Kiểm định tác động của kiều hối tới lạm phát ở Việt Nam giai đoạn 1995 - 2012

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM



LÊ BÙI HNG KHANH


KIM NH TÁC NG CA KIU HI
TI LM PHÁT  VIT NAM
GIAI ON 1995 ậ 2012.




LUN VN THC S KINH T






Thành ph H Chí Minh ậ Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




LÊ BÙI HNG KHANH

KIM NH TÁC NG CA KIU HI
TI LM PHÁT  VIT NAM
GIAI ON 1995 ậ 2012

Chuyên ngành: Tài chính ậ ngân hàng
Mã s: 60340201


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYN TH LIÊN HOA





Thành ph H Chí Minh ậ Nm 2014
LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan rng lun vn “kim đnh tác đng ca kiu hi ti lm phát 
Vit Nam giai đon 1995 – 2012” là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Các ni dung nghiên cu và kt qu trong đ tài này là trung thc, cha tng đc
công b trong bt k công trình nghiên cu nƠo trc đây. Nhng s liu trong các
bng biu phc v cho vic phân tích, nhn xét, đánh giá đc chính tác gi thu
thp và tng hp t các ngun đáng tin cy.

Tp.HCM, ngày 30 tháng 06 nm 2014
Tác gi lun vn

Lê Bùi Hng Khanh




MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC BNG, BIU
DANH MC HÌNH V,  TH
LI M Uầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ1
CHNG 1: GII THIU 3
1.1. t vn đ 3
1.2. Mc tiêu và câu hi nghiên cu 4
1.3. Phm vi nghiên cu 5
1.4. Phng pháp nghiên cu 5
1.5. Cu trúc lun vn 6
CHNG 2: TNG QUAN V KIU HI VÀ NHNG NGHIÊN CU
TRC ỂY 7
2.1. Tng quan v kiu hi 7
2.1.1. Kiu hi là gì? 7
2.1.2. Các dòng kiu hi 8
2.1.3. Thc trng kiu hi Vit Nam 9
2.2. Tng quan các nghiên cu trc đây 14

2.2.1. Các nghiên cu v tác đng ca kiu hi trên th gii 14
2.2.2. Các nghiên cu v kiu hi  Vit Nam 20
2.3. Tng hp kt qu các nghiên cu thc nghim 24
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIểN CU 29
3.1. Mô t d liu nghiên cu 29
3.1.1. Mô t các bin trong mô hình 29
3.1.2. Ngun d liu các bin 33
3.2. Mô hình nghiên cu 33
3.2.1. Mô hình tin t ca kiu hi 33
3.2.2. Mô hình nghiên cu 43
3.3. Phng pháp kim đnh mô hình 43
3.3.1. Kim đnh nghim đn v (unit root test) 43
3.3.2. La chn đ tr ti u ca mô hình 45
3.3.3. Kim đnh tính n đnh ca mô hình 46
3.3.4. Hàm phn ng xung (Impulse Response Funtion – IRF) và phân rã
phng sai (Variance Decomposition). 46
CHNG 4: PHỂN TệCH KT QU NGHIÊN CU THC NGHIM 47
4.1. Kim đnh nghim đn v (unit root test) 47
4.2. La chn đ tr ti u 49
4.3. Kim đnh đng liên kt Johansen 50
4.4. Kim đnh tính n đnh ca mô hình 52




4.5. Kt qu phân tích hàm phn ng IRF vƠ phân rư phng sai 53
CHNG 5: KT LUN 63
5.1. Kt qu nghiên cu và kin ngh chính sách 63
5.2. Hn ch ca đ tƠi vƠ hng nghiên cu tip theo 65
TÀI LIU THAM KHO

Ph lc 1: D liu ca các bin trong mô hình
Ph lc 2: Các kt qu kim đnh trong mô hình
Ph lc 3: C cu nhp khu hàng hóa phân theo nhóm hàng ca Vit Nam




DANH MC CÁC T VIT TT

- FDI: Vn đu t trc tip nc ngoƠi.
- FII: Vn đu t gián tip.
- IRF: Hàm phn ng (Impulse response function).
- IMF: Qu tin t quc t.
- ODA: Vin tr phát trin chính thc
- VECM: Mô hình vector hiu chnh sai s.
- VLSS: B s liu kho sát mc sng h gia đình












