NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO
TO

TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ
MINH






NGUYNăTHăHNGăNHUNG



NỂNGăCAOăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăă
NGÂN HÀNG TMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM


LUNăVNăTHCăSăKINHăT








Thành phăHăChí Minh ậ 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO
TO

TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ
MINH






NGUYNăTHăHNGăNHUNG


NỂNGăCAOăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăă
NGÂN HÀNG TMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM

CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MẩăS:ă60340201

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS.ăNGUYNăTHANHăPHONG




Thành phăHăChí Minh ậ 2014

LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s này là công trình nghiên cu ca riêng tôi,
đc thc hin theo s hng dn khoa hc ca TS. Nguyn Thanh Phong.
Các s
liu s dng trong lun vn hoàn toàn trung thc, chính xác và có ngun gc
rõ ràng
. Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v tính pháp lý quá trình nghiên cu
khoa hc ca lun vn này.

TPHCM, ngày … tháng …. nm 2014
Ngi cam đoan


Nguyn Th Hng Nhung

MCăLC
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANHăMCăBNGăBIU
DANHăMCăHỊNHăV
M U 1
CHNGă 1:ă TNGă QUANă V NNGă LC CNH TRANH CAă NGỂNă
HĨNGăTHNGăMI 3
1.1.Tng quan v cnhătranhăvƠănngălc cnh tranh caăNgơnăhƠngăthngă
mi 3
1.1.1. Cnh tranh trong lnh vc ngân hàng 3
1.1.1.1. Cnh tranh và li th cnh tranh 3
1.1.1.2. Cnh tranh trong lnh vc ngân hàng 4
1.1.2. Nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi ………………………4
1.1.2.1. Nng lc cnh tranh ……………… 4
1.1.2.2. Nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi 5
1.2. Các ch tiêuăđánhăgiáănngălc cnh tranh caăNgơnăhƠngăthngămi 5
1.2.1 Nng lc tài chính 5

1.2.2 Nng lc qun tr điu hành 7
1.2.3 Sn phm dch v 8
1.2.4 Ngun nhân lc .9
1.2.5 Kênh phân phi .10
1.2.6 Nng lc công ngh .11
1.2.7 Uy tín, thng hiu .12
1.3.ăăMôăhìnhăđánhăgiáănngălc cnh tranh caăNgơnăhƠngăthngămi 13
1.3.1. Lý thuyt đánh giá nng lc cnh tranh ca mt doanh nghip theo mô
hình Michale E.Porter…………………………………………………………….13





1.3.2 Lý thuyt đánh giá nng lc cnh tranh ca mt ngân hàng thng mi
theo mô hình ca Victor Smith…………………………………………………….16
1.4. Kinh nghim caăcácăngơnăhƠngănc ngoài và bài hc cho các ngân hàng
Vit Nam trong vicănơngăcaoănngălc cnh tranhầ ầầầ ầầầầầầ18
1.4.1 Kinh nghim ca HSBC………………… ……….………… …… 18
1.4.2 Kinh nghim ca mt s ngân hàng khác………………………… 19
1.4.3 Bài hc vê tng cng nng lc cnh tranh cho các ngân hàng Vit
Nam……………………………………………………………………………….19
KT LUNăCHNGă1 ầ ầ.20
CHNGă 2:ă THCă TRNGă NNGă LCă CNHă TRANHă CAă NGỂNă
HÀNG TMCP CỌNGăTHNGăVITăNAM 21
2.1. Tng quan v ngơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVit Nam 21
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 21
2.1.2. Hot đng kinh doanh 22
2.2. Thc trngă nngă lc cnh tranh caă NgơnăhƠngă TMCPă CôngăThngă
Vit Nam 24

2.2.1. Nng lc tài chính 24
2.2.2. Nng lc qun tr điu hành 29
2.2.3. Sn phm dch v 30
2.2.4. Ngun nhân lc 31
2.2.5. Kênh phân phi 33
2.2.6. Nng lc công ngh 34
2.2.7. Uy tín thng hiu 36
2.3 PhơnătíchănngălcăcnhătranhăcaăVietinbankăbngămôăhìnhănmăápălcă
caăMichaelăE.Porter ầầầầ.ầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 37
2.4ăăăăánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVită
Namầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.40
2.4.1. im mnh 40
2.4.2. im yu 42





2.4.3. C hi 43
2.4.4. Thách thc 44
2.5. Mô hình nghiên cu các yu/ t tácăđngăđnănngălc cnh tranh ca
Vietinbank: 46
2.5.1. Thit k nghiên cu 46
2.5.1.1 Quy trình nghiên cu 46
2.5.1.2 Nghiên cu s b 46
2.5.1.3 Hiu chnh mô hình nghiên cu áp dng cho nghiên cu chính
thc ………………………………………………………………………… 47
2.5.2. Nghiên cu đnh lng 47
2.5.3. Kt qu nghiên cu 50
2.5.3.1 Mô t mu nghiên cu 50

2.5.3.2 Kim đnh thang đo cronbach’sAlpha ln 1 51
2.5.3.3 Phân tích nhân t khám phá EFA 55
2.5.3.4 Kim đnh thang đo cronbach’s Alpha ln 2 58
2.5.4. Phân tích mô hình hi quy tuyn tính bi 62
2.5.5. Phân tích kt qu các bin 63
KTăLUNăCHNGă2 66

