Mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái thực và chênh lệch lãi suất thực - Bằng chứng thực nhgiệm tại Việt Nam và một số nước Châu Á Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


LÊ TH HIU HNH

MI QUAN H GIA T GIÁ HI OÁI
THC VÀ CHÊNH LCH LÃI SUT THC -
BNG CHNG THC NGHIM TI VIT
NAM VÀ MT S NC CHÂU Á



LUN VN THC S KINH T



Tp. H Chí Minh ậ Nm 2014

B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

LÊ TH HIU HNH

MI QUAN H GIA T GIÁ HI OÁI
THC VÀ CHÊNH LCH LÃI SUT THC -
BNG CHNG THC NGHIM TI VIT
NAM VÀ MT S NC CHÂU Á

Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng

Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN KHC QUC BO

Tp. H Chí Minh ậ Nm 2014




LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s “Mi quan h gia t giá hi đoái thc và
chênh lch lãi sut thc - Bng chng thc nghim ti Vit Nam và mt s
nc Châu ÁẰ là công trình nghiên cu cá nhân di s hng dn khoa hc ca
TS. Nguyn Khc Quc Bo. Các s liu s dng trong bài lun vn là trung thc,
có ngun gc trích dn rõ ràng. Bên cnh đó, bài lun vn còn s dng mt s thông
tin, ý kin đánh t các nghiên cu ca các tác gi khác và đc nêu rõ trong phn
tài liu tham kho. Kt qu ca nghiên cu này cha tng đc công b trong bt
k công trình nào khác.

Tp. H Chí Minh, tháng 10 nm 2014
Tác gi



Lê Th Hiu Hnh

MC LC
TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC BNG, S 
DANH MC HỊNH
TịM TT 1
CHNG 1. GII THIU 2
1.1. Lý do chn đ tƠi 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. Phng pháp nghiên cu 4
1.4. B cc bƠi nghiên cu 5
CHNG 2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC
ÂY V MI QUAN H DĨI HN GIA T GIÁ THC VĨ
CHÊNH LCH LĩI SUT THC 6
2.1. Khung lý thuyt v mi quan h gia lưi sut vƠ t giá 6
2.1.1. Lý thuyt ngang giá sc mua (PPP) 6
2.1.2. Gi đnh ca Fisher 7
2.1.3. Lý thuyt ngang giá lưi sut không phòng nga UIP 8
2.2. Các bng chng thc nghim ca mi quan h gia t giá hi đoái
thc vƠ chênh lch lưi sut thc 9
2.2.1. Các nghiên cu tìm kim bng chng v mi quan h gia t giá thc

và chênh lch lưi sut thc trong trng hp không xem xét đm đim gưy cu
trúc…… 12
2.2.2. Các nghiên cu tìm kim bng chng v mi quan h gia t giá thc
và chênh lch lưi sut thc trong trng hp có xem xét đm đim gưy cu
trúc……. 17
CHNG 3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 20



3.1. Mô hình lý thuyt 20
3.2. Phng pháp c lng 22
3.2.1. Phng pháp chung ca bài nghiên cu 22
3.2.2. Các phng pháp kim đnh c th 25
3.2.2.1. Kim đnh tính dng ca chui d liu 25
3.2.2.2. Kim đnh đng liên kt 28
3.2.2.3. Mô hình th hin mi quan h gia các bin s 32
3.3. D liu nghiên cu 35
CHNG 4. KT QU NGHIÊN CU 37
4.1. Mi quan h gia t giá hi đoái thc vƠ chênh lch lưi sut thc
gia đng Vit Nam vƠ Dollar M 37
4.1.1. Kt qu kim đnh tính dng 37
4.1.2. Kt qu kim đnh đng liên kt 45
4.1.3. ánh giá mi quan h trong dài hn và kim đnh tính n đnh ca mô
hình…… 51
4.2. M rng nghiên cu cho các nc trong khu vc 56
4.2.1. Kt qu kim đnh tính dng 56
4.2.2. Kt qu kim đnh đng liên kt 59
CHNG 5. KT LUN 62
DANH MC TĨI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC BNG, S 

Bng
Tên bng
Trang
Bng 4.1
Kt qu kim đnh nghim đn v ADF trng hp Vit Nam
và M
37
Bng 4.2
Kt qu kim đnh nghim đn v DF-GLS trng hp Vit
Nam và M
38
Bng 4.3
Kt qu kim đnh nghim đn v S&L trng hp Vit Nam
và M
39
Bng 4.4
Kt qu kim đnh đng liên kt Johansen Trace Test trng
hp Vit Nam và M
45
Bng 4.5
Kt qu kim đnh đng liên kt S&L không xem xét đn

đim gãy cu trúc trng hp Vit Nam và M
47
Bng 4.6
Kt qu kim đnh đng liên kt S&L có xem xét đn đim
gãy cu trúc trng hp Vit Nam và M
48
Bng 4.7
Kt qu c lng phng trình dài hn gia t giá thc và
lãi sut thc trng hp Vit Nam và M
52
Bng 4.8
Kt qu kim đnh nghim đn v ADF và DF-GLS trng
hp các nc Châu Á và M
56
Bng 4.9
Kt qu kim đnh nghim đn v S&L trng hp các nc
Châu Á và M
58
Bng 4.10
Kt qu kim đnh đng liên kt S&L có xem xét đim gãy
cu trúc trng hp các nc Châu Á và M
59



