BăGIỄOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
VÕăTHăNGCăLể
PHỄTăTRINăHOTăNGăTệNăDNGăTẨIăTRă
XUTăNHPăKHUăIăVIăKHỄCHăHẨNGăDOANHă
NGHIPăTIăNGỂNăHẨNGăTHNGăMIăCăPHNă
XUTăNHPăKHUăVITăNAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
BăGIỄOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
VÕăTHăNGCăLể
PHỄTăTRINăHOTăNGăTệNăDNGăTẨIăTRăXUTă
NHPăKHUăIăVIăKHỄCHăHẨNGăDOANHăNGHIPă
TIăNGỂNăHẨNGăTHNGăMIăCăPHN
XUTăNHPăKHUăVITăNAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mư s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRN HUY HOÀNG
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
LIăCAMăOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Các s liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc và cha tng đc ai
công b trong bt k công trình nào khác.
Ngi vit: Võ Th Ngc Lê
MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANH MCăCỄCăTăVITăTT
DANHăMCăCÁC BNGăBIU
DANHăMCăCỄCăHỊNHăV
PHNăMăU 1
1. LỦ do chn đ tài: 1
2. Mc tiêu nghiên cu: 2
3. i tng và phm vi nghiên cu: 2
4. Câu hi nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu: 2
6. Kt cu ca đ tài: 3
7. ụ ngha thc tin ca đ tài nghiên cu: 4
CHNGă1: MTăSăVNăăCăBNăVăHOTăNGăTệNăDNGă
TẨIăTRăXUTăNHPăKHU IăVIăKHDN CAăNGỂNăHẨNGă
THNGăMI 5
1.1. Tín dng và tín dng NHTM 5
1.1.1. Khái nim tín dng 5
1.1.2. Khái nim v tín dng NHTM 5
1.2.Tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN ca NHTM 6
1.2.1. Khái nim, đc đim và vai trò ca hot đng tín dng tài tr xut nhp
khu đi vi KHDN 6
1.2.1.1. Khái nim tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN 6
1.2.1.2. c đim ca tín dng tài tr XNK đi vi KHDN 6
1.2.1.3. Vai trò tín dng tài tr XNK đi vi KHDN 7
1.2.2. Các hình thc TDTTXNK đi vi KHDN ca NHTM 8
1.2.2.1. Tài tr xut khu 9
1.2.2.2. Tài tr nhp khu 12
1.3. Phát trin TDTTXNK đi vi KHDN ca ngân hàng thng mi 15
1.3.1. Khái nim 15
1.3.2. Ni dung công vic nhm phát trin hot đng TDTTXNK đi vi
KHDN ca NHTM 15
1.3.2.1. Thc hin công tác nghiên cu th trng và thit k các sn phm,
hình thc TDTTXNK đi vi KHDN 15
1.3.2.2 Thc hin công tác Marketing cho hot đng TDTTXNK đi vi
KHDN 16
1.3.2.3 Thc hin công tác thm đnh khách hàng và giám sát quá trình s
dng vn 16
1.3.3. Tiêu chí đo lng kt qu vic phát trin hot đng TDTTXNK đi vi
KHDN 17
1.3.3.1. Doanh s cho vay ca hot đng TDTTXNK đi vi KHDN 17
1.3.3.2. S lng KHDN tham gia hot đng TDTTXNK 17
1.3.3.3. S lng các hình thc TDTTXNK đi vi KHDN 17
1.3.3.4. S lng các mt hàng đc tài tr xut nhp khu 17
1.3.3.5. N quá hn ca hot đng TDTTXNK đi vi KHDN 18
1.4. Ri ro trong phát trin hot đng TDTTXNK đi vi KHDN 18
1.5. Kinh nghim ca mt s NHTM ti Vit Nam và th gii trong vic phát
trin hot đng TDTTXNK đi vi KHDN và bài hc kinh nghim cho Eximbank
21
1.5.1. Kinh nghim ca mt s NHTM ti Vit Nam và th gii trong vic
phát trin hot đng TDTTXNK dành cho KHDN 21
1.5.2. Bài hc kinh nghim cho Eximbank 23
Kt lun chng 1 23
CHNGă2:ăTHCăTRNGăVăPHỄTăTRINăHOTăNGăTệNă
DNGăTẨIăTRăXUTăNHPăKHUăIăVIăKHỄCHăHẨNGăDOANHă
NGHIPăCAăNGỂNăHẨNGăTMCPăXUTăNHPăKHUăVITăNAM 24
2.1. Khái quát v Ngân hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam 24
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 24
2.1.1.1. Lch s hình thành 24
2.1.1.2. Lnh vc hot đng 24
2.1.1.3. a bàn hot đng 25
2.1.1.4. Niêm yt 26
2.1.2. Các hot đng kinh doanh chính ca Ngân hàng TMCP xut nhp khu
Vit Nam 26
2.1.2.1. V huy đng vn 27
2.1.2.2. V cho vay 28
2.1.2.3. V kinh doanh ngoi t 30
2.1.2.4. Thanh toán xut nhp khu 31
2.2. Thc trng phát trin tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN ti
Ngân hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam 32
2.2.1. Khuôn kh pháp lỦ cho hot đng TDTTXNK ca NHTM ti Vit Nam
32
2.2.2. Thc trng thc hin các ni dung công vic nhm phát trin hot đng
TDTTXNK ti ngân hàng TMCP Xut nhp khu Vit 34
2.2.2.1. Thc hin công tác nghiên cu th trng và thit k các sn phm,
hình thc tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN 35
2.2.2.2. Thc hin công tác Marketing cho hot đng tín dng tài tr xut
nhp khu di vi KHDN 35
