Tác động của các yếu tố vĩ mô đến TTCK Việt Nam Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM











 THU HNG



TÁC NG CA CÁC YU T V MÔ N TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM


Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.34.02.01






LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN TH UYÊN UYÊN







TP. H CHÍ MINH – NM 2014





LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan Lun vn Thc s Kinh t vi đ tài “Tác đng ca các yu t v
mô đn th trng chng khoán Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi
di s hng dn ca TS. Nguyn Th Uyên Uyên.
Các s liu đc tác gi thu thp t các ngun khác nhau, kt qu trong lun vn là
trung thc và cha đc ai công b trong bt k công trình nào khác. Tôi s chu
trách nhim v ni dung tôi đư trình bày trong lun vn này.

TP.HCM, ngày 30 tháng 07 nm 2014
Tác gi lun vn

 Thu Hng






MC LC

TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC BIU 
DANH MC CH VIT TT
TịM TT 1
CHNG 1: GII THIU  TĨI 2
1.1. Lý do nghiên cu 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. Phng pháp nghiên cu 3
1.4. Ý ngha đ tài 3
1.5. Kt cu đ tài 4
CHNG 2: NHNG BNG CHNG THC NGHIM V TÁC NG
CA CÁC YU T V MÔ N TH TRNG CHNG KHOÁN 5
2.1. Lm phát 6
2.2. Lưi sut 8
2.3. Cung tin 11
2.4. T giá hi đoái 13
2.5. Giá tr sn xut công nghip 15
2.6. Giá vàng 16

2.7. Nghiên cu ti Vit Nam 18




CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIểN CU 24
3.1. Phng pháp nghiên cu 24
3.2. Các bc thc hin 26
3.3. Mô t bin và ngun d liu 27
3.4. Gi thuyt v mi quan h gia các nhân t v mô và t sut sinh li chng
khoán 29
CHNG 4: NGHIểN CU TÁC NG CA CÁC YU T V MÔ N
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 36
4.1. Kim đnh và điu chnh hiu ng thi v (Seasonal Adjustment) 36
4.2. Kim đnh tính dng (Unit root test) 37
4.3. Xác đnh đ tr ti u cho mô hình 39
4.4. Kim đnh tính bn vng ca mô hình 41
4.5. Kim đnh hin tng t tng quan 43
4.6. Mô hình VAR 44
4.7. Kim đnh Granger 55
4.8. Phân tích hàm phn ng đy 60
4.9. Phân rư phng sai (Variance Decomposition): 62
CHNG 5: KT LUN 66
5.1. Kt lun v kt qu nghiên cu 66
5.2. Hn ch ca đ tài 67
5.3. Nhng gi ý và hng nghiên cu tip theo 68
TÀI LIU THAM KHO
1

DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1: Tóm tt các kt qu nghiên cu trc đây
Bng 3.1: D kin xu hng tác đng ca các bin đn ch s VN-Index
Bng 4.1: Kt qu kim đnh hiu ng thi v ca các bin
Bng 4.2: Kt qu kim đnh tính dng ca các bin
Bng 4.3: Kt qu kim đnh đ tr
Bng 4.4: Kt qu kim đnh tính bn vng
Bng 4.5: Kt qu kim đnh hin tng t tng quan
Bng 4.6: Kt qu hi quy mô hình VAR
Bng 4.7 Kt qu kim đnh Granger trong VAR
Bng 4.8: Kt qu phân tích phân rư phng sai












DANH MC CÁC BIU 

Biu đ 4.1: Kt qu kim đnh tính bn vng
Biu đ 4.2: Phn ng ca VN-Index đi vi cú sc ca các bin s kinh t

DANH MC CH VIT TT

- ADF: Augmented Dickey-Fuller – Phng pháp Dickey-Fuller b sung
- CPI: Consumer Price Index - ch s giá tiêu dùng
- EX: Exchange Rate – T giá hi đoái
- IMF: International Monetary - Qu tin t quc t
- IIP: Index of Industrial Production – Giá tr sn xut công nghip
- IR: Interest rate - Lưi sut
- M2: Cung tin
- USD: đô la M
- VAR: Vector Autoregession – T hi quy véc-t
- VND: đng Vit Nam
- VN-Index (VNI): Ch s giá chng khoán Vit Nam.
1



TịM TT
Bài nghiên cu nhm xem xét tng tác gia các bin s kinh t v mô đn th
trng chng khoán. Các nhân t v mô đc s dng nh lm phát, t giá hi đoái,
cung tin, ch s sn xut công nghip, giá vàng, và lãi sut đ phân tích tác đng
ca chúng đn th trng chng khoán Vit Nam trong khong thi gian t tháng
01/2006 đn tháng 12/2013. Bài nghiên cu s dng mô hình VAR đ phân tích d
liu chui thi gian đc thu thp t nhiu ngun khác nhau.
Kim đnh nhân qu Granger và mô hình t hi quy Vector cho thy ch có nhân t

lm phát, giá tr sn xut công nghip và t giá hi đoái có tác đng đn ch s VN-
Index. Bên cnh đó, kim đnh nhân qu cng cho thy ch s VN-Index không phi
là ch báo hàng đu cho các nhân t kinh t v mô và nn kinh t vì ch s VN-Index
ch không có tác đng nhân qu hai chiu đn các bin s v mô. T đó cho thy th
trng Vit Nam là không hiu qu dn đn vic hp th thông tin không tt và
cha th truyn ti tt c thông qua ch s giá chng khoán.

