Vận dụng bảng cân bằng điểm (Balance Scorecard) trong đánh giá thành quả hoạt động tại trường cao đẳng kỹ thuật Cao Thắng

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
******000 *****



TRN TH M LINH



VN DNG BNG CÂN BNG IM
(BALANCED SCORECARD) TRONG ÁNH GIÁ
THÀNH QU HOT NG TI TRNG
CAO NG K THUT CAO THNG


LUN VN THC S KINH T




Tp. H Chí Minh – Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
******000 *****

TRN TH M LINH


VN DNG BNG CÂN BNG IM

(BALANCED SCORECARD) TRONG ÁNH GIÁ
THÀNH QU HOT NG TI TRNG
CAO NG K THUT CAO THNG

CHUYÊN NGÀNH: K TOÁN – KIM TOÁN
MÃ S: 60340301

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. PHM NGC TOÀN




Tp. H Chí Minh – Nm 2014

LI CAM OAN

“Vn dng Bng cân bng đim (Balanced Scorecard) trong đánh giá
thành qu hot đng ti trng Cao đng K Thut Cao Thng” là công trình
nghiên cu khoa hc, đc lp ca tôi. ây là đ tài ca lun vn Thc s kinh t,
chuyên ngành K toán – Kim toán. Lun vn này cha đc ai công b di
bt k hình thc nào.
Tác gi
Trn Th M Linh


MC LC

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC HÌNH
DANH MC BNG BIU
PHN M U
Chng 1: C S LÝ LUN V BNG CÂN BNG IM
(BALANCED SCORECARD - BSC) 6
1.1.Tng quan v Bng cân bng đim
6
1.1.1.Ngun gc và s phát trin ca Bng cân bng đim 6
1.1.2.Khái nim 7

1.1.3.S cn thit phi s dng Bng cân bng đim trong đánh giá
thành qu hot đng 8
1.1.4.Vai trò ca Bng cân bng đim 11
1.2. Các phng din ca Bng cân bng đim 12
1.2.1.Phng din tài chính 12
1.2.2.Phng din khách hàng 14
1.2.3.Phng din quy trình hot đng ni b 18
1.2.4.Phng din hc hi và phát trin 21
1.3. Liên kt nhng thc đo trong BSC vi chin lc ca t chc 24
1.3.1.Mi quan h nhân qu 24
1.3.2.nh hng hot đng 25
1.3.3.Liên kt vi nhng mc tiêu tài chính 25
1.4Kinh nghim vn dng BSC ti mt s t chc giáo dc 26

1.5Tính cp thit cn phi áp dng Balanced Scorecard trong qun lý
giáo dc đi hc và cao đng Vit Nam Error! Bookmark not defined.
KT LUN CHNG 1 29
Chng 2: THC TRNG V VIC ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT
NG CA TRNG CAO NG K THUT CAO THNG 30
2.1. Gii thiu trng Cao đng K Thut Cao Thng
30
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 30
2.1.2.C cu t chc 32
2.2.Thc trng v đánh giá thành qu hot đng ti trng Cao ng K
Thut Cao Thng 33
2.2.1.V phng din tài chính 33
2.2.2.V phng din sinh viên 38
2.2.3.V phng din hot đng ni b 42
2.2.4.V phng din hc hi và phát trin 48
KT LUN CHNG 2 55

Chng 3: VN DNG BNG CÂN BNG IM (BALANCED
SCORECARD) TRONG ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG TI
TRNG CAO NG K THUT CAO THNG 56
3.1.
Quan đim v vic vn dng BSC ti trng Cao đng K thut Cao
Thng 56
3.2.Tm nhìn và s mng trng Cao ng K Thut Cao Thng 57
3.3. Vn dng BSC trong đánh giá thành qu hot đng ti trng Cao
ng K Thut Cao Thng 59
3.3.1. V phng din tài chính 59
3.3.2. V phng din sinh viên 67
3.3.3. V phng din quy trình hot đng ni b 74
3.3.4. V phng din hc hi và phát trin 82

3.4.Trin khai vn dng BSC đ đo lng thành qu hot đng ti trng
Cao đng K Thut Cao Thng 88
3.5.1.C quan chính ph 89
3.5.2.Doanh nghip 90
3.5.3.Nhng đi tác khác 91
KT LUN CHNG 3 92
KT LUN 93
TÀI LIU THAM KHO
PH LC



DANH MC CÁC CH VIT TT

BSC (Balanced Scorecard): Bng cân bng đim
ROI (Returns On Investment): Li nhun trên vn đu t
EVA (Economic Value Added): Giá tr kinh t tng thêm
SP/DV: Sn phm/Dch v
MCE (Manufacturing cycle effectiveness): Hiu qu chu k sn xut
KHCN: Khoa hc công ngh
HSSV: Hc sinh sinh viên
HEEAP ( Higher Engineering Education Alliance Program): Chng trình liên
minh giáo dc k thut cp cao.
NCKH: Nghiên cu khoa hc
CB – GV: Cán b – Ging viên
NSNN: Ngân sách nhà nc
TC – KT: Tài chính – K toán
BGDT: B giáo dc đào to
BCT: B công thng

