Luận văn thạc sĩ 2014 Ứng dụng hệ thống quản lý Lean cho hoạt động sản xuất tại công ty Việt Thắng Jean

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM











PHM TH HÀ



NG DNG H THNG QUN LÝ LEAN
CHO HOT NG SN XUT TI
CÔNG TY VIT THNG JEAN


Chuyên ngành : Qun tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05






LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS. BO TRUNG





TP. H CHÍ MINH – NM 2014


LI CAM OAN

Tôi là Phm Th Hà – hc viên cao hc K20, chuyên ngành Qun tr kinh doanh,
trng đi hc Kinh t thành ph H Chí Minh. Tôi xin cam đoan lun vn này là
do cá nhân tôi thc hin, không sao chép t bt k công trình nghiên cu khoa hc
nào.
C s lý thuyt liên quan và nhng trích dn trong lun vn đu đc tham kho t
các ngun tài liu đáng tin cy và đu đc ghi rõ ngun trích dn ti mc tài liu
tham kho.

Tp. H Chí Minh – Tháng 4/2014.
Hc viên
PHM TH HÀ

MC LC

Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các bng
Danh mc các hình
1. Lý do chn đ tài
2. Mc tiêu nghiên cu
3. i tng và phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. Ý ngha khoa hc và thc tin
6. Kt cu lun vn
Chng 1.TNG QUAN V H THNG SN XUT LEAN
MANUFACTURING 1
1.1 Khái nim v h thng sn xut Lean 1
1.1.1. Lch s hình thành h thng sn xut Lean 1
1.1.2. Các khái nim c bn v Lean Manufacturing 2
1.2. Các khái nim trong Lean Manufactering 3
1.2.1. Vic to ra giá tr và s lãng phí 3
1.2.2. Các loi lãng phí trong Lean manufacturing 4

1.3. Các công c và phng pháp trong Lean Manufacturing 5
1.3.1. Chun hoá quy trình 6
1.3.2. Qun lý bng công c trc quan 7
1.3.3. Cht lng t gc (làm đúng ngay t đu) 8
1.3.4. S đ chui giá tr 9
1.3.5. Phng pháp 5S 9

1.3.6.Thi gian chuyn đi / chun b 10
1.3.7. Sn xut kéo (Pull) 11
1.3.8. Quy hoch mô phng dng t bào 11
1.4. Phm vi ng dng ca h thng sn xut Lean 12
1.5. Các ng dng h thng sn xut Lean trong và ngoài nc 13
1.5.1. Các ng dng h thng sn xut Lean nc ngoài 13
1.5.2. Các ng dng h thng sn xut Lean ti Vit Nam 14
1.6. Các kinh nghim rút ra t vic ng dng h thng sn xut Lean 16
1.6.1. Li ích khi ng dng h thng sn xut Lean  các doanh nghip 16
1.6.2. Bài hc kinh nghim 17
Chng 2. THC TRNG HOT NG SN XUT TI CÔNG TY VIT
THNG JEAN 20
2.1. Gii thiu v công ty Vit Thng Jean (VitaJean) 20
2.1.1. Lch s thành lp và phát trin ca công ty VTJ 20
2.1.2. Tình hình nhân lc và tài chính ca công ty VTJ 21

2.2.Thc trng sn xut ca công ty Vit Thng Jean đng trên góc quan sát
ca h thng sn xut Lean 23
2.2.1. Qui trình sn xut ti công ty Vit Thng Jean 23
2.2.2. Chi tit các qui trình 25
2.3. ánh giá qui trình sn xut ca công ty Vit Thng Jean theo góc quan sát
ca h thng sn xut Lean 27
2.3.1. u đim 27
2.3.2. Nhc đim 29
Chng 3. NG DNG H THNG SN XUT LEAN MANUFACTERING
VÀO HOT NG SN XUT TI CÔNG TY VIT THNG JEAN 50
3.1. Quan đim và đnh hng áp dng HTSX Lean Manufactering 50
3.1.1. Quan đim v vic áp dng h thng sn xut LeanManufactering . 50
3.1.2. nh hng áp dng h thng sn xut Lean Manufactering 50
3.2. Vn dng các công c và phng pháp ca Lean Manufacturing đ đa ra

các gii pháp thc hin ti công ty Vit Thng Jean 51
3.2.1. Gii pháp khc phc lãng phí khuyt tt, sa sai do thông tin hoc
tiêu chun k thut không rõ ràng, không đc cp nht thng xuyên. 51
3.2.2. Gii pháp khc phc lãng phí khuyt tt, sa sai do trình đ tay ngh
ca công nhân và gii pháp khc phc lãng phí ch đi do phân công lao đng
cha hp lý 54
3.2.3. Gii pháp x lý nhng lãng phí do vic thit k chuyn không hp lý . 56
3.3. Qui trình thc hin ng dng Lean Manufactering ti Vit Thng Jean 62

3.3.1. Lu đ thc hin ng dng Lean Manufactering ti VTJ 62
3.3.2.Trin khai thc hin cho sn phm qun Jean c bn ti công ty Vit
Thng Jean 64
KT LUN 72
1. Giá tr đóng góp ca đ tài nghiên cu 72
2. Hn ch ca đ tài và hng nghiên cu tip theo 72
TÀI LIU THAM KHO
PH LC




DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1 Tng kt li/ngày ca chuyn may 30
Bng 2.2 T l cht lng tun 1 tháng 1 33
Bng 2.3 T l cht lng tun 2 tháng 1 35
Bng 2.4 So sánh tì l cht lng tháng 1 37
Bng 2.5 So sánh t l li ca các nhóm chi tit 38
Bng 2.6 Chi phí sa sai ca tháng 1 40
Bng 2.7 Ký hiu hình lu trình gia công 41
Bng 2.8 Bng phân tích qui trình làm vic ca xng ct 42