2



CHNG 1: GII THIU  TÀI
1.1. LỦ do nghiên cu
Sau thi gian hình thành và đi vào hot đng, th trng chng khoán Vit Nam đư
có nhng bc phát trin nhanh chóng, góp phn vào s phát trin nn kinh t ca
đt nc. Tuy nhiên, trong nhng nm gn đây bin đng ca các nhân t kinh t v
mô đư tác đng rt ln đn th trng chng khoán làm cho th trng chng khoán
tri qua nhiu cn bin đng mnh, đc bit cuc khng hong kinh t tài chính đư
nh hng rt ln đn s phát trin ca th trng chng khoán. Vic d đoán xu
hng phát trin ca nn kinh t đ d đoán xu th phát trin chung ca th trng
chng khoán cng nh tìm hiu và lý gii nhng tác đng ca các nhân t v mô ti
s bin đng ca th trng chng khoán đóng vai trò ht sc quan trng. Chính vì
lý do đó, tác gi chn đ tài “Tác đng ca các yu t v mô đn th trngchng
khoán Vit NamẰ.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
 tài nghiên cu tác đng ca các yu t kinh t v mô nh lm phát, sn xut
công nghip, t giá hi đoái, giá vàng, cung tin, lưi sut đn t sut sinh li chng
khoán ti Vit Nam trong giai đon t tháng 01/2006 đn tháng 10/2013. Da vào
kt qu kim đnh xác đnh các nhân t tác đng ch yu đn th trng chng
khoán giúp cho nhà đu t nhn đnh vic đu t hiu qu hn.

T mc tiêu nghiên cu trên, bài nghiên cu s tp trung gii quyt các vn đ sau:
- Xác đnh xem liu có tn ti mi quan h gia các nhân t kinh t v mô và ch s
giá chng khoán ca TTCK Vit Nam hay không?
- Trong trng hp có tn ti mi quan h thì nhân t v mô nào có nh hng ln
nht đn ch s giá chng khoán và mc đ nh hng ca chúng ra sao?
3



1.3. Phng pháp nghiên cu
i tng nghiên cu là các nhân t kinh t v mô nh ch s giá tiêu dùng đi din
cho bin s lm phát, ch s sn xut công nghip, t giá hi đoái, giá vàng, cung
tin, lưi sut và t sut sinh li chng khoán VN-Index. D liu đc s dng trong
mô hình là loi d liu chui thi gian. D liu đc thu thp theo tháng và bt đu
t tháng 01/2004 đn tháng 10/2013. D liu v ch s giá tiêu dùng, cung tin, lưi
sut đc ly t Qu Tin T Quc T IMF, d liu sn xut công nghip đc thu
thp t thông tin thng kê hàng tháng ca Cc Thng Kê, giá vàng và t giá hi
đoái đc thu thp t c s d liu ca Ngân Hàng ACB, ch s VN-Index ly t
website cophieu68.com.vn.
Bài nghiên cu s dng mô hình VAR đ xem xét mi liên h gia các nhân t kinh
t v mô và th trng chng khoán Vit Nam. Tác gi s dng Microsoft Excel đ
tính toán d liu và lc các d liu cn thit. Sau đó, s dng phn mm Eviews 6.0
đ phân tích d liu và chy mô hình hi quy.
1.4. ụ ngha đ tƠi
Th trng chng khoán Vit Nam đư có bc phát trin rt nhanh, tuy nhiên cuc
khng hong kinh t đư tác đng rt ln làm cho th trng chng khoán st gim
nhanh chóng. Chính Ph đư đa ra các chính sách đ n đnh kinh t v mô nhm
mc tiêu n đnh nn kinh t nói chung và th trng chng khoán nói riêng, đn
nay th trng chng khoán đư dn n đnh. Kt qu nghiên cu s giúp gii thích
tt hn s thay đi ca các nhân t v mô tác đng nh th nào đn t sut sinh li

ca chng khoán. T đó góp phn to c s cho nhà đu t phân tích giá chng
khoán trên th trng. Ngoài racó th s dng các bin kinh t v mô nh mt yu t
đ d đoán ch s giá chng khoán.

