B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN TH THU HUYN
N
N
H
H
H
H
N
N
G
G
C
C
A
A
M
M
T
T
S
S
Y
Y
U
U
T
T
M
M
A
A
R
R
K
K
E
E
T
T
I
I
N
N
G
G
M
M
I
I
X
X
L
L
Ê
Ê
N
N
L
L
I
I
Ê
Ê
N
N
T
T
N
N
G
G
T
T
H
H
N
N
G
G
H
H
I
I
U
U
C
C
A
A
K
K
H
H
Á
Á
C
C
H
H
H
H
À
À
N
N
G
G
T
T
C
C
H
H
C
C
:
:
T
T
Ì
Ì
N
N
H
H
H
H
U
U
N
N
G
G
C
C
A
A
N
N
G
G
Â
Â
N
N
H
H
À
À
N
N
G
G
T
T
H
H
N
N
G
G
M
M
I
I
C
C
P
P
H
H
N
N
Q
Q
U
U
Â
Â
N
N
I
I
T
T
I
I
T
T
P
P
.
.
H
H
C
C
M
M
LUN VN THC S KINH T
Tp.H Chí Minh - 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN TH THU HUYN
N
N
H
H
H
H
N
N
G
G
C
C
A
A
M
M
T
T
S
S
Y
Y
U
U
T
T
M
M
A
A
R
R
K
K
E
E
T
T
I
I
N
N
G
G
M
M
I
I
X
X
L
L
Ê
Ê
N
N
L
L
I
I
Ê
Ê
N
N
T
T
N
N
G
G
T
T
H
H
N
N
G
G
H
H
I
I
U
U
C
C
A
A
K
K
H
H
Á
Á
C
C
H
H
H
H
À
À
N
N
G
G
T
T
C
C
H
H
C
C
:
:
T
T
Ì
Ì
N
N
H
H
H
H
U
U
N
N
G
G
C
C
A
A
N
N
G
G
Â
Â
N
N
H
H
À
À
N
N
G
G
T
T
H
H
N
N
G
G
M
M
I
I
C
C
P
P
H
H
N
N
Q
Q
U
U
Â
Â
N
N
I
I
T
T
I
I
T
T
P
P
.
.
H
H
C
C
M
M
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc
TS. INH CỌNG TIN
Tp.H Chí Minh - 2014
LI CAM OAN
Tôiăxinăcamăđoanălunăvnăthcăsă"nh hng ca mt s yu t marketing
mix lên liên tng thng hiu ca khách hàng t chc: tình hung ca Ngân
hàng thng mi c phn Quân đi ti Tp.H Chí Minh" là kt qu ca quá trình
hc tp, nghiên cu khoa hcăđc lp và nghiêm túc ca cá nhân Tôi.
Các s liuăđc nêu trong lunăvnăđc trích ngunărõărƠngăvƠăđc thu thp
t thc t,ăđángătinăcy,ăđc x lý trung thc và khách quan.
Kt qu nghiên cu trong lunăvnălƠătrungăthcăvƠăchaăđc công b trong
bt k công trình nghiên cu nào khác.
Tp. H Chí Minh, tháng nmă2014
Ngi thc hin
Trn Th Thu Huyn
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V
TÓM TT
CHNGă1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU 1
1.1 LÝ DO CHN TÀI 1
1.2 MC TIÊU CA TÀI 2
1.3 I TNG NGHIÊN CU VÀ PHM VI NGHIÊN CU 3
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 4
1.5 Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA TÀI 4
1.6 CU TRÚC CA LUN VN 5
CHNGă2:ăCăS LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 6
2.1 MARKETING MIX VÀ CÁC THÀNH PHN CA MARKETING MIX 6
2.1.1 Khái nim marketing mix 6
2.2 LIÊN TNG THNG HIU 12
2.3 MT S NGHIÊN CU TRC ỂY 15
2.4 MÔ HÌNH NGHIÊN CU 20
2.4.1 xut mô hình nghiên cu 20
2.4.2 Các gi thuyt k vng v tác đng ca các yu t ca marketing mix
đn liên tng thng hiu 20
2.5 THANG O C S DNG TRONG MÔ HÌNH NGHIÊN CU 24
CHNGă3:ăTHIT K NGHIÊN CU 26
3.1 QUY TRÌNH NGHIÊN CU 26
3.2 THC HIN NGHIÊN CU 27
3.2.1 Nghiên cu s b 27
3.2.2 Hiu chnh thang đo da trên nghiên cu s b 28
3.3 THIT K BNG CÂU HI 32
3.4 THIT K MU 32
3.4.1 Tng th 32
3.4.2 Phng pháp chn mu 32
3.4.3 Kích thc mu 33
3.5 K HOCH PHÂN TÍCH D LIU 34
3.5.1 Kim tra đ tin cy ca thang đo 34
3.5.2 Phân tích nhân t khám phá EFA 34
3.5.3 Phân tích tng quan 35
3.5.4 Phân tích hi quy tuyn tính bi 35
CHNGă4ă:ăKT QU NGHIÊN CU 36
4.1 TNG HP KT QU MU KHO SÁT 36
4.2 THNG KÊ MÔ T 37
4.2.1 Các đc trng mu 37
4.2.2 Thng kê mô t 38
4.3 ỄNH GIÁ THANG O BNG H S TIN CY CRONBACH’S ALPHA
39
4.4 PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ EFA 43
4.4.1 Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA – Kim tra tính đn hng
ca các thang đo 43
4.4.2 Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA – Kim tra giá tr hi t và
giá tr phân bit ca thang đo 45
4.5 PHỂNăTệCHăTNGăQUAN 47
4.5.1 Kim đnh h s tng quan Pearson 47
4.5.2 Phân tích hi quy bi 50
CHNGă5:ăKT LUN VÀ KIN NGH 53
5.1 TÓM TT KT QU VÀ THO LUN 53
5.2 ịNG GÓP CA NGHIÊN CU 54
5.2.1 óng góp t lý thuyt 54
5.2.2 So sánh vi thc tin 54
