CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TẠI SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN TPHCM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM





NGUYN TH NH QUNH




CÁC YU T NH HNG
N CU TRÚC VN
CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT
TI S GIAO DCH CHNG KHOÁN
THÀNH PH H CHÍ MINH




LUN VN THC S KINH T

Tp. H Chí Minh – Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM





NGUYN TH NH QUNH


CÁC YU T NH HNG
N CU TRÚC VN
CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT
TI S GIAO DCH CHNG KHOÁN
THÀNH PH H CHÍ MINH

CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S : 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS. TRN TH MNG TUYT

Tp. H Chí Minh – Nm 2014
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt và ký hiu
Danh mc các bng
Danh mc các biu đ
Trang
M đu 1
Chng 1 7
LÝ LUN TNG QUAN V CU TRÚC VN CA CÁC CÔNG TY
NIÊM YT TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN
1.1. Th trng chng khoán và công ty niêm yt trên TTCK 7
1.1.1. Khái nim th trng chng khoán 7
1.1.2. Nguyên tc hot đng ca th trng chng khoán 7
1.1.2.1. Nguyên tc trung gian 7
1.1.2.2. Nguyên tc cnh tranh 7
1.1.2.3. Nguyên tc công khai 8
1.1.3. Phân loi th trng chng khoán 8
1.1.3.1. Cn c vào s luân chuyn các ngun vn 8
1.1.3.2. Cn c vào phng thc hot đng ca th trng 9
1.1.3.3. Cn c vào hàng hóa trên th trng 9
1.1.4. Chc nng và vai trò ca th trng chng khoán 10
1.1.4.1. Chc nng ca TTCK 10
1.1.4.2. Vai trò ca TTCK 10
1.1.5. Niêm yt chng khoán 10

1.1.6. Khái nim công ty niêm yt trên th trng chng khoán 10
1.2. Tng quan v cu trúc vn 11
1.2.1. Khái nim và thành phn ca cu trúc vn 11
1.2.1.1. Khái nim 11
1.2.1.2. Các thành phn ca cu trúc vn 13
1.2.2. Các ch tiêu phn ánh cu trúc vn ca doanh nghip 15
1.2.3. Cu trúc vn ti u 16
1.3. Các lý thuyt v cu trúc vn 17
1.3.1. Lý thuyt v cu trúc vn theo quan đim truyn thng 17
1.3.2. Lý thuyt v cu trúc vn theo quan đim hin đi 18
1.3.2.1. Lý thuyt v cu trúc vn theo quan đim ca MM 18
1.3.2.2. Lý thuyt v s đánh đi trong cu trúc vn ca doanh nghip 19
1.3.2.3. Lý thuyt trt t phân hng 22
1.3.2.4. Lý thuyt chi phí đi din 24
1.3.2.5. Lý thuyt tín hiu 26
1.4. Các yu t nh hng đn vic la chn cu trúc vn 27
ca công ty niêm yt
1.4.1. Quy mô doanh nghip 27
1.4.2. Hiu qu hot đng kinh doanh 28
1.4.3. Tc đ tng trng ca doanh nghip 29
1.4.4. Tính hu hình ca tài sn doanh nghip 30
1.4.5. Ri ro kinh doanh 31
Kt lun Chng 1 32
Chng 2 33
THC TRNG CU TRÚC VN CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT TI
S GIAO DCH CHNG KHOÁN TP HCM
2.1. Khái quát v S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh 33
2.1.1. Quá trình hình thành SGD CK TP HCM 33
2.1.2. Tình hình hot đng ti SGD CK TP HCM 34
2.2. Thc trng cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti 34

SGD CK TP HCM
2.2.1. Nhóm ngành xây dng và kinh doanh bt đng sn 34
2.2.2. Nhóm ngành thng mi dch v 37
2.2.3. Nhóm ngành sn xut ch bin 40
2.3. Phng pháp nghiên cu các yu t nh hng đn la chn 42
cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti SGD CK TP HCM
2.3.1. Phng pháp nghiên cu đnh lng 43
2.3.2. Thu thp d liu 43
2.3.3. o lng các bin 43
2.3.3.1. Bin ph thuc 44
2.3.3.2. Bin đc lp 44
2.3.4. Phng pháp phân tích 46
2.3.4.1. Các câu hi nghiên cu 47
2.3.4.2. Kim đnh gi thuyt 47
2.3.4.3. Công c 49
2.4. Phân tích d liu và kt qu nghiên cu thc nghim các yu t 49
nh hng đn cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti SGD CK
TP HCM
2.4.1. Mô t s liu thng kê 49
2.4.2. Phân tích hi quy tuyn tính đn gia t sut n và các nhân 52
t nh hng
2.4.2.1. Yu t quy mô doanh nghip 52
2.4.2.2. Yu t hiu qu hot đng kinh doanh 54
2.4.2.3. Yu t tc đ tng trng ca doanh nghip 56
2.4.2.4. Yu t tính hu hình ca tài sn doanh nghip 59
2.4.2.5. Yu t ri ro kinh doanh 62
2.4.2.6. Tóm tt kt qu phân tích hi quy tuyn tính đn gia 64
t sut n và các yu t nh hng
2.4.3. Phân tích hi quy tuyn tính bi gia t sut n và các yu t 64
nh hng