4



1.5. Kt cu đ tƠi
 tài bao gm các chng sau:
Chng 1: Gii thiu đ tƠi. Trình bày nhng ni dung c bn v đ tài, nêu lên
mc tiêu và các vn đ nghiên cu, gii thiu v phng pháp nghiên cu và ngun
d liu đ thc hin đ tài.
Chng 2: Nhng bng chng thc nghim v tác đng ca các yu t v mô
đn th trng chng khoán. Trong chng này, tác gi tóm tt các nghiên cu
trên th gii và Vit Nam v tác đng ca các yu t v mô đn t sut sinh li
chng khoán.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu. Chng này mô t phng pháp nghiên
cu, phng trình hi quy và cách thc thu thp, x lý s liu.
Chng 4: Nghiên cu tác đng ca các yu t v mô đn th trng chng
khoán Vit Nam. Tác gi tin hành kim đnh mô hình nghiên cu  Vit
Nam,phân tích kt qu nghiên cu đt đc
.

Chng 5: Kt lun. Chng này tng kt li các vn đ nghiên cu, nêu lên
nhng hn ch và hng phát trin ca đ tài.


5

CHNG 2: NHNG BNG CHNG THC NGHIM
V TÁC NG CA CÁC YU T V MÔ
N TH TRNG CHNG KHOÁN

Mi quan h gia các yu t kinh t v mô và ch s giá chng khoán đư đc
nghiên cu t lâu. Mt s bin kinh t v mô c bn nh t giá, lưi sut, ch s sn
xut công nghip và lm phát đư đc lp lun là yu t có nh hng đn giá c
phiu. iu này đư thúc đy nhiu nhà nghiên cu điu tra mi quan h gia t sut
sinh li ca chng khoán và các nhân t kinh t v mô.
Da trên các khái nim v đa dng hóa danh mc đu t đc gii thiu bi
Markowitz (1952). Các nghiên cu ca Sharpe (1964), Lintner (1965),
Mossin (1966) đư xây dng và phát trin mô hình mt nhân t đnh giá tài sn
vn –CAPM. Theo đó các nhà đu t đa dng hóa tt danh mc tài sn ch
cn quan tâm đn ri ro h thng. Ri ro này có th đc đánh giá bi đ
nhy cm ca tng c phiu đi vi thay đi ca th trng chung. Và yu t
th trng ch là mt nhân t xác đnh li nhun c phiu.
Tuy nhiên, do mô hình CAPM đc xây dng da trên các gi đnh không
tn ti trong th gii thc dn đn nhiu hc gi đ xut s dng các mô hình
đa nhân t đ xác đnh các yu t nh hng đn li nhun c phiu thay vì
mô hình mt nhân t. Ross (1976), Roll và Ross (1980) gii thiu mô hình đa
nhân t APT (Arbitrage Pricing Theory) và cho rng t sut sinh li k vng
ca tài sn tài chính có th đc đo lng thông qua các yu t kinh t v mô
khác nhau hoc là yu t th trng. Chen, Roll, và Ross (1986)
thc hin các
nghiên cu thc nghim bng mô hình APT và xác đnh rng s thay đi đt
ngt ca mt s bin kinh t v mô nh: lm phát, ch s sn xut công nghip
6

và đng cong lưi sut có th gii thích cho bin đng ca li nhun ca c
phiu. Nghiên cu v tác đng gia các bin kinh t v mô và li nhun c
phiu tr nên ph bin k t đó.
2.1. Lm phát
Lm phát đc đnh ngha là s gia tng liên tc trong mc giá chung. iu này
không có ngha là giá c ca mi hàng hóa và dch v đng thi phi tng lên theo
cùng mt t l, mà ch cn mc giá trung bình tng lên. Lm phát vn có th xy ra
khi giá ca mt s hàng hóa gim, nhng giá c ca các hàng hóa và dch v khác
tng đ mnh.
Lm phát cng có th đc đnh ngha là s suy gim sc mua ca đng tin. Trong
bi cnh lm phát, mt đn v tin t mua đc ít đn v hàng hóa và dch v hn
hay nói cách khác chúng ta s phi chi nhiu tin hn đ mua mt gi hàng hóa và
dch v nht đnh.
 đo lng mc đ lm phát các nhà kinh t thng s dng ch s điu chnh
GDP và ch s giá tiêu dùng CPI đ đo lng mc giá chung. Tuy nhiên, mc tiêu
là xác đnh nh hng ca lm phát đn mc sng, thì ch s giá tiêu dùng phù hp
hn. Trên thc t, các s liu công b chính thc v lm phát trên th gii thng
đc tính trên c s CPI.
Khi lm phát tng cao, tin mt giá, ngi dân không mun gi tin mt, gi tin
trong ngân hàng hay đu t vào chng khoán mà chuyn sang nm gi vàng, bt
đng sn, ngoi t mnh khin lng tin chy vào chng khoán gim. Doanh
nghip thiu vn đu t, m rng sn xut, s tng trng ca doanh nghip s
chm li dn đn giá chng khoán ca doanh nghip gim. Ngoài ra khi đng tin
mt giá, các nhà đu t cng không mun b tin ca mình vào vic mua chng
khoán càng làm TTCK m đm hn, dòng tin đ vào th trng chng khoán gim
dn đn tính thanh khon th trng cng gim. Trên TTCK, tính thanh khon có
7

