BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
ầầầầầầầầầầầầ.
PHMăTHANHăHĨăNGỂN
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăGIÁăTRă
THNGăHIUăNGỂNăHĨNGă
TMCPăPHNGăỌNG
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Tp. H Chí Minh ậ Nm 2014
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
ầầầầầầầầầầầầ.
PHMăTHANHăHĨăNGỂN
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăGIÁăTRă
THNGăHIUăNGỂNăHĨNGă
TMCPăPHNGăỌNG
ChuyênăngƠnh:ăQunătrăkinhădoanh
Mưăsăăăăăăăăăăăăăă:ăă60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS.ăINHăCỌNGăKHI
Tp. H Chí Minh ậ Nmă2014
LIăCAMăOAN
tƠi “Gii pháp nâng cao giá tr thng hiu Ngơn hƠng thng mi c phn
Phng ông” lƠ công trình nghiên cu khoa hc ca riêng tôi, di s hng dn
ca TS. inh Công Khi. Tôi xin cam đoan lun vn nƠy cha đc công b trong
bt k công trình khoa hc nƠo, các đon trích dn và s liu s dng trong lun vn
đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit ca hc
viên.
Nhơn đơy tôi xin gi li cm n sơu sc đn Thy ậ TS. inh Công Khi,
ngi đư hng dn tôi hoàn thành lun vn nƠy cùng các Thy, Cô đư ging dy và
cung cp cho tôi nhng kin thc quý báu.
Tp. H Chí Minh, tháng ầ. nm 2014
Tác gi
Phm Thanh Hà Ngân
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình v
M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 3
3. i tng và phm vi nghiên cu 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. ụ ngha thc tin ca đ tài 4
6. Kt cu lun vn 4
CHNG 1. C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 6
1.1 Thng hiu 6
1.1.1
Khái nim thng hiu 6
1.1.1.1 Quan đim ca các nhà nghiên cu trên th gii 6
1.1.1.2 Quan đim ca các nhà nghiên cu Vit Nam 7
1.1.2 Chc nng ca thng hiu 7
1.1.3 Vai trò ca thng hiu 8
1.2 Giá tr thng hiu 10
1.2.1 Giá tr thng hiu theo quan đim tài chính 10
1.2.2 Giá tr thng hiu theo quan đim ngi tiêu dùng 10
1.2.3 Vai trò ca giá tr thng hiu 11
1.3 C s lý lun v thng hiu ngân hàng 12
1.3.1 Khái nim thng hiu ngân hàng 12
1.3.2 Các tiêu chí đánh giá giá tr thng hiu ngân hàng 13
1.4 Các mô hình đo lng giá tr thng hiu trên th gii và Vit Nam 14
1.4.1 Các mô hình đo lng giá tr thng hiu trên th gii 14
1.4.1.1 Mô hình nghiên cu ca Aaker (1991) 14
1.4.1.2 Mô hình nghiên cu ca Keller (1993) 15
1.4.1.3 Mô hình nghiên cu ca Yoo & Donthu (2001) 16
1.4.1.4 Mô hình nghiên cu ca Kim & Kim (2003) 17
1.4.2 Các mô hình đo lng giá tr thng hiu Vit Nam 18
1.4.2.1 Mô hình nghiên cu ca Nguyn ình Th và Nguyn Th Mai Trang
(2008) 18
1.4.2.2 Mô hình nghiên cu ca Hoàng Trng, Chu Nguyn Mng Ngc và
Hoàng Th Phng Tho (2010) 18
1.4.3 Mô hình và gi thuyt các thành phn giá tr thng hiu trong ngành dch
v ngân hàng 20
CHNG 2. PHỂN TệCH THC TRNG GIÁ TR THNG HIU CA
NGỂN HÀNG TMCP PHNG ÔNG - OCB 23
2.1 Tng quan v Ngân hƠng TMCP Phng ông (OCB) 23
2.1.1 Gii thiu chung v Ngơn hƠng TMCP Phng ông (OCB) 23
2.1.2 Tình hình hot đng kinh doanh ch yu ca Ngơn hƠng TMCP Phng
ông (OCB) 26
2.1.2.1 Huy đng vn 26
2.1.2.2 Hot đng tín dng 26
2.1.2.3 Công tác phát trin kênh phân phi 27
2.1.2.4 Hot đng công ngh thông tin 27
2.1.2.5 Hot đng nhân s vƠ đƠo to 27
2.1.2.6 Công tác qun lý ri ro 28
2.1.2.7 Tình hình tài chính 29
2.2 Hot đng xây dng và phát trin thng hiu ca Ngơn hƠng TMCP Phng
ông (OCB) 30
2.2.1 nh v thng hiu 30
2.1.2 Công tác truyn thông 32
2.3 Kt qu nghiên cu giá tr thng hiu ca Ngơn hƠng TMCP Phng ông
(OCB) 33
2.3.1 Thit k nghiên cu 33
2.3.1.1 Quy trình nghiên cu 33
2.3.1.2 Phng pháp nghiên cu 34
2.3.2 ánh giá thang đo 39
2.3.2.1 Thông tin mu nghiên cu 39
2.3.2.2 Phân tích đ tin cy Cronbach’s Alpha 40
2.3.2.3 Phân tích nhân t khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis) 42