2.4.3.1. Phân tích hi quy tuyn tính bi gia t l tng n và các 65
yu t nh hng
2.4.3.2. Phân tích hi quy tuyn tính bi gia t l n dài hn và 66
các yu t nh hng
2.5. Tóm tt và kt lun kt qu nghiên cu thc nghim các yu t 67
nh hng đn cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti SGD CK
TP HCM
2.5.1. Tóm tt kt qu nghiên cu 67
2.5.2. Kt lun kt qu nghiên cu 68
Kt lun Chng 2 70
Chng 3 71
GII PHÁP HOÀN THIN CU TRÚC VN CHO CÁC CÔNG TY
NIÊM YT TI SGD CK TP HCM
3.1. V phía các công ty niêm yt 71
3.1.1. Gii pháp theo yu t nh hng quy mô doanh nghip 71
3.1.2. Gii pháp theo yu t nh hng hiu qu hot đng kinh doanh 72
3.1.3. Gii pháp theo yu t nh hng tc đ tng trng 73
3.1.4. Gii pháp theo yu t nh hng tính hu hình ca tài sn 75
3.1.5. Gii pháp theo yu t nh hng ri ro kinh doanh 76
3.1.6. Gii pháp điu chnh cu trúc vn 76
3.2. V phía qun lỦ nhà nc 77
Kt lun Chng 3 79
Kt lun 80
Tài liu tham kho
Ph lc Trang
Ph lc 1 - Danh sách các công ty trong mu nghiên cu 1
Ph lc 2 - C s d liu 4
Ph lc 3 - X lý s liu T l n 22
Ph lc 4 - X lý s liu Quy mô doanh nghip 31
Ph lc 5 - X lý s liu Hiu qu hot đng kinh doanh 35

Ph lc 6 - X lý s liu Tc đ tng trng 39
Ph lc 7 - X lý s liu Tính hu hình ca tài sn 43
Ph lc 8 - X lý s liu Ri ro kinh doanh 47
Ph lc 9 - X lý s liu cho Mô hình hi quy bi 51
Ph lc 10 - Kt qu phân tích hi quy tuyn tính đn và bi 54

DANH MC CÁC CH VIT TT VÀ KÝ HIU
Ký hiu
Din gii
CEO Giám đc tài chính
DN Doanh nghip
GTTT Giá tr th trng
HOSE S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh
MM Lý thuyt cu trúc vn ca Modigliani và Miller
NHNN Ngân hàng nhà nc
OTC Th trng chng khoán phi tp trung
PV Hin giá
ROA T sut sinh li trên tng tài sn
ROE T sut sinh li trên vn c phn
SGD CK TP HCM S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh
TNDN Thu nhp doanh nghip
TTCK Th trng chng khoán
VCP Vn c phn
VCSH Vn ch s hu
WACC Chi phí s dng vn bình quân

DANH MC CÁC BIU 
Biu đ Trang
1.1 Giá tr doanh nghip và nhng tác đng ca tm chn thu 20
và chi phí kit qu tài chính

2.1 Biu đ giá tr tng tài sn trung bình ca Nhóm công ty 34
thuc ngành xây dng kinh doanh bt đng sn giai đon 2007-2013
2.2
Tng quan ROA – T l n ca Nhóm công ty 36
thuc ngành xây dng kinh doanh bt đng sn giai đon 2007-2013
2.3 Biu đ giá tr tng tài sn trung bình ca Nhóm công ty 37
thuc ngành thng mi dch v giai đon 2007-2013
2.4
Tng quan ROA – T l n ca Nhóm công ty 39
thuc ngành thng mi dch v giai đon 2007-2013
2.5 Biu đ giá tr tng tài sn trung bình ca Nhóm công ty 40
thuc ngành sn xut ch bin giai đon 2007-2013
2.6 Tng quan ROA – T l n ca Nhóm công ty 42
thuc ngành sn xut ch bin v giai đon 2007-2013
2.7 Bin đng ch s đòn by qua các nm 50
2.8 S tng quan gia quy mô doanh nghip và t l tng n 53
2.9 S tng quan gia quy mô doanh nghip và t l n dài hn 54
2.10 S tng quan gia hiu qu hot đng kinh doanh và t l tng n 55
2.11 S tng quan gia hiu qu hot đng kinh doanh và t l n dài hn 56
2.12 S tng quan gia tc đ tng trng doanh nghip và t l tng n 57
2.13 S tng quan gia tc đ tng trng doanh nghip và t l n 59
dài hn
2.14 S tng quan gia và tính hu hình ca tài sn doanh nghip và t l 60
tng n
2.15 S tng quan gia và tính hu hình ca tài sn doanh nghip và t l 61
n dài hn
2.16 S tng quan gia ri ro kinh doanh ca doanh nghip và t l 62
tng n
2.17 S tng quan gia ri ro kinh doanh ca doanh nghip và t l n 63
dài hn