CHNGă 3:ă GIIă PHỄPă NỂNGă CAOă NNGă LCă CNHă TRANHă CAă
NGỂNăHĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM 68
3.1.ăă nhă hng phát trin ca ngơnăhƠngă TMCPă CôngăThngă Vit Nam
đn nmă2018 68
3.2. Giiă phápă nơngă caoă nngă lc cnh tranh ca ngân hàng TMCP Công
ThngăVit Nam 70
3.2.1. Nhóm gii pháp nâng cao cht lng ngun nhân lc 70
3.2.2. Nhóm gii pháp đa dng hoá Sn phm và nâng cao cht lng dch v
h tr ……………… 71
3.2.3. Nhóm gii pháp nâng cao nng lc qun tr điu hành 72
3.2.4. Nhóm gii pháp nâng cao Nng lc tài chính 73





3.2.5. Nhóm gii pháp nâng cao công ngh 75
3.2.6. Nhóm gii pháp m rng mng li, nâng cao uy tín thng hiu 76
KT LUNăCHNGă3 77
KT LUN 78
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC

DANHăMCăT VITăTT
WTO : T chc thng mi th gii
NHTM : Ngân hàng thng mi
TMCP : Thng mi c phn
ROA : li nhun ròng/tng tài sn
ROE : li nhun ròng/vn t có
DVNH : dch v ngân hàng
Vietinbank :Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
:Vietnam Joint Stock Commercial Bank for Trade
BIDV : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
: Bank of Investment and Development of Vietnam
EIB : Ngân hàng thng mi c phn xut nhp khu Vit Nam
Sacombank : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng tín
: Sai Gon Thuong Tin Commercial Joint Stock Bank
ACB : Ngân hàng thng mi Á Châu
: Asia Commercial Bank
Agribank : Ngân hàng nông nghip phát trin nông thôn Vit Nam
: Vietnam bank for Agriculture Rural Develoment.
Vietcombank : Ngân hàng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam
: Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam
KMO : Kaiser – Meyer – Olkin measure of sampling adequacty
CNTT : công ngh thông tin
TTTM : tài tr thng mi

DANHăMCăBNGăBIU Trang
Bng 2.1 Quy mô vn điu l ca Vietinbank so sánh vi các Ngân hàng
TMCP khác……………………………………………………………………25
Bng 2.2 Quy mô tng tài sn ca Vietinbank so sánhvi các Ngân hàng
TMCP khác……………………………………………………………………26
Bng 2.3: Li nhun trc thu ca Vietinbank so sánh vi các Ngân hàng
TMCP khác……………………………………………………………………27
Bng 2.4: ROA và ROE ca ca Vietinbank so sánh vi các Ngân hàng TMCP
……………………………………………………………………………… 28
Bng 2.5: S lng và cht lng lao đng ca Vietinbank ti thi đim
31/12/2013…………………………………………………………………….32
Bng 2.6: Mã hóa d liu………………………………………………….….48
Bng 2.7: Mô t mu theo thông tin khách hàng đã kho sát…………………50
Bng 2.8: Kt qu phân tích Cronbach’s Alpha ca các thang đo ln th
nht……………………………………………………………………………51
Bng 2.9: Kt qu phân tích Cronbach’s Alpha bin ph thuc…………… 54
Bng 2.10: Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA ln th nht………….56
Bng 2.11: Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA ln th hai……… …57

Bng 2.12: Kt qu phân tích Cronbach’s Alpha ca các thang đo ln th
hai………………………………………………………………………… …59
Bng 2.13: Các thông s thng kê ca tng bin trong phng trình ……… 62














DANHăMCăHỊNHăV Trang
Hình 1.1: Mô hình 5 áp lc cnh tranh ca Michael Porter………………… 14
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu nng lc cnh tranh ca Vietinbank…………61









1

MăU
1. Lý do chnăđ tài
Vic hi nhp kinh t th gii đt ra cho Vit Nam nhiu c hi thun li và
cng mang đn nhiu thách thc. Hi nhp kinh t còn đt Vit Nam vào mt môi
trng cnh tranh mi: Cnh tranh mang tính toàn cu. Các doanh nghip tham gia
hi nhp s phi cnh tranh vi các doanh nghip khác trong cùng mt lnh vc
nhng có quy mô và nng lc  tm quc t.
Bc vào nm 2014, sau 8 nm k t khi Vit Nam gia nhp t chc thng
mi th gii (WTO), v th ca Vit Nam trên trng quc t ngày càng cao, quá
trình đi mi ngày càng toàn din hn, rõ nét hn. L trình hi nhp đã đt các
doanh nghip nói chung và h thng NHTM nói riêng trc môi trng kinh doanh
mi vi nhng áp lc cnh tranh ngày càng mnh m. Do vy các ngân hàng phi
tích cc ch đng tìm ra nhng gii pháp phát trin phù hp đ đa dng hóa sn
phm, nâng cao nng lc cnh tranh đ có th tn ti và đng vng trong quá trình
hi nhp.
Vi mong mun nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Công Thng
Vit Nam ngày càng mnh m đ hot đng kinh doanh ngày càng hiu qu, an toàn
và phát trin bn vng góp phn vào s tng trng n đnh, vng mnh lâu dài ca
h thng NHTM Vit Nam, tác gi đã chn đ tài “Nâng cao nng lc cnh tranh ca
ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam ” làm lun vn thc s kinh t.
2. Mc tiêu nghiên cu
H thng hóa nhng vn đ c bn v cnh tranh và nng lc cnh tranh ca
NHTM, các nhân t nh hng đn nng lc cnh tranh và các ch tiêu đánh giá nng
lc cnh tranh ca mt NHTM. T đó, phân tích đánh giá thc trng hot đng, nng
lc cnh tranh, đo lng các yu t tác đng đn nng lc cnh tranh ca NHTMCP
Công Thng Vit Nam. Da trên thc trng nng lc cnh tranh ca NHTMCP
Công Thng Vit Nam tác gi đ xut các gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh
tranh ca NHTMCP Công Thng Vit Nam.
.