DANH MC BNG, BIU

Bng 2.1: Tng hp các nghiên cu trc đây
Bng 4.1. Kt qu kim đnh KPSS ca các bin
Bng 4.2. Kt qu kim đnh tính dng ca phn d
Bng 4.3. Kt qu kim đnh tính dng ca chui d liu I(1)
Bng 4.4. Kt qu kim đnh xác đnh đ tr ti u ca mô hình
Bng 4.5. Kt qu kim đnh đng liên kt bng kim đnh vt ma trn (trace)
Bng 4.6. Kt qu kim đnh đng liên kt bng kim đnh giá tr riêng cc
đi
Bng 4.7. Kim đnh tính n đnh
Bng 4.8. Phân rư phng sai ca lm phát








DANH MC HÌNH V,  TH

Hình 2.1. Kiu hi Vit Nam giai đon 2000 – 2013 (đn v: t USD).
Hình 2.2: Top 10 quc gia dn đu v thu hút kiu hi nm 2013 (đn v: t
USD)
Hình 4.1. Kim đnh tính n đnh
Hình 4.2. Phn ng ca lm phát sau cú sc trong kiu hi
Hình 4.3. Phn ng ca lm phát sau cú sc trong chính nó
Hình 4.4. Phn ng ca lm phát sau cú sc trong cung tin M2
Hình 4.5. Phn ng ca lm phát sau cú sc trong t giá thc hiu lc
Hình 4.6. Phn ng ca lm phát do tác đng đng thi các cú sc

1



LI M U
Theo s liu báo cáo thng kê ca World Bank, lng kiu hi đ v các nc
đang phát trin liên tc tng trong thi gian gn đây và c tính s tip tc tng
trong nhng nm ti. Vi s gia tng nhanh chóng vƠ n đnh nh hin nay thì
dòng vn này là mt ngun lc quan trng trong s phát trin ca đt nc. Bên
cnh nhng đóng góp tích cc nh gia tng tit kim, lƠm tng ngun cung ng
vn cho các t chc tài chính, kiu hi còn có nhng tác đng tiêu cc khác đn
nn kinh t. S gia tng các dòng tin vào s có tác đng lƠm tng giá đng ni
t, lƠm tng sc mua đng ni t vƠ tng cu trong nc, hn ch xut khu và
khuyn khích nhp khu và do đó trung hòa ht các dòng tin kiu hi chuyn
vƠo trc đó. Do vy, kiu hi đc xem là nguyên nhân dn đn thâm ht cán
cân thng mi, hoc làm suy gim thng d thng mi. c bit trong ch đ
t giá c đnh, các dòng kiu hi chuyn vào s có tác đng lƠm tng tng
phng tin thanh toán do ngân hƠng trung ng tng cng mua vào ngoi t
đ duy trì s n đnh ca t giá. T đó, dòng kiu hi tng có th gây áp lc gia
tng lm phát.
Ging nh nhiu nc đang phát trin khác, kiu hi là mt trong nhng ngun
vn chim t trng ln nht trong s các ngun vn t bên ngoài vào Vit Nam

và có xu hng tng lên qua các nm. Không nhng có giá tr ln, kiu hi còn
là dòng vn vào có tính n đnh cao nht so vi các dòng vn vào khác (vn đu
t gián tip FII, vin tr phát trin chính thc ODA). Vì vy, vic nghiên cu tác
đng ca kiu hi lên các bin v mô nh lm phát lƠ điu cn thit đi vi các
nhà làm lut.
2



Cho đn nay, đư có mt s lng ln các công trình nghiên cu tác đng ca
kiu hi đn lm phát cng nh tác đng ca dòng vn này lên các bin v mô
khác  các quc gia. Tuy nhiên,  Vit Nam nhng tác đng này vn cha đc
nghiên cu mt cách đy đ và chi tit. Vì vy, bài vit k vng s ch ra đc
mi quan h gia kiu hi và lm phát nhm làm sáng t lý thuyt và góp phn
b sung bng chng thc nghim  Vit Nam.
Bài vit này nghiên cu tác đng ca kiu hi đn lm phát  Vit Nam trong
giai đon 1995 – 2012. S dng phng pháp phân tích hƠm phn ng IRF và
phân tích phân rư phng sai ca mô hình VAR, kt qu nghiên cu thc nghim
cho thy kiu hi có tác đng cùng chiu (positive) ti lm phát  Vit Nam.
Ngoài ra, lm phát cng chu tác đng ca t giá thc hiu lc, cung tin vi
nhng đ tr nht đnh. Tuy nhiên, yu t quyt đnh nhiu nht ti mc lm
phát hin ti li là “n tng v lm phát trong quá kh và k vng nhy cm v
lm phát trong tng lai” (Nguyn Th Thu Hng, Nguyn c Thành, 2011,
trang 20).

