B GIÁO DO
I HC KINH T TP H CHÍ MINH
TRN QUANG BO
NG CA VN XÃ HN
TIP CN TÍN DNG CA CÁC H
NÔNG THÔN VIT NAM
LU
B GIÁO DO
I HC KINH T TP H CHÍ MINH
TRN QUANG BO
NG CA VN XÃ HN
TIP CN TÍN DNG CA CÁC H
NÔNG THÔN VIT NAM
: Kinh t phát trin
: 60310105
LUTH
PGS. TS. NGUYN TRNG HOÀI
3
i
L
ng lung ca vn xã hn tip cn tín dng ca
các h nông thôn Viu ca chính tôi.
Ngoi tr nhng tài liu tham khc trích dn trong lu
rng toàn phn hay nhng phn nh ca luc công b hoc
c s d nhn bng cp nh
Không có sn phm/nghiên cu nào cc s dng trong lu
c trích dnh.
Lu c n nhn bt k bng cp nào ti
hc ho o khác.
, 2013
Trn Quang Bo
ii
LI C
hoàn thành lu n lc ca bn thân, tôi chân thành c
Quý Thi hc Kinh t Thành ph H Chí Minh, nht là Quý Thy
Cô Khoa Kinh t phát trin th kin thc nn tng và gi m các v
tôi la chn và nghiên c tài này.
c bit, tôi gi li bi n Th ng dn-PGS. TS. Nguyn
Trng Hoài-n tình ch bng ý king
viên tôi trong sut quá trình thc hin lu
Cui cùng, tôi mun ci thân yêu, và bu
kin tt nht và h tr tôi trong quá trình tham gia khóa hc và thc hin lu
tt nghip.
iii
TÓM TT
Vn xã hc tha nhn các giao dch kinh tn
tip cn tín dng. Nghiên cu này nhm kinh mi quan h gia các thành
phn ca vn xã hn tip cn tín dng trong bi cnh nông thôn Vit Nam. Vic
kic thc hin thông qua hai mô hình hi vi mô hình th
nht-mô hình hi quy binary logistic-bin ph thuc gm có hai biu hin là tip
cc tín dng chính thc và không tip cc tín dng chính thi vi
mô hình th hai-mô hình hi quy multinomial logistic-bin ph thuc có ba biu
hin là tip cn tín dng chính thc, tip cn tín dng bán chính thc và tip cn tín
dng phi chính thc. Trong c hai mô hình, tp bin gii thích gm có ba thành
phn ca vn xã hi (mi quan h xã hi chính thc, mi quan h phi
chính thc, và nim tin) và các yu t thum nhân khu hc. Các kt qu
hi quy ch ra rng mi quan h xã hi chính thng nc chiu
vi kh p cn tín dng chính thc, và nhng h i quan
h xã hi chính thc ru kh c nhóm tip cn tín dng bán
chính thc nhóm tip cn tín dng chính thi
quan h phi chính thc và ning nhng m n tip
cn tín dng kê. Ngoài ra, phát
hin ca nghiên cu này cho thy, trong th ng tín dng nông thôn Vit Nam, tài
sn th chp là yu t ng mnh nhc li thu nhp ca h
hoàn toàn không có ng. Các phát hin gây ngc nhiên này có th là do tính
chc thù ca th ng tín dng nông thôn Vit Nam.