DANH MC CÁC BNG
Bng Trang
2.1 Tc đ tng trng bình quân ca Nhóm công ty thuc ngành 35
xây dng và kinh doanh bt đng sn giai đon 2007-2013
2.2 Tc đ tng trng bình quân ca Nhóm công ty thuc ngành 38
thng mi dch v giai đon 2007-2013
2.3 Tc đ tng trng bình quân ca Nhóm công ty thuc ngành 41
sn xut ch bin giai đon 2007-2013
2.4 Mô t s liu thng kê giá tr trung bình ca các bin trong 7 nm 49
2.5 Mi tng quan gia T l n, T l n ngn hn và T l n dài hn 51
2.6 Tóm tt kt qu phân tích hi quy tuyn tính đn gia t sut n 64
và các yu t nh hng
2.7 H s xác đnh đ phù hp R
2
ca mô hình hi quy đn 65
2.8 Tóm tt kt qu nghiên cu 67
Trang ph lc
PL10.1 Hi quy tuyn tính đn phân tích quy mô doanh nghip 54
và t l tng n
PL10.2 Hi quy tuyn tính đn phân tích cho quy mô doanh nghip 55
và t l n dài hn
PL10.3 Hi quy tuyn tính đn phân tích hiu qu hot đng kinh doanh 56
và t l tng n
PL10.4 Hi quy tuyn tính đn phân tích hiu qu hot đng kinh doanh 57
và t l n dài hn
PL10.5 Hi quy tuyn tính đn phân tích cho mi tng quan gia 58

tc đ tng trng và t l tng n
PL10.6 Hi quy tuyn tính đn phân tích cho mi tng quan gia 59
tc đ tng trng và t l n dài hn
PL10.7 Hi quy tuyn tính đn phân tích tính hu hình ca tài sn 60
doanh nghip vi t l tng n
PL10.8 Hi quy tuyn tính đn phân tích tính hu hình ca tài sn 61
doanh nghip vi t l n dài hn
PL10.9 Hi quy tuyn tính đn phân tích s tng quan gia 62
ri ro kinh doanh vi t l tng n
PL10.10 Hi quy tuyn tính đn phân tích s tng quan gia 63
ri ro kinh doanh vi t l n dài hn
PL10.11 Hi quy tuyn tính bi phân tích s tng quan gia 64
các yu t nh hng vi t l tng n
PL10.12 Hi quy tuyn tính bi phân tích s tng quan gia 65
các yu t nh hng vi t l n dài hn

1



M U
t vn đ
 đt đc nhng mc tiêu trong kinh doanh, các doanh nghip phi thc
hin nhiu bin pháp, trong đó vic tìm kim mt cu trúc vn hp lý là mt trong
nhng bin pháp ht sc quan trng và cn thit.
Khi thc hin s mnh trên, các nhà qun lý doanh nghip luôn đng trc s
la chn nên huy đng vn ch s hu hay vay n đ xây dng đc mt cu trúc
vn ti u cho doanh nghip. c bit trong tin trình hi nhp kinh t quc t ngày
càng sâu rng và khng hong tài chính toàn cu nh hin nay, các doanh nghip
Vit Nam nói chung và các công ty niêm yt ti S giao dch chng khoán Thành

ph H Chí Minh nói riêng đã và đang đi mt vi s cnh tranh ngày càng khc
lit hn bao gi ht.
Do vy, vn đ ch đng la chn mt c cu tài tr hp lý gia vn ch s
hu và vn vay nhm ti thiu hóa chi phí s dng vn và các ri ro v c cu tài
chính càng tr nên cp thit. Song song vi vn đ đó, vic tìm ra nhng yu t nào
tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip và mc đ nh hng ca tng yu
t cng là mt vn đ rt đc quan tâm.
Vi nhng lí do trên, tôi chn nghiên cu đ tài: “Các yu t nh hng đn
cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti S giao dch chng khoán Thành ph
H Chí Minh” làm lun vn Thc s nhm đóng góp vào công cuc phát trin các
công ty niêm yt ti S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh trong thi
k hi nhp.
Mc tiêu nghiên cu
- H thng hóa c s lý lun v Th trng chng khoán (TTCK), Công ty niêm
yt trên TTCK, cu trúc vn và các yu t nh hng đn s la chn cu trúc
vn ca mt doanh nghip.
2