2.2.2.3. Thc hin công tác thm đnh khách hàng và giám sát quá trình s
dng vn 36
2.2.2.4. ánh giá ca khách hàng v dch v TDTTXNK đi vi KHDN ca
Eximbank (Kho sát thc t) 37
2.2.3. Thc trng phát trin tín dng tài tr xut nhp khu ti Ngân hàng
TMCP xut nhp khu Vit Nam 43
2.2.3.1. Doanh s ca hot đng TDTTXNK đi vi KHDN 43
2.2.3.2. S lng KHDN tham gia hot đng TDTTXNK 46
2.2.3.3. S lng các hình thc TDTTXNK đi vi KHDN 49
2.2.3.4. S lng các mt hàng đc tài tr xut nhp khu 49
2.2.3.5. N quá hn ca hot đng TDTTXNK đi vi KHDN 50
2.3. ánh giá chung v thc trng phát trin hot đng tín dng tài tr xut nhp
khu đi vi KHDN ti Ngân hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam 51
2.3.1. Nhng kt qu đư đt đc 51
2.3.2. Nhng tn ti và nguyên nhân 53
2.3.2.1. Nhng tn ti 53
2.3.2.2. Nguyên nhân 55
Kt lun chng 2 57
CHNGă3:ăGIIăPHỄP PHỄTăTRINăHOTăNGăTệNăDNGăTẨIă
TRăXUTăNHPăKHUăIăVIăKHỄCHăHẨNGăDOANHăNGHIPăTIă
NGỂNăHẨNGăTMCPăXUTăNHPăKHUăVITăNAM 58
3.1. nh hng phát trin hot đng tín dng tài tr xut nhp khu ti Ngân
hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam 58
3.1.1. nh hng chung 58
3.1.1.1. Tm nhìn phát trin 58
3.1.1.2. Mc tiêu phát trin 58
3.1.1.3. nh hng phát trin đn nm 2015 và tm nhìn đn nm 2020 58
3.1.2. nh hng v hot đng TDTTXNK đi vi KHDN 59
3.2. Mt s gii pháp phát trin hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi
vi KHDN ti Eximbank 60
3.2.1. C cu li vn vay cho hot đng TDTTXNK đi vi KHDN 60
3.2.2. y mnh công tác Marketing cho hot đng TDTTXNK đi vi
KHDN 61
3.2.3. Phát trin đa dng các hình thc TDTTXNK đi vi KHDN 62
3.2.4. M rng danh mc mt hàng đc tài tr xut nhp khu 63
3.2.5. Tng cng công tác khách hàng 63
3.2.6. Phát trin TDTTXNK đi vi các doanh nghip va và nh 64
3.2.7. Nâng cao hiu qu công tác thm đnh cho vay và qun lỦ n 66
3.2.8. Nâng cao cht lng đi ng cán b ngân hàng 67
3.3. Mt s kin ngh 68
3.3.1. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 68
3.3.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam 69
3.3.3. Kin ngh đi vi các doanh nghip xut nhp khu 69
Kt lun chng 3 70
KTăLUN 71
TẨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
DANHăMCăCỄCăTăVITăTT
KỦăhiu
ụăngha
DNXK
Doanh nghip xut khu
Eximbank
Ngân hàng thng mi c phn Xut
nhp khu Vit Nam
KHDN
Khách hàng doanh nghip
NHNN
Ngân hàng nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
NK
Nhp khu
NQH
N quá hn
TCTD
T chc tín dng
TDTTXNK
Tín dng tài tr xut nhp khu
TTXNK
Tài tr xut nhp khu
TTTDXNK
Tài tr tín dng xut nhp khu
XK
Xut khu
DANHăMCăBNGăBIU
Bng 2.1 :Tình hình huy đng vn qua các nm ti Eximbank 27
Bng 2.2: Doanh s cho vay và thu n các nm 29
Bng 2.3: Doanh s mua bán ngoi t ti Eximbank 31
Bng 2.4. Doanh s tài tr xut nhp khu đi vi KHDN ti Eximbank 43
Bng 2.5: Doanh s tài tr xut nhp khu đi vi KHDN theo tin t 44
Bng 2.6: C cu tài tr xut nhp khu đi vi KHDN ca Eximbank 44
Bng 2.7: Doanh s tài tr xut nhp khu đi vi KHDN theo mt hàng 45
Bng 2.8: S lng KHDN tham gia hot đng TDTTXNK ca Eximbank 47
Bng 2.9: T trng n quá hn XNK trong tng n quá hn ca Eximbank 50
DANHăMCăCỄCăHỊNHăV
Hình 2.1: Nhn xét ca khách hàng v hình nh ca Eximbank 39
Hình 2.2: Mc đ tho mưn ca khách hàng đi vi dch v TDTTXNK đi vi
KHDN ca Eximbank 39
Hình 2.3: Nhng yu t thúc đy khách hàng s dng dch v TDTTXNK ca
Eximbank 41
Hình 2.4: Nhn xét ca khách hàng v nhân viên TDTTXNK ca Eximbank 41
Hình 2.5: Kh nng gii thiu dch v TDTTXNK ca Eximbank cho bn bè và
đng nghip 42
Hình 2.6: C cu khách hàng theo thành phn kinh t 48
1
PHNăMăU
1.ăLỦădoăchnăđătƠi:
Vi xu hng hi nhp kinh t quc t din ra ht sc nhanh chóng, nn kinh
t Vit Nam đư có nhng bc tin ln v tng trng, hot đng XNK din ra ht
sc sôi đng. Bên cnh nhng thun li ca toàn cu hoá, các doanh nghip Vit
Nam phi đi mt vi môi trng kinh doanh ht sc khc lit, tính cht cnh tranh
ngày càng cao. iu đó đòi hi mt mt phi có nhiu chính sách tài tr cho các
doanh nghip Vit Nam trong hot đng xut nhp khu đ có th cnh tranh đc
vi các doanh nghip nc ngoài, mt khác không vi phm các quy c quc t khi
Vit Nam đư là thành viên chính thc ca T chc thng mi th gii (WTO).
