B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
xy
VN O
CHUYN DCH C CU KINH T NGÀNH THY SN
THEO HNG CÔNG NGHIP HÓA, HIN I HÓA
CA TNH KHÁNH HÒA GIAI ON 2011-2020
Chuyên ngành: Kinh t chính tr
Mã s: 60310102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS.TRN VN NHNG
TP. H Chí Minh – Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài “Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo
hng công nghip hóa, hin đi hóa ca tnh Khánh Hòa giai đon 2011-2020”.
Là đ tài nghiên cu khoa hc ca riêng tôi. Nhng kt lun khoa hc ca lun vn
cha tng đc công b trc đó bt c công trình nào.
Tác gi
Vn o
Mc lc
Trang
Trangphbìa
Li cam đoan
Mclc
Danhmccáckýhiu, chvittt
Danhmccácbng,biu
Mđu 1
Chng 1: Mt s vn đ lý lun chung v c cu kinh t và chuyn 7
dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng CNH, HH
1.1-C cu kinh t và s chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn: 7
Khái nim, đc trng và nhng nhân t tác đng.
1.1.1- Ccungànhvàchuyndchccukinhtngành 7
1.1.2- Ccukinhtngànhthysnvàchuyndchccukinht 9
ngànhthysn
1.1.3- Nhngnhântchyutácđngtichuyndchccukinht 12
ngànhthysn
1.2- MtsquanđimcangcngsnVit Nam vchuyndch 19
ccukinhtngành – Vaitrò, vtríngànhthysntrongnn
kinhtqucdân.
1.2.1- QuanđimcangcngsnVit Nam vchuyndchccu 19
kinhtngành
.
1.2.2- Vaitrò, vtríngànhthysntrongnnkinhtqucdân. 24
1.3- Kinhnghimchuyndchccukinhtngànhthysn mts 28
đaphngtrongncvàbàihckinhnghimrútra
1.3.1- Kháiquáttintrìnhchuyndchccukinhtngànhthysn 28
camtsđaphngtrongnc
1.3.2- Mtsbàihckinhnghimvchuyndchccukinht 34
ngànhthysnrútratcácđaphng
Chng 2: Thctrngchuyndchccukinhtngànhthysn 37
tnhKhánhHòa – Nhngvnđđtra
2.1- cđimtnhKhánhHòanhìntgócđchuyndchccukinht 37
ngànhthysn
2.1.1- cđimtnhiên 37
2.1.2- cđimkinht - xãhi 40
2.1.3- cđimtngtrngvàchuyndchccukinhttnhKhánh 41
Hòathigian qua
2.2- Thctrngccuvàchuyndchccukinhtngànhthysnca 43
tnhKhánhHòa qua cácgiaiđon
2.2.1- TngquanvchuyndchccukinhtcatnhKhánhHòa 43
2.2.2- Giaiđon 2000-2005
562.2.3- Giaiđon 2006-2011. 58
2.3- ánhgiáchungvànhngvnđđtrachochuyndchccukinh 70
tngànhthigianti.
2.3.1- ánhgiáchung 70
2.3.2- Nhngvnđđtra. 74
Chng III:Phnghngvànhnggiiphápchyuchuyndch 77
ccukinhtngànhthysntheohngcôngnghiphóa,
hinđihóacatnhKhánhHòa
3.1- Mctiêuvànhngquanđimchuyndchccukinhtngành 77
thysncatnhKhánhHòa
3.1.1- Mctiêutngquát
. 77
3.1.2- Nhngquanđimchuyndchccukinhtngànhthysn 77
catnhKhánhHòa.
3.2- Phnghngchuyndchccukinhtngànhthysn 81
3.2.1-Phnghngchungchuyndchccukinhtngànhthysn 81
3.2.2- Phnghngpháttrinvàchuyndchccukinhtcác 82
phânngànhtrongnibngànhthysnKhánhHòa
3.3-Cácgiiphápchyuđchuyndchccukinhtngànhthysn 86
theohng CNH, HH catnhKhánhHòa
3.3.1-GiiphápvquyhochngànhthysntnhKhánhHòa 86
3.3.2- Giiphápvthtrng 87
3.3.3- GiiphápvvnđutchongànhThysn 89
3.3.4- Giiphápvkhoahc – côngngh 91
3.3.5- Giiphápvngunnhânlc 93
3.3.6- Giiphápvtchc, qunlývàchínhsách 94
3.3.7- Mtskinngh 95
Ktlun 99
Tàiliuthamkho 101
Danhmccáckýhiu, chvittt
CNH, HH Côngnghiphóa, hinđihóa
S NN & PTNT SNôngnghipvàPháttrinNôngthôn
UBND y Ban Nhândân
XHCN Xãhichngha
Danh mc các bng, biu
Trang
Bng 2.1- Chuyn dch c cu giá trsnxutngànhnông – lâm – 46
thysngiaiđon 2000-2005
Bng 2.2- CcugiátrsnxutngànhthysnKhánhHòa 47
giaiđon 2000-2005.
Bng 2.3- TcđpháttrinnghnuôithysnKhánhHòa 48
giaiđon 2000-2005
Bng 2.4- Tcđpháttrintuthuynkhaithácthysn 49
giaiđon 2000-2005
Bng 2.5- Ccuvàttrngnghnghipkhaithácthysn 50
toàntnhKhánhHòatínhđnnm 2005.
Bng 2.6- TcđpháttrinnghchbinthysnKhánhHòa 51
giaiđon 2000-2005
Bng 2.7- Tcđpháttrinmtssnphmnuôitrngthysn 52
chyugiaiđon 2000-2005
Bng 2.8- Tcđpháttrinmtssnphmkhaithácthysn 53
chyugiaiđon 2000-2005
Bng 2.9- Tcđpháttrinmtssnphmchbinthysn 54
chyugiaiđon 2000-2005
Bng 2.10- Ccungunvnđutvàccushuphngtin 56
khaitháctínhđnnm 2005 tnhKhánhHòa.
Bng 2.11- CcugiátrsnxutngànhthysnKhánhHòa 58
giaiđon 2006-2012.
Bng 2.12- CcunghnuôitrngthysncatnhKhánhHòa 59
giaiđon 2006-2011
Bng 2.13- CcututhuynkhaithácthysncatnhKhánhHòa 61
giaiđon 2006-2011
Bng 2.14- CcunghnghipkhaithácthysncaKhánhHòa 62
tínhđnnm 2012.
Bng 2.15- CcungànhnghchbinthysncaKhánhHòa 63
giaiđon2006-2011.
