i
L
Tôi cam đoan Lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong Lun vn đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu
bit ca tôi. Lun vn nƠy không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh
t thành ph H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
Thành ph H Chí Minh, ngƠy tháng nm 2013
Tác gi lun vn
Nguyn Th Thanh Hin
ii
LI C
Tôi trân trng gi li cm n đn thy Nguyn Xuân Thành, thy David O.Dapice đư nhit
tình hng dn tôi trong quá trình thc hin lun vn. c bit là thy Nguyn Xuân
ThƠnh đư giúp tôi đnh hng đ tài, nhng ý kin đóng góp ca thy đư giúp tôi gii quyt
đc nhng vn đ khó khn ca đ tài này.
Tôi trân trng gi li cm n ti thy Thiên Anh Tun, cô Trn Th Qu Giang đư
hng dn vƠ đóng góp Ủ kin đ lun vn ca tôi đc tt hn.
Tôi cng gi li cm n ti các anh ch thuc Công ty TNHH MTV Cng Ơ Nng đư giúp
đ tôi trong vic thu thp s liu d án đ hoàn thành lun vn nƠy.
Cui cùng, tôi cm n ti gia đình, bn bè, đư quan tơm giúp đ tôi rt nhiu trong thi
gian tôi đi hc và thc hin lun vn ti Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
Chân thành cm n.
iii
TÓM TT
D án đu t xơy dng cng Sn TrƠ nhm mc tiêu di di Bn cng Sông Hàn, hin ti
đang khu vc trung tâm thành ph ra khi ni thành; nhm đm bo phc v nhu cu
hàng hóa thông qua cng ngƠy cƠng tng vƠ tránh ùn tc giao thông ni đô trong tng lai.
D án đư đc cng Ơ Nng lp báo cáo tin kh thi, đư đc UBND phê duyt khu đt
khu vc Sn TrƠ đ di di cng t cui nm 2009, nhng đn nm 2013, d án vn cha
đc thc hin.
Trong kt qu phân tích kinh t, d án này to ra li ích ròng dng cho c nn kinh t, giá
tr NPV kinh t là 405,54 t đng, đc bit trong đó phn li ích ln nht có đc ca d
án là giá tr phn đt cng c v trí trung tâm thành ph. Trong kt qu phân tích tài
chính, d án kh thi v mt tƠi chính trên quan đim tng đu t (d án) và ch đu t, d
án có kh nng tr đc n vay trong quá trình hot đng, giá tr NPV tài chính ca d án
là 301,893 t đng.
Trong phân tích phân phi, đi tng đc hng li nhiu nht t d án này chính là
UBND. Ngun li ch yu ca d án là t khon đt bên b sông Hàn hin cng c đang
chim gi, trong khi cng Ơ Nng không đc hng li t phn đt này. ó là lý do
cng Ơ Nng trì hoưn đu t d án xây dng Cng Sn TrƠ. UBND nên bi thng mt
phn giá tr đt cho cng Ơ Nng đ cng Ơ Nng b sung vào ngun vn đu t d án
và duy trì hot đng ca cng. Hn na, sau khi di di cng, bn Sông HƠn nên đc đa
ra đu giá đt cho thuê và xây dng công trình đa vƠo s dng thì mi to ra ngoi tác
tích cc cho d án.
iv
MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH MC T VIT TT viii
DANH MC HÌNH ix
DANH MC BNG BIU ix
CHNG 1 GII THIU 1
1.1. Bi cnh nghiên cu 1
1.2. Vn đ chính sách 2
1.3. Câu hi nghiên cu 3
1.4. Cu trúc lun vn 3
CHNG 2 MÔ T D ÁN U T 4
2.1. Gii thiu d án 4
2.2. Quy mô đu t 5
2.3. Tng vn đu t vƠ c cu vn 5
CHNG 3 KHUNG PHỂN TệCH 7
3.1. Khung phân tích kinh t 7
3.1.1. Li ích kinh t 7
3.1.2. Chi phí kinh t 9
3.1.3. Xác đnh vƠ c lng ngơn lu ròng kinh t ca d án 9
3.2. Khung phân tích tài chính 9
3.2.1. Li ích tài chính 10
3.2.2. Chi phí tài chính 10
v
3.2.3. Xác đnh vƠ c lng ngơn lu ròng tƠi chính ca d án 10
CHNG 4 PHỂN TệCH KINH T 11
4.1. Thi gian phân tích kinh t 11
4.2. Li ích kinh t ca d án 11
4.2.1. Li ích kinh t t dch v cng 11
4.2.2. Li ích kinh t t vic gim thi gian ch đi ca tàu và hàng hóa 14
4.2.3. Li ích kinh t t thu hi đt cng c 15
4.3. Chi phí kinh t ca d án 17
4.3.1. Chi phí đu t kinh t 17
4.3.2. Chi phí hot đng kinh t 18
4.3.3. Chi phí kinh t tng thêm t vic di di cng 22
4.4. Chi phí vn kinh t 22
