1
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
LÂM TRÚC LY
GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V
TH THANH TOÁN TI CÁC CHI NHÁNH
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN ậ KHU VC THÀNH
PH H CHÍ MINH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.H CHÍ MINH ậ NMă2014
2
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s kinh t “Gii pháp phát trin dch v th
thanh toán ti các chi nhánh ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn khu
vc Tp.HCM” là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu trong lun vn có
ngun gc rõ ràng và đáng tin cy.
Ngiăcamăđoan
Lâm Trúc Ly
3
DANH MC T VIT TT
1
ACB
: Ngân hàng TMCP Á Châu
2
Agribank
: Ngân hàng Nông nghip Và Phát trin Nông thôn Vit Nam
3
ATM
: Automatic Teller Machine: Máy rút tin t đng
4
BIDV
: Ngân hàng TMCP u t Và Phát trin Vit Nam
5
VCNT
: n v chp nhn th
6
EDC
: Electronic Data Capture – Thit b đc th đin t
7
Eximbank
: Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
8
IPCAS
: H thng thanh toán và k toán khách hàng ca Agribank.
9
NHNN
: Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
10
NHTM
: Ngân hàng thng mi
11
PIN
: Personal Identification Number - Mã s cá nhân
12
POS
: Point Of Sale - Máy cà th
13
Techcombank
: Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
14
Vietcombank
: Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
15
Vietinbank
: Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
16
VPSP
: Ngân hàng Chính sách Xã hi Vit Nam
4
DANH MC BIUă
Biu đ 2.1: Tng s lng th Agribank phát hành giai đon 2009-2013 23
Biu đ 2.2: Th phn th phát hành nm 2013 24
Biu đ 2.3: S lng máy ATM và EDC giai đon 2009-2013 25
Biu đ 2.4: Th phn ATM nm 2013 25
Biu đ 2.5: Th phn EDC nm 2013 25
Biu đ 2.6: Doanh s s dng và doanh s thanh toán th Agribank qua các nm 26
Biu đ 2.7: Doanh thu dch v th ca h thng Agribank giai đon 2008-2013 27
Biu đ 2.8: S lng th phát hành ti các chi nhánh Agribank khu vc TPHCM
qua các nm 28
Biu đ 2.9: T trng s lng th phát hành gia các khu vc trong h thng
Agribank 28
Biu đ 2.10: C cu th phát hành ti khu vc TP.HCM nm 2013 29
Biu đ 2.11: Doanh s s dng và doanh s thanh toán th các chi nhánh Agribank
khu vc TP.HCM qua các nm 30
Biu đ 2.12: T trng các loi phí thu đc trong tng thu dch v th ti Agribank
khu vc TP.HCM nm 2013 32
Biu đ 2.13: Lãi sut th tín dng ti mt s ngân hàng thi đim tháng 12/2013 49
Biu đ 2.14: S lng và giá tr giao dch tra soát khiu ni ti Agribank qua các
nm 51
5
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: C cu th phát hành ti các chi nhánh Agribank khu vc TPHCM qua
các nm 29
Bng 2.2: Doanh thu dch v th ti các chi nhánh Agribank khu vc TP.HCM qua
các nm 31
Bng 2.3: Giá tr trung bình ca các bin qua kho sát 42
Bng 2.4: Giá tr trung bình các nhân t trong bin X
1
42
Bng 2.5: Giá tr trung bình các nhân t trong bin X
2
43
Bng 2.6: Giá tr trung bình các nhân t trong bin X
3
43
6
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BIUă
DANH MC BNG BIU
M U 1
Chngă1.ăTNG QUAN V DCH V TH THANH TOÁN VÀ CÁC NHÂN
T NHă HNGăN S PHÁT TRIN DCH V TH THANH TOÁN
TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1 Tng quan v dch v th thanh toán caăngơnăhƠngăthngămi 3
1.1.1Khái nim th thanh toán 3
1.1.2 Phân loi th thanh toán 3
1.1.2.1 Phân loi theo công ngh sn xut 3
1.1.2.2 Phân loi theo tính cht thanh toán ca ch th 3
1.1.2.3 Phân loi theo ch th phát hành 4
1.1.2.4 Phân loi theo phm vi s dng 4
1.1.3 Li ích ca vic phát trin dch v th thanh toán 4
1.1.3.1 i vi kinh t xã hi 4
1.1.3.2 i vi ch th 5
1.1.3.3 i vi ngân hàng 6
1.1.3.4 i vi VCNT 6
1.1.4 Nhng ri ro trong hot đng kinh doanh th thanh toán 7
1.1.4.1 Ri ro đi vi ngân hàng phát hành th 7
1.1.4.2 Ri ro đi vi ngân hàng thanh toán 7
1.1.4.3 Ri ro đi vi VCNT 7
1.1.4.4 Ri ro đi vi ch th 8
7
1.1.4.5 Các loi ri ro khác 8
1.2 Các nhân t nhăhngăđn s phát trin dch v th thanh toán 9
1.2.1 Các nhân t khách quan 9
1.2.1.1 S phát trin kinh t 9
1.2.1.2 Thói quen s dng tin mt ca ngi dân 9
1.2.1.3 Trình đ dân trí 9
1.2.1.4 Môi trng cnh tranh 9
1.2.2 Nhân t ch quan 10
1.2.2.1 Mc đ đu t vào dch v th 10
1.2.2.2 Marketing 10
1.2.2.3 Ngun nhân lc 10
1.3 Các ch tiêuăđánhăgiá s phát trin dch v th thanh toán 11
1.3.1 S hài lòng ca khách hàng 11
1.3.2 S lng khách hàng và th phn 11
1.3.3 Kh nng to li nhun cho ngân hàng 11
1.3.4 Mi quan h gia s phát trin dch v th thanh toán và s hài lòng ca
khách hàng 11
1.4 Kinh nghim phát trin dch v th thanh toán ca mt s nc trên th
gii 12
1.4.1 Th trng th Thái Lan 12
