QUẢN LÝ RỦI RO TIN DỤNG CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SĨ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




HUNH DUY TIN



QUN LÝ RI RO TÍN DNG TRONG CHO
VAY D ÁN U T TI NGÂN HÀNG
PHÁT TRIN VIT NAM


LUN VN THC S KINH T






Thành ph H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




HUNH DUY TIN

QUN LÝ RI RO TÍN DNG TRONG CHO
VAY D ÁN U T TI NGÂN HÀNG
PHÁT TRIN VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS PHM VN NNG




Thành ph H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn này là đ tài nghiên cu ca tôi, cha tng đc công
b. Lun vn này đc hoàn thành sau quá trình hc tp, nghiên cu thc tin ca
bn thân và di s hng dn ca Thy PGS.TS.Phm Vn Nng.
Tôi xin chu trách nhim v li cam đoan ca mình./.
Thành ph H Chí Minh, ngày tháng 10 nm 2014
Ngi thc hin lun vn



HUNH DUY TIN

MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng biu, biu đ và s đ
M U 1
CHNG 1:TNG QUAN V QUN LÝ RI RO TÍN DNG TRONG CHO
VAY D ÁN U T TI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH 3
1.1. Tng quan v cho vay d án đu t ti Ngân hàng Chính sách 3
1.1.1. Cho vay d án đu t ti Ngân hàng Chính sách 3
1.1.2. D án vay vn TDT ti Ngân hàng Chính sách 3
1.2. Ri ro tín dng đu t ca Ngân hàng Chính sách 4
1.2.1. Khái nim ri ro tín dng đu t 4
1.2.2. Nguyên nhân ca ri ro tín dng đu t 5

1.2.2.1. Ri ro do các nguyên nhân t phía khách hàng vay 5
1.2.2.2. Ri ro do các nguyên nhân t phía ngân hàng cho vay 5
1.2.2.3. Ri ro t các nguyên nhân khách quan 5
1.2.3. c đim ca ri ro tín dng đu t 6
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá ri ro tín dng đu t 7
1.2.5. im khác bit gia ri ro TDT ca NHCS vi ri ro tín dng NHTM 9
1.3. Qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t ca NHCS 9
1.3.1. Khái nim qun lý ri ro TDT 9
1.3.2. S cn thit qun lý ri ro tín dng đu t 10
1.3.3. Quy trình qun lý ri ro tín dng 11
1.3.4. Ni dung qun lý ri ro TDT 14
1.4. Các nguyên tc qun lý ri ro tín dng theo Basel 16
1.5 Kinh nghim qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng mt s nc trên th
gii và bài hc đi vi Ngân hàng ti Vit Nam 17
1.5.1 Kinh nghim qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng mt s nc trên th
gii 17
1.5.1.1. Kinh nghim t Ngân hàng Phát trin Nht Bn (DBJ) 17
1.5.1.2. Kinh nghim t Ngân hàng Phát trin Hàn Quc (KDB) 19
1.5.1.3. Kinh nghim t Ngân hàng Phát trin Trung Quc (CDB) 20
1.5.2. Bài hc v qun lý ri ro tín dng đu t 21
KT LUN CHNG 1 21
CHNG 2: THC TRNG QUN LÝ RI RO TÍN DNG TRONG CHO
VAY D ÁN U T TI NGÂN HÀNG PHÁT TRIN VIT NAM. 22
2.1. Tng quan v Ngân hàng Phát trin Vit Nam 22
2.1.1. Thành lp Ngân hàng Phát trin Vit Nam 22
2.1.2. Chc nng, nhim v ca NHPT Vit Nam 22
2.1.3. C cu t chc ca Ngân hàng Phát trin Vit Nam 23
2.1.4. Ngun vn hot đng ca Ngân hàng Phát trin Vit Nam 24
2.2.Thc trng cho vay các d án TDT ca NHPT Vit Nam 25
2.2.1. Tình hình cho vay các d án TDT 25

2.2.2. Kt qu đt đc cho vay các d án TDT 29
2.3. Thc trng qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t ti NHPT
Vit Nam 31
2.3.1. Thc trng n quá hn và nguyên nhân ri ro tín dng trong cho vay d
án đu t ti NHPT Vit Nam 31
2.3.1.1. Thc trng n quá hn 31
2.3.1.2. Nguyên nhân ri ro tín dng 33
2.3.2. Thc trng qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t ti NHPT
Vit Nam 38
2.3.2.1.C cu t chc qun lý ri ro tín dng ca NHPT Vit Nam 38
2.3.2.2. Xây dng vn bn ch đ, quy ch, quy trình th tc cp tín dng 41
2.3.2.3. Trong công tác thm đnh d án TDT 42
2.3.2.4. Chính sách cho vay d án TDT 43
2.3.2.5. H thng kim tra, kim soát tín dng ca NHPT. 43
2.3.2.6. Phân loi n và trích lp d phòng 44
2.3.2.7. Vn đ X lý ri ro 47
2.3.2.8. H thng thông tin qun lý ri ro tín dng 49
2.3.3. ánh giá thc trng qun lý ri ro tín dng đu t 49
2.3.3.1. Kt qu đt đc trong qun lý ri ro tín dng đu t 49
2.3.3.2. Hn ch trong qun lý ri ro tín dng đu t 50
2.3.3.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch trong qun lý ri ro tín dng đu t
54
KT LUN CHNG 2 55
CHNG 3: GII PHÁP QUN LÝ RI RO TRONG CHO VAY D ÁN
U T TI NGÂN HÀNG PHÁT TRIN VIT NAM. 56
3.1. Chin lc phát trin ca NHPT Vit Nam đn nm 2020 và tm nhìn
đn nm 2030 56
3.1.1. Mc tiêu tng quát 56
3.1.2. Mc tiêu c th 56
3.1.3. nh hng hot đng 57