5.2.3 Hàm ý cho nhà qun tr marketing 57
5.3 HN CH VÀ HNG NGHIÊN CU TIP THEO 59
5.3.1 Hn ch 59
5.3.2 ảng nghiên cu tip theo 59
DANH MC CÁC CH VIT TT
ANOVA : Analysis of Variance ậ Phơnătíchăphngăsai
EFA : Exloratory Factor Analysis ậ Phơnătíchănhơnătăkhámăpháă
KMO : Kaiser- Myer- Olkin ậ H s dùng xem xét s thích hp
ca phân tích nhân t
NH : Ngân hàng
MB :ăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăQuơnăđi
Sig. : Significance Level ậ McăỦăngha
SPSS : Statistical Package for Social Sciences ậ PhnămmăxălỦ
thngăăkêădùngătrongăcácăngƠnhăkhoaăhcăxƣăhi
TMCP :ăThngămiăcăphn
VIF : Variance Inflation Factor - Hăsăphóngăđiăphngăsai
ă :ăHăsăBetaăchunăhóa
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2. 1 - Tng hp mt s nghiên cuătrcăđơy: 18
Bng 2.2 - Thangăđoăcácăbinăđc lp và bin ph thuc 24
Bng 3.1 - Thangăđoăhìnhănh chi nhánh/phòng giao dch 29
Bng 3. 2 - Thangăđoămngăli chi nhánh/phòng giao dch 30
Bng 3. 3 ậ Thangăđoăchiătiêuăqung cáo 30
Bng 3. 4 - Thangăđoăgiáăkhuyn mãi 31
Bng 3. 5 - Thangăđoăliênătngăthngăhiu 31
Bng 4. 1 - Cácăđcătrngămu 37
Bng 4. 2: Kt qu thng kê mô t 38
Bng 4. 3- Kt qu đánhăgiáăđ tin cyăthangăđoăcácăbinăđc lp 40
Bng 4. 4- Kt qu đánhăgiáăđ tin cyăthangăđoăcácăbin ph thucăbanăđu 41
Bng 4. 5- Kt qu đánhăgiáăđ tin cyăthangăđoăcácăbin ph thuc sau khi loi
thangăđoăắLT 6Ằ 42
Bng 4. 6 - Kt qu phân tích nhân t tngăthangăđoăriêngăbit các yu t đc lp . 43
Bng 4. 7- Kt qu phân tích nhân t tngăthangăđoăriêngăbit các yu t ph thuc
44
Bng 4. 8- Kt qu phân tích nhân t EFA binăđc lp 45
Bng 4. 9- Kt qu phân tích nhân t EFA bin ph thuc 46
Bng 4. 10- Kt qu kimăđnh h s tngăquanăPearson 48
Bng 4. 11- Kt qu hi quy binăđc lp và bin ph thuc 50
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 2. 1 - 4P trong marketing mix (Carthy, 1960) 7
Hình 2. 2 - Mô hình nhăhng ca nhng n lc tip th đn hình nhăthngăhiu
và nhn bităthngăhiu ca Dip Th PhngăTho (2011) 15
Hình 2. 3 - Mô hình nhăhng ca các yu t caămarketingămixăđn nhn thc
v giá tr, trung thành viăthngăhiuăvƠăliênătngăthngăhiu ca Boonghee
Yoo, Naveen Donthu và Sungho Lee (2000). 16
Hình 2. 4 - Mô hình hiu qu các nhng chinălc tip th vi hình nh doanh
nghip và tài snăthngăhiuănhămt li th cnh tranh bn vng ca Alireza
Amini, Mahdi Darani, Minoo Afshani, Zahra Amini (2012). 17
Hình 2. 5 ậ xut mô hình nghiên cu 20
Hình 3.1 - Quy trình nghiên cu 27
TÓM TT
ơyă lƠă mt nghiên cuă đnhă lng v s liênă tngă thngă hiu (brand
associasions). Nghiên cu này nhmăxácăđnh các nhân t marketingămixătácăđng
đnăliênătngăthngăhiu ca khách hàng t chc ti ngân hƠngăthngămi c
phnăQuơnăiătrênăđa bàn Thành ph H Chí Minh.
Mô hình nghiên cuănƠyăđc xây dng daătrênăcácăcăs lý thuyt mà các
tác gi tng hpăđc. Nghiên cuăđc thc hinăquaă02ăgiaiăđon: nghiên cuăsă
b và nghiên cu chính thc. Th nht, nghiên cuăsăb đ điu chnhăthangăđo,ă
thêm hoc bt các bin. Th hai, nghiên cu chính thcă đc thc hin bng
phngăphápăđnhălng mu kho sát 200ăkháchăhƠngăđi din cho t chc giao
dch tiăngơnăhƠngăthngămi c phnăQuơnăiătrênăđa bàn thành ph H Chí
Minh, mc tiêu phân tích là kimătraăđ tin cy, kimătraătínhăđnăhng, giá tr
phân bit và hi t caăthangăđo.ă
Trong nghiên cu có 04 gi thuytăđcăđaăvƠoăkimăđnh. Kt qu hi quy
cho thy có 03 gi thuyt đu đc chp nhn, 01 gi thuyt b bác b.ăQuaăđó,ă
nghiên cu cho thy các nhân t caămarketingămixălƠăắHình nh chi nhánh/phòng
giao dch”, “Mng li chi nhánh/phòng giao dch”, “Chi tiêu qung cáo” và
“Ảiá khuyn mãi”đuă cóă tácă đng tích ccă đn “Liên tng thng hiu” ca
khách hàng t chc.
Nghiên cuănƠyăcngăcóămt s hn ch v cách ly mu và phm vi ly mu.