1.4.2 Th trng th M 14
1.5 Mô hình nghiên cu 15
1.5.1 Mô hình SERVQUAL 15
1.5.2 Thang đo 18
KT LUNăCHNGă1 21
Chngă2ăTHC TRNG PHÁT TRIN DCH V TH THANH TOÁN TI
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM
VÀ CÁC CHI NHÁNH KHU VC TP.HCM
8
2.1 Lch s hình thành và phát trin th thanh toán ti Vit Nam và Th trng
th VităNamănmă2013 22
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin th thanh toán ti Vit Nam 22
2.1.2 Th trng th Vit Nam nm 2013 22
2.2 Kt qu kinh doanh dch v th thanh toán ti Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn Vit Nam (Agribank) 23
2.2.1 Gii thiu Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
(AGRIBANK) 23
2.2.2 S lng khách hàng và th phn 23
2.2.2.1 Hot đng phát hành th ca Agribank 23
2.2.2.2 S lng máy ATM và POS 24
2.2.2.3 Doanh s s dng và doanh s thanh toán th 25
2.2.3 Kh nng to li nhun cho ngân hàng - Doanh thu t nghip v th 26
2.3 Kt qu phát trin dch v th thanh toán ti các chi nhánh Ngân hàng
Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam (Agribank) - khu vc
TP.HCM 27
2.3.1 S lng khách hàng và th phn 27
2.3.2 Kh nng to li nhun cho ngân hàng - Doanh thu t nghip v th 31
2.3.3 S hài lòng ca khách hàng khi s dng dch v th ti các chi nhánh Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn khu vc TP.HCM 32
2.4 Nhng thành tu và hn ch khi phát trin dch v th thanh toán ti h
thng Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn và các chi nhánh khu
vc TP.HCM 44
2.4.1 Danh mc các sn phm th thanh toán ca Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn 44
2.4.2 Hot đng nghiên cu th trng và xác đnh đi tng khách hàng 46
2.4.3 Công tác phát trin các dch v tin ích thông qua tài khon th 47
2.4.4 Công tác phát hành và thanh toán th 48
2.4.4.1 Công tác phát hành th 48
9
2.4.4.2 Công tác qun lý thanh toán th 50
2.4.5 Nhng ri ro liên quan đn vic s dng dch v th ti Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn và công tác tra soát, gii quyt khiu ni 51
2.4.6 Công tác Marketing, tuyên truyn qung bá 53
2.4.7 Kênh phân phi 55
2.4.8 Dch v sau bán hàng 55
2.4.9 Mt s khó khn khi phát trin dch v th thanh toán ti Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn nói chung và khu vc TP.HCM nói riêng 56
2.4.9.1 Môi trng kinh t xã hi 56
2.4.9.2 Môi trng pháp lý 57
2.4.9.3 S cnh tranh gay gt gia các ngân hàng 58
KT LUNăCHNGă2 59
CHNGă3:ăMT S GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V TH THANH
TOÁN TI CÁC CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM KHU VC TP.HCM
3.1ănhăhng phát trin dch v th thanh toán ca Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn đnănmă2020 60
3.1.1 Xu hng phát trin th thanh toán 60
3.1.2 nh hng phát trin th ngân hàng giai đon 2014-2020 62
3.2 Mt s gii pháp phát trin hotă đng thanh toán th ti các chi nhánh
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn khu vc TP.HCM 63
3.2.1 Tng cng hot đng nghiên cu th trng và xác đnh đi tng khách
hàng 63
3.2.2 Xây dng chin lc Marketing c th 64
3.2.3 Tng cng công tác phòng nga ri ro trong nghip v th 65
3.2.4 Phát trin, nâng cp mng li máy ATM và POS 66
3.2.5 n gin hóa các th tc gii quyt khiu ni, thc mc ca khách hàng 68
3.2.6 Nâng cao cht lng ngun nhân lc 69
3.2.7 Tng cng công tác hu mãi dch v th thanh toán 70
10
3.3 Mt s kin ngh nhm phát trin dch v th thanh toán 71
3.3.1 i vi Nhà nc 71
3.3.2 i vi Ngân hàng Nhà nc 72
3.3.3 i vi hip hi th Vit Nam 72
3.3.4 i vi Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 73
3.3.4.1 a dng hóa các sn phm th thanh toán 73
3.3.4.2Phát trin các dch v tin ích thông qua tài khon th 73
3.3.4.3 Xây dng chin lc giá c hp lý 74
3.3.4.4 Phát trin các kênh phân phi mi 75
3.3.4.5 Mt s kin ngh khác 76
KT LUNăCHNGă3 77
KT LUN 78
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
1
PHN M U
1. Lý do chnăđ tài
Xu th toàn cu hóa đem đn nhiu c hi và thách thc đi vi mi hot
đng dch v ca ngành tài chính ngân hàng. Dch v th thanh toán là mt trong
nhng lnh vc kinh doanh va đem li ngun thu nhp đáng k cho các ngân hàng
va mang li hiu qu chung cho toàn xã hi. Các sn phm dch v th vi tính
chun hóa, quc t cao, u th v thi gian thanh toán, tính an toàn, hiu qu s
dng và phm vi thanh toán rng, đã tr thành phng tin thanh toán vn minh
hin đi, gn lin vi s phát trin công ngh ca th gii. Vì vy, phát trin dch v
th thanh toán là tt yu khách quan ca xu th liên kt toàn cu; thc hin đa dng
hóa sn phm dch v và hin đi hóa công ngh ngân hàng đi vi các ngân hàng
Vit Nam, trong đó có ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam.