2.3.2.4 Kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu 44
2.3.3 Thc trng giá tr thng hiu ca Ngơn hƠng TMCP Phng ông
(OCB) 46
2.3.3.1 S nhn bit thng hiu OCB 46
2.3.3.2 Cht lng cm nhn thng hiu OCB 47
2.3.3.3 Hình nh thng hiu OCB 50
2.3.3.4 Lòng trung thƠnh thng hiu OCB 51
2.4 ánh giá chung v thc trng giá tr thng hiu ca Ngân hàng TMCP
Phng ông (OCB) 52
2.4.1 Nhng thƠnh tích đt đc v giá tr thng hiu OCB 52
2.4.2 Hn ch trong vic nâng cao giá tr thng hiu ca Ngân hàng TMCP
Phng ông (OCB) 53
2.4.3 Nguyên nhân ca nhng hn ch trong vic nâng cao giá tr thng hiu
ca Ngơn hƠng TMCP Phng ông (OCB) 56
CHNG 3. GII PHÁP NÂNG CAO GIÁ TR THNG HIU CA NGÂN
HÀNG TMCP PHNG ÔNG 59
3.1 nh hng phát trin ca Ngơn hƠng TMCP Phng ông (OCB) 59
3.1.1 Tình hình kinh t trong thi gian ti 59
3.1.2 nh hng kinh doanh ca OCB trong thi gian ti 60
3.2 Gii pháp nâng cao giá tr thng hiu ca Ngơn hƠng TMCP Phng ông
(OCB) 62
3.2.1 Nhóm gii pháp nhm nâng cao s nhn bit thng hiu OCB 62
3.2.1.1 Hoàn thin h thng nhn din thng hiu OCB 62
3.2.1.2 y mnh công tác truyn thông, qung bá 63
3.2.2 Nhóm gii pháp nhm nâng cao cht lng cm nhn thng hiu OCB 64
3.2.2.1 Ci tin quy trình và thi gian giao dch 64
3.2.2.2 Xây dng chính sách phí dch v linh hot và mang tính cnh tranh 65
3.2.2.3 Phát trin công ngh 65
3.2.2.4 Nâng cao cht lng ngun nhân lc 66
3.2.3 Nhóm gii pháp nhm nâng cao hình nh thng hiu OCB 69
3.2.3.1 a dng hóa sn phm, dch v 69
3.2.3.2 M rng mng li phc v khách hàng 70
3.2.3.3 Gia tng vn t có 71
3.2.4 Nhóm gii pháp nhm nơng cao lòng trung thƠnh thng hiu OCB 73
3.2.4.1 Tng cng công tác chm sóc khách hƠng 73
3.2.4.2 Tng cng công tác t vn, h tr khách hàng 75
3.2.4.3 Tng cng hp tác và phát trin vng chc nn tng khách hàng 75
3.3 Mt s kin ngh đi vi Ngơn hƠng NhƠ nc 76
KT LUN 78
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC CH VIT TT
T vit tt
Gii thích
ACB
Ngơn hƠng Thng mi C phn Á Châu
ABBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn An Bình
ATM
Máy rút tin t đng
BIDV
Ngơn hƠng Thng mi c phn u T Phát Trin Vit Nam
BacABank
Ngơn hƠng Thng mi c phn Bc Á
BaoVietBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Bo Vit
CNTT
Công ngh thông tin
CBNV
Cán b nhân viên
DongABank
Ngơn hƠng Thng mi C phn ông Á
DaiABank
Ngơn hƠng Thng mi C phn i Á
DVKH
Dch v Khách hàng
Eximbank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Xut Nhp Khu Vit Nam
HDBank
Ngân hƠng Thng mi C phn Phát trin nhà Tp.HCM
Habubank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Nhà Hà Ni
KienlongBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Kiên Long
MDB
Ngân hàng Phát Trin Mê Kông
MHB
Ngân hàng Phát trin nhƠ đng bng sông Cu long
MaritimeBank
Ngân hƠng Thng mi C phn Hàng Hi Vit Nam
MB
Ngơn hƠng Thng mi C phn Quơn i
NHTMCP
Ngơn hƠng Thng mi C phn
NHNN
Ngơn hƠng NhƠ Nc
NamABank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Nam Á
NaviBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Nam Vit
OCB
Ngân hƠng Thng mi C phn Phng ông
OceanBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn i Dng
POS
Máy chp nhn th
PGBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Xng Du Petrolimex
Sacombank
Ngơn hƠng Thng mi C phn SƠi Gòn Thng Tín
SaigonBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn SƠi Gòn Công Thng
SouthernBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Phng Nam
SHB
Ngơn hƠng Thng mi C phn Sài Gòn ậ Hà Ni
TechcomBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn K Thng Vit Nam
Tp.HCM
Thành ph H Chí Minh
TMCP
Thng mi C phn
VietinBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Công Thng Vit Nam
VietcomBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Ngoi Thng Vit Nam
VIB
Ngơn hƠng Thng mi C phn Quc t Vit Nam
VietABank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Vit Á
VPBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Vit Nam Thnh Vng
WesternBank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Phng Tơy
DANH MC CÁC BNG
Tên bng
Trang
Bng 1.1: So sánh thành phn giá tr thng hiu các nghiên cu trc đơy
18
Bng 2.1: Ngun huy đng ca OCB t nm 2010 đn nm 2013
25
Bng 2.2: D n tín dng ca OCB t nm 2010 đn nm 2013
25
Bng 2.3: Tng tài sn ca OCB t nm 2010 đn nm 2013
28
Bng 2.4: Tng thu nhp, chi phí, li nhun, ROE ca OCB t nm 2010
đn nm 2013
28
Bng 2.5: Thang đo mc đ nhn bit thng hiu (NB)
36
Bng 2.6: Thang đo cht lng cm nhn thng hiu (CL)
36
Bng 2.7: Thang đo hình nh thng hiu (HA)
37
Bng 2.8: Thang đo lòng trung thƠnh thng hiu (TT)
37
Bng 2.9: Thang đo tng quát giá tr thng hiu (GTTH)
37
Bng 2.10: H s Cronbach’s Alpha ca các khái nim nghiên cu
39
Bng 2.11: Phân tích nhân t EFA ca thành phn giá tr thng hiu OCB
41
Bng 2.12: Phân tích nhân t ca khái nim giá tr thng hiu OCB
41
Bng 2.13: S tng quan gia các khái nim nghiên cu
42
Bng 2.14: Kt qu đánh giá s phù hp ca mô hình
42
Bng 2.15: Kt qu kim đnh gi thuyt nghiên cu
43
Bng 2.16: Giá tr trung bình ca s nhn bit thng hiu OCB
44
Bng 2.17: Giá tr trung bình ca cht lng cm nhn thng hiu OCB
45
Bng 2.18: Giá tr trung bình ca hình nh thng hiu OCB
48
Bng 2.19: Giá tr trung bình ca lòng trung thƠnh thng hiu OCB
49
Bng 2.20: Tng tài sn ca mt s ngân hàng trong nhóm B t nm 2010
đn nm 2013
55
Bng 2.21: Vn ch s hu ca mt s ngân hàng trong nhóm B t nm
2010 đn nm 2013
55
DANH MC CÁC HÌNH V
Tên hình
Trang
Hình 1.1: Mô hình nghiên cu
19
Hình 2.1: Logo ca OCB
29
Hình 2.2: Quy trình nghiên cu
32
Hình 2.3: Biu đ phân b mu theo gii tính
38
Hình 2.4: Biu đ phân b mu theo đ tui
38
Hình 2.5: Biu đ phân b mu theo thu nhp
39
1
MăU
1. Lý doăchnăđătƠi
Hin nay, h thng các ngơn hƠng đang hot đng ti Vit Nam ngày càng
phát trin mnh m, s lng các ngơn hƠng cng gia tng đáng k. C th theo
thng kê ca Ngơn hƠng NhƠ Nc đn ngày 30/06/2013, c nc có 6 ngân hàng
TMCP NhƠ nc, 1 ngân hàng chính sách, 35 ngân hàng TMCP, 50 chi nhánh ngân
hƠng nc ngoài, 4 ngân hàng liên doanh và 5 ngân hàng 100% vn nc ngoài
(1)
.
S gia tng s lng các ngân hàng cùng vi s phát trin mnh m các dch v tài
chính nh vay vn t ngân hàng, gi tit kim, th thanh toán, mua bán ngoi t,
chuyn tin, thanh toán quc tầgiúp cho khách hƠng có nhiu s la chn và d
dƠng hn trong vic thay đi la chn ngân hàng ca mình. Do đó mƠ s cnh tranh
din ra gia các ngân hàng ngày nay tr nên vô cùng khc lit. khách hàng la
chn ngân hàng mình giao dch thay vì ngơn hƠng khác thì thng hiu s là nhân t
mang tính quyt đnh trong vic la chn ngân hƠng đ giao dch và gn bó lâu dài
vi ngơn hƠng đó. Mt thng hiu ngân hàng tt là mt thng hiu có uy tín,
đc s tin cy ca nhóm khách hàng mc tiêu. Do đó, mt ngân hàng có giá tr
thng hiu cao s d dàng to đc s tin tng đ khách hàng la chn hn.
Trong s 32 ngơn hƠng thng mi Vit Nam đánh giá, kt qu xp hng trên
phơn đnh 9 ngân hàng thuc hng A, 9 ngân hàng thuc hng B, 11 ngân hàng
thuc hng C và có 3 ngân hàng thuc hng D.
C th, nhóm A gm: ACB, BIDV, DongA Bank, Eximbank, MB,
Sacombank, Techcombank, Vietcombank và VietinBank.
Nhóm B gm: Bac A Bank, HDBank, Maritime Bank, OCB, Saigonbank,
Southern Bank, PG Bank, VIB và VietABank
(1)
2
Nhóm C gm: ABBank, Baoviet Bank, DaiABank, Habubank (va sáp nhp
vào SHB), Kienlong Bank, MHB, NamABank, Navibank, OceanBank, SHB,
VPBank.
Nhóm D gm: MDB, VietBank và Western Bank
(2)
.