Bng 2.9 Biu đ kim soát hai tay 45
Bng 2.10 Biu đ kim soát hai tay sau ci tin (s dng c gá) 46
Bng 3.1 Thit k chuyn 67
Bng 3.2. nh mc thi gian 71



DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1 Lch s phát trin ca Lean 1
Hình 2.1 Các hot đng ti phân xng may 22
Hình 2.2 Phân xng wash 22
Hình 2.3 Khu vc sn xut thi trang 22
Hình 2.4 S đ qui trình sn xut ti công ty Vit Thng Jean 24
Hình 2.5 Mu thit k qun Jean 25
Hình 2.6 Quy trình  Kho và t Ct 25
Hình 2.7 Quy trình ti chuyn may 26
Hình 2.8 Quy trình hoàn tt 27
Hình 2.9 Biu đ phân tích các nguyên nhân gây lãng phí ti công ty 48
Hình 3.1 H thng hin th trc quan 52
Hình 3.2 H thng kim soát trc quan 52
Hình 3.3 Các ch dn bng hình nh 52
Hình 3.4 èn Andon 54
Hình 3.5 Màu sc đng phc 55
Hình 3.6 Lu đ thc hin ng dng Lean Manufactering ti Vit Thng Jean 63
Hình 3.7 Dòng sn phm vi nng sut ban đu 67
Hình 3.8 Dòng sn phm vi nng sut sau khi ng dng Lean 70


PHN M U

1. Lý do chn đ tài
Nhiu nm qua, ngành dt may Vit Nam luôn là ngành đem li kim ngch xut
khu cao và là ngành đng v trí th hai đóng góp vào GDP ca nc nhà sau ngành
du khí. Do tn dng đc ngun lao đng di dào, giá thuê nhân công r, chi phí
đu t cho máy móc thp nên dt may Vit Nam thu hút lng ln ngun hàng gia
công cho th gii. Tuy nhiên, cuc khng hong kinh t kéo dài đã làm cho ngun
hàng st gim, các doanh nghip trong ngành cnh tranh gay gt hn v chi phí
trong vic tìm kim đn hàng đ có th duy trì hn mc sn xut.Theo thng kê thì
mc tng trng xut khu ca dt may đang gim dn. Trong tháng 3-2012, dt
may xut khu đt tng trng 15,4% so vi nm 2011, sang tháng 4-2012 gim
còn 14,7% và tháng 5-2012 ch còn 7,7% - đt 5,3 t USD. Và vi tình hình sn
xut hin nay, xut khu dt may đang gp nhiu tr ngi, nguy c kim ngch xut
khu s tip tc gim sút trong nhng tháng ti.
ng trc bi cnh khó khn v kinh t nh vy thì gii pháp tng nng sut
và đm bo cht lng sn phm đc coi là mc tiêu hàng đu giúp các công ty
gim thiu ti đa nhng lãng phí và tng kh nng cnh tranh trên thng trng.
Các ng dng trong sn xut tinh gn, gim thiu ti đa nhiu lãng phí, thit lp qui
trình làm vic chun hóa … ca h thng sn xut Lean đc ng dng rng rãi.
Công ngh này đc s dng rng rãi trong các ngành công nghip lp ráp hoc
có quy trình nhân công lp đi lp li nh ngành x lý g, may mc, lp ráp xe, lp
ráp đin t và sn xut thit b… Trong đó, tính hiu qu và kh nng chú tâm vào
chi tit ca công nhân khi làm vic vi các công c th công hoc vn hành máy
móc có nh hng ln đn nng sut.Lean Manufacturing loi b nhiu vn đ liên
quan đn lch sn xut và cân bng chuyn kém nên đc bit thích hp cho các công
ty cha có h thng Hoch đnh Ngun lc Doanh nghip hoc cha có h thng đ

hoch đnh yêu cu vt t, lch sn xut hay điu phi sn xut. H thng đc ci
tin có th loi b nhiu lãng phí hoc bt hp lý.
Tuy có nhiu ng dng thit thc là vy nhng vic trin khai công ngh này
trong các doanh nghip may mc Vit Nam còn cha đc áp dng ph bin. a

phn là tmi doanh nghip thuê chuyên gia v xây dng h thng cho riêng
mình.Và điu này ch đc tin hành ti các doanh nghip có qui mô sn xut ln
ti các công ty may Nhà Bè, Vit Tin, Phong Phú,…hay ti các công ty có 100%
vn nc ngoài nh Adidas, Nike… Còn các doanh nghip va và nh hay doanh
nghip may mi thành lp thì vn cha quan tâm nhiu đn vic xây dng h thng
sn xut hp lý cho riêng mình.
Phn nghiên cu v lnh vc này trong ngành dt may cng mi ch dng li 
nhng bài tiu lun ca sinh viên hoc hc viên cao hc chng hn nh lun vn
thc s: “Qun lý chuyn may theo phng pháp sn xut Just in time” ca Tô Thu
Thy – 1997 – đi hc Bách Khoa Tp. H Chí Minh. Lun vn cng ch dng li
trong vic phân tích tm quan trng ca vic cung cp các yu t đu vào mt cách
đúng lúc, đúng s lng cn thit cho mt dây chuyn sn xut hàng may mc công
nghip. Hay lun vn thc s: “ng dng các nguyên lý ca h thng sn xut tinh
gn (Lean production) đ gim tn tht sn xut ti công ty Coast Phong Phú” ca
Nguyn Chí Trc – 2006 – đi hc Bách Khoa Tp. H Chí Minh, cng gii hn
trong mt ni dung nh ca sn xut tinh gn là ch ra các loi lãng phí trong doanh
nghip may mà cha đnh hng s dng các loi công c nào ca nguyên lý sn
xut Lean.
Vit Thng Jean - là mt công ty chuyên nhn wash Jean cho các công ty may
mc khác. ng thi, Vit Thng Jean đang mun m rng qui mô sn xut ca
mình sang lnh vc mi đó là tip nhn sn xut gia công hàng may mc cho các
đi tác nc ngoài. Hin ti công ty ch mi thành lp hai chuyn sn xut hàng
Jeans nhng đã gp rt nhiu nhng khó khn trong vic điu phi dây chuyn sn
xut, kim soát cht lng sn phm.Công ty đang có mong mun áp dng công