Trong nhng nm qua, thành ph H Chí Minh luôn gi vai trò đu tàu ca
nn kinh t Vit Nam. Nm 2013, thu nhp bình quân đu ngi c tính
4.513USD cao hn nhiu so vi bình quân c nc (1.960USD). Vi dân s đông,
khong 10 triu ngi, trong đó 83% s h dân sng ti ni thành, trình đ dân c
ngày càng cao, thành ph H Chí Minh là th trng tim nng rt ln đ phát trin
dch v th thanh toán.
Tuy nhiên, tình hình kinh doanh dch v th thanh toán ca các chi nhánh
ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn khu vc Tp.HCM li có nhng
đim bt cp. Mc dù, ngân hàng đã có nhng hot đng tích cc khuch trng
dch v th, nhng lng th đc phát hành cha đúng vi tim nng hin có. Th
quc t ch chim mt t trng rt nh trong tng s th phát hành còn th ghi n
ni đa li ch yu là đ rút tin mt. Hiu qu s dng máy ATM cng cha cao,
s lng đn v chp nhn th ít. Trong bi cnh nh vy, vic nghiên cu đa ra
các gii pháp đ phát trin dch v th thanh toán ti các chi nhánh ngân hàng Nông
nghip và phát trin nông thôn khu vc Tp.HCM, to dng mt thng hiu th ni
ting vi bn sc riêng và thu hút đc s quan tâm ca đông đo các đi tng, đt
2
hiu qu kinh doanh tt, hin nay là ht sc cn thit. Vì vy, tôi đã chn đ tài
“Gii pháp phát trin dch v th thanh toán ti các chi nhánh ngân hàng Nông
nghip và phát trin nông thôn khu vc Tp.HCM”.
2. Mcăđíchănghiênăcu
- Làm rõ nhng lý lun chung v dch v th thanh toán ti ngân hàng thng mi.
Tìm hiu nhng nhân t nh hng đn s phát trin dch v th thanh toán.
- ánh giá thc trng dch v th thanh toán ti các chi nhánh ngân hàng Nông
nghip và phát trin nông thôn khu vc Tp.HCM
- xut mt s gii pháp, kin ngh nhm phát trin dch v th thanh toán ti
các chi nhánh Agribank khu vc Tp.HCM trong thi gian ti.
3.ăiătng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Dch v th thanh toán.
- Phm vi nghiên cu: Khách hàng cá nhân đang s dng dch v th thanh toán
ca Agribank đang sng và làm vic ti TP.HCM và s liu v dch v th thanh
toán ti Agribank trong giai đon 2011-2013.
4.ăPhngăphápănghiênăcu
Thc hin nhng nghiên cu đnh tính và đnh lng đ thu thp d liu. Sau
đó tin hành x lý d liu bng phn mm SPSS kt hp vi các phng pháp tng
hp, thng kê, so sánh…
5. Cu trúc nghiên cu:
Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung nghiên cu gm có 3 chng:
Chng 1: Tng quan v dch v th thanh toán và các nhân t nh hng đn s
phát trin dch v th thanh toán.
Chng 2: Thc trng phát trin dch v th thanh toán ti Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn Vit Nam và các chi nhánh khu vc TPHCM
Chng 3: Mt s gii pháp phát trin dch v th thanh toán ti các chi nhánh
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn khu vc TP.HCM .
3
Chngă1.ăTNG QUAN V DCH V TH THANH TOÁN VÀ CÁC
NHÂN T NHă HNGă N S PHÁT TRIN DCH V TH
THANH TOÁN TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1 Tng quan v dch v th thanh toán caăngơnăhƠngăthngămi
1.1.1 Khái nim th thanh toán và dch v th thanh toán
1.1.1.1 Khái nim th thanh toán
Th thanh toán là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt mà ch
th có th s dng đ rút tin hoc thanh toán tin mua hàng hóa dch v ti các
đim chp nhn thanh toán th.
Trong quy ch phát hành, thanh toán s dng và cung cp dch v h tr hot
đng th ngân hàng ban hành theo quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN ngày
15/05/2007 ca NHNN quy đnh: “Th ngân hàng là công c thanh toán do ngân
hàng phát hành th cp cho khách hàng s dng theo hp đng ký kt gia ngân
hàng phát hành và ch th”. i vi ngân hàng dch v th thanh toán là mt chui
các hot đng huy đng vn, cho vay, thanh toán trong nc, thanh toán quc t và
cung cp các dch v giá tr gia tng.
1.1.1.2 Dch v th thanh toán
Dch v th thanh toán ca ngân hàng thng mi bao gm mt chui các
dch v ngân hàng thng mi cung cp cho ch th, bao gm: phát hành th, s
dng, thanh toán th và các dch v tin ích đi kèm.
1.1.2 Phân loi th thanh toán
1.1.2.1 Phân loi theo công ngh sn xut
Th khc ch ni: ây là loi th mà các thông tin c bn đc khc lên b
mt th. Hin nay, ngi ta không còn s dng công ngh này na vì k thut sn
xut thô s, d b làm gi.
