GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH KCN BIÊN HÒA.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH


H TH TRANG

GII PHÁP HN CH RI RO TRONG HOT NG
KINH DOANH TH TI NGÂN HÀNG TMCP
CÔNG THNG VIT NAM -
CHI NHÁNH KCN BIÊN HÒA


LUN VN THC S KINH T




TP. H CHÍ MINH - NM 2013


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH


H TH TRANG

GII PHÁP HN CH RI RO TRONG HOT NG
KINH DOANH TH TI NGÂN HÀNG TMCP
CÔNG THNG VIT NAM -

CHI NHÁNH KCN BIÊN HÒA

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS TRNG TH HNG



TP. H CHÍ MINH - NM 2013


LI CAM OAN

Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tác gi di s hng
dn khoa hc ca PGS.TS Trng Th Hng.
Các s liu đc s dng trong bài nghiên cu là đáng tin cy, kt qu nghiên cu
ca lun vn này cha tng đc công b trong bt c công trình nào cho ti thi
đim hin nay.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v nghiên cu ca mình./.

Tp. H Chí Minh, ngày 31 tháng 10 nm 2013
Tác gi


H Th Trang

MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Dang mc các bng, biu
Danh mc các hình v, đ th
PHN M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp và tài liu nghiên cu 2
5. Ý ngha ca đ tài 2
6. Ni dung và kt cu ca đ tài 3
CHNG 1: TH THANH TOÁN VÀ RI RO TRONG HOT NG
KINH DOANH TH TI NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1.Tng quan v th thanh toán 4
1.1.1. Ngun gc ra đi và phát trin ca th thanh toán 4
1.1.2. Khái nim và phân loi th thanh toán 4

1.1.2.1. Khái nim th thanh toán 4
1.1.2.2. Phân loi th thanh toán 5
1.1.3. Các ch th tham gia trong hot đng kinh doanh th 6
1.1.3.1. T chc th quc t 6
1.1.3.2. Trung tâm th 6
1.1.3.3. Ngân hàng phát hành 7
1.1.3.4. Ngân hàng thanh toán 7
1.1.3.5. Ch th 7

1.1.3.6. n v chp nhn th 8


1.1.4. Quy trình phát hành, chp nhn và thanh toán th 8
1.1.4.1. Quy trình phát hành 8
1.1.4.2. Quy trình chp nhn và thanh toán th 9
1.1.5. Hot đng kinh doanh th ca ngân hàng thng mi 10
1.1.5.1. Khái nim kinh doanh th ti ngân hàng thng mi 10
1.1.5.2. Ý ngha ca hot đng kinh doanh th ca ngân hàng thng
mi 10
1.2.Ri ro trong hot đng kinh doanh th ti NHTM và mô hình nghiên cu 10
1.2.1. Khái nim v ri ro trong hot đng kinh doanh th 10
1.2.2. Các loi ri ro trong hot đng kinh doanh th ca ngân hàng
thng mi 11
1.2.3. Bài hc kinh nghim trong hn ch ri ro trong hot đng kinh
doanh th 14
1.2.4. Nhng nhân t nh hng đn ri ro trong kinh doanh th 14
1.2.4.1. Nhân t ni b ngân hàng 14
1.2.4.2. Nhân t khoa hc, công ngh 16
1.2.4.3. Nhân t đn v chp nhn th 17
1.2.4.4. Nhân t ngi s dng th 17

1.2.4.5. Nhân t pháp lý, ch trng và chính sách ca c quan qun lý
nhà nc 18
1.2.5. Mô hình và phng pháp nghiên cu 19
1.2.5.1. Mô hình nghiên cu đ xut 19

1.2.5.2. Phng pháp nghiên cu 22
Kt lun chng 1 23
CHNG 2: THC TRNG RI RO TRONG HOT NG KINH
DOANH TH TI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THNG KCN BIÊN
HÒA 24
2.1.Gii thiu v NHCT KCN Biên Hòa và Trung tâm th NHCT VN 24
2.1.1. Gii thiu v NHTMCPCT KCN Biên Hòa 24