Cách ly muăđc thc hin trong nghiên cu này là cách ly mu thun tin, nên
mcă đ đi din cho tng th không cao. Ngoài ra, phm vi ly mu ch yu
thành ph H Chí Minh nên kh nngăkháiăquátăhóaăd liu cho tng th s có th
dnăđn nhnăđnh sai lm.
Bên cnh mt s hn ch nhtăđnh, kt qu nghiên cuănƠyălƠăcăs cho các
nghiên cu tipătheo,ăđng thiăđaăraăcácăgii pháp c th đ ngân hàngăthngă
mi c phnă Quơnă i nói riêng, h thng ngân hàng nói chung và các doanh
nghip xem xét và quytă đnh thc hin nhmă nơngă caoă liênă tngă thngă hiu
trong thi gian sp ti.
1
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU
1.1 Lụ DO CHN TÀI
bt c đơu trên th gii, các doanh nghipăđu có chung mt mcăđíchălƠă
tngăth phn và li nhun,ăđiu này ch đc thc hin khi h thng cuc trong vic
dƠnhăđcătơmătríă kháchăhƠngăvƠăcácă côngătyăthƠnhă côngăđuă đƣănm tri nhng
kinh nghimăcayăđng v điu này.ăơyălƠăcôngăvic không h đnăgin bi hàng
ngƠyăcóăđn hàng nghìn, hàng vnăthngăhiuătrênăcácăphngătin truyn thông
đi chúng, nhiuăđn ni khách hàng không th nh ht bi qu thi gian ít i ca
mình.ăDoă đó,ăch có thành công trong vic chim đc v trí trong tâm trí khách
hàng bng cách toăraăliênătngăthngăhiu miăcóăcăhi phát trin th phn và
tngăli nhun cho doanh nghip.
Trong kinh doanh, khái nimă liênă tngă thngă hiu t lơuă đƣă tr nên quá
quen thuc và khngăđnh tm quan trng caănóăđi vi s thành bi ca sn phm
nói riêng và ca doanh nghip nói chung. Nu mt doanh nghip xây dngăđc
thngăhiuăcóăliênătng tt,ănghaălƠăcóănhng thucătínhălỦătng nht mang tính
tích cc mà miăngiănghăti khi h nghe hoc nhìnătênăthngăhiu.ăLúcănƠy,ăđi
th cnh tranh s rtăkhóăkhnătrongăvic tn công và s toăraăđc mt rào cn
vng chc cho nhngăđi th cnh tranh mi. Hinănay,ăđƣăcóărt nhiu nhà qun tr
marketing coi vic xây dng và phát trină liênă tngă thngă hiu là mt trong
nhng nhim v quan trngăhƠngăđu nhmăđánhăbiăcácăđi th cnh tranh. Tuy
nhiên,ăcngăcònăcóărt nhiu nhà qun tr marketingăchaăthc s nhn thcăđc
tm quan trng caăliênătngăthngăhiu. Vi mcăđíchăgiúpăchoăcácăthngăhiu
ắchim dngẰăđc nhngăliênătng tt trong tâm trí khách hàng hin có rt nhiu
yu t liênăquanănhătri nghim ca khách hàng v hình nh b ngoƠiăcngănhă
chtălng, giá c, dch vầcaăthngăhiu, marketing mix t lơuăđc xem là
công c duy nht, hu hiu nht trong vic toăraăliênătngăthngăhiu cho khách
hàng nhm chin thngăđi th cnh tranh.
2
Mt khác, theo thc t hinănay,ăcácă kháchă hƠngăthngăliênătngăthngă
hiu theo cách khác vi mcătiêuăđ raăbanăđu ca ch doanh nghip. Vì th, đơyălƠă
nhim v đòiăhi các nhà qun tr marketing phi có s n lc và sáng toăvt bc
trong vic xây dng các chinălc marketing mix phù hp vi mcăđíchăgiúpăchoă
thngăhiuăđtăđc s liênătngăđúngănhăk vng ca doanh nghip.
Trc sc ép cnh tranh gay gt trên th trng niăđa và tìm kim ch đng
trên th trng quc t nhăhin nay, vic chú trng xây dng và phát trin liên
tngăthngăhiu bng các n lcămarketingămixăđangătr thành vnăđ cp bách
mangăỦănghaăsng còn cho h thng ngơnăhƠngăthngămi c phn ti Vit Nam.
Liênătngăthngăhiu là mt trong nhng thành t chính ca tài snăthngăhiu
vƠănóă đc bit quan trng trongălnhăvcăngơnă hƠng,ănóă giúpăngơnăhƠngăgiaătngă
khách hàng mc tiêu, to s khác bităđi vi ngân hàng khác, là nn tng cho s
m rng ca ngân hàng thêmăvƠoăđóămtăthngăhiu ttăluônăđiăkèmăvi mt s
liênătng tt.ăiuănƠyălƠăcăs choăcácăthngăhiu c gng xây dng cho mình
mt hình nh ni btăvƠălƠăđim nhn khi tip xúc viăkháchăhƠng.ăắLƠm cách nào
đ thngăhiuăđtăđc s liênătng ttă?ẰăđóălƠămt câu hiălƠmăđauăđu các nhà
qun tr thngăhiu nói chung và các nhà qun tr caăngơnăhƠngăTMCPăQuơnăi
(MB)ănóiăriêngătrongămôiătrng cnh tranh gay gtănhăhin nay.
Vi các lý do nêu trên,ătôiăđƣăchn nghiên cuăđ tƠi:ăắnh hng ca mt s
yu t marketing mix lên liên tng thng hiu (brand associasions) ca khách
hàng t chc: tình hung ca ngân hàng thng mi c phn Quân đi ti Tp.H
Chí Minh ”.
1.2 MC TIểU CA TÀI
tài có các mc tiêu nghiên cuănhăsau:
Xácăđnh các yu t marketing mix nhăhngăđn liênătngăthngăhiu ca
ngơnăhƠngăTMCPăQuơnăđi ti TP.HCM.