QH: Quc hi










DANH MC HÌNH

Hình 1.1: Balanced Scorecard chuyn tm nhìn và chin lc thành hành đng trên
bn phng din 8
Hình 1.2: Mi quan h các thc đo ca phng din khách hàng 15
Hình 1.3: Chui giá tr ca phng din quy trình ni b 19
Hình 1.4: Mi quan h ca các thc đo trong phng din hc hi và phát trin . 23
Hình 1.5: Mi quan h nhân qu trong BSC 24
Hình 1.6: Mô hình ng dng BSC trong t chc giáo dc 29
Hình 2.1: S đ t chc trng Cao đng K Thut Cao Thng 33


DANH MC BNG BIU

Bng 1.1: Các mc tiêu và thc đo trên bn phng din ca BSC 12
Bng 1.2: Phân khúc mc tiêu và kh nng sinh li t khách hàng 17
Bng 2.1: Các ngun kinh phí ca nhà trng t nm 2011 đn nm 2013 36
Bng 2.2: Bng tình hình tuyn sinh ca nhà trng t nm 2010 đn nm 2013 39
Bng 2.3: Mc tin hc bng sinh viên đc hng 1 tháng 41
Bng 2.4: Kt qu hc tp ca HSSV trong nm hc 2012 – 2013 44
Bng 2.5: Kt qu tt nghip ca HSSV trong nm hc 2012 – 2013 44
Bng 2.6: Bng xp loi hc tp và kt qu rèn luyn sinh viên 47
Bng 2.7: Bng quy đi và phân loi kt qu rèn luyn 47
Bng 2.8: Bng phân loi CB - GV theo trình đ, gii tính, đ tui 50
Bng 3.1: Trin khai chin lc ca nhà trng v phng din tài chính nm 2014
65
Bng 3.2: Bng trin khai chin lc ca nhà trng nm 2014 v phng din sinh
viên 71
Bng 3.3: Bng trin khai chin lc ca trng nm 2014 v phng din quy trình
hot đng ni b 79
Bng 3.4: Bng trin khai chin lc ca nhà trng nm 2014 v phng din hc
hi và phát trin 86

1
LI M U

1. S cn thit khách quan ca đ tài
Trong nn kinh t cnh tranh khc lit và xu th hi nhp nh hin nay, mt
t chc mun khng đnh v th ca mình cn phi có chin lc phát trin hoàn
ho cng nh quá trình thc hin chin lc thông minh và cht ch. Nhng làm th
nào bin chin lc thành hành đng và đánh giá thành qu hot đng ca t chc
đ khng đnh con đng mà t chc đang đi không b chch hng luôn là mt vn
đ trn tr ca các nhà qun lý. Nhiu phng pháp và k thut đo lng tài chính
truyn thng ch da vào các thông tin tài chính trong quá kh đã tr nên lc hu và
không làm tha mãn các nhà qun lý. Trong khi đó, hot đng to ra giá tr ca t
chc ngày càng chuyn t s ph thuc vào tài sn hu hình, tài sn vt cht sang
tài sn vô hình, tài sn phi vt cht.
 đáp ng yêu cu đó, h thng Bng cân bng đim (Balanced Scorecard –
BSC) đã ra đi giúp các t chc chuyn tm nhìn và chin lc thành nhng mc
tiêu và thc đo c th thông qua vic thit lp mt h thng đo lng  bn
phng din: Tài chính, khách hàng, qui trình hot đng ni b, hc hi và phát
trin. H thng này giúp đnh hng hành vi ca toàn b các b phn và cá nhân
trong t chc cùng hng ti mc tiêu chung cng nh s phát trin bn vng và
làm c s cho h thng qun lý đánh giá công vic.
Trng Cao đng K thut Cao Thng là mt đn v hành chính s nghip
đc thành lp vào nm 1906. Tri qua quá trình thành lp lâu dài nhng hin nay
trng còn gp nhiu khó khn, nh: Công tác qun lý còn tp trung quyn hành,
qun lý theo li mòn, đánh giá theo kiu thành tích, cách thc phân phi thành qu
lao đng theo kiu cào bng, và tâm lý an phn ca cán b công nhân viên nhà
trng. Bên cnh đó môi trng cnh tranh ngày càng khc lit vi s ra đi ngày
càng nhiu trng đào to cùng ngành cùng h vi quy mô m rng và cht lng
nâng cao. iu này đã tác đng ln đn chin lc và đo lng thành qu hot đng