2.1.2. Gii thiu v NHTMCP CT Vit Nam 27
2.1.3. Gii thiu v Trung tâm th NHTMCPCT VN 28
2.2.Tình hình hot đng kinh doanh th ca Ngân hàng TMCP Công thng KCN
Biên hòa 28
2.2.1. Các sn phm th ca NHCT 28
2.2.1.1. Th tín dng quc t 28
2.2.1.2. Th ATM ni đa 29
2.2.2. Hot đng kinh doanh th ca NHCT KCN Biên Hòa 31
2.2.2.1. S lng th phát hành 31
2.2.2.2. Doanh s thanh toán th 33
2.2.2.3. Mng li giao dch th ca NHCT KCN Biên Hòa 33
2.3.Thc trng ri ro trong kinh doanh th ti NHCT KCN Biên Hòa 35
2.3.1. Ri ro trong giai đon phát hành th 35
2.3.2. Ri ro trong giai đon thanh toán th 36
2.3.3. Ri ro tác nghip 39
2.3.4. Ri ro do khoa hc công ngh 39

2.4.Kt qu nghiên cu 39
2.4.1. Kt qu kim đnh đ tin cy ca thang đo. 39
2.4.2. Kt qu phân tích hi quy 45
2.4.3. Kim đnh v đ phù hp ca mô hình 47

2.5.ánh giá hot đng kinh doanh th ti NHTMCPCT KCN Biên Hòa 48
2.5.1. Tình hình kinh doanh th hin nay 48
2.5.1.1. Nhng thun li trong kinh doanh th 48
2.5.1.2. Nhng khó khn trong kinh doanh th và nguy c ri ro cho
kinh doanh th 49
2.5.2. Nhng thành qu đt đc 50
2.5.3. Nhng hn ch tn ti và nguyên nhân 50
2.5.3.1. V ni b ngân hàng 50
2.5.3.2. Khách hàng 51


2.5.3.3. V k thut công ngh: 52
2.5.3.4. Pháp lý, ch trng và chính sách ca các c quan qun lý 52
Kt lun chng 2 52
CHNG 3: GII PHÁP HN CH RI RO TRONG HOT NG
KINH DOANH TH TI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THNG KCN
BIÊN HÒA 54
3.1.Phng hng hot đng, mc tiêu kinh doanh th đt ra trong thi gian ti 54
3.1.1. Phng hng hot đng 54
3.1.2. Mc tiêu đt ra 54
3.2.Gii pháp hn ch ri ro trong hot đng kinh doanh th ti NHTMCPCT
KCN Biên Hòa 55
3.2.1. i vi công tác ni b ngân hàng ca NHTMCP Công thng 55
3.2.2. i vi khách hàng 57
3.2.3. Gii pháp đi mi, ng dng khoa hc k thut và công ngh th 59

3.2.4. Gii pháp đi vi bo v ti các máy ATM 61
3.3.Kin ngh đn các c quan hu quan 62
3.3.1. Kin ngh đn Chính ph 62
3.3.2. Kin ngh vi NHNN Vit Nam 63
3.3.3. Kin ngh vi Hip hi th Vit Nam 64
3.3.4. Kin ngh đi vi NHTMCPCT 64
Kt lun chng 3 66

KT LUN CHUNG 68
TÀI LIU THAM KHO
PH LC


DANH MC CÁC T VIT TT
Anti-Skimming H thng thit b phòng chng sao chép thông
tin ch th ti các trm ATM
ATM Automated Teller Machine, máy giao dch t
đng
VCNT n v chp nhn th
EFA Phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor
Analysis)
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHPH Ngân hàng phát hành
NHTMCPCT KCN Biên Hòa Ngân hàng thng mi c phn Công Thng
Khu Công Nghip Biên Hòa
NHTMCPCT VN Ngân hàng thng mi c phn Công Thng
Vit Nam
NHTT Ngân hàng thanh toán
PIN S mt mã cá nhân (Personal Indentify Number)
TTT Trung Tâm Th

Vietinbank Ngân hàng thng mi c phn Công Thng



DANH MC CÁC BNG, BIU

Trang
Bng 2.1: Mt s ch tiêu kinh doanh ca NHCT KCN Biên Hòa giai đon
nm 2009-2012 25
Bng 2.2: Hn mc s dng th E –Partner 30
Bng 2.3: Mt s ch tiêu kinh doanh th ca NHCT KCN Biên Hòa 31
Bng 2.4: Ri ro trong giai đon phát hành th ti NHTMCPCT KCN Biên
Hòa và NHTMCPCT Vit Nam 35
Bng 2.5: Ri ro trong giai đon thanh toán th ti NHTMCPCT KCN Biên
Hòa và NHTMCPCT Vit Nam. 37
Bng 2.6: Kt qu Cronbach alpha 40
Bng 2.7: Kt qu kim đnh KMO và Bartlett's cho 20 bin 41
Bng 2.8: Kt qu kim đnh KMO và Bartlett's cho 19 bin 41
Bng 2.9: Ma trn nhân t đã xoay trong kt qu EFA 42
Bng 2.10: Kt qu hi quy 46
Bng 2.11: Kt qu kim đnh v s phù hp ca mô hình 47
Bng 2.12: Kt qu phân tích phng sai ANOVA 48