Mc dù khng hong kinh t th gii cha chm dt nhng Vit Nam vn
đt tc đ tng trng kim ngch xut khu 15,4% trong nm 2013, vt xa mc d
báo và ch tiêu Quc hi giao. Mt trong nhng yu t góp phn làm nên thành tích
này là s gia tng đáng k nghip v tài tr xut nhp khu ca các ngân hàng.
Nhiu nm trc đây, hot đng tài tr xut nhp khu là th mnh ca các
chi nhánh ngân hàng nc ngoài Vit Nam do h có li th v h thng chi nhánh
nhiu quc gia, công ngh cao, tim lc tài chính mnhầ nh hng tài tr xut
nhp khu khi đó cng đc đt ra trong chin lc phát trin ca các ngân hàng
thng mi quc doanh đ h tr doanh nghip xut nhp khu.
n nay, nghip v tài tr xut nhp khu không còn dng các ngân hàng
đnh hng xut khu mà không ngng đc m rng ti các ngân hàng thng mi
có uy tín khác. c bit trong bi cnh khó khn nh hin nay, tài tr xut nhp
khu đc xác đnh là kênh quan trng giúp các ngân hàng cán đích ch tiêu tng
trng tín dng. Tuy nhiên, các chi nhánh ngân hàng nc ngoài, các ngân hàng
liên doanh vi ngun vn di dào, giá r, đa dng v các hình thc tài tr cng nh
tính chuyên nghip và hin điầđư to nên không ít khó khn cho các ngân hàng
thng mi trong nc trong vic tip cn và tip th các sn phm tài tr xut nhp
2
khu. Xut phát t thc t này, tác gi đư chn đ tài: ắPHỄTă TRINă HOTă
NGăTệNăDNGăTẨIăTRăXUTăNHPăKHUăIăVIăKHỄCHăHẨNGă
DOANHă NGHIPă TIă NGỂNă HẨNGă TMCPă XUTă NHPă KHUă VITă
NAM” đ nghiên cu, vi mong mun đ tài này có th đóng góp vào vic m rng
th phn tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN ti đn v mình.
2.ăMcătiêuănghiênăcu:
Nghiên cu nhng lỦ lun c bn v hot đng TDTTXNK, nhng kinh
nghim phát trin hot đng TDTTXNK đi vi KHDN t các ngân hàng khác, qua
đó, nhm phát trin th phn cng nh doanh s TDTTXNK đi vi KHDN ti ngân
hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam trong thi gian ti, đ tài s mang li các gii
pháp nhm phát trin hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi các doanh
nghip ti hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam.
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu:
i tng nghiên cu: hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi
khách hàng doanh nghip ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp khu Vit Nam
Phm vi nghiên cu: hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi khách
hàng doanh nghip ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp khu Vit Nam trong giai đon
2011-2013.
4.ăCơuăhiănghiênăcu
Hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi khách hàng doanh nghip
ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp khu Vit Nam đang din ra nh th nào? Hiu
qu đn đâu?
Làm th nào đ phát trin hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi
khách hàng doanh nghip ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp khu Vit Nam.
5.ăPhngăphápănghiênăcu:
Phng pháp thu thp s liu: lun vn s s dng hai phng pháp thu
thp s liu chính là: thu thp s liu ti bàn và nghiên cu th trng.
3
- Thu thp ti bàn: nghiên cu s liu t các báo cáo thng niên ca các
ngân hàng ti Vit Nam, s liu t các tp chí chuyên ngành, s liu t Internet, và
s liu t nghiên cu liên quan đư đc thc hin.
- Nghiên cu th trng: tác gi s dng phng pháp đnh lng kt hp
vi phng pháp đnh tính thông qua bng câu hi nghiên cu đ thu thp s liu.
Phng pháp chn mu nghiên cu:
- Phn t mu: doanh nghip đang giao dch TDTTXNK ti Eximbank.
- Phng pháp chn mu: s dng phng pháp chn mu xác xut ngu
nhiên đn gin. Chn mu ngu nhiên các doanh nghip có giao dch vi bn chi
nhánh ca Eximbank ti TP.HCM nh sau: S giao dch 1, chi nhánh Sài Gòn, chi
nhánh Tân Sn Nht, chi nhánh Qun 11.
- Kích thc mu: hin ti toàn h thng Eximbank có 1.630 khách hàng
doanh nghip s dng dch v TDTTXNK. Khu vc TP.HCM có 85 chi nhánh và
phòng giao dch đang hot đng vi 1.134 khách hàng, trong đó 4 chi nhánh gm:
S giao dch 1, chi nhánh Sài Gòn, chi nhánh Tân Sn Nht, chi nhánh Qun 11 có
758 khách hàng giao dch, trong đó cho 310 khách hàng giao dch thng xuyên.
Chn ngu nhiên 20-25 doanh nghip ca mi chi nhánh và s giao dch. Do đó,
tng s lng mu đc chn là 80-100 doanh nghip.
Phng pháp x lý s liu:
- i vi s liu thu thp ti bàn: tác gi s phân tích và tng hp các s
liu phù hp vi đ tài nghiên cu.
- i vi s liu thu thp t nghiên cu th trng: tác gi s dng phng
pháp phân tích d liu bng phn mm SPSS đ xác đnh kt qu nghiên cu.
6.ăKtăcuăcaăđătƠi:ă
Ni dung đ tài gm ba chng:
Ngoài phn mc lc, m đu và kt lun, danh mc tài liu tham kho, ph
lc, lun vn đc b cc thành 3 chng nh sau:
Chng 1: Mt s vn đ c bn v hot đng tín dng tài tr xut nhp khu
đi vi KHDN ca ngân hàng thng mi
4
Chng 2: Thc trng phát trin tín dng tài tr xut nhp khu đi vi khách
hàng doanh nghip ti Ngân hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam
Chng 3: Gii pháp phát trin hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi
vi khách hàng doanh nghip ti Ngân hàng TMCP xut nhp khu Vit Nam.