iv
MC LC
L i
Li c ii
Tóm tt iii
Mc lc iv
Danh m vii
Danh mc bng vii
Danh mc t vit tt viii
: GII THIU CHUNG 1
1.1. Lý do ch tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. Phm vi và gii hn nghiên cu 3
u 4
a nghiên cu 4
1.6. Kt cu ca lu 5
: LÝ THUYT V VN XÃ HI VÀ KHUNG PHÂN TÍCH 6
2.1. Vn xã hi 6
2.1.1. Khái nim và các thành phn ca vn xã hi 6
ng vn xã hi 10
2.2. Tài chính vi mô 16
2.2.1. Các hi tit kim và tín dng xoay vòng 16
i cho vay 17
2.2.3. Tín di 18
2.2.4. Cho vay theo nhóm 18
2.3. Lý thuyt v thông tin bt cân xng trong hong tín dng 20
2.4. Th ng tín dng nông thôn và tip cn tín dng 21
2.5. Các nghiên cu v mi quan h gia vn xã hi và tip cn tín dng 22
2.6. Khung khái ni ngh cho nghiên cu 28
v
: U 31
3.1. Gi thuyt nghiên cu 31
3.2. Mô hình nghiên cu 34
3.3. D liu và mu nghiên cu 36
3.3.1. D liu 36
3.3.2. Mu nghiên cu 38
3.4. Mô t ng các bin 39
3.4.1. Bin ph thuc 39
3.4.2. Bic lp 40
3.4.3. Bin kim soát 40
3.5. Phân tích và x lý s liu 44
: KT QU NGHIÊN CU 47
m ca mu nghiên cu 47
m nhân khu hc c 47
m ca h a khon vay 48
4.1.3. Tình trng tip cn tín dng ca các h nông thôn 49
4.1.4. S liu thng kê mô t v vn xã hi 52
4.2. Mi quan h gia các bin 54
n 54
4.2.2. Kinh Pearson Chi-Square v mi quan h gia các bic lp, bin
kim soát, và bin ph thuc 57
4.3. Phân tích hi quy 58
4.3.1. Tip cn tín dng chính thc 58
4.3.2. Tip cn tín dng t các loi hình khác nhau 62
4.4. Kinh mô hình 70
4.4.1. Kinh gi thuyt nghiên cu 70
4.4.2. Kinh m phù hp ca mô hình tng th 73
4.5. Tho lun kt qu 74
5: KT LUN VÀ GI Ý CHÍNH SÁCH 80
vi
5.1. Kt lun 80
5.2. Gi ý chính sách 82
5.3. Nhng hn ch ca nghiên cng nghiên cu tip theo 83
TÀI LIU THAM KHO 84
PH LC 90
Ph lc 1 91
Ph lc 2 94
Ph lc 3a 96
Ph lc 3b 99
Ph lc 4a 107
Ph lc 4b 112
Ph lc 4c 118
vii
DANH M
2.1. Mi quan h gia vn xã hi và tip cn tín dng 29
3.1. Mô hình phân tích 35
DANH MC BNG
Bng 2.1. Hai loi mi: phi chính thc và chính thc 8
Bng 2.2. Các ch s ng vn xã hi 11
Bng 2.3. Tóm tt các nghiên cu v vn xã hi và tip cn tín dng 24
Bng 3.1. Các tnh tham gia vào mu nghiên cu 38
Bng 3.2. Tóm tt các bin dùng trong nghiên cu 43
Bm nhân khu hc c 48
Bnm ca h a khon vay 49
Bng 4.3. Tip cn tín dng t các loi hình khác nhau 50
Bng 4.4. S ng) theo tng loi tín dng 51
Bng 4.5. S liu thng kê mô t ca các bic lp 52
Bng 4.6. Vn xã hi da theo tnh 53
Bng 4.7. Vn xã hi ca theo ngun tip cn tín dng 54
Bng 4.8. Ma tra các bic lp và bin kim soát 56
Bng 4.9. Kinh Pearson Chi-Square 57
Bng 4.10. Hi quy binary logistic 60
Bng 4.11. Hi quy multinomial logistic 67
viii
DANH MC T VIT TT
CIEM Central Institute for Economic Management
CSXH Chính sách xã hi
GDP Gross Domestic Product
ILSSA Institute of Labor Science and Social Affairs
IPO Initial Public Offering
IPSARD Institute of Policy and Strategy for Agriculture and Rural
Development
n.d. no date
NGO Non-government organization
NHTM i
NN-PTNT Nông nghip-Phát trin nông thôn
ROSCA Rotating Savings and Credit Association
SPSS Statistical Package for the Social Sciences
TCVM Tài chính vi mô
VARHS Vietnam Access to Resources Household Survey
VXH Vn xã hi
WVS World Values Survey
ZINB Zero-inflated negative binominal
1
GII THIU CHUNG
1.ch tài
Theo s (2011)
và có 262.264 km
2
9%
lao
.
2
-
-
.