3



CHNG 1: GII THIU

1.1. t vn đ
Kiu hi là tin ca cá nhân đang lƠm vic  nc ngoƠi đc chuyn v nc
vƠ do đó thng xuyên liên quan đn nhiu loi tin t khác nhau. Kiu hi là
ngun b sung ngoi t quan trng góp phn đáng k trong vic gim mt cân
đi trong cán cân thanh toán, ci thin d tr ngoi hi, gim sc ép t giá.
Theo báo cáo di c vƠ phát trin s 22 ca World Bank, kiu hi ca các nc
đang phát trin đc c tính khong 404 t USD trong nm 2013; tng 3,5% so
vi nm 2012. Tng trng dòng kiu hi ca các nc đang phát trin đc k
vng s tng tc nhanh hn na trong ba nm ti, vi mc trung bình hƠng nm
là 8,4%, tng lên 436 t USD vƠo nm 2014 vƠ 516 t USD vƠo nm 2016
(World Bank, Migration and Development Brief 22, 2014). Vi s lng kiu
hi đc c tính liên tc tng nh hin nay thì đây lƠ mt ngun lc quan trng
trong s phát trin ca đt nc. Tuy nhiên, bên cnh mt tích cc nh trên thì
dòng vn nƠy cng có nhng mt tiêu cc, trong đó cn phi k đn nhng tác
đng ca dòng vn nƠy đn lm phát ca nc nhn kiu hi.
Ging nh nhng nc đang phát trin khác, trong nhng nm gn đây dòng
kiu hi ngƠy cƠng gia tng vƠ lƠ dòng vn vƠo tng đi ln  nc ta. Vì vy,
vic nghiên cu tác đng ca kiu hi lên các bin v mô khác, đc bit là lm
phát lƠ điu cn thit cho các nhà hoch đnh chính sách (policy maker).
Nhng nghiên cu trc đây đu tìm thy bng chng thc nghim v tác đng
ca kiu hi đn lm phát. Nghiên cu ca Amuedo – Dorantes và Pozo (2004),
4

Bourdet và Falck (2006) và Lopez, Molina, và Bussolo (2007) cho thy kiu hi
có tác đng đn lm phát và dn đn t giá hi đoái thc tng. Adelman và
Taylor (1992), Balderas và Nath (2008) ch ra rng thông qua tác đng trc tip
và gián tip lên tng cu, kiu hi có th tác đng đn lm phát. c bit, đi vi
các quc gia theo đui chính sách t giá c đnh thì vic gia tng kiu hi s làm
tng lm phát (Caceres và Saca, 2006; Christopher Ball, Claude Lopez và Javier
Reyes, 2012). Tuy nhiên, trong ch đ t giá th ni, các bng chng thc
nghim v tác đng ca kiu hi đn lm phát không rõ ràng.
Mc dù dòng kiu hi chy vào Vit Nam ngƠy cƠng tng, đóng vai trò ngƠy
càng quan trng trong tng s các dòng vn quc t nhng tác đng ca kiu hi
đn lm phát cng nh các bin v mô khác vn cha đc nghiên cu mt cách
đy đ và chi tit.  nc ta, dng nh vn đ kiu hi thng đc nhìn nhn
theo chiu hng hoàn toàn tích cc, coi đó nh mt dòng tài chính chy vào
lƠm giƠu thêm cho đt nc. Mc đích ca bài này là ch ra rng, bên cnh các
mt tích cc, kiu hi còn có th gây ra nhng nh hng gián tip mang tính
tiêu cc đi vi nn kinh t. Vì vy, tác gi chn đ tài “Kim đnh tác đng
ca kiu hi ti lm phát  Vit Nam giai đon 1995 ậ 2012”. Thông qua vic
tin hành nghiên cu thc nghim da trên nhng s liu đáng tin cy thu thp
đc, bài vit tin hành kim đnh mc đ tác đng ca kiu hi ti lm phát 
Vit Nam đ làm sáng t lý thuyt và góp phn b sung bng chng thc nghim
v mi quan h gia lm phát và kiu hi.
1.2. Mc tiêu và câu hi nghiên cu
Da trên c s lý lun đc tng hp t các bài nghiên cu trc đây, bài vit s
ln lt làm rõ các ni dung sau:
5