- Phân tích và đánh giá thc trng cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti SGD
CK TP HCM.
- Trên c s k tha nhng kt qu nghiên cu v lý thuyt và thc tin trc đây,
đ tài la chn và phân tích các yu t có tác đng đn cu trúc vn ca các công
ty niêm yt ti SGD CK TP HCM đ thy đc s tác đng ca các yu t này
đi vi cu trúc vn ca các công ty niêm yt.
- Kim đnh s tác đng ca các yu t đn cu trúc vn ca các công ty niêm yt
và rút ra các kt lun có s s khoa hc đ ng dng vào vic hoàn thin cu trúc
vn giúp các nhà qun tr doanh nghip d dàng hn trong quá trình hoch đnh
chính sách tài tr hp lý cho doanh nghip.

i tng nghiên cu
Cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti SGD CK TP HCM.
Phm vi nghiên cu
- Phm vi v thi gian: S liu phc v cho quá trình nghiên cu d tính s đc
ly t Báo cáo tài chính đã kim toán ca các công ty niêm yt ti SGD CK TP
HCM t nm 2007 đn nm 2013.
- Phm vi v không gian: Lun vn ch gii hn nghiên cu nhng công ty niêm
yt có đy đ d liu đc nêu trong báo cáo tài chính nhm phc v cho quá
trình nghiên cu.
Phng pháp nghiên cu
Kt hp phng pháp nghiên cu đnh tính và đnh lng.
- Phng pháp đnh tính: Thu thp thông tin, dùng phng pháp thng kê mô t,
so sánh đ phân tích, đánh giá thc trng cu trúc vn ca các công ty niêm yt
ti SGD CK TP HCM.
- Phng pháp đnh lng: T d liu thu thp đc ca các công ty niêm yt ti
SGD CK TP HCM, tác gi s s dng phn mm Excel đ xác đnh h s hi qui,
trên c s đó xây dng phng trình các yu t tác đng đn cu trúc vn. T đo

,
kim đnh s tác đng ca ca

c yu t đn cu tru

c vn ca các công ty trên.

3



Ý ngha thc tin ca đ tài

Xác đnh và phân tích tác đng ca các yu t nh hng đn cu trúc vn các
công ty niêm yt ti SGD CK TP HCM. T đó, đa ra mt s kin ngh phù hp đ
ng dng vào vic hoàn thin cu trúc vn giúp các nhà qun tr doanh nghip d
dàng hn trong quá trình hoch đnh chính sách tài tr hp lý phù hp vi mc tiêu
ca doanh nghip.
Kt cu ca lun vn
M đu
Chng 1: Lý lun tng quan v cu trúc vn ca các công ty niêm yt trên th
trng chng khoán
Chng 2: Thc trng cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti S giao dch chng
khoán Thành ph H Chí Minh
Chng 3: Gii pháp hoàn thin cu trúc vn cho các công ty niêm yt ti S giao
dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
Kt lun
Các nghiên cu trc đây
Trên thê gi

i đa

co

khá nhiêu công trình nghiên c

u v cu trúc vn, đc bit 
các nc phát trin, có h thng thông tin minh bch, đy đ và đáng tin cy.
Phi k đn là nghiên cu ni ting ca Graham và Harvey (2001). Trong
nghiên cu này, các tác gi đã phân tích tài tr tài chính cho 392 công ty M, trng
tâm là s phù hp các nhân t lý thuyt quan trng trong s la chn cu trúc vn
nh là c lng chi phí s dng vn và ngân sách vn.
Graham và Harvey (2001) tìm thy s ng h va phi ca các công ty theo lý

thuyt cân bng cu trúc vn và t l n mc tiêu. H cng tìm thy mt s công ty
ng h lý thuyt trt t phân hng. Kt qu nghiên cu ca h ch ra rng các công
ty đánh giá nhân t chính sách tài chính linh hot, nhng quan trng là nó không
liên quan đn thông tin bt đi xng theo cách d đoán ca lý thuyt trt t phân
hng. H tìm thy mt s bng chng v các yu t khác nh chi phí đi din, tài
sn thay th, dòng tin mt nh hng đn s la chn cu trúc vn. H cng cho
4



bit các nhà qun lý la chn các tiêu chun mt thit nh s đánh giá mc đ tín
nhim và s loãng giá thu nhp trong quyt đnh tài tr ca h.
Trên mt lot các cuc điu tra v c cu vn ti các nc đang phát trin
đc thc hin bi Booth et al. (2001), h đa ra kt lun li nhun ca các công ty
tng quan nghch bin vi t l n. Bên cnh đó, c cu vn cng b nh hng
bi các yu t quc gia, chng hn nh tc đ tng trng GDP, t l lm phát, và
s phát trin ca th trng vn.
Mazur (2007) xem xét các yu t quyt đnh cu trúc tài chính ca 238 công ty
phi tài chính ti Ba Lan cho giai đon 5 nm 2000-2004. Nhìn chung, d liu cho
thy rng các công ty Ba Lan đã sn sàng đ s dng ngun tài chính bên ngoài vào
đu th k 21, hn nhng nm đu tiên ca quá trình chuyn đi kinh t. Tuy nhiên,
h ch yu da vào các khon tín dng thng mi, và luôn gi t l n dài hn
di mc 8%.
Kt qu phân tích hi quy đa bin đc thc hin bi Mazur (2007) đi vi
các công ty Ba Lan cho thy các công ty có li nhun và có t l thanh khon cao
thích s dng ngun vn ni b. Bng chng này h tr các d đoán trong lý thuyt
trt t phân hng. Nu c hi tng trng đc đo bng mi quan h ca chi phí
bán hàng, thì mi tng quan đng bin gia ch s này và đòn by tài chính cng
phù hp vi lý thuyt v trt t phân hng. S liên quan ca ri ro kinh doanh cho
các doanh nghip Ba Lan đã không đc xác nhn. Mc dù có mt s khác bit