2

3. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Nng lc cnh tranh ca ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu trên toàn h thng ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam.
- Thi gian nghiên cu: Giai đon 5 nm t nm 2009 đn nm 2013.
4. Phngăphápănghiênăcu
Nghiên cu đnh tính: s dng phng pháp thng kê mô t, so sánh, phân
tích, tng hp và h thng hóa nhm làm rõ nng lc cnh tranh ca ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam.
Nghiên cu đnh lng: đc s dng cùng vi phn mm SPSS 16 đ phân
tích h s tin cy Cronbach Alpha, phân tích nhân t khám phá EFA, phân tích hi
quy. Mc đích ca bc này là đo lng các yu t tác đng đn nng lc cnh
tranh ca ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam đng thi kim tra mô hình lý
thuyt đt ra.
5. Kt cu caăđ tài
Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, lun vn đc
kt cu thành ba chng bao gm:
Chng 1: Tng quan v nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP
Công Thng Vit Nam.

3

1. CHNGă1:ăTNGăQUANăVăNNGăLCăCNHăTRANH CAăNGỂNă
HĨNGăTHNGăMI
1.1. TngăquanăvăcnhătranhăvƠănngălcăcnhătranhăcaăNgơnăhƠngă
thngămi
1.1.1. CnhătranhătrongălnhăvcăngơnăhƠng
1.1.1.1. CnhătranhăvƠăliăthăcnhătranh
 Kháiănimăcnhătranh
Theo t đin Bách khoa Vit Nam “Cnh tranh trong kinh doanh là mt hot
đng ganh đua gia nhng ngi sn xut hàng hóa, gia các thng nhân, các nhà
kinh doanh trong nn kinh t th trng, chi phi quan h cung cu nhm giành các
điu kin sn xut, tiêu th th trng có li nht.” (T đin Bách Khoa tp 1, 1996,
trang 482).
Qua đnh ngha trên có th tip cn v cnh tranh nh sau: Cnh tranh là mt
hot đng ganh đua, c gng giành ly phn li hn v mình. Cnh tranh có s
tham gia ca nhiu ch th. ó là các ch th có cùng các mc đích, mc tiêu nh
th phn, li nhun, vn, nhân lc, hay đm bo an toàn trong hot đng kinh
doanh… Cnh tranh din ra trong môi trng c th và có nhng qui đnh chung
mà các ch th tham gia phi tuân th.
 Liăthăcnhătranh
Theo Giáo s Michael E.Porter, (1985, trang 33).: “Li th cnh tranh là
nhng gì làm cho doanh nghip ni bt hay khác bit so vi các đi th cnh tranh.
ó là nhng th mnh mà t chc có hoc khai thác tt hn nhng đi th cnh

tranh”. Có hai loi li th cnh tranh:
+ Dn đu v giá (giá r nht): iu này có ngha là các doanh nghip s
theo đui mc tiêu gim chi phí đn mc thp nht có th đc. Doanh nghip nào
có chi phí thp thì doanh nghip đó có nhiu li th hn trong quá trình cnh tranh
gia các doanh nghip. Chi phí thp mang li cho doanh nghip t l li nhun cao
hn mc bình quân trong ngành bt chp s hin din ca các lc lng cnh tranh
mnh m.



4

+ S khác bit hóa: là li th cnh tranh có đc t nhng khác bit xoay
quanh sn phm, hàng hóa, dch v doanh nghip bán ra th trng. Doanh nghip
s cnh tranh tt hn nu các sn phm, dch v ca doanh nghip có nhiu nhng
tính nng khác bit, đc đáo và tin ích hn so vi đi th.
Trong môi trng cnh tranh gay gt, công ty nào s hu càng nhiu li th
cnh tranh thì càng có nhiu c hi giành phn thng so vi đi th. Li th cnh
tranh là vic s hu nhng giá tr đc thù, có th s dng đ nm bt c hi, đ
kinh doanh có lãi.
1.1.1.2. CnhătranhătrongălnhăvcăngơnăhƠng
Cnh tranh trong lnh vc Ngân hàng là s ganh đua xy ra gia các Ngân
hàng nhm tranh giành th phn, cng c gia tng v th so vi đi th. Các bin
pháp mà Ngân hàng thng áp dng đ tranh vi đi th là: gim lãi sut cho vay,
tng lãi sut tin gi… Th trng Ngân hàng là mt loi th trng đc bit, do
vy s cnh tranh din ra trong th trng này luôn phi hng ti mt th trng
lành mnh, tránh xy ra ri ro h thng. Cnh tranh trong lnh vc Ngân hàng đc
Ngân hàng nhà nc và các c quan chc nng giám sát rt cht ch, bi vic đ v
mt ngân hàng s làm mt lòng tin ca khách hàng đi vi toàn h thng, kéo theo
s đ v dây chuyn trong h thng Ngân hàng và nh hng nghiêm trng đn h