DANH MC HỊNH
Hình
Tên hình
Trang
Hình 4.1

Chui t giá thc Vit Nam và M trong giai đon t
tháng 1/1996 đn tháng 5/2014
42
Hình 4.2
Chui lãi sut thc M trong giai đon t tháng 1/1996
đn tháng 5/2014
43
Hình 4.3
Chui lãi sut thc Vit Nam trong giai đon t tháng
1/1996 đn tháng 5/2014
44
Hình 4.4
Kt qu kim đnh đng liên kt lãi sut thc Vit Nam
và lãi sut thc M
46
Hình 4.5
Kt qu kim đnh tính n đnh ca mô hình VECM vi
lãi sut tin nghim
54
Hình 4.6
Kt qu kim đnh tính n đnh ca mô hình VECM vi
lãi sut hu nghim
55
1


TÓM TT
Bài nghiên cu tin hành nhm tìm kim bng chng thc nghim v mi quan h gia
t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc trong dài hn.
Các bng chng đc tìm kim trong mi quan h gia t giá hi đoái thc và lãi sut

thc hai nc Vit Nam và M, sau đó bài vit m rng nghiên cu sang mt s quc
gia khác trong khu vc Châu Á bao gm Malaysia, Indonesia, Philippine, Thái Lan và
Hàn Quc nhm cng c kt qu tìm đc.
Mt vn đ mà bài vit đc bit quan tâm là s xut hin ca đim gãy cu trúc trong
chui d liu, và nhân t này có th gây ra tác đng dn đn s sai lch ca các kt qa
kinh t lng. Do đó mt đim đc bit ca bài nghiên cu này là s xem xét đn vai
trò ca đim gãy cu trúc trong chui d liu khi tìm kim bng chng v mi quan h
gia gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc. Bài vit tin hành kim đnh
song song hai phng pháp: phng pháp kim đnh truyn thng không xem xét đn
đim gãy cu trúc và phng pháp mi có xem xét đn s xut hin ca đim gãy cu
trúc trong chui d liu. T đó đa ra kt qu cui cùng và làm ni bt vai trò ca vic
xem xét đn yu t đim gãy cu trúc trong quá trình nghiên cu.
Kt qu thu đc sau khi tin hành nghiên cu thc nghim cho thy rng tn ti mi
quan h dài hn gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc gia hai quc gia.
Và đim gãy cu trúc đóng vai trò quan trng trong vic khng đnh mi quan h đó 
mt s quc gia trong b d liu nghiên cu.
2


CHNG 1. GII THIU
1.1. Lý do chn đ tài
Lãi sut và t giá là hai yu t nhy cm trong nn kinh t và là các công c hu hiu
ca chính sách tin t. Lãi sut và t giá luôn có mi quan h cht ch vi nhau, nh
hng ln nhau và cùng tác đng lên các hoch đnh ca nn kinh t. Chính vì th,
nhng nghiên cu v t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc gia hai quc gia
t lâu đư là mt trong nhng vn đ trng tâm ca lnh vc tài chính quc t và đc
các nhà kinh t hc đc bit quan tâm. Mi quan h v mt lý thuyt và thc nghim
gia hai bin s này luôn là mt câu hi đc nghiên cu và tranh lun rt nhiu gia
các nhà kinh t hc.
Trong khi hu ht các mô hình lý thuyt truyn thng ng h cho s tn ti mi quan

h gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc, thì các bng chng thc
nghim v s tn ti mi quan h này còn rt m h. iu này đư đt ra câu hi: Liu
thc t có tn ti mi quan h dài hn gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut
thc hay không? Nu mi quan h này thc s tn ti, nó s tr thành mt công c hu
hiu cho các nhà làm chính sách đa ra các quyt đnh hiu qu trong vic tác đng
đn các bin s kinh t nhm đt mc tiêu kinh t-xã hi. Bên cnh đó, s bin đng
ca t giá hi đoái thc theo chênh lch lãi sut thc cng là mt trong nhng công c
giúp các nhà qun tr ri ro tài chính d đoán chính xác hn v t giá trong tng lai
nhm hoch đnh các chin lc đ phòng ri ro và kinh doanh hiu qu. Vì vy, hàng
lot các bài nghiên cu thc nghim liên quan đn vn đ này đư ra đi, ta có th k
đn các nghiên cu ca Campbell & Clarida (1987), Meese & Rogoff (1988), Edison
& Pauls (1993) và nhiu nghiên cu khác. Tuy nhiên, sau rt nhiu nghiên cu đc
tin hành, ngi ta vn tìm thy rt ít các bng chng ng h cho mi quan h gia t
giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc.
3