3
oălngăđc mcăđ nhăhng ca các nhân t marketingămixătácăđngăđn
liênătngăthngăhiu quaăđóăxácăđnh đc yu t quytăđnh ca marketing mix
nhăhngăđnăliênătngăthngăhiu.
Da vào vic thc hin kho sát ậ x lý s liu nhmăđánhăgiáămcăđ tácăđng
ca các yu t marketingămixăđn s liênătngăthngăhiu đaăraămt vài kin
ngh đ giaătngăs liênătngăthngăhiuăchoăngơnăhƠngăthngămi c phn Quân
đi.
1.3 I TNG NGHIểN CU VÀ PHM VI NGHIểN CU
tài ch tp trung nghiên cu s tácăđng 4 yu t đi din ca marketing
mix,ăđóălƠ:ăhìnhănh chi nhánh/phòng giao dch, mngăli chi nhánh/phòng giao
dch, qung cáo và giá khuynămƣiălênăliênătngăthngăhiu ti ngân hàng TMCP
Quơnăđi trênăđa bàn thành ph H Chí Minh.
iătng kho sát là khách hàng t chcăđƣăvƠăđangăs dng sn phm dch
v tiăngơnăhƠngăTMCPăQuơnăđiătrênăđa bàn thành ph H ChíăMinh.ăNgi tr
li phng vn hoc tr li bng câu hiăđi vi khách hàng t chc ch yu là giám
đc tài chính, k toánătrng,ăgiámăđc,ăphóăgiámăđc, th qu hocăngiăđi din
cho t chc trc tip làm vic vi ngân hàng. Trong quá trình khoăsát,ăngi phng
vn luôn nhn mnh vicăngiăđc phng vn phi đng trên quan đim t
chc đ tr li câu hi.
VìăNgơnăhƠngăTMCPăQuơnăiălƠăngơnăhƠngăthngămi c phn ln, có h
thng mngăli tri rng trên toàn quc vi trênă200ăđim giao dch trên c nc
trongă đóă cóă cácă chiă nhánhă quc t tiă LƠoă vƠă Campuchiaă nhngă doă gii hn v
ngun lc, thiăgianăvƠăkhôngăgianănênăđ tài ch tin hành kho sát các khách hàng
trong phm vi thành ph H Chí Minh. Thi gian tin hành nghiên cu t tháng 6
nmă2013ăđnăthángă9ănmă2013.
4
1.4 PHNG PHỄP NGHIểN CU
thc hin nghiên cu nhăhng ca mt s yu t marketing mix ti s
liênătngăthngăhiu , đ tƠiăđc tinăhƠnhăquaăhaiăgiaiăđon:
Nghiên cu săb đnh tính đc tin hành thông qua k thut phng vn tay
đôiăbng cách tham kho ý kin ca gingăviênăđ giúp kim tra li tính phù hp và
tính kh thi caăđ tài vi thc tin, cân nhc thi gian và ngun lcăđ phc v cho
vic thu thp mu,ăxemăxétăphngăthc tip cnăđ tƠiătrc khi tin hành nghiên
cu chính thc và phng vn 12 khách hàng t chc nhm phát hinăvƠăđiu chnh
nhng sai sót trong thit k bng câu hi.
Nghiên cu chính thcăđc thc hin bng nghiên cuăđnhălng thông qua
k thut thu thp thông tin bng cách phng vn 204 vi bng câu hiăđƣăđc thit
k sn. Phngăphápăchn mu trong nghiên cu này là thun tin phi xác sut .
D liuăđc x lýă bng phn mmăSPSS.ăPhngăphápăphơnătíchăch yu là
thng kê, mô t, phân tích nhân t khám phá, kimăđnhăthangăđoăvi Cronbach’să
Alpha,ăphơnătíchătngăquanăvƠăhi quy.
1.5 ụ NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA TÀI
Phát trinăliênătngăthngăhiu nhm phát trin ngun khách hàng bn vng
là gii pháp hu hiu nhm gi vngăvƠătngăth phnăđc nhiu ngân hàng TMCP
quan tâm trong thi gian gnăđơy.ăTuyănhiên,ătrongăquáătrìnhăthc hin, các ngân
hàng gp phi nhiuă khóăkhnădoăthiu kin thc v liênătngăthngăhiu, kh
nngătƠiăchínhăhn ch, s khng ch t l chi cho qungăcáo ơyăcngălƠănhng
khóăkhnămƠăngơnăhƠngăTMCP Quơnăđi đangăgp phi trong quá trình xây dng và
phát trin ngunăkháchăhƠngăthôngăquaăliênătngăthngăhiu.ăc bit,ăđi vi các
sn phm mang cùng mtăthngăhiu duy nht, dù là nghip v choăvay,ăhuyăđng,
thanh toán quc t, phát hành th ATMầthìăvicăđaăraăcácăgii pháp marketing
mix nhm phát trinăliênătngăthngăhiu s gp nhiuăkhóăkhn.ăVìăvy, kt qu
5
nghiên cu s cóăỦănghaăthc tinăđi vi ngân hàng TMCP Quơnăđi trong vic
đaăraăcácăgii pháp marketing mix nhm phát trin tài sn s liênătngăthngă
hiu cho ngân hàng.
1.6 CU TRỎC CA LUN VN
Cuătrúcălunăvnăsăbaoăgmă05 chng:ă
Chng 1:ăTngăquan văđătƠiănghiênăcu:ăTrìnhăbƠyătngăquanăvăđătƠi,ămcătiêuă
nghiênăcu,ăđiătngănghiênăcu,ăphmăviănghiênăcuăvƠăỦănghaăcaăđătƠi.
Chng 2:ăCăsălỦăthuytăvƠămôăhìnhănghiênăcu:ăTrìnhăbƠyăkháiănimăvƠăcácăyuă
tăcaămarketingămix,ăliênătngăthngăhiu,ăcácănghiênăcuătrcăđơy,ăđăxutămôă
hìnhănghiênăcuăvƠăđăxutăthangăđoăsădngătrongămôăhìnhănghiênăcu.