thng tài chính ca đt nc. Bên cnh đó vic cnh tranh trong lnh vc Ngân
hàng không phi là cnh tranh mt mt mt còn, s cnh tranh này nhm giúp h
thng Ngân hàng sàng lc các t chc tín dng yu kém. Trong các cuc cnh
tranh, chính khách hàng đc hng li nhiu nht vì đc phc v tt hn. Qua
cnh tranh, các Ngân hàng nh hot đng kinh doanh yu kém s thc hin sáp
nhp vi các Ngân hàng ln đ hot đng kinh doanh tt hn và phc v khách
hàng tt hn.
1.1.2. NngălcăcnhătranhăcaăNgơnăhƠngăthngămi
1.1.2.1. Nngălcăcnhătranh
Nng lc cnh tranh là kh nng cnh tranh ca doanh nghip so vi đi th
da trên nhng li th cnh tranh mà doanh nghip sn có vi mc đích là tng li



5

nhun duy trì và m rng th phn, gia tng v th so vi đi th. (Michael E Porter,
1985)
1.1.2.2. NngălcăcnhătranhăcaăNgơnăhƠngăthngămi
Theo PGS.TS Nguyn Th Quy trong Tp Chí Phát Trin Kinh T s 223,
Tháng 5 nm 2009: “Nng lc cnh tranh ca NHTM là kh nng do chính ngân
hàng to ra trên c s duy trì và phát trin nhng li th vn có, nhm cng c và
m rng th phn; gia tng li nhun và kh nng chng đ và vt qua nhng bin
đng bt li ca môi trng kinh doanh”
Vy có th hiu rng Nng lc cnh tranh ca NHTM là kh nng NHTM s
dng các li th cnh tranh ca mình trên th trng đ đt đc mc li nhun và
th phn nht đnh hoc kh nng chng li mt cách thành công sc ép ca các đi
th cnh tranh khác.
1.2. CácăchătiêuăđánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăNgơnăhƠngăthngămi
1.2.1. NngălcătƠiăchính

Nng lc tài chính ca mt ngân hàng là ngun lc tài chính ca bn thân
ngân hàng, là kh nng to lp, bo toàn, b sung ngun vn đ đ đm bo và duy
trì quá trình hot đng kinh doanh ca ngân hàng mt cách bình thng. Nng lc
tài chính ca ngân hàng th hin qua các ch tiêu:
+ăQuyămôăvn: Vn là yu t tài chính quan trng nht ca NHTM. Vn
ngân hàng là điu kin c bn đm bo tin gi ca khách hàng mt khi gp ri ro
trong kinh doanh. Vn t có cung cp nng lc tài chính cho quá trình tng trng,
m rng quy mô, phm vi hot đng cng nh cho s phát trin ca các sn phm
dch v mi ca ngân hàng. Vn t có đc hình thành t ngun Vn điu l (Vn
t có cp 1 và vn t có cp 2), các qu d tr b sung các tài sn n khác nh li
nhun cha chia, giá tr tng thêm do đánh giá li tài sn, trái phiu chuyn đi, c
phiu u đãi.
+ăChtălngătƠiăsn: Tài sn ca mt ngân hàng th hin  tài sn có trên
bng cân đi k toán ca ngân hàng đó. Quy mô, c cu và cht lng ca tài sn
có s quyt đnh đn s tn ti và phát trin ca ngân hàng. Tài sn có bao gm: tài



6

sn sinh li (chim t 80-90% tài sn có) và tài sn không sinh li (chim t 10-
20% tng tài sn có). Tài sn sinh li gm các khon cho vay, cho thuê tài chính,
các khon đu t vào giy t có giá, chng khoán, góp vn liên doanh, liên
kt…Cht lng ca tài sn là mt ch tiêu tng hp nói lên kh nng bn vng v
tài chính, nng lc qun lý ca mt ngân hàng. Hu ht các ri ro trong kinh doanh
ca ngân hàng đu tp trung  tài sn có.
+ Kh nngă sinhă li: s dng tài sn có ca ngân hàng.  đánh giá kh
nng sinh li ca mt ngân hàng, ngi ta thng s dng các ch tiêu li nhun
ròng/tng tài sn (ROA), li nhun ròng/vn t có (ROE).
 ROA là ch tiêu tt nht đo lung hiu qu ca ngân hàng. ROA ln chng t

hiu qu kinh doanh ca NHTM tt, c cu tài sn hp lý. Tuy nhiên nu ROA quá
ln làm cho các nhà qun tr lo lng vì ri ro nhìn chung luôn đi song hành vi
li
nhun.

 ROE là t l thu nhp sau thu trên vn ch s hu, trong đó thu nhp sau khi
đã bù đp toàn b chi phí và thu chia cho vn ch s hu. T s ROE v mt qun
tr cho bit kh nng, mc đ kim đc li nhun tính trên giá tr s sách ca vn
s hu đu t vào ngân hàng. S đo lng này cng phn nh doanh thu, hiu qu
hot đng đt đc.
+ăKhănngăthanhăkhon: là kh nng thanh toán, kh nng sn sàng chi
tr cho khách hàng và kh nng bù đp nhng tn tht xy ra ri ro trong hot đng
kinh doanh. Kh nng thanh khon ca NHTM đc xem nh kh nng tc thi đ
đáp ng nhu cu rút tin gi và gii ngân các khon tín dng đã cam kt. Vic qun
tr ri ro thanh khon có tính cht vô cùng quan trng đi vi ngân hàng nói riêng
và toàn b nn kinh t nói chung. Nu thanh khon ca mt ngân hàng có vn đ,
ngi gi tin s mt lòng tin đi vi h thng ngân hàng, gây ra tình trng rút tin
 t, gây đ v dây chuyn trong h thng ngân hàng và nh hng nghiêm trng
đn toàn b nn kinh t.