 Mi quan h gia kiu hi và lm phát  Vit Nam là cùng chiu hay
ngc chiu trong ngn hn.
 Mc đ tác đng ca kiu hi và các bin khác đn lm phát  Vit
Nam trong ngn hn.
 gii quyt mc tiêu nghiên cu ca mình, toàn b ni dung ca đ tài s xoay
quanh vic tr li cho ba câu hi sau:
Th nht, kiu hi tác đng nh th nƠo đn lm phát  Vit Nam, cùng chiu
hay ngc chiu?
Th hai, kiu hi có th gii thích bao nhiêu phn trm trong s thay đi ca lm
phát  Vit Nam?
Th ba, phn ng ca lm phát  Vit Nam sau mt tác đng đng thi ca các
cú sc trong kiu hi, GDP, cung tin M2 và t giá thc hiu lc nh th nào?
1.3. Phm vi nghiên cu
Bài vit s dng b d liu theo quý giai đon t 1995 đn 2012 đ kim đnh
tác đng ca kiu hi ti lm phát  Vit Nam trong giai đon này.
1.4. Phng pháp nghiên cu
D liu đc s dng trong mô hình là d liu th cp đc thu thp t các
ngun đáng tin cy nh: t chc thng kê tài chính quc t IFS ca IMF, tng
cc thng kê Vit Nam, Datastream và World Bank. Da trên phng pháp phân
tích và mô hình trong nghiên cu ca Christopher Ball, Claude Lopez và Javier
Reyes, bài vit s dng mô hình VAR vi s h tr ca phn mm Eviews 7.0
và phng pháp phân tích hƠm phn ng IRF (impulse response functions) và
6



phân tích phân rư phng sai đ phân tích s tác đng ca kiu hi ti lm phát 
Vit Nam cng nh mc đ phn ng ca lm phát khi có s tác đng đng thi
ca các cú sc trong kiu hi, GDP, cung tin M2 và t giá thc hiu lc.
1.5. Cu trúc lun vn

 gii quyt nhng vn đ nêu trên, lun vn s đc sp xp theo cu trúc sau:
Chng 1: Gii thiu
Chng 2: Tng quan v kiu hi và nhng nghiên cu trc đây
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Phân tích kt qu nghiên cu thc nghim
Chng 5: Kt lun






7



CHNG 2: TNG QUAN V KIU HI VÀ NHNG NGHIÊN CU
TRC ÂY
2.1. Tng quan v kiu hi
2.1.1. Kiu hi là gì?
Mt cách đn gin, theo Puri & Ritzema (1999), kiu hi (international
remittances) có th đc đnh ngha lƠ “phn thu nhp ca ngi lao đng 
nc ngoài gi v nc”. Mt cách chi tit hn, Qu Tin t Quc t (IMF) đnh
ngha kiu hi ca ngi lao đng “lƠ hàng hoá và các công c tài chính do
ngi lao đng sng và làm vic  nc ngoài t mt nm tr lên chuyn v đt
nc h” (Addy et al. 2003).
Kiu hi là ngun tài chính phát sinh t nhng công dân ca mt nc đang 
ngoài lãnh th quc gia. Theo đnh ngha hp, kiu hi là mt khon chuyn đi
nhng không đc nhn li (“unrequited transfers”) – ch yu nói đn tin gi
ca nhng ngi di c cho gia đình vƠ bn bè mà không có bt c yêu cu hay

đòi hi nào t ngi gi, không ging nh nhng dòng tài chính khác nh n
hoc vn c phn (Devesh Kapur, 2003).
Da vƠo IMF’s Balance of Payments Yearbook, kiu hi đc to nên t 3 thành
phn sau:
Thu nhp ca ngi lao đng  nc ngoài (compensation of employees): nu
nhng ngi di c sng  quc gia khác di mt nm thì toƠn b thu nhp ca
h đc gi là thu nhp ca ngi lao đng  nc ngoài – mt b phn ca yu
t thu nhp trong tài khon vãng lai.
8



