BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINH TăTHĨNHăPHăHăCHệăMINH
*****
PHMăTHăTHUăHNG
ỄNHăGIỄăNHăHNGăCAăCHệNHăSỄCHăBOăHă
THNGăMIăTRONGăNGĨNHăTHÉPăKHỌNGăRăNă
CỄCăDOANHăNGHIPăSăDNGăTHÉPăTIăVITăNAM
LUNăVNăTHCăS KINHăT
TP.ăHăCHệăMINHă- NMă2014
BăGIỄOăDCăVĨ ĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHĨNHăPHăHăCHệăMINH
*****
PHMăTHăTHUăHNG
ỄNHăGIỄăNHăHNG CAăCHệNHăSỄCHăBOăHă
THNGăMIăTRONGăNGĨNHăTHÉPăKHỌNGăRăNă
CỄCăDOANHăNGHIPăSăDNGăTHÉPăTIăVITăNAM
Chuyên ngành : QunăTrăKinh Doanh
Mưăs : 60340102
LUNăVNăTHCăS KINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS.TS. NGUYNăVNăNGẩI
TP.ăHăCHệăMINHă- NMă2014
Mcălc
LIăCAMăOAN
Tôi camăđoanăbƠiănghiênăcuănƠyălƠăktăquălƠmăvicăcaăcáănhơnă
tôi,ădiăsăhngădnăkhoaăhcăcaăPGSăTSăNguynăVnăNgưi.ăCácă
môăhìnhăvƠăsăliuăđcănêuătrongăbƠiălƠătrungăthc.ăTôiăxinăhoƠnătoƠnă
chuătráchănhimăvătínhătrungăthcăcaăđătƠiănghiênăcuănƠy.
Tp.HăChíăMinh,ăthángă6 nmă2014
Tácăgi
PhmăThăThuăHng
MCăLC
LIăCAMăOAN
DANHăMCăBNGăBIU
DANHăMCăHỊNHăVă- BIUă
DANHăMCăCHăVITăTT
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăăTĨIăNGHIểNăCU 1
1.1 LụăDOăCHNăăTĨI: 1
1.2 IăTNGăVĨăMCăTIểU NGHIểNăCU 7
1.3 PHMăVIăVĨăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 8
1.4 Ý NGHAăTHCăTINăCAăăTĨI 9
1.5 BăCCăCAăLUNăVN 9
CHNGă2:ăCăSăLụăTHUYTăVĨăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU 10
2.1 MTăSăKHỄIăNIM 10
2.2 CăSăLụăTHUYT 13
2.2.1 Mô hình cân bng tng phn (Computable Partial Equilibrium - CPEM) . 13
2.2.1.1 Mô hìnhătngăquát 13
2.2.1.2ăCácănhăhngăphúcăliăcaărƠoăcnăthngămi 15
2.2.1.3ăHƠmăsăcungăvƠăcu 17
2.2.1.4ăSăcoăgiưnăcaăcungăvƠăcu 20
2.2.2 C s lý thuyt đ đánh giá nh hng ca bo h đn s phát trin ca
doanh nghip 21
2.2.2.1ăKhungălỦăthuyt 21
2.2.2.2ăMtăsănghiênăcuătrcăđó 23
2.2.2.3ăCácăgiăthitănghiênăcu 26
2.2.2.4ăMôăhìnhănghiênăcuăđăxut 30
CHNGă3:ăTHITăKăNGHIểNăCU 31
NGHIểNăCUăCăTHIT KăTHEOăHAIăPHNăNH SAU: 31
3.1 UCăLNGăCỄCăCHIăPHệ DAăVĨOăMỌăHÌNHăCPME 31
3.1.1 Quy trình c lng 31
3.1.2 iu kin cho vic c lng 31
3.2 PHỂNăTệCHăNHăHNGăCAăBOăHăNăSăPHỄTăTRINăCAăDOANHăNGHIPăSă
DNGăTHÉPăTIăVITăNAM 32
3.2.1 Quy trình nghiên cu 32
3.2.2 Quy trình nghiên cu 33
3.2.2.1ăNghiênăcuăđnhătính 34
3.2.2.2ăNghiênăcuăđnhălng 34
3.2.3 Các thang đo trong nghiên cu 35
3.2.2.1ăThangăđoăchtălngăsnăphm 36
3.2.2.2ăThangăđoăchngăloiăsnăphm 36
3.2.2.3ăThangăđoănngăxutăsnăxut 37
3.2.2.4ăThangăđoăchiăphíăsnăxut 37
3.2.2.5ăThangăđoăkhănngăthíchăng 38
3.2.2.6ăThangăđoăsăphátătrinăcaădoanhănghip 38
3.2.4 Tóm lc quy trình thc hin nghiên cu 39
CHNGă4:ăKTăQUăNGHIểNăCUăVĨăCăLNG 40
4.1 CăLNGăCHIăPHệăBO HăTRONGăNGĨNHăTHÉPăKHỌNGăRăTIăVITăNAM 40
4.1.1 c lng các tham s co giãn ca mô hình CPEM 40
4.1.2 S thay đi trong giá và sn lng ca hàng trong nc và hàng nhp khu
40
4.2 KTăQUăNGHIểNăCUăMỌ HÌNHăPHỂNăTệCHăNHăHNGăCAăBOăH 43
4.2.1 c đim ca mu kho sát 43
4.2.2 Kim đnh thang đo 44
4.2.2.1ăKimăđnhăđătinăcyăcaăthangădo 45
4.2.2.2ăPhơnătíchănhơnătăkhámăphá 47
4.2.3 Mô hình nghiên cu hiu chnh 52
4.2.4 Phân tích hi quy 54
4.2.4.1 Phơnătíchătngăquan 54
4.2.4.2ăPhơnătíchăhiăquyăbi 55
4.2.4.3ăPhơnătíchăktăquănghiênăcu 57
4.2.4.4ăKimăđnhăcácăgiăđnhăcaămôăhìnhăhiăquy 58
4.2.4.5 Kimăđnhăcácăgiăthuytănghiênăcu 61
4.2.5 Phân tích nh hng ca các bin đnh tính đn s phát trin ca doanh
nghip 62
CHNGă5:ăKTăLUNăVĨăKINăNGH 64
5.1 KTăLUN 64
5.2 HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO DOANHăNGHIP 65
5.2.1 Vi các doanh nghip sn xut thép không r trong nc 65
5.2.2 Vi các doanh nghip có s dng đu vào là nguyên liu thép không r 65
5.3 HNăCHăVĨăHNGăNGHIểNăCUăTIPăTHEO 65
5.3.1 Hn ch 65
5.3.2 Hng nghiên cu tip theo 66
TĨIăLIUăTHAMăKHO
