Luận văn Thạc sĩ 2014 Giải pháp hoàn thiện quản tri rủi ro thanh khoản tại ngân hàng TMCP Á Châu

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP HCM





NGUYN TH THU HIN



GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR RI
RO THANH KHON TI NHTMCP Á CHÂU







LUN VN THC S KINH T

Thành ph H Chí Minh - Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP HCM





NGUYN TH THU HIN



GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR RI
RO THANH KHON TI NHTMCP Á CHÂU



Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS TRN HUY HOÀNG

Thành ph H Chí Minh - Nm 2014
LI CAM OAN
********

Tôi xin cam đoan s liu, kt qu đc nêu trong lun vn này đc thu thp
t ngun thc t, đc công b trên các báo cáo ca các c quan nhà nc, đc
đng ti trên các tp chí, báo chí, các website hp pháp, các công trình nghiên cu
đã đc công b. Các gii pháp, kin ngh nêu ra trong lun vn đc rút ra t c s
lý lun và thc tin.



TP. H Chí Minh, ngày 10 tháng 5 nm 2014

Ngi cam đoan




Nguyn Th Thu Hin

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Trang
Danh mc ch vit tt

Danh mc biu đ

Danh mc bng

Phn m đu
1
Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro thanh khon ca các ngân
hàng thng mi

3
1.1 Ri ro thanh khon ca các ngơn hàng thng mi
3
1.1.1 Khái nim
3
1.1.2 Mi quan h gia ri ro thanh khon và các loi ri ro khác
5
1.1.3 Mi quan h gia thanh khon và kh nng sinh li
5

1.1.4 nh hng ca cung và cu thanh khon đn ri ro thanh khon
6
1.1.5 Biu hin ca ri ro thanh khon
1.1.6 Hu qu ca ri ro thanh khon
1.1.7 Nguyên nhân gây ra ri ro thanh khon
1.1.7.1 Nguyên nhân t phía v mô
1.1.7.2 Nguyên nhân t ngân hàng thng mi
1.1.7.3 Nguyên nhân t khách hàng ca ngân hàng
8
8
9
9
10
13
1.2 Qun tr ri ro thanh khon
14
1.2.1 Khái nim
14
1.2.2 S cn thit ca qun tr ri ro thanh khon
14
1.2.3 Các chin lc qun tr ri ro thanh khon
15
1.2.3.1 Chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn “Có”
15
1.2.3.2 Chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn “N”
18
1.2.3.3 Chin lc cân đi gia tài sn “Có” và tài sn “N”
19
1.2.4 Quy trình qun tr ri ro thanh khon
20

1.2.5 Các quy tc qun tr ri ro thanh khon
21
1.2.6 ánh giá kh nng thanh khon ca các ngân hàng thng mi
22
1.2.6.1 Các phng pháp d báo thanh khon
22
1.2.6.2 Các ch s đánh giá thanh khon ngân hàng
25
1.3 Kinh nghim qun tr ri ro thanh khon trên th gii và bài hc
cho Vit Nam
27
1.3.1 Kinh nghim ca các nc trên th gii
27
1.3.2 Bài hc đi vi Vit Nam
29
Kt lun chng 1
31
Chng 2: Thc trng hot đng qun tr ri ro thanh khon ti
NHTMCP Á Châu

32
2.1 Gii thiu v NHTM CP Á Châu
2.1.1 Gii thiu chung
2.1.2 Tình hình hot đng
32
32
33
2.2 Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti NHTM CP Á Châu
36
2.2.1 C cu t chc b phn qun tr ri ro thanh khon

36
2.2.2 Nhng quy đnh liên quan đn thanh khon
37
2.2.2.1 Nhng quy đnh hin hành v thanh khon ca Nhà nc
37
2.2.2.2 Nhng quy đnh v thanh khon ca NHTM CP Á Châu
39
2.2.3 Tình hình hot đng qun tr ri ro thanh khon ca ACB
39
2.2.3.1 Chin lc qun tr ri ro thanh khon
40
2.2.3.2 Quy trình qun tr ri ro thanh khon
42
2.2.3.3 ánh giá kh nng thanh khon ca ACB
43
2.2.4 Nhng thành tích đã đt đc ca ACB v thanh khon và qun tr
ri ro thanh khon

49
2.3 Tn ti ca qun tr ri ro thanh khon ti ACB và nguyên nhân
50
2.3.1 Tn ti
50
2.3.1.1 Li nhun ngân hàng gim mnh
50
2.3.1.2 N xu ngân hàng gia tng
51
2.3.1.3 Ngi gi tin  t đn ngân hàng rút tin
52
2.3.2 Nguyên nhân

53
2.3.2.1 Chính sách tin t ca Ngân hàng Nhà nc còn yu và cha
53
đng b, th trng tin t hot đng kém hiu qu
2.3.2.2 Vic cnh tranh không lành mnh gia các ngân hàng thng
mi, đnh ch tài chính khác
54
2.3.2.3 Vn bn quy phm pháp lut còn nhiu hn ch
54
2.3.2.4 Cha có b phn qun lý kh nng chi tr đc lp trc thuc
ban giám đc
55
2.3.2.5 Chính sách qun tr thanh khon ca ACB vn còn nhiu bt
cp và cha có hiu qu
55
2.3.2.6 Chênh lch k hn gia tài sn có và tài sn n, cha đa dng
sn phm huy đng vn
55
2.3.2.7 Trình đ nghip v, qun lý ca cán b và nhân viên còn nhiu
hn ch, mt s tha hóa v đo đc
55
2.3.2.8 Hot đng thanh tra, giám sát ca Ngân hàng Nhà nc cha
pháp huy đc hiu qu
56
2.3.2.9 Vi phm các quy đnh ca nhà nc, ca Ngân hàng Nhà nc
56
2.3.2.10 Công tác kim soát, kim toán ni b ca ngân hàng lng lo
57
2.3.2.11 Công tác tuyên truyn vn yu kém
57