-
khá
Vinh ch tín dng vào phc v
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn (NN-PTNT), Ngân hàng Chính sách xã
hi (CSXH), Ngân hàng Phát trin Vit Nam và h thng Qu tín dng nhân dân,
v 50 tring, thm chí ti 500 tring
mà không cn th chi vic phát trin tài chính vi mô vi s h tr ca
các cp chính quyn và c các t chc ngoài. Ngoài ra, Chính ph
hành c
bit là Ngh nh 41 (2010
nông dân , ci thin
i sng
Có nhiu yu t khác nhau gii thích cho kh
tip cn tín dng ca nông dân. Bên cnh các nhân t truyn thp
ca h hc vn, tài sn th chp,
càng tr thành mt nhân t có tm n kh np cn tín
dng ca các h gic bit là n,
nhiu nghiên cu v ng ci vi tip cn tài chính, tín dng ca các
h c thc hin (Okten và Osili, 2004; Heikkilä và cng
s, 2009; Wydick và cng s, 2011; Lawal và cng s, 2009; Laszlo và Santor,
3
2009). Tuy nhiên, nghiên cu loi này hc thc hin Vit Nam, mc
dù Vi vai trò ca
VXH trong vic tip cn tín dng nông thôn Vi nh hng ca
VXả đn vic tip cn tín dng ca các h gia đình nông thôn Vit Namc
ch nghiên cu nhm cung cp thêm bng chng thc nghi gi
ý chính sách nâng cao kh p cn tín dng ci dân.
1.u
Mc tiêu chung ca nghiên ca VXH trong vic tip cn
tín dng ca các h nông thôn Vit Nam.
Các mc tiêu c th là:
-nh xem các yu t ca VXH có nh hn kh p cn tín dng
chính thc ca các h nông thôn Vit Nam không;
-Tìm hiu vai trò ca các yu t thuc VXH trong vic la chn các loi hình tín
dng khác nhau;
- nhng khuyn ngh n ci thin tip cn tín dng ca các h gia
nông thôn Vit Nam d hong ca VXH.
1. và gii hn ca nghiên cu
Nghiên cu này s dng s liu ca cuu tra tip cn ngun lc ca h gia
t Nam (VARHS) do Vin Khoa hng và Xã hi thuc
B ng-i thc hi
nghiên cu là các h nông thôn thuc 6 ti din cho 6 vùng:
Lào Cai-vùng Tây Bc, Hà Tây-ng bng Bc B, Ngh An-vùng Bc Trung
Bc Lc-vùng Tây Nguyên, Qung Nam-vùng duyên hi min Trung và Long
An-ng Bng Sông Cu Long.
Mc tiêu ch yu ca nghiên cu này là tìm hiu mi quan h gia VXH và tip cn
tín dng khu vc nông thôn Vit Nam. Các v khác cc tài chính
4
không thuc phm vi ca nghiên cu này. Ngoài ra, i vi các kt qu c,
nghiên ct trng tâm vào chi ln ca mi quan h.
4. u
Png vi s h tr ca phn mm thng kê SPSS 16
c s dng ch yu trong nghiên cu này. trình bày và tóm tt d liu, các
ng kê-mô t c áp dng. c mc tiêu th nht, mô hình
hi quy binary logistic là la chn phù hu hin ca bin ph
thuc là tip cc tín dng chính thc và không tip cc tín dng chính
thc. c mc tiêu th hai, la chn duy nht là mô hình hi quy
multinomial logistic vi bin ph thuc gm có ba biu hin là tip cn tín dng
chính thc, tip cn tín dng bán chính thc và tip cn tín dng phi chính thc.
Trong mi mô hình, các bin gii thích không ch bao gm các thành phn ca khái
nim VXH mà còn có các yu t truyn thng n tip cn tín d
hc vn, tui, gii tính cn th chp; thu nhp ca h
,
ca nghiên cu
Nghiên ccho lý thuyt và chính sách ba khía cnh chính. Th
nht trong s ít nghiên cu v tài VXH và tip cn tín dng Vit
Nam, mc dù khái nit ph bin trên th gii t khá lâu. Nghiên cu
này góp thêm bng chng thc nghim chng minh vai trò ci vi tip
cn tín di vi các giao dch kinh t nói chung. Sau nghiên cu
này, tác gi hy vng s có thêm nhiu nhà nghiên cu dành s quan tâm cho loi
tài này. Th hai, thông qua vic kho sát lý thuyt và s h tr ca b d liu khá
tu tra v các v cn xem xét, nghiên cu p
mt cái nhìn toàn din VXH-mt khái nii tr ng và có
nhi So vi nhiu nghiên cu v VXH s dng d liu th cp,
nghiêp cu này may mn tip cc b d liu kho sát khá chi tit các v
c tii
5
bn cht thay vì phi s dng các yu t i din. Th i vi các nhà qun lý,
kt qu ca nghiên cu này góp phng và gi ý mt s chính sách liên
n tip cn tín dng ca các h t Nam c bit là
nhng h nh trong các khu vc có thu nhp thp. Vi
ct tài sn s m ra i s dng ngun vn này thay th
ngun vn vt cht trong các giao dch kinh t.