DANHăMCăPHăLC
DANHăMCăBNGăBIU
Bngă1.1ăMcăthuăthépăkhôngărăápădngăchoămtăsăncănhpăkhuăchínhăvƠoăVită
Nam 4
Bngă2.1:ăCácănhăhngăphúcăliătrênăcăhaiăthătrngăkhiătădoăhóa 17
Bngă3.1:ăCácăthangăđoăsădngătrongănghiênăcu 35
Bngă3.2:ăThangăđoăchtălngăsnăphmăsauăkhiăhiuăchnh 36
Bngă3.3:ăThangăđoăchngăloiăsnăphmăsauăkhiăhiuăchnh 36
Bngă3.4:ăThangăđoănngăxutăsnăxutăsauăkhiăhiuăchnh 37
Bngă3.5:ăThangăđoăchiăphíăsnăxutăsauăkhiăhiuăchnh 37
Bngă3.6:ăThangăđoăkhănngăthíchăngăsauăkhiăhiuăchnh 38
Bngă3.7:ăThangăđoăsăphátătrinăcaădoanhănghipăsauăkhiăhiuăchnh 38
Bngă4.1:ăcácăthamăsăcoăgiưnăcaăngƠnhăthépăkhôngărăđcăcălng 40
Bngă4.2:ăSăthayăđiătrongăgiáăvƠăsnălngăkhiăkhôngăcóăboăh 41
Bngă4.3:ăHiuăquăcaătădoăhóaăthngămiătrênăngƠnhăthépăkhôngără(triuăUSD) . 42
Bngă4.4.ăcăđimămuănghiênăcu 44
Bngă4.5. KtăquăchyăCronbach’săAlphaăcho cácăkháiănimănghiênăcu 46
Bngă4.6. KtăquăchyăEFA cho các binăđcălp 49
Bngă4.7. KtăquăchyăEFA cho binăphăthuc 51
Bng.4.8.ăCácăgiăthuytătrongămôăhìnhănghiênăcuăhiuăchnh 53
Bngă4.9.ăKtăquăphơnătíchătngăquan 55
Bngă4.10ăTngăktăămôăhìnhăhiăquyăbi 55
Bngă4.11.ăánhăgiáăsăphùăhpăcaămôăhìnhăậ ANOVA 56
Bngă4.12.ăBngăthôngăsăcaămôăhìnhăhiăquyătuynătính 56
Bngă4.13.ăKtăquăkimăđnhăcácăgiăthuytănghiênăcu 62
Bngă4.14ăHuăkimăđnhăANOVA 63
DANHăMCăBIUăă- HỊNHăV
Hìnhă2.1:ăHiuăngăcaăthătrngănhpăkhuăkhiăloiăbărƠoăcnăthngămi 14
Hình 2.2: Hiu ng ca th trngătrongănc khi loi b các rào cnăthngămi 15
Hìnhă2.1ăMôăhìnhănghiênăcuăđăxut 30
Hìnhă3.1:ăQuyătrìnhănghiênăcu 33
Hình 4.1ăMôăhìnhănghiênăcuăhiuăchnh 53
Biuăđă4.1.ăăthăphơnătán 59
Biuăđă4.2.ăBiuăđătnăsăcaăphnădăchunăhóa 59
Biuăđă4.3ăBiuăđătnăsăP-P 60
DANHăMCăTăVITăTT
CIFăăăăă:ăGiáătiăcngăcaăbênămuaă(CostăInsuraneăandăFreight)
CLSPăă:ăChtălngăsnăphm khiăcóăboăh
CPME :ăMôăhìnhăcơnăbngătngăphnă(Computable Partial Equilibrium Model)
GDPăăăă:ăTngăsnăphmăqucăni
HQSXă:ăHiuăquăsnăxutăkhiăcóăboăh
IMFăăăăă:ăQuătinătăqucăt
MMSPă:ăChngăloiăsnăphmăkhiăcóăboăh
NKăăăăăăă:ăNhpăkhu
PTDN :ăSăphátătrinădoanhănghip
USDăăăă:ăđngăđôălaăM
WTOăăă:ăTăchcăthngămiăthăgii
XKăăăăăă:ăXutăkhu
1
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăăTĨIăNGHIểNăCUă
1.1 Lý doăchnăđătƠi:
TrongăcácătƠiăliuăvăkinhăt,ăt các lỦăthuyt kinhăđinăcho tiălỦăthuyt hinăđi,ă
nhă lỦă thuytă soă sánh liă th caă Ricardo, mô hình Hecher-Ohlin-Samuelsonầ và
nhiu nghiênăcuă thcănghim đưăchngă minhărngătădo hóa thngămi mangăliă
nhngăliăíchătoăln. aăsăcác nghiênăcuăđu chăraărngătădoăhóaăs dnăđn tălă
tngătrng kinhă tăcao hn,ă bnăvngă hn.ăHnă na, cácă nc có mcă đăboă h
thngămiăcaoăhnăthngăcó s tngătrngănngăsutăthpăhnănhngănc ítăboă
h.ăVìăvy,ăsăciămăvƠătădoăhóa thngămiăchínhălƠăyuătăgiúp tngănngăsutălao
đngăvƠătngăcngăkhănngăcnhătranh trênătrngăqucăt.
Trên thcăt,ăbtăcăkhiănƠoărƠoăcnăthngămi đcăthƠnhălp ămtăqucăgia,
ngiătiêuădùngătrongănc săbăthităthòi, chínhăphăvƠ các nhà snăxutătrongănc
đcăli. Hufbauer và Elliott (1994) đưăsădngămô hình cân bng b phn (CPEM )
cùngăviăcácăthôngăsăđƠnăhiăđăđoălngăchiăphíăsnăxutăchoă21ăngƠnhăđcăboăhă
cao tiăHoaă Kănmă1990ă trăgiáă khong 200ătăUSD, chim 5%ă tngătiêuă dùngă cáă
nhân. Ktă qu choă thyă ngiătiêuădùng đc li ti 70ă tăUSDă (tngă đngă viă
1,3%ătngăsnăphmăqucăniăM - GDP)ănuăMăniălngăttăcăcác hàng rào thuă
quan và hn ngch nhp khu. Bngăphngăphápătngăt,ăYanshengăetăal.ă(1998) đưă
călng chiăphíăboăh choă25ăngƠnhăđcăboăhăcaoăăTrungăQucăvƠăphátăhinăra
rngătrongăngnăhn chi phí do tădoăhóaăthngămiăsălƠăđángăkăkhi snălngăsnă
xutătrongăncăstăgimă(gimăkhong 40ătăUSD,ăbngă32%ăsnălngătrcăkhiătă
do hóa)ăvƠăthtănghipăgiaătngă(khongă11,2 triuălaoăđng).ăTráiăli,ăngiătiêuădùng
săđcăliăsătin lênătiă35ătăUSDăhƠngănm.