nh hng rt ln đn tâm lý nhà đu t, tính thanh khon gim, các giao dch din
ra không my sôi đng do tâm lý lo s ca các nhà đu t t đó làm cho ch s VN-
index gim.
Lm phát tng thng đng ngha vi vic giá c ca nn kinh t tng lên, chi phí
đu vào cho hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip tng lên. Khi chi
phí sn xut tng cao, giá thành sn phm ca doanh nghip s phi tng theo đ
đm bo sn xut kinh doanh có li nhun. Tuy nhiên, sc tiêu th sn phm ca
doanh nghip s st gim do giá bán cao, đc bit trong ngn hn và khi ngi tiêu
dùng tìm ti các sn phm thay th. iu này khin cho li nhun mc tiêu ca
doanh nghip khó đc đm bo và thm chí st gim, dn ti li nhun k vng
ca doanh nghip trong tng lai b đnh giá thp. Kt qu là giá c phiu ca
doanh nghip niêm yt trên th trng cng suy gim. Ngoài ra, li nhun kinh
doanh ca doanh nghip gim s khin cho vic chi tr c tc gim theo. Nu doanh
nghip vn chi tr c tc cao nhng t l c tc khó gi là hp dn khi lm phát
cao. iu này làm cho vic đu t chng khoán không còn là kênh sinh li.
Ti Hoa K, nghiên cu ca Fama (1977) cho giai đon 1953 – 1971 xác đnh
đc mi quan h nghch bin gia th trng chng khoán và lm phát.
Nghiên cu ca Chen, Roll và Ross(1986) trong giai đon 1953 – 1983 cng
đư nhn mnh đn mi quan h nghch bin gia lm phát và giá chng
khoán. Mt s nghiên cu gn đây ca Humpe và Macmillan (2007) cng đư
ch ra rng lm phát có tác đng nghch chiu đn giá c phiu. Tuy nhiên
Pearce và Roley (1985) ly d liu theo ngày t tháng 09/1977 đn tháng
10/1982ch tìm thy bng chng vi đ tin cy không cao, cho thy mt cú
sc trong ch s lm phát có tác đng đn giá c phiu. Và Bulmash và
Trivoli (1991) thc hin nghiên cu d liu theo tháng t tháng 01/1961 đn
tháng 12/1987 li không tìm thy bng chng cho mi quan h này.
8

Các nghiên cu gn đây ti các nn kinh t mi ni li cho thy nhng kt
qu khá khác bit: nghiên cu ca (Tangjitprom, 2011) t nm 2001 – 2010
không tìm thy mi liên h nào gia lm phát và t sut sinh li ca c phiu
trên th trng chng khoán Thái Lan và ông gii thích nguyên nhân có th là
do thi gian ca d liu thu thp không tng thích vi nhau. Còn ti th
trng Hàn Quc, (Goswami và Jung, 1997) và th trng Nigieria (Emeka
Nkara và Aham Kelvin Uko, 2013) tìm ra mi tng quan thun gia t l
lm phát và ch s giá chng khoán. Nhóm tác gi Nguyn Minh Kiu và cng
s (2013) khi nghiên cu  Vit Nam cng cho thy mi tng quan âm gia lm
phát và th trng chng khoán.
2.2. Lƣi sut
Ri ro lưi sut là mt trong nhng ri ro h thng, hay còn gi là ri ro không
phân tán đc khi đu t vào th trng chng khoán. Ri ro lưi sut nói đn
s không n đnh trong giá tr th trng và s tin thu nhp trong tng lai.
Nguyên nhân ct lõi ca ri ro lưi sut là s lên xung ca lưi sut trái phiu
Chính Ph. Lưi sut ca trái phiu Chính Ph đc coi là lưi sut chun, là
mc phí vay vn không ri ro. Nhng thay đi trong lưi sut trái phiu Chính
Ph s làm nh hng ti toàn b h thng chng khoán, t trái phiu cho
đn các loi c phiu ri ro nht.
Khi lưi sut thp, nhiu nhà đu t trc đây đư mua trái phiu nhm tìm kim
s an toàn thng có xu hng bán trái phiu đ tìm kim thu nhp cao hn
t th trng chng khoán, ngc li khi nhà đu t cm nhn đc là h có
th nhn đc mc thu nhp cao hn t trái phiu thì dòng tin s chy ra
khi th trng chng khoán.
9