7

1.2.2. NngălcăqunătrăđiuăhƠnh
Nng lc qun tr điu hành th hin  kh nng qun lý điu hành ca Ban
lãnh đo ngân hàng đm bo đc hot đng ca ngân hàng đc an toàn và nâng
cao giá tr tng trng. Nng lc qun tr ca mt ngân hàng th hin  tm nhìn,

mc tiêu chin lc cng nh khu v ri ro ca ngân hàng đó. Các ngân hàng vi
đc thù là các t chc kinh doanh tin, có đ ri ro và mc đ nh hng ln thì
vn đ qun tr li càng có ý ngha rt ln, đc bit là mt nc đang phát trin nh
Vit Nam, khi ngân hàng là mt ngun tài chính cc k quan trng vi doanh
nghip. Mt ngân hàng yu kém trong qun tr không nhng gây ri ro cho chính
ngân hàng đó mà còn nh hng lan rng đn các ngân hàng khác trong h thng
và nh hng nghiêm trng đn toàn b nn kinh t.  đánh giá nng lc qun tr
ca ngân hàng, ngi ta thng xem xét đn mc tiêu và tm nhìn, chin lc kinh
doanh, h thng qun lý cht lng, qun lý ri ro, s phù hp ca c cu t chc
ca ngân hàng. Mt ngân hàng có chin lc qun tr tt là ngân hàng có chin
lc, chính sách qun lý và kinh doanh nhm đt đc các mc tiêu an toàn, hiu
qu và phát trin bn vng, có chin các bin pháp phòng nga, hn ch và gim
thp n quá hn, n xu trong kinh doanh tín dng. Hin nay các ngân hàng đang
thc hin nâng cao nng lc qun tr ri ro theo hip c Basel II. Hip c này
cung cp nhng tiêu chí đ đánh giá nng lc qun tr ca mt ngân hàng:
+ T l vn bt buc ti thiu (CAR): theo quy đnh ca Basel II t l vn
bt buc ti thiu ca ngân hàng là 8% ca tng tài sn có ri, ri ro đc tính toán
theo ba yu t chính mà ngân hàng phi đi mt: ri ro tín dng, ri ro vn hành
(hay ri ro hot đng) và ri ro th trng. Trng s ri ro ca Basel II bao gm
nhiu mc (t 0%-150% hoc hn) và rt nhy cm vi xp hng.
+ V vic hoch đnh chính sách ngân hàng: Basel II cung cp cho các nhà
hoch đnh chính sách nhng công c tt hn so vi Basel I. Hip c này cung
cp mt khung gii pháp cho các ri ro mà ngân hàng đi mt, nh ri ro h thng,
ri ro chin lc, ri ro danh ting, ri ro thanh khon và ri ro pháp lý, mà hip
c tng hp li di cái tên ri ro còn li.



8

Basel II cng nhn mnh 4 nguyên tc ca công tác rà soát giám sát: Th
nht, các ngân hàng cn phi có mt quy trình đánh giá đc mc đ đy đ vn
ni b theo danh mc ri ro và phi có đc mt chin lc đúng đn nhm duy trì
mc vn đó. Th hai, các giám sát viên nên rà soát và đánh giá vic xác đnh mc
đ vn ni b và chin lc ca ngân hàng, cng nh kh nng giám sát và đm
bo tuân th t l vn ti thiu; giám sát viên nên thc hin mt s hành đng giám
sát phù hp nu h không hài lòng vi kt qu ca quy trình này. Th ba, Giám sát
viên khuyn ngh các ngân hàng duy trì mc vn cao hn mc ti thiu theo quy
đnh. Th t, giám sát viên nên can thip  giai đon đu đ đm bo mc vn ca
ngân hàng không gim di mc ti thiu theo quy đnh và có th yêu cu sa đi
ngay lp tc nu mc vn không đc duy trì trên mc ti thiu.
+ V vic công khai thông tin mt cách thích đáng theo nguyên tc th
trng: Basel II đa ra mt danh sách các yêu cu buc các ngân hàng phi công
khai thông tin, t nhng thông tin v c cu vn, mc đ đy đ vn đn nhng
thông tin liên quan đn mc đ nhy cm ca ngân hàng vi ri ro tín dng, ri ro
th trng, ri ro vn hành và quy trình đánh giá ca ngân hàng đi vi tng loi ri
ro này.
1.2.3. Snăphmădchăv
Cnh tranh bng sn phm dch v luôn là mc tiêu hàng đu ca các ngân
hàng trong nc hin nay, đc bit khi bc vào thi k hi nhp hot đng ca các
ngân hàng nc ngoài càng to sc ép cho các ngân hàng ni đa. Mt ngân hàng
càng có nhiu sn phm dch v trên th trng thì càng có kh nng cnh tranh
cao.
Nhn bit đc điu đó, hin nay các ngân hàng đang tích cc to lp c s
h tng đ phát trin sn phm dch v, phân khúc th trng và thit k ra nhng
sn phm mang tính đc đáo riêng bit, gia tng tin ích cho các sn phm dch v
hin hu
 đánh giá s đa dng ca sn phm dch v ca ngân hàng này so vi
ngân hàng khác, đu tiên ngi ta thng xem xét s đy đ ca các dòng sn