trong các yu t quyt đnh c cu vn gia các dng khác nhau ca các công ty,
nói chung, có th nhn thy s u tiên ngun vn ni b hn so vi ngun vn bên
ngoài so vi các phân lp này. Quyt đnh tài chính ca các doanh nghip nh, li
nhun thp và các doanh nghip không chi tr c tc có v nh đc quyt đnh bi
cùng mt tp hp các yu t trên. S bin đng chính ca lý thuyt trt t phân
hng có th nhn thy đc thông qua vic phân tích phân lp th hai, trong đó mi
tng quan đng bin gia li nhun và đòn by tài chính ca các doanh nghip có
li nhun ln s đc nhn ra.
5



Antoniou, Guney và Paudyal (2008) điu tra làm th nào các công ty hot
đng trong th trng vn theo đnh hng kinh t th trng (Anh và M) và các
nn kinh t theo đnh hng ngân hàng (Pháp, c và Nht Bn) xác đnh c cu
vn ca h. Bài vit ch ra rng t l đòn by có mi tng quan t l thun vi tài
sn hu hình và quy mô doanh nghip, nhng li tng quan t l nghch vi li
nhun ca doanh nghip, c hi tng trng và giá c phiu trong c hai loi hình
kinh t. T l đòn by tài chính cng b tác đng bi các điu kin th trng mà
công ty đang hot đng. Mc đ và tác đng ca các yu t này ph thuc vào pháp
lý và truyn thng kinh doanh ca nc s ti. Kt qu cng xác nhn rng các
công ty có t l đòn by mc tiêu, đi vi các công ty Pháp thì tc đ chuyn đi c
cu vn đ đt đc cu trúc vn mc tiêu là nhanh nht trong khi các công ty Nht
Bn là chm nht. Nhìn chung, cu trúc vn ca công ty b nh hng nhiu bi
môi trng kinh t và các t chc lp pháp.
Črnigoj và Mramor (2009) nghiên cu các yu t dn dt s la chn c cu
vn trong các công ty Slovenia và cho rng các lý thuyt da trên gi đnh các công
ty theo đui mc tiêu ti đa hóa li nhun cho các c đông s không th gii thích
đc s la cu trúc vn ca doanh nghip trong các nn kinh t mi ni châu Âu.
Bng cách gi đnh hành vi ca các công ty nhà nc, nghiên cu ca h ch ra rng

các doanh nghip càng có nhng nét đc trng ca công ty nhà nc thì đòn by tài
chính càng thp bi vì các doanh nghip này s c gng nâng lng ti đa  mc n
thp nht có th.
H cng kim tra tác đng ca mt s yu t khác đc đ xut bi các lý
thuyt v c cu vn hin đi nh là tài sn hu hình, bin đng thu nhp, quy mô
doanh nghip, li nhun và tng trng. Nhng yu t quyt đnh này gii thích
phn ln ca s khác bit trong c cu vn gia các công ty. Hn na, s thuyt
phc ca các gii thích này không đc nh mong đi khi mà nhà qun lý và các
ch s hu bt đu kim soát tt nhân viên cng nh vic kinh doanh ca h.
Tác gi Trn ình Khôi Nguyên và Neelakantan Ramachandran (2006) trong
bài nghiên cu “Cu trúc vn trong các doanh nghip va và nh: trng hp ca
6



Vit Nam” đã đ cp đn các bin đnh lng và c bin đnh tính có nh hng đn
cu trúc vn ca các doanh nghip Vit Nam, đó là: tng trng, tài sn hu hình,
kh nng sinh li, quy mô, ri ro kinh doanh, quyn s hu công ty, mi quan h
vi ngân hàng, kh nng liên kt. Kt qu bài nghiên cu cho thy rng:
- Các công ty thuc s hu Nhà nc có t l n cao hn các công ty t nhân.
- Quy mô công ty và mc đ ri ro kinh doanh có mi quan h đng bin vi
cu trúc vn; bin kh nng sinh li không có ý ngha vi mô hình; tài sn hu
hình có quan h nghch bin vi tng n và t l các khon phi tr ngn hn
nhng nh hng ca nó không đ mnh m đ ch ra rng vn đ chi phí đi
din và Lý thuyt kit qu tài chính có th gii thích s liên quan gia tài sn
hu hình và các t l n.
- Các yu t v hành vi qun lý li có tác đng mnh m đn cu trúc vn công
ty, đó là công ty có mi quan h tt vi ngân hàng, có kh nng vay đc các
khon n ln đ tài tr cho hot đng kinh doanh ca mình; và kh nng liên
kt tt giúp các công ty có c hi đ đt đc các khon tín dng thng mi

và các ngun tài chính khác.