Kiu hi ca ngi c trú (workers’ remittances) lƠ dòng tin đc chuyn v
nc theo phng thc chuyn tin vãng lai bi nhng ngi dân di c hoc đư
đnh c đư sinh sng và làm vic  mt quc gia khác t mt nm tr lên. Kiu
hi ca ngi c trú đc xem là mt b phn ca chuyn giao hin ti trong tài
khon vãng lai.
Tài sn thuyên chuyn ca ngi di c (migrants’ transfer) bao gm các khon
tài chính phát sinh t vic chuyn đi, thay đi ni c trú t mt nn kinh t này
sang mt nn kinh t khác,  mt quc gia khác. Thành phn này ca kiu hi
đc xem là mt b phn ca tài khon vn.
(Ngun Worker’s remittances, Economic growth and poverty in developing Asia
and the Pacific countries).
2.1.2. Các dòng kiu hi
Hin nay có nhiu cách phân chia, tùy theo cn c khác nhau mà ngun tin kiu
hi đc phân loi khác nhau. Nu cn c vƠo phng thc chuyn tin thì kiu
hi đc phân thành hai loi:
 Kiu hi chuyn theo kênh chính thc (formal channel): chuyn tin qua
h thng ngân hàng và các t chc chuyn tin, các đi lý đc cp phép.
 Kiu hi chuyn qua kênh phi chính thc (informal channel): s dng

công ngh chi phí thp, thô s, ch yu h da trên s tin tng nhau. Bao
gm gi kiu hi bng tin mt hoc thông qua ngi vn chuyn (ví d
nh ngi thân, bn bè hoc nhng ngi vn chuyn khác), tin hoc
hƠng hóa đc ngi di c chuyn v thông qua các đt v thm quê
hng, các t chc chuyn tin không có giy phép s dng mng li
9



truyn thng nh Hawala and Hundi (Nam Á), Fei ch’ien (Trung Quc),
Phoe kuan (Thái Lan), Hui (Vit Nam), Casa de cambio (Nam M). Bt
chp s phát trin ca kênh chính thc, mt lng đáng k kiu hi vn
tip tc chy qua kênh phi chính thc, nm ngoài tm kim soát và các
quy đnh ca Chính ph (Devesh Kapur, 2003).
S d kênh phi chính thc vn thu hút nhiu kiu hi vì: không yêu cu xut trình
nhiu giy t và các th tc hành chính phc tp, chi phí giao dch r và thp
hn các kênh chính thc, nhanh vƠ đáng tin cy vì đc da trên mng li
ngi thân và bn bè.
Tin đc chuyn qua kênh phi chính thc có th đn t các hot đng hp pháp
và bt hp pháp mà chính ph không th kim soát đc. Vì vy nguy c lm
dng kiu hi đ ra tin và tài tr các hot đng bt hp pháp (ví d nh khng
b) gia tng. iu này có th vi phm pháp lut v phòng chng ra tin và tài
tr khng b  nhiu quc gia trên th gii.
2.1.3. Thc trng kiu hi Vit Nam
Vi xu th m ca hi nhp, NhƠ nc đư to điu kin thun li cho vic kiu
bào v nc đu t cng nh vic nhn kiu hi cng thông thoáng hn trc
(ngi nhn kiu hi đc nhn trc tip bng ngoi t, không bt buc phi bán
hoc gi tit kim vƠo ngân hƠng,ầ). Thêm vƠo đó dch v chuyn tin kiu hi
khá phát trin v lng cng nh v cht, mc phí cng cnh tranh hn. Vì th,
trong nhng nm gn đây lng kiu hi đ v Vit Nam tng trng n đnh và

đt đc nhng con s k lc.

10



Hình 2.1. Kiu hi Vit Nam giai đon 2000 ậ 2013 (đn v: t USD).