4.5. Kt qu phân tích kinh t ca D án 22
4.6. Phân tích ri ro kinh t ca d án 23
4.6.1. Phơn tích đ nhy theo bin đng ca chi phí đu t 23
4.6.2. Phơn tích đ nhy theo bin đng ca lt tàu và hàng hóa thông qua cng 24
4.6.3. Phân tích ri ro ca NPV kinh t theo bin đng giá tr kinh t ca đt 24
CHNG 5 PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH 27
5.1. Thông s chung 27
5.1.1. n v tin t và lm phát 27
5.1.2. Thu 27
5.1.3. Thi gian thc hin và hot đng ca D án 28
5.2. Thông s hot đng ca d án 28
5.2.1. Doanh thu hot đng 28
5.2.1.2. Thông s v các loi phí dch v 28
vi
5.2.2. Chi phí hot đng 28
5.2.2.2. Chi phí nhiên liu, đin, nc hƠng nm 29
5.2.2.3. Chi phí thuê đt 30
5.2.2.4. Chi phí sa cha 30
5.2.2.5. Chi phí khác 31
5.2.3. Vn lu đng ca d án 31
5.2.4. Lch đu t vƠ ngơn lu đu t 31
5.2.5. Khu hao 32
5.2.6. Ngun vn đu t d án 32
5.2.7. Chi phí s dng vn bình quân trng s 33
5.2.7.1. Chi phí vn ch s hu 33
5.2.7.2. Chi phí vn bình quân trng s 33
5.3. Kt qu phân tích tài chính 33
5.4. Phân tích ri ro tài chính ca d án 33
5.4.1. Phân tích ri ro theo chi phí đu t 34
5.4.2. Phân tích ri ro theo t l lm phát 34
5.4.3. Phân tích ri ro theo lng hàng hóa thông qua cng 35
5.4.4. Phân tích ri ro theo chi phí hot đng 35
5.4.5. Phân tích ri ro theo chi phí vn ch s hu 36
5.4.5. Phân tích ri ro theo kch bn giá phí dch v ti cng 36
5.4.6. Phân tích mô phng Monte Carlo 37
5.5. Phân tích phân phi 38
CHNG 6 KT LUN VÀ KIN NGH CHÍNH SÁCH 41
TÀI LIU THAM KHO 43
PH LC 46
vii
Ph lc 1.1: Khi lng hàng hóa thông qua cng Ơ Nng (2008 ậ 2012) 46
Ph lc 1.2: Quy hoch cng bin Ơ Nng ca B giao thông vn ti. 47
Ph lc 3.1: Danh sách các khu công nghip thành ph Ơ Nng 48
Ph lc 4.1: Thông s ca d án 49
Ph lc 4.2: Tính toán phí thng ngoi hi 54
Ph lc 4.3: Phân tích kinh t ca d án 56
Ph lc 5.1: Chi phí vn ch s hu 62
Ph lc 5.2: Phân tích tài chính 64
viii
DANH MC T VIT TT
T vit tt
Tên ting Anh
Tên ting Vit
ADB
Asian Development Bank
Ngân hàng phát trin Châu Á
Cng
Công ty TNHH MTV Cng Ơ Nng
CP
C phn
CSH
Ch s hu
DSCR
Debt Service Coverage Ratio
H s an toàn tr n
DWT
Deadweight Tonnage
Tng ti trng ca tàu thy (tính bng tn)
u t xơy dng
EIRR
Economic Internal Rate of
Return
Sut sinh li ni ti kinh t
IMF
International Monetary Fund
Qu tin t quc t
IRR
Internal Rate of Return
Sut sinh li ni ti
MMTB
Máy móc thit b
MTV
Mt thành viên
NHTM
Ngơn hƠng thng mi
NPV
Net Present Value
Giá tr hin ti ròng
TEU
Twenty-foot Equivalent Units
n v đo ca hƠng hóa đc container hóa
TGXD
Thi gian xây dng
TNHH
Trách nhim hu hn
TTCK
Th trng chng khoán
VAT
Value Added Tax
Giá tr gia tng
VND
Vit Nam đng
USD
ô la M
UBND
y ban nhân dân thành ph Ơ Nng
WACC
Weighted Average Cost of
Capital
Chi phí vn bình quân trng s
ix
DANH MC HÌNH
Hình 1.1: S đ h thng cng Ơ Nng ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 2
Hình 2.1: Cu trúc d án cng Sn TrƠ ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ6
Hình 3.1: Minh ha khung phân tích li ích chi phí ầầầầầầầầầầầầầầầ.8
Hình 5.1: Kt qu phân tích mô phng Monte Carlo ầầầầầầầầầầầầầầ.38
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: Tng vn đu t d án theo nm 2009 5
Bng 4.1. Lt tƠu vƠ hƠng hóa tng thêm thông qua cng Sn TrƠ 12
Bng 4.2: Tng hp li ích kinh t t dch v cng Sn TrƠ 14
Bng 4.3: Tng hp li ích kinh t t tit kim thi gian ch đi 15
Bng 4.4: Tính toán li ích kinh t t thu hi đt cng c 16
Bng 4.5: Cách tính h s chuyn đi ca chi phí đu t 17
Bng 4.6: Cách tính h s chuyn đi ca chi phí đu t MMTB 18