Th bng t: Loi th này đc sn xut da trên k thut th tín vi di
bng t cha thông tin đc ph mt sau ca th. Loi th này hin vn còn đc
s dng. Tuy nhiên nó cng bc l mt s nhc đim nh: th ch mang mt s
thông tin nht đnh, không áp dng k thut mã hóa nên đ bo mt thông tin thp
4
Th thông minh: ây là th h mi nht ca th thanh toán. Loi th này có
gn chip đin t có th cha nhiu d liu và đ bo mt cao.
1.1.2.2 Phân loi theo tính cht thanh toán ca ch th
Th ghi n: ây là loi th ch có th chi tiêu trong phm vi s tin mình có
và giá tr giao dch ngay lp tc đc tr vào tài khon khách hàng.
Th tín dng: Là loi th cho phép ch th s dng trong hn mc tín dng
đc cp. Khách hàng s đc quyn chi tiêu trc và thanh toán khon n cho t
chc phát hành sau.
1.1.2.3 Phân loi theo ch th phát hành
Th do ngân hàng phát hành
Th do các t chc phi ngân hàng phát hành: Th du lch và gii trí do các
công ty ln phát hành nh Dinner Club, American Express…
1.1.2.4 Phân loi theo phm vi s dng
Th ni đa: Là th đc s dng trong phm vi quc gia phát hành
Th quc t: Là th đc chp nhn thanh toán trên phm vi toàn cu
1.1.3 Li ích ca vic phát trin dch v th thanh toán
1.1.3.1 i vi kinh t xã hi:
Gim khi lng tin mt, tng khi lng và tc đ chu chuyn vn: Thanh
toán bng th giúp gim mt lng ln khi lng tin mt l ra phi lu chuyn
trc tip đ thanh toán tin hàng hóa, dch v. Do đó tit kim đc các chi phí phát
sinh nh in n, bo qun, vn chuyn, đng thi giao dch đc thc hin thông qua
h thng thanh toán đin t, trc tuyn nên tc đ chu chuyn vn nhanh hn nhiu
so vi s dng tin mt hay các phng tin thanh toán khác nh séc, y nhim thu,
y nhim chi…
Thc hin các chính sách qun lý v mô ca Nhà nc: Thông qua h thng
ngân hàng, Nhà nc có th kim soát đc các giao dch v tin t, to c s đ
qun lý thu - ngun thu chính yu ca Nhà nc
Th - đc bit là th tín dng là công c đ kích cu. Vic các ngân hàng cho
phép ch th tiêu xài trc, thanh toán sau hay thanh toán mt phn d n, giúp ch
5
th có th m rng nng lc tài chính ca mình. Bng cách ni lng các chính sách
phát hành nh gim lãi sut và các tiêu chí xét duyt hay kt hp vi các nhà cung
cp dch v hàng hóa thc hin nhng chng trình khuyn mãi dành cho khách
hàng s dng dch v th thanh toán cng góp phn vào vic kích cu nn kinh t.
Hi nhp vi các quc gia khác: Th thanh toán là mt phng tin thanh
toán hin đi. Phát trin dch v th thanh toán to s tin li cho du khách, nhng
ngi nc ngoài đn Vit Nam sinh sng và làm vic có th thanh toán d dàng.
Dch v th thanh toán phát trin là biu hin ca mt li sng vn minh, hin đi;
to điu kin cho s hòa nhp quc gia vào cng đng quc t, nâng cao h s an
toàn xã hi trong lnh vc tin t.
1.1.3.2 i vi ch th:
Thanh toán an toàn: So vi vic s dng tin mt, th, séc… thì vic s
dng th thanh toán đm bo an toàn hn hn. Khách hàng s t thit lp mt mã cá
nhân PIN cho th ca mình. Ngân hàng còn h tr in hình và ch ký lên th đi vi
th tín dng. Khi khách hàng b mt th, ngi khác cng khó li dng đ rút tin
hoc thanh toán đc.
Thanh toán tin li: Khi s dng th thanh toán, khách hàng không cn phi
mang theo mt lng ln tin mt nh trc na. Th thanh toán đc bit tin ích
vi ngi đi du lch, hay công tác nc ngoài, h không cn lo v vn đ chuyn
đi tin t, th s t đng chuyn đi ngoi t và báo n v tài khon thanh toán ca
bn. H thng ATM vi nhiu tin ích, hot đng 24/24, giúp khách hàng có th
ch đng giao dch rút tin, chuyn khon, thanh toán hóa đn… mà không cn
phi đn ngân hàng.
M rng nng lc tài chính ca ch th: Ngân hàng cp hn mc th tín
dng hoc thu chi trên tài khon tin gi, khách hàng đc quyn tiêu xài trc
thanh toán sau. Khách hàng có th tr góp tng phn hoc tr ht mt ln không b
tính lãi nh chính sách u đãi 15-45 ngày không lãi ca th tín dng. iu này giúp
m rng nng lc tài chính ca ch th, giúp ch th có th ch đng hn trong k
hoch chi tiêu.
6
1.1.3.3 i vi ngân hàng
a dng hóa dch v ngân hàng: Dch v th thanh toán ra đi góp phn làm
phong phú thêm dch v ngân hàng, cung cp cho khách hàng mt phng tin
thanh toán tin ích, an toàn, hin đi.
Tng ngun vn cho ngân hàng: Vic phát trin dch v th thanh toán giúp
ngân hàng thu hút đc mt ngun vn giá r và tng đi n đnh khi khách hàng
gi tin vào tài khon nhng cha có nhu cu thanh toán.