Ngun: S liu kiu hi World Bank.
Giai đon t nm 2000 đn trc quý 4 nm 2008
Lng kiu hi chuyn v Vit Nam trong giai đon này liên tc tng vi con s
n tng. Do tình hình kinh t ca đt nc và chính tr - xã hi n đnh, v th
ca đt nc ngày mt tng vƠ đc bit là nhng chính sách ca NhƠ nc thông
thoáng to nhiu c hi cho ngi đu t nên thu hút đc nhiu ngun đu t,
cng nh kiu hi chuyn v cho thân nhân đu t.
Giai đon t đu quý 4 nm 2008 đn ht nm 2009
Da vƠo hình 3.1 bên di ta thy, trong nm 2008 có 6,805 t USD kiu hi
đc chuyn v Vit Nam, tng mnh so vi các nm trc. Tuy nhiên, bt đu
t tháng 10/2008 lng kiu hi chuyn v Vit Nam thông qua các kênh chính
thc bt đu gim dn. Trong khi theo thông l hƠng nm, khong thi gian t
đu tháng 10 nm nay đn tháng 1 nm sau mi chính lƠ “mùa kiu hi”.
Nguyên nhân chính là do nh hng ca cuc khng hong tài chính toàn cu.
.0
2000.0
4000.0
6000.0
8000.0
10000.0
12000.0
2000

2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Vietnam
Vietnam
11



c đim ca kiu hi nhìn chung xut phát t hai ngun chính là tin ca ngi
Vit Nam đi xut khu lao đng gi v cho gia đình vƠ tin ca ngi Vit Nam
đnh c  nc ngoài gi v giúp đ ngi thân trong nc. Do tác đng ca
khng hong kinh t, lng tr cho công nhân suy gim đng thi vic tip nhn
lao đng mi cng không còn đc nh trc.
Lng kiu hi chuyn v Vit Nam nm 2009 lƠ 6,02 t USD, gim 12% so vi
nm 2008. ây lƠ ln đu tiên lng kiu hi ca Vit Nam st gim sau 4 nm
tng liên tip. iu này là h qu tt yu ca cuc khng hong kinh t toàn cu,
nhiu nc đư bt đu sa thi nhng nhân viên hin ti vƠ ngng nhn nhân công
mi. Theo ghi nhn vào cui tháng 12/2009 ca B lao đng, thng binh vƠ xư
hi Vit Nam, mi ch có 45.000 lao đng Vit Nam ra nc ngoài làm vic

trong khi ch tiêu xut khu lao đng nm 2009 lƠ 90.000 lao đng. Tuy nhiên,
kiu hi có đc do xut khu ch chim mt phn nh trong tng lng kiu hi
nhn đc. Phn ln kiu hi đn t ngun th hai, tc là t nhng ngi nhp
c chuyn v nc, trong đó gn 2/3 lng kiu hi Vit Nam nhn đc là t
M. Kinh t M đang tri qua giai đon khó khn lƠm lng kiu hi mà cng
đng ngi Vit  M chuyn v Vit Nam gim mnh.
Giai đon t 2010 đn nay
Trong giai đon này nn kinh t th gii đang trên đƠ phc hi, lng kiu hi
chuyn v nc đt mc k lc. Kiu hi nm 2010 lƠ 8,26 t USD tng 21% so
vi nm 2008 – mc cao nht ca giai đon trc. Nhng nm tip theo (t 2011
đn nay), kiu hi liên tc tng vƠ tng mt cách n đnh.
Nhìn vào hình 3.2 ta thy nm 2013 thc s là mt nm n tng, lng kiu hi
chuyn v Vit Nam là 11 t USD, gn tng đng vi xut khu xng du 12
12



t USD – mt trong nhng nhóm hàng xut khu ch lc nm 2013 trong kim
ngch xut khu ca Vit Nam. Vi con s kiu hi k lc, Vit Nam đư đc
World Bank xp vƠ top mi quc gia dn đu v thu hút kiu hi nm 2013.
Hình 2.2: Top 10 quc gia dn đu v thu hút kiu hi nm 2013 (đn v: t
USD)