7.ăụănghaăthcătinăcaăđătƠiănghiênăcu:
Kt qu nghiên cu ca lun vn cung cp thông tin v thc trng phát trin
hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi khách hàng doanh nghip ti Ngân
hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam và đ xut các gii pháp đ phát trin hot
đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi khách hàng doanh nghip ti Ngân
hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam trong thi gian ti.
Kt qu nghiên cu có th làm t liu tham kho cho nhng bn đc quan
tâm.
5
CHNGă1:ăMTăSăVNăăCăBNăVăHOTă
NGăTệNăDNGăTẨIăTRăXUTăNHPăKHU IăVIă
KHỄCHăHẨNGăDOANHăNGHIP CAăNGỂNăHẨNGă
THNGăMI
1.1. TínădngăvƠătínădngăNHTM
1.1.1. Kháiănimătínădng:
Tín dng (credit), xut phát t ting Latinh là credo – là s tin tng, s tín
nhim và đc đnh ngha di nhiu giác đ khác nhau:
- Tín dng là quan h vay mn trên nguyên tc hoàn tr.
- Tín dng là quá trình tp trung và phân phi li vn tin t hay hin vt trên
nguyên tc có hoàn tr.
- Tín dng là s chuyn nhng tm thi mt lng giá tr t ngi s hu
sang ngi s dng đ sau mt thi gian s thu hi v mt lng giá tr ln
hn lng giá tr ban đu.
- Tín dng là s chuyn dch vn di hình thái tin t hay hin vt ca mt t
chc, cá nhân này cho mt t chc, cá nhân khác s dng trong mt thi
gian nht đnh trên nguyên tc hoàn tr.
Nh vy, tín dng có th đc din đt bng nhiu cách khác nhau nhng bn
cht ca tín dng là mt giao dch v tài sn gia mt bên là ngi đi vay và mt
bên là ngi cho vay trên c s hoàn tr c gc và lưi.
1.1.2. KháiănimăvătínădngăNHTM
Trên c s v khái nim tín dng ta có khái nim v tín dng ngân hàng:
“Tín dng ngân hàng là quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngân hàng
cho khách hàng trong mt thi hn nht đnh vi mt khon chi phí nht đnh.”
Trong hot đng tín dng ngân hàng, hai ch th tham gia trc tip đó là
ngân hàng và khách hàng (các cá nhân, doanh nghip, t chc xư hi hoc các t
chc tín dng khác). i vi các ngân hàng thng mi trong nn kinh t th
6
trng, nghip v tín dng là mt nghip v chính yu quyt đnh s tn ti và phát
trin ca ngân hàng.
1.2.TínădngătƠiătrăxutănhp khu điăviăKHDN caăNHTM
1.2.1.ăKháiănim,ăđcăđimăvƠăvaiătròăcaăhotăđngătínădngătƠiătrăxută
nhpăkhu điăviăKHDN
1.2.1.1.ăKháiănimătínădngătƠiătrăxutănhpăkhu điăviăKHDN
Tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN ca ngân hàng thng mi là
hình thc tài tr thng mi, k hn gn lin vi thi gian thc hin thng v, đi
tng tài tr là các doanh nghip xut nhp khu trc tip hoc y thác. Giá tr tài
tr thng là mc va và ln.
1.2.1.2.ăcăđimăcaătínădngătƠiătrăXNK điăviăKHDN
Tín dng tài tr XNK đi vi KHDN có 3 đc đim sau:
- Cng là hình thc ca tín dng và mang nhng đc đim ca tín dng.
- Gn lin vi hot đng thanh toán quc t.
- a dng v hình thc.
Tuy nhiên, tín dng tài tr XNK có nhng đc đim riêng, khác vi các loi hình
tín dng khác.
- i tng: là các chi phí v vt t, máy móc thit b, nguyên vt liu, hàng hoá,
dch v liên quan đn hot đng XNK, do vy tín dng không th tách ri vi
các chun mc và thông l quc t, công c quc t, điu c quc t, tp
quán quc t và phi phù hp vi chính sách đi ngoi, chính sách kinh t
ngoi thng tng thi k ca mi quc gia.
- Phng thc thanh toán: tín dng tài tr XNK đi vi KHDN gn lin đn
nghip v thanh toán quc t, ngha là liên quan đn vic chuyn tin qua biên
gii các quc gia, phng thc đa dng, tính phc tp và ri ro cao. Vì vy khi
quyt đnh cho vay tài tr XNK luôn phi tính đn phng thc thanh toán c
th và các bin pháp qun lỦ vn phi phù hp vi thng thc thanh toán đó,
kh nng thanh toán nhanh hay chm, an toàn hay không đu quyt đnh đn
cht lng tín dng tài tr XNK.
7
1.2.1.3. Vai trò tínădngătƠiătrăXNK điăviăKHDN
+ăiăviăNgơnăhƠng
TDTTXNK đm bo s dng vn đúng mc đích vì đng vn tài tr gn lin
vi thng v. Trong nhiu trng hp, vn tài tr đc thanh toán thng cho bên
th ba mà không qua bên xin tài tr. Do vy tránh đc tình trng ngi xin tài tr
s dng vn sai mc đích.
Có giá tr tài tr mc va và ln do đi tng tài tr là các doanh nghip
XNK trc tip hoc u thác. Và do mt s đc đim sau đây mà TDTTXNK đc
coi là hình thc tín dng mang li hiu qu cao, an toàn, đm bo vn đc s dng
đúng mc đích và thi gian thu hi vn nhanh.