ngh sn xut Lean đ gii quyt nhng khó khn nêu trên đng thi có th giúp
công ty phát trin mnh trong lnh vc kinh doanh mi.
Xut phát t thc t trên ngi thc hin đã chn đ tài: “ng dng h thng
qun lý Lean cho hot đng sn xut ti công ty Vit Thng Jean” nhm gii
thiu cách thc áp dng hiu qu ca công ngh Lean trong thc t sn xut may

mc công nghip. Không ch gii hn là tìm hiu vng dng Lean trong doanh
nghip may va và nh mà đ tài nghiên cu còn mun đa ra mt cách thc áp
dng công ngh Lean cho mt h thng sn xut may mc công nghip nói chung
đ nng cao nng sut, tit kim ti đa các chi phí ca doanh nghip.
2. Mc tiêu nghiên cu
Nghiên cu h thng qun lý Lean cho công ty may Vit Thng Jean.
3. i tng và phm vi nghiên cu
3.1. i tng nghiên cu
ng dng Lean trong sn xut.
3.2. Phm vi nghiên cu
ng dng h thng sn xut Lean ti công ty Vit Thng Jean.  tài tp trung
kho sát nhiu nht là các công đon ca khâu may đc tin hành quan sát
trong các chuyn sn xut.
4. Phng pháp nghiên cu
4.1. Ngun d liu
 thc hin đ tài, ngi nghiên cu s dng ngun đa d liu bao gm:
- D liu thng kê: do công ty Vit Thng Jean cung cp.
- D liu s cp: thông tin điu tra ca tác gi
4.2. Phng pháp thc hin
Nghiên cu đnh tính nhm ch ra thc trng sn xut ti công ty Vit Thng
Jean.

Thu thp s liu: ly mu sn phm bng cách quan sát và đo lng nhiu ln
vi vic gii hn thi gian bng cách bm gi nhm tng hp các thông tin v
nhng hn ch trong thc t sn xut ti công ty.
X lý s liu: vi các s liu thu thp đc, tác gi s s dng các phn mm tin
hc nh Excel đ thng kê và mô t quy lut ca sn phm.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin
Ý ngha khoa hc ca đ tài là nghiên cu sâu v kh nng ng dng Lean
manufacturing ti các doanh nghip va và nh ti Vit Nam. ng thi đ tài s là

ngun tài liu tham kho tt trong vic nghiên cu ng dng Lean trong ging dy
chuyên ngành.
V mt thc tin, các doanh nghip may mc va và nh ti Vit Nam đang n
lc đ cnh tranh trong xu th hi nhp, vic nâng cao hiu qu sn xut, kinh
doanh là vn đ sng còn ca các doanh nghip.  tài sau khi hoàn thành có th h
tr các doanh nghip may trong vic phân tích và đa ra các hng khc phc
nhng hn ch trong thc t sn xut nhm nâng cao nng sut và đm bo cht
lng sn phm theo chng loi sn phm c th.
6.Kt cu lun vn
Lun vn có kt cu nh sau:
Phn m đu
Chng 1: Tng quan v h thng sn xut Lean Manufacturing
Chng 2: Thc trng hot đng sn xut ti công ty Vit Thng Jean
Chng 3: ng dng h thng sn xut Lean Manufacturing vào hot đng sn

xut ti công ty Vit Thng Jean
Phn kt lun
Kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc
1

Chng 1.TNG QUAN V H THNG SN XUT
LEAN MANUFACTURING
1.1 . Khái nim v h thng sn xut Lean
1.1.1. Lch s hình thành h thng sn xut Lean
- Thi k ca k nng và s khéo léo (Skilled Craftsmanship) vào nhng nm
1900

Vào thi k này, Frederich Taylor đã s dng các phng pháp và công c nh

tiêu chun hóa công vic, nghiên cu thi gian và thao tác chun đ áp dng cho
sn xut đn chic. c tính ca sn xut đn chic là da vào k nng và s khéo
léo ca ngi thao tác khi mà k thut và công ngh cha phát trin.
- Thi k sn xut hàng lot (Mass Production) vào nhng nm 1930
Henry Ford là ngi đu tiên thit lp toàn b quá trình sn xut ti Highland
Park, MI, Hoa K. Ford đã tng hp các b phn thay th cho nhau vi các công
vic tiêu chun đc áp dng trong dây chuyn sn xut và các dòng chy ca sn
phm. Ông liên kt các dây chuyn sn xut trong chui quá trình s dng máy móc
chuyên dùng và đng h đo đ ch to, lp ráp các thành phn trên ô tô trong thi
gian nhanh nht, cung cp ph tùng cho vic lp ráp trc tip và đúng lúc. ây là
mt đt phá mang tính cách mng đu tiên t các xng lp ráp.
- S ra đi ca h thng sn xut Toyota - tin thân ca Lean Manufacturing
vào nhng nm 1960
Nm 1950, Eiji Toyoda và các giám đc thc hin chuyn nghiên cu các nhà
máy  Hoa K 2 tun. H ngc nhiên khi thy k thut sn xut hàng lot không
Hình 1.1 Lch s phát trin ca Lean
Các t
 chcVit Nam
áp dng Lean
Thi k ng dng
sn xut Lean
Thi k sn xut
hàng lot
Thi k ca k nng
và s khéo léo
Nm 1900
Nm 1930 Nm 1960
NGÀY NAY