Chng 3:ă Thit kănghiênăcu:ăTrìnhăbƠyăquyă trìnhă nghiênăcu,ăcáchă thcăhină
nghiênăcu,ăthităkăbngăcơuăhi,ăthităkămuăvƠăkăhochăphơnătíchădăliu.
Chng 4: Ktăquănghiênăcu:ăTrìnhăbƠyătngăhpăktăquăkhoăsátămu,ăthngăkêă
môăt,ăđánhăgiaăthangăđoăbngăhăsătinăcyăCronbach’săAlpha,ăphơnătíchănhơnătă
khámăpháăEFA,ăphơnătíchătngăquan vƠăhiăquy.
Chng 5:ăKtălunăvƠăkinăngh:ăTrìnhăbƠyătómăttăvƠăthoălunăktăquăđtăđc,ă
cácăđóngăgópăcaănghiênăcu,ăhnăchăvƠăkinănghăchoăcácănghiênăcuătipătheo.
6
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN
CU
2.1 MARKETING MIX VÀ CỄC THÀNH PHN CA MARKETING MIX
2.1.1 Khái nim marketing mix
Marketing là tin trình (quá trình) hochăđnh và qun lý sáng to,ăđnh giá,
xúc tin (chiêu th) và phân phi nhngăỦătng v hàng hóa dch v đ to ra s
traoăđi và tha mãn mc tiêu ca cá nhân, t chc và xã hi (AMA, 1985).
Marketing là mt nhim v trongăcăcu t chc và là mt tp hp các tin
trình nhm toăra,ătraoăđi, truyn ti các giá tr đn vi khách hàng vi mcăđích
qun lý quan h khách hàng bng nhngăcáchăkhácănhauăđ mangăđn li ích cho t
chc và các thành viên trong hiăđng c đôngă(AMA,ă1985).ă
Marketing là quá trình mà nhng cá nhân hoc tp th đtăđc nhng gì h
cn và mun thông qua vic to lp, cng hinăvƠătraoăđi t do giá tr ca các sn
phm và dch v vi nhau (Kotler, 1994).
Marketing mix là tp hp nhng công c marketing mà công ty s dngăđ đt
đc mc tiêu trong th trngăđƣăchn. Nó là mt cm t thngădùngăđ din t
nhng cách thc khácănhauăđ doanh nghipăđaăsn phm hay dch v ca mình ra
th trng mc tiêu. Có nhiu công c khácănhauăđc s dng trong marketing mix,
nhngăcóăth nhóm gp thành 4 yu t chính là sn phm (product), giá c (price),
phân phi (place) và xúc tin (promotion) (Carthy, 1960). Mt doanh nghip mun
chin thng trên th trng thì doanh nghipă đóă phiă đápă ngă đc nhu cu ca
khách hàng mtăcáchăđyăđ và hiu qu bng các sn phm vi giá c hp lí, to
tin li cho khách hàng và phi có cách thông đt thích hp. Các doanh nghip phi
hp 4 yu t nƠyăđ tácăđngălƠmăthayăđi sc cu th trng v sn phm ca mình
theoăhng có li cho kinh doanh.
7
Hình 2. 1 - 4P trong marketing mix (Carthy, 1960)
Bordenă (1964)ă đƣă phátă trin khái nim marketing mix và khngă đnh nhà
qun tr marketingănhălƠămt trong nhngăngiăthng xuyên tham gia vào hành
trang sáng toăvƠăđaăraăcácăchínhăsáchăn lc tip th nhm to ra li nhun cho
doanh nghip (Borden, 1964).
Ngày nay, marketingămixăđcăđnhănghaănhălƠămt tp hp các công c
marketingăđ kim soát và to ra phn ng mong mun trên th trng mc tiêu
(Kotler, Armstrong, Wong và Saunders, 2008). Tp hp nhng công c: sn phm,
8
giá c, xúc tin và phân phiăđc gi là 4P ca marketing mix (Kotler, Armstrong,
Wong và Saunders, 2008; Balachandran và Gensch, 1974).
NgƠyănayătrongălnhăvc dch v ngiătaăthng ng dng mô hình 7P là sn
phm (product), kênh phân phi (place), giá (price), truyn thông (promotion),con
ngi (people),quy trình (process), bng chng vt lý (physical evidence) đ tngă
cng sc mnh cho hotăđng marketing mix. Mô hình này đemăli thành công
nuă đc hochă đnh và trină khaiă di góc nhìn khách quan t khách hàng và
ngi tiêu dùng ch không phi t góc nhìn ch quan ca doanh nghip. Tuy nhiên
trong nghiên cu này tác gi s dng mô hình 4P vì b gii hn bi ngun lc và
thi gian nghiên cu.
Hình nh ca hàng
Hình nh ca hàng (trongălnhăvcăngơnăhƠngăgi là hình nh chi nhánh/ phòng
giao dch) có mt lch s lâu dài trong vicăthayăđi các khái nim. S thayăđi này
cho thy nhngăkhóăkhnămƠăcácănhƠănghiênăcu gp phi trong vicăđnhănghaăcácă
khái nim (Sewell, 1974). Martineau (1958) là mt trong nhng nhà nghiên cuăđu
tiênăđaăkháiănim v hình nh ca hàng trong h thng kinh doanh bán l. Lnăđu
tiênăôngăxácăđnhăđc hình nh caăhƠngănhăsau:ăCáchăthcăđ ngi tiêu dùng
xácăđnh ca hàng yêu thích ca h là da trên các chcănngăvƠăđcăđim ca ca
hàng, tinh hoa caăcácăđc tính tâm lý, không gian và các qung cáo ca ca hàng.
ChcănngăvƠăđcăđim ca ca hàng bao gm s la chn, giá, dch v khách hàng
và chtălng sn phm. Các thuc tính tâm lý và không gian ca hàng bao gm s
phc v thân thin ca nhân viên, n ci tuyt vi ca th qu, hoc bt k hot
đng thú v nào khác t ca hàng.