Thi gian tài tr ngn do gn lin vi thi gian thc hin thng v. i vi
ngi xut khu đó là thi gian tính t lúc gom hàng, xut đi cho đn lúc nhn đc
tin thanh toán ngi mua. Còn đi vi ngi nhp khu, thi gian này k t lúc
nhn hàng ti cng cho đn lúc bán ht hàng và thu tin v. Vic cho vay vi k hn
ngn giúp ngân hàng tránh đc ri ro v thanh khon do phù hp vi k hn huy
đng vn va ngân hàng (thng di mt nm).
TDTTXNK nâng cao tính an toàn cho ngân hàng do ngân hàng có th ch
đng kim soát các khon tin thanh toán ca nhà xut khu hoc nhp khu thông
qua các tài khon h m ti ngân hàng. Do vy ngun thu đ tr các khon tài tr
đc ngân hàng qun lỦ ht sc cht ch, tránh tình trng xoay vn ca doanh
nghip trong thi gian vn tm thi nhàn ri, d xy ra ri ro.
Hiu qu TDTTXNK ca ngân hàng đc th hin qua lưi sut. Do giá
tr tài tr thng mc va và ln nên tin lưi thu cao. Ngoài ra, nh hot
đng TDTTXNK mà ngân hàng m rng quan h vi các doanh nghip và ngân
hàng nc ngoài, nâng cao đc uy tín trên trng quc t.
+ăiăviăDoanhănghip
Ngun TDTTXNK ca NHTM là công c đ làm nâng cao li nhun và hiu
qu ca các doanh nghip xut nhp khu. TDTTXNK là mt khon gim tr thu
thu nhp doanh nghip, chính vì vy vic s dng hp lỦ ngun vn này là mt
8
công c rt hiu qu đ nâng cao li nhun cho các doanh nghip. Mt khác, vic s
dng ngun vn này cng to đng lc đ các doanh nghip hot đng có hiu qu
hn bi vì các doanh nghip vn phi tr lưi cho vic s dng ngun vn này, và
buc các doanh nghip phi quan tâm hn đn vn đ hiu qu kinh doanh.
Hp đng ngoi thng đc thc hin thông qua ngân hàng phc v ngi
mua và ngi bán nên vic doanh nghip đư tha thun trc vi ngân hàng ngha
là doanh nghip đư xác đnh ngân hàng phc v mình cng nh xác đnh đc nng
lc thc hin hp đng. iu này có Ủ ngha quan trng là to li th cho doanh
nghip trong quá trình đàm phán, thng lng và kỦ kt hp đng.
TDTTXNK làm tng hiu qu ca doanh nghip trong quá trình thc hin
hp đng. i vi doanh nghip xut khu, vn tài tr giúp h thu mua hàng đúng
thi v, gia công ch bin và giao hàng đúng thi đim. Còn đi vi doanh nghip
nhp khu, vn tài tr giúp h mua đc nhng lô hàng ln, giá h. C hai trng
hp đu giúp doanh nghip đt hiu qu cao khi thc hin thng v.
Ngoài ra, tài tr ca ngân hàng còn giúp doanh nghip nâng cao uy tín trên
trng quc t do doanh nghip thc hin đc nhng hp đng ln trôi chy và
lp đc quan h vi khách hàng tm c th gii.
+ăiăviătoƠnăbănnăkinhăt
Nh có TDTTXNK ca ngân hàng mà hàng hoá XNK lu thông đc trôi
chy, góp phn làm tng tính nng đng ca nn kinh t và giúp n đnh th trng,
tng ngun thu ngoi t, to công n vic làm, tng thêm thu nhp, tng hàng hoá
tiêu dùng trong nc, góp phn nâng cao đi sng nhân dân, m rng quan h hp
tác quc t vi nhiu quc gia khác. Bên cnh đó, TDTTXNK còn là mt công c
đ nhà nc điu tit s phát trin ca xut nhp khu cho phù hp vi đnh hng
phát trin chung ca nn kinh t.
1.2.2.ăCácăhìnhăthcătínădngătƠiătrăxutănhpăkhu điăviăKHDN caă
ngơnăhƠngăthngămiă
Các hình thc tín dng tài tr XNK đi vi KHDN ca NHTM trong thc t
vô cùng phong phú và đa dng. Vì vy, vic phân loi nghip v này ch mang tính
9
tng đi. Có nhiu cách thc phân loi tu thuc vào mc đích nghiên cu và yêu
cu trong công tác qun lỦ. Lun vn đa ra mt s cách thc phân loi ph bin:
Theo ch th nhn tài tr, tín dng tài tr XNK đi vi KHDN bao gm: tài
tr XK, tài tr NK.
Theo giai đon thc hin thng v, tín dng tài tr XNK đi vi KHDN bao
gm: tài tr trc khi kỦ kt hp đng, tài tr trong quá trình thc hin hp đng,
tài tr sau khi hoàn tt hp đng.
Theo lưi sut, tín dng tài tr XNK đi vi KHDN bao gm: tín dng có lưi
sut c đnh, tín dng có lưi sut th ni.
Theo thi hn tín dng, tín dng tài tr XNK đi vi KHDN bao gm: tín
dng ngn hn, tín dng trung và dài hn.
Trong lun vn này, tác gi xin phân loi tín dng tài tr XNK đi vi KHDN
theo ch th nhn tài tr.
1.2.2.1.ăTƠiătrăxutăkhuă
Tín dng ng trc cho ngi XK
Trong quá trình chun b và thc hin hp đng XK, doanh nghip XK có
th đ ngh ngân hàng phc v/ ngi nhp khu cung cp mt khon tín dng ng
trc cho đn khi thu đc li nhun t hot đng XK.
DNXK có th nhn khon tín dng ng trc t ngi nhp khu thông qua
ngân hàng phc v vi phng thc th tín dng điu khon đ. ây là loi th tín
dng có điu khon qui đnh ngân hàng phát hành s ng trc cho DNXK mt
khon tin nht đnh vào mt thi đim xác đnh, thng là ngay khi th tín dng
đc m hoc sau khi ngân hàng phát hành nhn đc mt s chng t yêu cu t
ngi XK nh: hi phiu, hóa đn,ầ DNXK chu chi phí liên quan còn ngân hàng
phát hành th tín dng chu trách nhim v khon ng trc này. Ngi nhp khu
s qui đnh rõ tng giá tr tin ng trc, nó có th là t l phn trm hoc thm chí
toàn b giá tr th tín dng tùy thuc quan h vi DNXK.