ca trng. Vic làm th nào đ khng đnh vai trò và nâng cao v trí ca Nhà
2
trng đòi hi phi xây dng chin lc tt, và mt h thng đo lng thành qu
phù hp.
Qua thc t tìm hiu, tác gi thy rng phng pháp Bng cân bng đim là
mt gii pháp tt cho các vn đ, giúp Nhà trng chuyn tm nhìn và chin lc
thành nhng mc tiêu và thc đo c th, t đó cho phép vic đánh giá thành qu
hot đng ca Nhà trng đc thc hin tt. Khi đó tình trng đánh giá chung theo
kiu thành tích mi đc chm dt và thành tích hot đng ca tng b phn s
đc nâng cao, đng thi s đo lng thành qu hot đng xác đáng, công bng s
khuyn khích không ch các b phn phát huy nng lc tng cng s hp tác mà
ngay c cá nhân tng cán b công nhân viên cng tích cc, ra sc đóng góp đ hoàn
thành mc tiêu chung ca Nhà trng. T nhng lý do trên, tác gi quyt đnh chn
đ tài “Vn dng Bng cân bng đim (Balanced Scorecard) trong đánh giá thành
qu hot đng ti trng Cao đng K thut Cao Thng” đ làm lun vn thc s
kinh t.
2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn đc thc hin nhm:
- Gii thiu Bng cân bng đim nh là mt h thng đo lng thành qu hot
đng ca mt t chc đ đnh hng vn dng lý thuyt này vào thc tin.
- Phân tích thc trng đánh giá thành qu hot đng ca trng Cao đng K
Thut Cao Thng, t đó cho thy đc nhng khó khn mà nhà trng đang
gp phi.
- Vn dng Bng cân bng đim vào vic đánh giá thành qu ti trng đ đa
ra mt s kin ngh nhm gii quyt mt s khó khn nêu trên ca nhà
trng.
 lun vn này gii quyt tt mc tiêu nghiên cu, cn phi làm rõ các câu
hi nghiên cu sau:
- Ti sao các t chc li cn Bng cân bng đim trong vic đánh giá thành
qu hot đng?

3
- c đim và công tác qun lý v chin lc và đánh giá thành qu hot đng
ca trng Cao đng K Thut Cao Thng đc thc hin nh th nào?
- Nhng hng tác đng đn công tác qun lý ti trng Cao đng K Thut
Cao Thng nhm góp phn nâng cao cht lng, uy tín ca nhà trng?
3. Phng pháp nghiên cu
 hoàn thành lun vn này, tác gi s dng phng pháp đnh tính. Trên c
s lý thuyt Bng cân bng đim ca Giáo s Rober S.Kaplan, tác gi tin hành
phân tích và vn dng lý thuyt đó vào vic xây dng Bng cân bng đim ti
trng Cao đng K Thut Cao Thng. Các phng pháp c th:
- Phng vn trc tip: Tin hành phng vn trc tip sinh viên, ging viên, cán
b trng Cao đng K Thut Cao Thng.
- Phng pháp quan sát: Thc hin quan sát vic t chc, qun lý, điu hành
ca các phòng ban. Quan sát vic ging dy và hc tp ca ging viên và
sinh viên.
- Phng pháp thng kê, phân tích: Trên c s d liu và thông tin thu thp
đc, kt hp vi nhng kin thc đã hc tp, tác gi s dng phng pháp
thng kê, phân tích đ h thng hóa các vn đ.
- Phng pháp so sánh và tng hp: S dng phng pháp so sánh và tng
hp đ đa ra nhng nhn xét, đánh giá v công tác t chc qun lý và đánh
giá thành qu hot đng ti trng Cao đng K Thut Cao Thng.
4. i tng và phm vi nghiên cu
Lun vn tp trung nghiên cu vic vn dng Bng cân bng đim là mt h
thng đo lng vic đánh giá thành qu hot đng ti trng Cao đng K thut
Cao Thng trong nm 2013 da trên chin lc phát trin ca nhà trng đn nm
2018 và ch  cp đ Nhà trng, không đi sâu vào phân tích Bng cân bng đim 
các phòng ban.
5. Tng quan nghiên cu
Vic vn dng Bng cân bng đim đ đánh giá thành qu qun lý ca các t
chc đc bit trong lnh vc giáo dc đã đc nhiu tác gi nghiên cu. C th:

4
Theo M. D. Nayeri, M. M. Mashhadi, and K. Mohajeri (2007), đã tin hành
nghiên cu: Vic s dng Bng cân bng đim trong đánh giá chin lc ca các
trng đi hc. Tác gi đã xây dng mô hình BSC đ đánh giá môi trng chin
lc kinh doanh giáo dc đi hc  Iran. Mô hình đc thc hin đi vi 6 trng
kinh doanh hàng đu  Iran. Nhóm tác gi đã s dng các công c nh bng câu hi
và danh sách kim tra cho các trng, so sánh chin lc ca các trng vi nhau
đ thc hin nghiên cu. Nghiên cu đã cho thy đc đim yu, đim mnh ca
tng trng và đánh giá đc cht lng giáo dc cng nh hiu qu ca vic vn
dng Bng cân bng đim trong qun tr chin lc. T đó cht lng giáo dc
đc nâng cao hn trong nc và quc t, dn đn s gia tng nhu cu ca ngi
hc.
Theo tác gi Hunh Th Thanh Trang (2012), “Vn dng Bng cân bng
đim (Balanced Scorecard) ti trng i hc Quang Trung”. Tác gi đã vn dng
lý thuyt v Bng cân bng đim đ đánh giá thành qu qun lý ti trng. Bng
phng pháp đnh tính cùng vi phng pháp phng vn quan sát, phng pháp so
sánh, tng hp và phân tích, tác gi đã đi sâu vào vic phân tích, đánh giá nhng
đim mnh, đim yu ca nhà trng và t đó tác gi đã đ xut ra các hành đng
thc hin Bng cân bng đim ti trng.
Lý Nguyn Thu Ngc (2010), “Vn dng Bng cân bng đim (Balanced
Scorecard) trong đánh giá thành qu hot đng ti trng Cao đng S phm
Trung ng Thành ph H Chí Minh”. Tác gi đã đánh giá, phân tích h thng
đánh giá thành qu hot đng ca trng, t đó đa ra các gii pháp vn dng Bng
cân bng đim nhm giúp nhà trng đt đc nhng mc tiêu đã đ ra.
Qua quá trình tìm hiu các tài liu liên quan đn Bng cân bng đim và
nhng nghiên cu trc đây, tác gi đã vn dng lý thuyt Bng cân bng đim vào
thc tin đ đánh giá thành qu hot đng ti trng Cao đng K Thut Cao
Thng, nhm gii quyt nhng khó khn và nâng cao uy tín ca nhà trng trên h
thng giáo dc Vit Nam.

5
6. B cc ca lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho, mc lc, ph lc,
lun vn đc kt cu theo 3 chng sau:
Chng 1: C s lý lun v Bng cân bng đim (Balanced Scorecard)
Chng 2: Thc trng v vic đánh giá thành qu hot đng ca trng Cao
đng K Thut Cao Thng.
Chng 3: Vn dng Bng cân bng đim (Balanced Scorecard) trong đánh
giá thành qu hot đng ti trng Cao đng K Thut Cao Thng.




















6

Chng 1: C S LÝ LUN V BNG CÂN BNG IM
(BALANCED SCORECARD - BSC)

1.1 Tng quan v Bng cân bng đim
1.1.1 Ngun gc và s phát trin ca Bng cân bng đim
Vào nhng nm đu ca thp niên 90, các công ty trên th gii đang  giai
đon chuyn hóa mang tính cách mng t thi đi công nghip sang thi đi thông
tin. Trong thi đi đó, các công ty không còn khai thác đc nhng li th cnh
tranh da vào áp dng công ngh mi trên các tài sn hu hình mà phi da vào giá
tr tài sn vô hình. Do vy, nhng thc đo truyn thng da trên các ch s tài
chính không còn đ mnh và không còn phù hp đ kim soát, đánh giá chính xác
hiu qu kinh doanh ca các công ty trong tình hình mi. Các công ty cn mt công
c mi có th đa ra mt cái nhìn cân đi v tt c các nhân t trong mt doanh
nghip và đa ra công thc đánh giá hiu qu hot đng phù hp hn.
Giáo s Robert Kaplan thuc i hc Harvard và tin s David Norton đã
khi xng công trình nghiên cu kho sát phng pháp mi trong lnh vc đo
lng hiu sut vi đ tài: “o lng hiu sut hot đng ca t chc trong tng
lai”. Nhóm nghiên cu đã tho lun v nhiu gii pháp kh thi và cui cùng đã cht
li
vi ý tng đa ra công c mi đ cao các thc đo hiu sut và thu hút đc
các hot đng xuyên sut t chc. ó là các vn đ v tài chính, khách hàng, quy
trình hot đng ni b, hc hi và phát trin. Kaplan và Norton đã gn tên gi cho
công c này là Balanced Scordcard (tm dch là Bng cân bng đim) và sau đó đã
tng kt chính khái nim này trong phn đu ca các bài vit trên tp chí Harvard
Business Review. BSC nhanh chóng đc hàng ngàn các doanh nghip, các c quan
chính ph, các t chc phi li nhun khp ni trên th gii áp dng trong đó có Vit
Nam. Gn 20 nm sau, theo kho sát toàn cu v các công c qun lý nm 2011 do
hãng t vn Bain công b, BSC nm trong tp 10 các công c qun lý đc s dng
rng rãi nht th gii.
7