2

thay đi nhiu t nhng nm 1930.T đó, h đa ra mt lot các sáng kin đn gin
có th làm cho vic cung cp ph tùng lp ráp mt cách liên tc theo dòng chy ca
sn phm. H thit lp li quy trình ca Ford và phát minh ra h thng sn xut
Toyota. Các máy ca Toyota phi có kích thc phù hp vi khi lng thc t cn
thit, xp hàng các máy trong quy trình, sáng kin ra s thay đi nhanh chóng đ x
lý các ph tùng có khi lng nh, thit lp dòng sn phm. . …Tt c điu đó làm
cho sn phm có th có đc chi phí thp, đa dng, cht lng cao và thi gian sn
xut rt nhanh đ đáp ng vi nhng thay đi mong mun ca khách hàng. Ngoài
ra, vic qun lý cng đc thc hin đn gin và chính xác hn nhiu.
Thut ng “Lean Manufacturing” ln đu xut hin nm 1990 trong cun "The
Machine that Changed the World" (C máy làm thay đi th gii) ca các tác gi
Daniel Jones, James Womack và Danile Roos. Ln đu tiên Lean đc s dng làm
tên gi cho h phng pháp sn xut tinh gn, liên tc ci tin các quy trình kinh
doanh.
Cho đn ngày nay, hn hai thp k qua, s thành công ca Toyota đã to ra mt
nhu cu rt ln cho kin thc v t duy Lean. Hàng trm cun sách và các n phm,
cha k đn hàng ngàn bài báo và phng tin truyn thông khai thác ch đ này và
nhiu tài nguyên khác có sn đ đáp ng nhu cu khai thác và ng dng Lean ngày
càng tng.
1.1.2. Các khái nim c bn v Lean Manufacturing
Lean là gì?
Theo Vin tiêu chun và công ngh m rng đi tác sn xut (NIST/MEP) - c
quan ca b thng mi Hoa K cho rng: “Lean là cách tip cn h thng nhm
xác đnh và loi b lãng phí (các hot đng không có giá tr gia tng) thông qua ci
tin liên tc, sn xut ra sn phm ch khi khách hàng cn (đc gi là Pull – Kéo),
hng ti s hoàn thin”.
Mt khái nim khác thì cho rng: Lean là mt nguyên tc đnh hng, là công
c trit lý da trên vic tp trung loi b nhng phí tn đm bo rng tt c các hot
đng trong quá trình đu làm tng thêm giá tr sn phm.

3

Tóm li, Lean là mt trit lý sn xut rút ngn khong thi gian t khi nhn
đc đn hàng ca khách hàng cho đn khi giao các sn phm hoc chi tit bng
cách loi b mi dng lãng phí. Sn xut tit kim giúp gim đc các chi phí, chu
trình sn xut và các hot đng ph không cn thit, không có giá tr, khin cho
công ty tr nên cnh tranh, mau l hn và đáp ng đc nhu cu ca th trng.
Các cp đ khác nhau ca Lean bao gm: Lean manufacturing (sn xut tinh
gin), Lean enterprise (doanh nghip tinh gn) và Lean thinking (t duy tinh gn).
Lean Manufacturing là gì?
Lean Manufacturing (còn gi là Lean Production) là mt h thng các công c
và phng pháp nhm liên tc loi b tt c nhng lãng phí trong quá trình sn
xut. Li ích chính ca h thng này là gim chi phí sn xut, tng sn lng, và rút
ngn thi gian sn xut.
Mt cách hiu khác v Lean Manufacturing đó là vic nhm đn mc tiêu vi
cùng mt mc sn lng đu ra nhng có lng đu vào thp hn – ít thi gian
hn, ít mt bng hn, ít nhân công hn, ít máy móc hn, ít vt liu hn và ít chi phí
hn.
1.2. Các khái nim trong Lean Manufactering
1.2.1. Vic to ra giá tr và s lãng phí
Trong Lean Manufacturing, giá tr ca mt sn phm đc xác đnh hoàn toàn
da trên nhng gì khách hàng tht s yêu cu và sn lòng tr tin đ có đc. Các
hot đng sn xut có th đc chia thành ba nhóm sau đây:
- Các hot đng to ra giá tr tng thêm: là các hot đng chuyn hoá vt t tr
thành đúng sn phm mà khách hàng yêu cu.
- Các hot đng không to ra giá tr tng thêm:là các hot đng không cn
thit cho vic chuyn hoá vt t thành sn phm mà khách hàng yêu cu. Bt
k nhng gì không to ra giá tr tng thêm có th đc đnh ngha là lãng
phí.
4