3.2. Các gii pháp qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t ti
Ngân hàng Phát trin Vit Nam 60
3.2.1. Các gii pháp v c ch, chính sách 60
3.2.1.1. T chc b máy qun lý ri ro tín dng phù hp 60
3.2.1.2. Hoàn thin quy ch, S tay tín dng 62
3.2.1.3. iu chnh quy đnh v phân cp cho các Chi nhánh 63
3.2.2. Các gii pháp phòng nga RRTD 64
3.2.2.1. Nâng cao hiu qu đào to ngun nhân lc 64
3.2.2.2. Nâng cao cht lng công tác thu thp, lu tr, x lý thông tin và xây
dng h thng xp hng tín dng khách hàng 66
3.2.2.3. Nâng cao cht lng thm đnh d án và phân tích tín dng 68
3.2.2.4. Kim soát cht ch vic s dng vn vay 69
3.2.2.5. Hoàn thin và nâng cao cht lng công tác kim tra, kim soát ni
b 70
3.2.3. Gii pháp hn ch, bù đp tn tht và x lý khi xy ra RRTD 71
3.2.3.1. Nâng cao hiu qu công tác thm đnh tài sn bo đm và s dng
các công c bo him 71
3.2.3.2. Thc hin phân loi n 72
3.2.3.3 Nâng cao hiu qu x lý n có vn đ 73
3.3. Mt s kin ngh đi vi Chính ph và Ngân hàng Nhà nc 75
3.3.1. i vi Chính ph 75
3.3.2. i vi Ngân hàng Nhà nc 76
KT LUN CHNG 3 76
KT LUN 77
TÀI LIU THAM KHO
PH LC I
PH LC II
PH LC III

DANH MC CÁC T VIT TT


BTV Bo đm tin vay
CBTD Cán b tín dng
TPT u t phát trin
HTD Hp đng tín dng
KT-XH Kinh t - Xã hi
NHCS Ngân hàng Chính sách
NHPT Ngân hàng Phát trin
NHTM Ngân hàng Thng mi.
NHNN Ngân hàng Nhà nc
QLRR Qun lý ri ro
RRTD Ri ro tín dng
TDT Tín dng đu t
XLRR X lý ri ro

DANH MC CÁC BNG BIU, BIU  VÀ S 

1. Danh mc các bng biu
Bng 2.1. Quy mô cho vay TDT giai đon 2006-2013 26
Bng 2.2. D n cho vay theo ngành giai đon 2006-2013 30
Bng 2.3. N quá hn trong cho vay TDT ca NHPT Vit Nam 31
Bng 2.4. N xu TDT NHPT trong giai đon 2006-2013 33
Bng 2.5. Kt qu phân loi n TDT giai đon 2006-2008 45
Bng 2.6. Kt qu phân loi n TDT giai đon 2009-2013 46
Bng 2.7. Trích lp d phòng ri ro TDT giai đon 2006-2013 47
2. Danh mc các biu đ
Biu đ 2.1. Quy mô cho vay TDT giai đon 2006-2013 29
Biu đ 2.2. T l n quá cho vay TDT giai đon 2006-2013 32
3. Danh mc các s đ
S đ 2.1. C cu t chc b máy NHPT Vit Nam …………………………… 24
S đ 2.2. Mô hình t chc qun lý RRTD hin ti ca NHPT Vit Nam……… 38
S đ 3.1. B máy qun lý ri ro tín dng NHPT (đ xut) …………………… 62

1

M U
1. Lý do chn đ tài
Hot đng cho vay và thu hi n vay luôn là hot đng c bn và mang tính
sng còn ca bt k Ngân hàng, t chc tín dng nào. i vi Ngân hàng Phát trin
(NHPT) Vit Nam, hot đng cho vay vn tín dng đu t (TDT) ca Nhà nc là
hot đng ch yu, chim t l ln d n trong h thng và mang li ngun thu ln
nht cho ngân hàng. ây là mt kênh h tr vn cho các d án đu t phát trin
(TPT) ca các thành phn kinh t thuc các ngành, lnh vc, các vùng khó khn
và đc bit khó khn cn đc khuyn khích đu t và các chng trình kinh t ln
quan trng ca Nhà nc có tác dng vào vic chuyn dch c cu kinh t theo
hng công nghip hóa, hin đi hóa và góp phn quan trng trong vic phát trin
kinh t - xã hi (KT-XH) ca đt nc. Song, do tính cht đc thù nên đây cng là
mt hot đng cha đng rt nhiu ri ro và gây ra tn tht ln v tài chính cho
Ngân hàng.
Trong nhng nm qua, vn đ n xu ti NHPT cng đang tr thành mt mi
quan ngi ln, cn c t l n quá hn hin nay có th d đoán nu áp dng phng
pháp phân loi n theo tiêu chun quc t thì t l n xu thc t s cao hn rt
nhiu so vi con s đã công b. Do vy, cn phi gim thiu các thit hi phát sinh
ri ro tín dng (RRTD), phi kim soát RRTD mt cách bài bn và có hiu qu luôn
là mi quan tâm hàng đu ca NHPT. Trc nhng đòi hi cp thit ca tình hình

qun lý ri ro tín dng đu t hin nay, tôi đã chn đ tài: “Qun lý ri ro tín dng
trong cho vay d án đu t ti Ngân hàng Phát trin Vit Nam” làm đ tài
nghiên cu cho lun vn ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
Làm sáng t mt s vn đ c bn v c s lý lun ca qun lý ri ro tín
dng trong cho vay d án đu t.
Phân tích thc trng qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t ti
Ngân hàng Phát trin Vit Nam.
2