Bng 4.7: Cách tính h s chuyn đi ca chi phí nhiên liu 19
Bng 4.8: Nhu cu nhiên liu tng thêm 19
Bng 4.9: Nhu cu đin tng thêm hƠng nm 20
Bng 4.10: Nhu cu nc tng thêm hƠng nm 20
Bng 4.11: Tng hp nhu cu lao đng, nhiên liu, đin, nc tng thêm 20
Bng 4.12: H s chuyn đi kinh t ca các hng mc chi phí 21
Bng 4.13: Tng hp ngơn lu kinh t ca d án 23
Bng 4.14: Phơn tích đ nhy theo chi phí đu t 24
Bng 4.15: Phơn tích đ nhy theo lt tàu và hàng hóa thông qua cng 24
x
Bng 4.16: Phân tích đ nhy NPV kinh t theo t l cho thuê vn phòng 25
Bng 4.17: Phân tích đ nhy NPV kinh t theo chi phí đu t trên đt cng c 25
Bng 4.18: Phơn tích đ nhy NPV kinh t theo mc giá cho thuê vn phòng 26
Bng 5.1: T l lm phát Vit Nam và M t nm 2009 đn 2017 27
Bng 5.2: Nhu cu lao đng ca cng Sn TrƠ 29
Bng 5.3: Nhu cu nhiên liu, đin, nc tng ng vi nm hot đng 30
Bng 5.4: Tng chi phí đu t d án Cng Sn TrƠ (theo giá danh ngha) 32
Bng 5.5: Phơn tích đ nhy theo chi phí đu t 34
Bng 5.6: Phơn tích đ nhy theo t l lm phát 35
Bng 5.7: Phơn tích đ nhy theo lng hàng hóa 35
Bng 5.8: Phơn tích đ nhy theo chi phí hot đng 36
Bng 5.9: Phơn tích đ nhy theo chi phí vn ch s hu 36
Bng 5.10: Phân tích ri ro theo kch bn giá phí dch v ti cng 37
Bng 5.11: Phân tích phân phi (triu đng) 40
1
GII THIU
1.1. Bi cnh nghiên cu
Cng Ơ Nng luôn đóng vai trò quan trng ti khu vc min Trung, Tây Nguyên và là ca
ngõ chính ra bin ông ca tuyn hành lang kinh t ông ậ Tây. H thng cng Ơ Nng
gm hai khu bn là Tiên Sa và Sông Hàn (nh hình 1.1) vi tng chiu dài cu bn
1.493m, công sut khai thác ti đa toƠn cng khong 5,0 ÷ 5,5 triu tn/nm. Cng Ơ
Nng có tc đ tng trng hàng hóa n đnh trong 10 nm qua. Riêng giai đon khng
hong kinh t 2008 ậ 2009, tc đ tng trng hàng hóa thông qua cng trung bình t 2008
ậ 2012 đt 12,87%. Vi tc đ tng trng hàng hóa n đnh vƠ lng hàng hóa thông qua
cng nm 2012 lƠ 4,42 triu tn thì cng Ơ Nng s b quá ti vƠo nm 2014. (Xem Ph
lc 1.1). Riêng đi vi khu bn Sông Hàn, có công sut khai thác ca cng là 1 triu
tn/nm, nhng nm 2012, lng hàng hóa thông qua cng đư đt khong 900 ngàn tn.
Nh vy, cng Ơ Nng s b quá ti v công sut hot đng trong vƠi nm ti.
Hn na, theo quy hoch phát trin không gian ca thành ph Ơ Nng t nm 2009, sông
Hàn là trc trung tâm ca thành ph. Vì vy UBND yêu cu di di bn Sông Hàn ra khi
ni thành, nhm đm bo môi trng, tránh ùn tc giao thông ni đô vƠ đm bo phc v
nhu cu hàng hóa thông qua cng Ơ Nng trong tng lai. Vic di di bn Sông HƠn cng
phù hp vi Quy hoch chi tit nhóm cng bin Trung Trung B (nhóm 3) đn nm 2020
vƠ đnh hng đn nm 2030 ca B Giao thông vn ti, trong đó xơy dng cng Ơ Nng
là cng tng hp quc gia, bao gm các khu bn chc nng: Tiên Sa, Sn TrƠ (Th Quang)
và Liên Chiu. (Xem Ph lc 1.2).
Nhn thy vic xơy dng cng Sn TrƠ phù hp vi mc tiêu ca thƠnh ph vƠ tình hình
hot đng ca cng, cng Ơ Nng đư cho lp báo cáo tin kh thi d án t nm 2009, theo
đó d án kh thi v mt tƠi chính. Tuy nhiên đn thi đim này d án vn cha đc xơy
dng, UBND ra quyt đnh bt buc cng phi di di trc ngƠy 31.12.2013.
1
1
Hu Trà (2012).
2
1 h thng cng
Ngun: Tác gi t v t Google Earth
Nhng cng có mt s ý kin cho rng thay vì đu t thêm các cng mi, các đa phng
khu vc min Trung cn phi liên kt phát trin, tp trung m rng nhng cng hin hu
có tim nng thƠnh cng nc sâu. Hn na, dc b bin dài 1.200 km khu vc min
Trung đư có hn 20 cng bin, các cng bin này có hiu qu kinh t không cao, hot đng
không ht công sut vƠ lng hàng thông qua các cng rt hn ch. Vì vy, vic đu t xơy
dng Cng Sn TrƠ cn phi đc thm đnh k tính kh thi v mt tài chính và kinh t.