Bng 2.16- Tcđpháttrinmtssnphmnuôitrngthysn 64
chyugiaiđon 2006-2011
Bng 2.17- Tcđpháttrinmtssnphmkhaithácthysn 65
chyugiaiđon 2006-2011
Bng 2.18- Tcđpháttrinmtssnphmchbinthysn 65
chyugiaiđon 2006-2011
Bng 2.19- Ccungunvnđutvàongànhthysn 66
giaiđon 2006-2011
Bng 2.20- CculaođngngànhthysncaKhánhHòa 68
giaiđon 2006-2011
1
M U
1- Tính cp thit ca đ tài
Vit Nam có b bin dài 3260 km, vi 112 ca sông, trên 3000 đo ln nh,
nhiu eo bin, h, đm ly, phá, trên 1 triu km2 din tích vùng đc quyn kinh t.
Hn na, do Vit Nam nm trong khu vc sinh thái nhit đi, ít b ô nhim, nên
ngun li thu sn rt đa dng, phong phú, và có kh nng t hi sinh cao. Theo
đánh giá ca các chuyên gia kinh t, k thut thu sn, Vit Nam có trên 6000 loài
đng vt đáy, 2038 loài cá, mc đc phân b hu ht các vùng, vi tr lng
cao. Kh nng khai thác cá vùng bin đc quyn kinh t ca Vit Nam có th đt
trên 4 triu tn/nm. Vi nhng tim nng to ln đó, cùng vi vic ch đng đi
mi c ch qun lý, tip cn th trng quc t, ngành thu sn nc ta đã đt đc
nhiu thành tu đáng k, tr thành mt trong nhng ngành kinh t, xut khu ch
lc ca đt nc. Trong thi gian qua, thu sn ca Vit Nam đã và đang trc tip
đóng góp vào s phát trin nng đng ca ngành; góp phn chuyn đi c cu nông
nghip vùng ven bin, đm bo công n vic làm, nâng cao đi sng cho hàng triu
ngi lao đng. Hn na, xut khu thu sn là mt mt hàng xut khu ch lc
trong c cu xut khu ca Vit Nam và là ngun thu ngoi t ln cho công cuc
CNH, HH đt nc.
Vn kin i hi ln th XI ca ng đã xác đnh đi vi ngành thy sn
trong thi gian ti: “Xây dng ngành thu sn Vit Nam đt trình đ tiên tin trong
khu vc…Phát trin mnh nuôi trng thy sn đa dng theo quy hoch, phát huy li
th tng vùng gn vi th trng; coi trng hình thc nuôi công nghip thâm canh là
ch yu đi vi cá nc ngt, nc l, nc mn; gn nuôi trng vi ch bin bo
đm v sinh, an toàn thc phm. y mnh vic đánh bt hi sn xa b vi ng
dng công ngh cao trong khâu tìm kim ng trng, đánh bt và hin đi hóa các
c s ch bin. Xây dng đng b kt cu h tng, c s dch v phc v nuôi
trng, đánh bt, ch bin, xut khu thy sn” [6, tr 761].
2
i vi Khánh Hoà, là mt tnh thuc Duyên Hi Nam Trung b, đc thiên
nhiên u đãi v điu kin phát trin ngun li thu sn c trong lnh vc khai thác
t nhiên cng nh nuôi trng thu sn. Ngành thy sn ca tnh đã và đang có v trí
đc bit quan trng trong chin lc phát trin kinh t - xã hi đi vi tnh Khánh
Hòa. Tuy nhiên, trong nông nghip nói chung và ngành thy sn nói riêng, chuyn
dch c cu ngành còn chm, nhng li th v Bin vn cha đc phát huy ti đa.
phát huy hn na vai trò ca ngành thy sn và nhng li th v bin
trong quá trình phát trin kinh t xã hi, thì tnh Khánh Hòa cn phi xây dng đc
mt c cu ngành thy sn hp lý theo hng CNH,HH, đ qua đó to ra khi
lng hàng hoá ln, cht lng cao, tng nng lc cnh tranh ca thy sn ca tnh
trên th trng trong nc và th gii, bên cnh đó là khai thác đc li th so sánh
mà tnh có đc, đa nông nghip ca tnh lên trình đ hin đi, góp phn cùng vi
nhng lnh vc khác thc hin thành công nhng mc tiêu kinh t - xã hi mà tnh
Khánh Hòa đã đ ra.
Do đó, đy mnh chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng
CNH,HH nm trong chin lc tng th v chuyn dch c cu kinh t ngành nói
chung theo hng CNH,HH ca tnh Khánh Hòa có ý ngha quan trng. Quá trình
này cn có s kt hp gia nghiên cu v mt lý lun vi gii quyt vn đ thc
tin. Xut phát t v trí vai trò và tm quan trng đc bit ca vn đ trên, tôi chn
đ tài: “Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng công nghip hóa,
hin đi hóa ca tnh Khánh Hòa giai đon 2011-2020” làm lun vn thc s,
chuyên ngành kinh t chính tr, mã s: 60310102
2- Tình hình nghiên cu đ tài
trang b kin thc v lý lun phc v cho quá trình thc hin đ tài ca mình,
tác gi đã tìm hiu và nghiên cu nhng tài liu, công trình nghiên cu sau đây:
+ Chuyn dch c cu kinh t theo hng công nghip, hin đi hoá nn kinh
t quc dân 2 tp ca GS.TS Ngô ình Giao (1998). tác phm này, tác gi Ngô
ình Giao đã phân tích các cn c lý lun và thc tin trong quá trình chuyn dch
c cu kinh t và phân tích quan đim, phng hng xây dng c cu kinh t có
3
hiu qu Vit Nam.
+ Các nhân t nh hng ti chuyn dch c cu ngành kinh t trong thi k
CNH, HH Vit Nam. Bùi Tt Thng, Ch biên (1997), Nhà xut bn khoa hc
xã hi, Hà Ni. Tác gi đã đ cp đn các nhân t nh hng ti chuyn dch c cu
kinh t ngành, bao gm: nhân t vn đu t; nhân t th trng và trình đ phát
trin ca kinh t th trng, nhân t trình đ khoa hc k thut – công ngh; nhân t
li th so sánh v v trí đa lý, tài nguyên, khí hu; nhân t kinh t - xã hi.
+ Xu hng chuyn dch c cu kinh t ngành công nghip trên đa bàn
thành ph H Chí Minh. TS.Trn Vn Nhng – Lun án tin s, Hà Ni 2001. Tác
gi đã tin hành kho sát, phân tích thc trng xu hng chuyn dch c cu kinh t
ngành công nghip trên đa bàn Tp H Chí Minh, trên c s phân tích đó rút ra
nhng thành tu, hn ch, nguyên nhân và nhng thành tu, hn ch, nhng mâu
thun mi ny sinh phi gii quyt và xác đnh xu hng chuyn dch c cu kinh t
ngành công nghip trên đa bàn Tp.H Chí Minh cho thi gian ti.