- Các hot đng cn thit nhng không to ra giá tr tng thêm: là các hot
đng không to ra giá tr tng thêm t quan đim ca khách hàng nhng li
cn thit trong vic sn xut ra sn phm nu không có s thay đi đáng k
nào t quy trình cung cp hay sn xut trong hin ti. Dng lãng phí này có
th đc loi tr v lâu dài ch không th thay đi trong ngn hn.
1.2.2. Các loi lãng phí trong Lean manufacturing
(Mekong Capital, 2004, trang 5-6)
Nguyên thy có 7 loi lãng phí chính đc xác đnh bi H thng sn xut
Toyota (Toyota Production System).Tuy nhiên, danh sách này đã đc điu chnh
và m rng trên c s kinh nghim thc hành Lean manufacturing. Nhìn chung bao
gm các mc sau:
1.2.2.1. Sn xut d tha – Tc là sn xut nhiu hn hay quá sm hn nhng gì
đc yêu cu mt cách không cn thit. Vic này làm gia tng ri ro s li thi ca
sn phm, tng ri ro v sn xut sai chng loi sn phm và có nhiu kh nng
phi bán đi các sn phm này vi giá chit khu hay b đi di dng ph liu. Tuy
nhiên, trong mt s trng hp thì lng bán thành phm hay thành phm ph tri
đc duy trì nhiu hn mt cách có ch ý k c trong nhng quy trình sn xut
đc áp dng Lean.
1.2.2.2. Khuyt tt
Bên cnh các khuyt tt v mt vt lý trc tip làm tng chi phí hàng bán,
khuyt tt cng bao gm các sai sót v giy t, cung cp thông tin sai lch v sn
phm, giao hàng tr, sn xut sai quy cách, s dng quá nhiu NVL hay to ra ph
liu không cn thit.
1.2.2.3.Tn kho
Lãng phí v tn kho ngha là d tr quá mc cn thit v NVL, bán thành phm
và thành phm. Lng tn kho ph tri dn đn chi phí tài chính cao hn v tn
kho, chi phí bo qun cao hn và t l khuyt tt cao hn.
1.2.2.4. Di chuyn
5

Di chuyn  đây nói đn bt k s chuyn đng NVL nào không to ra giá tr
tng thêm cho sn phm. Chng hn nh vic vn chuyn NVL gia các công đon
sn xut.Vic di chuyn gia các công đon x lý làm kéo dài thi gian chu k sn
xut dn đn vic s dng lao đng và mt bng kém hiu qu, có th gây nên
nhng đình tr trong sn xut.
1.2.2.5. Ch đi
Ch đi là thi gian công nhân hay máy móc nhàn ri bi s tc nghn trong
sn xut. Thi gian trì hoãn gia mi đt gia công ch bin sn phm cng đc
tính đn.Vic ch đi làm tng thêm chi phí đáng k do chi phí nhân công và khu
hao trên tng đn v sn lng b tng lên.
1.2.2.6. Thao tác
Bt k các chuyn đng tay chân hay vic đi li không cn thit ca các công
nhân không gn lin vi vic gia công sn phm đc xem là hao phí. Chng hn
nh vic đi li khp xng đ tìm dng c làm vic hay thm chí các chuyn đng
c th không cn thit hoc bt tin do quy trình thao tác đc thit k kém dn đn
làm chm tc đ làm vic ca công nhân.
1.2.2.7. Sa sai
Sa sai hay gia công li là khi mt vic phi đc làm li bi vì nó không đc
làm đúng trong ln đu tiên. Quá trình này không ch gây nên vic s dng lao đng
và thit b kém hiu qu mà còn làm gián đon lung sn xut dn đn nhng ách
tcvà đình tr. Ngoài ra, các vn đ liên quan đn sa cha thng tiêu tn mt
khi lng thi gian đáng k ca cp qun lý và vì vy làm tng thêm chi phí qun
lý sn xut chung.
1.2.2.8. Gia công tha
Gia công tha tc tin hành nhiu công vic gia công hn mc khách hàng yêu
cu di hình thc cht lng hay công nng ca sn phm. Ví d nh đánh bóng
hay làm láng tht k nhng đim trên sn phm mà khách hàng không yêu cu và
không quan tâm.
1.3. Các công c và phng pháp trong Lean Manufacturing

6

(Mekong Capital, 2004, trang 12-14)
1.3.1. Chun hoá quy trình
Chun hoá quy trình có ngha là các quy trình và hng dn sn xut đc qui
đnh và truyn đt rõ ràng đn mc ht sc chi tit nhm tránh s thiu nht quán và
gi đnh sai v cách thc thc hin mt công vic. Mc tiêu ca vic chun hoá là
đ các hot đng sn xut luôn đc thc hin theo mt cách thng nht, ngoi tr
trng hp quy trình sn xut đc điu chnh mt cách có ch ý.
Vic chun hoá quy trình trong Lean Manufacturing bao gm mt s thành phn
chính:
Trình t công vic chun – ây là trình t mt ngi công nhân phi tuân th
khi thc hin công vic, bao gm các thao tác và các bc thc hin công vic.
Thi gian chun – Takt time (nhp đ) là tn xut mt sn phm đc làm
ra.Takt time đc s dng đ mô t rõ ràng và theo dõi tc đ mt quy trình cn
đc duy trì  các công đon khác nhau. i vi các nhà sn xut Lean, Takt time
ca mi quy trình sn xut đc ch đng điu phi và giám sát đ duy trì mt
lung sn xut liên tc.
Mc tn kho chun trong quy trình – ây là lng nguyên liu ti thiu bao
gm lng nguyên liu đang đc x lý trên chuyn cn có đ gi mt công đon
hay quy trình hot đng  cng đ mong mun. Mc tn kho chun nên đc xác
đnh rõ ràng vì rt cn thit phi duy trì lng nguyên liu ti thiu này trong
chuyn đ không gây ra s đình tr cho quy trình do thiu nguyên liu. ây là yu
t dùng đ tính toán khi lng và tn s ca lnh sn xut cho các ngun cung cp
t công đon trc.
Truyn đt quy trình chun cho nhân viên - Các hng dn công vic chun
không nên ch  dng vn bn mà bao gm c hình nh, các bng hin th trc quan
và thm chí c các ví d.Thng các nhân viên rt ít chu đc các tài liu hng dn
sn xut bng vn bn.Vì vy các bng hin th trc quan và ví d thc t có hình
nh nên đc s dng càng nhiu càng tt. Các hng dn nên rõ ràng và chi tit

