trng ca vic la chn ngi lưnh đo
hiu qu đi vi quá trình hu sáp nhp. Ross tng là Giám đc Tài chính ca
Deutsche Bank; Giám đc điu hành chính ph trách khu vc Châu Á - Thái Bình
Dng và đư làm vic ti Ngân hàng New York trong 21 nm, gi nhiu chc v
cao ti các tr s ca ngân hàng này  c London và New York. Vì vy, ông va
hiu rõ v Deutsche Bank, li va có kin thc v kinh doanh, qun lý và các vn đ
v vn hóa liên quan đn vic mua li mt ngân hàng M. Theo Ross, “Deutsches