2.3.2.12 Thanh toán không dùng tin mt qua ngân hàng thp
57
2.3.2.13 Khách hàng s dng vn sai mc đích, la đo gây tht thoát
cho ngân hàng
58
Kt lun chng 2
58
Chng 3: Gii pháp hoàn thin qun tr ri ro thanh khon ti
NHTM CP Á Châu
59
3.1 nh hng hot đng ngành ngân hàng, NHTMCP Á Châu
59
3.1.1 nh hng hot đng ngành ngân hàng đn nm 2020
59
3.1.2 nh hng phát trin đi vi NHTMCP Á Châu
60
3.2 Các gii pháp
61
3.2.1 i vi NHTM CP Á Châu
61
3.2.1.1 Hoàn thin c cu t chc và chính sách qun tr ri ro thanh
khon

61
3.2.1.2 Xây dng b phn qun lý kh nng chi tr đc lp
62
3.2.1.3 Qun lý kh nng tip cn các ngun vn
62
3.2.1.4 Nâng cao cht lng kim tra sc chu đng ca ngân hàng
trc các cú sc ri ro tín dng, ri ro thanh khon

63
3.2.1.5 Nâng cao nhn thc ca công chúng v ACB, quyn li bo
him tin gi to nim tin đ nâng cao kh nng thanh khon
65
3.2.1.6 a dng hóa sn phm huy đng tin gi đ tng kh nng
huy đng, đm bo ch đng thanh khon ca ngân hàng
66
3.2.1.7 Nâng cao trình đ ca đi ng nhân s
67
3.2.1.8 X lý, thu hi n và nâng cao cht lng tín dng tng kh
nng thanh khon cho ngân hàng
68
3.2.1.9 y mnh thanh toán th qua đim chp nhn th thc hin đ
án thanh toán không dùng tin mt ca ngân hàng Nhà nc
69
3.2.1.10 Tng cng cht lng hot đng ca ban kim soát
70
3.2.2 i vi khách hàng
71
3.2.3 Gii pháp đi vi các c quan qun lý Nhà nc
72
3.2.3.1 Hoàn thin hành lang pháp lý
72
3.2.3.2 Xây dng mt Ngân hàng Nhà nc đc lp
74
3.2.3.3 Phát trin th trng tin t góp phn tng kh nng thanh khon
NHTM
75
3.2.3.4 Nâng cao cht lng công tác giám sát, thanh tra các NHTM
79

3.2.3.5 i vi t chc Bo him tin gi
82
3.2.3.6 Hip hi Ngân hàng
84
Kt lun chng 3
85
KT LUN
86
Ph lc

Tài liu tham kho


DANH MC CÁC T VIT TT

ACB
: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
CAR
: H s an toàn vn ti thiu
BH
: Bo him
BCTC
: Báo cáo tài chính
BS
: Bt đng sn
BHTG VN
: Bo him tin gi Vit Nam
DN
: Doanh nghip
DTBB

: D tr bt buc
GS
: Giám sát
HKD
: Hot đng kinh doanh
HQT
: Hi đng Qun tr
KH
: Khách hàng
KD
: Kinh doanh
LS
: Lãi sut
LSCB
: Lãi sut c bn
NH
: Ngân hàng
NHNN
: Ngân hàng Nhà nc
NHTM
: Ngân hàng thng mi
NHTW
: Ngân hàng Trung ng
RR
: Ri ro
RRTD
: Ri ro tín dng
RRTK
: Ri ro thanh khon
QLRR

: Qun lý ri ro
TC
: Tài chính
TCTD
: T chc tín dng
TD
: Tín dng
TK
: Thanh khon
TG
: Tin gi
TT
: Tin t
TTNH
: Thanh tra ngân hàng
TTTT
: Th trng tin t
TTKDTM
: Thanh toán không dùng tin mt
TS
: Tài sn
TSC
: Tài sn “Có”
TSN
: Tài sn “N”
TSRR
: Tài sn ri ro
SP
: Sn phm

DANH MC BIU 

Biu đ
Tên biu đ
Trang
Biu đ 2.1
Tng tài sn (t đng) ca ACB giai đon 2008-2012
34
Biu đ 2.2
Tng vn huy đng (t đng) ca ACB giai đon 2008-2012
34
Biu đ 2.3
Tng d n cho vay (t đng) ca ACB giai đon 2008-2012
35
Biu đ 2.4
Tng li nhun trc thu (t đng) ca ACB giai đon 2008-
2012
35
Biu đ 2.5
T l n xu ca ACB giai đon 2008-2012
52
Biu đ 2.6
C cu n xu ca ACB nm 2011-2012
52

DANH MC BNG

Bng
Tên bng
Trang
Bng 2.1
Thành tích ca ACB
32
Bng 2.2
Vn điu l và h s CAR ca ACB giai đon 2008-2012
34
Bng 2.3
Nhng quy đnh hin hành v thanh khon ca Nhà nc
37
Bng 2.4
Tài sn d tr thanh khon và huy đng ca ACB giai đon
2008-2012
40
Bng 2.5
Trng thái thanh khon ca ACB giai đon 2008-2012
44
Bng 2.6
Tình hình thanh khon ca ACB giai đon 2008-2012
45
Bng 2.7
T l cp tín dng so vi ngun vn ca ACB giai đon
2008-2012
46
Bng 2.8:
Ch s đánh giá thanh khon ca ACB giai đon 2008-2012
47
Bng 2.9