7



Chng 1: LÝ LUN TNG QUAN V CU TRÚC VN CA CÁC
CÔNG TY NIÊM YT TRÊN TH TRNG CHNG
KHOÁN
1.1. Th trng chng khoán và công ty niêm yt trên th trng chng khoán
1.1.1. Khái nim th trng chng khoán
Th trng chng khoán là mt b phn ca th trng vn dài hn, thc hin
c ch chuyn vn trc tip t nhà đu t sang nhà phát hành, qua đó thc hin
chc nng ca th trng tài chính là cung ng ngun vn trung và dài hn cho nn
kinh t.
TTCK là thut ng dùng đ ch c ch ca hot đng giao dch mua bán chng
khoán dài hn nh các loi trái phiu, c phiu và các công c tài chính khác nh
chng ch qu đu t, công c phái sinh – hp đng tng lai, quyn chn, bo
chng phiu, chng quyn.
1.1.2. Nguyên tc hot đng ca th trng chng khoán
1.1.2.1. Nguyên tc trung gian
ây là nguyên tc cn bn cho hot đng và t chc TTCK vi vai trò ca các
công ty chng khoán, các nhà môi gii làm cu ni gia cung và cu chng khoán.
Theo nguyên tc này, trên TTCK, các giao dch đc thc hin thông qua t chc
trung gian là các công ty chng khoán. Trên th trng s cp, các nhà đu t
thng không mua trc tip ca nhà phát hành mà mua t các nhà bo lãnh phát
hành. Trên th trng th cp, thông qua các nghip v môi gii, kinh doanh, các
công ty chng khoán mua bán chng khoán giúp các khách hàng, hoc kt ni các
khách hàng vi nhau qua vic thc hin các giao dch mua bán chng khoán trên tài

khon ca mình.
1.1.2.2. Nguyên tc cnh tranh
Theo nguyên tc này, giá c trên TTCK phn ánh quan h cung cu v chng
khoán và th hin tng quan cnh tranh gia các công ty. Trên th trng s cp,
các nhà phát hành cnh tranh vi nhau đ bán chng khoán ca mình cho các nhà
8



đu t, các nhà đu t đc t do la chn các chng khoán theo các mc tiêu ca
mình. Trên th trng th cp, các nhà đu t cng cnh tranh t do đ tìm kim
cho mình mt li nhun cao nht, và giá c đc hình thành theo phng thc đu
giá hay khp lnh.
1.1.2.3. Nguyên tc công khai
Chng khoán là các hàng hóa tru tng, ngi đu t không th kim tra trc
tip đc các chng khoán nh các hàng hóa thông thng mà phi da trên c s
các thông tin có liên quan. Vì vy, TTCK phi đc xây dng trên c s h thng
công b thông tin tt. Các bên phát hành chng khoán có ngha v cung cp đy đ,
trung thc và kp thi nhng thông tin có liên quan ti t chc phát hành, ti đt
phát hành. Công b thông tin đc tin hành khi phát hành ln đu cng nh theo
các ch đ thng xuyên và đt xut, thông qua các phng tin thông tin đi
chúng, S giao dch chng khoán, các công ty chng khoán và các t chc có liên
quan khác.
Nguyên tc này nhm đm bo li ích cho tt c nhng ngi tham gia th
trng, th hin tính công bng, có ngha là mi ngi tham gia trên th trng đu
phi tuân th nhng qui đnh chung, đc bình đng trong vic chia s thông tin và
trong vic gánh chu các hình thc x pht nu vi phm vào nhng qui đnh đó.
Nguyên tc này nhm bo v ngi đu t, song đng thi nó cng hàm ngha
rng, mt khi đã đc cung cp thông tin đy đ, kp thi và chính xác thì ngi
đu t phi chu trách nhim v các quyt đnh đu t ca mình.