Trên c s lý lun và phân tích thc trng qun lý ri ro tín dng, t đó đa
ra mt s gii pháp và kin ngh qun lý ri ro trong cho vay d án đu t ca Ngân
hàng Phát trin Vit Nam, nhm hn ch và ngn nga ri ro tín dng, giúp gim
tình trng n xu và nguy c mt vn.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là h thng qun lý ri ro tín dng ca Ngân
hàng Phát trin Vit Nam.
Phm vi nghiên cu đ tài là s liu tng hp v hot đng cho vay các d án
đu t và chính sách qun lý ri ro tín dng đi vi các d án vay vn tín dng đu
t ti Ngân hàng Phát trin Vit Nam trong giai đon t nm 2006 đn nm 2013.
4. Phng pháp nghiên cu
 tài đc nghiên cu trên c s s dng các phng pháp thng kê s liu,
phân tích và tng hp, so sánh nhm lun gii các vn đ đc đt ra trong đ tài.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn mc lc, m đu, kt lun và tài liu tham kho thì lun vn
đc kt cu làm 3 chng nh sau:
Chng 1: Tng quan v qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu
t ti Ngân hàng Chính sách.
Chng 2: Thc trng qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t
ti Ngân hàng Phát trin Vit Nam.

Chng 3: Gii pháp qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t
ti Ngân hàng Phát trin Vit Nam.






3

CHNG 1:TNG QUAN V QUN LÝ RI RO TÍN DNG
TRONG CHO VAY D ÁN U T TI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH

1.1. Tng quan v cho vay d án đu t ti Ngân hàng Chính sách
1.1.1. Cho vay d án đu t ti Ngân hàng Chính sách
Cho vay d án đu t ti Ngân hàng chính sách (NHCS) là vic NHCS giao
cho ch đu t mt khon vn đ đu t vào d án TPT đc xác đnh trc trong
mt khong thi gian nht đnh trên nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
 đc vay vn, d án phi có phng án tài chính và phng án tr n
vn vay kh thi đc Ngân hàng thm đnh và chp thun (tr trng hp khon
vay do Nhà nc ch đnh). Mc vn và thi gian cho vay đi vi mi d án ph
thuc vào kt qu thm đnh ca c quan này, song nhìn chung các d án thng
đc vay vn vi khi lng ln và thi gian khá dài. Lãi sut cho vay TDT
thng đc xác đnh trên c s lãi sut u đãi do Nhà nc công b trong tng
thi k. Tài sn bo đm tin vay (BTV) ca d án vay vn TDT ch yu là tài
sn hình thành t vn vay.
1.1.2. D án vay vn TDT ti Ngân hàng Chính sách
D án đc vay vn tín dng đu t là các d án đu t thuc danh mc các
d án vay vn tín dng đu t đc ban hành kèm theo Ngh đnh quy đnh v tín
dng đu t và tín dng xut khu ca nhà nc trong tng thi k.

- T ngày 16 tháng 01 nm 2007 đn ngày 18 tháng 10 nm 2008: cho vay
theo danh mc ban hành kèm theo Ngh đnh s 151/2006/N-CP do Chính ph
ban hành ngày 20 tháng 12 nm 2006.
- T ngày 19 tháng 10 nm 2008 đn ngày 19 tháng 10 nm 2011: cho vay
theo danh mc ban hành kèm theo Ngh đnh s 106/2008/N-CP do Chính ph
ban hành ngày 19 tháng 9 nm 2008.
- T ngày 20 tháng 10 nm 2011 đn nay: cho vay theo danh mc ban hành
kèm theo Ngh đnh s 75/2011/N-CP do Chính ph ban hành ngày 30 tháng 8
nm 2011.
4

1.2. Ri ro tín dng đu t ca Ngân hàng Chính sách
1.2.1. Khái nim ri ro tín dng đu t
Theo iu 2, Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22 tháng 4 nm 2005
ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc (NHNN) Vit Nam: Ri ro tín dng trong hot
đng ngân hàng ca t chc tín dng là kh nng xy ra tn tht trong hot đng
ngân hàng ca t chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc không có kh
nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt.
i vi hot đng cho vay TDT, khách hàng phi thc hin rt nhiu ngha
v theo cam kt vi Ngân hàng: ngha v s dng vn đúng mc đích; ngha v
thc hin các bin pháp BTV; ngha v tr n (bao gm c n gc và n lãi);
ngha v cung cp thông tin cho ngân hàng trong quá trình vay vn; ngha v chp
hành s kim tra, giám sát
Trong các ngha v k trên ca ngi vay, ngha v quan trng nht là hoàn
tr đy đ c n gc và lãi vay cho Ngân hàng khi đn hn tr n theo các điu
khon đã cam kt. Tuy nhiên, trên thc t, không phi lúc nào ngi vay vn cng
có th thc hin đc ngha v tr n ca mình do nhiu nguyên nhân khác nhau,
trong đó thm chí có th bao gm c nguyên nhân t vic không thc hin các ngha
v khác đã cam kt vi Ngân hàng (s dng vn vay không đúng mc đích; không
thc hin đy đ các bin pháp BTV; không chp hành s kim tra, giám sát ca

Ngân hàng ).
Các trng hp ngi vay vi phm ngha v tr n có th là: không tr hoc
tr không đy đ n gc đn hn; Không tr hoc tr không đy đ n lãi đn hn;
Không tr hoc tr không đy đ n gc và lãi đn hn.
Trong nhng trng hp trên, nu ngi vay không th thu xp đ tin đ tr
n trong các k hn tip theo và Ngân hàng cng không th thu hi đ s n t mt
ngun nào khác (ví d, bo lãnh ca bên th ba cho ngi vay, hoc bán tài sn th
chp ca ngi vay ) thì s dn đn nhng tn tht cho Ngân hàng.
5