So sánh li nhun vi Tng tài sn có ca ACB giai đon
2008-2012
50
Bng 2.10
T l n xu ca ACB giai đon 2008-2012
51






1

PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Ngân hàng thng mi (NHTM) hot đng trong kinh doanh tin t “Va là
ngi đi vay đ cho vay”. Thanh khon và qun tr ri ro thanh khon đc coi là
yu t quyt đnh đn li nhun, s an toàn trong hot đng ca bt c NHTM nào.
Vit Nam đang m ca th trng tài chính, tin ti xóa b các hn ch đi
vi hot đng ngân hàng theo l trình đã ký kt khi chính thc gia nhp WTO vào
11/01/2007. Các ngân hàng Vit Nam nói chung, và h thng NHTM nói riêng đang
đng trc yêu cu cnh tranh và sàng lc. Các ngân hàng đang phi đi mt vi
tình trng cng thng thanh khon, khi mà s cnh tranh khc lit v thu hút tin gi
buc phi tìm kim các ngun vn khác. Tuy nhiên, vi xu th hi nhp ngày càng
sâu rng vào nn kinh t khu vc và th gii, cùng vi s phát trin ca th trng
tài chính, c hi và ri ro v thanh khon ca các ngân hàng thng mi cng gia
tng tng ng cho thy vn đ qun tr ri ro thanh khon có ý ngha cp bách c v
lý lun và thc tin.
Ngân hàng thng mi C phn Á Châu (NHTMCP Á Châu) là mt trong

nhng ngân hàng hàng đu trong khi các NHTM và đã tng xy ra ri ro thanh
khon nm 2003 và nm 2012 nên đ tài “Gii pháp hoàn thin qun tr ri ro
thanh khon ti NHTM CP Á Châu” mang tính cp thit và có ý ngha thc tin.
2. Mc tiêu nghiên cu
- H thng hóa các c s lý lun, các kinh nghim v qun tr ri ro ca các
nc trên th gii
- Tìm hiu tình hình thanh khon, qun tr ri ro thanh khon ti NHTM CP
Á Châu
- Phân tích thc trng, tìm ra nguyên nhân và kt hp vi c s lý lun t đó
đa ra các gii php hoàn thin qun tr ri ro thanh khon ti NHTM CP Á Châu
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: hot đng qun tr ri ro thanh khon ti NHTM CP
Á Châu


2

- Phm vi: NHTM CP Á Châu
- Thi gian: t nm 2008 đn 2012
4. Phng pháp nghiên cu
 tài nghiên cu đnh tính. S dng các phng pháp nh so sánh, mô t,
phân tích tng hp, thng kê
5. Kt cu lun vn
Gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro thanh khon ca các ngân hàng
thng mi
Chng 2: Thc trng hot đng qun tr ri ro thanh khon ti NHTM CP Á
Châu
Chng 3: Gii pháp hoàn thin qun tr ri ro thanh khon ti NHTM CP Á
Châu

3

CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR RI RO THANH KHON
CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Ri ro thanh khon ca các ngơn hàng thng mi
1.1.1 Khái nim
Thanh khon
Di góc đ tài sn: “Thanh khon là kh nng chuyn hóa thành tin ca TS và

ngc li mt TS đc xem là TK khi đáp ng đc các tiêu chí sau: Có sn s
lng đ mua hoc bán, có sn th trng đ giao dch, có sn thi gian đ giao dch
giá c hp lý”.
Trong thc t, nhng TS có tính TK cao gm các giy t có giá nh tín phiu
NHNN, tín phiu kho bc, trái phiu kho bc, thng phiu trên th trng m …nhng
TS có tính TK thp nh bt đng sn, dây chuyn sn xut máy móc, thit b
Di góc đ ngân hàng: “Thanh khon là kh nng NH đáp ng kp thi và đy
đ các ngha v tài chính phát sinh trong quá trình hot đng KD nh chi tr TG, cho
vay, thanh toán và các giao dch TC khác”.
Ri ro
Theo quan đim truyn thng “Ri ro là nhng thit hi, mt mát, nguy him
hoc các yu t liên quan đn nguy him khó khn hoc điu không chc chn có th
xy ra cho con ngi”.
Theo quan đim trung hòa “Ri ro là s bt trc có th đo lng đc” . Ri
ro có tính hai mt: va có tính tích cc va có tính tiêu cc. Ri ro có th gây ra
nhng tn tht, mát mát, nguy him …nhng cng chính ri ro có th mang đn cho
con ngi nhng c hi.
Trong hot đng kinh doanh ngân hàng thì “Ri ro là nhng bin c không
mong đi mà khi xy ra s dn đn s tn tht v TS ca NH, gim sút li nhun
thc t so vi d kin hoc phi b ra thêm mt khon chi phí đ có th hoàn thành
đc mt nghip v TC nht đnh”
Các loi ri ro trong hot đng kinh doanh ngơn hàng
Ri ro trong kinh doanh NH có th đc phân thành các loi nh sau: RR tín
dng, RR lãi sut, RR t giá hi đoái, RRTK, RR pháp lý, RR uy tín, RR tác nghip
và các loi RR khác…