DANH MC CÁC HÌNH V,  TH

Trang
S đ 1: Quy trình phát hành th 8

S đ 2: Quy trình chp nhn và thanh toán th 9
Hình 1.1: Mô hình nghiên cu đ xut 19
Hình 2.1: S đ mô hình hot đng ca NHTMCPCT KCN Biên Hòa 24
Hình 2.2: Mng li ATM 34
Hình 2.3: Mng li VCNT 34
Hình 2.4: Ri ro trong giai đon phát hành th 36
Hình 2.5: Ri ro trong giai đon thanh toán th 38















-1-

PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Hin nay, hot đng v th không ngng gia tng v nhiu mt nh: s lng th
phát hành, đn v chp nhn th, doanh s thanh toán th, s lng máy ATM, đi
kèm theo là nhng tin ích vt tri ca nó: rút tin, chuyn khon, np tin đin
thoi, xem t giá, thanh toán hàng hóa,…Chúng mang đn nhng tính nng u vit

cho ngi s dng, ngân hàng và xã hi. Th nhng trong thi gian gn đây, bn ti
phm đang có chiu hng gia tng. Các ri ro ngày càng đa dng và phc tp nh:
ly cp thông tin cá nhân làm th gi, hoc li dng nhng s h ca ch th ly
cp tin….Nhng hành đng tiêu cc đó, đ li hu qu không nh, nh hng đn
hiu qu kinh doanh, uy tín và thng hiu ca ngân hàng Công Thng.
Thêm vào đó, vic đa dng hóa các sn phm dch v đ m rng hot đng kinh
doanh ca các NHTM là xu hng tt yu trong cnh tranh đ tn ti và phát trin.
Sn phm kinh doanh càng phong phú, thu nhp kinh doanh càng cao, thì tim n
ri ro kinh doanh càng ln. Hot đng kinh doanh th ca các NHTM ngày nay
đang là tim nng ln, do vy cng tim n ri ro ln.
Vì vy, đ nâng cao nng lc cnh tranh vi các ngân hàng khác, m rng hot
đng kinh doanh, xây dng và phát trin thng hiu ca ngân hàng Công Thng.
Mt câu hi đc đt ra là: làm sao đ có th đc cnh báo ri ro, gim thiu
nhng gian ln v th? Chính điu đó đã thôi thúc tác gi đi sâu, tìm hi
u và chn
đ tài: “Gii pháp hn ch ri ro trong hot đng kinh th ti Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam - Chi nhánh KCN Biên Hòa”.
2. Mc tiêu nghiên cu
Trên c s lý thuyt: tng quan v th và nhng ri ro trong hot đng kinh doanh
th ti Ngân hàng thng mi. Tip theo là phân tích thc trng ri ro trong hot
đng kinh doanh th nhm xác đnh mt s nhân t tác đng đn ri ro trong kinh
doanh th thanh toán ti ngân hàng. Sau đó, da trên nhng tìm hiu v thc t, tác
gi s đa ra nhng gii pháp, kin ngh đ hn ch ti đa nhng ri ro trong kinh
-2-

doanh th, góp phn nâng cao hiu qu kinh doanh, uy tín và thng hiu ca ngân
hàng TMCP Công thng KCN Biên Hòa.
3. i tng và phm vi nghiên cu
 i tng nghiên cu ca đ tài là nhng vn đ lý thuyt và thc tin có
liên quan đn ri ro trong kinh doanh th ti ngân hàng.