Hirschamn và Krishnan (1981) cho bit hình nh caă hƠngă mangă đn cho
ngi tiêu dùng các khái nim chung v giá tr khi h so sánh ca hàng yêu thích
ca mình vi nhng ca hàng khác. TrongăvƠiănmăgnăđơy,ăcóărt nhiu ca hàng
tin li, siêu th mini và các siêu th ln trong ngành bán l.ă đtăđc li th
9
cnh tranh, các nhà bán l đƣăthƠnhălp nhiu loi caăhƠngăkhácănhauăđ thu hút
khách hàng. Làm th nƠoăđ to ra mt hình nh ca hàng đp là mt trong nhng
điu quan trng nhtăđi vi các nhà bán l.ăi viăngi tiêu dùng, hình nh ca
hàng là mtăthôngăđip quan trngăđ h đánhăgiáăchtălng ca sn phm. Nu
nhà bán l có mt hình nh caăhƠngăđp,ăngi tiêu dùng sn sàng điăđnăđóăđ
mua và h cngăs gii thiu cho bn bè ca h. Vì vy, các nhà bán l có th thu
hútăngi tiêu dùng bng cách thit lp mt hình nh caăhƠngăđp (Dodds và các
cng s, 1991). Ngoài ra, lòng trung thành caăkháchăhƠngăđi vi mtăthngăhiu
còn có mt mi quan h cht ch vi hình nh ca hàng.ăNgi tiêu dùng s không
trung thành viăthngăhiu nu h nhn ra rng ca hàng không có mt hình nh
đp. Mc dù các nhà bán l s dng chinălc giá r đ qung bá sn phm,ăthngă
hiu trong thiăgianădƠiănhngănhiuătrongănmăgnăđơy,ănhiu nhà bán l đƣăbtăđu
thc hin chinălc tip th bng cách s dng hình nh ca hàng.
Các nhà bán l nhn thyătrc khi mua sm, hu htăngi tiêu dùng không
bit nhng loi sn phm mà h thc s mun mua, h thng quytăđnh mua sn
phm khi h đangăđiămuaăsm trong ca hàng. Nu nhà bán l có mt hình nh ca
hƠngăđp, h có th thu hút thêm khách hàng (Chang, 2006). Ngoài ra, hành vi mua
caăngi tiêu dùng s tngăhnăkhiăcácănhƠăbánăl có hình nh caăhƠngăđp (Chen,
2006).ăHnăna,ăngi tiêu dùng sn sàng chi nhiu tinăhnăvƠăđiămuaăsm ln na
nu các nhà bán l có mt hình nh caăhƠngăđp (Lin, 2006).
Cng đ phân phi
Cngăđ phân phiăđcăđnhănghaălƠăs lng các trung gian phân phi s
dng bi cùng mt nhà sn xutătrongălnhăvcăthngămi ca mình (Bonoma và
Kosnik, 1990; Corey, Cespedes và Rangan, 1989; Stern, El-Ansary và Coughlan,
1996).ăôiăkhiăđc giălƠăniăphơnăphiă(marketingămixăđc gi ttălƠăắ4PẰ hoc
ắ7PẰ) liên quan tiă đaă đim ca sn phm. Vi phân phi, các nhà qun tr
marketing liên quan ti cu trúc tip th và kênh phân phi là các nhà bán s, nhà
bán l,ăđiălỦầchu trách nhim phân phiăhƠngăhóaăđn khách hàng.
10
Cngăđ phân phiălỦătng s làm cho sn phm đc phân phi rng rãi
nhngăkhôngăvt quá nhu cu khách hàng mc tiêu, bi vì th trng bão hòa s
lƠmătngăchiăphíătip th mà không mang li li ích cho doanh nghip (McCarthy và
Perreault, 1984).
Phân phiăđc chia làm 3 loi: Phân phi chuyên sâu, phân phi có chn lc
và phân phiăđc quyn:
Phân phi chuyên sâu vi mcăđíchăphơnăphi ph sóng th trng bng
cách s dng tt c các ca hàng sn có khi th trngăchaăbƣoăhòa.ăi vi nhiu
loi sn phm, tng doanh s bán hàng liên quan trc tip đn s lng ca hàng
đc s dngănhăthucălá,ăbiaầthìăphơnăphi chuyên sâu là cn thit.
Phân phi có chn lc là vic nhà sn xut s dng gii hn mt s ca
hàng trong mt khu vcă đaă lỦă nƠoă đóă đ phân phi sn phm. Mt li th ca
phngăphápănƠy là nhà sn xut có th chn la các ca hàng thích hp và hot
đng tt nht. Phân phi có chn lc cn thităkhiăngi tiêu dùng chun b đn ca
hàng xung quanh. Nói cách khác, h có mt s thíchăđc bităđi vi mtăthngă
hiu hoc giá sn phm và s tìm ti các ca hàng cung cp chúng.
Phân phiăđc quyn là mt hình thc ccăđoanăca phân phi có chn
lc,ătrongăđóăch có mtăngi bán buôn, bán l hoc nhà phân phiăđc s dng
trong mt khu vcăđa lý c th.
Qung cáo
Qung cáo có ngun gc t ch "adverture"ătrongăphngătin ngôn ng Latin
cóănghaălƠăhp dn, say mê và quynăr. Theo t đin ting Vit, qung cáo có
nghaălƠătuyênătruyn, gii thiu hàng hoá dch v đnăngi tiêu dùng vi mcăđíchă
thuyt phc h mua hàng hóa dch v vƠăquaăđóă thúcăđy tiêu th. Theo t đin
Oxford, qung cáo là vic thu hút s chú ý hoc gây thin cm ti mtăphngătin
công cng nhmăthúcăđy doanh s bán hocălƠmăchoăchúngăđc nhiuăngi bităđn.