Vi nhng quan nim nh trên: Ri ro tín dng đu t là kh nng xy ra
tn tht do ngi vay vn TDT không thc hin, hoc không có kh nng thc
hin ngha v tr n ca mình theo điu khon đã cam kt vi Ngân hàng.
1.2.2. Nguyên nhân ca ri ro tín dng đu t
1.2.2.1. Ri ro do các nguyên nhân t phía khách hàng vay
“Là nguyên nhân ni ti ca mi khách hàng. Nh kh nng t ch tài chính
kém, nng lc điu hành yu, h thng qun tr kinh doanh không hiu qu, trình đ
qun lý ca khách hàng yu kém dn đn vic s dng vn vay kém hiu qu hoc
tht thoát, nh hng đn kh nng tr n. Cng có th do khách hàng thiu thin
chí trong vic tr n vay ngân hàng” Trn Huy Hoàng (2011,trang 204).
1.2.2.2. Ri ro do các nguyên nhân t phía ngân hàng cho vay
Là các nguyên nhân xut phát t chính bn thân ngân hàng. Nh chính sách
và quy trình cho vay cha cht ch, cha có quy trình qun lý ri ro hu hiu, cha
chú trng đn phân tích khách hàng, xp loi ri ro tín dng đ tính toán điu kin
vay và kh nng tr n. Cán b ngân hàng không chp hành nghiêm túc ch đ tín
dng và các điu kin cho vay. Nng lc d báo, phân tích thm đnh tín dng, phát
hin và x lý khon vay có vn đ ca Cán b tín dng (CBTD) còn rt yu, nht là
đi vi các ngành đòi hi hiu bit chuyên môn cao dn đn sai lm trong quyt
đnh cho vay. Mt khác, cng có th quyt đnh cho vay đúng đn nhng do thiu
kim tra kim soát sau khi cho vay dn đn khách hàng s dng vn sai mc đích

nhng ngân hàng không ngn chn kp thi. Thiu thông tin v khách hàng hay
thiu thông tin tín dng tin cy, kp thi, chính xác đ xem xét, phân tích trc khi
cp tín dng. Nng lc và phm cht đo đc ca mt s CBTD cha đ tm và vn
đ qun lý, s dng, đãi ng cán b ngân hàng cha tha đáng cng là nguyên nhân
dn đn RRTD cho ngân hàng.
1.2.2.3. Ri ro t các nguyên nhân khách quan
“Là nhng tác đng ngoài ý chí ca khách hàng và ngân hàng nh: thiên tai,
ha hon, do s thay đi ca các chính sách qun lý kinh t, điu chnh quy hoch
vùng, ngành, do hành lang pháp lý cha phù hp, do bin đng th trng trong và
6

ngoài nc, quan h cung cu hàng hóa thay đi… khin doanh nghip lâm vào tình
trng khó khn tài chính không th khc phc đc. T đó, doanh nghip dù cho có
thin chí nhng vn không th tr đc n ngân hàng” Trn Huy Hoàng (2011,trang
205).
1.2.3. c đim ca ri ro tín dng đu t
Cho vay TPT là mt trong nhng loi hình cho vay ca các ngân hàng, do
đó, Ri ro TDT ca NHCS cng mang nhng đc trng ca RRTD chung nh
sau:
- Ri ro TDT mang tính tt yu: RRTD luôn tn ti và gn lin vi hot
đng cp tín dng ca các ngân hàng. Chp nhn ri ro là tt yu trong hot đng
ngân hàng. Ngân hàng cn phi đánh giá các c hi da trên mi quan h ri ro-li
ích nhm đt đc nhng li ích xng đáng vi mc ri ro chp nhn.
- Ri ro TDT mang tính gián tip: Cho vay TDT thc cht là vic Ngân
hàng chuyn giao quyn s dng vn cho khách hàng trong mt khong thi gian
nht đnh đ đu t vào các d án TPT, do đó ri ro ca hot đng cho vay TDT
xy ra trc ht là trong quá trình s dng vn ca khách hàng. Biu hin ca đc
đim này trong thc t là Ngân hàng thng bit sau, bit không đy đ hoc không
chính xác v nhng khó khn, tht bi trong quá trình đu t và vn hành d án ca
khách hàng.

- Ri ro TDT có tính đa dng và phc tp: c đim này biu hin  s đa
dng, phc tp ca ngun gc phát sinh ri ro, loi hình ri ro cng nh nhng hu
qu do ri ro TDT gây.
Bên cnh đc đim vn có ca RRTD trong hot đng ngân hàng nói chung,
ri ro TDT còn mang trong mình nhng đc đim riêng gn lin vi các đc trng
TDT ca NHCS nh:
- Ri ro TDT mang tính nhy cm và d phát sinh: Vi đc thù là mt ngân
hàng chính sách thuc s hu ca Nhà nc, Ngân hàng chu nhiu s can thip
trong điu hành hot đng, đc bit là cho vay theo ch đnh ca Chính ph. Vic
cho vay theo ch đnh ca Chính ph s làm cho ngân hàng ny sinh tâm lý  li,
7

trông ch vào ý kin ch đo ca Chính ph, thiu s ch đng trong quyt đnh cp
tín dng. Bên cnh đó, ngân hàng cng không có đ nhng thông tin cn thit v
khách hàng, v d án vay vn nên không th thm đnh chính xác đc các khon
cp tín dng ca mình. i vi các khách hàng vay vn, đc s bo lãnh ca
Chính ph nên cng có tâm lý  li, dn đn chây  trong vic tr n vay. T đó,
nh hng đn cht lng tín dng và nguy c ri ro tín dng s xut hin là rt
ln. Ngoài ra, đi tng vay vn ca NHCS tp trung vào mt s lnh vc nht đnh
và trên các đa bàn có điu kin kinh t khó khn hoc đc bit khó khn. Do tính
cht đc thù ca TDT nên phn ln các d án vay vn ti NHCS có tng mc đu
t, s vn vay ln, thi gian đu t và thu hi vn kéo dài. Do vy, mc đ tp
trung vn ca NHCS rt cao và cha đng nhiu ri ro do khó tin hành đa dng
hóa, ngoài ra, thi gian cho vay dài cng làm tng mc đ ri ro tín dng ca
NHCS.
Ri ro TDT xy ra thng gp khó khn trong khâu x lý: Các ch đu t
khi vay vn TDT ti NHCS đc dùng tài sn hình thành t vn vay đ bo đm
tin vay.