Ngoài ra, lưi sut trái phiu Chính Ph cng thay đi theo cung cu trên th
trng. Ví d, khi ngân sách thâm ht thì Chính Ph s phát hành thêm chng
khoán đ bù đp, nh vy s làm tng mc cung chng khoán trên th
trng.Các nhà đu t tim nng s ch mua các trái phiu này nu lưi sut
cao hn lưi sut các loi chng khoán khác đang đc lu hành. Do lưi sut
trái phiu Chính ph tng, nó s tr nên hp dn hn và các loi chng khoán
khác s tr nên kém hp dn. H qu là, nhng nhà đu t s mua trái phiu
Chính Ph thay vì trái phiu công ty, và do vy lưi sut trái phiu công ty
cng phi tng lên. Lưi sut trái phiu công ty tng dn đn giá ca các loi c
phiu thng và c phiu u đưi gim xung nh mt phn ng dây chuyn.
Lưi sut chun không ch tác đng trc tip đn giá trái phiu mà còn có nh
hng gián tip đn giá c phiu thng theo c ch nh sau:
- Th nht, lưi sut thp s không khuyn khích nhà đu t gi tin vào
ngân hàng và nhà đu t có th vay thêm vn vi chi phí thp hn trc. Nhà
đu t s phi tìm kim các kênh đu t khác hp dn hn, mt trong nhng
kênh đu t đó là th trng chng khoán. Do đó, tr giá c phiu có th s
tng lên do cu kéo. Ngc li, khi lưi sut tng khin lưi sut ngân hàng tr
nên hp dn hn kinh doanh chng khoán, thúc đy vic tng mc gi tit
kim hoc mua vàng đ bo toàn tin vn ca nhà đu t, điu này cng làm
thu hp dòng tin đu t trên th trng chng khoán và do đó, giá ca c
phiu s gim xung.
- Th hai, lưi sut thp làm cho các công c có lưi sut c đnh nh trái
phiu s tr nên kém hp dn hn so vi c phiu, nhà đu t có th s
chuyn t kênh trái phiu sang kênh c phiu. Dòng tin chy vào th trng
c phiu tng lên s dn ti giá c phiu tng.
10



- Th ba, do lưi sut là chi phí s dng vn ca doanh nghip, khi lưi

sut tng thì chi phí ca doanh nghip s tng theo. Khi đó, doanh nghip
hoc là s ct gim, hn ch các khon đu t tng trng hoc là chp nhn
mt mc chi phí s dng vn bình quân tng lên và nh vy li nhun ca
doanh nghip s thp hn, dòng tin trong tng lai cng s gim đi. Do đó,
giá tr doanh nghip s gim theo và h qu là giá c phiu ca doanh nghip
s đi xung.
V thc nghim, nghiên cu ca Chen, Roll và Ross (1986) ti Hoa K cho
thy có mi quan h nghch bin gia lưi sut và li nhun ca c phiu,
nghiên cu trên cng ch ra rng lưi sut dài hn có mi quan h mnh hn
vi li nhun ca c phiu so vi lưi sut ngn hn. Bulmash & Trivoli (1991)
cng đư chng minh đc mi quan h nghch bin gia lưi sut vi giá c
phiu da trên s liu t nm 1961 - 1987.
Kt qu trên phù hp vi nhng nghiên cu ti nhiu quc gia khác nh: Gan
và các cng s (2006) nghiên cu ti New Zealand t nm 1990 – 2003;
Mukherjee và Naka (1995) đi vi Nht Bn; Acikalin và các cng s (2008)
ti th trng chng khoán Istanbul, Th Nh K; Tangjitprom (2011) ti Thái
Lan và Emeka Nkara và Aham Kelvin Uko (2013) ti th trng Nigieria
cng cho thy mt mi tng quan nghch gia lưi sut và t sut sinh li ca
c phiu.
Tuy nhiên cng tn ti các kt qu khác v mi tng quan gia lưi sut và
ch s giá chng khoán. C th, theo nghiên cu ca Islam và các cng s
(2004) ti th trng chng khoán Thái Lan t nm 1992 – 2001 li phát hin
mi tng quan thun gia lưi sut và ch s giá chng khoán. Goswami và
Jung(1997) nghiên cu d liu theo tháng t tháng 01/1980 đn tháng
11



06/1986 ti th trng chng khoán Hàn Quc, cho thy lưi sut ngn hn có
mi quan h đng bin trong khi lưi sut dài hn li có mi quan h nghch

bin vi ch s giá chng khoán.
2.3. Cung tin
Quan h gia lng cung tin và TTCK đc th hin thông qua chính sách tin t.
Chính sách tin t tht cht thng có tác đng xu cho TTCK do nh hng ca
vic tng lãi sut. Lãi sut tng làm tng chi phí đi vay ca doanh nghip kt qu là
li nhun doanh nghip gim, do đó c tc chi tr cho c đông cng gim theo.
Ngoài ra, vic tng lưi sut làm tng chi phí vay đ đu t vào chng khoán, chi phí
đu t tng nhng li nhun thu v li gim lúc này các nhà đu t s s tìm kim
c hi sinh li t các kênh đu t khác.
Chính sách tin t m rng, nu cung tin m rng là điu kin to ra d tha tng
phng tin thanh toán nó s dn đn mt s gia tng trong tiêu dùng hàng hóa
cng nh làm gia tng dòng tin chy vào th trng chng khoán, làm tng ch s
giá chng khoán.
Nhng nghiên cu thc nghim  các th trng khác nhau đư cho ra nhiu
kt qu khác nhau, có mi quan h đng bin, nghch bin hay thm chí
không có mi liên h ràng buc nào gia th trng chng khoán và cung
tin.
Friedman và Schwartz (1963) gii thích mi quan h gia cung tin và thu
nhp chng khoán thông qua gi thuyt s gia tng trong cung tin s nh
hng đn nn kinh t nói chung và do đó cng s tác đng đn li nhun k
vng ca c phiu.
12