1.2. V chính sách
T đu nm 2009, cng Ơ Nng (ch đu t) đư đ xut xây dng Cng Sn TrƠ nhm
đáp ng nhu cu vn chuyn hƠng hóa ngƠy cƠng tng vƠ phc v mc đích quy hoch đô
th ca UBND. Nhng vic phân tích tính kh thi v mt kinh t không đc thc hin và
tài chính ca d án nƠy cha đc tin hành k. Báo cáo tin kh thi ch đánh giá tính kh
thi v mt tài chính ca d án. Trong khi đó, dc b bin khu vc min Trung, hu ht các
3
tnh thƠnh đu có cng bin, cng nc sâu, và hot đng không hiu qu. Hn na, d án
đang gp khó khn trong vic huy đng ngun vn tài tr nên không th đa ra quyt đnh
đu t da trên mong mun ch quan. Vì vy, d án này cn phi đc thm đnh mt
cách khách quan, cn trng trong chi phí ậ li ích c v mt kinh t và tài chính.
1.3. Câu hi nghiên cu
Thông qua các kt qu phân tích kinh t, tài chính và phân phi ca d án, lun vn nghiên
cu s tr li các câu hi sau:
Th nht, d án có kh thi v mt kinh t hay không?
Th hai, d án có kh thi v mt tài chính hay không?
Th ba, nu d án kh thi, cn có khuyn ngh chính sách nh th nƠo đ cng Ơ Nng
thc hin d án?
1.4. Cu trúc lu
Lun vn đc chia thƠnh 6 chng. Chng 1 gii thiu bi cnh chính sách, trong đó
bao gm vn đ chính sách, cơu hi nghiên cu vƠ mc tiêu nghiên cu. Chng 2 trình
bƠy d án đu t c th, bao gm tng mc đu t d án, chi phí đu t d án, c ch tƠi
chính vƠ cu trúc d án. Chng 3 trình bƠy khung phơn tích, bao gm khung phơn tích
kinh t, khung phơn tích tƠi chính, phng pháp đánh giá d án kh thi vƠ hiu qu v mt
kinh t, tƠi chính. Chng 4, chng 5 tính toán c th hiu qu kinh t, tƠi chính vƠ hiu
qu phơn phi da trên khung phơn tích chng 3. Chng 6 đa ra kt lun vƠ khuyn
ngh chính sách.
4
MÔ T D
Ni dung chng 2 gii thiu khái quát v d án đu t, bao gm: gii thiu d án, quy mô
đu t, tng vn đu t vƠ c cu vn.
2.1. Gii thiu d án
Ch đu t d án lƠ cng Ơ Nng, thuc Tng công ty hƠng hi Vit Nam (Vinalines),
hin ti qun lỦ hai khu cng chính lƠ Xí nghip cng Tiên Sa vƠ Xí nghip cng Sông
HƠn, vi nng lc khai thác ti đa ca toƠn cng đt 5,5 triu tn/nm.
Mc tiêu đu t nhm xơy dng bn cng Sn TrƠ thƠnh khu cng bin tng hp, tip nhn
c tƠu đn 10.000 DWT đy ti vƠ tƠu ln hn gim ti. Tng công sut khai thác ca cng
đn nm 2020 đt 1,5 triu tn/ nm, trong đó cho hƠng tng hp lƠ 1,1 triu tn/ nm vƠ
hàng container là 40.000 TEU/ nm nhm đáp ng di di Cng Sông HƠn, h tr Cng
Tiên Sa.
D án đc xơy dng trên khu đt thuc phng Th Quang, qun Sn TrƠ, có din tích s
dng lƠ 100.344 m
2
. ơy lƠ khu đt trng, thuc quy hoch ca thƠnh ph, UBND giao cho
cng Ơ Nng s dng vƠ hƠng nm tr tin thuê đt theo quy đnh.
Thi gian d kin xơy dng d án lƠ quỦ IV/2009. D án gm 2 giai đon: giai đon 1:
thc hin công tác chun b đu t, san lp toƠn b khu đt, xơy dng hoƠn thin 01 bn vƠ
kè sau bn cùng các hng mc công trình ph tr; giai đon 2: thc hin đu t hoƠn thin
bn s 2 vƠ các hng mc công trình còn li.
Tuy nhiên, đn thi đim đu nm 2013, cng Ơ Nng vƠ UBND cha đt đc tha
thun v mc h tr cng Ơ Nng di di khu bn Sông HƠn nên d án vn cha đc
khi công xơy dng. UBND đư ra quyt đnh cng ch cng Ơ Nng phi di di khu bn
Sông HƠn trc ngƠy 31.12.2013. Do đó, ch đu t điu chnh d án cng Sn TrƠ s
đc xơy dng trong thi gian 2 nm, 2013 ậ 2014. Thi gian khai thác d án lƠ 30 nm
sau thi gian xơy dng.
5
2.2. u t
Cng Sn TrƠ có kh nng tip nhn tƠu 10.000 DWT vi công sut cng đt 1,5 triu
tn/nm nhm đáp ng nhu cu di di khu bn cng Sông HƠn vƠ h tr bn cng Tiên Sa.
Các hng mc công trình chính đu t bao gm: Th nht, san lp to mt bng, xây dng
400m cu tƠu cho tàu 10.000 DWT cùng h thng kè b, đng bưi, kho hƠng, các công
trình ph tr vƠ các công trình k thut đng b; Th hai, đu t mt s thit b xp d cn
thit phù hp vi c cu vƠ lng hƠng hóa d báo thông qua cng nhm đm bo quá
trình hot đng khai thác cng.