9

phm truyn thng, tip theo s đánh giá các sn phm kt hp vi sn phm truyn
thng và các tin ích mi đi kèm vi các sn phm đó. VD: Sn phm tin gi tit
kim là mt sn phm truyn thng, t sn phm này, ngân hàng có th kt hp vi
sn phm bo him đ cho ra đi sn phm tit kim tích ly kt hp vi bo him.
Bên cnh nhng sn phm hin có, Dch v h tr khách hàng cng là mng
rt quan trng mà các ngân hàng rt quan tâm hin nay. Dch v h tr gm hai yu
t
+ Giao tip khách hàng: là trách nhim ca tt c các b phn có tng tác
trc tip vi khách hàng nh: b phn kinh doanh, giao dch viên, b phn h tr t
vn khách hàng qua đin thoi… Ngoài ra website ca ngân hàng cng là giao din
trc tip vi khách hàng đc qun lý bi b phn công ngh thông tin ngân hàng
+ Thc hin giao dch: liên quan đn th tc, thi gian, cht lng khi khách
hàng thc hin giao dch vi ngân hàng.
Dch v h tr mang yu t vô hình hn hu hình vì nó đánh vào yu t cm
nhn ca khách hàng, nó có th đc cm nhn qua tính chuyên nghip hay thái đ
phc v ca đi ng nhân viên, th tc giao dch đn gin, thi gian giao dch ngn
gn, cht lng giao dch tt, các chính sách chm sóc khách hàng thân thit.
Trong lúc các sn phm dch v ca các ngân hàng chun hóa đn ni khó tìm đc
s khác bit thì cht lng dch v khách hàng s đóng vai trò quyt đnh trong
vic cnh tranh gia các ngân hàng.
1.2.4. Ngunănhơnălc
Mt trong nhng nhân t mang tính quyt đnh đn s phát trin ca nn
kinh t nói chung và ngành ngân hàng nói riêng là nhân t con ngi. Trong các
yu t vt cht cu thành nên hot đng ca ngân hàng nh: vn, tr s làm vic,
trang thit b, nhân lc và môi trng… thì nhân lc là yu t quyt đnh nht. c
bit là trong mt ngành kinh t phát trin nh quy mô và tri thc nh ngân hàng thì

ngun nhân lc có cht lng cao càng có vai trò quan trng.
 đánh giá ngun nhân lc ca mt ngân hàng, ngi ta quan tâm đn hai
khía cnh: s lng và cht lng ngun nhân lc.



10

Sălng: S lng nhân lc ca ngân hàng phi tng xng vi quy mô,
mng li ca ngân hàng. Phát trin v s lng là s gia tng v s lng và thay
đi v c cu ca đi ng nhân lc theo hng phù hp vi môi trng và điu
kin hot đng ca ngân hàng.
Chtălng:ăCht lng ngun nhân lc ca ngân hàng đc đánh giá da
trên trình đ hc vn, trình đ chuyên môn k thut và sc khe ca đi ng nhân
lc. Bên cnh đó, c ch tuyn dng, c ch tin lng cng là mt ch tiêu
quan trng đ đánh giá kh nng duy trì mt đi ng nhân s cht lng cao ca
mt ngân hàng.
Phát trin ngun nhân lc là vic phát trin v s lng và cht lng nhân
lc thông qua thc hin các chc nng ca công tác phát trin ngun nhân lc,
nhm có đc mt đi ng nhân lc phù hp vi mc tiêu và đnh hng phát trin
ca ngân hàng trong tng thi gian nht đnh. Phát trin ngun nhân lc là hot
đng mang tính ch quan ca các bên tham gia quá trình xây dng và phát trin đ
đáp ng các yêu cu hoc thách thc ca điu kin khách quan, giúp cho ngi lao
đng có kh nng thích ng cao hn theo đnh hng tng lai ca ngân hàng đó.
1.2.5. Kênhăphơnăphi
Bên cnh các yu t khác, kênh phân phi - mng li giao dch ca ngân
hàng cng là mt yu t quan trng. Là mt phn gn kt ngân hàng vi khách
hàng, kênh phân phi là mt cu phn tt yu phi có trong quá trình sng còn ca
ngân hàng, đây là cách thc ngân hàng tip cn và cung cp sn phm dch v ti
khách hàng. Mt ngân hàng ln vi h thng mng li ph khp toàn quc s to

điu kin thun li thu hút khách hàng đn giao dch chuyn tin thanh toán. Qua
đó làm tng kh nng đáp ng nhu cu ca khách hàng mi lúc mi ni, làm khách
hàng cm thy yên tâm hn khi giao dch. Nh đó mà thng hiu và sn phm
dch v ca ngân hàng đc bit đn nhiu hn. Nh vy vic phát trin kênh phân
phi là mt trong nhng điu kin quan trng đ ngân hàng to ra li nhun đ có
th tn ti và phát trin.  đánh giá s phát trin ca h thng kênh phân phi ca
mt ngân hàng, ngi ta xem xét đn 2 loi kênh phân phi:



11

+ Kênh phân phi truyn thng: là phng tin trc tip đa sn phm dch
v ca ngân hàng đn vi khách hàng da trên lao đng trc tip ca đi ng nhân
viên ngân hàng. Kênh phân phi truyn thng bao gm các Chi nhánh, Phòng Giao
dch, đim giao dch ca ngân hàng.
+ Kênh phân phi hin đi: là phng tin trc tip đa sn phm dch v
ca ngân hàng đn khách hàng da trên vic ng dng các tin b khoa hc k
thut, đc bit là ng dng các thành tu công ngh thông tin trong lnh vc ngân
hàng. Kênh phân phi hin đi bao gm các h thng máy ATM, POS, các loi
hình dch v ngân hàng đin t…
Các ngân hàng hin nay đang đa dng hóa các kênh phân phi, kt hp kênh
phân phi truyn thng và hin đi nhm to ra mt h thng kênh phân phi hn
hp, b khuyt ln nhau trong hot đng, nhm nâng cao kh nng phc v khách
hàng, qua đó làm tng nng lc cnh tranh ca ngân hàng.
1.2.6. Nngălcăcôngăngh
Nng lc công ngh cng quyt đnh kh nng cnh tranh ca ngân hàng.
Hin nay các ngân hàng rt chú trng đn vic hin đi hóa h thng máy móc
thit b giúp khách hàng giao dch thun tin nhanh chóng.
Các ngân hàng phi đu t cho công ngh vì nhiu lý do nhng lý do ch

yu là vì khách hàng ngày càng có nhiu c hi chn la s dng dch v. Trc
đòi hi ngày càng cao ca khách hàng, các ngân hàng đang chy đua hin đi hóa
trang thit b nht là v mng ngân hàng đin t.
Công ngh thông tin chính là nn tng c bn đ t đó các ngân hàng phát
trin và m rng thêm nhiu sn phm dch v mi nh: Mobile banking, internet
banking, SMS banking…
Bên cnh đó, công ngh thông tin cng chính là công c phc v cho công
tác qun tr điu hành ngân hàng, h tr cung cp thông tin cho các nhà qun tr ra
quyt đnh, tng hiu qu điu hành, qun tr ni b, qun tr ri ro và ct gim chi
phí hot đng ngân hàng.



12

Hin nay các ng dng công ngh ngân hàng rt nhiu. Ngân hàng nào ng
dng các công ngh ct lõi càng hin đi, thông minh thì b máy vn hành càng
tinh gin, linh hot, đi ng nhân s hot đng càng hiu qu. Tuy nhiên, điu quan
trng đ có th ng dng đc các công ngh thông minh này là ngân hàng cn
quan tâm đn các h tng thit b có đc đng b hóa hay không và có phù hp
vi các công ngh đc ng dng hay không.
1.2.7. Uyătín,ăthngăhiu
Thng hiu mang trong nó mt giá tr hin ti và tim nng. Thng hiu
đc coi là tài sn vô hình và rt có giá tr ca ngân hàng. Giá tr ca thng hiu
rt khó đnh đot, nhng nh nhng li th mà thng hiu mang li, sn phm,
dch v s bán đc nhiu hn, thm chí vi giá cao hn, d thâm nhp vào th
trng hn. Thng hiu không t nhiên mà có, nó đc to ra vi nhiu khon
đu t và chi phí khác nhau, nhng chi phí đó to nên giá tr ca thng hiu. Li
nhun và tim nng mà ngân hàng có đc nh s ni ting ca thng hiu s quy
đnh giá tr tài chính ca thng hiu.

Mt thng hiu có đng cp, đã đc chp nhn s to ra mt s tin cy đi
vi khách hàng và khách hàng s trung thành vi thng hiu và dch v đó. Cht
lng sn phm, dch v là yu t quyt đnh lòng trung thành ca khách hàng,
nhng thng hiu là đng lc cc k quan trng đ gi chân khách hàng  li vi
sn phm, dch v đó. Mt thng hiu tt, uy tín là đa ch đ ngi tiêu dùng đt
lòng tin. Chc nng này ch đc th hin khi thng hiu đã đc chp nhn trên
th trng.
i vi mt ngân hàng, thng hiu có giá tr hn mi lnh vc khác vì tính
xã hi hóa rt cao ca bn thân ngân hàng. Hot đng ca ngân hàng là da trên uy
tín và nim tin ca khách hàng. Mt khi ngân hàng xây dng đc thng hiu ni
ting s đem đn cho khách hàng s tin tng và hài lòng khi giao dch. Nh đó
góp phn tng li th cnh tranh ca ngân hàng.
 đánh giá uy tín thng hiu ca mt ngân hàng, hin nay ti Vit Nam có
t chc CRVC chuyên cung cp cho doanh nghip các dch v thu thp thông tin,