Tài sn hình thành t vn vay không đ điu kin bo đm tin vay, ch

đu t phi s dng tài sn hp pháp khác đ bo đm tin vay vi giá tr ti thiu
bng 15% tng mc vn vay, so vi mc cho vay ti Ngân hàng thng mi
(NHTM) ch ti đa bng 70% giá tr tài sn th chp, thì mc bo đm ti NHCS là
rt thp, hn na, giá tr tài sn hình thành t vn vay cha hình thành, còn nm 
tng lai thng có tính thanh khon thp.
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá ri ro tín dng đu t
- T l n quá hn:
N quá hn là ch tiêu c bn phn ánh ri ro tín dng. N quá hn là kt qu
ca mi quan h không hoàn ho, trc ht nó vi phm đc trng c bn ca tín
dng là tính thi hn, sau na là nó có th dn đn s vi phm đc trng th hai ca
tín dng là tính hoàn tr đy đ, gây nên s đ v lòng tin ca ngi cp tín dng
đi vi ngi nhn tín dng. N quá hn s phát sinh khi đn thi hn tr n theo
cam kt, ngi vay không có kh nng tr n đc mt phn hay toàn b khon vay
8

cho ngi cho vay. Nh vy, n quá hn ch đn thun là các khon n mà khách
hàng không thc hin đúng ngha v tr n, c th  đây là v mt thi gian và
không đc c cu li các khon n. Lúc đó, toàn b s d n gc s b chuyn
sang n quá hn. N quá hn có th đc xác đnh ti mi thi đim qua h thng
s sách chng t và h s tín dng ti ngân hàng.
N quá hn đc phn ánh qua 2 ch tiêu sau:
T l n quá hn = D n quá hn/Tng d n cho vay x 100%
T l khách hàng có n quá hn = S khách hàng có n quá hn/Tng s
khách hàng có d n x 100%
Nu ngân hàng có ch tiêu n quá hn và s khách hàng có n quá hn ln thì
ngân hàng đó đang có mc ri ro cao và ngc li.
- T l n xu:
N xu chính là các khon tin cho khách hàng vay, mà không th thu hi
đc do doanh nghip đó làm n thua l hoc phá sn, n phi tr tng, doanh
nghip mt kh nng thanh toán. Thi gian n tn đng khá lâu, có th kéo dài trên

mt nm hoc lâu hn na và rt khó gii quyt.
nh ngha n xu theo quyt đnh 493/2005/Q- NHNN ngày 22/04/2005
ca Ngân hàng Nhà nc nh sau: N xu đc phân vào n nhóm 3 (di chun),
n nhóm 4 (nghi ng), n nhóm 5 (kh nng mt vn). Tuy nhiên, ta có th tóm
lc li n xu là các khon n quá hn tr lãi hoc vn gc trên 90 ngày. T l n
xu đo lng cht lng tín dng, t s này thp chng t rng cht lng nghip
v tín dng ca ngân hàng cao.
T l n xu = N xu/Tng d n cho vay x 100%
- D phòng ri ro tín dng:
D phòng ri ro đánh giá kh nng chi tr ca ngân hàng khi ri ro xy ra.
Khi ngân hàng phi s dng qu d phòng điu đó cho thy ngân hàng đang gp
phi tình trng ri ro mt vn, do đó, d phòng ri ro là mt ch tiêu phn ánh tình
trng ri ro mt vn.
T l d phòng RRTD = D phòng RRTD đc trích lp/ Tng d n cho k
9

báo cáo x 100%
H s kh nng bù đp các khon cho vay b mt = D phòng RRTD đc
trích lp/D n b xóa x 100%
H s kh nng bù đp RRTD = D phòng RRTD đc trích lp/N quá hn
khó đòi x 100%
1.2.5. im khác bit gia ri ro TDT ca NHCS vi ri ro tín dng NHTM
- Kh nng xy ra ri ro ca TDT ca NHCS cao hn các NHTM vì đi
tng cho vay là nhng d án tim n ri ro cao hn và là nhng đi tng mà
NHTM không mun cho vay.
- Nhng tn tht khi ri ro xy ra: i vi tín dng NHTM, ri ro xy ra s
làm gim li nhun ca Ngân hàng, có th dn đn tình trng thua l và thm chí
dn đn tình trng phá sn. Còn đi vi TDT ca NHCS, không vì mc đích li
nhun nên khi ri ro xy ra s làm cho ngun vn cho vay b thu hp, nh hng
đn s điu tit v mô ca Nhà nc. Nu ri ro xy ra liên tc trong nhiu nm s

nh hng đn c cu thu chi Ngân sách Nhà nc, nh hng đn ngun vay n
và vin tr nc ngoài.
- V vic trích lp d phòng đ x lý ri ro. i vi NHTM vic trích lp
qu d phòng cn c vào các nhóm n vi t l nh sau: nhóm 1 là 0%, nhóm 2 là
5%, nhóm 3 là 20%, nhóm 4 là 50% và nhóm 5 là 100%. Trong khi đó TDT ca
NHCS vic trích lp qu d phòng ri ro hàng nm là ti đa bng 0,5% trên d n
bình quân cho vay TDT.
- Kh nng x lý tài sn đm bo đ thu hi n vay ca chính sách tín dng
ca NHTM cao hn TDT ca NHCS.
1.3. Qun lý ri ro tín dng trong cho vay d án đu t ca NHCS
1.3.1. Khái nim qun lý ri ro TDT
Qun lý ri ro tín dng là vic ngân hàng tng cng các bin pháp phòng
nga, hn ch và gim thp n quá hn, n xu trong kinh doanh tín dng, nhm
tng doanh thu tín dng, gim thp chi phí bù đp ri ro, nhm đt đc hiu qu
trong kinh doanh tín dng.
10