Ti th trng Hoa K, theo kim chng ca Hamburger và Kochin
(1972),Nozar và Taylor (1988) cung tin và thu nhp chng khoán có mi
liên kt mnh m, khi cung tin tng lên s tác đng làm tng giá chng
khoán và ngc li. Trong khi nghiên cu ca Cooper (1974), Kraft và Kraft
(1977), không xác đnh đc mi liên quan gia hai nhân t này, còn nghiên

cu ca Humpe và Macmillan (2007) li cho thy trong dài hn mi quan h
gia cung tin và giá c phiu có s tng quan thun nhng không đáng k.
Các nghiên cu ti th trng NhtBn ca Mukherjee và Naka (1995) chng
minh cung tin và giá c phiu li có mi tng quan nghch. Nghiên cu ca
Humpe và Macmillan (2007) cng tha nhn kt qu trên ti nn kinh t này.
Nghiên cu ti các nn kinh t mi ni nh:
- Mohammad và các cng s (2009) khi nghiên cu d liu th trng
chng khoán Karachi - Pakistan giai đon t nm 1986 - 2008 đư cho kt qu
cung tin và giá c phiu có mi tng quan dng.
- Còn ti ài Loan kt qu nghiên cu do Singh và các cng s công b
nm 2011 ch tìm thy mi quan h nghch bin gia cung tin và ch s giá
chng khoán đi vi các công ty có quy mô ln và trung bình.
- Ti Malaysia, nghiên cu ca Ibrahim và Yusoff (2001) s dng d
liu t tháng 01/1977 đn tháng 08/1998 đư đa ra kt lun: giá c phiu bin
đng cùng chiu vi cung tin trong ngn hn, tuy nhiên trong dài hn mi
quan h gia giá c phiu và cung tin là ngc chiu nhau.
- Ti Singapore, Maysami và Koh (2000) nghiên cu d liu t nm
1996 đn 2000và tìm ra mi quan h đng bin gia cung tin và ch s giá
chng khoán. n nm 2004, Maysami và các cng s thc hin m rng
13



nghiên cu, s dng d liu t nm 1989 đn nm 2001 và mt ln na chng
minh đc mi quan h này.
- Ti Hàn Quc, Goswami và Jung (1997) s dng d liu t tháng
01/1980 đn tháng 06/1996 li không tìm ra mi quan h gia cung tin và
ch s giá chng khoán. Kt qu này ging vi các nghiên cu ti th trng
Nigieria s dng s liu t 1985 - 2009 ca Emeka Nkara và Aham Kelvin
Uko (2013).

2.4. T giá hi đoái
Tác đng ca t giá đn giá chng khoán đư thu hút s quan tâm ca nhiu
nhà kinh t hc, các nhà làm chính sách và nhà đu t trong mt thi gian dài.
Trong quá trình hi nhp kinh t, tt c các hot đng kinh doanh dù trc tip hay
gián tip đu b nh hng bi các hot đng quc t. Nói cách khác, vic thay đi
t giá s tác đng đn v th cnh tranh ca các doanh nghip và do đó dòng tin
cng thay đi. TGH có th tác đng lên TSSL CK trên 2 khía cnh khác nhau.
Mi quan h gia giá chng khoán và t giá đc xem xét bi nhiu tác gi
trong ba thp niên qua nhng li cho thy nhiu kt qu khác nhau và trong
vài trng hp, kt qu li không đáng tin cy. Mi quan h gia t giá hi
đoái và thu nhp t chng khoán có th là đng bin hay nghch bin ph
thuc vào vic nc đó mnh v xut khu hay thng xuyên phi nhp khu.
Khi đng ni t yu đi thì hàng hóa trong nc r hn mt cách tng đi so
vi hàng hóa  nc ngoài, dn đn xut khu cao hn đng thi doanh
nghip có li nhun cao t hot đng kinh doanh làm cho giá chng khoán
cao hn trong ngn hn. Tiêu biu cho trng phái này là Dornbusch và
Fischer, hai ông tranh lun rng t giá hi đoái nh hung đn tính cnh tranh
ca doanh nghip.
14