 Phm vi nghiên cu ca đ tài: tác gi ch c gng tip cn, tìm hiu ri ro
trong quá trình phát hành và thanh toán th ti Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam CN KCN Biên Hòa. ng thi, tác gi mun đ xut mt
s gii pháp nhm hn ch ri ro trong kinh doanh th thanh toán ti ngân
hàng.
 Thi gian nghiên cu: đ tài s dng s liu ca ngân hàng TMCP Công
Thng CN KCN Biên Hòa và Trung tâm th Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam giai đon t nm 2009 đn nm 2012.
4. Phng pháp và tài liu nghiên cu
Lun vn đc nghiên cu trên c s các phng pháp nghiên cu nh: phng
pháp so sánh, thng kê, phân tích, tng hp nhm lun gii nhng vn đ đc đt
ra trong quá trình nghiên cu.
Ngun d liu thu thp đc t các báo cáo ca Trung tâm th, ca Ngân hàng
Công Thng, ca các sách, báo, tp chí, website liên quan.
Ngoài ra, bài nghiên cu còn s dng mô hình hi quy đa bin vi phng pháp
phân tích các nhân t khám phá EFA, đ phân tích tác đng ca tng nhân t đn
ri ro kinh doanh th thanh toán.
Ngun d liu đc thu thp thông qua bng câu hi kho sát các nhân viên đang
công tác ti NHTMCPCT KCN Biên Hòa.
5. Ý ngha ca đ tài
 tài có ý ngha lý lun và thc tin nh sau:
 Góp phn nâng cao hiu qu kinh doanh th ti các Ngân hàng thng mi
nói chung và ngân hàng TMCP Công Thng KCN Biên Hòa nói riêng.
-3-

 Góp phn to thêm uy tín và thng hiu ca Ngân hàng TMCP Công
Thng KCN Biên Hòa đi vi khách hàng.
  tài đc hoàn thành có th đc s dng làm tài liu tham kho cho các
hc viên, sinh viên nhóm ngành tài chính - ngân hàng và nhng ai quan tâm,
nghiên cu đn nhng vn đ liên quan.

6. Ni dung và kt cu ca đ tài
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Th thanh toán và ri ro trong hot đng kinh doanh th ti Ngân hàng
thng mi.
Chng 2: Thc trng ri ro trong hot đng kinh doanh th ti Ngân hàng TMCP
Công Thng KCN Biên Hòa.
Chng 3: Gii pháp hn ch ri ro trong hot đng kinh doanh th ti
NHTMCPCT KCN Biên Hòa.
















-4-

CHNG 1: TH THANH TOÁN VÀ RI RO TRONG HOT NG
KINH DOANH TH TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v th thanh toán
1.1.1. Ngun gc ra đi và phát trin ca th thanh toán

Lch s ra đi ca th thanh toán bt ngun t vic các đi lý bán l cung cp tín
dng cho khách hàng thông qua vic mua hàng trc, tr tin sau. Nhng nhiu đi
lý nh không đ kh nng cung cp tín dng cho khách hàng ca h và th là ngân
hàng đã tham gia vào vic này.
Th ngân hàng xut hin nm 1946 ti M vi tên gi là Charg-it đc ngân hàng
John Biggin phát hành. H thng này cho phép khách hàng tr tin cho các giao
dch mua bán l ti đa phng. Các c s chp nhn th np biên lai bán hàng vào
nhà bng ca Biggins, nhà bng s tr tin cho h và thu li t khách hàng đã s
dng Charg-it ây có th coi là tin đ cho vic phát hành th tín dng đu tiên
ca ngân hàng Franklin National New York vào nm 1951.
Trãi qua quá trình tn ti và phát trin, đn nm 1970 chic th t đu tiên ra đi.
ó là mt chic th bng nha có gn theo lõi t tính đ lu tr thông tin. Theo s
phát trin ca đi sng xã hi, chic th đc trang b thêm nhng tinh vi khác nh
các hình không gian 3 chiu đc in bng công ngh laser ch có th nhn bit bng
tia cc tím. Cùng vi xu th phát trin chung ca toàn cu, công ngh th đã đc
du nhp vào Vit Nam nm 1996, ch yu là phc v cho nhu cu s dng th ca
khách nc ngoài đn Vit Nam.
Hin nay, trên th trng có hai loi th Visa và Mastercard đang s dng ph bin
c v s lng th phát hành và doanh s thanh toán. Ngoài ra, còn có 1 s t chc
th quc t
 khác nh: JCB, Dinners club, Amex…
1.1.2. Khái nim và phân loi th thanh toán
1.1.2.1. Khái nim th thanh toán
Th thanh toán là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt, đc phát hành
bi mt ngân hàng phát hành th. Th thanh toán đc dùng đ rút tin mt hoc
thanh toán tin mua hàng hoá, dch v ti các đim chp nhn thanh toán bng th.