4

Ri ro tín dng là loi RR phát sinh trong quá trình cp tín dng ca NH, biu

hin trên thc t qua vic khách hàng không tr đc n hoc tr n không đúng hn
cho ngân hàng
Ri ro lãi sut là loi RR xut hin khi có s thay đi ca lãi sut th trng
hoc nhng yu t có liên quan đn lãi sut dn đn nguy c bin đng thu nhp và
giá tr ròng ca NH.
Ri ro t giá hi đoái trong hot đng ngân hàng là RR phát sinh trong quá
trình cho vay ngoi t hoc quá trình kinh doanh ngoi t khi t giá bin đng theo
chiu hng bt li cho NH.
Ri ro tác nghip là nguy c tn tht do các quy trình, con ngi và h thng
ni b không đt yêu cu hockhông hot đng, hay do các s kin bên ngoài. Khái
nim ri ro tác nghip bao gm c RR lut pháp, nhng không bao gm RR chin
lc và RR uy tín doanh nghip.
Ri ro pháp lý: là ri ro phát sinh do NH b khi kin hoc khi nhà nc thay
đi đt ngt chính sách v mô v c cu kinh t, lnh vc u tiên … thì điu này có
th dn đn ri ro thua l cho NH.
Ri ro danh ting: là ri ro do khách hàng, đi tác, c đông, nhà đu t hoc
công chúng có phn ng tiêu cc v mc đ tín nhim ca NH, gây khó khn
nghiêm trng cho NH trong vic tip cn ngun vn hoc khách hàng ri b NH.
Ri ro thanh khon
Trong lnh vc kinh doanh NH cho rng: RRTK là ri ro nguy him nht ca
NH, có liên quan đn s sng còn ca NH.
“RRTK là loi ri ro khi NH không có kh nng cung ng đy đ lng tin
mt cho nhu cu TK tc thi; hoc cung ng vi chi phí cao hoc quá cao”.
Nói cách khác “RRTK là ri ro xut hin trong trng hp NH thiu kh nng
chi tr, do không chuyn đi kp thi các loi TS ra tin, hoc không th vay mn
đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán”.
“RRTK là ri ro liên quan đn thit hi TC do vic không có kh nng h tr
vn cho vic tng giá tr TS hoc đáp ng các ngha v liên quan. Các ngha v TC
phát sinh t vic thu hi các khon TG, tài tr cho các khon vay đã đc cam kt và
tr n”.

5

Nh vy, nhìn t góc đ NH, có th hiu: RRTK là RR phát sinh t trng thái mà
NH không có đ vn kh dng - cung TK vào thi đim mà NH cn đ đáp ng cu
TK, trng thái này tác đng xu ti uy tín, gây tn tht v TS và thu nhp ca NH.
1.1.2 Mi quan h gia ri ro thanh khon và các loi ri ro khác
Ri ro thanh khon không phi là RR đn l nh ri ro th trng hay ri ro
tín dng mà là loi RR mang tính h qu bi l ngoài các nguyên nhân mang tính đc
thù, RRTK còn có th bt ngun và chuyn bin xu di tác đng ca các ri ro phi
tài chính và ri ro tài chính khác trong hot đng ca NH.
Ri ro tín dng mt khi xy ra s dn đn s tr n không đúng hn, điu này
cc k nguy him đi vi NH vì chc nng trung gian tín dng, mt khi vai trò
ngi cho vay gp RR trong vic thu hi n, thì vai trò ngi đi vay cng nh hng
và tt yu s dn đn RRTK. Nu NH không qun tr ri ro tín dng tt thì RRTK là
điu khó có th tránh khi.
Ri ro lãi sut va là nguyên nhân va là kt qu ca RRTK. S cnh tranh
lãi sut gia các NH đc bit là các ngân hàng nh l là nguyên nhân gây ra s cng
thng trong TK ca các ngân hàng, khi các khách hàng chy theo lãi sut. Mt khi
cng thng trong thanh khon, các NH li ln na dùng công c lãi sut đ thu hút
vn nhm gii quyt tình trng thâm ht TK và kt qu là TK đã cng thng li càng
cng thng hn.
Ri ro v pháp lý là mt trong nhng RR mà nhiu NH phi đi mt vi
nhng khó khn hoc phá sn khi Nhà nc có nhng chính sách v thay đi đ n
đnh kinh t v mô. Khi NHTW yêu cu tng vn hoc thay đi t l d tr bt buc
s nh hng đn kh nng thanh khon ca NH nu không có chính sách điu chnh
ca ngân hàng kp thi s nh hng đn ngun thanh khon và RRTK s xy ra.
Ri ro danh ting có th xem là RR mà yu t nhy cm rt quan trng. Ri ro
trong vic thông tin bên ngoài đc bit là s “ thi phng” ca các tác nhân bên

ngoài NH s gây ra RR danh ting cho NH. Mt khi RR này xy ra, kh nng rút vn
ca khách hàng xy ra trong mt thi đim là rt d xy ra và tt yu s dn đn
RRTK.
Ri ro trong hot đng ti NH nh ri ro đo đc, ri ro tác nghip s trc tip
gây ra ri ro tín dng hoc ri ro danh ting và gián tip gây RRTK nh đã nêu trên.
1.1.3 Mi quan h gia thanh khon và kh nng sinh li