2.3. Tng vu vn
Nm 2009, cng Ơ Nng đư thuê Công ty CP t vn TXD HƠng Hi lp báo cáo nghiên
cu tin kh thi vƠ t vn thit k d án. D án cng Sn TrƠ đư đc cng Ơ Nng phê
duyt đu t vi tng vn là 454,116 t đng. C th các hng mc đu t d án đc th
hin bng 2.1.
2.1: Tng v án 2009
Ngun: Tng công ty hàng hi Vit Nam, Quyt đnh s 604/Q-HQT ngày 21 tháng 8 nm 2009.
C cu ngun vn tƠi tr cho d án bao gm: 35% ngun vn đc vay vn t NHTM,
35% ngun vn đc huy đng t các pháp nhơn khác vƠ phn vn còn li đc tƠi tr t
vn ch s hu. Cng Ơ Nng d kin sau khi d án xơy dng xong s thƠnh lp công ty
c phn đ qun lỦ vƠ vn hƠnh cng.
D án có cu trúc nh trong hình 2.1.
6
2.1: Cu trúc d án xây dng c
Ngun: Tng công ty hàng hi Vit Nam, Quyt đnh s 604/Q-HQT ngày 21 tháng 8 nm 2009.
7
NG 3
KHUNG PHÂN TÍCH
Ni dung chng 3 trình bƠy khung phơn tích li ích vƠ chi phí liên quan đn kinh t, tài
chính và phân phi mà lun vn s dng đ đánh giá d án.
3.1. Khung phân tích kinh t
Phơn tích kinh t đc tin hƠnh đánh giá li ích vƠ chi phí kinh t, nhm đa ra quyt đnh
có nên thc hin d án hay không trên quan đim c nn kinh t. Vic phơn tích vƠ đánh
giá tính kh thi kinh t ca d án đc da trên quan đim gi li cng hin hu hoc xây
dng cng mi.
3.1.1.
i vi d án xây dng cng Sn TrƠ, li ích kinh t bao gm: th nht, li ích kinh t t
phc v lng hƠng tng thêm so vi cng c. Th hai, li ích t tit kim thi gian ch
đi ca ch tàu và ch hàng. Th ba, li ích kinh t t khong đt ti cng hin hu.
Da vƠo đ th trong hình 3.1, ta có khi lng hàng hóa thông qua cng c lƠ V
0
, khi xây
dng cng Sn TrƠ, khi lng hàng hóa thông qua cng tng lên vƠ đt mc V
1
. Mc giá
kinh t cho các loi dch v ti cng là T
0
, mc giá này bao gm mc phí các dch v ti
cng và thu VAT cho các dch v này. C
0
là tng chi phí ca ch tàu và ch hàng hóa
trong trng hp tƠu neo đu ti cng c, trong đó C
0
= T
0
+ W
0
vi W
0
là chi phí thi gian
ca tàu và hàng hóa ti cng c. C
1
là tng chi phí ca tàu và ch hàng hóa trong trng
hp tƠu neo đu ti cng Sn TrƠ, trong đó C
1
= T
1
+ W
1
vi W
1
lƠ chi phí thi gian vƠ tƠu
vƠ hƠng hóa ti cng Sn TrƠ.
Nh vy, li ích kinh t t phc v lng hƠng hóa tng thêm so vi cng hin hu là phn
din tích DEV
1
V
0
, li ích kinh t t vic tit kim thi gian ca ch tàu và tit kim thi
gian ca ch hàng hóa k c lng hàng hóa hin hu vƠ lng hƠng hóa tng thêm lƠ phn
din tích ABC
1
C
0
.
Trong đó, li ích kinh t t tit kim thi gian ca ch tƠu đc tính bng thi gian tƠu lu
bãi gim (đc tính bng ngày) nhân vi giá dch v lu bưi (giá tƠi chính + thu VAT)
nhân vi s lt tƠu trong nm. i vi li ích kinh t t tit kim thi gian ca ch hàng
8
hóa, trong lun vn nƠy, gi đnh toàn b giá tr hƠng hóa đu đc tài tr bng vn vay
ngân hàng, nên li ích kinh t đc tính bng giá tr trung bình mt tn hàng hóa nhân vi
s lng hàng hóa thông qua cng trong nm nhơn vi lãi sut vay ngân hàng bình quân
mt ngày.
3.1: Minh ha khung phân tích li ích kinh t
Ngun: Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright, Ci to và m rng cng: d án Makar ti Philippines,
Phn VI, (1994).
Tit kim thi gian ch đi ca tàu và hàng hóa còn gim lng hàng hóa (hàng nông sn,
hƠng đông lnhầ) h hng, t đó lƠm tng li ích kinh t ca d án. Tuy nhiên, các thông
s v loi hàng hóa hn ch nên đ tƠi không lng hóa li ích kinh t này.
Ngoài ra, sau khi di di cng hin hu ra v trí mi, UBND s đc mt khu đt ca cng
c (vi din tích là 25,255 m
2
) ngay trung tâm thành ph có giá tr kinh t cao hn. Theo
Ngân hàng th gii, cách tính giá tr kinh t ca khong đt nƠy đc tính theo phng
pháp gián tip, không th tính theo phng pháp trc tip s dng giá th trng có điu
chnh khi các méo mó vì cung đt đai hoƠn toƠn không co giưn. đo lng giá tr ca
9
đt đai trong các cách s dng khác, ngi ta phi c đnh mt mc giá bng cách tính
toán NPV ca giá thuê đt, đc th hin theo công thc:
g)R/(iV
Trong đó, V lƠ giá tr c đnh ca khu đt, R là tin thuê đt hoc thu nhp hƠng nm t
đt, i là lãi sut hay chi phí c hi ca vn và g là tc đ tng thc t k vng ca giá thuê
đt.