7

nhng đng thi đc trình bày theo cách giúp nhân viên tht d hiu và liên quan
mt thit đn đu h cn bit.
Quy trình chun và s linh hot - Mc dù quy trình chun đòi hi có mc đ chi
tit cao nhng trong Lean Manufacturing thì các hng dn công vic chun nên
đc cp nht thng xuyên nhm gn kt vi các ci tin quy trình đang din ra.
Trong thc t, các công ty đc khuyn khích ti đa hoá tc đ ci tin quy trình
đng ngha vi vic cp nht liên tc các hng dn công vic chun.
1.3.2. Qun lý bng công c trc quan
Các h thng qun lý bng công c trc quan cho phép các công nhân đc
thông tin đy đ v các quy trình sn xut, tin đ và các thông tin quan trng khác
giúp h làm vic có hiu qu nht. Các bng hin th ln nói chung thng là công
c thông tin hiu qu hn cho công nhân trong chuyn sn xut so vi các báo cáo
và ch th. Vì vy nên đc s dng càng nhiu càng tt. Trong trng hp cn ci
thin s tuân th đi vi mt quy trình thì vic trình bày trc quan giúp hiu rõ hn
mt quy trình phc tp bao gm các bc thao tác đúng, cách thc hin đúng cho
tng đng tác, các mi quan h bên trong và bên ngoài gia các hot đng và vi
các tác nhân khác.
Các công c trc quan thng  di các hình thc sau:
Các bng hin th trc quan – Các biu đ, bng đo lng hiu qu, các th tc
và tài liu quy trình làm ngun thông tin tham kho cho công nhân. Ví d, biu đ
xu hng v hiu sut thc hin, % dao đng ca t l li, tin đ xut hàng trong
tháng,. . .
Các bng kim soát bng trc quan – Các ch s dùng đ kim soát hay báo
hiu điu chnh cho mi công nhân. Các bng biu có th bao gm c thông tin v
tin đ sn xut, thông tin theo dõi cht lng,. . .Ví d các bng màu ch th gii
hn kim soát nhit đ hay tc đ giúp ngi vn hành thit b nhanh chóng phát
hin khi quy trình vn hành vt mc cho phép. Các th Kanban là mt ví d khác
v kim soát bng trc quan.

8

Các ch dn bng hình nh – Công c này giúp truyn đt các quy trình sn xut
hay lung vt t đc quy đnh. Chng hn, vic s dng các ô v trên nn nhà
xng đ phân bit khu vc cha vt liu s dng đc vi ph phm hay các ch
dn lung di chuyn NVL và bán thành phm trên mt bng xng.
1.3.3. Cht lng t gc (hay “Làm đúng ngay t đu”)
Cht Lng t Gc hay “Làm úng ngay t u” có ngha là cht lng nên
đc đa vào quy trình sn xut đ khuyt tt không có điu kin phát sinh hoc
mt khi nó xut hin thì ngay lp tc b phát hin. Các h thng Lean
Manufacturing thng nhc đn t “Jidoka” trong ting Nht có ngha là các vn đ
nên đc xác đnh và loi tr ngay ti ngun phát sinh.
Mt s yêu cu chính có liên quan:
Kim tra trong chuyn – Trách nhim chính ca công tác kim tra cht lng
đc thc hin trên chuyn sn xut bi công nhân, không phi bi các nhân viên
kim tra cht lng đc lp ly mu xác sut. Mc dù mt s nhân viên kim soát
cht lng vn thng đc s dng trong các chuyn Lean nhng vai trò ca h
khá hn ch (lý tng vn là không có nhân viên kim soát cht lng vì s hin
din ca h đc xem là mt dng lãng phí đi vi Lean Manufacturing).
Kim soát ti ngun – Vi yêu cu này, bn thân các nhân viên kim tra cht
lng không đi tìm khuyt tt sn phm mà tìm ngun gây ra khuyt tt. Chng
hn, h có th kim tra xem các quy trình chun có đc công nhân tuân th không
hay trong trng hp phát sinh khuyt tt trên sn phm thì h có th chu trách
nhim xác đnh ngun gc ca các khuyt tt này. T cách làm đó, công vic ch
yu ca nhóm kim soát cht lng là gii quyt các ngun gc gây ra li sn
phm, trin khai các bin pháp ngn nga và đào to cho công nhân đ khuyt tt
không tái xut hin.
Trách nhim rõ ràng gia các công nhân – Vi Lean Manufacturing, nu không
c ý tn kho bán thành phm, các công đon s bàn giao sn phm trc tip, có
ngha rng các công nhân thuc công đon trc chu trách nhim hoàn toàn v cht