ăVităNam,ăchínhăsáchăđiămiăvƠoăcuiănhngănmă1980ăđưădnăđnăsătngă
trngăcaoăhnătrongănnăkinhăt.ăTuyănhiên,ăđătipătcăphátătrinăbnăvng,ăVităNamă
cnăđyănhanhătcăđăhiănhpăvƠoănnăkinhătăthăgii,ăvƠătrăthƠnhămtăthƠnhăviênă
2
caăWTOălƠămtăbcăquanătrngătrongăquáătrìnhăhiănhp hóa. TăkhiăgiaănhpăvƠoătă
chcăthngămiăthăgiiăWTO,ădù tinăhƠnhămăcaănnăkinhătăvƠăhoƠăvƠoăxuăthătă
do hoá,ăVităNamăvnăluônăduyătrìămtăsăbinăphápăboăhămuădchăchoămtăsăsnă
phmăvƠăngƠnhăhƠngăniăđa.ă
ScăcnhătranhăcaăhƠngăhóaăVităNamătrênăthătrngătrongăvà ngoài ncăcòn
hnăch soăviăcácăđiăthăkhác.ăVităNamăcngălƠămtătrongănhngăqucăgiaăđiăsauă
trong quá trình tădoăhóaăthngămi. Vìăvy,ăvnăcònăthiuăcácăđiuăkinăcnăthităđă
hiănhp.ăMtăkhiăthuăxutăgimăvƠăhnăngchăđcăloiăb,ăhƠngăhóaădo VităNamă
snăxut săb cnhătranhăquytălit ngayătiăthătrngăniăđa.ăBênăcnhăliăíchătăgiáă
hƠngăhóaăthpăhn,ănnăkinhătătrong nc s gánhănhiuăthităhi nhăvic suy gimă
snăxutătrongănc,ădnăđnăsăstăgimătrongădoanhăthuăcaăcăquanăthu.
ưăcóănhiuănghiênăcu vătácăđngăcaăboăhăthngămiătiăVităNamănhă
nghiênăcuăcaăIMF,ăNgơnăhƠngăThăgii,ăCIE IMF (2001) chăra rngăboăhătiă
VităNam đưădnăđn s thiuăhiuăqu trong lnhăvcăsnăxutăvà quy mô kinhătăchaă
tngăxng viătimănng.ăVíăd,ăttăcăcácănhƠăsnăxutăxeăhiăđưămtătinămcădùăgiáă
xeăđnătayăngiătiêuădùngătngăgp baălnăgiáăcha thu.ăBoăh cngălàm tngăgpă
đôiăgiáăxeămáy nhpăkhu. Giáăcaăphơnăbón,ăxiămng,ăstăthép,ăvƠăđngăcngăcaoă
hnăsoăviăgiáăkhôngăchu thuăítănhtă20%.ăNó còn gây ra nhngătácăđngăgiánătipă
khác nhăsăphơnăbăsaiălchăcácăngunălc,ăgiáăcăcaoăhn,ăvƠăthtănghipăkhôngăciă
thin.
NghiênăcuăcaăNgơnăhƠngăThăgiiă(2002) choăthy vicăd băthuăquanălƠmă
gimăgiáăhàng nhpăkhu,ădnăđnăgiáătiêuădùng gim,ădoăđóălƠmăgimăchiăphíăcho nnă
kinhăt.ăTădoăhóaăcngădnăđnătngăvicăxutăkhuăcngănh snălngăngƠnh, điuă
này cho thyăvicămărngăca hotăđngăkinhăt.ă
Warner (2001) cngănhn thyăvicăboăhăsnăxutătrongăncăđăthayăthănhpă
khuălà khôngăhiuăqu,ănóălƠmămtăcăhiăthuăhút đuătătrcătipăncăngoƠiăvƠăđuă
3
tătrongăncăđiăviăcácălnhăvcăcó mcăđăboăh cao, làm giáăcaoăhnăkhi nhpă
khuăhƠng hóa,ăthamănhngăxyăraăvà chi phí trong thngămi tngăcao.
TrongăngƠnhăthép,ăđcăbitălƠăthépăkhôngăr,ăviănnăsnăxutănonătr,ăgnănhă
trcăđơyăphiănhpăkhuăhoƠnătoƠnăthìănayătrong đưăcóămtăsănhƠămáyănhpănguyên
liuăcánănóng văsnăxutăra thƠnhăphmăcungăcpăchoăthătrngătrongănc. Là ngành
miăphátătrin,ăkinhănghimăvăqunălỦăsnăxut,ăqunălỦăchiăphíă cònă yu,ă nênăchtă
lngăvƠăchngăloiăchaăđaădng,ăchaăđápăngăđcănhuăcuătrong nc. Tuy nhiên,
tháng 12 nmă2013, nhmăkhuynăkhíchăsnăxutătrongănc,ăkimăsoátănhpăkhu,ă
kimăchănhpăsiêuănhƠăncăđưăbanăhƠnh cácăbinăphápăboăvăchoăngƠnhănƠy. C thă
là:
Ngày 6-5-2013,ăCcăQunălỦăcnhătranhă(BăCôngăThng)ăthôngăbáoăđưănhn
đcăhăsăcaăCôngătyăTNHHăPoscoăVSTă(PoscoăVST)ăvƠăCôngătyăCăPhn Thép
khôngăr Hòa Bình (Thépăkhôngăr HòaăBình),ăyêuăcuăđiuătraăvƠăápădngăbinăphápă
chngăbánăpháăgiáăđiăviăsnăphmăthépăkhôngăgăcánănguiăđcăNKăvƠoăVităNamă
tă4ă qucăgia/vùngălưnhăth:ăTrungă Quc,ă MalaysiaăvƠă Indonesia,ăƠiă Loană(Trungă
Quc).ăTrongăsănƠy,ămcăthuăsutăNKătăTrungăQuc,ăMalaysiaăvƠăIndonesiaăđangă
là 0%.
Trcăđó,ăCôngătyăthépăPoscoăVSTă- hinălƠănhƠămáyăthépăkhôngăgăcánănguiă
lnănhtăVităNamăviăcôngăsută235.000ătnăthépăkhôngăgăcánănguiă- choăbităđưă
chuălădoăbăcnhătranhătăhƠngănhpăkhuăgiáăr.ăDoăvy,ăPoscoăVSTăvƠăCôngătyăcă
phnăThépăkhôngăr HòaăBìnhăcùngăgiăđnăkinălênăCcăQunălỦăcnhătranhă(BăCôngă
Thng),ăyêuăcuăápădngămcăthuăchngăbánăpháăgiáătă20- 40%ăđiăviăsnăphmă
trên.