Góp phn hin đi hóa ngân hàng: ây là mt phng thc thanh toán hin
đi. trin khai dch v th thanh toán đòi hi ngân hàng phi đu t mt h
thng máy móc, trang thit b hin đi nh máy ATM, máy POS… đu t vào
công ngh đm bo cho vic rút tin và giao dch thông sut 24/24… Nhng điu
này góp phn làm hin đi hóa ngân hàng. Gi đây ngân hàng không ch phc v
gói gn trong gi làm vic nh trc na mà bt c lúc nào, ti bt c đâu khách
hàng đu có th giao dch bình thng.
Tng thu nhp cho ngân hàng: Vi dch v th thanh toán, ngân hàng không
ch thu li t chi phí phát hành mà còn thu đc t dch v trung gian thanh toán
và các dch v giá tr gia tng đi kèm… góp phn ci thin ngun thu đáng k cho
ngân hàng.
1.1.3.4 i viăVCNT
Tng doanh s bán hàng do tn dng đc li th thanh toán tin li và m
rng nng lc tài chính ca th thanh toán.
m bo chi tr, tng vòng quay vn, gim thiu phí kim đm và tránh
đc ri ro tin gi.
Hng nhng u đãi t ngân hàng: nhng chng trình chm sóc VCNT,
cung cp trang thit b hin đi phc v cho vic thanh toán th.
Tng kh nng cnh tranh vi nhng đim bán hàng khác.
1.1.4 Nhng ri ro trong hotăđng kinh doanh th thanh toán
1.1.4.1 Ri ro đi vi ngân hàng phát hành th:
7
Th gi mo: Ri ro phát sinh khi th gi đc s dng đ thanh toán. Th
gi đc làm da trên các thông tin t viêc đánh cp các d liu ca th tht bng
nhiu th đon khách nhau. Loi th gi mo này thng liên quan đn ti phm có
t chc, ti phm công ngh cao. Các giao dch gi mo đc thc hin t th gi
khó phát hin và có th đc NHPH hoc NHTT cp phép chun chi giao dch.
NHPH ch phát hin ra khi khách hàng khiu ni v nhng giao dch không đc
thc hin.
Ch th không nhn đc th NHPH gi: Ri ro xy ra khi th b đánh cp
hoc b li dng thc hin giao dch trong quá trình vn chuyn t NHPH đn ch
th, nguyên nhân có th do ni b (cán b th), vn chuyn (nhân viên bu đin),
hoc có th do gian ln.
Ri ro tín dng: Là ri ro khi ch th không thc hin thanh toán hoc không
đ kh nng thanh toán. khc phc cn lu ý khâu thm đnh thông tin và kh
nng thanh toán ca khách hàng.
1.1.4.2 Ri ro đi vi ngân hàng thanh toán:
Ngân hàng thanh toán đóng vai trò trung gian thanh toán gia VCNT và NHPH.
Ri ro xy ra khi:
NHTT có sai sót trong vic cp phép, nh chun chi vi giá tr thanh toán
ln hn giá tr cp phép.
NHTT không cung cp kp thi danh sách th đen cho VCNT, mà trong
thi gian đó VCNT li chp nhn thanh toán cho th đen này. Lúc đó NHTT phi
chu ri ro khi NHPH t chi thanh toán.
1.1.4.3 Ri ro đi viăVCNT:
Ri ro đi vi VCNT là ri ro v vic b t chi thanh toán toàn b s tin
hàng hóa dch v đã cung ng. các ri ro này hoàn toàn có th khc phc đc nu
VCNT kim tra k khi chp nhn thanh toán th và tuyt đi không c tình tách 1
giao dch thành nhiu ln thanh toán riêng r hoc sa cha s tin trên hóa đn.
1.1.4.4 Ri ro đi vi ch th:
8
L mã s bo mt cá nhân PIN và ch ký đng thi làm mt th: Ri ro xy
ra khi ch th đng thi b mt th và l mã PIN mà cha kp báo cho NHPH khóa
th, th b ngi khác li dng đ rút tin, chuyn khon ti ATM hoc thc hin
các giao dch thanh toán ti VCNT.
Giao dch gi mo thc hin thanh toán mng Internet: Xy ra khi ch th
thc hin các giao dch thanh toán qua mng s phi cung cp nhng thông tin cá
nhân nh s th, loi th, tên ch th, ngày hiu lc… Các VCNT, hoc ti phm
mng có th dùng nhng thông tin này đ thanh toán hoc làm th gi.
1.1.4.5 Các loi ri ro khác:
Ri ro k thut, công ngh thông tin: Các loi ri ro này xy ra khi h thng
máy móc, trang thit b, trung tâm chuyn mch… có trc trc, không n đnh,
ngng hot đng hoc gây li trong quá trình x lý, nh hng đn vic phát hành,
s dng và thanh toán th. Bên cnh đó vic bo mt d liu lng lo cng có th
gây nên nhng ri ro vô cùng nghiêm trng.
Ri ro đo đc ngh nghip ca cán b ngân hàng: Mt s nhân viên ngân
hàng li dng nhng hiu bit, v trí công tác ca mình cng nh nhng l hng
trong quy trình tác nghip đ t mình hoc cu kt vi nhng ngi khác tin hành
các hành vi gian ln, gi mo, gây tn tht cho ngân hàng. Loi ri ro này không ch
nh hng đn tài chính ca ngân hàng, khách hàng mà nó còn nh hng rt nhiu
đn uy tín, cht lng và thng hiu ca ngân hàng.