11
Qung cáo là hình thc các công ty, t chc hocăcáănhơnă đaăraă thôngătină
nhm chuynăđnăđiătng mcătiêuăthôngăquaăcácăphngătin truynăthôngăđi
chúngănhătruyn hình, radio, báo, tpăchí,ăthătrc tip, màn hình ngoài triầ
Mcătiêuăđc nhìn thy rõ ràng nht ca qungăcáoălƠălƠmăsaoăđ khách hàng
bit vƠătìmăđn công ty mua sn phm dch v, tc nhà marketing dùng danh ting
(thngăhiu) caăcôngătyăđ qung bá sn phm dch v tiăkháchăhƠng.ăDoăđó,ăchúă
trngăđn qung cáo là mt yu t cc k quan trngălƠmătngăs liênătngăthngă
hiu trong lòng kháchăhƠng,ăđc bit là nhngăkháchăhƠngăchaătng s dng sn
phm dch v ca công ty. Mt góc nhìn khác v qung cáo là qung cáo có vai trò
quan trng trong vicăđnh dng tri nghimă thngăhiu. Bng cách nhn mnh
nhngăđim tích cc, khác bit,ăthng hiu có th khuynăkhíchăngi tiêu dùng
chúăỦăđn nhng khía cnhăđóăkhiăth nghimăthngăhiu. Ví d, mt ngân hàng
có th qung cáo rng h cung cp nhng dch v vt tri. Khi khách hàng (hoc
khách hàng timănng)ăđn ngân hàng, h đƣăcóănhn thc v li qungăcáoăđó.ăNu
qungăcáoăhoƠnătoƠnăđúngăvi thc t, nó s to hiu ng tích ccăchoăthngăhiu.
Hiu ng kt hp gia qung cáo và tri nghim s có tác dng lnăhnănhiu so vi
tng hiu ng riêng l.
Giá khuyn mãi
Giá khuyn mãi (trongălnh vc ngân hàng giá là lãi (bao gm sut cho vay
hoc lãi sut tin gi khuyn mãi), phí và hoa hng) liênăquanăđn vic gim giá c
đnh hocă giaă tngă mt s lng sn phm vi cùng mtă lng tin (Blattberg,
Briesh và Fox, 1995; Raghubir và Corfman, 1999). Khách hàng có th nhnăđc
cùng mt mt hàng ti mc giá thp hoc nhnăđc các vt dng khác ti cùng mt
mc giá. Giá khuyn mãi to giá tr caoăhnăvƠălƠăđng lcăđ khách hàng mua sn
phm,ădoăđóănhiu nhà bán l thng btăđu bng giá khuyn mãi đ kích thích
nhu cu hoc khuyn khích khách hàng dùng th sn phm (Gerstner và Hess, 1992;
Raghubir và Corfman, 1999).
12
Giá khuyn mãi là hình thc thng tr trongăcácăchngătrìnhăkhuyn mãi bán
hàng trong th trng hin nay (Buzzell, Quelch và Salmon, 1990). Tuy nhiên,
nhiu vnăđ liênăquanăđn giá khuynămƣiăđcăđaăraăvƠătho lun. Raghubir và
Corfman (1999) ch ra rng giá khuyn mãi có th lƠmăchoăkháchăhƠngăliênătng
đn sn phm dch v vi chtălngăkémădoăđóădoanhănghip tht bi trong vic
tngătrng doanh s.
Gedenk, Karen và Neslin (1999) cho rng gim giá có th mang li bt li
trong vicătácăđng vào s thích caăkháchăhƠngăđi viăthngăhiuătrongătngălai.ă
Tngăt nhăvy,ăGrewal,ăKrishnan,ăBakerăvƠăBorină(1998)ăcngăchoărng gim
giáăthng xuyên có th làm gim giá tr ca sn phm trong nhn thc ca khách
hàng. Bên cnhăđó,ămt s nghiên cu chng minh rng gim giá có th làm gim
giá tham chiu ca khách hàng, dnăđn vic gim li nhun (Blattberg và các cng
s, 1995; Hardesty và Bearden, 2003).
2.2 LIểN TNG THNG HIU
Theoă quană đim ca Aaker (1991) và Keller (1993) thì hai t liênă tng
thngă hiu (brand associations) và hình nhă thngă hiu (brand image) thng
đcădùngăđ thay th cho nhau, do mt s đnhănghaăsau:
Theoă đnhă nghaă ca Newman (1957); Dichter (1985); Engel, Blackwell và
Miniard (1995) thì hình nhăthngăhiu là nhn thcăđc phn chiu bi s liên
tngătrongăsuyănghăcaăkháchăhƠng.ăLiênătngăthngăhiu là bt c điu gì liên
kt ti b nh ca khách hàng v mtăthngăhiuănƠoăđóă(FairclothăvƠăcácăcng s,
2001),ăhayăliênătngăthngăhiu là nhng liên kt dnăđn các nt thông tin liên
kt viăthngăhiu trong tâm trí và chaăđngăỦănghaăcaăthngăhiuăđóăđi vi
khách hàng (Newman, 1957; Dichter, 1985; Engel, Blackwell và Miniard, 1995), đóă
lƠăthngăhiu duy nhtămƠăkháchăhƠngăliênătng nhm góp phn toănênătháiăđ
tích cc và cm xúc mnh m điăthngăhiuăđóă(Aaker,ă1991).ăMtăđnhănghaă
khác ca Aaker (1991) và Keller (1993) thì hình nhăthngăhiu là nhn thc v
13
mtăthngăhiuănƠoăđóăđc phn ánh biăcácăliênătngăthngăhiu hay bt c
th gìăcóăliênăquanăđnăthngăhiu trong b nh ngi tiêu dùng. Hình nhăthngă
hiuă đcăđnh hình biăcácăliênătng caăngiă tiêuădùngăvƠăđc s dngăđ
phân bităthngăhiu trong cùng mt loi sn phm.ăCácăliênătngăthngăhiu có
Ủănghaăv mtăthngăhiuăchoăngi tiêu dùng (Keller, 1993). Kt qu hình nh
thngăhiuăđcăaăthíchăbi sc mnhăvƠătínhăđcăđáoăcaăcácăliênătngăthng
hiu caă ngiă tiêuă dùngă (Graceă vƠă O'Cass,ă 2002;ă Keller,ă 1993).ă Cácă liênă tng
thngăhiu tích ccăvƠăđcăđáoăchoăphépăngi tiêu dùng xây dngătháiăđ thun
li mnh m và cmăxúcăđi vi mtăthngăhiu (Aaker, 1991).