McăthuăvƠătênăcôngătyăcaă4ăncăbăápăthuăchngăbánăpháăgiáăthépăkhôngăgă
cánăngui nhăbngă1.1ădiăđơy:
4
Bngă1.1ăMcăthuăthépăkhôngărăápădngăchoămtăsăncănhpăkhuăchínhă
vƠoăVităNam
Nc/Vùngălưnh
th
TênănhƠăsnăxut/xutăkhu
Mcăthuăchngăbánăpháă
giá
TrungăQuc
Lianzhong Stainless Steel Corporation
Fujian Southeast Stainless Steel Co., Ltd
CácănhƠăsnăxutăkhác
6,99%
6,45%
6,68%
Indonesia
PT Jindal Stainless Indonesia
CácănhƠăsnăxutăkhác
12,03%
12,03%
Malaysia
Bahru Stainless Sdn.Bhd.
CácănhƠăsnăxutăkhác
14,38%
14,38%
ƠiăLoan
Yieh United Steel Corporation
Yuan Long Stainless Steel Corp.
CácănhƠăsnăxutăkhuăkhác
13,23%
30,73%
13,23%
(Ngun: Cc Qun lý cnh tranh thuc B Công Thng)
ThépăkhôngăgălƠămtăhƠngănhpăkhuăthăbaăvƠoăVităNamăbăkinăliênăquanăđnă
phòngăvăthngămi,ănhngălƠămtăhƠngăđuătiênăbăkinăbánăpháăgiáătiăthătrngă
VităNamăkătăkhiăphápălnhăquyăđnhăvăchngăbánăpháăgiáăđiăviăhƠngăhóaănhpă
khuăvƠoăVN đcăbanăhƠnhătănmă2004ăđnănay.
VicăđiuătraăápădngăbinăphápăchngăbánăpháăgiáăđiăviămtăhƠng thép không
gă cánă nguiă cóă mưă hă s gm:ă 7219.32.00;ă 7219.33.00;ă 7219.34.00;ă 7219.35.00;ă
5
7219.90.00;ă7220.20.10;ă7220.20.90;ă7220.90.10;ă7220.90.90ănhpăkhuăvƠoăVităNamă
tăTrungăQuc,ăIndonesia,ăMalaysiaăvƠăƠiăLoan (CcăqunălỦăcnhătranh,ă2014).
Ngày 2/72013,ă Bă Côngă Thngă quytă đnhă mă cucă điuă traă theoă đnă kin.ă
NgƠyă30/9/2013,ăCcăqunălỦăcnhătranhăthôngăbáoăgiaăhnăthiăhnăquytăđnhăsăbă
chm nhtătiăngƠyă2-12-2013.
Ngày 29/10/2013,ă 18ă doanhă nghip lnă snă xută hƠngă tiêuă dùng,ă vtă liuă xơyă
dng ăsădngănguyênăliuăthépăkhôngăgăđưăđngălotăkỦăkinănghăgiăBătrngăBă
CôngăThngăvƠăCcăQunălỦăcnhătranhăđănghădngăđiuătra,ătránhăápăthuăchngă
bánăpháăgiáăđiăviăthépăkhôngăgănhpăkhu.
Ngày 3/12/2013,ăCcăqunălỦăcnhătranhăđưăcôngăbăktălunăsăbăvăvicăápă
thuăchngăbánăpháăgiáăvƠăkinănghătmăthiăápămcăthuănƠyătrongă120ăngƠy. Thcă
t,ăthiăgianăvaăqua,ăthuănhpăkhuăthép cánănguiăkhôngăgăđưăliênătcătngătă0%,ă
5%ăriănayălƠă10%.ăNuătipătcătngănaătheoăđăxutăcaăhaiădoanhănghip chimă
phnălnăthăphnăthépăkhôngăgăcánănguiătrênăthìăsăkhinăhƠngăchcădoanhănghip
khácăkhóăkhnăvìăgiáănguyênăliuăquáăcao.
SăkinănƠyăđưălƠmădyălênămtălƠnăsóngăphnăđiăcaăcácădoanhănghipăsnăxută
snăphmătănguyênăliuăthépăkhôngăg.ăhnă20ădoanhănghip snăxutăsădng nguyên
liuă thépă khôngă r nhpă khuă đưă cóă đnă giă lênă Ccă Qună lỦă cnhă tranhă Bă Côngă
Thng đănghălùiăthiăhnăápăthuăđăgimăbtăkhóăkhnăchoădoanhănghip. Biăl,
ktălunăápăthuăchngăbánăpháăgiáăvƠăthcăhinătrongă120ăngƠyălƠăchaăđánhăgiáăhtă
tácăđngămƠădoanhănghip nhpăkhu phiăchu.
Trcăht,ătrongăthiăđimănƠy,ănuămcăthuăsăbăđcăcăquanăcóăthmăquynă
ápădngăngayăsăđyăcácădoanhănghip snăxutăthépăkhôngărăcaăVităNamăcngănhă
ngiătiêuădùngăVităNamăvƠoătìnhăthăvôăcùngăkhóăkhnăvƠăkhóătránhăkhiăbăthităhiă
khôngăthăkhcăphcăđc.ăCăth,ămcăthuănƠyăsălƠmătngăchiăphíăđuăvƠo snăphmă
cuiăcùng,ăđyăgiáăbánălênăcaoăvƠăcácăđnăvăsnăxutăsădngănguyênăliuănhpăkhu
6
cngănhăngiătiêuădùngă trongăncă phiăgánhăchu,ă vôă hìnhătrungătoă văthă đcă
quynăchoă2ădoanhănghip niăthaoătúng.ăDoăvy,ăphápălutăvăchngăbánăpháăgiáăđòi
hiăcăquanăđiuătraăphiăxemăxétăđăcơnăbngăliăíchăgiaăcácănhƠăsnăxutăvƠă nhà
nhpăkhu,ăngiătiêuădùng.ăTuyănhiên,ătrongăquytăđnhăsăb,ăliăíchăcaăcácădoanh
nghip nƠyăvƠăngiătiêuădùngăliăchaăđcăcăquanăđiuătraăxemăxétămtăcáchăthaă
đáng,ăcơnăbngăviăbênăkhiăkin.ă
Bênăcnhăđó,ădùănhómăđiuătraăcaăCcăQunălỦăcnhătranhăkhngăđnh,ăđiăviă
ngƠnhăsnă xutăhă ngun,ăngƠnhăsnă xută cácăsnă phmă tă thépă cánănguiầ,ă trongă
trngăhpăkhôngămuaătănhƠăsnăxutătrongănc,ăhăcóăthănhpătăcácăngunăkhácă
nuănhăthuăchngăbánăpháăgiáăđcăápădngăchoăcácănhƠăsnăxut/xutăkhu caăcácă
ncăxutăkhu thucăphmăviăđiuătra. Tuy nhiên, các doanhănghip liăchoărngăvică
tìmăkimăngunănguyênăliuătăthătrngăthayăthălƠă“hoƠnătoƠnăkhôngăcóătínhăkhă
thi”.ăBiăl,ănuămcăthuăđcăápădngăsăchnăđngăkhănngătipăcnănguyênăliuă
thépăcánănguiăkhôngăgăviămcăgiáăcnhătranhăkhiămƠăgiáăthépăkhôngăgăcungăcpătiă
thătrngătrongăncăđưăcaoăhnătă10%ăđnă20%ăsoăviăthătrngăqucătăvƠăcác
doanhănghip trongăncăchaăcungăcpăđcăthépăkhôngăgăcánănguiăviăgiáăthƠnh,ă
chtălngăvƠăchngăloiăhpălỦ.ăThcăt,ăvicănhpăkhu mtăhƠngănƠyătămtăsăqucă
gia/vùngălưnhăthănhăƠiăLoanăhinăđangăcóămcăthuălƠă10%,ănuăápăthuăthêmănaă
thì các doanhă nghip snă xută tiă Vită Namă chă cònă laă chnă lƠă thuă hpă snă xut,ă
nhngăthăphnăhƠngăthƠnhăphmăchoăncăngoƠi hocăbucăphiăđyăgiáăsnăphmă
lên.