Tóm li: Các ri ro phát sinh trong hot đng phát hành và thanh toán th có th xy
ra mi lúc, mi ni. Do đó, đ hn ch cn phi có s phi hp đng b gia
NHPT, NHTT, VCNT và ch th. Ri ro liên quan s đc hn ch nu mi bên
có ý thc, trách nhim trong công vic ca mình.
1.2 Các nhân t nhăhngăđn s phát trin dch v th thanh toán:
1.2.1 Các nhân t khách quan
1.2.1.1 S phát trin kinh t
S phát trin dch v th thanh toán ph thuc rt ln vào s phát trin ca nn kinh
t. Kinh t phát trin, ngi dân có thu nhp cao, nhu cu mua sm, gii trí, du
9
lch… cng cao hn, t đó phát sinh nhu cu thanh toán th. ây chính là tin đ
cho s phát trin ca dch v th thanh toán.
1.2.1.2 Thóiăquenăsădngătinămtăcaăngiădơn:ă
S rt khó đ phát trin dch v th ti mt đa bàn mà ngi dân có thói quen s
dng tin mt trong hu ht các giao dch. Hin ti Vit Nam, th thanh toán đang
trong giai đon phát trin, ngân hàng s có lng khách hàng tim nng ln. Nhng,
làm cách nào đ thu hút h s dng dch v th thanh toán ca mình thì li là thách
thc không h nh đi vi các ngân hàng đang trin khai dch v này.
1.2.1.3 Trìnhăđ dân trí:
Ngân hàng s d dàng phát trin dch v nu ngi dân hiu rõ nhng tin ích và ri
ro ca th thanh toán. Trng hp ngc li, ngân hàng buc phi chp nhn chi
phí cao cho qung cáo, nâng cao nhn thc và k nng phòng chng ri ro cho
khách hàng tim nng.
1.2.1.4 Môiătrngăcnhătranh:
Môi trng cnh tranh cng có tác đng rt ln đn s phát trin dch v ca ngân
hàng nói chung và dch v th thanh toán nói riêng. Nu ngân hàng đi đu trong lnh
vc kinh doanh s có th mnh trong vic tip cn và thu hút khách hàng. iu đó
s khó hn nu th trng đã tr nên bão hòa do có quá nhiu nhà cung cp. Mi
ngân hàng phi có nhng chin lc riêng nh cho ra đi các sn phm mi, ci
tin sn phm, tng cng cht lng dch v … Hin nay Vit Nam có 50 đn v
phát hành th, 200 thng hiu th thanh toán các loi vi nhiu thng hiu đã ni
ting. Mc đ cnh tranh đang ngày càng gay gt. iu này gây khó khn khi phát
trin dch v cho các ngân hàng nh và nhng ngân hàng mi gia nhp th trng.
1.2.2 Nhân t ch quan
1.2.2.1 Mcăđ đuătăvƠoădch v th
Trong các dch v ngân hàng hin nay, dch v th đc coi là dn đu trong
lnh vc công ngh ng dng. Phát trin dch v th đòi hi chi phí đu t rt ln.
Không ch đu t c s h tng ti ngân hàng: h thng mng, máy móc phát hành
10
th, máy ATM, các ngân hàng còn tn chi phí đu t cho các đn v chp nhn th,
chi phí chuyn giao và vn hành công ngh, đào to nhân viên… Hin nay, khi s
lng giao dch ngày càng gia tng, vi yêu cu ngày càng cao, đ thanh toán đc
thông sut, đòi hi các ngân hàng phi ng dng công ngh hin đi vào hot đng
dch v ca mình. Do đó mc đ đu t s quyt đnh cho s phát trin ca dch v
này.
1.2.2.2 Marketing
Marketing đóng vai trò sng còn trong hot đng ngân hàng. Dch v ngân hàng dù
có tt đn đâu mà không có hot đng Marketing thì cng không th chim lnh
đc th trng. Marketing bao gm t qung cáo, xúc tin bán sn phm đn
nghiên cu làm tha mãn nhu cu ca khách hàng. Chính vì vy, mt chin lc
Marketing hp lý, tip cn đn đông đo đi tng khách hàng đóng góp mt phn
không nh đn s phát trin dch v th thanh toán.
1.2.2.3 Ngun nhân lc
Con ngi là trung tâm ca mi hot đng, là yu t quyt đnh đn s thành
công hay tht bi ca tt c các lnh vc trong nn kinh t. Th thanh toán là mt
hình thc thanh toán hin đi, mang tính chun hóa cao và có quy trình vn hành
thng nht, vì vy cn phi có đi ng nhân lc có trình đ, có kh nng tip cn
vi công ngh. làm đc các dch v v th, các nhân viên phi nm vng quy
trình phát hành và thanh toán th, hiu bit v lnh vc tin hc, nng đng, sáng to,
không ngng hc hi đ nâng cao trình đ nghip v. Ngân hàng nào có đi ng
nhân viên tt và có chính sách đào to hp lý s có th mnh trong vic phát trin
dch v th
1.3 Các ch tiêuăđánhăgiáăs phát trin dch v th thanh toán
1.3.1 S hài lòng ca khách hàng
Mt dch v mun tn ti và phát trin thì phi to s hài lòng cho khách
hàng. S hài lòng ca khách hàng là s so sánh gia các giá tr nhn đc vi các
giá tr mong đi đi vi vic thc hin dch v đó. Khi khách hàng hài lòng v cht
lng dch v, h s gn bó lâu dài vi ngân hàng. ng thi, đó cng là kênh
11
qung cáo trc tip cho nhng khách hàng tim nng khác đn, s dng dch v ca
ngân hàng.