Mt quc gia mnh v xut khu, s to áp lc tng giá ni t, làm cho tính
cnh tranh ca xut khu gim, to mt nh hng âm lên giá c chng
khoán. Còn đi vi mt quc gia ph thuc nhiu vào nhp khu, đng ni t
tng giá li làm gim chi phí yu t đu vào to ra nh hng dng lên giá
chng khoán. Mi quan h này cng đc đcp trong bài nghiên cu ca
Solnick(1987). Ông cho rng mt s tng giá đng ni t là mt tín hiu xu
cho các công ty ni đa, bi nó slàm gim kh nng cnh tranh ca hàng xut
khu, trong khi đó mt s gim giá đng tin thì nâng cao kh nng cnh

tranh ca công ty trong ngn hn.
Lý thuyt danh mc đu t ca Markowitz li cho rng danh mc đu t cn
phi đc xem xét li khi t giá hi đoái tng hay gim. Chng hn, mt s
st giá ca VND s dn đn vic mt danh mc đu t ca nc ngoài chuyn
t các tài sn ni đa, chng hn chng khoán, sang các tài sn bên ngoài do
s gim giá đng tin đư làm gim thu nhp ca các nhà đu t nuc ngoài
khi nhng dòng tin này đc chuyn đi sang đng tin chính quc, s rút
lui ca các nhà đu t nc ngoài có th gây ra mt st gim trong giá chng
khoán. Tuy nhiên, đi vi các nhà đu t trong nc, s gim giá ca VND
làm cho chng khoán nc ngoài tr nên mc, to ra mt hiu ng thay th
sang các tài sn ni đa, do đó, làm tng giá chng khoán.
Các nghiên cu v mi quan h gia t giá hi đoái và giá c phiu đư đc
nhiu tác gi thc hin. Kt qu mt s các nghiên cu nh sau:
Ti Hoa K, nghiên cu ca Bahmani-Oskooeea và Sohrabianb nm 1992
nghiên cu d liu trong giai đon t nm 1973 – 1988 cho kt qu không tn
ti mi liên h dài hn gia giá chng khoán và t giá, tuy nhiên, h phát hin
15



có mt mi quan h ngn hn gia hai bin s này thông qua kim đnh nhân
qu Granger.
Ti Hàn Quc, Goswami và Jung (1997) nghiên cu tác đng gia t giá
đng ni t (KRW) và hai đng tiên mnh là USD và JPY vi giá c phiu li
cho các kt qu trái ngc nhau, c th: khi đng KRW gim giá so vi USD,
giá c phiu gim, trong khi KRW gim giá so vi JPY li khin giá c phiu
tng.
Mohamed và các cng s (2009) nghiên cu ti th trng Malaysia trong giai
đon 1987 – 1995 (trc khng hong kinh t) cho kt qu: mt s mt giá
trong đng ni t s làm tng giá c phiu. Trong khi đó, giai đon sau khng

hong 1999 – 2007 li có kt qu ngc li: khi t giá hi đoái tng s làm
gim giá c phiu. T kt qu nghiên cu trên, tác gi đa ra nhn đnh trong
thct, t giá hi đoái có mi tng quan đng bin hay nghch bin lên giá
c phiu ph thuc vào đc tính ca nn kinh t.
Theo nghiên cu đc Islam và các cng s công b nm 2004, ti th trng
Thái Lan giai đon t nm 1992 – 2001, t giá và thu nhp c phiu có tng
quan dng. Trong khi nghiên cu ca Tangjitprom (2011) cho giai đon tip
theo t 2001 - 2010 li chng minh đc t giá và thu nhp c phiu din
bin ngc chiu vi nhau.
2.5. Giá tr sn xut công nghip
Ch s sn xut công nghip là t l phn trm gia khi lng sn xut công
nghip to ra trong k hin ti vi khi lng sn xut công nghip k gc. Ch s
sn xut công nghip có th tính vi nhiu k gc khác nhau tu thuc mc đích
nghiên cu. Các nc trên th gii s dng gc so sánh là tháng bình quân ca mt
16



nm đc chn làm gc.  nc ta hin nay thng chn k gc so sánh là cùng k
nm trc và k trc lin k; ít s dng gc so sánh là mt tháng c đnh ca mt
nm nào đó.
Giá tr sn xut công nghip là mt ch tiêu quan trng phn ánh khái quát tình hình
phát trin toàn ngành công nghip nói chung và tc đ phát trin ca tng sn
phm, nhóm ngành sn phm nói riêng
Khi sn lng công nghip tng chng t nn kinh t ti sáng hn, trin vng đu
t kh quan, các doanh nghip có nhiu c hi kinh doanh sinh li cao, do đó nhu
cu huy đng vn qua kênh th trng chng khoán ca các doanh nghip cng gia
tng nhm đáp ng nhu cu m rng hot đng. Vì th, th trng chng khoán s
tng trng khi nn kinh t tng trng. Mt khác, giá chng khoán bao gm giá tr
ca dòng tin trong tng lai, mt nn kinh t tng trng s làm tng kh nng to