Ngơn hƠng TMCP Phng ông đư có 18 nm thƠnh lp và phát trin nhng
cha to dng đc v trí đáng k trong ngành ngân hàng Vit Nam. Nm 2012 va
qua Ngơn hƠng TMCP Phng ông đc đánh giá lƠ ngơn hƠng có sc mnh th
trng tt, có nng lc tài chính hp lý và hot đng kinh doanh n đnh vi tim
nng phát trin tt. Nm 2013 đánh du lƠ nm chuyn bin mnh m vi vic thay
đi hình nh thng hiu mi. Tuy nhiên, theo nh bng xp hng vƠ đánh giá nh
trên thì NHTMCP Phng ông ch thuc nhóm B, và trong danh sách các ngân
hàng thuc nhóm B thì OCB ch nm v trí th 5 hoc 6 v li nhun trc thu,
huy đng vn và hot đng tín dng theo Bng 1, Bng 2 và Bng 3 (xem ph lc
3). iu này cho thy đánh giá ca khách hàng v giá tr thng hiu OCB còn
mc thp, dn ti kt qu tƠi chính cha cao. Vì theo nghiên cu ca Hoàng Trng,
Chu Nguyn Mng Ngc và Hoàng Th Phng Tho (2010) ti Vit Nam, cho
thy có s tng quan thun chiu gia giá tr thng hiu theo khía cnh khách
hàng và kt qu tài chính ca ngân hàng. Vi mc tiêu ca OCB tr thành ngân
hƠng đa nng dn đu v dch v ngân hàng bán l và doanh nghip va và nh ti
Vit Nam. đt đc mc tiêu và k vng hot đng ca OCB ngày càng hiu
qu hn, góp phn vào s tng trng n đnh, bn vng và lâu dài ca ngành và
ca nn kinh t, nên tác gi chn đ tài: “Gii pháp nâng cao giá tr thng hiu
Ngân Hàng TMCP Phng ông”
(2)
/>20120908104128213.htm
3
2. Mc tiêuănghiênăcu
Mc tiêu nghiên cu chính tìm gii pháp phát trin thng hiu NHTMCP
Phng ông, c th:
-ánh giá, phơn tích thc trng giá tr thng hiu ca OCB da vào mô hình
ca nhóm tác gi Hoàng Trng và cng s trong ngành dch v ngân hàng, t đó ch
ra nhng hn ch và nguyên nhân ca hn ch trong vic nâng cao giá tr thng
hiu OCB.
- xut các gii pháp c th nhm nâng cao giá tr thng hiu OCB ti nm
2020.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
-i tng nghiên cu: giá tr thng hiu và các thành phn giá tr thng
hiu trong ngành dch v ngân hàng.
-Phm vi nghiên cu: nghiên cu giá tr thng hiu OCB thông qua kho sát
trên th trng Tp.HCM vƠ ng Nai.
4. Phngăphápănghiênăcu
Bc 1: Ngun d liu
Các s liu s cp đc thu thp bng cách quan sát thc t, phng vn khách
hàng và nhân viên ngân hàng.
Các s liu th cp đc tng hp thông qua các bn báo cáo tài chính, các
báo cáo thng niên, các s liu liên quan trên internet, sách, báo chí, cc thng
kêầ
Bc 2: Phng pháp thc hin
Nghiên cu đc thc hin ti Tp. H Chí Minh vƠ ng Nai thông qua hai
bc chính: nghiên cu s b và nghiên cu chính thc.
-Nghiên cu s b đc thc hin thông qua phng pháp nghiên cu đnh
tính. Nghiên cu này vn dng lý thuyt v giá tr thng hiu kt hp vi đc thù
ca ngành dch v ngân hàng, tin hành nghiên cu s b đc thc hin thông qua
k thut “tho lun tay đôi” theo cơu hi m. Ngoài ra, tác gi cng tham kho các
công trình nghiên cu t trc đn nay liên quan đn đánh giá giá tr thng hiu
4
trong lnh vc ngơn hƠng. Bc nghiên cu s b này nhm mc đích điu chnh,
b sung các thành phn giá tr thng hiu ca ngành ngân hàng.
-Nghiên cu chính thc đc thc hin thông qua phng pháp nghiên cu
đnh lng. Nghiên cu này đc thc hin nhm kim đnh và nhn din các nhân
t thông qua các giá tr, đ tin cy và mc đ phù hp ca các thang đo, kim đnh
mô hình nghiên cu và các gi thuyt nghiên cu. tài này s dng phng pháp
chn mu thun tin, thông tin thu thp đc tin hành bng cách phng vn trc
tip, gi mail cho khách hƠng, đi tng kho sát là 144 khách hàng cá nhân ti Tp.
H Chí Minh, ng Nai. Thông tin thu thp đc x lý trên phn mm phân tích
thng kê SPSS, phiên bn 22.00 đ phân tích các yu t nh hng đn giá tr
thng hiu.
5. ụănghaăthcătinăcaăđătƠi
tƠi “Gii pháp nâng cao giá tr thng hiu NHTMCP Phng ông” xin
tng hp các nghiên cu trc đ rút ra các thành phn giá tr thng hiu ct lõi và
cng phù hp vi mô hình nghiên cu giá tr thng hiu trong ngành dch v ngân
hàng ca Hoàng Trng, Chu Nguyn Mng Ngc & Hoàng Th Phng Tho
(2010). T mô hình nghiên cu này tác gi tìm ra nguyên nhân khin cho giá tr
thng hiu OCB còn thp. T đó, đ ra các gii pháp nhm giúp cho thng hiu
OCB ngƠy cƠng đc bit đn rng rưi vƠ nơng cao đc giá tr ca mình trong con
mt các nhƠ đu t cng nh khách hƠng.
6. Ktăcuălunăvn
Lun vn đc chia ra các chng nh sau:
Phn m đu
Chngă1 trình bƠy c s lý thuyt liên quan đn các khái nim nghiên cu
nh: thng hiu, giá tr thng hiu, thng hiu ngân hàng, mô hình nghiên cu
trong ngành dch v ngân hàng.
Chngă 2 phân tích thc trng giá tr thng hiu ca NHTMCP Phng
ông ậ trình bày tng quan v OCB, s phát trin thng hiu, phân tích thc trng
OCB đ đa ra nhng hn ch và nguyên nhân ca hn ch.
5
Chngă3 gii pháp nâng cao giá tr thng hiu NHTMCP Phng ông ậ
trình bƠy đnh hng phát trin ca OCB, các gii pháp nâng cao giá tr thng hiu
OCB và mt s kin ngh.
Kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc
6
CHNG 1. CăSăLụ THUYTăVĨăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU
1.1 Thngăhiu
1.1.1 Kháiănimăthngăhiu
1.1.1.1 QuanăđimăcaăcácănhƠănghiênăcuătrênăthăgii
Cho đn nay trên th gii có nhiu quan đim khác nhau v thng hiu. Theo
quan đim Hip hi Marketing Hoa K thì cho rng “Thng hiu lƠ mt cái tên, t
ng, kỦ hiu, biu tng, hình v thit k,ầhoc tp hp các yu t trên nhm xác
đnh vƠ phơn bit hƠng hóa, dch v ca mt ngi hoc mt nhóm ngi bán vi
hƠng hóa vƠ dch v ca đi th cnh tranh”
(3)
. Theo quan đim ca Al Ries (2004),
“Thng hiu lƠ mt Ủ hoc khái nim duy nht trong đu khách hƠng ca bn khi
nghe đn tên công ty bn”
(3)
.
Còn theo quan đim ca Aaker (1991), “Thng hiu lƠ mt tên đc phơn
bit vƠ biu tng nh logo, nhưn hiu hay kiu dáng bao bì có dng Ủ xác đnh
hƠng hóa, dch v ca mt ngi bán hoc mt nhóm ngi bán vƠ đ phơn bit vi
sn phm, dch v ca công ty đi th”
(4)
.
Vi nhng quan đim trên thì thng hiu đc xem lƠ mt thƠnh phn ca
sn phm, vƠ nhng thƠnh phn to nên thng hiu ch lƠ nhng thƠnh phn hu
hình mà cha bao gm thƠnh phn vô hình.
VƠo nhng nm cui th k 20 thì quan đim ca các nhƠ nghiên cu trên th
gii có nhiu thay đi. Quan đim tng hp cho rng “Sn phm lƠ thƠnh phn ca
thng hiu ngƠy cƠng đc chp nhn trong thc tin, cng nh trong gii khoa
hc kinh t. LỦ do lƠ ngi tiêu dùng có hai nhu cu: (1) nhu cu v chc nng
(functional needs) vƠ (2) nhu cu v tơm lỦ (psychological needs). Sn phm ch
(3)
Lê ng Lng, 2010. Qun tr thng hiu. NXB i hc Quc Gia Tp.HCM.
(4)
Aaker, D.A., 1991. Managing Brand Equity. New York: The Free Press.
7
cung cp cho ngi tiêu dùng li ích chc nng, còn thng hiu mi có th cung
cp cho con ngi c li ích chc nng vƠ li ích v mt tơm lỦ” (Hankinson &
Cowking, 1996).
1.1.1.2ăQuanăđim ca các nhà nghiên cu Vit Nam
Theo quan đim ca Tôn Tht Nguyn Thiêm (2005) thì cho rng “Thng
hiu bao gm luôn tt c nhng gì mà khách hàng/th trng/xã hi tht s cm
nhn v doanh nghip hay/ và v sn phm ậ dch v cung ng bi doanh nghip.
Còn nhãn hiu ch là nhng gì mƠ thông qua đó doanh nghip mun truyn đt đn
các đi tác ca mình”.
Nh vy, thng hiu là tp hp các du hiu (c hu hình và vô hình) mà
khách hàng cm nhn đc qua vic tiêu dùng sn phm/ dch v mà nhà cung cp
sn phm/ dch v mun đem đn cho khách hàng khi s dng sn phm ca h,
hoc đc to ra bng các cách thc khác đ phân bit hàng hóa, dch v ca nhà
cung cp này vi nhà cung cp khác hoc đ phân bit gia các nhà cung cp.
1.1.2 Chcănngăcaăthngăhiu
- Thng hiu dùng đ phân bit cht lng ca sn phm
Ví d nh trong lnh vc xe hi, khi nhc đn xe hi cht lng cao thì ngi
tiêu dùng ngh ngay đn các thng hiu Mercedes, BMW,ầcòn cht lng trung
bình có các loi xe tm trung ca Toyota nh Camry, Corolla,ầvƠ cht lng thp
là các loi xe ca thng hiu Kia
(3)
.
- Thng hiu dùng đ xác đnh mc giá ca sn phm
Ví d nh trong lnh vc du gi đu, khi nhc đn các sn phm ca Công ty
Procter & Gamble nh Rejoice, Pantene, Head & Shoulder hay các sn phm ca
Unilever nh Sunsilk, Clear thì ngi tiêu dùng ngh ngay đn nhng loi du gi
có giá khá cao trong khi nói đn du gi M Ho thì bit ngay đó lƠ nhng sn
phm có giá thp, hoc chúng ta nói đn xe hi Lexus lƠ bit ngay loi xe đt tin,
hu nh có giá bán trên 100.000 USD trong khi nhc đn xe Innova là bit ngay loi
xe có giá khá thp, xoay quanh 30.000 USD
(3)
.
- Thng hiu tit kim thi gian la chn cho khách hàng
8
iu này th hin qua mc đ ph bin, trng bƠy đp, bt mt và d thy, d
tip xúc mua các sn phm ca thng hiu đi vi khách hàng. Ví d khi nhc đn
nhng sn phm bt git có thng hiu mnh nh Tide, Omo, Viso thì d nhn
bit và d tìm mua hn các sn phm bt git Lix hay Daso
(3)
.