Ngun: World Bank.
Các nguyên nhân chính dn đn s chuyn dch mnh m ca kiu hi vào Vit
Nam trong giai đon này là:
 S sôi đng trên th trng bt đng sn và s hp dn v lãi sut tin gi
đi vi đng USD. Trong nm 2010, khi lưi sut ca đng USD trên th
gii khá thp (lãi sut cho vay liên ngân hàng th gii ch dao đng quanh
0.23% đn 0.78% nm cho tt c các k hn) thì  Vit Nam các ngân

hƠng thng mi áp dng lãi sut quanh mc 5% cho tin gi bng đng
USD.
13



 Chính sách kiu hi ca Vit Nam thông thoáng và ci m hn nh: cho
phép gi và nhn kiu hi bng đng USD, chính thc cho phép kiu bào
tham gia mua bt đng sn (Ngh đnh 71).
 Các ngân hƠng thng mi trin khai nhiu gii pháp thu hút ngun ngoi
t bng cách đa dng hóa các kênh chi tr và nâng cao cht lng dch v.
Nói tóm li, trong nhng nm qua dòng kiu hi đ vào Vit Nam liên tc gia
tng. Riêng trong nm 2008 vƠ 2009, do nh hng ca cuc khng hong tài
chính toàn cu nên lng kiu hi có gim đi nhng không nhiu. Nó ch là mt
s chuyn bin rt nh so vi mc gim ca đu t trc tip nc ngoƠi vƠ đu
t tƠi sn ti các nc đang phát trin trong cùng giai đon. T nm 2010 đn
nay, dòng kiu hi tng liên tc và n đnh. Cùng vi Thái Lan và Philippines,
Vit Nam tip tc đc xem lƠ nc có ngun kiu hi tng trng mnh m
trong s các nc đang phát trin  khu vc ông Á vƠ Thái Bình Dng (EAP
– East Asia Pacific) (Migration and Remittances Team, Development Prospects
Group, World Bank, 11 Apr 2014). ây lƠ mt trong nhng ngun thu hút ngoi
t hiu qu, có tim nng ln đóng vai trò quan trng trong s phát trin ca đt
nc. Vì vy, vic nghiên cu các tác đng ca dòng kiu hi đn nn kinh t
nói chung và lm phát nói riêng đ đa ra chính sách nhm phát huy th mnh và
hn ch nhng tác đng tiêu cc lƠ điu cn thit. Trong chng tip theo, chúng
ta s đi vƠo phn nghiên cu thc nghim tác đng ca kiu hi đn lm phát 
Vit Nam trong giai đon 1995 – 2012.

14

2.2. Tng quan các nghiên cu trc đơy
2.2.1. Các nghiên cu v tác đng ca kiu hi trên th gii
Bên cnh nhng đóng góp tích cc nh gia tng tit kim, tng ngun cung ng
vn cho các t chc tài chính, kiu hi còn có nhng tác đng tiêu cc khác đn
lm phát, cung tin và thâm ht cán cân thng mi. Trong đó, s tác đng ca
kiu hi đn lm phát đc nhìn nhn di các góc đ sau: s tng giá ca ni
t, s tng lên ca lng tin cung ng, và tình trng ca cán cân thanh toán.
S gia tng trong kiu hi  các nn kinh t mi ni có tác đng đn hiu ng
chi tiêu. Khi lung ngoi t chy vƠo mt nc thì vic chuyn đi ngoi t sang
ni t s lƠm tng cung tin. Nu lng tin nƠy không đc hp thu vƠo khu
vc sn xut (hoc đu t vn), mƠ đi vƠo chi tiêu tiêu dùng s thúc đy gia tng
lm phát. Kiu hi lƠm tng tƠi sn thc, kích thích chi tiêu tiêu dùng. iu nƠy
lƠm tng cu trong ngn hn, dn đn s gia tng trong mc giá.
Adelman và Taylor (1992), Balderas và Nath (2008) ch ra rng thông qua tác
đng trc tip và gián tip lên tng cu, kiu hi có th tác đng đn lm phát.
Kiu hi đc s dng mt phn cho tiêu dùng và mt phn đc s dng vào
đu t. Tác đng trc tip ca kiu hi đn tng cu là kt qu ca vic tng lên
trong chi tiêu cho tiêu dùng ca h gia đình nhn kiu hi. Ngoài ra tng cu có
th tng lên nu s lng kiu hi đc s dng đ đu t tng lên vƠ đó lƠ kt
qu ca lm phát do cu kéo.
Acosta, Mandelman, và Lartey (2007) phát trin mt mô hình cân bng tng quát
đng ngu nhiên (stochastic dynamic general equilibrium model) ca c s vi
mô có th gii thích cho vic mc giá c tng khi kiu hi tng cao. H đa ra c
15