6

Gia kh nng TK và kh nng sinh li có s đánh đi. NH càng tp trung
nhiu vn đ sn sàng đáp ng yêu cu TK thì kh nng sinh li d tính ca nó càng
thp (các yu t khác không đi).
Ngc li, duy trì ngun vn đáp ng TK thp thì vic gii quyt các vn đ
đáp ng yêu cu TK luôn gn vi chi phí, bao gm chi phí tr lãi vn vay, chi phí
giao dch (v thi gian và tin) cho vic tìm kim vn TK và c chi phí c hi tn ti
di hình thc nhng khon thu nhp trong tng lai s b b qua khi NH phi bán
đi nhng TS sinh li đ đáp ng yêu cu TK. Rõ ràng, NH phi tính ti yu t chi
phí c hi trong quá trình xem xét vn đ TK ca NH. Nu ti mt thi đim nào đó,
NH có thng d TK , nhà qun tr sn sàng đu t phn TK vt tri, tránh phi tr
chi phí c hi đ vn nhàn ri không to ra thu nhp.
T mt quan đim khác v li nhun, chúng ta có th thy rng qun tr TK ca
NH liên quan đn RR lãi sut trong đó NH không có đ vn TK đ đáp ng quy mô
vn cn thit. Nu lãi sut tng, nhng TS tài chính mà NH d đnh bán đ tng kh
nng TK s gim giá tr và vic bán chúng s to ra tn tht cho NH. iu này không
ch làm gim lng vn NHthu v t vic bán TS mà nó còn làm gim thu nhp ca
NH. NH s phi chu chi phí cao hn khi tng cng TK bng vic vay vn nu LS
tng. Hn na có mt s ngun vay n mà không phi lúc nào NH cng có th tip
cn đc. Nu nh ngi cho vay thy rng NH hin nay RR hn trc, NH s phi
tr mt LS cao hn và thm chí mt s ngi cho vay s t chi cp vn TK cho NH.

1.1.4 nh hng ca cung và cu thanh khon đn ri ro thanh khon
Cu thanh khon
Cu v TK là nhu cu vn cho các mc đích hot đng ca NH, các khon
làm gim qu ca NH. Thông thng, trong lnh vc KD ca NH, nhng hot đng
to ra cu v TK bao gm:
- Khách hàng rút tin t tài khon. Thanh toán các khon vay phi TG.
- Yêu cu vay vn t nhng KH có cht lng tín dng cao.
- Chi phí phát sinh khi KD các sn phm, dch v.
- Thanh toán c tc bng tin.
Cung thanh khon
Cung TK là các khon vn làm tng kh nng chi tr ca NH, là ngun cung
cp TK cho NH, bao gm:


7

- Các khon TG đang đn; Doanh thu t vic bán các dch v phi TG.
- Thu hi các khon TD đã cp; Bán các TS đang KD và s dng.
- Vay mn trên th trng tin t.
Trng thái thanh khon ròng NLP (net liquidity position)  bt k thi đim nào,
các ngun cung và cu TK đn cùng nhau và to thành trng thái TK ròng, trng thái
này ca mt NH đc xác đnh nh sau:
NLP = Tng cung v TK - Tng cu v TK
Có ba kh nng có th xy ra sau đây:
Thng d thanh khon: Khi cung TK vt quá cu TK (NLP>0), NH đang 
trng thái thng d TK. Thng d TK là mt trng thái NH tng vn quá nhanh trong
khi cha có phng án s dng vn hiu qu, thu n không trùng vi cu TK… dn
ti tha TK. Thng d TK ca mt NH, đây là vic không khai thác ht tim nng
ca TS “Có”, chim gi quá nhiu TS “Có”  dng trc tip hay gián tip không có
kh nng sinh li (tn qu tin mt quá ln) làm gim li nhun ca NH. Trng

hp TK tha nhà qun tr NH cn nhanh chóng đa ra các quyt đnh s dng đ tìm
kim li nhun nh:
Mua các chng khoán d tr th cp; Cho vay trên th trng liên NH.
Tin gi ti các TCTD khác; Tìm kim khách hàng vay tin.
Thâm ht thanh khon: Khi cu TK ln hn cung TK (NPL<0), NH phi đi
mt vi tình trng thâm ht TK. NH s mt c hi đu t tt có th mang li nhun
cho NH, thm chí có kh nng mt KH khi h phi đn NH khác đ đáp ng kip thi
các món vay. Không đáp ng yêu cu rút tin làm gim lòng tin ca ngi gi tin,
kh nng huy đng vn ca NH kém đi, thm chí ngi gi tin có th nghi ng NH
phá sn  t đn NH rút tin. Trng hp thiu ht TK nhà qun tr phi đa ra quyt
đnh  đâu và vào thi đim nào cn phi b sung TK đ đáp ng nhu cu vn vi
chi phí thp nht và kp thi nht. NH có th áp dng các bin pháp sau đ x lý:
Bán d tr th cp, vay qua đêm, vay tái chit khu ti NHNN.
Huy đng t TTTT: phát hành chng ch TG có mnh giá ln đ huy đng vn.
Cân bng thanh khon: Khi cung TK cân bng vi cu TK (NPL=0), tình trng
này đc gi là cân bng TK. Tuy nhiên, đây là tình trng rt khó xy ra trên thc t.



8

1.1.5 Biu hin ca ri ro thanh khon
S bin đng giá c phiu ca NH: khi giá c phiu ca NH có xu hng
gim, chng t tính hp dn ca c phiu đi vi nhà đu t đã gim đi và s nh
hng ln đn tâm lý ca ngi gi tin.
Các KH có chng ch TG hoc các sn phm TG có k hn bt đu rút tin
trc hn khi NH đ gi sang NH khác hoc đu t vào nhng kênh có li nhun
cao hn. NH khó tip cn vi ngun vn TG đc bit ngun vn TG trung, dài hn
NH mt dn nhng ngi gi tin truyn thng và phi áp dng mc lãi sut huy
đng cao hn th trng đ huy đng vn.