+ Công nghip hóa, hin đi hóa ngành thy sn nc ta qua kho sát tnh
Khánh Hòa”. TS.Nguyn Thanh - Lun án tin s, Tp HCM.2005. Trong lun án
tác gi cho rng, mt trong nhng nguyên nhân chính làm cho ngành thy sn cha
phát huy đc tim nng cng nh nhng li th mà ngành thy sn có đc, đó là
do ngành thy sn Khánh Hòa tin hành công nghip hóa, hin đi hóa còn chm. T
đó tác gi đi đn kt lun: Công nghip hóa, hin đi hóa ngành thy sn, không ch
làm cho đ trình lc lng sn xut ca ngành thy sn đc nâng lên, mà quá trình
này cng s làm cho ngành thy sn có s chuyn dch c cu kinh t ngành, gm:
chuyn dch c cu trong ni b ngành thy sn, chuyn dch c cu ngh nghip,
chuyn dch c cu thành phn kinh t và chuyn dch c cu lao đng.
+ Chuyn dch c cu ngành kinh t nông thôn theo hng công nghip hóa,
hin đi hóa các tnh duyên hi Nam Trung B. Tô Th Hin Vinh - Lun án tin s.
Tp H Chí Minh 2009. Trong lun án này tác gi Tô Th Hin Vinh cho rng
chuyn dch c cu kinh t nông thôn theo hng công nghip hóa, hin đi hóa là
nhm xây dng mt c cu kinh t nông thôn hp lý gia: nông nghip, công
4
nghip nông thôn, dch v nông nghip. ng thi chuyn dch c cu kinh t nông
thôn là góp phn gii quyt các vn đ nông nghip, nông thôn và nông dân các
tnh duyên hi Nam Trung b.
Ngoài nhng tài liu nêu trên, còn có nhiu tài liu và công trình nghiên cu
khác đã đ cp đn vn đ chuyn dch c cu kinh t, chuyn dch c cu kinh t
ngành, chuyn dch c cu vn đu t….
T thc t ca các công trình nghiên cu trong nc v vn đ chuyn dch
c cu kinh t ngành, tác gi nhn thy rng trong nc vn cha có mt đ tài
nghiên cu nào đ cp ti chuyn dch c cu ngành kinh t ngành thy sn theo
hng công nghip hoá, hin đi hoá. Xét thy, đây là mt hng đi mi cho s
nghiên cu đ góp phn làm sáng t thêm nhng vn đ lý lun và thc tin ca
chuyn dch c cu kinh t ngành nc ta di góc đ tip cn ca kinh t chính
tr, nên tôi đã chn đ tài này.
3- Mc đích, nhim v nghiên cu ca lun vn
3.1- Mc đích
Phân tích thc trng chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng
CNH,HH ca tnh Khánh Hòa, t đó rút ra nhng kt lun v nhng tn ti,
nguyên nhân và mâu thun ny sinh trong quá trình chuyn dch ca tnh. Qua đó
xác đnh, mc tiêu, quan đim, phng hng chuyn dch và nhng gii pháp
nhm tip tc thúc đy chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn ca tnh Khánh
Hòa thi k đy mnh công nghip hóa, hin đi hóa đt hiu qu cao.
3.2- Nhim v
- Mt là: H thng hóa c s lý lun v chuyn dch c cu kinh t ngành và
c cu ngành thy sn; nhng kinh nghim v chuyn dch c cu kinh t ngành
thy sn mt s tnh trong nc; nhng nhân t tác đng ti chuyn dch c cu
kinh t ngành thy sn, đ làm cn c lý lun và thc tin cho chuyn dch c cu
kinh t ngành thy sn ca tnh Khánh Hòa.
- Hai là: Phân tích thc trng, chuyn dch c cu kinh t ngành Thy sn
ca Khánh Hòa qua các giai đon. ánh giá chung, rút ra nhng vn đ cn gii
5
quyt và xác đnh xu hng chuyn dch c cu kinh t ngành Thy sn ca tnh
Khánh Hòa thi gian ti.
- Ba là: Trình bày các mc tiêu, quan đim chuyn dch, xây dng phng
hng chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn, đnh hng bc đi, đ xut các
gii pháp và nhng kin ngh nhm chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn ca
tnh Khánh Hòa thi k CNH, HH.
4- i tng, phm vi nghiên cu và phng pháp nghiên cu
4.1- i tng
Nghiên cu chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng công
nghip hóa, hin đi hóa ca tnh Khánh Hòa.
4.2- Phm vi nghiên cu
- V không gian: Lun vn nghiên cu c cu kinh t ngành và chuyn dch
c cu kinh t ngành thy sn ca tnh Khánh Hoà.
- V thi gian: Lun vn tp trung nghiên cu vn đ chuyn dch c cu kinh
t ngành thy sn ca tnh Khánh Hòa t nm 2000 đn nm 2011; d báo xu hng
chuyn dch c cu kinh t và đ ra các gii pháp thúc đy chuyn dch giai đon
2011 - 2020.
4.3- Phng pháp nghiên cu
- C s phng pháp lun xuyên sut trong toàn b quá trình nghiên cu ca
lun vn là phng pháp duy vt bin chng. Lun vn nghiên cu c cu kinh t
ngành thy sn trong mi quan h tác đng qua li vi c cu kinh t ngành nói
chung, c cu kinh t vùng và c cu kinh t thành phn; gia chuyn dch c cu
kinh t vi quá trình công nghip hoá, hin đi hoá.
- Ngoài ra trong lun vn còn s dng các phng pháp nghiên cu:
+ Phng pháp phân tích, tng hp, đc tác gi s dng đ phân tích
chng 2, nhm tìm ra các mi quan h đ lun gii v các vn đ có liên quan đn
chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng CNH, HH.
+ Phng pháp phân tích thng kê, so sánh đi chiu đc s dng đ phân
tích thc trng chng 2, qua đó đa ra cái nhìn tng quát, xác thc và đo lng
6
mc đ nh hng ca các nhân t tác đng. Hiu qu kinh t - xã hi do quá trình
chuyn dch c cu kinh t ngành Thy sn.