S phn ng ca dălun và các bên liên quan nhm kin ngh chính ph nên
xem xét li chính sách bo h sao cho hài hòa li ích gia các bên đưădin ra thi gian
qua và s còn tip tc trong thi gian ti, vì nngălcăsnăxutătrongăncăcaăngƠnhă
côngănghipănƠy hinănay lƠăkhôngăđămnhăđăđápăngănhuăcu. Mtăsăsnăphmă
thépăthmăchíăđưăkhôngăthăsnăxutăđc tiăđaăphng.ăHnăna,ăcácădoanhănghipă
snăxutăcngăchaăcóăcôngănghăsnăxutăđcătăphôi thép mà chănhpăthépăđưăcánă
nóngătăncăngoƠiăvăsnăxutăcánănguiăvƠăcungăngăraăthătrng. Vìăvyăvic nhpă
7
khuăthép khôngărăchcăchnătngălênăcùngăviăsăphátătrinăkinhăt.ăTuyănhiên,ăvică
gimăthuăvƠătădoăhóaăthngămiăkhông nên quá nhanh chóng vìănóăsătiêuădităcácă
nhƠăsnăxutătimănngătrongănc.
MtăsăchuyênăgiaătrongăngƠnhăcngăthamăgiaăbƠyătăquanăđimăcáănhơn,ănhiuăỦă
kinătrongăsăđóăchoărngăchínhăphănênătngăcngăciăthinăquyămô kinhătăđănơngă
caoăkhănngăcnhătranhăcaăngành thépătrongăncăvƠătngăcngănngălcăsnăxută
trongăncăsaoăchoăsnăphmăngangăbngăvăgiáătrăvƠăchtălng viăhƠngănhpăkhu
đătinătiătădoăhóaălƠăđiuăctălõiănênălƠm.
VyăvicăboăhănƠyăđưăđemăliănhngăliăíchăgìăchoăcácădoanhănghip snăxută
thépăkhôngărătrongănc,ănhngăkhóăkhnăgìăchoăcácădoanhănghipăsădngăthép nhpă
khu?ăChiăphíăboăh lƠăbaoănhiêu,ăngiătiêuădùngăbăthităhiăbaoănhiêuăvƠăchínhăphă
thuăđcămtăkhonăthuălƠăbaoănhiêu? VƠătrongăbiăcnhăbăboăh,ăcácădoanhănghipă
snăxutăcó sădngănguyênăliuăđuăvƠoălƠăthépăkhôngăr cnănhnăbităvƠălƠmăgìăđăcóă
thătnătiăvƠăphátătrin? Nhn bităđc tmăquanătrngăcaăvicătìmăhiuăđătrăliă
cácăcơuăhiătrênăvƠăđăxut mtăsăgiiăpháp nhm hƠiăhòaăliăíchăgiaăcácăbên trong
biăcnhăqucătăhoáănnăkinhătăhinănayălƠălỦădoăchínhăcaăđătƠiănƠy.
1.2 iătngăvƠămcătiêuănghiênăcu
iătngăkhoăsát: các doanh nghipăcóăsădngănguyênăliuăđuăvƠoălƠăthépă
khôngărătiăVităNam.
Mcătiêuănghiênăcu: ătài này nhmăđn các mcătiêuăchínhănhăsau
Mcătiêuă1:ăcălngăchiăphíăboăhăthngămiătrong ngƠnhăthépăkhôngărăă
VităNam,ăbaoăgmăcácăkhonăliăích cóăđcăca doanh snăxutăthépăkhôngărătrong
nc và ngunăthuăthuăcaăchínhăph, cùngăviăliăíchămtăđiăca ngiătiêuădùng.
Mcătiêuă2:ăTăktăquăcălng,ătácăgiătinăhƠnhăphơnătíchănhăhngăcaăboă
hăthngămiătrongăngƠnhăthépăkhôngărăđn săphátătrinăcaăcácădoanhănghipăsă
dngăthépătiăVităNam.
8
Mcă tiêuă 3:ăTă haiămcă tiêuă trên,ă tácă giăđaă raămtă să giăỦă cho các doanh
nghipăsnăxut và các doanhănhipăsădng thépăkhôngărănhm hƠiăhòaăliăíchăgiaă
các bên, đngăthiăthúcăđy đc snăxutătrongăncăphátătrin,ătngătínhăcnhătranhă
choăVităNamătrênătrngăqucăt.
1.3 Phm vi vƠăphngăphápănghiênăcu
Phmăviănghiênăcu:ăchăcăchiăphíătnh ca boăhăthngămiăchoămtăqucă
giaăcóăquyămôăkinhătănhălƠăVităNam.ăPhân tích sănhăhngăcaăvicăboăhătiăsă
phátătrinăcaăchădoanhănghipăsădng
thépăkhôngărătiăVităNamănmă2014.
Phngăpháp nghiênăcu:ăNghiênăcuăđcătină hƠnhăthôngăquaă haiăgiaiăđonă
chính là: (1) SădngămôăhìnhăCPMEă(ComputableăPartialăEquilibrium)ăvƠăkhung lý
thuytăđăhinăthăvƠăcălngăcác chi phí caăvicăboăhătrongăngƠnhăthépăkhôngăr
tiăVităNam; (2) Tinăđnăphơnătíchăsơuănhăhngăcăthăcaăboăhălênăđiătngă
doanhăsădngăđuăvƠoălƠăthépăkhôngărădaăvƠoăcăsălỦăthuytăvƠăvicăthuăthpăỦăkină
tăcácăbênăliênăquan,ătácăgiăvnădngăphngăphápănghiênăcuăkhoaăhcătrongăkinhă
doanh đ tinăhƠnhănghiênăcuăđnhătínhănhmăxơyădngăvƠăhoƠnăthinăbnăphngăvn,
nghiênăcuăđnhălngănhmăthuăthp,ăphơnătíchădăliuăkhoăsát,ăcngănhăcălngă
và kimăđnhăcácămôăhình.