1.1.3. Phân loi th trng chng khoán
1.1.3.1. Cn c vào s luân chuyn các ngun vn
 Th trng s cp
Là th trng mua bán các chng khoán mi phát hành. Trên th trng này
vn t nhà đu t s đc chuyn sang nhà phát hành thông qua vic nhà đu t
mua các chng khoán mi phát hành.
 Th trng th cp
9



Là ni giao dch các chng khoán đã đc phát hành trên th trng s cp. Là
th trng chuyn nhng quyn s hu chng khoán. Các chng khoán sau khi
đc phát hành ra trên th trng s cp s đc mua đi bán li trên th trng th
cp. Th trng th cp đm bo tính thanh khon cho các chng khoán đã phát
hành. Hot đng mua bán thng xuyên trên th trng th cp đã to ra c hi cho
các nhà đu t liên tc mua bán chng khoán đ tìm kim li nhun do chênh lch
giá.
1.1.3.2. Cn c vào phng thc hot đng ca th trng
 Th trng chng khoán tp trung (S giao dch chng khoán)
Ti S giao dch chng khoán, các giao dch đc tp trung ti mt đa đim;
các lnh đc chuyn ti sàn giao dch và tham gia vào quá trình ghép lnh đ hình
thành nên phiên giao dch. Ch có các loi chng khoán đ tiêu chun niêm yt mi
đc giao dch ti đây.
 Th trng chng khoán phi tp trung (OTC)
Th trng OTC là mt th trng có t chc dành cho nhng chng khoán
không niêm yt trên S giao dch chng khoán.
Th trng OTC không có đa đim giao dch chính thc, thay vào đó các nhà
môi gii (Công ty chng khoán) kt ni các giao dch qua mng máy tính din rng
gia các công ty chng khoán và trung tâm qun lý h thng.

1.1.3.3. Cn c vào hàng hóa trên th trng
 Th trng c phiu
Là th trng giao dch và mua bán các loi c phiu, bao gm c phiu
thng, c phiu u đãi.
 Th trng trái phiu
Là th trng giao dch và mua bán các loi trái phiu đã đc phát hành, các
trái phiu bao gm các trái phiu công ty, trái phiu đô th và trái phiu Chính ph.
 Th trng công c chng khoán phái sinh
Là th trng phát hành và mua đi bán li các chng t tài chính khác nh
quyn mua c phiu, chng quyn, hp đng quyn chn…
10



1.1.4. Chc nng và vai trò ca th trng chng khoán
1.1.4.1. Chc nng ca TTCK
- Huy đng vn đu t cho nn kinh t
- Cung cp môi trng đu t cho công chúng
- To môi trng giúp Chính ph thc hin các chính sách kinh t v mô.
1.1.4.2. Vai trò ca TTCK
- To tính thanh khon cho các chng khoán
- ánh giá hot đng ca các doanh nghip
- H tr và thúc đy các công ty c phn ra đi và phát trin
- Thu hút vn đu t nc ngoài.
1.1.5. Niêm yt chng khoán
Là vic đa chng khoán có đ tiêu chun vào đng ký và giao dch ti th
trng giao dch tp trung.
T chc niêm yt là t chc phát hành đc niêm yt chng khoán ti th
trng giao dch tp trung.
Mc đích ca vic niêm yt chng khoán:

- Thit lp quan h hp đng gia S giao dch chng khoán vi t chc phát
hành có chng khoán niêm yt, t đó qui đnh trách nhim và ngha v ca t chc
phát hành trong vic công b thông tin, đm bo tính trung thc, công khai và công
bng.
- Nhm mc đích h tr th trng hot đng n đnh, xây dng lòng tin ca
công chúng đi vi th trng chng khoán bng cách la chn các chng khoán có
cht lng cao đ giao dch.
- Cung cp cho các nhà đu t các thông tin v các t chc niêm yt.
- Giúp cho vic xác đnh giá chng khoán đc công bng trên th trng đu
giá vì thông qua vic niêm yt công khai, giá chng khoán đc hình thành da trên
s tip xúc hiu qu gia cung và cu chng khoán.
1.1.6. Khái nim công ty niêm yt trên th trng chng khoán
11



Công ty niêm yt không ch là công ty c phn có các loi chng khoán đc
niêm yt mà còn có th là công ty trách nhim hu hn có trái phiu niêm yt trên
S giao dch chng khoán.
1.2. Tng quan v cu trúc vn
1.2.1. Khái nim và thành phn ca cu trúc vn
1.2.1.1. Khái nim
 Cu trúc
Khái nim cu trúc trong ngha chung nht là đ cp đn các b phn cu
thành và mi liên h ca chúng trong mt tng th, quá trình vn đng và s tng
tác gia các b phn cu thành quy đnh bn cht ca tng th đó.  cp đn b
phn cu thành ca mt tng th là đ cp đn vai trò, chc nng ca nó trong tng
th, th hin qua tính cht và mc đ tác đng ca b phn đn tng th.
 Vn
V phng din k thut, vn đc hiu nh sau:

Trong doanh nghip, vn đuc hiu là các loi hàng hóa tham gia vào hot
đng sn xut kinh doanh cùng vi các yu t khác nhau (lao đng, tài nguyên thiên
nhiên).
Trong phm vi nn kinh t, vn đc hiu là hàng hóa dùng đ sn xut ra
hàng hóa khác ln hn chính nó v mt giá tr.
V phng din tài chính, vn đc hiu:
Trong doanh nghip, vn là tài sn b ra lúc đu, thng đc biu hin bng
tin dùng trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip nhm mc đích li
nhun.
Trong phm vi nn kinh t, vn là lng tin t đa vào lu thông nhm mc
đích sinh li.
Vy “vn ca doanh nghip là biu hin bng tin ca toàn b vt t, tài sn
đc đu t vào quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip nhm mc đích
sinh li”.
12