Bên cnh đó, DNXK cng có th tip cn các khon tín dng ng trc trc
tip t ngân hàng phc v. Thông qua vic th chp th tín dng XK, thm đnh
10
phng án sn xut kinh doanh ca mt thng v riêng l, không liên quan quá
nhiu đn vic thm đnh kh nng tài chính, tài sn đm bo, ngân hàng có th ng
trc cho DNXK và ly ngun thu t hot đng XK làm khon hoàn tr cho các
khon ng trc này. Phng thc này t ra khá có hiu qu, đáp ng đc nhu cu
vn ca các DNXK khi mà các DNXK (đa phn là các doanh nghip va và nh)
đang gp rt nhiu khó khn trong vic tip cn các khon tín dng thông thng.
Cho vay trên c s hi phiu
Trong trng hp DNXK đng Ủ cho ngi nhp khu tr chm thì khi giao
hàng DNXK s nhn li mt hi phiu có thi hn, là cam kt ca ngi nhp khu
tr tin khi đáo hn. ây là đc đim đin hình ca các giao dch XK ca các
DNXK Vit Nam vào các th trng ln nh M, EU, Nht Bn,ầ. Khi cn vn ti
thi đim hi phiu cha đn hn, DNXK có th yêu cu mt khon tín dng ngân
hàng bng cách đem chit khu các hi phiu. Hình thc này rt ph bin các
nc vì vic chit khu thng d dàng và đem li li ích cho DNXK vì ngay khi
giao hàng hóa, DNXK đư có doanh thu t hot đng XK đ tái đu t, sn xut.
Thi hn vay đc tính bng thi hn còn li cha đn hn thanh toán ca
hi phiu. Ngi hoàn tr tin vay và li tc là ngi có ngha v tr tin ghi trên
hi phiu. C s đ xác đnh giá tr tín dng này là giá tr ca hi phiu sau khi đư
tr đi giá tr chit khu và các khon phí liên quan.
Lưi sut chit khu thng ph thuc vào: kh nng thanh toán ca ngi
nhp khu, thi hn thanh toán, giá tr hi phiu. Do vy, mt ngân hàng ln vi
mng li đi lỦ rng khp s có hiu bit tt nht v các nhà nhp khu trên toàn
th gii và cung cp mt lưi sut chit khu có li nht DNXK.
Chit khu b chng t hàng hoá XK
ây là hình thc tín dng ngân hàng cp cho DNXK trên c s chit khu b
chng t hàng hóa XK trc khi đn hn thanh toán. Nh vy, ngân hàng to điu
kin cho DNXK có th thu hi đc vn nhanh tng t nh phng thc cho vay
trên c s hi phiu. Có hai phng thc chit khu: (1) Chit khu bo lu quyn
truy đòi là vic ngân hàng chit khu s quay li truy đòi DNXK nu đn ht thi
11
hn chit khu vn không nhn đc tin thanh toán cho b chng t XK. Lưi sut
chit khu trong trng hp này thp hn so vi phng thc chit khu min truy
đòi; (2) Chit khu min truy đòi là vic ngân hàng mua đt b chng t, ngân hàng
chit khu chu ri ro, không đc truy đòi li khách hàng khi đn ht thi hn chit
khu vn không nhn đc tin thanh toán cho b chng t XK. DNXK thng s
dng hình thc này đ tìm kim ngun tài tr ngn hn phc v nhu cu tin mt
tm thi. Các ngân hàng Vit Nam hin nay đang cung cp dch v chit khu b
chng t hàng hóa đi vi các phng thc thanh toán th tín dng, nh thu,
chuyn tin. Các DNXK s chu lưi sut chit khu khác nhau đi vi các phng
thc thanh toán khác nhau tùy thuc vào ri ro ca ngân hàng chit khu trong tng
phng thc.
Bao thanh toán
Là vic ngân hàng cung cp tín dng thông qua vic mua li hoc ng trc
có bo lu quyn truy đòi các khon phi thu - là khon tin DNXK đc quyn thu
t ngi nhp khu hoc ngi nhp khu có ngha v phi tr sau khi đư nhn
đc hàng hóa, dch v t DNXK theo tha thun trong hp đng thng mi.
Nghip v bao thanh toán đem li rt nhiu tin ích cho DNXK: có th thu
tin bán hàng v ngay thay vì phi đi đn k hn thanh toán theo hp đng; tng
li th cnh tranh khi chào hàng vi các điu khon thanh toán tr chm mà không
nh hng đn ngun vn sn xut kinh doanh; tng đc ngun vn lu đng phc
v sn xut kinh doanh,ầNgày nay khi phng thc thanh toán tr chm hoc ghi
s ngày càng tr nên ph bin, thông dng thay cho phng thc thanh toán bng
th tín dng thì kh nng cm gi các đn hàng XK càng tr nên khó khn hn đi
vi các doanh nghip va và nh, vi ít tim lc v vn. Dch v bao thanh toán đư
giúp DNXK gii quyt đc vn đ này. Chính vì vy trong tng lai không xa, bao
thanh toán s tr thành nghip v thông dng thay th dn cho các hình thc tín
dng ngân hàng khác.
Nói tóm li, vic la chn phng thc tài tr vn nào là tùy thuc vào quyt
đnh ca tng DNXK. Mt phng thc quen thuc có th d dàng cho doanh
12
nghip trong vic tip cn nhng chi phí li cao hn rt nhiu so vi các phng
thc mi, mà quyt đnh ca ngân hàng ph thuc vào chu k sn xut kinh doanh,
vào phng thc thanh toán ca DNXK. La chn các ngân hàng ln, có uy tín,
mng li đi lỦ rng khp, có kh nng t vn sâu v nghip v s đem li cho
DNXK nhng c hi s dng tín dng ngân hàng phù hp và vi giá c hp lỦ nht.