Thôngătinăthuă thpătănghiênăcuă đnhătínhănhmăkhámăphá,ă điuă chnhăvƠăbă
sungă thangă đoă cácă nhơnă tă thƠnhă phnă cóă nhă hngă đnă să phátă trină caă doanhă
nghipăkhiăcóăboăhătrongăngƠnhăthépăkhônărăxyăta.ăNghiênăcuăđnhălngăđc
thcăhinăbngăkăthutăthuăthpăthôngătinătrcătipătăngiătiêuădùngăthôngăquaăbngă
cơuăhi.
ătƠiăsădngănhiuăcôngăcăphơnătíchădăliu:ăCácăthngăkêămôăt,ăphơnătíchăđă
tină cyă (Cronbach’să Alpha),ă phơnă tíchă nhơnă tă khámă pháă (Exploratoryă Factoră
Analysis),ăphơnătíchăhiăquyăbiăthôngăquaăphnămmăphơnătíchădăliuăSPSSă16.0ăđă
xălỦăvƠăphơnătíchădăliu.
9
1.4ăụănghaăthcătinăcaăđătƠi
Nghiênăcu nhmăcungăcpăchoăngiătiêuădùngăcngănhăcácăđiătngădoanh
nghip liên quan thyăđcă nhng chi phí liă íchăđtă đcă vƠă liă íchă mtăđi trong
ngƠnhăthépăkhôngărătiăVităNamăkhi chính sách boăhătrong ngành đcăthcăthi.
ngăthiănghiênăcuăcngănhmămcătiêuăgiúpăcácădoanhănghipăsădngăthép
khôngărătiăVităNamăthyăđc nhngătácăđngăcóăthăgp phi khiăchínhăsáchăboăhă
trongăngƠnhăđcăthcăthiăđăcóălătrìnhăthíchăngăvƠăphátătrin trongăhoƠnăcnhămi.ă
Giúpăcácă doanhă nghipă snă xutăxemă xétă vicăciă tină côngă nghă đănơngă caoă chtă
lngăvƠămărngăsnăxutănhmăđápăngănhuăcuătrongăncăvƠăcnhătranhăqucăt.ă
Giúpăchínhăphăđaăraăcácăchínhăsáchăphùăhp nhmăhƠiăhòaăliăíchăgiaăcácăbên. đng
toăđƠăchoădoanhănghipăduyătrìănngălcăcnhătranhălơuădƠiătrongăbiăcnhămi.
1.5ăBăccăcaălunăvn
Lunăánăđcăgmăcó nmăchng:
Chngă1 Gii thiu tng quan v đ tài nghiên cu.ăChngă2ăs gii thiu các
căs lý thuyt và các mô hình nghiên cu trcăđơy.ăT các khái nim và các mô hình
nghiên cu chngă2,ăchngă3ăs gii thiuăphngăphápăcălng các chi phí bo
h vƠăphngăpháp nghiên cuăđ xây dng, hiu chnh,ăđánhăgiáăcácăthangăđoăkháiă
nim nghiên cu và hiu chnh gi thuytăđ ra cho phn phân tích nhăhng ca bo
h thngămiăđn s phát trin ca doanh nghip s dng thép nói chung. Chngă4ă
s trính bày các kt qu călng chi phí và kt qu phân tích cho nghiên cu.ăng
thiăđaăraămt s hàm ý v chính sách nhm hài hòa li ích gia chính ph vƠăcácăđi
tng doanh nghipăđ cp trong nghiên cu. Chngă5ăs trìnhăbƠyăỦăngha,ănhng
mt hn ch ca lunăvnăvƠăhng nghiên cu tip theo.
10
CHNGă 2:ă Că Să Lụă THUYTă VĨă MỌă HỊNHă NGHIểNă
CU
2.1 Mtăsăkháiănim
Boă hă thngă mi: (hayă cònă giă lƠă boă hă muă dch)ă lƠă chínhă sáchă ngoiă
thngăcaăcácăncănhmămtămtăsădngăcácăbinăphápăđăboăvăthătrngăniăđaă
trcăsăcnhătranhădădiăcaăhƠngăngoiănhp,ămtăkhácăgiúpăChínhăphănơngăđăcácă
nhƠăsƠnăxutătrongăncăbƠnhătrngăraăthătrngăncăngoƠiă(giáoătrìnhăquanăhăkinhă
tăqucătă- GS.TS Võ Thanh Thu).
Cóăhaiăloiăboăhăchính, mtălƠ hnăchăđnhălngă(nh hàng rào thuăquan)ăvƠă
hai là hnăchăvăchtălngă(mtăsăhƠngărƠoăphiăthuăquan).
CácăncăsădngăchínhăsáchăboăhăthngămiănhălƠămtăcôngăcăboăvăhuă
hiuănhm:ă
GimăbtăscăcnhătranhăcaăhƠngănhpăkhuă
BoăhăcácănhƠăsnăxutăkinhădoanhătrong nc,ăgiúpăhătngăcngăscămnhă
trênăthătrngăniăđa
GiúpănhƠăxutăkhuătngăscăcnhătranhăđăthơmănhpăthătrngăncăngoƠi
Giúpăđiuătităcánăcơnăthanhătoánăqucăt,ăsădngăhpălỦăngunăngoiătăthanhă
toánăcaămiănc
Tuyă cóă rtă nhiuă uă đim, chinhă sáchă boă hă muă dchă cngă bcă lă mtă să
nhngănhcăđimănhtăđnh:ă
Trngă hpă tină hƠnhă boă hă quáă chtă să lƠmă tnă thngă să phátă trină caă
thngămiăqucăt,ădnăđnăsăcôălpăkinhătăcaămtănc,ăđiăngcăliăviăxuă
thăcaăthiăđiăngƠyănayălƠăqucătăhoáăđiăsngăkinhătătrênătoƠnăcu.
BoăhăquáăchtăcngăgópăphnăvƠoăsăboăthăvƠătrìătrăcaăkinhăt niăđa,ăktă
quălƠămcăđăboăhăngƠyăcƠngăcao,ăácăngƠnhăcôngănghipăchùălcăkhôngăcònă
11
linhăhot,ăhotăđngăkinhădoanhăvƠăđuătăkhôngămangăliăhiuăqu.ăơyăsălƠă
nguyăcăpháăsnătrongătngălaiăchoăcácăngƠnhăcôngănghipănuăqucăgiaănƠyă
phiăchuăápălcăcnhătranhătrênăthătrngăthăgiiă.