Theoă Mitchellă (1982)ă đnhă nghaă hình nhă thngă hiu là các cm nhn ca
khách hàng v mtăthngăhiu,ăđc phn ánh bng nhngăliênătngăđcăluăgi
trong ký c ca khách hàng v thngăhiuăđó.ăăNhngăliênătng này có th xut
hin mi hình thc và có th phnăánhăcácăđcăđim ca sn phm và các khía
cnhăkhácăđc lp khi sn phm.ăTheoăKelleră(2008)ăcácăliênătng có th thayăđi
cngăđ (cái mà làm cho thông tin d tip cnăhn),ăđcăaăthíchăvƠăđcăđáoă(
mcăđ mƠăliênătngăkhôngăđc chia s viăcácăthngăhiu cnh tranh khác).
Sirgy (1981) cho rngăcácăliênătng có th đcăđcătrngăbi ít nhtămi mt
yu t.ăTheoăđnhănghaăcaăAakeră(1991),ăliênătngăthngăhiu là bt c th gì
xut hin khi nhcăđnăthngăhiu, miăthngăhiu có t sáuăđnămi hai liên
tng trongăđóăs có t haiăđn bnăliênătngăđc xem là quan trng nht, có kh
nngătiăđaăhiu qu choăcácăchngătrìnhămarketingănhtăvƠăcóăỦănghaănhtăđi vi
khách hàng.
Mngă liă liênă tng ca mtă thngă hiu là hình nh caă thngă hiuă đóă
(Engel, BlackwellăvƠăMiniard,ă1995)ăđcăluătr trong b nh dài hn, hình nh
nƠyăđcăđnhănghaănhălƠămt thành phn con ca b nh,ăđcăluătr vnhăvin
và huă nhă khôngă gii hnă dungă lngă luă tr (Dacin và Mitchell, 1986). Theo
Keller (2003), hình nhăthng hiuăđc to ra biăcácăchngătrìnhătip th,ăđơyălƠă
nhngăchngătrìnhăliênăkt viăliênătngăthngăhiu mt cách mnh m, thun
li và duy nht trong b nh caăkháchăhƠng.ăCácăliênătng này không ch kim
14
soát biăcácăchngătrìnhătip th mà còn thông qua kinh nghim trc tip, thông tin
thngăhiu, truyn ming, gi đnhăthngăhiu riêng caămìnhănhătên,ălogoăhoc
nhn dngăthngăhiu vi mt s công ty, quc gia, kênh phân phi,ăngi,ăđa
đim hoc s kin.
Nhăvy, tng hpăcácăđnhăngha trên, hình nhăthngăhiu bao gm tt c
cácă liênă tngă đn mtă thngă hiu c th, hay hình nhă thngă hiuă đc xây
dng daătrênăcácăliênătngăthngăhiu.ăDoăđó,ăAakeră(1991)ăvƠăKelleră(1993)ă
thng dùng khái nimăliênătngăthngăhiu và hình nh thngăhiuăđ thay th
cho nhau.
Mt khác, Kelleră(2008)ăđƣăchoămtăvíădăvăthngăhiuăApple.ăKhiănhcătiă
máyăviătínhăApple,ăchúngătaăthngănghătiăđiuăgìăđuătiên?ăCơuătrăliăcóăthălƠă
ắdăsă dngẰ,ă ắsángătoẰ,ăắnhiuătínhă nngẰ,ă ắđăhaăđpẰ,ăắStevenăJobsẰ,ăắbiuă
tngăquătáoăcnădẰ TtăcănhngăliênătngămƠăchúngătaănghăraătoănênăhìnhă
nhăthngăhiuăcaăchúngătaăvăsnăphmăcaăApple.ăngănhiên,ănhngăthngă
hiuăkhácănhauăsăgnălinăviănhngăliênătngăkhácănhau.ăDoăsălngăliênătngă
gnăviămiăthngăhiuăthngălƠărtăln,ănênăchúngăcóăthăđcăphơnăloiăthƠnhă
hƠngănghìnăloiăkhácănhau,ămtăsăliênătngăđinăhìnhănh:
(1) Chân dung ngi dùng:ăMtănhómăliênă tngăliênăquană đnăloiăngiă
hocătăchcăsădngăthngăhiu.ăNhngăliênătngănƠyăcóăthădaătrênăcácănhơnă
tănhơnăkhuăhcă(nhăgiiătính,ăscătc,ăthuănhp,ătìnhătrngăhônănhơn)ăhocăcácă
nhơnătătơmălỦă(nhăthăgiiăquan,ăsănghip,ătƠiăsn,ăvnăđăxƣăhiầ)ă
(2) Tình hung mua và s dng: nhómăliênătngănƠyăliênăquanăđnăvic có
thăhocănênămuaăvƠăsădngăthngăhiuăănhngăđiuăkinănƠo.ăNhngăyuătăvă
điuăkinămuaăcóăthălƠăloiăkênhăphơnăphi,ămtăcaăhƠngăcăthănƠoăđó,ăvƠămcăđă
muaăsmădădƠngăvƠăcácămónăquƠăkèmătheo,ănuăcóầăCònănhngăyuătăvăđiuă
kinăsădngăcóăthălƠăthiăgianăsădngătrongăngƠy/tun/tháng/nm,ăniăsădngăvƠă
loiăhotăđngăcóăthăsădngăthngăhiuầ