- Tài liu nghiên cu bao gm: t liu thng kê, điu tra kinh t – xã hi ca
Cc thng kê tnh; t liu ca ngành, các cp trong tnh, cùng các t liu ca các c
quan nghiên cu khác. Các Ngh quyt ca i hi ng b tnh Khánh Hòa, Vn
kin i hi ng Cng sn Vit Nam t i hi VI đn i hi XI…
5- Tên và kt cu lun vn
Tên lun vn: “Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng
công nghip hóa, hin đi hóa ca tnh Khánh Hòa giai đon 2011-2020”
Kt cu lun vn: Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc các tài liu
tham kho, lun vn đc kt cu thành ba chng:
CHNG 1: Mt s vn đ lý lun chung v c cu kinh t và chuyn
dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng công nghip hóa, hin đi hóa
CHNG 2: Thc trng chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn
tnh Khánh Hòa – Nhng vn đ đt ra
CHNG 3: Phng hng và nhng gii pháp ch yu chuyn dch c
cu kinh t ngành thy sn theo hng công nghip hóa, hin đi hóa ca tnh
Khánh Hòa
Di đây là ni dung c bn ca lun vn.
7
CHNG 1
MT S VN LÝ LUN CHUNG V C CU KINH T VÀ
CHUYN DCH C CU KINH T NGÀNH THY SN
THEO HNG CÔNG NGHIP HÓA, HIN I HÓA
1.1- C cu kinh t ngành và s chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn:
Khái nim, đc trng và nhng nhân t tác đng
1.1.1- C cu ngành và chuyn dch c cu kinh t ngành
C cu kinh t là cu trúc ca nn kinh t vi các b phn hp thành, vi v
trí, t trng tng ng ca mi b phn và mi quan h tng tác gia các b phn
y trong quá trình sn xut xã hi.
“C cu kinh t là tng th các ngành, lnh vc, b phn kinh t có quan h
hu c, tng đi n đnh hp thành. Có các loi c cu kinh t khác nhau: c cu
nn kinh t quc dân, c cu ngành kinh t k thut; c câu kinh t theo vùng, c
cu đn v hành chính, lãnh th; c câu thành phn kinh t, trong đó c cu kinh t
k thut mà trc ht là c cu kinh t ngành công nghip, nông nghip, dch v là
quan trng nht” [10, tr 14].
C cu kinh t có nhng đc trng:
Th nht: Nó là s cu thành gia các b phn mt cách hu c. Hai mt c
bn ca chính sách kinh t: mt k thut và mt kinh t xã hi là mt tng th hu
c, ch có th phát trin trong s nng ta, thúc đy ln nhau nh mt quá trình
tin hóa t nhiên. T đó đm bo cho nn kinh t phát trin nng đng, thúc đy
nâng cao nng sut, cht lng, hiu qu và sc cnh tranh trên th trng.
Th hai: C cu kinh t đc hình thành, xác đnh trên c s các quy lut
kinh t khách quan chi phi nn kinh t, nhu cu th trng, li th so sánh ca nn
kinh t, ca ngành, vùng và các nhân t khác.
Th ba: C cu kinh t mng tính lch s, c th. Không có mt c cu
chung duy nht cho mi quc gia hay mt quc gia trong mi giai đon lch s.
8
Khi nói đn c cu kinh t, trc ht ngi ta nói đn c cu kinh t ngành,
vì đây là biu hin đu tiên ca c cu kinh t và là tin đ đ hình thành mi nn
kinh t quc dân. Có th nói c cu kinh t ngành là góc đ nghiên cu kinh t ch
yu, phn ánh mi liên h kinh t k thut và công ngh sn xut.
* C cu kinh t ngành ca nn kinh t là kt cu các ngành hp thành tng
th bao gm các mi quan h tng tác v mt t l, biu hin mi quan h gia các
ngành đó vi nhau và vi nn kinh t quc dân.
Có nhiu cách phân loi ngành trong mi nn kinh t:
- Có th da vào đc đim kinh t k thut ca mi ngành mà phân thành
ba ngành ch yu: công nghip – nông nghip – dch v. Hay chi tit hn: công
nghip, nông nghip, dch v, xây dng c bn, thng mi…
- Trong mi ngành li bao gm các phân ngành nh:
+ Trong công nghip có: c khí, đin lc, hóa cht…
+ Trong nông nghip có: chn nuôi, trng trt…
+ Trong ngành dch v bao gm: thng mi, bu đin, du lch
- Hoc có th phân theo tính cht tác đng ca lao đng và đi tng lao
đng, nh: khi ngành khai thác, khi ngành ch bin, khi ngành dch v…
C cu ngành luôn vn đng và bin đi phát trin không ngng, nht là
trong điu kin c ch th trng. Cho nên khi phân tích c cu ngành, phi làm rõ
tính quy lut ca s vn đng, tìm ra phng hng chuyn dch c cu kinh t
ngành phù hp vi các c cu kinh t khác và đáp ng đc yêu cu phát trin ca
nn kinh t quc dân trong tng giai đon phát trin chung ca đt nc.
* Chuyn dch c cu kinh t ngành là quá trình làm thay đi cu trúc và
các mi liên h ca các ngành hoc các phân ngành trong ngành theo xu hng,
mc tiêu và phng hng nht đnh. ó là s thay đi có mc đích, có đnh hng
và la chn trên c s phân tích đy đ, có c s lý lun và thc tin, cùng vi vic
áp dng đng b các gii pháp đ chuyn dch c cu ngành t trng thái này sang
trng thái khác mt cách hp lý và có hiu qu hn.
9
* Chuyn dch c cu kinh t ngành theo hng CNH, HH là quá trình
làm thay đi nn kinh t t ch có c cu ch yu là nông nghip lc hu, sang c
cu công nghip – nông nghip – dch v hin đi, đó là quá trình làm tng tc đ
và t trng ca công nghip trong nn kinh t gn vi s bin đi ca công ngh và
nng sut lao đng, to nên s phát trin nhanh và bn vng trong nn kinh t quc
dân. Trong quá trình y c cu phân ngành trong ni b ngành cng s có nhng bin
đi đáng k c v cht và lng. Yêu cu đt ra là phi xác đnh đc c cu kinh t
hp lý và có hiu qu, xác đnh đc ngành mi nhn, ngành trng đim, nhng
ngành có tng lai phát trin hoc đáp ng đc nhu cu th trng trong nc, ngoài
nc và nhng vn đ kinh t xã hi đt ra trong mi giai đon lch s ca đt nc.