2
3.1.2. Chi phí kinh t
iu chnh chi phí đu t ban đu bao gm chi phí xơy dng, máy móc thit b, nhơn
côngầ theo h s chuyn đi kinh t. Chi phí hot đng kinh t đc tính theo nm hot
đng hin ti ca chi phí hot đng tƠi chính vƠ ch tính chi phí hot đng cn cho lng
hƠng hóa tng thêm, nhng loi tr chi phí lưi vay vƠ thu thu nhp doanh nghip.
Ngoài ra, hƠng hóa thông qua cng Sn TrƠ ch yu phc v cho các khu công nghip
trong thƠnh ph, khi thay đi v trí ca cng Sông HƠn ra khu vc Sn TrƠ, Th Quang lƠm
tng khong cách gia cng Sn TrƠ vƠo các khu công nghip trung bình lƠ 5km, vì vy
lƠm tng chi phí vn chuyn bng xe t cng đn ni phơn phi, đơy cng lƠ lƠm tng chi
phí kinh t.
(Xem Ph lc 3.1)
Xác đnh chi phí vn kinh t ca d án đc xác đnh da trên chi phí c hi kinh t ca
vn đi vi nn kinh t.
3.1.3.
Xác đnh ngơn lu ròng kinh t ca d án bng cách ly giá tr li ích kinh t tr đi giá tr
chi phí kinh t.
3.2. Khung phân tích tài chính
Phơn tích tƠi chính nhm đánh giá d án có kh thi hay không da trên quan đim tng đu
t vƠ quan đim ch đu t, vì vy, vic phơn tích vƠ đánh giá tính kh thi tài chính ca d
án đc da trên quan đim có d án hoc không có d án.
2
Belli, Anderson vƠ đng tác gi (2002, tr.70-72)
10
Li ích tài chính ca d án ch yu t các ngun: doanh thu t khai thác dch v bn đ
cho tàu, doanh thu t dch v xp d vƠ doanh thu t dch v kho bãi Li ích tƠi chính
đc tính bng khi lng hƠng hóa d kin thông qua cng hƠng nm vi mc biu phí
cho tng loi dch v do Cng Ơ Nng quy đnh.
Doanh thu t khai thác dch v bn đ cho tƠu đc tính bng s lt tƠu cp cng nhơn
vi mc phí quy đnh dch v cp bn ca tƠu. Doanh thu t dch v xp d vƠ doanh thu
t dch v kho bưi đc tính bng s lng hƠng hóa thông qua cng nhơn vi mc phí quy
đnh cho tng loi hình dch v.
Biu giá dch v cng bin đc quy đnh theo quyt đnh s 649/Q - CN ngƠy
15/12/2011 vƠ quyt đnh s 648/Q ậ CN ngƠy 15/12/2011 ca Cng Ơ Nng.
3.2.2. Chi phí tài chính
Chi phí tƠi chính bao gm: chi phí đu t ban đu, chi phí hot đng, thay đi vn lu
đng vƠ thu thu nhp doanh nghip.
Trong đó, chi phí đu t ban đu bao gm: chi phí xơy dng, chi phí thit b, chi phí qun
lỦ vƠ t vn đu t xơy dngầ.
Chi phí hot đng bao gm: chi phí lao đng đc tính da trên tng s lao đng phc v
ti cng vƠ các khon tng đng tin lng; chi phí đin, nc, nhiên liu đ phc v
cho các dch v ti cng; chi phí sa cha ln, sa cha nh tƠi sn c đnh hƠng nm, quy
đnh bng 2,5% chi phí xơy dng vƠ chi phí thit b; chi phí lưi vay; chi phí khác vƠ thu
thu nhp doanh nghip.
Thay đi vn lu đng bao gm thay đi các khon phi thu, các khon phi tr vƠ thay
đi cơn đi tin mt. Do d án to ra sn phm dch v nên không có hƠng tn kho, vì vy
vn lu đng không có hƠng tn kho.
3.2.3. X
Xác đnh ngơn lu ròng tƠi chính ca d án đc tính bng cách ly giá tr li ích tƠi chính
tr đi giá tr chi phí tƠi chính.
11
PHÂN TÍCH KINH T
Chng 4 phơn tích v tính kh thi kinh t ca d án, nu li ích kinh t ln hn chi phí
kinh t thì khi đu t d án s ci thin phúc li xư hi và d án s đc chp nhn v mt
kinh t.
4.1
Thi gian thc hin xơy dng d án lƠ 2 nm, thi gian vn hƠnh d án lƠ 30 nm. Nm
2013 bt đu xơy dng nên đc xem lƠ nm gc, nm d án kt thúc lƠ 2044.
3
4.2.1. Li ích kinh t t dch v cng
D án ra đi nhm tng công sut hot đng ca cng, đm bo đáp ng nhu cu hàng hóa
thông qua cng trong tng lai. Theo khung phơn tích, li ích kinh t t dch v cng chính
là li ích kinh t t phc v lng hƠng tng thêm.
a. D báo nhu cu vn chuyn bng đng bin
Theo Hip hi cng bin Vit Nam (VPA), tính đn nm 2012, khu vc cm cng min
Trung có 18 cng, trong đó, hƠng hóa ch yu thông qua cng Ơ Nng và cng Quy
Nhn. Cng Ơ Nng chim khong 20% lng hàng hóa thông qua cng khu vc min
Trung, mc dù trong giai đon khng hong kinh t nhng cng Ơ Nng có tc đ tng
trng hƠng hóa bình quơn qua các nm lƠ 12,87%/nm. Riêng cng Sông Hàn, trung bình
mi nm có khong 750 lt tàu và phc v 900 ngàn tn hàng hóa thông qua cng.