1.1.2 Khái nim
BSC là mt h thng đo lng nhm chuyn tm nhìn và chin lc ca
doanh nghip, t chc thành nhng mc tiêu và thc đo c th trên 4 phng din:
Tài chính, khách hàng, hot đng kinh doanh ni b, hc hi và phát trin, đc
minh ha qua hình 1.1
Bn phng din này to thành mt khuôn kh cho Bng cân bng đim sp
xp theo nguyên lý quan h nhân qu, trong đó nhn mnh mt kt qu tài chính tt
và bn vng ph thuc vào s hài lòng ca khách hàng, s hài lòng ca khách hàng
ph thuc vào kh nng to ra nhng sn phm, dch v đáp ng tt nhu cu khách
hàng ph thuc vào cht lng và vic thc thi các quy trình ni b và hiu qu
thc thi các quy trình ni b li ph thuc vào kh nng phát trin kin thc, k
nng ca ngun nhân lc, nng lc t chc, nng lc thông tin.
Da trên nguyên lý này, bn phng din ca BSC giúp mt t chc duy trì
mt s cân bng đó là:
- Cân bng gia mc tiêu ngn hn vi mc tiêu dài hn.
- Cân bng gia nhng thc đo bên ngoài liên quan đn khách hàng, c
đông vi nhng thc đo bên trong liên quan đn quy trình x lý, s đi
mi, vic hc hi và phát trin.
- Cân bng gia kt qu mun đt đc trong tng lai vi kt qu đt
đc trong quá kh.
- Cân bng gia nhng đánh giá mang tính khách quan, khó khn vi
nhng đánh giá mang tính ch quan, đn gin hn.
Mi phng din trong Bng cân bng đim bao gm: các mc tiêu, các
thc đo ca nhng mc tiêu đó, giá tr ch tiêu ca các thc đo và các sáng kin.
- Các mc tiêu: Các mc tiêu chính cn phi đc thc hin.
- Các thc đo: Các thông s có th quan sát đc s đc s dng đ
đo lng s tin trin quá trình hng ti mc tiêu đ ra.
- Các ch tiêu: Là các giá tr mc tiêu c th ca các thc đo
8
- Các sáng kin: Là các chng trình hành đng nhm thc hin các

tiêu chí đ ra đ thc hin các mc tiêu. [12, 9]

Hình 1.1: Balanced Scorecard chuyn tm nhìn và chin lc thành
hành đng trên bn phng din [12, 9]

1.1.3 S cn thit phi s dng Bng cân bng đim trong đánh giá thành qu
hot đng
Vào nhng thp niên cui th k 20, thi đi công nghip chuyn sang thi
đi công ngh thông tin, các công ty không th ch da vào vic phát trin k thut
mi đ tng tài sn hu hình, mà còn phi tp trung vào khai thác tài sn vô hình đ
to ra li th cnh tranh. Mt khác, h thng báo cáo tài chính ca doanh nghip
cha phn ánh đc giá tr tài sn vô hình thuc v trí tu ca doanh nghip. Vi
nhng hn ch ca các thc đo tài chính truyn thng và s gia tng nhanh chóng
9
ca tài sn vô hình đòi hi cn có mt s cân bng, liên h gia các thc đo tài
chính và phi tài chính vào h thng qun tr ca t chc.
1.1.3.1 S gia tng ca tài sn vô hình
Thi đi công ngh thông tin bùng n vi nhng phát minh mi, khoa hc
mi và s kt ni mng internet toàn cu đã làm cho nhng nhn đnh v cnh tranh
trong thi đi công nghip tr nên lc hu. Các công ty không còn có đc li th
cnh tranh t s chuyên môn hóa, ng dng khoa hc công ngh đ sn xut sn
phm hàng lot, ct gim chi phí, qun lý tt tài chính, tài sn và các khon n, mà
thay vào đó li th cnh tranh ca các t chc là kh nng huy đng và trin khai tài
sn vô hình nh: Thng hiu, s trung thành ca khách hàng, vn hóa, ngun nhân
lc, nng lc t chc. Chính nhng tài sn này mi mang li s thành công cho
doanh nghip. Khác vi ngun hình thành ca tài sn hu hình, các tài sn vô hình
có th đc to ra t vic:
• Phát trin mi quan h khách hàng nhm duy trì s trung thành ca các
khách hàng hin có phát trin nhng phân khúc th trng mi.
• Gii thiu các sn phm và dch v có tính sáng to theo nhu cu ca các

phân khúc khách hàng mc tiêu.
• To ra các sn phm và d
ch v cht lng cao vi chi phi thp theo yêu cu
khách hàng, rút ngn các giai đon sn xut.
• Huy đng đc nhng k nng và đng lc ca nhân viên đ h không
ngng nâng cao nng lc và s hng ng trong công vic.
• Trin khai công ngh thông tin, các h thng c s d liu [12, 3].
Giá tr ca tài sn vô hình gia tng đòi hi t chc phi giám sát và t
o dng
các kh nng thu v li ích cho s phát trin trong tng lai. Theo nghiên cu ca
vin Brooking, giá tr tài sn vô hình trong t chc không ngng đc đu t và
tng thêm. C th nm 1982 giá tr này chim 38%, đn nm 1992 là 62% và vào
nhng nm đu th k 21 là 75% . (Ngun:


10
1.1.3.2 Hn ch ca các thc đo tài chính truyn thng
Kaplan và Norton đã phát hin mt vn đ khá nghiêm trng là nhiu công ty
có khuynh hng qun lý doanh nghip ch da đn thun vào ch s tài chính. Vic
ph thuc gn nh duy nht vào nhng thc đo tài chính truyn thng đã bc l
nhiu khim khuyt không th khc phc đc khi đánh giá thành qu hot đng
ca các t chc trong thi đi công ngh thông tin bùng n nh hin nay.
Th nht, các thc đo tài chính không cung cp đy đ thông tin đ đánh
giá thành qu hot đng. Các báo cáo tài chính ch phn ánh nhng gì đã xy ra
trong quá kh da trên các thc đo tài chính, mà không đ cp đn thc đo phi tài
chính nh giá tr tài sn vô hình nht là giá tr trí tu và nng lc con ngi. Do vy,
nu da vào thông tin trên báo cáo tài chính, ngi ta ch bit đc t chc đó đã
đt nhng gì trong quá kh mà không th tiên lng đc các yu t nào s quyt
đnh đn s thành công ca t chc trong tng lai. Mc khác, các thc đo tài
chính ch đ đánh giá thành qu hot đng ca qun lý cp cao, không đánh giá

đc thành qu hot đng ca nhân viên cp di.
Th hai,nhà qun lý s dng thc đo tài chính đ đánh giá thành qu hot
đng có th hy sinh li ích dài hn đ đt mc tiêu ngn hn. Vic ct gim chi phí
đ làm gia tng li nhun cho thy tình hình tài chính trong k ca t chc tt,
nhng khách hàng không hài lòng v cht lng, hay dch v có th đi tìm nhng t
chc khác. iu này s nh hng đn uy tín và tình hình hot đng kinh doanh ca
t chc trong tng lai.
Th ba, vic thc hành k toán có th b bóp méo đ phc v cho mc đích
tài chính ngn hn. Nhiu t chc đã có nhng hành vi gian ln trong báo cáo k
toán đ khai khng doanh thu, khai gim chi phí nhm mc đích tng li nhun,
hoc gian ln trong các khon phi thu đ đt mc tng trng mà t chc đó mong
mun. Vì vy, vic đánh giá thành qu hot đng ca t chc nu ch da vào các
kt qu tài chính đc th hin trên các báo cáo tài chính có th dn đn sai lch
không đúng vi thc t. Thông tin cung cp cho bên ngoài không còn khách quan
và hoàn toàn khác xa so vi thông tin trong ni b t chc.
11
Vì vy, đ đáp ng yêu cu v h thng đánh giá thành qu hot đng trong
thi đi thông tin và khc phc nhng nhc đim ca h thng đo lng trong thi
đi công nghip, công c đo lng thành qu hot đng BSC đã ra đi và đc s
dng rng rãi.
1.1.4 Vai trò ca Bng cân bng đim
BSC là mt công c qun tr hu hiu khc phc nhng hn ch ca thc
đo truyn thng. BSC có vai trò xây dng mt h thng đo lng đánh giá thành
qu hot đng cho nhà qun lý, mt công c truyn đt thông tin và là mt công c
qun lý chin lc hu hiu. Trong phm vi ca đ tài nghiên cu, tác gi ch trình
bày gii hn vai trò ca BSC là mt h thng đo lng thành qu hot đng ca t
chc.
Nhng phép đo tài chính cho thy rt rõ nhng gì đã xy ra trong quá kh,
nhng li không phù hp vi vic nhn mnh vào cách thc to giá tr thc ca
ngày hôm nay ca t chc. ó là nhng tài sn vô hình nh kin thc, mng li

các mi quan h khách hàng, Nhng phép đo này đc gi là “ch s tr”. BSC
không ch s dng các “ch s tr” mà còn b sung nhng “ch s sm” nhm cung
cp nhng đnh hng hiu qu kinh t trong tng lai phc v cho nhà qun lý ra
quyt đnh.
Vi vai trò là mt h thng đo lng thành qu hot đng, BSC cho phép
làm rõ tm nhìn và chin lc ca t chc bng cách đa ra các mc tiêu và thc
đo đ đánh giá thành qu trên bn phng din:








12
Bng 1.1: Các mc tiêu và thc đo trên bn phng din ca BSC [12, 44]
Phng din Nhng thc đo chung
Tài chính
Li nhun đu t và giá tr kinh t gia tng
Khách hàng S hài lòng, gi chân, th trng, phn khách hàng mà
t chc nm gi
Quy trình hot đng
ni b
Cht lng, thi gian phn hi, chi phí và nhng hng
dn đu v sn phm mi
Hc hi và phát
trin
S hài lòng ca nhân viên và kh nng sn sàng ca h
thng thông tin

1.2 Các phng din ca Bng cân bng đim
1.2.1 Phng din tài chính
Tài chính là yu t quan trng đc các t chc chú trng nht t trc đn
nay vì nó là nn tng cho mi hot đng trong t chc. Các thc đo tài chính giúp
nhà qun tr có cái nhìn tng quát v hot đng kinh doanh và kt ni trc tip vi
nhng chin lc ca t chc. Da vào phng din tài chính có th cho bit liu
vic trin khai và thc hin chin lc có mang li kt qu cui cùng hay không.
Mc tiêu ca phng din tài chính: Mc tiêu tài chính trong BSC luôn
xut phát t chin lc ca t chc. ó là nhng thông tin liên quan đn tng
trng, kh nng sinh li, gim chi phí, thng d ngân sách, …, chúng đc đo
bng nhiu thc đo khác nhau. Mc tiêu tài chính cn phi xem xét theo tng giai
đon, nhm xác đnh li chin lc tài chính ca đn v sao cho phù hp vi nhng
thay đi ca môi trng cnh tranh, thay đi v công ngh, th trng và nhng
thay đi liên quan đn chính sách ca Nhà nc. Kaplan và Norton gi ý ba giai
đon ca chin lc kinh doanh:
• Tng trng: Gn vi giai đon đu ca chu k kinh doanh và thng có
nhu cu đu t nhiu hn và mang tính dài hn. Mc tiêu tài chính là tng
13
trng doanh thu (m rng dòng sn phm/dch v, tng ng dng mi,
khách hàng và th trng mi, thay đi c cu sn phm đ tng giá tr).
• Duy trì (n đnh): Gn vi giai đon bão hòa ca chu k kinh doanh, thng
vn cn đu t và tái đu t nhng đòi hi t sut hoàn vn cao hn. Mc
tiêu tài chính là ct gim chi phí hoc tng nng sut: Tng nng sut (doanh
thu), gim chi phí bình quân mt đn v sn phm, gim chi phí hot đng.
• Thu hoch: Gn vi giai đon chín mui ca chu k kinh doanh. Trong giai
đon này doanh nghip ch đu t đ duy trì nng lc hin ti, và hng ti
mc tiêu thu hi vn nhanh các khon đu t. Mc tiêu tài chính là khai thác
tài sn đu t: rút ngn s ngày phi thu, s ngày tn kho, tng s ngày phi
tr, khai thác tài sn c đnh, tng quy mô hoc/và tng nng sut. (12, t

trang 51 đn trang 58).

Thc đo phng din tài chính: T chc phi thit k các thc đo đ đo
lng vic thc hin các mc tiêu tài chính đã đc thit lp. Thc đo cn phù hp
vi mc tiêu đ làm c s đánh giá kt qu đt đc và cng là vn đ kim soát tài
chính. Mt s phng pháp kim soát tài chính là thc đo li nhun, li nhun trên
vn đu t (Returns on investment – ROI), giá tr kinh t tng thêm (Economic
Value Added – EVA), phân tích bin đng.
+ Thc đo li nhun: Là mt thc đo dùng đ đánh giá thành qu hot
đng ca t chc thông qua li nhun, t đó giúp cho nhà qun lý phân phi ngun
lc hiu qu nhm đt đc mc tiêu đ ra.
+ ROI là mt ch s tài chính dùng đ đánh giá hiu qu s dng vn ca t
chc.




ROI =
Li nhun hot đng
Vn đu t
14
ROI là mt công c tài chính đc các nhà qun tr s dng đ đánh giá
thành qu qun lý ca các trung tâm đu t. ROI cho bit mt đng tài sn đu t đã
to ra bao nhiêu đng li nhun. Ch s này càng ln thì thành qu qun lý vn đu
t càng cao. ROI còn đc phân tích thành t sut li nhun trên doanh thu và s
vòng quay ca tài sn đ có th đánh giá chính xác các hot đng riêng l nh
hng hot đng chung ca t chc. T đó nhà qun tr có th kim soát tt chi phí
và đánh giá đc hiu sut s dng tài sn.
ROI =
T sut li nhun

trên doanh thu
X
S vòng quay tài
sn
+ Giá tr kinh t tng thêm (EVA): EVA đc tính da da trên li nhun
kinh t, cho bit li nhun ca mi trung tâm đu t đã làm giàu cho công ty bao
nhiêu thành qu.
Giá tr kinh t
tng thêm
(EVA)
=
Li nhun hot
đng sau
thu
-
Lãi sut
bình
quân
x
Tng
tài
sn
-
N ngn
hn