NH phi tip cn vi TTTT đ tng vn vi nhng điu kin kht khe hn
nh chu mc lãi sut cao, hn mc TD b xem xét li thng xuyên hay b t chi
cho vay. NH lúc này đang đi mt vi RRTK.
Buc phi chuyn hóa các TS có tính TK thp thành tin do thiu ht tin
mt. Thm chí NH phi chu l t vic bán TS đng ngha vi vic NH s mt đi
nhng khon thu nhp to ra t TS trong tng lai cng nh các chi phí giao dch tr
cho ngi môi gii liên quan đn vic bán TS.
Không đáp ng đy đ, kp thi thm chí t chi nhu cu vay vn ca các KH
tt ca NH do thiu ngun vn.
NH đi vay NHNN là ngi gi vai trò ngi cho vay cui cùng ca các
NHTM vi khi lng ln và thng xuyên đ gii quyt vn đ TK ca mình.
1.1.6 Hu qu ca ri ro thanh khon
RRTK là RR nguy him nht ca NH, có liên quan đn s sng còn ca NH.
Mt NH hot đng bình thng phi đm bo đc kh nng thanh toán tc là phi
đáp ng đc các nhu cu thanh toán trong hin ti, tng lai và các nhu cu thanh
toán đt xut. Mt khi RRTK xut hin thì không ch nó nh hng đn NH mà
thm chí c mt nn kinh t - xã hi.
i vi NHTM: Th nht, nu RRTK xy ra NH có th gp cn tr nh: Chuyn
hóa các TS có TK thành tin vi chi phí cao; tip cn vi TTTT đ tng vn vi nhng
điu kin kht khe hn, ví d, phi có TS th chp, chu mc lãi sut cao, không đc
tun hoàn n c, hn mc tín dng b xem xét li thng xuyên hoc b t chi cho vay,
đình tr hot đng dn đn gim thu nhp, mt uy tín dn đn mt KH.


9

Th hai, trong trng hp đc bit, ngi gi tin  t đn NH rút tin RRTK
có th đy NH ti tình trng mt kh nng thanh toán, dn đn phá sn NH.
i vi h thng ngân hàng: Khi mt NH mt đi kh nng thanh khon thì s
gây nên tâm lý lo ngi đi vi không ch chính bn thân NH mà còn đi vi KH ca

các NH khác. Nu nim tin ca công chúng b lung lay thì có th dn đn hàng lot
NH mt kh nng thanh toán ch trong mt thi gian ngn khin c h thng NH ri và
tình trng hn lon, s hn lon này có th là nguyên nhân ca s phá sn hàng lot
ca toàn h thng NH.
i vi nn kinh t: H thng NH thc hin huy đng vn ca ngi gi
tin và cho vay đi vi các doanh nghip t chc, cá nhân trong nn kinh t, là trung
gian thanh toán trong nn kinh t. S sp đ h thng NH s gây nên s hn lon có
th dn đn khng hong kinh t - xã hi, chính tr ca quc gia.
i vi khách hàng ca ngân hàng: Khi NH phá sn ngi gi s b mt s
tin mình tích góp đc, đó là ngun TS ln (dù đc c quan BHTG chi tr tin
BH thì ch mt phn), các doanh nghip, t chc b mt tin không có vn đ sn
xut, kinh doanh.
1.1.7 Nguyên nhơn gơy ra ri ro thanh khon
1.1.7.1 Nguyên nhơn t phía v mô
+ Môi trng kinh doanh bin đng nhanh, khó d đoán ca th trng
trong nc và quc t nh: khng hong hoc suy thoái, lm phát cao, t giá hi
đoái bin đng bt thng. Các bin đng tiêu cc làm cho giá c sn phm tng
cao, đu ra tiêu th sn phm thu hp hoc không có. Hàng hóa b  đng không tiêu
th đc làm gim li nhun ca KH hoc không thu hi đc vn b ra kinh doanh.
KH không có tin tr n NH, thm chí có khách hàng có th b phá sn, NH có nguy
c mt tin vay.
+ Trình đ qun lý v mô yu kém: S điu hành các công c chính sách tin t
đ đáp ng mc tiêu chính sách tin t có th nh hng xu đn KD ngân hàng, nh
hng đn vic duy trì TK ca NH, công tác GS, TT không hiu qu còn chng
chéo, tái c cu NH cha hiu qu…


10

+ Các th trng tài chính hot đng kém hiu qu: Cha qun lý tt th trng

liên NH, các sn phm giao dch trên TTTT cha đa dng, không to tính ch đng
cho NH v tìm kim vn hoc tng li nhun…
+ Vic cnh tranh không lành mnh gia các NHTM, đnh ch TC khác: nn
kinh t th trng tt yu s dn đn cnh tranh. Tuy nhiên, s cnh tranh không lành
mnh gia các NH đc bit khi khan him vn, các NHTM tìm cách kéo KH v NH
mình bng cách nâng lãi sut lên cao, rt cao.
+ H thng thông tin qun lý yu kém: Hin nay h tng thông tin cung cp
còn đn điu, thiu cp nht, cha đáp ng đc đy đ yêu cu tra cu thông tin
ca các NH. Nu các NH c gng chy theo thành tích, điu kin thông tin không
cân xng, thiu chính xác làm cho KH nghi ng NH rút tin đi gi NH khác.
+ Vn bn quy phm pháp lut còn nhiu hn ch: Lut và các vn bn đã có
song cha đy đ và vic trin khai vào hot đng NH còn nhiu vng mc bt cp
cha to điu kin đ các NHTM ch đng trong hot đng KD, duy trì TK.
1.1.7.2 Nguyên nhơn t ngơn hàng thng mi
+ Hot đng qun tr ri ro thanh khon kém:
NH huy đng, đi vay vn thi hn ngn, sau đó c tun hoàn chúng đ cho
vay thi hn dài hn. Nhiu NH phi đi mt vi s không trùng khp v k hn đn
hn gia TSC và TSN. Rt him khi lung tin ròng bên TSC li va khít đ trang
tri lung tin ròng bên TSN.Trong thc t, NH luôn có mt t l đáng k TSN phi
đc hoàn tr tc thi, nh TG không k hn, TG có k hn có th rút trc hn, tài
sn NOW, NH phi luôn sn sàng TK.
RRTK có th phát sinh bt c khi nào khi nhng ngi gi tin thc hin rút
tin đt ngt và s lng ln (các cam kt gi tin có k hn không qui đnh không
đc rút trc hn). Khi nhng ngi gi tin rút tin đt ngt, NH không đ TS có
tính TK cao nh tin mt, tin gi NHNN, tin gi NH khác (các TS này mang li
thu nhp thp, do đó các NH luôn có xu hng gim thiu), phi s dng tài sn có
tính TK thp (đ thu đc thu nhp cao, các NH phi đu t tin vào các TS có tính
TK thp). Khi phi bán mt TS ngay lp tc thì giá ca nó có th thp hn rt nhiu
so vi trng hp có thi gian đ tìm kim ngi mua và và thng lng v giá.
Kt qu là, mt s TS ch có th chuyn hóa thành tin ngay lp tc ti mc giá bán