Cng Sn TrƠ s đm nhn toàn b lt tàu và hàng hóa ca cng Sông HƠn, do đó, vi
quy mô cng Sn TrƠ đn nm 2020 phc v khong 1,5 triu tn/ nm, lun vn gi đnh
hàng hóa thông qua cng nm 2015 lƠ 1 triu tn/nm đn nm 2022 đt 1,5 triu tn/nm,
tc đ tng trng hƠng hóa đt 5,96%/nm. Lng hàng container qua cng nm 2015 lƠ
20.000 TEU đn nm 2020 lƠ 40.000 TEU vi tc đ tng trng hƠng nm lƠ
3
Cng Ơ Nng (2012)
12
14,87%/nm. S lt tàu thông qua cng trong nm 2015 lƠ 850 lt tàu, và tc đ tng
tng ng vi tc đ tng trng hàng hóa.
Nh vy, lt tƠu vƠ hƠng hóa thông qua cng Sn TrƠ tng thêm mi nm đ tính li ích
kinh t ca dch v cng đc th hin nh bng 4.1.
Bng 4.1. t tàu và hàng
Ngun: Tác gi tng hp t Công ty TNHH MTV cng à Nng
b. Thông s v loi hàng hóa thông qua cng Sn TrỢ
Theo quy hoch ca cng Ơ Nng, cng Tiên Sa s đm nhn tàu hàng ln, chuyên vn
chuyn hƠng cho nc ngoài, cng Sn TrƠ có quy mô nh hn nên hƠng hóa phc v ch
yu cho ngi dân và các khu công nghip trong thành ph. Do đó, lng hƠng hóa đc
thanh toán bng ngoi t cng Sn TrƠ gi đnh chim t trng 10% tng s hàng hóa
thông qua cng.
Hàng hóa thông qua cng Sn TrƠ ch yu thuc nhóm hàng tng hp, trong đó bao gm
ch yu các loi hàng hóa dng bao/bành/kin và các loi hàng hóa thuc nhóm bách hóa,
máy móc, thit b đóng dng hòm/thùng. Do không có s liu c th nên lun vn gi đnh
t l hai nhóm hàng hóa này bng nhau và t l hàng hóa xp d t hm tàu sang ô tô sang
kho bãi chim 50%, t l hàng hóa xp d t hm tàu ra kho bãi chim 50%.
i vi hàng hóa dng container thông qua cng gm các loi thùng container tiêu chun
20 feet vƠ 40 feet. Trong đó, t l container 20 feet chim 55% đn 60%, còn li là
container 40 feet. Lun vn gi đnh t l container 20 feet là 55% và t l container 40
feet là 45%. T l container đy hàng trung bình ca toàn cng là 82.5%, t l container
rng là 17.5%. Và t trng container xp d t hm tàu ra ô tô ra kho bãi là 50%, t trng
container xp d t hm tàu ra kho bãi chim 50%.
13
Do công sut hot đng ca cng Sn TrƠ ln, tùy theo loi hƠng hóa, thông thng cng
Sn TrƠ s dng ba đn bn máng bc d, làm gim thi gian phc v ca tàu ti cng, t
đó gim thi gian lu bn ca tàu ti cng. Da trên tính toán v quy mô ca tƠu, nng sut
hot đng ca cng, thi gian tƠu neo đu ti bn trung bình là 4 ngày.
Theo thng kê ca cng Ơ Nng, đi vi hàng hóa tng hp, t trng hƠng hóa lu kho ậ
bãi chim 70% tng lng hàng hóa thông qua cng, trong đó có 30% hƠng hóa lu kho
vi thi gian bình quơn lƠ 6 ngƠy, 70% hƠng hóa lu bưi vi thi gian bình quân 13 ngày.
i vi hàng container, t l container qua bãi là 80% vi thi gian lu bưi bình quơn 4
ngày.
c. Giá phí kinh t ca các dch v cng
Theo khung phân tích, giá phí kinh t các dch v cng lƠ giá cu v dch v ti cng hay
mc sn lòng chi tr cho vic s dng dch v cng ca các ch tƠu vƠ ch hƠng hóa.