Qun lý ri ro tín dng là quá trình xây dng và thc thi các chin lc,
chính sách qun lý và kinh doanh tín dng nhm ti đa hóa li nhun trong phm vi
mc ri ro có th chp nhn.
Vi các nhn đnh trên kt hp vi khái nim ri ro tín dng đu t có th
đnh ngha: Qun lý ri ro TDT là quá trình s dng mt h thng bin pháp
nhm gim thiu đn mc chp nhn đc nhng tn tht v tài sn, thu nhp do
ngi vay vn TDT không thc hin, hoc không có kh nng thc hin ngha v
ca mình theo điu khon đã cam kt vi Ngân hàng.
1.3.2. S cn thit qun lý ri ro tín dng đu t
Trong cho vay TDT ca NHCS, qun lý RRTD là mt vic làm cn thit,
bt ngun t nhng lý do c bn sau đây:
Mt là, xut phát t đc tính ri ro cao ca hot đng cho vay TDT
RRTD luôn là yu t gn lin vi mi hot đng đu t và cho vay, do đó

Ngân hàng ch có th tìm cách qun lý RRTD ch không th chi b RRTD. Hn
na, so vi các loi cho vay khác thì hot đng cho vay TDT ca NHCS li có
mc ri ro cao hn hn. Do đó, NHCS đc bit chú trng đn qun lý RRTD đ hn
ch đn mc ti đa nhng thit hi do các yu t bt n trong hot đng TDT gây
ra, nhm nâng cao cht lng cho vay TDT.

Hai là, xut phát t v trí, vai trò ca hot đng cho vay TDT
Nhim v c bn ca NHCS là thc hin chính sách TDT.  thc hin
đc nhim v này, NHCS đc phép trin khai các nghip v khác nhau (cho vay
TDT, bo lãnh TDT, h tr sau đu t ). Tuy nhiên, trong các nghip v nói
trên thì cho vay TDT thng là hot đng ch yu và mang li thu nhp ln nht
cho Ngân hàng. Tin lãi cho vay TDT luôn chim t trng ln trong tng thu nhp
hàng nm. ây chính là ngun tài chính đ Ngân hàng trang tri các chi phí nhm
đm bo hot đng thng xuyên. Do đó, đng  góc đ vi mô thì NHCS phi qun
lý ri ro (QLRR) TDT nhm duy trì s tn ti ca mình.
Còn xét trên góc đ v mô, hot đng cho vay TDT ca NHCS là mt kênh
cung ng vn ln ca nn kinh t. Ngun vn t hot đng cho vay TDT ca
11

NHCS chim t trng ln trong tng vn đu t toàn xã hi cng nh vn đu t t
khu vc Nhà nc và có vai trò quan trng trong vic đáp ng nhu cu vn cho
TDT. Do đó QLRR TDT là vic làm cn thit đ NHCS nâng cao cht lng tín
dng, đa hot đng cho vay TDT tr thành mt kênh cung ng vn không ch
ln mà còn là mt kênh cung ng vn hiu qu đi vi nn kinh t. ng thi
QLRR TDT cng là đ đm bo s thành công ca chính sách TDT ca Nhà
nc và khng đnh s cn thit tn ti NHCS trong h thng các t chc tài chính -
tín dng mi quc gia.
Ba là, xut phát t s nguy him ca ri ro TDT
Các ngân hàng phi đi mt vi rt nhiu ri ro, không ch là RRTD mà còn
nhiu loi ri ro khác (ri ro lãi sut, ri ro hi đoái, ri ro thanh khon ). Trong

nhng ri ro mà các ngân hàng phi đi mt thì RRTD là ri ro c bn nht, gây tn
tht nhiu nht cho ngân hàng, đng thi li có quan h cht ch và là nguyên nhân
dn đn nhiu loi ri ro khác, mà trong đó nguy him nht là ri ro thanh khon.
i vi NHCS, s nguy him ca ri ro TDT nhìn chung cng không có
gì khác bit so vi RRTD ca các ngân hàng khác. Vì cho đn nay cp tín dng
di hình thc cho vay TDT vn là nghip v c bn và mang li thu nhp chính
cho NHCS, nên d dàng nhn thy ri ro TDT là ri ro gây tn tht ln nht đi
vi NHCS. Nhng nguy him hn, bn thân ri ro TDT còn là nguyên nhân gây
ra ri ro thanh khon cho NHCS.
1.3.3. Quy trình qun lý ri ro tín dng
 Nhn din ri ro tín dng:
Nhn din ri ro là vic xác đnh các loi ri ro mà Ngân hàng có th gp
phi trong cho vay TDT thông qua vic xác đnh liên tc, có h thng nhm theo
dõi, xem xét, nghiên cu môi trng hot đng và quy trình cho vay đ thng kê
các dng ri ro tín dng, xác đnh nguyên nhân gây ra ri ro trong tng thi k và
d báo đc nhng nguyên nhân tim n có th gây ra ri ro tín dng.
 nhn din ri ro, Ngân hàng phi lp các bng lit kê tt c các dng ri
ro đã, đang và s có th xut hin bng các phng pháp nh lp bng câu hi
12