- Thng hiu dùng đnh v nhóm xã hi ca ngi tiêu dùng
Ví d trong lnh vc nc gii khát có cn (bia), nhng ngi s dng bia
Heineken th hin tính thi thng, cao cp trong khi nhng ngi s dng bia Sài
Gòn th hin tính bình dân
(3)
.
Nh vy, nhng chc nng trên ca thng hiu đư giúp h tr xây dng hình
nh vƠ tng giá tr ca sn phm trong tơm trí khách hƠng, đng thi thng hiu
cng đc dùng đ truyn ti nhng cam kt ca nhà sn xut đn vi khách hàng
và cng đng, thm chí bao gm c nhân viên.
1.1.3 Vai trò caăthngăhiu
i vi doanh nghip
Mt doanh nghip nu có thng hiu đc bo h thì đó chính lƠ mt t
giy khai sinh đm bo chc chn cho s phát trin lâu dài và n đnh ca doanh
nghip. Nó tránh cho doanh nghip khi nhng ri ro t phía đi th cnh tranh nh
các chính sách thu hút khách hàng, khuyn mi, gim giáầ hay t phía th trng
nh hin tng làm hàng nhái, hàng giầ
Thng hiu giúp doanh nghip lƠm tng giá tr ca hàng hóa hoc dch
v trong khi giá tr vt cht ca hàng hóa không thay đi. Trong th trng hin nay,
có nhiu doanh nghip có cht lng sn phm tt nhng vn không bán đc và
không thu hút đc khách hƠng do cha có ch đng thng hiu trên th trng.
Thng hiu v bn cht là danh ca sn phm. Nói cách khác sn phm
là phn cht còn thng hiu là phn hn. Thng hiu chính là tài sn vô hình nh
tài sn quyt đnh ca doanh nghip. Vì vy nó góp phn to nên giá tr cho sn
phm.
Doanh nghip có th da vƠo thng hiu đ nhn thc giá tr v cht
lng hàng hóa hay dch v mà doanh nghip cung cp t đó to đc tính đm bo
9
chc chn trong kinh doanh. Doanh nghip có th yên tâm phát trin sn phm to
dng hình nh ca doanh nghip thông qua thng hiu.
Thc t đư chng minh rng thng hiu luôn là yu t đu tiên và quan
trng nht trong mi chin lc thâm nhp và m rng th trng ca mt công ty.
Thng hiu ca sn phm thông báo cho mi ngi bit v s hin din ca hàng
hóa, nhng đc tính ca sn phm mi, t đó to nên mt n tng cho ngi tiêu
dùng bng cht lng và dch v tt. Mt thng hiu đang chim lnh th trng
chính là rào cn ngn chn đi th cnh tranh thâm nhp.
Thng hiu không ch là công c cnh tranh ca doanh nghip mà
thng hiu còn có vai trò nh mt tài sn quan trng ca doanh nghip, giá tr
đc tính bng tin. Thng hiu chính là mt th tài sn vô hình mang li li
nhun cho doanh nghip.
Nhng chi phí đu t cho thng hiu s không mt đi mƠ đc chuyn
vào trong giá tr thng hiu vƠ đc quy thành tin và xut hin mt cách rõ ràng
trong bng tng kt tài sn ca doanh nghip. ơy lƠ tƠi sn vô hình đc các nhân
viên kim toán đnh giá mt cách khoa hc.
i vi khách hàng
NgƠy nay thng hiu tr thành mt công c giúp ngi tiêu dùng d
dàng la chn hàng hóa theo nhãn hiu phù hp vi yêu cu, s thích, giá cng nh
mc cht lng ca ngi tiêu dùng mong mun.
Thng hiu còn có vai trò khng đnh tính cách, cá tính, hình nh ca
tng ngi tiêu dùng trong con mt ngi khác, thng hiu to ra cho ngi s
dng nó mt phong cách riêng nh gu, s thích, tính cách cng nh hoƠn cnh ca
ngi s dng sn phm đó.
Thng hiu có kh nng nh hng đn ngi tiêu dùng v khía cnh
đo đc v ý thc trách nhim, v mt s mt trong đi sng xã hiầ Thông qua
vic qung cáo hp dn vƠ có vn hóa, thng hiu có tác dng không nh trong
vic nâng cao ý thc m mang tm nhìn cho ngi tiêu dùng, hng ngi tiêu
10
dùng đn cái tt, cái đp và tính tích cc cng nh sáng to trong công vic vƠ đi
sng.
1.2 Giá tr thngăhiu
1.2.1 Giá tr thngăhiuătheoăquanăđim tài chính
“Giá tr thng hiu theo quan đim tài chính là giá tr quy v hin ti ca thu
nhp mong đi trong tng lai nh có thng hiu” (Interbrand, 2003).
Theo quan đim Peter Farquhar thuc Trng Claremont Graduate cho rng
“Giá tr thng hiu là phn giá tr tng thêm cho doanh nghip và khách hàng ca
sn phm đc gn thng hiu đó” (trích trong Nguyn Phng Hoàng Lam,
2009, trang 8)
Theo lý thuyt tài chính quc t, dòng tin mt đc chit khu và giá tr hin
ti ròng ca thu nhp tng lai lƠ nhng khái nim thích hp đ đo lng giá tr ca
bt k loi tài sn nƠo. i vi loi tài sn thng hiu, giá tr thng hiu là giá tr
hin ti ròng ca doanh thu thng hiu đư chit khu bi sut chit khu thng
hiu. Vic tính toán giá tr hin ti ròng bao gm c giai đon d báo vƠ giai đon
ngoài d báo, phn ánh kh nng ca thng hiu tip tc sn sinh li nhun trong
tng lai.