Nhng tht bi trong vic tìm kim mi quan h dài hn gia t giá hi đoái thc và
chênh lch lãi sut thc trong các nghiên cu trc đó đc nhn mnh là do ba lý do
sau: th nht - kh nng d liu không dng và nó kéo theo vic xác đnh các mi quan h
dài hn; th hai ậ phng pháp c lng không phù hp và n lc ci thin kh nng ca
kim đnh thng kê bng cách m rng b d liu; và cui cùng - vn đ đim gãy cu
trúc trong các mô hình chui thi gian (ngi ta nhn thy vic mô hình hóa các bin
kinh t thành tuyn tính là không chính xác khi chúng b l thuc vào cú sc bt
thng, làm nh hng đn tính hu dng ca kt qu thng kê. C th, các phép kim
đnh nghim đn v thông thng và kim đnh đng liên kt có xu hng chp nhn
gi thit H
0
khi xut hin đim gãy cu trúc trong mt chui thi gian). Vì th nhng
nghiên cu gn đây đư đa ra nhng quan đim mi vi các phng pháp thc nghim

ci tin nhm khc phc nhng thiu sót ca các phng pháp trc đây, t đó tìm ra
đc các bng chng cho thy s tn ti mi quan h dài hn gia t giá hi đoái thc
và lãi sut thc, đng thi nêu bt lên tm quan trng ca vic kim đnh đi vi đim
gãy hoc phi tuyn tính khi xem xét mi quan h này. Ta có th k đn các bài nghiên
cu ca Edison và Melick (1999), Nakagawa (2002)
Tip theo xu hng đó, bài vit này đư tin hành nghiên cu đ tài ắMi quan h gia
t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc - Bng chng thc nghim ti Vit Nam
và mt s nc Châu Ễ” da trên bài nghiên cu gc ắStructural breaks in the real
exchange rate and real interest rate relationship” ca Joseph P. Byrne và Jun Nagayasu.
Qua đó, đ tài này hy vng s cung cp thêm đc bng chng thc nghim ti Vit
Nam và m rng sang mt s nc Châu Á trong mi quan h gia hai bin s kinh t
trng yu là t giá thc và lãi sut thc.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Bài nghiên cu nhm tìm kim bng chng thc nghim v mi quan h gia t giá hi
đoái thc và chênh lch lãi sut thc. Tuy nhiên, rõ ràng các bin chui thi gian trong
4


tài chính và kinh t thng có các cu trúc d liu thay đi khác nhau dn đn các mi
quan h c bn ca nhng bin s trong mô hình thay đi đáng k. Do đó, mt đim
đc bit ca bài vit là s xem xét đn vai trò ca đim gãy cu trúc trong vic tìm
kim bng chng v mi quan h gia t giá thc và chênh lch lãi sut thc.
1.3. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp ca bài nghiên cu s đc thc hin thông qua hai hng tip cn:
hng tip cn truyn thng không có xem xét đn hin tng đim gãy cu trúc và
hng tip cn th hai có xem xét đn hin tng này trong quá trình nghiên cu v
mi quan h dài hn gia t giá thc và lãi sut thc.  c hai hng tip cn đu có
chung mt quy trình phng pháp nh sau:
Th nht, tính dng ca chui d liu s đc kim tra thông qua các kim đnh
nghim đn v ADF, DF-GLS và kim đnh nghim đn v có xét đn đim gãy cu

trúc đc xây dng theo phng pháp ca Saikkonen và Lütkepohl.
Th hai, bng chng thc nghim v mi quan h dài hn gia các bin đang nghiên
cu s đc xác nhn thông qua các kim đnh đng liên kt Johansen và kim đnh
đng liên kt ca Saikkonen và Lütkepohl trong c hai trng hp không xét và có xét
đn đim gãy cu trúc.
Th ba, mô hình VECM đc s dng đ c lng mi quan h dài hn gia các bin
và sau đó bài vit s tin hành mt s kim đnh nhm kim tra đ n đnh ca mô
hình.
D liu t giá thc, lãi sut thc ca Vit Nam, M cng nh mt s nc Châu Á
khác nhm phc v cho bài vit s đc tính toán t các d liu t giá danh ngha, lưi
sut danh ngha, t l lm phát, ch s CPI. Nhng d liu trên s đc thu thp t
ngun d liu tài chính quc t ca IMF vi khong thi gian ca d liu kéo dài t
5


tháng 1/1996 đn tháng 5/2014 đi vi d liu Vit Nam và t tháng 1/1994 đn tháng
5/2014 đi vi d liu các nc còn li.
1.4. B cc bài nghiên cu
Bài nghiên cu đc trình bày trong nm phn theo th t sau.
u tiên, bài vit s trình bày mt cách tng quát v đ tài trong chng mt bao gm
lý do chn đ tài, mc tiêu và các câu hi nghiên cu, cng nh phng pháp nghiên
cu ca bài vit.
Sau đó khung lý thuyt v mi quan h gia lãi sut và t giá và các nghiên cu thc
nghim v mi quan h dài hn gia t giá thc và chênh lch lãi sut thc s đc
gii thiu trình bày tóm tt trong chng hai.
Phn tip theo bài vit s trình bày v cách thu thp và x lý b d liu phc v cho bài
nghiên cu, sau đó xây dng mô hình lý thuyt và phng pháp thc nghim phù hp
vi đc tính các chui d liu.
Sau khi tin hành các kim đnh và thc hin mô hình hi quy, chng bn s trình bày
v các kt qu nghiên cu thu đc, c th là kt qu ca kim đnh tính dng, kim

đnh đng liên kt trong hai trng hp không xét và có xét đn đim gãy cu trúc, và
kt qu hi quy mi quan h dài hn gia các chui d liu mà bài nghiên cu xem xét.
Cui cùng, trong chng 5 bài vit tng kt li công trình nghiên cu, trình bày nhng
đim hn ch đ tài còn gp phi, t đó đa ra hng phát trin tip theo ca bài
nghiên cu