1.1.2- C cu kinh t ngành thy sn và chuyn dch c cu kinh t ngành
thy sn
Thy sn là ngành kinh t - k thut thuc lnh vc sn xut vt cht trc
tip, mt b phn cu thành ca nn sn xut vt cht ca xã hi, là ngành sn xut
vt cht mà quá trình sn xut ca nó ph thuc vào yu t t nhiên.
c trng v mt kinh t - k thut
Ngành thy sn là mt ngành sn xut vt cht mang tính mùa v. Do s tác
đng ca điu kin t nhiên, môi trng sng và tp tính sng ca các đi tng,
các chng loi đng thc vt làm cho các yu t sn xut trong ngành thy sn
không s dng ht thi gian trong nm.
V s bin đi ca đi tng lao đng, sau mi chu k sn xut, các đi
tng lao đng ca ngành thy sn thay đi t giá tr s dng này thành giá tr s
dng khác, hoc cùng loi nguyên liu có th sn xut ra nhiu giá tr s dng khác,
tùy thuc vào mc đích ca ngi s dng.
V công dng kinh t ca sn phm, thy sn là ngành sn xut vt cht to
ra t liu sn xut và t liu tiêu dùng, đáp ng nhu cu ngày càng cao ca sn xut
và đi sng xã hi.
10
c trng v mt kinh t xã hi
Ngành thy sn là ngành s dng công ngh tiên tin kt hp vi công ngh
truyn thng, s phân công lao đng xã hi và tính xã hi hóa ca sn xut đc th
hin sâu sc.
Hot đng ca ngành thy sn bao gm: sn xut nguyên liu (bao gm hot
đng sn xut ca ngành khai thác và nuôi trng thy sn), ch bin thy sn và
dch v hu cn thng mi ngh cá.
i vi Khánh Hòa, vi b bin dài hn 300km, các hot đng kinh t - xã
hi ca tnh hu nh đu gn vi bin. tnh đã có nhng làng ngh truyn thng
hot đng lnh vc thy sn t lâu đi, cùng vi nhng hình thc t chc sn xut
kinh doanh theo quy mô công nghip vi trang thit b hin đi, thu hút nhiu lao
đng. Tt c nhuãng hình thc này đu hot đng c trên ba lnh vc: nuôi trng
thy sn, khai thác thy sn, ch bin thy sn và dch v hu cn ngh cá.
Phân loi thy sn thành bn ngành: khai thác thy sn, nuôi trng thy
sn, ch bin thy sn, dch v hu cn và thng mi thy sn.
Cn c ca vic phân loi này da vào phng hng sn xut kinh doanh
ch yu và sn phm đc sn xut ra là t liu sn xut hay t liu tiêu dùng.
Phân loi thy sn thành ba nhóm: nhóm ngành sn xut nguyên liu (bao
gm hot đng sn xut ca ngành khai thác và nuôi trng thy sn), nhóm ngành
ch bin và nhóm ngành dch v hu cn và thng mi thy sn.
Cn c ch yu ca s phân chia này là tính cht khác nhau ca s bin đi
đi tng lao đng và công dng sn phm ca mi loi hot đng.
Phân loi các ngành thy sn thành các ngành chuyên môn hóa hp
S phân chia này da vào đc trng k thut trong quá trình sn xut đ phân
thành các ngành chuyên môn hóa hp. C th:
+ Ngành nuôi trng thy sn, có các ngành chuyên môn hp là: Nuôi thy sn
thng phm (nuôi thy sn nc mn; nuôi thy sn nc l; nuôi thy sn nc
ngt.) và sn xut ging thy sn (Ging nuôi b m và ging nuôi thng phm)
+ Ngành ch bin thy sn có: ch bin ni đa và ch bin xut khu.
11
+ Khai thác thy sn có: Ngh li vây, li kéo, li rê, ngh câu…
+ Dch v hu cn và thng mi thy sn: bao gm các ngành c khí thy
sn, các hot đông dch v cung ng nguyên vt liu, vt t k thut, thông tin tip
th, tài chính tín dng, hot đng thng mi và xut nhp khu…
* C cu kinh t ngành thy sn là mi quan h t l gia các phân ngành
trong tng th ngành thy sn, đc lng hóa bng t trng ca mi ngành trong
tng sn phm thy sn, tng s lao đng, t trng ca ngành thy sn to ra trong
tng thu nhp quc dân lnh vc nông nghip, thng mi xut khu.
C cu kinh t ngành thy sn không phi là c đnh, mà nó thay đi theo
tng thi k và ph thuc vào nhiu yu t. C cu kinh t ngành thy sn đc đo
bng các ch tiêu: S ngành chuyên môn hóa trong ngành thy sn, t trng ca các
phân ngành trong tng sn phm thy sn; t trng lao đng ngành thy sn trong
tng lao s lao đng trong nông nghip…
S hình thành c cu ngành thy sn gn lin vi s phát trin ca phân công
lao đng xã hi và tin b khoa hc công ngh, nó phn ánh trình đ ca phân công
lao đng, trình đ phát trin thy sn và trình đ t chc qun lý. Kt cu ngành có
th thay đi và s thay đi có th din ra theo cách t phát hoc t giác nu đc k
hoch hóa. Do vy, phi xây dng đc c cu ngành ti u, s lng các chuyên
ngành càng phát trin, thì càng có kh nng tha mãn nhu cu đa dng, phong phú
ca xã hi, đáp ng đc các yêu cu v phân công và hp tác quc t, v kh nng
hi nhp.
* Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn
Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn là quá trình làm thay đi c cu
t l gia các b phn hp thành ngành thy sn, nhm hình thành lên mt c cu
kinh t ngành hp lý, có hiu qu kinh t cao cho nn kinh t trong quá trình công
nghip hóa, hin đi hóa đt nc.
Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng công nghip hóa,
hin đi hóa là quá trình phát trin lc lng sn xut, đa nhanh tin b khoa hc
– k thut – công ngh hin đi vào tt c các khâu trong ngành, t sn xut nguyên
12
liu đn khâu bo qun, ch bin, dch v thng mi và hu cn. Thc hin c khí
hóa, t đng hóa, thy li hóa, thông tin hóa, sinh hc hóa…trong đó, trc ht tin
hành c khí hóa ph bin trong lnh vc sn xut thy sn; đu t công ngh cho
khai thác xa b; ng dng công ngh sinh hc đ to ra ging nuôi mi có giá tr
kinh t cao; phát trin công nghip ch bin vi công ngh cao gn vi vùng nguyên
liu tp trung và th trng tiêu th.
Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng công nghip hóa,
hin đi hóa là xây dng quan h sn xut ngày càng phù hp vi tính cht và trình
đ ca lc lng sn xut trong ngành thy sn, đi mi và hoàn thin c ch qun
lý ngành thy sn, to đng lc cho lc lng sn xut thy sn phát trin, nâng cao
đi sng nhân dân, thc hin công bng xã hi.
Chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng công nghip hóa, hin
đi hóa, thc cht là làm thay đi c bn không nhng c cu t l phân ngành trong
tng th ngành thy sn, mà còn làm thay đi c bn lc lng sn xut, trình đ công
ngh, quan h sn xut, t duy và li sng ca mi tng lp ng dân vùng bin.
1.1.3- Nhng nhân t ch yu tác đng ti chuyn dch c cu kinh t
ngành thy sn
1.1.3.1- Nhng nhân t ni sinh
* Nhân t th nht: Các ngun lc và li th so sánh
V trí đa lý – kinh t - xã hi
Khánh Hoà là tnh ven bin có đim cc đông ca Vit Nam, là mt tnh
thuc vùng Duyên hi Nam Trung B, phía bc Khánh Hoà giáp vi tnh Phú Yên,
phía nam giáp vi Ninh Thun; k lk và Lâm ng phía tây. Phía đông ca
Khánh Hoà là bin ông vi đng b bin dài 200 km (k c chu vi các đo là 385
km). Khánh Hòa nm gia hai trung tâm kinh t nng đng ca c nc là Thành
ph H Chí Minh và thành ph à Nng. Thun li v v trí này to điu kin cho
Khánh Hòa phát trin lu thông, vn ti hàng hóa, giao lu kinh t c v đng b,
đng bin và đng hàng không, phát trin kinh t dch v - du lch; thu hút đu t
trong và nc đ tr thành trung tâm kinh t ca min Trung và Tây Nguyên.
13
Khánh Hòa có đ nhng nhân t nh hng đ phát trin kinh t bin, nh:
Có b bin dài, có ba vnh ln vi nhiu bãi bin đp, nh: Vnh Cam Ranh, vnh
Nha Trang, Vnh Vân Phong; có các cng bin sâu đ tu có công sut hàng nghìn
mã lc cp cng, nh: Cng Nha Trang, cng Cam Ranh và cng Vân Phong, ngoài
ra còn có các cng nh phc v cho đánh bt thy sn, hot đng du lch và các ni
tránh, tr bão cho tu bin. Thi tit đc chia làm hai mùa rõ rt đó là mùa ma
kéo dài t tháng 9 – 12 và mùa khô kéo dài t tháng 1 – 8, vào mùa ma thng có
gió mùa đông bc thi, nhng cng nh hng ít. Nhit đ tuyt đi cao không vt
quá 40
0
C, trung bình khong 25
0
C, đc bit nhit đ chênh lch ngày không quá ln
t 5 – 8
0
C rt phù hp cho nuôi trng thu sn và ra khi khai thác thu sn.
V trí đa lý – kinh t - xã hi thun li trên kt hp vi s n đnh chính tr -
xã hi ca tnh s to điu kin thun li cho Khánh Hoà phát trin sn xut hàng
hoá và m rng giao lu kinh t - xã hi vi các tnh trong c nc và quc t. To
điu kin thun li cho phát trin kinh t - xã hi ca tnh nói chung và ngành thu
sn nói riêng.
Th hai: Yu t lao đng
Dân s và lao đng đc coi là ngun lc quan trng đ phát trin thy sn
nói riêng và nn kinh t nói chung, bao gm các yu t: Dân s và mc thu nhp
ca dân c to thành th trng ni đa to ln; trình đ dân trí, kh nng tip thu cái
mi ca lao đng to thành c s quan trng đ phát trin nhng ngành k thut
cao; các ngh truyn thng ca tng vùng chính là mt li th đ so sánh v lao
đng.
Dân s ca tnh Khánh Hòa là 1.174.848 ngi vi mt đ dân s toàn tnh
là 225 ngi/km², trong đó nam gii có khong 581.299 ngi (49.47%) và n gii
khong 593.549 ngi (50.53%); nm 2011, Khánh Hòa có 568.459 ngi sinh
sng khu vc đô th (48.4% dân s toàn tnh) và 606.389 ngi sng khu vc
nông thôn (51,6%). i ng cán b khoa hc k thut toàn tnh có 6.082 ngi có
trình đ cao đng, 14.444 ngi đi hc, 232 thc s, 107 tin s. Ngoài ra vi
46,6% dân s trong đ tui lao đng đã góp phn đáng đ trong quá trình phát trin
14
kinh t - xã hi và chuyn dch c cu kinh t ca tnh. Hin lao đng trong lnh vc
thy sn là hn 80.000 lao đng, chim 31,5% s lao đng ca tnh và 72,34% lnh
vc nông nghip.[8, tr 15,16]
i vi Khánh Hòa, dân s, lao đng và trình đ lao đng có nh hng ln
đn ngành thy sn. i vi ngành khai thác và nuôi trng thy sn, vi đc đim là
tip súc vi bin liên tc, dài ngày và đòi hi phi có sc khe, do đó đã t lâu
ngi dân min bin nói chung và Khánh Hòa nói riêng, đu có quan nim hai
ngành này đòi hi nhiu v lao đng nam gii. Vì vy dân s và c cu dân s nam
– n có s tác đng ln đn lao đng thy sn nói chung và đn khai thác thy sn
và nuôi trng thy sn nói riêng.
Trình đ lao đng trong ngành thy sn nh hng đn vic tip thu và trin
khai các công ngh và k thut. i vi Khánh Hòa, phn ln lao đng hot đng
trong ngành khai thác, nuôi trng và các ngh ch bin truyn thng có trình đ vn
hóa còn thp, lao đng th công còn nhiu. ây là mt thách thc ln đi ngành
thy sn ca tnh trong quá trình chuyn dch c cu ngành theo hng công nghip
hóa, hin đi hóa.
* Nhân t th hai: Trình đ k thut ca lc lng lao đng ngành thy sn
Th nht: Trình đ k thut khai thác thy sn. Trình đ k thut khai thác
thy sn không ch nói lên nng lc khai thác, mà nó còn khái quát chung trình đ
phát trin ca lc lng sn xut trong ngành thy sn. ây cng chính là mc tiêu,
nhim v ca vic chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn theo hng nào. S
phát trin ca trình đ k thut khai thác thy sn s thúc đy phân công lao đng
xã hi không ch ngành thy sn nói riêng mà ca nn kinh t nói chung, đng
thi s phân công lao đng xã hi hp lý trong ngành thy sn s thúc đy khoa
hc, công ngh phát trin. Vic nâng cao trình đ k thut khai thác cng là đòi hi
bc thit không ch cho công tác chuyn dch c cu, mà còn là đ nâng cao nng
sut lao đng, đáp ng nhu cu ca th trng và tin ti gii phóng sc lao đng,
bo đm s phát trin bn vng ta trong lnh vc thy sn. Trong thi gian qua,
ngành khai thác thy sn Khánh Hòa đã đy mnh vic nâng cao trình đ khai thác
15
thy sn, thông qua vic phát trin đi tu khai thác xa b, hin đi hóa trang thit
b ngh cá. Các thuyn trng, máy trng trên các tu khai thác đu đã đc đào
to và tp hun chuyên môn, lao đng trên tu có 30% tt nghip ph thông.