Các ch tiêu đnh lng s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch
v th bao gm:
- Khách hàng c tip tc s dng dch v th ca ngân hàng. Khách hàng đn
giao dch ln đu, h tip tc đn giao dch các ln tip theo và gn bó lâu dài vi
ngân hàng.
- S lng khách hàng mi tng lên.
- Gim thiu s phàn nàn ca khách hàng, kèm theo đó là nhng li khen,
đng viên hay góp ý chân thành giúp ngân hàng nâng cao cht lng phc v.
1.3.2 S lng khách hàng và th phn
ây là tiêu chí chung đ đánh giá bt k hot đng kinh doanh nào ca ngân
hàng. Hot đng kinh doanh ca ngân hàng đc coi là phát trin khi có cht lng
phc v tt, vi mt danh mc sn phm dch v đa dng, tha mãn nhu cu ca
đông đo khách hàng mi tng lp trong xã hi.
1.3.3 Kh nngăto li nhun cho ngân hàng
Mc đích cui cùng ca vic phát trin dch v chính là to li nhun cho
ngân hàng. Tuy nhiên, thc t khó xây dng đc nhng ch tiêu c th đ đo lng
li nhun mà dch v đó mang li cho ngân hàng. Nhng dch v này mang tính h
tr cho nhau. Ví d, dch v th thanh toán không th mang li li nhun nhiu nh
hot đng cho vay, bo lãnh, nhng nó có vai trò thu hút khách hàng đn s dng
các dch v khác ca ngân hàng nh tin gi, vay vn, thanh toán… Nhng, đ
ngân hàng tip tc phát trin dch v, đòi hi nó phi to ra đc li nhun phù hp.
Và đó cng là tiêu chí đánh giá s phát trin dch v đó.
1.3.4 Mi quan h gia s phát trin dch v th thanh toán và s hài lòng ca
khách hàng
Nh đã trình bày mc trên, mt dch v không th tn ti nu có s khác
bit quá ln gia giá tr k vng (thông qua quá trình qung bá) và giá tr nhn đc
12
khi thc hin dch v đó. Nu giai đon trc đây các ngân hàng cnh tranh o bng
cách chy đua phát hành tht nhiu th (phát trin theo chiu rng) mà không quan
tâm đn vic khách hàng có s dng chúng hay không. Thì hin nay, khi s lng
th phát hành đang tng bc bão hòa, vic thc s quan trng trong chin lc
kinh doanh th, phát trin dch v th thanh toán chính là thu hút khách s dng
dch v th thanh toán ca mình (phát trin theo chiu sâu). Phát trin toàn din là
phát trin c v chiu rng và chiu sâu, điu đó có ngha là va thu hút đc khách
hàng mi va duy trì đc khách hàng hin hu s dng dch v ca mình.
Mt khách hàng có th có nhiu th ca các ngân hàng khác nhau, nhng h
ch s dng mt vài th mà mình cm thy hài lòng. Ngân hàng mun thu hút khách
hàng s dng dch v th thanh toán thì phi tha mãn nhu cu ca khách hàng. S
hài lòng ca khách hàng có vai trò quyt đnh và cng chính là nhân t đánh giá
quan trng nht đi vi s phát trin dch v th thanh toán.
Do đó, trong lun vn này, đ có c s đ xut mt s gii pháp phát trin
dch v th thanh toán ti các chi nhánh Agribank khu vc TP.HCM, tôi đã tin
hành kho sát s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v th thanh toán
ti các chi nhánh Agribank khu vc TP.HCM
1.4 Kinh nghim phát trin dch v th thanh toán ca mt s nc trên th
gii:
1.4.1 Th trng th Thái Lan:
T nm 1990 đn nm 1996, Thái Lan là mt nc có tc đ tng trng khá
nhanh vi tc đ phát trin hàng nm bình quân hn 8%, đc xem là mt trong
nhng “con h Châu Á”. i vi th trng th, Thái Lan có nm ngân hàng nc
ngoài đc dn đu bi ngân hàng Citibank và Standard Chartered, và mi mt
ngân hàng trong nc đc dn đu bi ngân hàng Bangkok, ngân hàng Thai
Farmers và ngân hàng thng mi Siam tham gia, trong đó nhng ngân hàng phát
hành th nc ngoài đã thành công Thái Lan, chim hn ¼ th phn th ghi n và
th tín dng.
13
Trong nm 1997, cuc khng hong tài chính – tin t trong khu vc đã nh
hng nghiêm trng đn s phát trin ca các ngân hàng Thái Lan nói chung và th
trng th nói riêng. Các ngân hàng Thái Lan đã áp dng mt s quy đnh nhm
tht cht các điu kin phát hành th tín dng nh
: quy đnh thu nhp ti thiu, hn
ch phát hành th ph, hn ch hn mc tín dng…
Vi nhng quy đnh trên, cùng vi vic tiêu dùng ca ngi dân gim sút đã
làm gim s lng th phát hành đn 10% vào nm 1998 (tính đn nm 1998, ti
Thái Lan đã phát hành khong 1,6 triu th), cng nh gim đáng k s lng ngi
đ điu kin đ phát hành th t 3 triu ngi xung còn 1,4 triu ngi.