6


CHNG 2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY
V MI QUAN H DÀI HN GIA T GIÁ THC VÀ
CHÊNH LCH LÃI SUT THC
2.1. Khung lý thuyt v mi quan h gia lãi sut và t giá
Nh đư đ cp trên đây, do tm quan trng ca vic tìm ra mi quan h gia t giá hi
đoái thc và chênh lch lãi sut thc trong điu hành nn kinh t v mô nói chung và
đi vi hot đng xúc tin thng mi nói riêng, cho nên, t nhiu nm trc, các nhà
nghiên cu đư t ra rt quan tâm đn mi quan h gia t giá hi đoái thc và chênh
lch lãi sut thc.
Mi quan h gia hai bin s kinh t là t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc
đc xây dng da trên ba nn tng c bn, đó là: lý thuyt ngang giá sc mua (PPP),
gi đnh ca Fisher và lý thuyt ngang giá lãi sut không phòng nga ri ro (UIP).
2.1.1. Lý thuyt ngang giá sc mua (PPP)
Lý thuyt v ngang giá sc mua đư tr thành li gii thích quan trng cho t giá hi
đoái danh ngha và t giá hi đoái thc ca th gii trong sut nhng nm 1970 và
1980.
Trong hình thc tuyt đi, lý thuyt ngang giá sc mua cho thy rng giá tr ca t
giá hi đoái danh ngha bng vi t l mc giá ca hai quc gia và đc đnh ngha
nh sau:
 





Trong đó, S là t giá giao ngay danh ngha, P và P* theo th t là mc giá ni đa và
nc ngoài. Lý thuyt ngang giá sc mua tuyt đi cho thy rng s thay đi trong t
giá hi đoái danh ngha đc xác đnh bi s thay đi giá tng ng  hai quc gia.
7


Hình thc tng đi ca lý thuyt này là mt cách khác gii thích cho kh nng bt
hoàn ho ca th trng nh chi phí vn chuyn, thu quan, và hn ngch… Hình thc
này công nhn rng do các bt hoàn ho ca th trng, giá c ca các hàng hoá ging
nhau  các nc khác nhau thì không nht thit ging nhau khi đc tính bng mt
đng tin chung. Tuy nhiên, t l thay đi ca giá c hàng hoá s phn nào ging nhau
khi đc tính bng mt đng tin chung, min là chi phí vn chuyn và các hàng rào
mu dch là không thay đi. Theo đó, ch s giá c hàng hoá tiêu dùng trong nc (P
h
)
sau khi có lm phát s tng lên mt t l là (1 + I
h
), ch s giá c nc ngoài cng thay
đi theo lm phát nc đó và tng (1 + I
f
). Lý thuyt ngang giá sc mua phát biu rng
khi có s chênh lch trong lm phát gia hai nc, t giá hi đoái không gi nguyên
mà s điu chnh đê duy trì ngang giá trong sc mua.

  





  


   


T giá thc. Khi ngang giá sc mua tn ti, giá c r hàng hoá trong nc s bng giá
c ca r hàng hoá mua  nc ngoài nu tính theo mt đng tin chung. T giá quy
đi bng đng tin chung này gi là t giá theo ngang giá sc mua S
ppp
. ây là t giá
cân bng gia sc mua trong nc và ngoài nc. Chính ph các nc s dng thc
đo chênh lch gia t giá danh ngha và t giá PPP đ thc hin mc tiêu điu hành
cán cân tài khon vãng lai. Mt trong nhng thc đo này là t giá thc. T giá thc
cho thy t giá danh ngha đư đc điu chnh theo lm phát trong và ngoài nc, và
nó đo lng sc mua ca mt đn v ngoi t trong nn kinh t nc ngoài trong mi
quan h tng đi vi sc mua ca mt lng ni t tng đng  nn kinh t trong
nc.
Mt t giá hi đoái thc đc xác đnh nh sau:
 




2.1.2. Gi đnh ca Fisher
8

Theo Fisher, lãi sut danh ngha s tng đng vi lãi sut thc và lm phát, đc th
hin qua phng trình sau:
(1 + lãi sut danh ngha) = (1 + lưi sut thc) x (1 + t l lm phát)
Vi gi đnh th trng là hoàn ho và các dòng vn có th dch chuyn t do, lãi sut
thc  các quc gia s tin v mc cân bng. Lúc này mt s chênh lch trong lãi sut
danh ngha th hin chênh lch trong lm phát. Fisher đư dùng gi đnh là lãi sut thc
là ngang nhau gia các nc cùng vi gi đnh ngang giá sc mua tn ti đ đi đn kt
lun rng: Mt nc có lãi sut cao tng đi so vi mt nc khác thì đng tin nc
đó s gim giá tng ng vi chênh lch lãi sut.
2.1.3. Lý thuyt ngang giá lãi sut không phòng nga UIP
Lý thuyt ngang giá lãi sut không phòng nga UIP gii thích mi quan h gia chênh
lch lãi sut và bin đng t giá hi đoái. UIP đc da trên gi đnh Fisher ắChênh
lch lãi sut gia các quc gia là kt qu ca chênh lch trong lm phát”.
T sut sinh li thc (r) ca các nhà đu t khi đu t vào th trng chng khoán, th
trng tin t nc ngoài tu thuc vào hai yu t: lãi sut nc ngoài (i
f
) và phn trm
thay đi trong giá ngoi t (e
f
).
R = (1 + i
f
) (1 + e
f
)
Lý thuyt ngang giá lãi sut không phòng nga phát biu rng: ắTrong điu kin th
trng hiu qu, t sut sinh li t đu t trong nc tính trung bình s bng t sut
sinh li có hiu lc t đu t nc ngoài”.
 r = i

h

 r
f
= (1 + i
f
) (1 + e
f
) -1 = i
h

 