1.2.2.2.ăTƠiătrănhpăkhu
Cho vay trong khuôn kh thanh toán bng L/C
Th tín dng L/C là mt vn bn pháp lí trong đó mt ngân hàng cam k s tr
mt s tin nht đnh cho nhà xut khu hoc chp nhn hi phiu do ngi này kí
phát trong phm vi s tin đó khi ngi này xut trình cho ngân hàng mt b chng
t thanh toán phù hp vi quy đnh đ ra trong th tín dng
+ Cho vay kí qu L/C
Kí qu là mt quy đnh ca ngân hàng phát sinh trong trng hp khách hàng
xin đc bo lưnh, khách s phi np mt khon tin nht đnh vào tài khon ca h
ti ngân hàng mà h xin đc bo lưnh ca ngân hàng chm dt. Thông thng
khon tin này đc tính t l vi giá tr hp đng mà khách hàng xin đc bo
lưnh. Trong trng hp thiu s tin cy hoc thng v tim n ri ro cao ngân
hàng có th yêu cu khách hàng kí qu 100% giá tr hp đng. i vi nhng khách
hàng đáng tin cy hoc có quan h thng xuyên thì ngân hàng có th chp nhn
mc kí qu thp hn so vi giá tr hp đng.
ây là hình thc th hin s tài tr ca ngân hàng dành cho các nhà nhp
khu.
- iu kin đ m L/C ti các ngân hàng thng mi:
Phi có giy phép kinh doanh xut nhp khu.
i vi các đn v nhp u thác phi có hp đng u thác nhp khu.
i vi nhng mt hàng nm trong danh mc qun lỦ hàng nhp ca Nhà
nc, đn v phi xut trình giy phép nhp khu do B thng mi cp.
n v phi có tình hình sn xut kinh doanh, tình hình tài chính n đnh và
có tín nhim trong quan h tín dng.
13
L/C hàng nhp phi có giá hp lỦ, đng thi chng minh vic nhp lô hàng
trên là hp lỦ, phù hp vi k hoch sn xut kinh doanh, đm bo kh nng thanh
toán lô hàng.
n v phi có tài sn th chp đm bo cho giá tr ca L/C hoc đc bo
lưnh thanh toán bi mt t chc đáng tin cy.
i vi L/C tr chm, d n bo lưnh phi nm trong hn mc vay vn nc
ngoài đc ngân hàng nhà nc duyt.
- Thm đnh h s m L/C:
Trên c s thm đnh, ngân hàng quyt đnh mc kỦ qu L/C. KỦ qu L/C
đc coi là mt hình thc bt buc ti ngân hàng thng mi. KỦ qu nhm bo
đm khách hàng nhn hàng và thanh toán L/C. Thông thng mc kỦ qu cao hay
thp ph thuc vào các yu t sau:
Kh nng thanh toán ca khách hàng: kh nng thanh toán ca khách hàng
càng cao mc kỦ qu càng thp và ngc li.
i tng khách hàng: khách hàng có uy tín đi vi ngân hàng thì mc kỦ
qu thp và ngc li.
Loi L/C: L/C tr chm thì mc kỦ qu thng thp hn L/C tr ngay, vì
mc đích L/C tr chm là đ vay vn nc ngoài, thi gian khá dài, mc kỦ qu cao
s làm đng vn ca khách hàng.
Loi hàng hoá nhp, kh nng tiêu th hàng và tình hình bin đng giá c
hàng hoá trên th trng. Nhng mt hàng d tiêu th, th trng n đnh, giá c ít
bin đng thì mc kỦ qu có th thp.
Trên c s kt hp các yu t trên, các đnh mc kỦ qu L/C ngân hàng s
quyt đnh mc kỦ qu c th. KỦ qu đc thc hin bng cách trích tài khon
ngoi t ca khách hàng đ chuyn vào tài khon thanh toán L/C, theo quy đnh
hin nay thì s tin kỦ qu đc hng lưi bng vi lưi tin gi thanh toán. Nu
không đ s d trên tài khon ngoi t hoc đi vi các đn v nhp u thác có th
kèm đn xin mua ngoi t đ kỦ qu hoc có th làm đn xin vay ngoi t kỦ qu
L/C, hin nay nc ta cho vay kỦ qu L/C rt hn ch.
14
+ Cho vay thanh toán hàng nhp khu hoc tài tr thanh toán toàn b chng t
giao hàng.
Theo hình thc này khách hàng phi lp phng án sn xut kinh doanh
mang tính kh thi cho lô hàng nhp v phc v sn xut kinh doanh. ng thi
khách hàng phi lên k hoch tài chính nhm xác đnh kh nng thanh toán khi đn
thi đim thanh toán d kin, xác đnh khon thiu ht vi ngân hàng tài tr. Trên
c s xem xét và phân tích k hoch và phn ánh ca khách hàng, ngân hàng s
quyt đnh tài tr và xác đnh mc ngân hàng chp nhn tài tr.
Cho vay trong khuôn kh phng thc nh thu kèm chng t
Nh thu trong thanh toán hàng nhp khu: ngân hàng tip nhn chng t t
ngân hàng nc ngoài, xut trình hi phiu đòi tin nhà nhp khu. Nu nhà nhp
khu không đ kh nng thanh toán thì cn phi có s tài tr ca ngân hàng cho vay
thanh toán hàng nhp khu.