lng sn phm h bàn giao cho công đon k và nhn trách nhim khi có phát sinh
9

khuyt tt trên sn phm. Mt khác, nu lng tn kho cao gia hai công đon sn
xut, các công nhân thuc công đon trc s ít cm thy có trách nhim cá nhân
đi vi bt k khuyt tt sn phm nào.
Poka Yoke – Là phng pháp đn gin đ kim tra cht lng trên chuyn sn
xut (không ch kim tra bng mt) đc áp dng đ ngn chn các sn phm li
không cho đi tip sang công đon sau. Vi Poka-Yoke, 100% sn phm đc kim
tra nh mt phn công vic ca quy trình sn xut. Bin pháp này đc thc hin t
đng trên chuyn hay bi các công nhân trc tip (không phi nhóm kim soát cht
lng).
Dng quy trình có ch ý – Khi có sn phm li, hot đng sn xut s b dng
cho đn khi nguyên nhân gây li đc khc phc. Hành đng này giúp duy trì vn
hoá không nhân nhng khuyt tt đng thi ngn không đ sn phm li lt sang
quy trình sau và gây nhiu hu qu ln hn.
1.3.4. S đ chui giá tr
S đ chui giá tr là tp hp các phng pháp giúp th hin trc quan lung sn
phm và thông tin qua quy trình sn xut. Mc đích ca phng pháp này là xác
đnh các hot đng làm tng giá tr và các hot đng không làm tng giá tr. S đ
chui giá tr nên phn ánh nhng gì đang thc s din ra hn là nhng gì đc
mong mun xy ra nh đó các c hi ci tin có th đc xác đnh.
S đ chui giá thng đc s dng trong các d án ci tin thi gian chu k
quy trình vì nó th hin chính xác cách thc hot đng ca mt quy trình vi yêu
cu thi gian và tng bc công vic chi tit. Phng pháp này cng đc dùng
trong phân tích và ci tin quy trình bng cách xác đnh và loi tr khong thi gian
liên quan đn các hot đng không to ra giá tr tng thêm.
1.3.5. Phng pháp 5S
Phng pháp 5S bao gm mt s các hng dn v t chc ni làm vic nhm
sp xp khu vc làm vic ca công nhân và ti u hiu qu công vic.

10

Sàng lc – Phân loi nhng gì cn thit và nhng gì không cn thit đ nhng
th thng đc cn đn luôn có sn gn k và tht d tìm thy. Nhng món ít khi
hay không cn dùng đn nên đc chuyn đn ni khác hay b đi.
Sp xp – Sp xp nhng th cn thit theo th t đ d ly. Mc tiêu ca yêu
cu này là gim đn mc ti thiu s thao tác mà công nhân thc hin cho mt công
vic.
Sch s – Gi các máy móc và khu vc làm vic sch s nhm ngn nga các
vn đ phát sinh do v sinh kém. Trong mt s ngành, bi bn là mt trong nhng
tác nhân chính gây li cho b mt hay nhim bn màu trên sn phm.  tng ý
thc v mc đ bi bn, mt s công ty cho sn ni làm vic và thit b vi màu
sáng đng thi tng đ chiu sáng ni làm vic.
Sn sàng – a 3 công vic  trên tr thành vic áp dng thng xuyên bng
cách quy đnh rõ các th tc thc hin các công vic sàng lc, sp xp và gi sch
s.
Sâu sát – Khuyn khích, truyn đt và hun luyn v 5S đ bin vic áp dng tr
thành mt phn vn hoá ca công ty. Ngoài ra vic duy trì cng bao gm phân công
trách nhim cho mt nhóm giám sát vic tuân th các quy đnh v 5S.
1.3.6.Thi gian chuyn đi / chun b
Lean Manufacturing nhm ti vic gim thiu thi gian dng chuyn bt hp lý
do chun b máy hay chuyn đi sn phm bi l máy dng là ngun lãng phí đáng
k.Vic này đòi hi mt vn hoá liên tc ci tin, trong đó công ty không ngng tìm
cách gim thi gian chuyn đi và chun b máy.Thng vic chuyn đi nhanh
chóng có th đt đc phn nào bng cách xây dng các thông s k thut tht
chun và đc tài liu hoá đy đ cho vic sn xut tng loi sn phm riêng bit đ
không còn lo ngi v vic điu chnh li các thông s trong quá trình chuyn đi sn
phm trên thit b.
Có mt s cách đ gim thiu thi gian chuyn đi/chun b bao gm vic thay
đi cách sp xp mt bng ca chuyn sn xut, chun b sn sàng nguyên liu và

11

công c khi cn s dng hay s dng loi thit b có ngn cha đôi (ph) nhm
tránh thi gian dng thit b đ làm v sinh.
1.3.7. Sn xut kéo (Pull)
Khái nim trng tâm ca Lean Manufacturing là Pull Production (Sn xut kéo).
Trong đó lung sn xut trong nhà máy đc điu tit bi yêu cu t công đon
cui quy trình s “kéo” hot đng ca các công đon đu quy trình, điu này vn
trái ngc vi hot đng sn xut truyn thng theo lô sn phm mà trong đó hot
đng sn xut đc thúc đy t đu quy trình đn cui quy trình da trên mt lch
sn xut đnh k. iu này có ngha rng ch khi nào có nhu cu (hay tín hiu) 
công đon sau thì công đon trc mi tin hành gia công nguyên liu.
Vic trin khai c th đc tin hành nh sau:
n hàng bt đu t công đon cui cùng – Khi mt đn hàng đc nhn t
khách hàng và thông tin cho xng sn xut, lnh sn xut trc tiên đc đa đn
công đon  cui quy trình sn xut (nh đóng gói hay lp ráp hoàn chnh) trái
ngc vi các công đon đu ca quy trình (chng hn nh s ch nguyên liu).
Cách làm này đòi hi mt h thng thông tin ht sc hiu qu đ đm bo rng các
công đon cung cp  thng ngun phi liên tc nm bt đc nhu cu ca khách
hàng  các công đon v sau ca quy trình sn xut.
Sn phm đc “kéo” trong quá trình sn xut da trên nhu cu ca công đon
sau - Mi công đon sn xut đc xem là mt khách hàng ca công đon gn k
trc nó. Không có sn phm nào đc gia công bi công đon trc nu công
đon đng sau hay khách hàng không yêu cu.
Tc đ sn xut đc điu phi bi tc đ tiêu th ca các công đon sau – Mc
đ sn xut  tng công đon hay ca mt t sn xut s bng vi mc nhu cu/tiêu
th ca công đon theo sau. Phng pháp Pull tng t nh khái nim sn xut
Just-in-Time (va đúng lúc) có ngha là NVL hay bán thành phm đc giao đúng
s lng và “va đúng lúc” khi khâu sau cn dùng đn.
1.3.8. Quy hoch mô phng dng t bào