  




9


Nh vy, lý thuyt ngang giá lãi sut không phòng nga cho rng: ắTrong điu kin th
trng hiu qu thì t giá hi đoái gia đng ni t và ngoi t s thay đi mt giá tr

gn bng chênh lch lãi sut danh ngha gia hai đng tin đ duy trì trng thái cân
bng ngang giá lãi sut không phòng nga trên th trng”.
2.2. Các bng chng thc nghim ca mi quan h gia t giá hi
đoái thc và chênh lch lãi sut thc
T nhng lý thuyt nn tng trên, rt nhiu bài nghiên cu đư c gng tìm ra bng
chng ca mi quan h cân bng da trên cách tip cn ban đu này và nhiu kt qu
hn hp khác nhau đư đc đa ra. n c nh các bài nghiên cu ca Campbell và
Clarida (1987), Meese & Rogoff (1988) và Edison và Pauls (1993).
Vào nhng nm đu, do không có nhiu các phng pháp thc nghim, cho nên mc
dù có rt nhiu các nhà nghiên cu đư xem xét v s tn ti ca mi quan h gia t
giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc, song hu nh các nhà nghiên cu này đu
không th tìm ra bng chng nào v s tn ti ca mi quan h này. Mưi đn nhng
nm sau này, vi s xut hin ca các phng pháp thc nghim ci tin nhm khc
phc nhng thiu sót trong các phng pháp truyn thng trc đây, thì ta mi quan
sát đc các bng chng cho thy s tn ti ca mi quan h dài hn gia t giá hi
đoái thc và chênh lch lãi sut thc. Vì vy, bài vit s đi t nhng bài nghiên cu đư
đc thc hin t rt lâu trc đây nhm đa ra mt cái nhìn s lc v quá trình thc
hin các cuc nghiên cu thc nghim đi vi mi quan h gia hai bin s kinh t
quan trng này.
Mt s đim ca phng pháp lun đc nhn mnh trong nghiên cu thc nghim v
mô hình t giá hi đoái cng nh hng đn cách tip cn ca chúng ta. Bao gm: tính
bin đng ca d liu và ý ngha ca nó trong vic xác đnh mi quan h dài hn; mi
bn tâm v tính kém hiu qu ca nhng s liu thng kê trong kim đnh (chng
hn nh không th bác b gi thuyt H
0
- gi thuyt sai trong kim đnh nghim đn v
10


hoc trong kim đnh đng liên kt) và nhng n lc ci thin đ mnh ca các thng

kê kim đnh bng cách m rng khong thi gian và phn vi bao ph ca b d liu
xem xét; và cui cùng là vn đ thay đi cu trúc trong các mô hình chui thi gian.
Nhng bài nghiên cu thc nghim thng s dng các k thut đng liên kt đn
phng trình hoc h phng trình (single-equation/ system-of-equation cointegration
techniques) đ khám phá bng chng cho các mi quan h cân bng và cng là đ cung
cp nhng c lng đáng tin cy trong dài hn. Ta có th k đn các bài nghiên cu
ca Campbell & Clarida (1987), Meese & Rogoff (1988) và Edison &Pauls (1993)
đư s dng phng pháp đn phng trình nhm tip cn đn mi quan h gia t giá
hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc. Tuy nhiên, do tính kém hu hiu ca các
kim đnh thng kê, do đó, các tác gi đư không phát hin ra bng chng c th nào v
s tn ti mi quan h đang xem xét.
T s quan tâm đn tính kém hu hiu ca các giá tr thng kê kim đnh, hai gii pháp
cho các bài nghiên cu khi xem xét các gi thit c th trong các nghiên cu v t giá
hi đoái đư đc đ xut, đó là: vic m rng khong mu bng cách m rng chui
thi gian (time series) hay d liu chéo (the cross sectional dimension) ca b d liu.
Các b d liu bng bao gm chui thi gian và d liu chéo đư đc s dng đ xác
đnh mi quan h t giá hi đoái-lưi sut. Ví d: Chortareas and Driver (2001) đư s
dng phng pháp bng (a panel approach) nhm đánh giá mi quan h gia t giá hi
đoái thc và lưi sut thc. Và hai ông đư thành công trong vic tìm thy bng chng rt
thuyt phc có liên quan đn mi quan h gia t giá hi đoái - chênh lch lưi sut,
mc dù s tn ti ca mi quan h này ch tp trung vào mi quan h song phng gia
các nn kinh t m ca t do nh mà không phi G7. MacDonald và Nagayasu (2000)
cng s dng các phng pháp đng liên kt bng bng (panel cointergration methods)
và tìm thy nhiu bng chng hn nghiêng v ng h cho s liên kt gia t giá hi
đoái thc và lưi sut thc trong các quc gia công nghip. Tuy nhiên, có nhiu s khác
11


bit nghiêm trng trong h s c lng đc dùng đ ly mu tng phn trong bng
d liu, điu này có th gây ra sai lch trong vic c lng bin đng (xem Pesaran &