Nhiuăncăboăhăquáăchtădnătiăsăthităhiăchoăngiătiêuădùngătrongăncă
biăthătrngăhƠngăhoá kémăđaădng,ămuămư,ăkiuădáng,ăchtălngăhƠngăhoáă
kémăciătin,ăgiáăcăđtăđầ
RƠoăcnăthngămi: lƠăbtăkìăbinăphápăhayăhƠnhăđngănƠoăgơyăcnătrăđiăviă
thngămiăqucăt.
TheoăWTO:ăRƠoăcnătrongăthngămiăqucătăbaoăgmă2ăloiălƠăcácăbinăpháp
thuăquanăvƠăcácăbinăphápăphiăthuăquan.
TheoăHoaăK:ăRƠoăcnătrongăthngămiăqucătăbaoăgmă9ănhómăcăbn:ăChínhă
sáchănhpăkhu;ăTiêuăchun,ăkimătra,ănhưnămácăvƠăchngănhn;ăMuaăsmăcaăchínhă
ph;ăTrăcpăxutăkhu;ăBoăhăsăhuătríătu;ăCácărƠoăcnădchăv;ăCácărƠoăcnăđuă
t;ăCácărƠoăcnăchngăcnhătranh;ăCácărƠoăcnăkhácă(thamănhng,ăhiăl,ăầ).
HƠngărƠoăthuăquan: lƠămtăloiăthuăđánhăvƠoăhƠngămuădch,ăphiămuădchă
khiăhƠngăhóaăđiăquaăkhuăvcăhiăquanăcaămtănc. Hinănay,ăkhiăhiănhpăkinhătă
qucătăngƠyăcƠngăsơuărngăthìăcácăqucăgiaătìmăcáchăgimădnăvƠătinătiăxóaăbăhƠngă
rƠoăthuăquan.
Cóă3ăloiăthuăquanăphăbinănhăsau:
Thuăphnătrm:ăcăđánhătheoătălăphnătrmăgiáătrăgiaoădchăcaăhƠngăhóaă
nhpăkhu.ơyălƠăloiăthuăđcăsădngărngărưiănhtănhngănhìnăchungăcònăă
mcăcao.
Thuăphiăphnătrm:ăBaoăgmă3ăloi,ăđcăápădngăchăyuăchoăhƠngănôngăsn.
12
Thuătuytăđi:ăThuăxácăđnhăbngămtăkhonăcăđnhătrênămtăđnăvăhƠngă
nhpăkhu.
Thuătuytăđiăthayăth:ăQuyăđnhăquynălaăchnăápădngăthuăphnătrmăhayă
thuătuytăđi.
Thuătngăhp:ăLƠăsăktăhpăcăthuăphnătrmăvƠăthuătuytăđiă
Thuăquanăđcăthù:
Hnăngchăthuăquan:ălƠămtăbinăphápăqunălỦănhpăkhuăviă2ămcăthuă
nhpăkhu.ăHƠngăhóaătrongăhnăngchăthuăquanăthìăcóămcăthuăsutăthpăcònă
ngoƠiăhnăngchăthuăquanăthìăchuămcăthuăsutăcaoăhn.ă
Thuăđiăkhángă(thuăchngătrăcpăxutăkhu):ăđánhăvƠoăsnăphmănhpăkhuă
đăbùăliăvicănhƠăsnăxutăvƠăxutăkhuăsnăphmăđóăđcăChínhăphăncă
xutăkhuătrăcp.
Thuăchngăbánăpháăgiá:ănhmăngnăchnăvƠăđiăphóăviăhƠngănhpăkhuăđcă
bánăpháăgiáăvƠoăthătrngăniăđa.
Thuă thiă v:ă lƠă loiă thuă viă mcă thuă khácă nhauă choă cùngă mtă loiă snă
phm.ăThngăđcăápădngăchoăhƠngănôngăsn,ăkhiăvƠoăthiăvăthuăhochă
trongăncăthìăápădngămcăthuăsutăcaoănhmăboăhăsnăxutătrongănc.
Thuăbăsung:ăđcăđtăraăđăthcăhinăbinăphápătăvătrongătrngăhpăkhnă
cp.
HƠngărƠoăphiăthuăquan: lƠărƠoăcnăkhôngădùngăthuăquanămƠăsădngăcácăbină
phápăhƠnhăchínhăđăphơnăbităđiăxăchngăliăsăthơmănhpăcaăhƠngăhoáăncăngoƠi,ă
boăvăhƠngă hoáătrongă nc.ăCácăncăcôngă nghipăphátătrinăthngăđaăraă lỦădoă
nhmăboăvăsăanătoƠnăvƠăliăíchăcaăngiătiêuădùng,ăboăvămôiătrngătrongăncă
đưăápădngăcácăbinăphápăphiăthu quanăđăgimăthiuălngăhƠngăhoáănhpăkhu.
13
Tălăboăh danhăngha: trênăbtăk hàng hóa nào lƠăsăkhácăbit tălăgia giá
trongăncăvƠ giá quc t đưătínhăphíăphát sinh tăcácăchínhăsách boăhăthng mi,
chiăphíăvnăchuyn,ăluăkhoầ Các chính sách này cóăthăbaoăgm thuănhpăkhu,
thuă xută khu, các hnă chăđnhă lng và uă đưi khác nhă tră cp và gimă thu
(Theo Frank Flatters, 2003).
2.2 CăsălỦăthuytă
NghiênăcuăđcătinăhƠnhăthôngăquaăhaiăphn:
Phnă1: Sădngămôăhìnhăcơnăbng tngăphnă(Computable Partial Equilibrium)
vƠăkhungălỦăthuytăvătălăboăhădanhănghaăđăhinăthăttăcăcácătácăđngăcaăboăh
tiăVităNam vƠăcălngăchiăphíătrong ngƠnhăthépăkhôngăr.
Phnă2: TălỦăthuytăvƠăcácănghiênăcuăliênăquan,ătácăgiăphân tích nhm tìm ra
cácănhơnătănhăhngăđnăsăphátătrinăcaădoanhănghipăsădngăthépăkhôngăr tiă
VităNam diătácăđngăca chínhăsáchăboăhăthngămi. Căthănhăsau:
2.2.1 Môă hìnhă cơnă bngă tngă phn (Computable Partial Equilibrium -
CPEM)
2.2.1.1ăMôăhìnhătng quát
MôăhìnhăcơnăbngătngăphnăđcăđaăraăbiăPeterăUimonenă(xem
Hufbauer và
Elliott, 1994) dùngăđăđoălngăchi phí boăh thngămiăvà các phúcăli,ănóădaătrên
bn giăđnhăliênăquanăbaoăgm:
(i) HƠngăhoáătrongăncăvƠăhƠngăhóaănhpăkhuăkhôngăphiălƠăthayăthăhoƠnăho;
(ii) Ngunăcung hƠngănhpăkhuălƠăhoƠnătoƠnăđƠnăhi;
(iii) Kăhochăcungăcpăca hƠngăhoáătrongănc cóăđădc lênă(ítăhnăsoăviăđƠnă
hiăhoƠnăho);
(iv) Tt c các th trngăđc coi là cnh tranh hoàn ho.