ch truyn dn nh sau: kiu hi làm thu nhp h gia đình tng lên dn đn vic

gim sút ngun cung lao đng. Mt s thu hp trong ngun cung lao đng đc
kt hp vi mc lng cao hn s tác đng đn giá ca sn phm thng mi
(tradable output). iu này s dn đn chi phí sn xut cao hn, góp phn vào s
thu nh thêm ca khu vc thng mi. Tt c nhng yu t trên cng vi vic
ni t tng giá thc (do kiu hi chy vào nhiu) lƠm gia tng nguy c lm phát.
Mt s nghiên cu v tác đng ca kiu hi tp trung vào t l mu dch (ToT –
term of trade) cng cho thy mi quan h gia kiu hi và lm phát. Chng hn
nh các công trình ca Amuedo-Dorantes và Pozo (2004), Bourdet và Falck
(2006) và Lopez, Molina, và Bussolo (2007) cho thy kiu hi có tác đng đn
lm phát và dn đn t giá hi đoái thc tng (hay còn gi lƠ "cn bnh Hà
Lan"). Gn đây nht, Narayan và Mishra (2011) nghiên cu tác đng trong ngn
hn và dài hn ca kiu hi và các bin th ch (institutional variable) lên lm
phát trên 54 nc đang phát trin và xác nhn kiu hi có tác đng đn lm phát.
Tuy nhiên, tt c nhng nghiên cu nƠy đu gi đnh rng các nc theo mt ch
đ t giá không thay đi.
Nói tóm li, trong nn kinh t m nh, s gia tng kiu hi ging nh mt s gia
tng c đnh trong thu nhp ca h gia đình, tng kiu hi s gây ra hiu ng chi
tiêu (spending effects) trong c hai khu vc hƠng hóa thng mi và hàng hóa
phi thng mi. Hiu ng chi tiêu là mt phn ng ca s gia tng thu nhp có
sn do kiu hi tng dn đn cu trong nn kinh t tng, gi s đ co giãn ca
cu theo thu nhp lƠ dng. Bi vì cung ca hàng hóa phi thng mi b ràng
buc bi các ngun lc sn có trong nn kinh t nên khi cu vt quá cung s
lƠm tng giá ca hàng hóa phi thng mi trong khi cu tng không nh hng
16



đn giá ca hƠng hóa thng mi, do giá ca hàng hóa thng mi đc thit lp
trên th trng quc t. iu này dn đn t giá thc tng. Mt s gia tng trong
kiu hi còn dn đn hiu ng di chuyn ngun lc (resource movement effect).

Do giá ca hàng hóa khu vc phi thng mi tng lên nên vic sn xut sn
phm trong khu vc này có nhiu li nhun hn so vi khu vc thng mi.
Vic m rng sn xut trong khu vc phi thng mi lƠm tng cu các yu t sn
xut, do đó giá ca các yu t sn xut trong khu vc phi thng mi tng cao.
áp li s tng giá nƠy lƠ s dch chuyn ngun lc t khu vc hàng hóa thng
mi sang khu vc hàng hóa phi thng mi, tng tin lng thc t và các yu t
chi phí khác ca khu vc thng mi. Do hiu ng chi tiêu và hiu ng di
chuyn ngun lc, dòng kiu hi có th làm xói mòn kh nng cnh tranh ca
khu vc thng mi, gây ra s gia tng trong t giá thc.
T giá thc hiu lc (REER) đc đnh ngha nh lƠ giá c liên quan gia hàng
hóa thng mi vƠ hƠng hóa phi thng mi đc sn xut trong nn kinh t ni
đa:
 





Vi 

ch s giá ca hƠng hóa thng mi tính bng ni t và 

là ch s giá
hƠng hóa phi thng mi tính bng ni t (Montiel and Hinkle, 1999 và Montiel,
1999).
Mô hình Salter (1959), Swan (1960), Corden (1960) và Dornbusch (1974) đư
đa ra cách gii thích cho mi quan h v mt lý thuyt gia lung vn vào
(trong trng hp này là dòng kiu hi), mc giá c, và t giá thc ti các quc
gia đang phát trin. Theo đó, dòng kiu hi chy vào s tác đng đn hot đng