13

đánh giá xp hng, đnh mc tín nhim ca các t chc tài chính, xp hng doanh
nghip. T chc này đánh giá xp hng các NHTM đnh k hàng nm, các NHTM
s đc phân vào 4 nhóm:
+ Nhóm A: Ngân hàng có nng lc cnh tranh cao, là các t chc vi sc
mnh th trng ln, nng lc tài chính n đnh, hot đng kinh doanh hiu qu và
tim nng phát trin dài hn.
+ Nhóm B: Ngân hàng có kh nng cnh tranh khá, là các ngân hàng có sc
mnh th trng tt, có nng lc tài chính hp lý và hot đng kinh doanh n đnh
vi tim nng phát trin tt.
+ Nhóm C: Ngân hàng có nng lc cnh tranh trung bình, có sc mnh th
trng hn ch nhng đem li giá tr cho ngân hàng. Ngân hàng có nng lc tài

chính chp nhn đc và hot đng kinh doanh n đnh, hoc có nng lc tài chính
tt vi hot đng kinh doanh kém n đnh hn.
+ Nhóm D: Ngân hàng có nng lc cnh tranh hn ch. Nhng ngân hàng
này thng b hn ch bi mt hoc nhiu hn nhng yu t sau: mng li kinh
doanh yu, sc mnh th trng yu; nng lc tài chính chp nhn đc; và hot
đng kinh doanh kém n đnh.
Ngoài báo cáo ca CRVC, đ đánh giá uy tín thng hiu ca mt ngân
hàng, ngi ta cng quan tâm đn các danh hiu mà ngân hàng đã đt đc, bên
cnh đó còn có th da vào đánh giá ca các c quan xp hng tín nhim  nc
ngoài nh: Moody’s, Fitch, S&P’…
1.3. CácălỦăthuytăđánhăgiáănngălcăcnhătranh
1.3.1. LỦăthuytăđánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaămtădoanhănghipă
theoămôăhìnhăcaăMichaelăE.Porter
Giáo s Michael Porter - nhà qun tr chin lc ni ting ca trng đi
hc Harvard đã đa ra nhn đnh v các áp lc cnh tranh trong mi ngành sn xut
kinh doanh. Các áp lc cnh tranh đó đc th hin c th trong hình 1.1





14

Hìnhă1.1:ăMôăhìnhă5ăápălcăcnhătranhăcaăMichaelăPorter
Ngun: Michael E.Porter, 1980. Competitive Strategy. Dch t ting Anh. Ngi
dch: Nguyn Ngc Toàn, 2012. H Chí Minh: Nhà xut bn tr.
 Áp lc cnh tranh ca nhà cung cp
S lng và quy mô nhà cung cp: S lng nhà cung cp s quyt đnh đn
áp lc cnh tranh, quyn lc đàm phán ca h đi vi ngành, doanh nghip. Nu
trên th trng ch có mt vài nhà cung cp có quy mô ln s to áp lc cnh tranh,
nh hng ti toàn b hot đng sn xut kinh doanh ca ngành.
i vi tt c các ngành, nhà cung cp luôn gây các áp lc nht đnh nu h
có quy mô, s tp hp và vic s hu các ngun lc quý him. Chính vì th nhng
nhà cung cp các sn phm đu vào nh l (nông dân, th th công ) s có rt ít
quyn lc đàm phán đi vi các doanh nghip mc dù h có s lng ln nhng h
li thiu t chc.
 Áp lc cnh tranh t khách hàng
Khách hàng là mt áp lc cnh tranh có th nh hng trc tip ti toàn b
hot đng sn xut kinh doanh ca ngành. Khách hàng đc phân làm 2 nhóm:
khách hàng l và nhà phân phi.
e do ca các đi th
cha xut hin
Quyn lc
đàm phán
Quyn lc đàm
phán
Thách thc ca sn

phm dch v thay th
i th tim n
Cnh tranh ni b ngành


Cnh tranh gia các doanh
nghip đang có mt trên th
trng

Nhà
cung
cp

Khách hàng
Nhà phân
phi
Sn phm thay th



15

C hai nhóm đu gây áp lc vi doanh nghip v giá c, cht lng sn
phm, dch v đi kèm và chính h là ngi điu khin cnh tranh trong ngành
thông qua quyt đnh mua hàng.
Khi phân tích áp lc cnh tranh t khách hàng đi vi ngành chúng ta xem
xét các tác đng t khách hàng nh: quy mô, tm quan trng, chi phí chuyn đi
khách hàng, thông tin khách hàng. c bit khi phân tích nhà phân phi ta phi chú
ý tm quan trng ca h vì h có th trc tip đi sâu vào uy hip ngay trong ni b
ca doanh nghip.

 Áp lc cnh tranh t đi th tim n
Theo Giáo s Michael Porter, đi th tim n là các doanh nghip hin cha
có mt trong ngành nhng có th nh hng ti ngành trong tng lai. i th tim
n nhiu hay ít, áp lc ca h ti ngành mnh hay yu s ph thuc vào các yu t
sau:
+ Sc hp dn ca ngành: Yu t này đc th hin qua các ch tiêu nh t
sut sinh li, s lng khách hàng, s lng doanh nghip trong ngành.
+ Nhng rào cn gia nhp ngành: Là nhng yu t làm cho vic gia nhp
vào mt ngành khó khn và tn kém hn bao gm: k thut, vn, các yu t thng
mi (h thng phân phi, thng hiu, h thng khách hàng…), các ngun lc đc
thù (nguyên vt liu đu vào, bng cp, phát minh sáng ch, ngun nhân lc, s bo
h ca chính ph ).
 Áp lc cnh tranh t sn phm thay th
Sn phm và dch v thay th là nhng sn phm, dch v có th tha mãn
nhu cu tng đng vi các sn phm dch v trong ngành.
Áp lc cnh tranh ch yu ca sn phm thay th là kh nng đáp ng nhu
cu so vi các sn phm trong ngành, thêm vào na là các nhân t v giá, cht
lng, các yu t khác ca môi trng nh vn hóa, chính tr, công ngh cng s
nh hng ti s đe da ca sn phm thay th.