12

Trong b trí sn xut dng t bào, thit b và các t làm vic đc sp xp thành
nhiu “cell” nh (ô/ngn làm vic ca công nhân) đc ni kt đ các công đon
hay tt c các công đon ca mt quy trình sn xut có kh nng din ra trong mt
hay nhiu cell liên tc. B trí dng t bào mang các đc tính sau:
Quy trình liên tc: Lung nguyên liu và ph liu di chuyn đu đn và hu nh
không thy có vic vn chuyn bán thành phm hay ch đi gia các công đon sn
xut.
Lung mt sn phm: Quá trình sn xut vi mô hình t bào áp dng lung mt
sn phm trong đó tng sn phm mt ln lt di chuyn qua tng công đon ca
quy trình sn xut.
Công nhân đa nng: Ch có mt hoc vài công nhân đng ti mi cell, không
ging nh sn xut theo lô/m mà trong đó nhiu công nhân cùng làm vic và chu
trách nhim trên mt công đon đn l, trong mô hình t bào các công nhân ph
trách tng công đon khác nhau din ra trong mt cell. Vì vy mi công nhân đc
hun luyn thc hin tng công đon trong cell đó.
Mô hình ch U: Các Cell thng có dng ch U, vi sn phm di chuyn t đu
này đn đu kia ca ch U khi đc công nhân gia công. Mc đích ca cách b trí
này nhm hn ch ti đa khong cách đi li và vic di chuyn nguyên vt liu trong
mt cell.
1.4. Phm vi ng dng ca h thng sn xut Lean
Lean Manufacturing đc s dng rng rãi nht trong các ngành công nghip
thiên v lp ráp hoc có quy trình nhân công lp đi lp li nh g, may mc, lp ráp
xe, lp ráp đin t và sn xut thit b. Trong nhng ngành công nghip này, tính
hiu qu và kh nng chú tâm vào chi tit ca công nhân khi làm vic vi các công
c th công hoc vn hành máy móc có nh hng ln đn nng sut.  các công ty
này, h thng đc ci tin có th loi b nhiu lãng phí hoc bt hp lý.
Vì Lean Manufacturing loi b nhiu vn đ liên quan đn lch sn xut và cân
bng chuyn kém nên Lean Manufacturing đc bit thích hp cho các công ty cha

có h thng hoch đnh ngun lc noanh nghip hoc cha có h thng đ hoch
13

đnh yêu cu vt t, lch sn xut hay điu phi sn xut. iu này đc bit quan
trng  Vit Nam vì trên thc t có nhiu công ty t nhân Vit Nam đang hot đng
di mc công sut khá mt cách đáng k, hoc thng giao hàng không đúng hn
do các vn đ trong h thng qun lý và lên lch sn xut.
Lean Manufacturing cng thích hp cho các ngành có chin lc u tiên vic rút
ngn thi gian chu k sn xut ti mc ti thiu đ to đc th mnh trong cnh
tranh cho công ty. Gn đây mt vài doanh nghip trong nc đã ch đng tin hành
đào to và áp dng các phng pháp lean nhm loi tr nhng bt hp lý trong hot
đng kinh doanh dn đn vic ci thin thi gian quy trình sn xut và dch v.
1.5. Các ng dng h thng sn xut Lean trong và ngoài nc
1.5.1. Các ng dng h thng sn xut Lean nc ngoài
Cng nh các phng thc ct gim lãng phí khác nh Kaizen, 6Sigma, Lean là
mt phng thc qun lý giúp DN gim thiu ti đa lãng phí trong sn xut qua đó
tng nng sut lao đng, h giá thành sn phm. Tuy nhiên, so vi các phng thc
tit gim lãng phí khác, Lean có u đim vt tri là rt đa dng, có th áp dng
đc trong mi loi hình DN và khi áp dng mt cách có h thng Lean có th to
đc hiu qu cng hng giúp gim thiu đc ti đa lãng phí trong tng b phn
ca DN.
Trong nhng nm ca thp niên 80, Toyota đã làm cho Th gii phi chú ý đn
mình bng nhng chic xe bn hn và ít phi sa cha hn cng quc v ô tô là
M. Cho đn nay, Toyota đc xem là Công ty hot đng có lãi tng n đnh và
thng kê cho thy li nhun hàng nm ca Toyota đã ln hn tng thu nhp ca 3
gã khng l trong nn công nghip này là GM, Chrysler và Ford. Vì sao Toyota đt
đc nhng thành công đáng kính n đn nh th? ó chính là s kt hp tuyt vi
Toyota Production System và Toyota Way.“Chìa khóa dn đn phng thc sn
xut Toyota và nguyên nhân làm cho Toyota tr nên ni bt là không có yu t cá
nhân… Nhng quan trng là làm cho tt c các yu t gn kt trong mt h

thng.Nó phi đc thc hin mi ngày theo mt cách thc nht quán ch không