11

hóa giá rt thp có th đe da đn kh nng thanh toán cui cùng ca NH. Ngoài
thanh lý tài sn, NH có th tìm kim các ngun vn b sung thông qua vic đi vay
trên th trng tin t, NH phi vay vi lãi sut cao thm chí rt cao hoc có th
không vay đc và không thc hin đc cam kt.
+ Trình đ nghip v, qun lý ca cán b và nhân viên còn nhiu hn ch, mt
s tha hóa v đo đc:
Trình đ qun lý ca các cp lãnh đo NH không th theo kp vi tc đ phát
trin NH và đây cng là nguyên nhân gây ri ro ln: quyt đnh KD không chính xác
gây thua l ln cho NH.
Trình đ nghip v chuyên môn hn ch vì cha đc qua đào to v lnh vc
qun tr TK: không d đoán đc TK gây thiu ht TK hoc d tr nhiu tài sn
lng gim li nhun NH, cp tính dng theo s quen bit KH vì không có kh nng
thm đnh xác sut kh nng RR cao.
o đc ca cán b cp lãnh đo, nhân viên tha hóa cng là mt trong các yu
t có th gây ri ro cho NH: rút rut NH thông qua các công ty con, nâng tài sn th
chp, móc ngoc đ hng chênh lch lãi sut…
+ Vi phm các quy đnh ca nhà nc: Hot đng ca NH liên quan đn nhiu
thành phn trong nn kinh t. Nên Chính ph, NHTW luôn đa ra các qui đnh cht
ch bt buc các TCTD phi thc hin đ kim soát NHTM nh: các t l đm bo
an toàn trong hot đng NH gim thiu RR đm bo cho h thng tài chính NH hot
đng phát trin và n đnh. Các qui đnh hn ch cho vay các thành phn ban lãnh
đo ch cht.Tuy nhiên các NHTM vn tìm cách lách lut, vi phm các vi phm các
quy đnh ca nhà nc trong hot đng NH, vi phm pháp lut. RR đo đc gia tng
gây thit hi ln cho các NHTM.
+ Công tác kim soát, kim toán ni b ca ngân hàng lng lo: kim soát,
kim toán ni b là chính các NHTM t tin hành rà soát li các hot đng ca NH

đ đm bo các hot đng thc hin đúng các qui đnh ca NH, đúng qui đnh ca
Nhà nc. Khi phát hin ra nhng sai sót s báo cáo cho cp có thm quyn và kin
ngh điu chnh kp thi:kim soát, kim toán ni b kp thi, thng xuyên cng
hn ch đc các loi RR xy ra k c RRTK. Các NHTM vn còn lng lo
trongkim soát, kim toán ni b, nhiu h s làm trái qui đnh vn đc cp thc
hin, thm chí h s gi vn trót lt gây ri ro rt ln cho NH.


12

+ Cơng tác tun truyn ca NH vn yu kém: cơng b các thơng tin minh
bch các hot đng KD ca NH. Các NH cn coi đây là trách nhim ca mình và
quyn li ca NH s to nim tin cho c KH gi tin, KH vay tin, KH thanh tốn.
Tun truyn quyn li đc nhn tin bo him ca KH gi tin do BHTGVN tr
khi NH phá sn, quyn đc khiu ni các hot đng liên quan đn TG khi khơng
đc NH tr li tha đáng.
+ Thanh tốn khơng dùng tin mt qua ngân hàng thp: Nu NH khơng m
rng đc thanh tốn khơng dùng tin mt thì NH s khơng nhn đc khon tin
đng li trong thanh tốn vi tin lãi sut rt thp. ây là ngun vn giá r ca các
NH, NH cn coi trng ci tin trong cơng tác thanh tốn qua các phng tin thanh
tốn khơng dùng tin mt: y nhim chi, y nhim thu, séc, th.
+ Thiu TK do RRTD cao: RRTK khơng tn ti đc lp mà chu tác đng ca
các loi ri ro khác đc bit là RRTD, khi cht lng TD gim sút, n q hn 
mc đ cao, tn tht TD dn đn gim ngun TK ca NH gây khó khn cho NH khi
nhu cu TK tng cao.