Smith, 1995). Campbell và Perron (1991) thì đ xut rng vic m rng khong thi
gian ca các b d liu s là mt cách đ ci thin tính hiu qu ca kim đnh thng
kê. iu này đư dn đn các tp d liu m rng vt ra khi thi k hu Bretton
Woods ca t giá hi đoái th ni (xem ví d, Lothian & Taylor, nm 1996).
Tuy nhiên, Campbell và Perron (1991) cng đư cho rng vic m rng khong thi
gian nh đư đc s dng trong các nghiên cu thc nghim có th xut hin s thay
đi cu trúc trong d liu và vì th s dn đn nhng vn đ ln hn v tính hiu qu
ca nhng kim đnh này. Perron (1989) đư đa ra quan đim cho rng, khi có s thay
đi cu trúc trong chui thi gian đn bin thì có th suy ra chui thi gian này là
không dng. Tng t nh vy, đi vi mt vector đng liên kt, vic m rng đn
khong thi gian có s tn ti s chuyn đi cu trúc (breaks) trong mi quan h cân
bng, có th đa ta đi đn kt lun cho các kim đnh là không có đng liên kt và chp
nhn gi thit H
0
(tc không có mi quan h cân bng nào), trong khi thc t li tn ti
mi quan h này. Cng cùng quan đim nh Perron, Edison và Melick (1999) cho
rng trng thái chuyn đi cu trúc trong mi quan h gia t giá hi đoái thc - lãi
sut thc là rt quan trng khi ta s dng các kim đnh h phng trình cho tính đng
liên kt. Gn đây thì Saikkonen và Lütkepohl (2000, 2002) đư đ xut mt cách tip
cn h thng cho vic kim tra các mi quan h cân bng gia các bin da trên mô
hình t hi quy vector (VAR) cùng các thay đi cu trúc.
n đây, chúng ta đư có mt cái nhìn tng quát v nhng bài nghiên cu trc đây và
sau đây bài vit s đi sâu vào xem xét tng bài nghiên cu c th đ tìm hiu sâu hn
v quá trình thc hin các nghiên cu thc nghim vi hai bin s kinh t quan trng
này. Và bài vit s tip cn theo hai nhóm, nhóm th nht là các nghiên cu tìm kim
bng chng v mi quan h gia t giá thc và chênh lch lãi sut thc trong trng
12


hp không xem xét đm đim gãy cu trúc, và nhóm th hai là các nghiên cu tìm

kim bng chng v mi quan h gia t giá thc và chênh lch lãi sut thc trong
trng hp có xem xét đm đim gãy cu trúc.
2.2.1. Các nghiên cu tìm kim bng chng v mi quan h gia t giá thc và
chênh lch lãi sut thc trong trng hp không xem xét đm đim gãy cu trúc
Rt nhiu bài nghiên cu đư c gng tìm ra bng chng ca mi quan h cân bng và
nhiu kt qu hn hp khác nhau đư đc đa ra.
Campbell và Clarida (1987) vi bài nghiên cu “The dollar and real interest ratesẰ
đư tin hành điu tra mi quan h gia t giá hi đoái thc ca đng ôla và chênh
lch lãi sut thc.
Vn đ nghiên cu: xem xét xem kh nng mà s dch chuyn ca t giá hi đoái thc
có phn ánh s dch chuyn ca t giá hi đoái cân bng dài hn cng nh nhng
chênh lch lãi sut thc.
D liu nghiên cu: tác gi s dng d liu ca M, Canada, Anh, c và Nht t
10/1979 đn 3/1986.
Phng pháp tip cn: Các tác gi đư s dng phng pháp state-space đ c lng
tm quan trng ca s chuyn đi trong t giá hi đoái cân bng dài hn, mc đ kéo
dài ca các chênh lch lãi sut ngn hn tin nghim, và nh hng ca chênh lch lãi
sut này đn t giá hi đoái. Bên cnh đó, Campbell và Clarida còn s dng mô hình
k vng ca Mussa cho t giá hi đoái và các báo cáo hin ti đ làm sáng t kt qu
ca mình.
Kt qu thu đc: bài nghiên cu phát hin đc rng s dch chuyn trong t giá hi
đoái thc ca đng ôla M b chi phi bi nhng thay đi không d đoán đc trong
t giá hi đoái thc dài hn k vng và ch mt phn rt nh trong s bin đi này
đc gii thích do s thay đi ca chênh lch lãi sut thc. Do đó cng nh các bài
13


nghiên cu trc đó, Campbell và Clarida cho rng: nhng thay đi trong chênh lch
lãi sut thc không phi là nguyên nhân chính dn đn s thay đi trong t giá hi đoái
thc.