14
Hìnhă2.1:ăHiuăngăcaăthătrngănhp khuăkhiăloiăbărƠoăcnăthngămi
Ghi chú: Khi các rào cn thng mi đc thc thi, giá ca hàng hoá nhp khu trên
th trng ni đa là Pm, vi s lng nhp khu là Qm. Sau khi t do hóa, giá gim
xung Pm’ (giá th gii). Lúc này, khi giá th trng trong nc thp hn (xem hình
2.2), đng cu nhp khu thay đi t Dm sang Dm', tng ng vi s lng nhp
khu mi ti Qm'.
Các tácăđng ca mt rƠoăcnăthngămiăđcăminhăhaănh hình 2.1 và 2.2.
Trong hình 2.1, đngăcungătănhpăkhuă(Sm) thng, hoƠnătoƠnăđƠnăhi,ăphùăhpăviă
giăđnhăcho mtăqucăgiaănhăvƠăm nhăVităNam. Pm’ tngăngăvi giáăthăgiiă
(giá CIF) và Pm lƠăgiáăbánălă(giáăsauăthu quan) caăhƠngănhpăkhu.
Pm = Pm '× (1 + t + n) (2.1)
DoăsăthayăthăcaăhƠngăhoáătrongăncăvƠăhƠngăhóaănhpăkhuălƠăkhôngăhoƠnă
ho,ăsăstăgimătrongăgiáădo nhpăkhuăđưălàm thayăđiăhngăđi ca đngăcuăđiă
viăhƠngăniăđa gimătăDd xungăDd’. KhiăđngăcuădchăchuynăvƠoătrong, giáăcaă
hàng niăđa riătăPd xung Pd’. Khuynhăhng gimăgiáăcaăhàng niăđa là nguyên
nhân làm đng cuătrongănc điăviăhƠngănhpăkhuăthayăđiăgimătăDm xungă
15
Dm'.ăTiăhai đimăcơnăbng snălngămi,ălngăhƠngăniăđaăthpăhn,ălngănhpă
khu caoăhn,ăvƠăgiáăcaăcăhaiămtăhƠngăsnăxutătrongăncăvƠănhp khuăđuăthp
hn.
Hình 2.2: Hiu ng ca th trngătrongănc khi loi b các rào cnăthngămi
Ghi chú: Khi các rào cn thng mi đc thc thi, giá cnh tranh ca hàng
ni đa so vi nhp khu (the price of the import -competing domestic product) là Pd,
và lng cu là Qd. Sau khi t do hóa dn đn giá hàng nhp khu gim (xem hình
2.1), làm nhu cu v hàng sàn xut trong nc gim, đng cu dch chuyn t Dd
qua Dd’, sn lng tiêu th ri xung Qd ', và giá gim xung Pd'.
2.2.1.2 Các nhăhng phúcăliăcaărƠoăcnăthngămi
NhngăthayăđiătrongăgiáăcăvƠăsn lngădoăt do hóa thngămiăđemăliă
thngădăcho ngiătiêuădùng,ăcăăthătrngăhàng nhpăkhuăvƠăhàng niăđa.ăPhnă
liăíchăđtăđcălà vìăngiătiêuădùngăchăphiătrăs tinăítăhn choămtăhàng hóa so
viăkhiăhăphiătrădo ngunăcungăbăhnăch (doăchínhăsáchăboăh).ăNgoƠiăra,ămtăsă
16
ngiătiêuădùng,ănhngăngiătrcăđơyăđngăngoƠiăthătrng, giăđơyăsăgia nhpă
vƠoăthătrng khi giá gim.ăThngădătiêuădùngăsăcƠng tngădoătădoăhóa,ătuyănhiên,ă
đơyăchínhălƠăphnăbùăđpăliăphnăbămtătrongăthngădăsnăxutăhƠngăniăđaăvìăsnă
lngăvƠăgiáăcăgim.
Nuăhìnhăthc hnăchăthngămiălƠ thuăquan, doanhăthuăthuăbămtăcaăchínhă
phăsăđcăbùăbiăphn thngăd caăngiătiêuădùng khiăgăbăthuăquan. Nu mt
hnăchăđnhălngăkhác đcăsădngăthayăvì thu quan,ăloiăbăhnăchănƠyăsălà loiă
băcácăhnăngchăđcăcpăchoăcácănhƠănhpăkhu hoc xutăkhuătrcăđơy,ăhocăktă
hpăc hai hìnhăthc, tùy vƠoăcácăhnăchăđnhălngăđcăphơnăbănhăthănƠoădaă
trênăscămnhăkinhătăcaănhngăngiăthamăgiaăthătrng. Trcăkhiătădoăhóa, phi
toăraăbcăđm gia giá bán trongăncăcaăhƠngănhpăkhuăvƠăgiáăthăgiiăsao cho
cóăs chuynăgiaoăngunălcătheoăhngăsnăxutăthayăthănhpăkhuăvƠăhcăhiătăcácă
ngành khác,ăniăngunălcăđưăđcăsădngăhiuăquăhn.
Các phngăphápăđcăsădngăđăcălng các phúcăliădaătrênănghiênăcuă
caăMorkre và Tarr (1980). Vì hƠngănhpăkhuăvƠăhàng trongăncălà thayăthăkhôngă
hoƠnăho, vicătínhătoánătngăliăíchăđtăđcăcaăngiătiêuădùngăphiădaătrênăthngă
dăcaăngiătiêuădùngătrong c haiăthătrngăriêngăbit.ă
Trongăthătrngănhpăkhu,ăthngădătiêuădùngăđtăđcădo tădoăhóa là khuăvcă
giiăhnăbiăcácăđimăaceg (hình 2.1). NuăhƠngăhóaăđcăboăvăbngăthuăquan,ăkhuă
vcă hìnhăchă nhtă acfg điă dinăchoă khonă doanhăthuă thuăcaă chínhă phăđưă đcă
chuynăgiaoăt thngăd ca ngiătiêuădùng,ăvà đcăcătínhănh sau:
Q
PP
m
mm
acfg ).(
'
(2.2)
Cef là vùng thăhinăhiu quăgia tng ca tădoăhóa (hay hiuăqu xưăhiămtăđiădoă
boăh):