1.2.2 Giá tr thngăhiuătheoăquanăđimăngi tiêu dùng
Aaker (1991) cho rng giá tr thng hiu là mt tp hp các tài sn có liên
quan đn thng hiu, tên và biu tng ca thng hiu, góp phn lƠm tng thêm
hoc gim đi giá tr ca sn phm hay dch v đi vi công ty và khách hàng ca
công ty. Giá tr thng hiu là kin thc ca khách hàng v thng hiu.
Keller (1993) cng đnh ngha giá tr thng hiu nh tác đng khác nhau ca
hiu bit thng hiu lên ngi tiêu dùng tng ng vi vic qung bá thng hiu
đó, hay d hiu hn, coi giá tr thng hiu chính là kin thc khách hàng (Brand
Knowledge) v thng hiu đó. Kin thc này bao gm hai thành phn chính là
nhn bit thng hiu (Brand Awareness) và hình nh thng hiu (Brand Image).
ánh giá giá tr thng hiu theo quan đim ngi tiêu dùng đc chp nhn
và s dng rng rưi hn do quan đim này giúp nhà qun tr có th vn dng và
11
nâng cao giá tr thng hiu trong tơm trí khách hƠng, đng thi có th đo lng giá
tr tài chính ca thng hiu thông qua đánh giá ca ngi tiêu dùng.
1.2.3 Vai trò ca giá tr thngăhiu
Mangăđn giá tr cho doanh nghip
Mt thng hiu tt có th giúp cho doanh nghip gia tng đc dòng tin và
đem li đc li nhun nhiu hn:
Giá tr thng hiu tt giúp doanh nghip duy trì lng khách hàng
truyn thng trong thi gian dƠi, đng thi thu hút thêm các khách hàng mi.
Nhng doanh nghip có thng hiu ni ting s cng c đc lòng trung thành ca
mt lng ln khách hàng truyn thng, đng thi doanh nghip có c hi thu hút
thêm nhng khách hàng mi, ngay c nhng khách hàng ca đi th cnh tranh.
Giá tr ca mt thng hiu tt s giúp cho doanh nghip thit lp chính
sách giá cao và ít l thuc hn đn các chng trình khuyn mãi.
Giá tr thng hiu giúp cho doanh nghip m rng thng hiu ra khu
vc khác ít tn kém hn, gim bt đc chi phí truyn thông và tn dng đc li
th khi phân phi. Mt thng hiu mnh s h tr cho doanh nghip trong vic có
đc mt din tích trng bƠy ln trên k và d dàng hp tác vi các nhà phân phi
hn.
Giá tr thng hiu còn mang li li th cnh tranh và c th là s to ra
rào cn đ hn ch s thâm nhp th trng ca các đi th cnh tranh mi.
Giá tr thng hiu s giúp cho doanh nghip gim các khon chi phí cho
hot đng xúc tin thng mi, hot đng marketing. Thc cht thng hiu cng
chính là công c marketing, xúc tin thng mi hu hiu, h tr doanh nghip thc
hin chính sách thâm nhp, m rng th trng.
Mangăđn giá tr cho khách hàng
Mt giá tr thng hiu tt s giúp cho khách hƠng tin tng và t tin khi
la chn sn phm s dng.
Cht lng cm nhn và thuc tính thng hiu tt s nơng cao hn s
hài lòng ca khách hàng mi khi s dng sn phm. Mt ngi s dng sn phm
12
ca mt thng hiu có giá tr ln thì h có nhng cm nhn khác bit, cm thy
mình tr nên quan trng hn vƠ nhng cm xúc này s gia tng s hài lòng ca
ngi s dng đi vi sn phm.
1.3 Căs lý lun v thngăhiu ngân hàng
1.3.1 Khái nimăthngăhiu ngân hàng
“Thng hiu ngơn hƠng” lƠ thut ng dùng trong hot đng marketing, th
hin giao dch ca mt ngơn hƠng thng mi, đc gn lin vi bn sc riêng và
uy tín, hình nh ca ch th mang tên này nhm gây du n sơu đm đi vi khách
hàng và phân bit vi các ch th khác trong hot đng kinh doanh tin t - tín dng
và cung cp các dch v ngân hàng (Lê Khc Trí, 2005).
Thng hiu ngân hàng là mt tp hp th hin c bn hot đng dch v ca
ngơn hƠng đó theo nhng quy đnh ca pháp lut và phù hp vi quy ch điu hành
riêng ca tng đn v nhm đáp ng nhu cu ca công chúng giao dch nhng vn
tuân th đ an toàn trong kinh doanh, giúp cho công chúng hiu bit hn v ngân
hàng mà h chn giao dch khác vi các ngơn hƠng khác nh th nƠo, trên c s s
ng dng và phát trin ca khoa hc và công ngh trong tng thi k nht đnh.