Tuy nhiên, tin không phi là vn. Vn kinh doanh ca doanh nghip là mt
qu tin t đc bit. Tin t này phi đc đu t vào sn xut kinh doanh và phi
nhm mc đích sinh li. Vn luôn thay đi hình thái biu hin, khi thì là vt t sn
xut hoc tài sn vô hình, khi thì là hình thái tin t nhng kt thúc vòng tun hoàn
thì luôn là hình thái tin.
Vn luôn vn đng không ngng, chuyn t hình thái này sang hình thái khác
nhng đim cui cùng ca chui hình thái này là tin nên có th kt lun vn là toàn
b giá tr bng tin mà doanh nghip b ra trc và trong quá trình sn xut kinh
doanh nhm ti đa hóa li ích ca ch s hu doanh nghip.
Vn trong mt doanh nghip th hin ngun lc tài chính bên trong ca doanh
nghip bao gm vn góp t ch s hu, t ngun li nhun hot đng đ li ca
doanh nghip và các ngun lc bên ngoài t các nhà đu t bên ngoài có th là nhà

nc, các t chc kinh t xã hi, các t chc tín dng (ngân hàng, các qu tín
dng,…), các nhà đu t t nhân,…
 Cu trúc vn
Trong các tài liu liên quan đn vn các tác gi thng đ cp đn thut ng
cu trúc vn và cu trúc tài chính. Thut ng cu trúc tài chính đc s dng ph
bin bi các nhà kinh t ngi Pháp, còn các nhà kinh t ngi M thng s dng
thut ng cu trúc vn. Mt s quan đim gn nh đng nht hai khái nim này
nhng cng có mt s quan đim th hin s không đng nht.
Theo M.Dubois - mt giáo s chuyên nghiên cu v tài chính doanh nghip
ca i hc Pierre Mendes France: “Cu trúc tài chính là quan h gia các ngun
vn đc s dng bi doanh nghip, đó là ngun vn ch s hu và n”.
Theo S.C.Myers: “Cu trúc tài chính là mt khái nim đc dùng đ phn ánh
mi quan h tính bng t l gia n và vn ch s hu mà doanh nghip s dng đ
tài tr cho hot đng kinh doanh ca mình”.
Theo M.Albouy - mt trong nhng giáo s hàng đu ca Pháp: “Cu trúc tài
chính ca doanh nghip đc hiu là quan h t l gia toàn b n k c các khon
13



n phát sinh trong kinh doanh và vn ch s hu đc tính t bng cân đi k
toán”.
Hay hiu mt cách chung nht, cu trúc tài chính là quan h t l gia toàn b
n phi tr và vn ch s hu đc tính t bng cân đi k toán ca doanh nghip.
i kèm vi thut ng cu trúc tài chính, cu trúc vn đc hiu nh sau:
Theo Bertoneche và Teulie: “Cu trúc tài chính doanh nghip là quan h t l
gia n và vn ch s hu phc v cho quá trình tài tr ca doanh nghip, còn cu
trúc vn đc hiu là quan h t l gia n trung và dài hn và vn ch s hu”.
Khái nim này đc s dng ph bin bi các tác gi ngi M cng nh ngi
Pháp.

Nh vy, t các quan đim trên ta có th hiu cu trúc vn là mt phn ca
cu trúc tài chính, nó bng cu trúc tài chính tr n ngn hn. Hay cu trúc vn là
s kt hp gia n trung và dài hn vi vn c phn trong tng ngun vn dài hn
mà doanh nghip có th huy đng đc đ tài tr cho các d án đu t.
Trong phm vi đ tài này, tác gi s nghiên cu cu trúc vn theo quan đim:
Cu trúc vn ca doanh nghip là quan h t l gia toàn b n phi tr và vn ch
s hu đc tính t bng cân đi k toán ca doanh nghip.
1.2.1.2. Các thành phn ca cu trúc vn
Thành phn c bn ca cu trúc vn gm 2 b phn ch yu là n phi tr và
ngun vn ch s hu. Tính cht ca 2 ngun này hoàn toàn khác nhau v trách
nhim pháp lý ca doanh nghip.
 Ngun vn ch s hu
Là s tin do các nhà đu t, các sáng lp viên đóng góp hoc đc hình thành
t kt qu hot đng. ây không phi là mt khon n và do đó công ty không có
trách nhim phi thanh toán. Vi nhng loi hình công ty khác nhau, vn ch s
hu đc hình thành khác nhau và gm 3 loi sau:
- Vn điu l: Là s tin do các thành viên sáng lp đóng góp ban đu khi
thành lp. ây chính là vn đc ghi trong điu l công ty. Riêng đi vi các công