Meese và Rogoff (1988) trong bài nghiên cu “Was it real? The exchange rate-
interest rate differential relation over the modern floating rate-periodẰ cng
nghiên cu v mi quan h thc nghim gia t giá hi đoái thc và lãi sut thc và
hai nhà nghiên cu này cng tìm thy rt ít bng chng v mt mi quan h bn vng
gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc.
Vn đ nghiên cu: Các tác gi mun tìm hiu xem liu trong thc t có tn ti mi
quan h gia t giá hi đoái và chênh lch lãi sut hay không, đc bit là trong thi kì
t giá th ni hin đi (t nm 1973).
D liu nghiên cu: Các t giá hi đoái đc tác gi xem xét bao gm đng
ôla/Mark, ôla/Yên, ôla/Bng t tháng 2 nm 1974 đn tháng 3 nm 1986.
Phng pháp tip cn: Da trên các nghiên cu trc đây đc xây dng bi
Dornbush (1976), Frankel (1979), Hooper và Morton (1982), Meese và Rogroff đư xây
dng trong bài nghiên cu ca mình mt mô hình gia t giá hi đoái thc và chênh
lch lãi sut thc. Hai ông tin hành thc hin các phân tích thc nghim bao gm các
kim đnh nghim đn v, kim đnh đng liên kt ca Engel và Granger, s dng
phng pháp GMM đ hi quy mô hình, kim tra mc đ bn vng ca mô hình.
Kt qu thu đc: T giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc có mt mi quan h
có th tìm thy v mt lý thuyt, tuy nhiên v mt thc nghim mi quan h này không
có ý ngha thng kê. Do đó, nghiên cu này không thành công trong vic cung cp
bng chng thc nghim v mi quan h gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi
sut thc. Tuy vy, hai ông có đ cp đn mt vài lý do khin cho các mô hình tin t
không có hiu qu, và đa ra gi ý v gi thuyt nhng cú sc thc, mc dù tht s thì
14


Meese và Rogoff vn cha chc chn v vic điu đó có ích trong vic đóng góp xây
dng mt mô hình t giá hi đoái tt hn hay không.
Edison và Paul (1993) vi bài nghiên cu “A re-assessment of the relationship
between real exchange rates and real interest rateẰ cng cho rng vic nghiên cu
v mi quan h gia lãi sut thc và t giá hi đoái thc là thc s có ích cho vic

nghiên cu s dch chuyn ca t giá hi đoái, tuy nhiên kt qu hai ông thu đc cng
tng t vi nghiên cu trc đó ca Meese và Rogroff (1988).
Vn đ nghiên cu: bài vit xem xét liu có mi quan h gia t giá hi đoái thc và
lãi sut thc hay không, và liu mi quan h đó có tht s đc th hin trong d liu
hay không. Câu hi nghiên cu ca bài xoay quanh hai vn đ: (1) Có hay không s
tn ti mi quan h gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc và (2) nu có,
d liu đi din nào ng h cho s tn ti ca mi quan h này.
D liu nghiên cu: quan sát theo quý t nm 1974 đn nm 1990 s dng t giá hi
đoái bình quân có trng s (đc đo lng bng cách điu chnh giá tr danh ngha
trong ch s ca M vi CPI nc ngoài) gia đng ôla M vi 10 đn v tin t
trong nhóm G-10 và đng Yên Nht, Mark c, Bng Anh, ôla Canada, lưi sut danh
ngha là lưi sut đáo hn không đi 10 nm đi vi trái phiu kho bc ca M.
Phng pháp tip cn: Tác gi s dng hàng lot các kim đnh nghim đn v cng
nh các phng pháp c lng lm phát k vng đ xem xét d liu t giá hi đoái
và lãi sut, c danh ngha và thc, và thu đc kt qu là tt c các chui d liu đu
không dng. Tip theo đó s dng kim đnh đng liên kt Engle-Granger vi các
chui d liu t giá hi đoái và lãi sut đ tìm ra mi quan h dài hn gia các bin s
này. Kt qu tng t Meese và Rogoff, Edison và Paul không thu đc mi quan h
dài hn nào gia t giá hi đoái và lưi sut trong sut thi kì mu nghiên cu. Sau đó,
tác gi m rng kim đnh, cho thêm các bin khác nh cán cân tài khon vãng lai -
15


mt bin có th nh hng đn t giá hi đoái thc k vng dài hn, nhng vn không
tìm đc bng chng nào v tính đng liên kt.
Kt qu thu đc: Mc dù có xét đn nhiu bin khác, nhng cng tng t nh các
nghiên cu trc đó, Edison và Paul cng không th tìm đc mt chui hay mt tp
hp chui nào đng liên kt vi t giá hi đoái thc. Vì vy, không có bng chng nào
v mi quan h gia t giá hi đoái và lưi sut trong dài hn.
MacDonald và Nagayasu (2000) vi bài nghiên cu “The long-run relationship

between Real Exchange Rates and Real Interest Rate Differentials: A panel
StudyẰ
Vn đ nghiên cu: Bài nghiên cu đư tin hành xem xét mi quan h trong dài hn
gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc bng cách s dng các phng
pháp đng liên kt bng đc phát trin trong khong thi gian nghiên cu. Bài nghiên
cu cng cung cp nhng bng chng mnh nht, tính đn thi đim by gi, v mô
hình th hin mi quan h t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc.
D liu nghiên cu: Tt c d liu đc ly t S liu thng kê Tài chính Quc T ca
IMF, trong giai đon quý 1 nm 1976 đn quý 4 nm 1997  14 nc công nghip hóa
(Úc, Áo, B, Canada, an Mch, Pháp, c, Ý, Nht, Hà Lan, New Zealand, Na Uy,
Thy S và Anh).
Phng pháp tip cn: Bng cách s dng phng pháp đng liên kt bng, hai ông đư
tìm ra bng chng bác b gi thuyt Ho (gi thit Ho: không tn ti đng liên kt gia
các chui d liu đang xem xét), thm chí ngay c khi t giá hi đoái thc  trng thái
cân bng đc cho là không đi. Vic bác b gi thuyt Ho là rõ ràng nht khi lãi sut
dài hn đc s dng. Mt cách chi tit hn, hai ông phân tích các th t liên kt trong
tp d liu bng cách s dng các kim đnh nghim đn v, gi là kim đnh ADF
(Augmented Dickey-Fuller). Các thng kê ADF đc tính toán vi hng s và hng s
cng thêm xu hng thi gian mt cách ln lt.
16