nghiên cu, tin hành điu tra, phân tích các h s d án tín dng đu t, đc bit
điu tra các h s d án đã có vn đ.
Công tác nhn din RRTD ch yu thc hin thông qua:
- Tip xúc khách hàng.
- Phân tích các báo cáo tài chính ca khách hàng, phân tích h s đ ngh vay
vn.
- Thông qua thm đnh thc t.
 Lng hóa và đánh giá ri ro tín dng
Lng hóa và đánh giá ri ro tín dng là xác đnh mc ri ro trên c s các
ch tiêu đnh tính và đnh lng, làm cn c đ xác đnh gii hn tín dng ti đa cho

mt khách hàng. Ngoài ra, lng hóa ri ro tín dng còn là vic tính toán mc đ
nguy him ca mi loi ri ro trong cho vay TDT đ t đó xác đnh đc th t
u tiên trong vic đánh giá và kim soát đi vi tng loi ri ro.
Mt vài mô hình dùng đ lng hóa ri ro tín dng:
- Mô hình 6C:
Mô hình 6C gm: T cách ngi vay (Character); Nng lc ca ngi vay
(Capacity); Thu nhp ca ngi vay (Cash); Tài sn bo đm (Collateral); Các điu
kin (Conditions) và Kim soát (Control).
ây là mô hình khá ph bin đang đc thc hin ti các ngân hàng ti Vit
Nam, bi l mô hình này có nhiu li th và khá phù hp vi các ngân hàng trong
điu kin Vit Nam hin nay, c th là:
+ Tn dng đc kinh nghim và kin thc chuyên sâu ca các CBTD, các
chuyên gia tài chính đ phân tích các ch tiêu tài chính. Vic phân tích da trên
công ngh đn gin, h thng lu tr n đnh, s dng h s sn có.
+ ây là mô hình tng đi đn gin, song hn ch ca mô hình này là có
ph thuc vào mc đ chính xác ca ngun thông tin thu nhp, kh nng d báo
cng nh trình đ phân tích, đánh giá ca nhân viên tín dng.
13

+ Vì đây là mô hình đn gin nên ngân hàng ch cn có mt đi ng cán b
tín dng tng đi tt cùng vi mt h thng thông tin qun lý cp nht là có th
thc hin đc.
- Mô hình chm đim:
Các ch tiêu tài chính: Các ch tiêu tài chính mà các CBTD thng đc s
dng đ đánh giá khách hàng vay vn ca mình bao gm:
+ Các t s thanh khon đ đo lng kh nng thanh toán n ca doanh
nghip.
+ Các ch tiêu v hiu qu hot đng đ đo lng mc đ hiu qu trong vic
s dng tài sn ca doanh nghip.
+ Các ch s đòn by tài chính đ đo lng mc đ s dng n đ tài tr cho

hot đng ca doanh nghip.
+ Các ch tiêu kh nng sinh li đ đo lng kh nng sinh li ca doanh
nghip.
Các ch tiêu phi tài chính: các ch tiêu phi tài chính đc thu thp t các
ngun thông tin trong và ngoài doanh nghip nh lnh vc hot đng kinh doanh,
uy tín trong quan h vi các t chc tín dng, kh nng tr n t lu chuyn tin t,
trình đ qun lý ca các nhà lãnh đo doanh nghip.
- Mô hình “đim s Z” ca E. I. Altman
Mô hình này dùng đ đánh giá ri ro ca tng khon vay riêng l thông qua
công thc: Z = 1,2X1 + 1,4X2 + 3,3X3 + 0,6X4 + 1,0X5
Trong đó: X1 là t s “vn lu đng ròng/tng tài sn”; X2 là t s “li
nhun gi li/tng tài sn”; X3 là t s “li nhun trc thu và lãi vay
(EBIT)/tng tài sn”; X4 là t s “th giá c phiu/giá tr ghi s ca n dài hn”; X5
là t s “doanh thu/tng tài sn”. Theo mô hình này, giá tr ca Z càng cao cho thy
xác sut v n ca khách hàng càng thp, và bt k công ty nào có Z < 1,81 phi
đc xp vào nhóm có nguy c RRTD cao.
- Mô hình xp hng ca Moody
’
s và Standard & Poor
’
s:
14

Ri ro tín dng thng đc th hin bng vic xp hng trái phiu và khon
cho vay. Vic thc hin này đc thc hin bng mt s dch v xp hng, trong đó
có Moody
’
s và Standard & Poor
’
s là nhng dch v tt nht. i vi Moody

’
s xp
hng cao nht t Aaa, vi Standard & Poor
’
s cao nht là AAA. Sau đó xp hng
gim dn t Aa, A, Baa, Ba, B… (Moody
’
s) và AA, A, BBB, BB, B, …( Standard
& Poor
’
s)
 Kim soát ri ro tín dng
Kim soát ri ro tín dng là vic s dng các bin pháp, k thut, công c,
chin lc và nhng quá trình nhm bin đi ri ro ca mt t chc tín dng thông
qua vic ngn nga, gim thiu bng cách kim soát tn sut và mc đ ca ri ro.
Cn c vào mc đ ri ro đã đc tính toán, các h s an toàn tài chính và
kh nng chp nhn ri ro mà có nhng bin pháp phòng chng khác nhau nhm
làm gim mc đ thit hi. Các bin pháp bao gm: ngn nga ri ro bng cách thu
nhp thêm thông tin đ có th ra quyt đnh cho vay đúng đn nhm gim thiu ri
ro, phòng nga bng cách yêu cu ngi vay thc hin BTV  mc cao hn;
Chuyn hoc san s gánh nng ri ro cho các ch th khác có kh nng chu đng
thông qua vic mua bo him tín dng, cho vay đng tài tr, bo lãnh ca bên th
ba hoc bán li khon n có ri ro cho mt trung gian tài chính khác; Phân tán ri ro
thông qua vic đa dng hóa hot đng cho vay TDT.
1.3.4. Ni dung qun lý ri ro TDT
- C cu t chc hot đng tín dng và c cu qun lý giám sát ri ro tín
dng ca ngân hàng: đây là mt trong nhng ni dung quan trng ca qun lý ri ro
tín dng. Các c cu này đc xây dng theo nguyên tc: phân đnh rõ chc nng,
nhim v, quyn hn, trách nhim ca các đn v, cá nhân có liên quan trong quá
trình cp tín dng cng nh qun lý giám sát ri ro tín dng.