Cho vay trên c s hi phiu
Tín dng chp nhn hi phiu là khon tín dng mà ngân hàng chp nhn hi
phiu. Ngi vay khon tín dng này chính là nhà nhp khu và khon vay này ch
là mt hình thc, mt s đm bo v tài chính. Thc cht ngân hàng cha phi xut
tin thc s cho ngi vay. Tuy nhiên khi đn hn, nu nhà nhp khu không đ
kh nng thanh toán thì ngi cho vay (ngân hàng) – ngi đng đu chp nhn hi
phiu phi tr n thay.
Tín dng chp nhn hi phiu xy ra trong trng hp bên bán thiu tin
tng kh nng thanh toán ca bên mua. H có th đ ngh bên mua yêu cu mt
ngân hàng đng ra chp nhn tr tin hi phiu do bên bán kí phát. Nu ngân hàng
đng Ủ, điu đó cng có ngha là ngân hàng đư chp nhn mt khon tín dng cho
bên mua đ h thanh toán cho bên bán khi hi phiu đn hn.
i vi ngân hàng, k t khi chp nhn tr tin hi phiu cng chính là thi
đim bt đu gánh chu ri ro nu nh bên mua không có tin thanh toán cho bên
bán khi hi phiu đn hn thanh toán.
15
ng nhiên đn hn thanh toán hi phiu, bên mua có đ tin thì ngân hàng
thc s không phi ng tin ra. Nh vy khon tín dng này ch là hình thc, là mt
s đm bo v tài chính. Trong trng hp này, ngân hàng s ch nhn đc mt
khon phí chp nhn, khon tin này bù đp cho chi phí gánh chu ri ro tín dng
mà thôi.
1.3.ă Phátă trină tínă dngă tƠiă tră XNK điă viă KHDN caă ngơnă hƠngă
thngămi
1.3.1.ăKháiănim
Phát trin tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN ca NHTM là vic
ngân hàng vn dng các chính sách, bin pháp nhm mc đích đy mnh s lng
cng nh cht lng cho vay xut nhp khu, m rng phm vi khách hàng, đa
dng hoá các dch v xut nhp khuầ Vic phát trin tín dng xut nhp khu
không ch có Ủ ngha vi ngân hàng thng mi mà còn to điu kin cho các doanh
nghip xut nhp khu đy mnh hot đng ca mình, to điu kin cho nn kinh t
phát trin và tng cng hi nhp kinh t quc t.
1.3.2. Niădungăcôngăvicănhmăphátătrinăhotăđng TDTTXNK điăviă
KHDN caăNHTM
1.3.2.1. Thcă hină côngă tácă nghiênă cuă thă trngă vƠă thită kă cácă snă
phm,ăhìnhăthcătínădngătƠiătrăxutănhpăkhu điăviăKHDN
phát trin hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi KHDN, ngân
hàng trin khai nghiên cu các thông tin th trng, các d báo v th trng xut
nhp khu, nhu cu ca khách hàng và các hình thc tín dng tài tr xut nhp khu
ca các ngân hàng thng mi đang hot đng có hiu qu. Công tác nghiên cu và
thit k sn phm, hình thc tín dng tài tr xut nhp khu cn s phi hp ca các
phòng ban liên quan.
Ngun thông tin ch yu các ngân hàng thu đc qua các báo cáo kt qu
kinh doanh và báo cáo tín dng hàng nm ca các chi nhánh trong cùng h thng, s
liu thu thp t các cuc điu tra kho sát th trng và Ủ kin t vn ca các
chuyên gia, các tp chí kinh t có uy tín. T các thông tin thu đc ngân hàng s
16
xây dng các hình thc, sn phm tín dng tài tr xut nhp khu mi đáp ng nhu
cu ca khách hàng.
1.3.2.2ăThcăhinăcôngătácăMarketingăchoăhotăđngătínădngătƠiătrăxută
nhpăkhu điăviăKHDN
Công tác Marketing cho hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đi vi
KHDN là mt hot đng quan trng, góp phn nâng cao uy tín ca ngân hàng và
làm tng doanh s cho vay tài tr xut nhp khu do tng s khách hàng mi. Hot
đng bao gm xây dng các chính sách khách hàng, xúc tin vic qung bá và gii
thiu v các hình thc, sn phm tín dng tài tr xut nhp khu cho khách hàng.
Ni dung hot đng qung bá tuyên truyn ca ngân hàng gm: tiêu chun ca
khách hàng đc xem xét cp tín dng tài tr xut nhp khu; các hình thc tín
dng tài tr xut nhp khu; các sn phm tín dng tài tr xut nhp khu; các quy
đnh v hot đng tín dng tài tr xut nhp khu ầ
1.3.2.3ăThcăhinăcôngătácăthmăđnhăkháchăhƠngăvƠăgiámăsátăquáătrìnhă
sădngăvn
Công tác thm đnh h s xin vay ca khách hàng và giám sát quá trình s
dng vn có vai trò quyt đnh cht lng ca hot đng tín dng tài tr xut nhp
khu. Do vy, phát trin cht lng hot đng tín dng tài tr xut nhp khu đng
ngha vi vic nâng cao cht lng thm đnh, giám sát vn vay ca ngân hàng.
Ni dung công tác thm đnh khách hàng hin nay ca Eximbank gm: Thm đnh
nng lc tài chính ca khách hàng; Thm đnh tính kh thi ca phng án, d án xin
tài tr; Thm đnh uy tín ca khách hàng. Ngun thông tin ch yu đc ly t các
báo cáo tài chính ca khách hàng, h s lu tr trong ngân hàng sau đó ngân hàng
phân loi và đánh giá khách hàng theo kt qu tài chính, t đó đa ra quyt đnh cp
tín dng.
Sau khi đư gii ngân cho khách hàng, phòng tín dng có nhim v theo dõi
sát sao tin trình thng v và gii quyt các vn đ phát sinh. Cán b tín dng s
bám sát hot đng s dng vn ca khách hàng và tp hp thông tin chi tit v tng
giai đon ca thng v. giám sát công vic này, khách hàng đc yêu cu phi