ra dòng tin ca các công ty trong nn kinh t t đó làm tng giá chng khoán.
Trong thc t, cng đư có nhiu nghiên cu v mi quan h ca ch s sn
xut công nghip đn th trng chng khoán: Các nghiên cu ca Chen, Roll
và Ross (1986) ti th trng chng khoán Hoa K giai đon 1953 – 1983 đư
ch ra rng tng trng sn xut công nghip trong tng lai là mt nhân t
quan trng giúp gii thích t sut sinh li ca chng khoán. Kt qu trên phù
hp vi các nghiên cu ca Ibrahim và Yusoff (2001) ti th trng Malaysia
giai đon 1977 – 1998 và Goswami và Jung (1997) ti th trng Hàn Quc
giai đon 1980 - 1996.
2.6. Giá vàng
Vàng là hàng hóa đc bit vì nó đc sn xut ra đ tích ly trong khi các loi hàng
hóa khác đc sn xut đ tiêu dùng. Vàng không ch là mt loi hàng hóa đn
17



thun nh nhng loi hàng hóa khác, vàng còn là mt loi tin t đc bit dùng đ
trao đi.
Kinh t ngày càng phát trin, ch s lm phát ngày càng tng, th trng chng
khoán st gim, bt đng sn đóng bng, lưi sut gim thì vàng s là công c đu t
gi đc giá tr cao nht. Trong bi cnh tình hình chính tr bt n, vàng cng là
loi tài sn tích tr duy nht bi giá tr ca các đng tin có th thay đi theo din
bin chính tr. Trong khi đó, vàng luôn gi đc giá tr ca mình di bt kì hoàn
cnh nào. ó cng chính là lí do vì sao giá vàng luôn tng cao khi chính tr leo
thang. Mt lí do na khin nhiu nhà đu t ngày nay chú ý đn vàng là do vic d
tr vàng ngày càng tng ca ngân hàng Trung ng các quc gia trên th gii.
Garefalakis, Dimitras, Koemtzopoulos và Spinthiropoulos (2011) cho thy rng s
bin đng ca giá vàng nh hng tiêu cc đi vi li nhun đu t trên TTCK
Hong Kong.
2.7. Nghiên cu tác đng tng hp ca các nhơn t kinh t v mô:

Do các yu t kinh t v mô ít nhiu có tác đng ln nhau nh lưi sut, lm
phát và t giá hi đoái, nên các nghiên cu trong thi gian qua cng tp trung
vào vic xây dng mt mô hình gii thích bin đng ca li nhun c phiu
thông qua tác đng tng hòa ca các nhân t trong nn kinh t.
Goswami và Jung, (1997) s dng mô hình VECM đ đánh giá tác đng ca
chín nhân t: lưi sut (ngn hn và dài hn), lm phát, cung tin, ch s sn
xut công nghip, giá du, cán cân vưng lai, t giá (KRW/USD và KRW/JPY)
đn ch s giá chng khoán ca Hàn Quc. Kt qu nghiên cu cho thy mô
hình VECM có ý ngha trong vic xem xét các mi quan h trong dài hn gia
các nhân t trên.
18



Ti Thái Lan, nghiên cu ca Tangjitprom (2011) s dng mô hình VAR và
kim đnh nhân qu Granger đ xác đnh mi quan h dn đo gia li nhun
c phiu và bn yu t kinh t v mô bao gm: t l tht nghip, lưi sut, lm
phát và t giá. Kt qu nghiên cu chng minh đc rng, mô hình các bin
kinh t v mô trên có th gii thích đc bin đng ca li nhun c phiu
trên th trng chng khoán Thái Lan giai đon 2001 – 2010 mc dù mt vài
bin riêng r có th không có tác đng nh t l tht nghip và lm phát.
Hai tác gi Sangmi và Hassan đư thc hin bài nghiên cu “Macroeconomic
Variables on Stock Market Interactions: The Indian Experience” đ kim tra tác
đng ca các bin kinh t v mô đnt sut sinh li ca c phiu trong th trng
chng khoán n . Sáu nhân t v mô nh lm phát, t giá hi đoái, sn xut công
nghip, cung tin,giá vàng, lưi sut đc s dng nh bin đc lp. Ch s chng
khoán Sensex, Nifty và BSE 100 là bin ph thuc. D liu chui thi gian hàng
tháng đc thu thp t Ngân hàng n  trong giai đon t tháng 4/2008 đn tháng
6/2012. Phân tích hi quy OLS đc áp dng trong bài vit này đ xây dng mt
mô hình đnh lngcho thy mi quan h gia nhân t v mô và t sut sinh li ca

c phiu. Kt qu cho thy nhân t v mô đc coi là yu t quan trng cn phi
xem xét khi đu t vào n . Nghiên cu đư chng minh rng lm phát, sn xut
công nghip, t giá hi đoái, cung tin, lưi sut tác đng đáng k đn giá c phiu
trong khi giá vàng li tác đng không đáng k đn ch s giá chng khoán. Lm
phát tng dn đn giá c phiu tng cao hn, giá c phiu tng thì t sut sinh li
cng tng. Ngc li, t giá tng làm cho giá c phiu gim kt qu là kh nng
sinh li cng gim.
2.7. Nghiên cu ti Vit Nam
Nguyen và Nguyen nm 2009 s dng mô hình ECM nghiên cu tác đng
ca các bin kinh t v mô: ch s giá tiêu dùng, ch s sn xut công nghip,