Thng hiu nh vy là mt b phn giá tr ca ngơn hƠng vƠ đc tính toán xác
đnh đ đa vƠo sn nghip thông qua mc đ s dng dch v ca ngi tiêu dùng
tính trên tng giá tr th trng tài chính, tín dng
(5)
(5)
Trn Ngc Sn, 2012. Nhng vn đ lý lun c bn v xây dng và phát trin thng hiu ca ngân hàng
thng mi trong nn kinh t th trng, Chuyên đ Lun án Tin S, ti đa ch />lieu/nhung-van-de-ly-luan-co-ban-ve-xay-dung-va-phat-trien-thuong-hieu-cua-ngan-hang-thuong-mai-trong-
nen-kinh-te-thi-truong-204987
13
1.3.2 CácătiêuăchíăđánhăgiáăgiáătrăthngăhiuăngơnăhƠng
LiănhunăngơnăhƠngăkhôngăngngătngămtăcáchăvngă chc: Mc tiêu
cui cùng trong hot đng ca ngơn hƠng thng mi đó lƠ li nhun. Do đó, bt c
ngơn hƠng thng mi nƠo cng tìm cách s dng tng th các bin pháp ti u
nhm ti đa hoá li nhun mc cao nht có th. Li nhun lƠ ch tiêu c bn, mc
tiêu ca tt c các ngơn hƠng thng mi, mc tiêu ca tt c các hot đng chuyên
môn, nghip v trong ngơn hƠng hng ti, th hin tp trung nht ch tiêu đánh giá
giá tr thng hiu ngơn hƠng
(5)
.
KháchăhƠngăngƠyăcƠngătngămtăcáchănăđnhăhayăsăhƠiălòngăcaăkháchă
hƠngă điă viă ngơnă hƠng: Khi khách hƠng hƠi lòng, tha mưn v tin ích, cht
lng, thái đ giao dch, tính an toƠn ca các sn phm, dch v mƠ ngơn hƠng cung
ng cho khách hƠng, t đó to nên mi quan h hiu qu vi khách hƠng, lƠm cho
khách hƠng truyn thng, khách hƠng c vn đn giao dch vi ngơn hƠng. ng
thi không ngng gia tng đc khách hƠng mi, khách hƠng tim nng. ó cng lƠ
hiu qu ca vic qung bá hình nh ca ngơn hƠng, lƠm cho nhiu ngi ngƠy cƠng
bit đn thng hiu ca ngơn hƠng, đn giao dch vi ngơn hƠng
(5)
.
Săchpănhnăcaăth trng,ăcaăkháchăhƠngăvăcácăsnăphm: Mi đt
tung ra các sn phm vƠ dch v mi, kèm theo đó lƠ các hot đng marketing tin
hƠnh đng thi. Theo đó, khách hƠng, th trng nhanh chóng chp nhn các sn
phm dch v đó vi mc đ không ngng gia tng vƠ m rng. Nh vy nó cng
th hin giá tr ca thng hiu ngơn hƠng
(5)
.
Mtăsăchătiêuăkhác: Gia tng v quy mô tin gi, s lng khách hƠng gi
tin, s lng tƠi khon cá nhơn vƠ s d tƠi khon tng thêm, s lng th tín
dng, th thanh toán phát hƠnh tng lên, doanh s thanh toán th tng lên, doanh s
thanh toán vƠ chuyn tin tng, các quy mô nghip v khác cng không ngng tng
thêm
(5)
ầ
14
1.4 CácămôăhìnhăđoălngăgiáătrăthngăhiuătrênăthăgiiăvƠăăVităNam
1.4.1 Cácămôăhìnhăđoălngăgiáătrăthngăhiuătrênăthăgii
1.4.1.1 MôăhìnhănghiênăcuăcaăAaker (1991)
Aaker (1991, trang 269 ậ 270) đư đa ra 5 thƠnh phn làm nn tng to ra giá
tr thng hiu, bao gm lòng trung thƠnh thng hiu (Brand Loyalty), nhn bit
thng hiu (Brand Awareness), cht lng cm nhn (Perceived Quality), liên
tng thng hiu (Brand Associations) và tài sn thng hiu đc quyn khác
(Other Proprietary Brand Assets).
Lòngă trungă thƠnhă thngă hiu (Brand Loyalty) đi din cho thái đ a
thích đi vi mt thng hiu dn đn hƠnh vi ngi tiêu dùng s dng thng hiu
đó trong thi gian dài. Lòng trung thành bao gm hai yu t lƠ hƠnh vi vƠ thái đ.
HƠnh vi trung thƠnh đc cho là hành vi mua li, còn thái đ trung thƠnh ngha lƠ
cam kt ca khách hƠng đi vi mt thng hiu. Lòng trung thành vi thng hiu
to ra giá tr cho doanh nghip bng cách gim chi phí giành cho marketing và thúc
đy giao dch thng mi.
Nhn bităthngăhiu (Brand Awareness) là kh nng ca mt khách hàng
tim nng nhn ra hoc nh đn thng hiu nh mt yu t cu thành ca mt sn
phm nht đnh (Aaker, 1991, trang 61-62). Nhn bit thng hiu bao gm nhn
din thng hiu và hi tng thng hiu. Nhn din thng hiu liên quan đn
kh nng ca ngi tiêu dùng có th xác nhn đc thng hiu trc khi h tip
xúc vi các thng hiu khác nh mt tín hiu. Nhn din thng hiu là mc ti
thiu ca nhn bit thng hiu. Cp đ tip theo ca nhn bit thng hiu là hi
tng thng hiu. Hi tng thng hiu đòi hi ngi tiêu dùng có th hình
thành thng hiu t trí nh ca h (Keller, 1993, trang 3)
Chtălng cm nhn (Perceived Quality) là nhn thc ca khách hàng v
cht lng tng th hoc tính u vit ca mt sn phm hoc dch v liên quan đn
s la chn ca mình (Aaker, 1991, trang 85-86). Cht lng cm nhn là lý do
quan trng đ khách hàng mua sn phm hoc dch v.