Trên thc t, mc phí các dch v ti cng cng Sn TrƠ vƠ các cng khác trong khu vc
2 (các cng nm trong khu vc t v tuyn 11,5 đn v tuyn 20) có cùng mc phí theo
quyt đnh s 61/2003/Q-BTC ca B TƠi chính ngày 25/4/2003. Do đó, mc dù cng
Sn TrƠ có công sut hot đng ln hn cng c, phc v nhiu hƠng hóa hn, nhng mc
phí dch v vn không đi. Mc phí dch v do cng quyt đnh cn c trên quy đnh ca
B Tài chính vƠ vi mc phí nƠy, UBND không phi tr cp cho hot đng ca cng. ây
cng lƠ mc sn lòng chi tr ca ch tƠu vƠ ch hƠng, bi ch tƠu vƠ ch hƠng s cơn nhc
gia vic la chn dch v vn chuyn hƠng hóa bng tƠu thy hoc vn chuyn hàng hóa
bng phng thc khác. Do vy, mc giá kinh t ca dch v ti cng lƠ mc giá dch v
ti cng tính c thu VAT. (Xem ph lc 4.1)
Tác gi tính toán li ích kinh t t dch v cng da trên mc giá kinh t khác nhau ca
tng loi dch v (dch v neo đu cu bn, dch v xp d hƠng hóa, dch v lu kho bưi
vƠ dch v khác) tng ng vi s lt tƠu, loi hƠng hóa (hƠng tng hp, hƠng container),
kt qu tính toán đc trình bƠy trong bng 4.2.
Nh vy, vi chi phí vn kinh t lƠ 10%, tng giá tr hin ti ròng li ích kinh t t dch v
cng trong 30 nm lƠ 433.420,87 triu đng.
14
Bng 4.2: Tng hp li ích kinh t t dch v c
Ngun: Tác gi t tính toán
4.2.2. Li ích kinh t t vic gim thi gian ch i ca tàu và hàng hóa
Vic xơy dng cng Sn TrƠ giúp m rng công sut hot đng ca cng, phc v tƠu có
ti trng ln hn vi nng sut bc d hƠng
4
ca tƠu ln hn nên gim thi gian ch đi
ca tƠu ti cng, t đó to ra li ích kinh t lƠ tit kim chi phí cho ch tƠu vƠ ch hƠng.
Cng Sông HƠn ch phc v tƠu có ti trng nh (ti đa 3.000 DWT), nên ch s dng 1 ậ 2
máng bc d hƠng cho mt tƠu nên thi gian phc v tƠu vƠ thi gian lu bn ca tƠu ti
cng trung bình khong 8 ngƠy. Cng Sn TrƠ có quy mô vƠ công sut hot đng ln hn.
C th, đi vi tƠu có ti trng khong 10.000 DWT, công sut bc d st thép đt 2.560
tn/ngƠy/tƠu, vì vy gim thi gian ch đi ca tƠu ti cng xung còn 4 ngƠy.
Nh vy, li ích kinh t t gim thi gian ch đi ca tƠu lƠ tit kim chi phí neo đu ca
ch tƠu ti cng. i vi tƠu đc thanh toán bng VND, giá phí kinh t ca vic tƠu neo
đu ti cng lƠ 330 ngƠn đng/tƠu/ngƠy. i vi tƠu thanh toán bng USD, giá phí kinh t
ca vic tƠu neo đu ti cng lƠ 55 USD/tƠu/ngƠy. Giá tr hin ti ròng ca li ích kinh t
t tit kim thi gian đi vi ch tƠu theo sut chit khu vn kinh t (10%) trong 30 nm
là 15.954,53 triu đng.
4
Công ty TNHH MTV Cng Ơ Nng (2011)
15
Vic gim thi gian ch đi ti cng ca tƠu s to li ích cho ch hƠng do gii phóng vn
hƠng hóa nhanh hn, gi đnh toƠn b hƠng hóa trên tƠu ca ch hƠng đc tƠi tr bng
vn vay ngơn hàng. HƠng hóa thông qua cng Ơ Nng ch yu lƠ các loi hƠng nh phơn
bón, g, st thép, xi mng, clinker, thc n gia súc, dm g bch đƠn vƠ hƠng containerầ
5
Giá tr trung bình mt tn hƠng hóa thông qua cng khong 5 triu đng/tn. Lưi sut vay
vn ngn hn trung bình lƠ 15%/nm. Nh vy, giá tr hin ti ròng ca li ích kinh t t
tit kim thi gian đi vi ch hƠng theo chi phí vn kinh t trong 30 nm lƠ 82.347,27
triu đng. NgoƠi ra, vic tit kim thi gian ch đi ca hƠng hóa còn lƠm gim lng
hƠng hóa b h hng (ví d nh hƠng đông lnhầ), tuy nhiên s liu thng kê v loi hƠng
hóa thông qua cng không đy đ nên lun vn b qua tính toán li ích kinh t nƠy. Bng
4.3 tng hp li li ích kinh t t tit kim thi gian ch đi ca tƠu vƠ hƠng hóa ti cng
mi.
Bng 4.3: Tng hp li ích kinh t t tit kim thi gian ch i
Ngun: Tác gi t tính toán
4.2.3. Li ích kinh t t thu ht c
Sau khi di di cng Sông HƠn, UBND có đc khu đt vi tng din tích lƠ 3,6 ha ti
trung tơm thƠnh ph. UBND d kin đu giá khu đt, chuyn đi công nng ca cng
thƠnh khai thác bn du lch, hoc cho thuê đt đ xơy dng khu vn phòng cho thuêầ
xác đnh đc giá tr kinh t ca đt, lun vn gi đnh khu đt bn Sông HƠn đc dùng
đ xơy dng khu vn phòng cho thuê.
Gi đnh mt phn hai din tích khu đt cng, UBND thu hi vƠ đu giá cho thuê đt đ
đu t xơy dng vn phòng cho thuê. Din tích khu đt còn li đc UBND phát trin
thành khu công cng cho ngi dân thành ph s dng. Lun vn b qua tính toán giá tr
5
Công ty TNHH MTV Cng Ơ Nng