Th hai: Trình đ k thut nuôi trng thy sn. Yu t này không ch phn
ánh trình đ phát trin ca ngành nuôi trng thy sn, mà nó quyt đnh đn cht và
lng ca nng sut lao đng ngành nuôi trng thy sn. Ngày nay, vi s phát
trin ca k thut nuôi thy sn, nó cho phép chúng ta bt ph thuc vào yu t t
nhiên nh, khí hu, môi trng, k c là ngun ging cung cp cho vic nuôi. Bên
cnh đó, vic đy mnh ng dng trình đ k thut nuôi tiên tin s đm bo tính
hài hòa gia sn xut vi bo tn phát trin bn vng. Thc t trong nhng nm qua
cho thy nuôi trng thy sn ca Khánh Hòa thc s đã đc đu t đ tr thành
mt th mnh ca ngành thy sn sn lng sn xut tng vi tc đ phát trin khá
n đnh. S phát trin ca nuôi trng thy sn là có s đóng góp tích cc ca khoa
hc k thut, điu này đc th hin trong phát trin nuôi tôm tht thng phm và
ngh sn xut ging thy sn, đc bit là tôm sú ging.
Th ba: Trình đ k thut ch bin thy sn
ây là ngành ch yu s dng các phng tin k thut hin đi trong vic
tao ra đa dng hóa mt hàng thy sn, s dng hiu qu ngun nguyên liu, nâng
cao cht lng sn phm, nâng cao sc cnh tranh ca hàng hóa thy sn. Trình đ
k thut ch bin thy sn cng là mt trong nhng đng lc trong vic chuyn dch
c cu kinh t ngành ch bin v c cu sn phm, c cu ngành ngh.
i vi Khánh Hòa, các ngh ch bin thy sn truyn thng nh: ch bin
nc mm, cá khô, mc khô …vn s dng phng pháp, k thut và kinh nghim
truyn thng cha truyn con ni khâu ch bin, còn khâu đóng gói, bao b và tiêu
th đã ng dng tin b k thut đ bo đm cht lng và cung ng ra th trng
đc kp thi. Xut khu thy sn có mt v trí và vai trò quan trng ca chuyn
dch c cu ngành ch bin thy sn Khánh hòa, vì vy ch bin thy sn không
ngng nâng cp, xây dng mi, mua sm trang thit b, dây chuyn hin đi đt tiêu
chun ngành và đ đáp ng cho mc tiêu xut khu. c bit các doanh nghip phi
16
xây dng tiêu chun k thut, qun lý đt tiêu chun ISO, HACCP 14000. Tóm li,
nhân t trình đ k thut ch bin thy sn có s tác đng đn chuyn dch c cu
ngành ngh và chuyn dch c cu sn phm trong ngành ch bin Khánh Hòa.
* Nhân t th ba: Nhân t th trng
Th trng tác đng trc tip đêna vic hình thành và chuyn dch c cu
kinh t ngành nói chung và vi ngành thy sn nói riêng ca mi nc. Ht nhân c
bn ca th trng là các doanh nghip, các doanh nghip hng ra th trng, cn
c vào cung-cu hàng hóa trên th trng đ xây dng k hoch sn xut, kinh
doanh, tip th ca mình. Các loi th trng bao gm: th trng hàng hóa, th
trng lao đng, th trng dch v, th trng tài chính, th trng khoa hc công
ngh…. Tt c đu tác đng tng hp lên các doanh nghip và nh hng đn
chuyn dch c cu kinh t ngành trong công nghip. Th trng tác đng lên c cu
kinh t ngành trc ht thông qua nhu cu tiêu dùng cui cùng, bi vì sn xut
trong nn kinh t th trng suy đn cùng là do nhu cu quyt đnh.
i vi ngành thy sn Khánh Hòa, nhân t th trng có vai trò quan trng
đi vi vic phát trin quy mô ca ngành thy sn, đn chuyn dch c cu phân
ngành, c cu ngành ngh, c cu sn phm và c cu lao đng và các hot đng
sn xut kinh doanh ca ngành thy sn nói chung.
* Nhân t th t: Vn đu t
T liu sn xut quyt đnh s phát trin kinh t và chuyn dch c cu, đng
thi quyt đnh đn tng mc và c cu vn đu t. n lt mình, đu t li nâng
cao cht lng t liu sn xut và dch chuyn c cu ngành theo hng tin b hn.
Khánh Hòa, thy sn đc coi là ngành kinh t mi nhn, phát trin ngành
thy sn còn nhm thc hin các mc tiêu kinh - t xã hi cho tnh, nh: tng ngun
thu cho ngân sách ca tnh, công nghip hóa, hin đi hóa nông thôn và min bin,
gii quyt vn đ vic làm, ci thin đi sng nhân dân… thc hin đc nhng
mc tiêu này đòi hi phi có ngun vn ln, trong khi thu nhp ca ngi dân hot
đng trong ngành thy sn còn thp, li bp bênh, trong nhng đt bin đng v giá
xng, du và khng hong tài chính va qua, nhiu h gia đình không tip cn đc
17
ngun vn vay nên không th duy trì đc hot đng sn xut. Thiu vn cng gây
cn tr trong vic trin khai nâng cp trang thit b sn xut hin đi hay đ m
rng sn xut… Có th nói trong quá trình đy mnh chuyn dch c cu kinh t
ngành thy sn ca Khánh Hòa theo hng công nghip hóa, hin đi hóa, thì vic
nhân t vn đu t là mt thách thc ln cho ngành thy sn.