Kt qu thu đc: bài nghiên cu đư tìm ra bng chng v mi quan h trong dài hn
có ý ngha thng kê gia t giá hi đoái thc và khon chênh lch lãi sut thc.
Chortareas and Driver (2001) cng tin hành nghiên cu “PPP and the real
exchange rate–real interest rate differential puzzle revisited: evidence from non-
stationary panel dataẰ
Vn đ nghiên cu: Bài nghiên cu xem xét hai trong s các mi quan h nn tng ca
kinh t hc v mô Quc t. u tiên là v PPP- ngang giá sc mua, hay lý thuyt v s
tn ti trng thái cân bng c đnh trong dài hn ca t giá hi đoái thc. Th hai là

thit lp mi quan h gia t giá hi đoái thc và chênh lch lãi sut thc.
D liu nghiên cu: Bài nghiên cu này đc thc hin da trên d liu ca 18 quc
gia thuc khi OECD (t chc hp tác và phát trin kinh t), vi vic coi đng Dollar
M nh mt phng pháp đnh giá cho thi kì Bretton Woods, d liu đc ly trong
giai đon t quý 2 nm 1987 đn quý 4 nm 1998 vi chui d liu tính theo tng quý
và ly t S liu thng kê Tài chính Quc T ca IMF.
Phng pháp tip cn: Các tác gi đư s dng các kim đnh vi d liu mng c đnh
và các phng pháp đng liên kt đc phát trin gn đây.  phân tích rõ hn, tác gi
chia bng d liu thành 2 nhóm: các nc thuc khi G7 (m ca t do nhiu) và 11
nc còn li.
Kt qu thu đc: Chortareas and Driver đư tìm ra bng chng v s tn ti ca mi
quan h có hiu lc, c đnh trong dài hn gia hai bin s kinh t đang xem xét. Các
bng chng ng h cho mi quan h trong dài hn gia t giá hi đoái thc và chênh
lch lãi sut thc xut hin nhiu hn. Vi bng d liu ca 11 nc tác gi đư tìm ra
bng chng mnh m v tính đng liên kt. Ngc li, Chortareas and Driver không
tìm ra bng chng v tính đng liên kt trong d liu ca các nc thuc G7.
17


Hironobu Nakagawa (2002) vi bài nghiên cu “Real exchange rates and real
interest differentials: implications of nonlinear adjustment in real exchange ratesẰ
Vn đ nghiên cu: bài nghiên cu này đư xem xét đn tính cht phi tuyn tính ca quá
trình điu chnh t gía hi đoái thc trong nghiên cu v mi quan h dài hn gia t
giá thc và chênh lch lãi sut thc.
D liu nghiên cu: bài nghiên cu tìm kim mi quan h gia t giá hi đoái thc và
chênh lch lãi sut thc trong trng hp ca Dollar M so vi Mark c, Yên Nht,
Bng Anh và Dollar Canada t nm 1974 đn 1997.
Phng pháp nghiên cu: Nakagawa cho rng các nghiên cu trc đây gp khó khn
khi đi tìm bng chng v quan h này là do nhng bin đng trong t giá hi đoái thc
kéo dài liên tc và không n đnh. Theo ông, trong các nghiên cu trc, s hi t ca

t giá hi đoái thc v giá tr cân bng dài hn ca nó là mt quá trình tuyn tính, tc
tc đ điu chnh ca t giá là mt hng s. Trong khi đó, theo Nakagawa, vi s hin
din ca chi phí giao dch thì s hi t ca t giá thc là mt qúa trình phi tuyn. Và đ
gii quyt vn đ này, ông đư m rng mô hình ca Mundell - Fleming - Dornbusch
bng cách đa vào nhng ngng ti hn (critical threshold) mà ông gi là vùng không
xy ra kinh doanh chênh lch giá.
Kt qu thu đc: bng vic đa tính cht phi tuyn tính ca t giá hi đoái thc vào
xem xét trong mô hình, Nakagawa phát hin đc bng chng thc nghim v mi
quan h gia t gía thc và chênh lch lãi sut thc trong b d liu nghiên cu.
2.2.2. Các nghiên cu tìm kim bng chng v mi quan h gia t giá thc và
chênh lch lãi sut thc trong trng hp có xem xét đm đim gãy cu trúc
T nhng hàm ý t các nghiên cu trc đó đư đa ra các nghiên cu càng v sau này
càng chú trng hn đn các kim đnh cho hin tng có th nh hng đn d liu,
đn c nh vic xut hin các đim gãy cu trúc khi xác đnh mi quan h gia t giá