Ngoài ra, trong thi gian qua, Ngân hàng Siam Commercial Bank đã đa ra k
hoch gim vic s dng tin mt đ thanh toán bng cách phát hành th thông
minh cho các nhân viên ca các công ty ln, theo đó di hình thc kt hp vic tr
lng bng tin mt và tr lng thông qua th. i vi loi th thông minh (smart
card), th trng th ca Thái Lan đã xut hin loi th Sogo Smart Card vi vic s
dng công ngh “chip” đ lu gi li toàn b vic thc hin giao dch ti các ca
hàng, nhà hàng…
Trên lnh vc thng mi đin t, Chính ph khuyn khích vic s dng
phng tin thanh toán đin t trong kinh doanh nhm c gng tng bc hin đi
hóa công ngh thanh toán ti Thái Lan.
Tóm li, mc dù vi s lng th tín dng đang lu hành ti Thái Lan là hn
14,9 triu th, nhng so vi dân s hin có và tim nng ca th trng thì con s đó
còn quá khiêm tn đi vi quc gia này. Tht vy, thc t cho thy ngi dân ca
quc gia này vn còn a chung s dng tin mt trong thanh toán. Chính vì vy,
hin ti Chính ph Thái Lan đang n lc kt hp cùng vi các t chc th quc t
phát trin th trng th ti Thái Lan, hn ch thói quen s dng tin mt đ thanh
toán trong dân c.
Vi tim nng hin có, cùng vi s n lc ca Chính ph, ngi ta tin rng th
trng th ngân hàng s phát trin mnh m ti Thái Lan trong thi gian ti và s
14
tr thành mt trong nhng quc gia có th trng th ngân hàng phát trin mnh
nht ti Châu Á.
1.4.2 Th trng th ca M
M là ni th ra đi đng thi cng là ni phát trin nht ca các loi th.
Khu vc này dng nh đã bo hòa v th tín dng, do đó có s cnh tranh và phân
chia th trng khá khc lit. Thêm vào đó, dch v ATM dng nh có mt khp
ni và nó đi tiên phong trong phng thc ghi n đim bán l, mt th trng mi
nht ca k ngh th thanh toán. Visa và Master Card là hai t chc cnh tranh gay
gt nht trên th trng này.
Trong nhiu nm Visa đã cnh tranh trc tip vi Amex trên th trng th
cao cp. Sau s c gng m rng c s h tng ca mình, trong khi vn gi uy tín
Amex mt ln na tp trung vào th trng th cao cp truyn thng bng cách cung
cp thêm sn phm mi là OPTIMA, loi th tín dng tun hoàn, lúc đu nó đc
tip th ch cho ngi nm gi Amex, bây gi nó li đc tip th nh mt sn phm
riêng l.
Discover Card tham gia th trng th tín dng Hoa K nm 1986, nó đc
chp nhn ti hn 1,8 triu đim thanh toán, không có phí hàng nm mà ch thu 1%
trên vic mua sm ca ngi gi th. Discover trc tip cnh tranh vi Master Card
v giá c, khách hàng.
JCB là loi th hàng đu ca Nht và là nhà cnh tranh đáng gm trên khp
th gii và đang tip tc m rng mng li tip nhn th M.
Nh vy, có th rút ra nhng bài hc kinh nghim các nc trên th gii v
vic phát trin dch v th thanh toán đi vi nn kinh t Vit Nam nh sau:
Vic ng dng nhng tin b ca ngành công ngh thông tin mang li đi
vi công ngh thanh toán ngân hàng là ht sc quan trng, trong đó có s quan tâm
đc bit ca Chính ph các quc gia trong khu vc đ phát trin th trng th.
Vic đa dng hóa các sn phm th là ht sc cn thit nhm đáp ng mi
nhu cu ca ngi dân.
15
1.5 Mô hình nghiên cu
Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng là ch đ
đc các nhà nghiên cu đa ra bàn lun liên tc trong các thp k va qua. S hài
lòng ca khách hàng là mt khái nim tng quát nói lên s hài lòng ca h khi tiêu
dùng mt dch v, còn nói đn cht lng dch v là quan tâm đn thành phn c
th ca dch v (Zeithaml & Bitner, 2000). Cht lng dch v là nhân t tác đng
nhiu nht đn s hài lòng ca khách hàng (Cornin & Taylor, 1992). Do đó mun
phát trin dch v thì phi nâng cao s hài lòng ca khách hàng, mun nâng cao s
hài lòng ca khách hàng thì phi nâng cao cht lng dch v. Nói cách khác, phát
trin dch v - s hài lòng ca khách hàng – cht lng dch v có mi quan h
tng h cht ch vi nhau.
1.5.1 Mô hình SERVQUAL
tài s dng mô hình SERVQUAL đ đo lng s hài lòng ca khách
hàng đi vi cht lng dch v th thanh toán ti các chi nhánh Agribank khu vc
TP.HCM
Parasuraman là ngi tiên phong nghiên cu cht lng dch v. Thành công
trong nghiên cu ca ông to phng tin đt phá giúp ngi kinh doanh có đc
kt qu cht lng dch v thông qua vic nghiên cu đánh giá ca khách hàng,
ngi s dng dch v.
Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman & ctg (1985) cho ta bc tranh
tng th v cht lng dch v. Parasuraman & ctg (1985) cho rng, bt k dch v
nào, cht lng dch v cm nhn ca khách hàng đc to nên t 10 thành phn,
đó là:
1. Tin cy (reliability) nói lên kh nng thc hin dch v phù hp và đúng
ngay t ln đu tiên.
2. áp ng (responsibility): Nói lên s mong mun và sn sàng ca nhân viên
cung cp dch v cho khách hàng.
3. Nng lc phc v (Competence) Nói lên trình đ chuyên môn ca nhân viên
thc hin dch v.