1.1.3.2- Các yu t ngoi sinh
* Nhân t th nht: Cuc cách mng khoa hc – công ngh th gii
Cuc cách mng khoa hc công ngh mi đã hình thành lên nhng ngành k
thut cao. nh hng ca cuc cách mng khoa hc – công ngh là rt ln trong
quá trình chuyn dch c cu kinh t, nh: C cu sn xut cng s đc điu chnh
theo hng hin đi hóa và cao cp hn. C cu sc lao đng cng đc trí thc
hóa. C cu sn phm cng thay đi theo hng hàm lng cht xám trong sn
phm ngày càng tng, hàm lng nguyên liu và lao đng chân tay ngày càng gim
xung…dn đn quá trình phân công li lao đng xã hi và xu hng quc t hóa
sn xut.
i vi ngành thy sn Khánh Hòa, nhân t cuc cách mng khoa hc –
công ngh tác đng đn chuyn dch c cu kinh t ngành thy sn ca theo hng
công nghip hóa, hin đi hóa, đc th hin: Trình đ phng tin khai tác thy
sn đc trang b hin đi, công sut đánh bt xa b…, hay hin đi hóa cac ngành
khai thác truyn thng. Trong nuôi trng thy sn, cuc cách mng khoa hc – công
ngh, đc bit là cách mng công ngh sinh hc, s tác đng đn vic phát trin
ngh nuôi thy sn thng phm, ngh nuôi và to ging nuôi thy sn, cng nh
vic kim soát dch bnh thy sn. Trong ch bin thy sn, s tác đng ca nhân t
cuc cách mng khoa hc – công ngh, đó là hin đi hóa dây chuyn sn xut, tiêu
chun và cht lng sn phm đc nâng cao, sn phm đc đa dng hn…
Có th nói, nhân t cuc cách mng khoa hc – công ngh th gii va là
đng lc, va là thách thc đi vi ngành thy sn và chuyn dch c cu kinh t
ngành thy sn Khánh Hòa trong quá trình phát trin ca mình.
18
* Nhân t th hai: Toàn cu hóa và khu vc hóa kinh t th gii
Toàn cu hóa kinh t th gii, bao gm các ni dung: Quc t hóa th trng,
quc t hóa sn xut, quc t hóa t bn và quc t hóa khoa hc k thut.
i vi ngành thy sn Khánh Hòa, nhân t toàn cu hóa và khu vc hóa
kinh t th gii to ra c hi cho s phát trin mnh m ngành thy sn và trong quá
trình chuyn dich c cu kinh t ngành, đó là: S m ra đc mt th trng rng
ln cho tiêu th sn phm thy sn và th trng nguyên liu thy sn; thu hút đu
t ca nc ngoài vào ngành thy sn; tip thu đc khoa hc – công ngh và k
thut hin đi ca ngành thy sn trong khu vc và th gii đ phát trin ngành
thy sn ca tnh. Bên cnh đó, nhân t này cng đt ra nhng thách thc cho ngành
thy sn đó là: Hàng hóa thy sn Khánh Hòa phi đi mt vi s cnh tranh ca
hàng hóa thy sn ca các nc trong khu vc và trên th gii, hành hóa nc ngoài
đc sn xut trên dây chuyn hin đi đt đc nhng yêu cu cao v cht lng,
vì vy đây là mt thách thc ln ca ngành thy sn.
Mt khác, các công ty, tp đoàn kinh t nc ngoài h mnh c v vn và
công ngh, trong khi đó các doanh nghip thy sn Khánh Hòa đu hot đng trong
tình trng thiu vn, trình đ trang thit b còn thp, do đó khi hi nhp kinh t quc
t rt d b thôn tính hoc b phá sn.
Cui cùng là, ngày nay các quc gia có bin h đã thy đc tm quan trng
ca bin, vì th h đã đu t các ngun lc đ phát trin kinh t bin, các hot đng
đánh bt khai thác đi dng đc tng cng, nht là các nc trong khu vc, thi
gian qua vn đ tranh chp v bin đông, v ch quyn bin đo Hoàng Sa và
Trng Sa đã làm nh hng rt ln đn hot đng ca ngành khai thác thy sn
nói riêng và đi vi bo v ch quyn bin đo đt nc nói chung.
1.2- Mt s quan đim ca ng cng sn Vit Nam v chuyn dch c cu
kinh t ngành – Vai trò, v trí ngành thy sn trong nn kinh t quc dân
1.2.1- Quan đim ca ng cng sn Vit Nam v chuyn dch c cu
kinh t ngành
Quan đim ca ng ta v chuyn dch c cu kinh t nói chung và c cu
19
kinh t ngành nói riêng đc th hin trong các vn kin ca i hi ng toàn
quc. K t nm 1986 đn nay, khi nn kinh t nc ta chuyn sang c ch kinh t
th trng theo đnh hng xã hi ch ngha, bi cnh trong nc và quc t có
nhiu thay đi và đã có nhng tác đng rt ln đn s nhn thc và đi mi t duy
ca ng ta v quan đim chuyn dch c cu kinh t ngành. iu này đc th
hin trong các Vn kin ca ng, t i hi VI (tháng 12/1986) đn i hi XI
(tháng 01/2011) nh sau:
* i hi VI (12/1986), ng đa ra quan đim: “Mun đa nn kinh t sm
thoát khi tình trng ri ren, mt cân đi, phi dt khoát sp xp li nn kinh t
quc dân theo c cu hp lý, trong đó các ngành, các vùng, các thành phn kinh t,
các loi hình sn xut có quy mô và trình đ k thut khác nhau phi đc b trí
cân đi, liên kt vi nhau, phù hp vi điu kin thc t, bo đm cho nn kinh t
phát trin n đnh. thc hin s sp xp đó, trc ht phi b trí li c cu sn
xut, điu chnh ln c cu đu t.” [6, tr 36]
C th:
- V nông nghip: “Phng châm phát trin nông nghip là kt hp chuyên
môn hoá vi phát trin toàn din, cân đi gia trng trt và chn nuôi, lúa và màu,
cây lng thc và cây công nghip”[6, tr 37]
- Công nghip nh và tiu, th công nghip: “Công nghip nh và tiu công
nghip, th công nghip đáp ng cho đc nhu cu ca nhân dân v nhng loi
hàng thông thng, bo đm yêu cu ch bin nông, lâm, thu sn, tng nhanh vic
làm hàng gia công xut khu và các mt hàng xut khu khác, đng thi m rng
mt hàng đáp ng nhu cu đa dng ca ngi tiêu dùng. Khai thác trit đ mi
ngun nguyên liu; tn dng các loi ph liu; tranh th ngun nguyên liu gia công
ca nc ngoài.”[6, tr 38]
- Công nghip nng đc xác đnh: “Vic phát trin công nghip nng và
xây dng kt cu h tng phi nhm phc v các mc tiêu kinh t, quc phòng trong
chng đng đu tiên, và theo kh nng thc t, chun b tin đ cho s phát trin
kinh t trong chng đng tip theo. u tiên phát trin công nghip nng lng