6. Kt cu ca lu
Sau c nghiên cu này có thêm bp theo. Các
lý thuyt v VXH, tài chính vi mô, lý thuyt v thông tin bt cân xng trong th
ng tín dng, và các nghiên cc hin v mi quan h gia VXH và tip
cn tín d
ni ngh cho nghiên cc xây dng t các lý thuyt và nghiên co
sát. thuyt, mô hình nghiên cu; mô t cách la chn mu;
mô t các bi lý d liu. 4 trình bày
kt qu thng kê-mô t v m ca mu nghiên cu, kt qu phân tích hi
quy, và các kt qu kinh. Cut các kt qu c,
và t i ý mt s khuyn ngh v chính sách qun lý.
6
2
VÀ KHUNG PHÂN TÍCH
ng quan lý thuyn VXH và tip cn tín dng.
Phu cp các lý thuyt v VXH, lý thuyt v tài chính vi mô
và lý thuyt thông tin bt cân xng trong hong tín dng. Phn hai trình bày th
ng tín dng và vic tip cn các loi hình tín dng nông thôn Vit Nam. Phn
c kho mt s nghiên cu v quan h gia VXH và tip cn tín dng nông
c hin trên th gii và Vit Nam. Trong phn cui cùng c
da vào các lý thuyt và các nghiên cng khung khái
ni cho mô hình nghiên cu thc nghim.
2.1. Vn xã hi
2.1.1. Khái nim và các thành phn ca vn xã hi
-
nhau.
7
í
khác.
quy
quy
quy
làm cho các thành viên
quy
các quy .
và các hi
8
-
-
-
-Hàng xóm
-
-
-
-
Ngun: Families, Social Capital and Citizenship Project, Australian Institute of Family Studies
9
_ràng buc
_bc cu liên
VXH_kt ni
,
-q
quy ch
, cho lý
,
cohesion
10
ai thác
này, chúng tôi
2.
Onyx và Bullen (2000) và Ngân hg (n.d.).
11
Các hi hàng ngang
-
-Quy mô thành viên
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Xã hi dân s và chính tr
-
-
-
-
-
-
phong trào ly khai
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
S thng nht xã hi
-
-
-
hóa
-
-
-
-
-m khác
-
-
-
-ly
-
Các khía cnh chính quyn và pháp lut
-
-
-
hóa
-
-
-
12
quy
quy
c đim cu trúc mng li
( )
,
-
13
nhóm (non-
-
ng nghip cng là bn ca anh/ch phi không? (Are your workmates
14
also your friends?), Anh/ch cm thy là mt phn ca đi ti ni làm vic không?
(Do you feel part of a team at work?)
Bn hoc ai đó trong gia đình bn đã tng liên h vi mt
viên chc chính quyn đ trình bày mt nhu cu hoc mt vn đ nào đó liên quan
đn cng đng nói chung? (ảave you, or anyone in your family living here, ever
contacted a government official about some need or problem concerning the
community as a whole?)
quy
u quan
quy
Cht lng các mi quan h
quy
quy
quy
15
Nu bn đang chm sóc mt đa tr và
cn đi ra ngoài trong chc lát thì bn có yêu câu mt ngi hàng xóm giúp không?
(If you were caring a child and needed to go out for a while, would you ask a
neighbor for help?)
cho
1990 Nói chung, bn có cho rng phn ln mi ngi
có th tin cy và bn không quá cn thn trong vic đi phó vi mi ngi?
(Generally speaking, would you say that most people can be trusted, or that you
can’t be too careful in dealing with people?).
quy
Mi ngi đây ch
yu chú ý đn phúc li ca gia đình h và h không quan tâm nhiu đn phúc li
ca làng xóm (People here look out for the welfare of their own families and they
are not much concerned with village/neighborhood welfare).