+ Phân tích bin đng: Là quá trình so sánh mc doanh thu và chi phí thc
t so vi đnh mc đ tính chênh lch. T đó, nhà qun tr có th xác đnh đc
nhng bin đng không mong mun và có hng khc phc.
1.2.2 Phng din khách hàng

Phng din khách hàng tp trung vào đo lng hiu qu hot đng ca t
chc da vào nhóm khách hàng, phân khúc th trng mà tng b phn trong t
chc chn đ cnh tranh. Nhng phân khúc này đi din cho các ngun lc s to ra
doanh thu trong các mc tiêu tài chính ca t chc. ây là mt yu t rt quan trng
đóng góp vào kt qu hot đng ca t chc, vì nu khách hàng không hài lòng h
s tìm nhng nhà cung cp khác có kh nng đáp ng nhu cu.
Mc tiêu phng din khách hàng đc c th hóa t tm nhìn và chin
lc ca t chc. Nhng mc tiêu này phi gn kt cht ch vi mc tiêu ca
phng din tài chính trong mi quan h nhân qu.  đo lng hiu qu hot đng
15
ca doanh nghip trên nhóm khách hàng, phân khúc th trng mc tiêu, các mc
tiêu gia tng th phn, gia tng s tha mãn ca khách hàng, tng cng s hiu bit
v nhu cu khách hàng, tng cng phc v khách hàng, c gng duy trì khách hàng
hin hu đc s dng. Các ch tiêu này đc s dng cho hu ht các t chc, tuy
nhiên chúng cn điu chnh cho phù hp vi nhóm khách hàng mc tiêu mà tng t
chc mun tp trung vào.
Thc đo ca phng din khách hàng:  đt đc hiu qu trên th
trng mc tiêu, t chc phi cung cp đc nhng giá tr đáp ng nhu cu ca
khách hàng, và nhng mc tiêu này cn đc đo lng thông qua các thc đo. Mt
s thc đo chính đc các t chc s dng nh: Th phn, mc đ hài lòng ca
khách hàng, s thu hút khách hàng mi, duy trì khách hàng hin hu và lòng trung
thành ca khách hàng, li nhun t khách hàng đc minh ha qua hình 1.2


Hình 1.2: Mi quan h các thc đo ca phng din khách hàng [12, 68]

16
Th phn là th trng tiêu th mà t chc chim lnh. Th phn phn ánh t
l phn trm sn phm, dch v trong mt th trng nào đó đc cung cp bi t
chc. Th phn có th đc đo lng bi s lng khách hàng, doanh thu hay s

lng sn phm tiêu th. Khi t chc xác đnh đc khách hàng c th hay phân
khúc th trng c th, h cng có th s dng thc đo đánh giá th phn khác là
th phn khách hàng mc tiêu.
Th phn khách hàng mc tiêu là th phn mà doanh nghip đt nhiu hy
vng s phát trin doanh thu và li nhun. Vi b phn khách hàng mc tiêu, thc
đo này th mc đ thâm nhp th trng, và là mt tín hiu v tài chính cho bit t
chc thành công hay tht bi. Thc đo này đc tính nh là s lng sn phm,
dch v cung cp cho khách hàng mc tiêu, có th nh hng bi tng s lng sn
phm, dch v mà nhng khách hàng mc tiêu yêu cu trong mt thi k nht đnh.
S gi li khách hàng hin hu và lòng trung thành ca khách hàng là
cách thc nhm duy trì hoc tng th phn ti các phân khúc khách hàng mc tiêu.
Các t chc có th nhn din tt c khách hàng ca mình đu có kh nng gi chân
khách hàng trong tng giai đon. Thc đo s dng đ đo lng lòng trung thành
ca khách hàng có th là s  li ca khách hàng t k này sang k khác, t l phát
trin ca khách hàng hin ti, t l tng doanh s ca khách hàng hin hu.
S thu hút khách hàng mi đo lng t l khách hàng mà t chc thu hút
hoc doanh thu t các khách hàng mi mang li. Nhng t chc mun đy mnh
hot đng kinh doanh ca mình đu đt ra mc tiêu tng cng thu hút khách hàng
mi trong nhng phân khúc khách hàng mc tiêu. S thu hút khách hàng mi có th
đc đo lng thông qua các thc đo nh: S lng khách hàng mi, tng doanh
thu đi vi khách hàng mi trong th trng mc tiêu.
S tha mãn khách hàng là tín hiu phn ánh kt qu rõ ràng nht v mc
đ hot đng hiu qu ca t chc. Vic đo lng s tha mãn ca nhu cu ca
khách hàng là vic đánh giá thái đ thay vì đánh giá hành vi thc t ca khách hàng,
đ đm bo khách hàng tip tc mua hàng, s dng dch v trong k sau. T đó
giúp t chc d báo đc th phn và đa ra các thc đo tài chính trong k ti.