- Xây dng vn bn ch đ, quy ch, quy trình th tc cp tín dng: mt
trong nhng nguyên nhân quan trng làm phát sinh ri ro tín dng thuc v ch
quan ca ngân hàng là vic xây dng h thng chính sách, ch đ, quy ch, quy
trình, th tc cp tín dng thiu đng b, không tuân th các quy đnh ca pháp lut
15

hoc quá thông thoáng, không cht ch. Xây dng vn bn ch đ, quy ch, quy
trình, th tc cp tín dng mt cách hp lý s giúp cho công tác qun lý tín dng
đc thng nht, khoa hc.
- Xây dng chính sách cho vay đu t: nhm qun lý hiu qu vic cho vay
vn TDT trên nguyên tc bo toàn và phát trin vn, gim thiu ri ro tín dng,
đm bo đúng đnh hng khuyn khích đu t ca Chính ph và chin lc phát
trin ca NHPT thì ngân hàng phi xây dng đc mt chính sách tín dng nht
quán, hp lý và phù hp vi đc đim ca ngân hàng gm các ni dung sau:
+ Xác đnh đi tng cho vay: điu kin vay vn đi vi d án và ch đu
t.
+ Xác đnh điu kin tín dng nh thi hn cho vay, thi hn ân hn, thi
hn tr n, k hn tr n, thi đim bt đu tr n, mc vn vay, mc đích s dng
vn vay, đng tin cho vay và tr n, lãi sut cho vay.
+ Quy đnh v tài sn đm bo tin vay.
+ Xây dng chính sách khách hàng nh chính sách v tip cn khách hàng,
chính sách v giao tip ng x vi khách hàng, chính sách v dch v t vn và
chm sóc khách hàng.
- H thng kim tra, kim soát tín dng: h thng này s kim tra vic tuân
th các c ch, quy ch, quy trình nghip v và các quy đnh ca pháp lut trong
hot đng tín dng nhm phát hin ra nhng sai sót trong quá trình thc hin tín
dng, t đó có th giúp ngn nga ri ro có th xy ra. B phn kim tra kim soát
tín dng phi đc xây dng đc lp vi b phn thm đnh cho vay đ bo đm
tính khách quan và chính xác trong quá trình kim tra tín dng và phi thc hin
mt cách thng xuyên, liên tc.

- Trích lp d phòng và x lý ri ro tín dng: vic thng xuyên thc hin
phân loi n, trích lp d phòng và x lý ri ro tín dng nhm ch đng x lý ri ro
(XLRR) xy ra, làm lành mnh hóa tình hình tài chính ca ngân hàng.
- H thng thông tin qun lý ri ro tín dng: H thng thông tin ri ro tín
dng đc xây dng đ đm bo cung cp thông tin, c s d liu v hot đng tín
16

dng mt cách đy đ, rõ ràng, chính xác và thng xuyên cp nht nhm giúp cho
vic qun lý hot hng tín dng mt cách có hiu qu, hn ch các tn tht do tình
trng thiu thông tin gây ra.
1.4. Các nguyên tc qun lý ri ro tín dng theo Basel
y ban Basel đã ban hành 17 nguyên tc v qun lý n xu mà thc cht là
đa các nguyên tc trong qun lý ri ro tín dng, đm bo tính hiu qu và an toàn
trong hot đng cp tín dng. Các nguyên tc này tp trung vào các ni dung c bn
sau đây:
Xây dng môi trng tín dng thích hp (3 nguyên tc): trong ni dung này,
y ban Basel yêu cu Hi đng qun lý phi thc hin phê duyt đnh k chính
sách ri ro tín dng, xem xét ri ro tín dng và xây dng mt chin lc xuyên sut
trong hot đng ca ngân hàng ( t l n xu, mc đ chp nhn ri ro …) Trên c
s này, Tng giám đc có trách nhim thc thi các đnh hng này và phát trin các
chính sách, th tc nhm phát hin, đo lng và c danh mc đu t. Các ngân hàng
cn xác đnh và qun lý ri ro tín dng trong mi hot đng ca mình.
Thc hin cp tín dng lành mnh (4 nguyên tc): Ngân hàng cn xác đnh
rõ ràng các tiêu chí cp tín dng lành mnh ( th trng mc tiêu, đi tng khách
hàng, điu khon và điu kin cp tín dng…). Ngân hàng cn xây dng các hn
mc tín dng cho tng loi khách hàng vay vn và nhóm khách hàng vay vn đ to
ra các loi hình ri ro tín dng khác nhau nhng có th so sánh và theo dõi đc
trên c s xp hng tín dng ni b đi vi khách hàng trong các lnh vc, ngành
ngh khác nhau. Ngân hàng phi có quy trình rõ ràng trong phê duyt tín dng, các
sa đi tín dng vi s tham gia ca các b phn tip th, b phn phân tích tín

dng và b phn phê duyt tín dng cng nh trách nhim rch ròi ca các b phn
tham gia, đng thi, cn phát trin đi ng nhân viên qun lý ri ro tín dng có kinh
nghim, kin thc nhm đa ra các nhn đnh thn trng trong vic đánh giá, phê
duyt và qun lý r ro tín dng. Vic cp tín dng cn đc thc hin trên c s
giao dch công bng gia các bên, đc bit, cn có s cn trng và đánh giá hp lý
đi vi các khon tín dng cp cho các khách hàng có quan h.