(Ngun : Phng theo Bartetzky, 2008, trang II)
Rủi ro giá thò trường
 Rủi ro lãi suất
 Rủi ro về giá
 Rủi ro về quyền
chọn
Rủi ro tín dụng
 Rủi ro cho vay
 Rủi ro do đối tác
 Rủi ro từ đơn vò
phát hành.
Rủi ro từ hoạt động
kinh doanh.
 Cấu trúc tổ chức
không đầy đủ.
 Dữ liệu sai
 Mô hình không
đầy đủ

Rủi ro theo sự kiện
 Rủi ro pháp lý
 Rủi ro chính trò
 Rủi ro quốc gia
Rủi ro từ khách hàng
 Rủi ro từ lệnh bán
 Rủi ro từ giao dòch
giao sau
 Rủi ro về hành vi
Rủi ro kinh doanh
 Rủi ro về mặt
chiến lược
 Rủi ro về danh
tiếng
Rủi ro
thanh khoản


13

1.1.7.3 Nguyên nhơn t khách hàng ca ngơn hàng
Khách hàng gi tin:KH không trung thành vi NH có th chuyn tin sang NH
khác đ nhn lãi sut cao hn. KH có th nghi ng NH phá sn  t đn NH rút tin
gây khó khn TK cho NH.
Khách hàng vay tin NH
+ S dng vn sai mc đích: Vn có KH s dng vn sai mc đích hoc c ý
la đo NH đ chim đot TS. Các cán b NH thiu k nng thm đnh hoc thông
đng vi KH đ rút tin NH… gây thit hi đi vi NH.
+ Thiu thin chí tr trong vic tr n cho ngân hàng: Mt s KH thiu thin
chí trong vic tr n vay NH, không thc hin đúng vi các cam kt đã tha thun

vi NH. Khi phng án KD, d án đu t không hiu qu, các DN không tp trung
các ngun khác đ tr n cho NH, thm chí đã c tình trì hoãn x lý TS đm bo,
làm cho NH phi tn rt nhiu thi gian và chi phí.
+ Tình hình tài chính yu, hot đng kém hiu qu: Các KH doanh nghip có
quy mô TS, ngun vn ch s hu nh bé, t l n so vi ngun vn t có cao s
khó ch đng trong vic thc hin k hoch sn xut KD. Kt qu sn xut KD có
th thua l do không đm bo đc vn. Mt doanh nghip có tình hình TC yu kém
s làm cho vn vay NH có nguy c ri ro.
+ Thông tin tài chính thiu minh bch: Các BCTC mà các KH doanh nghip
cung cp cho NH nhiu khi ch mang tính hình thc, không phn ánh đúng thc cht
tình hình KD. Nhiu BCTC ca DN cung cp cha thc hin kim toán. Khi cán b
tín dng phân tích tình hình TC ca DN da trên các s liu trong các BCTC s thiu
tính thc t và xác thc.
+ Kh nng qun lý kinh doanh yu kém: Quy mô KD quá ln so vi t duy
qun lý là nguyên nhân dn đn s phá sn ca các d án kh thi mà l ra nó phi
thành công trên thc t.
Khách hàng thanh toán: KH ít thc hin thanh toán qua NH do không tin tng
NH, các phng tin thanh toán thc hin qua NH chm, ngi thanh toán qua NH vì
s các thông tin tình hình KD ca mình b rò r.



14

1.2 Qun tr ri ro thanh khon
1.2.1 Khái nim
Qun tr ri ro thanh khon là vic qun lý có hiu qu cu trúc tính thanh
khon (tính lng) ca tài sn và qun lý tt cu trúc danh mc ca ngun vn.
Bn cht ca hot đng qun tr ri ro thanh khon trong ngân hàng có th
đúc kt  hai ni dung sau:

Mt là, him khi nào ti mt thi đim mà tng cung TK bng vi tng cu
TK. Do vy, NH phi thng xuyên đi mt vi tình trng thâm ht hay thng d TK.
Hai là, thanh khon và kh nng sinh li là hai đi lng t l nghch vi
nhau, ngha là mt TS có tính TK càng cao thì kh nng sinh li ca TS đó càng thp
và ngc li; mt ngun vn có tính TK càng cao thì thng có chi phí huy đng
càng ln và do đó, làm gim kh nng sinh li khi s dng đ cho vay.
1.2.2 S cn thit ca qun tr ri ro thanh khon
i vi ngân hàng thng mi: S đánh đi gia thanh khon và kh nng sinh li.
NH càng tp trung nhiu vn đ đáp ng yêu cu TK và kh nng sinh li d tính
ca nó càng thp và ngc li . Nh vy vn đ đt ra là các NH phi thc hin qun
tr thanh khon đ mt mt gim thiu RR có th xy ra trong hot đng KD nhng
mt khác phi đm bo kh nng sinh li cn thit.
áp ng tt yêu cu thanh khon vi chi phí thp: NH rt khó đ duy trì trng thái
thanh khon ròng (cung thanh khon cân bng vi cu thanh khon). Nên thông qua
d báo TK, trong tng lai NH có th duy trì t l d tr ti thiu các TS có tính TK
cao tin mt, tin gi NHNN, tín phiu NHNN, trái phiu kho bc ngn hn chuyn
đi vi chi phí thp đáp ng yêu cu TK, đi vay vi lãi sut thp, mà không cn phi
s dng ti bin pháp bán các TS có tính TK thp nh các trái phiu dài hn, các
khon tín dng vi chi phí cao.
Tng kh nng sinh li cho ngân hàng: Qun tr RRTK tt s giúp cho các NH có
đc ngun vn đ đu t vào TS sinh li. TK thiu ht là nguyên nhân khin NH
ri vào tình trng khó khn, đi đn phá sn đc bit là là nhng trng hp KH kéo
đn NH rút tin hàng lot. iu này khin NH phi cân nhc gia an toàn trong hot
đng và kh nng to li nhun trong hot đng NH. Nu thiu ht TK là nguyên
nhân khin NH ri vào tình trng khó khn TK và dn đn nguy c đ v NH thì