-5-

1.1.2.2. Phân loi th thanh toán

Hin nay, chic th thanh toán có rt nhiu đc đim khác nhau cùng theo đó là
nhng tính nng vô cùng vt tri ca nó. T đó, có th phân loi th thanh toán
theo nhng tiêu chí sau:
- Phân loi theo phm vi lãnh th:
 Th trong nc: là loi th đc s dng trong phm vi ca mt quc gia,
đng tin đc s dng là đng ni t.
 Th quc t: là loi th đc chp nhn trên toàn th gii, đng tin đc s
dng là loi ngoi t mnh đ thanh toán. ây là loi th đc rt nhiu
khách hàng a chung vì tin ích ca nó.
- Phân loi theo hn mc s dng, có hai loi th:
 Th vàng: là loi th dành cho khách hàng có uy tín, có kh nng tài chính
lành mnh và có nhu cu chi tiêu ln.
 Th chun: là loi th c bn nht, đc s dng ph bin nht.
- Phân loi theo công ngh sn xut, có hai loi th:
 Th bng t: đc sn xut trên k thut t tình vi dãi bng t  mt sau
ca th, loi th này đc s dng rt ph biên hin nay.
 Th chip là loi th đc phát hành bng cách gn vào th mt con “chip”
ging nh mt máy tính hoàn ho. ây là th h mi nht ca th thanh toán.
- Phân loi theo tính cht thanh toán, có hai loi th:
 Th tín dng (Credit card): là loi th dùng đ thanh toán tin hàng hóa, dch
v ti các c s chp nhn th. Theo đó ngi ch th đc s dng mt hn
mc tín dng quy đnh không tr lãi trong mt thi gian nht đnh.
 Th ghi n (Debit card): là loi th có liên quan đn tài khon tin gi ca
ch th ti ngân hàng. Cng là loi th dùng đ thanh toán tin hàng hóa,
dch v, s tin thanh toán s đc khu tr ngay lp tc t tài khon ca ch
th và ghi có vào tài khon ca các ca hàng.
- Phân loi theo ch th phát hành, có hai loi th:
-6-

 Th do ngân hàng phát hành: là loi th giúp khách hàng có th ch đng s

dng tin t tài khon ca mình hoc tin do ngân hàng cung cp tín dng.
 Th do t chc phi ngân hàng phát hành: loi th du lch hoc gii trí do các
tp đoàn kinh doanh ln phát hành nh: Dinner Club, Amex ó cng có th
là th đc phát hành bi các công ty xng du (Oil Company Card), các ca
hiu ln
1.1.3. Các ch th tham gia trong hot đng kinh doanh th
Hot đng phát hành th, s dng và thanh toán th ca ngân hàng ti Vit Nam bao
gm ch th c bn nh sau: t chc th quc t, Trung tâm th, ngân hàng phát
hành, ngân hàng thanh toán, ch th và cui cùng là đn v chp nhn th. Mi ch
th đóng mt vai trò quan trng khác nhau trong hot đng kinh doanh th, cùng
nhau phát huy ti đa tính nng phng tin thanh toán hin đi: thanh toán không
dùng tin mt.
1.1.3.1. T chc th quc t
T chc th quc t là Hip hi các t chc tài chính, tín dng hoc công ty tham
gia phát hành và thanh toán th quc t. Mt s t chc th quc t hin nay nh:
Visa, Mastercard, Công ty th JCB, Công ty th American Express, Dinner Club…
(ph lc 2).
T chc th quc t có nhim v đng ra liên kt các thành viên, đt ra các quy đnh
bt buc các thành viên phi tuân theo, thng nht thành mt h thng toàn cu. Bt
k ngân hàng nào hin nay hot đng trong lnh vc th đu phi gia nhp vào t
chc th này. T chc th quc t cng đng thi là trung tâm x lý, cp phép và
thanh toán ca các thành viên.
1.1.3.2. Trung tâm th
Trung tâm th là phòng qun lý th trung ng, là đi din ca các ngân hàng trong
quan h đi ngoi v trc tip phát hành, s dng và thanh toán th vi các t chc
th quc t và các ngân hàng khác. Trung tâm th chu trách nhim điu hành hot
đng phát hành, cp phép, tra soát thanh toán th và qun lý ri ro. ng thi là
-7-

trung tâm điu hành và thanh toán th gia các chi nhánh trong cùng h thng ca

ngân hàng.
1.1.3.3. Ngân hàng phát hành
Ngân hàng phát hành là ngân hàng t mình phát hành th cho khách hàng và mang
thng hiu riêng. Ví d nh Vietinbank cung cp các loi th Vietinbank E-
partner, hoc phát hành các loi th tín dng có tên Vietinbank Mastercard,
Vietinbank Visa và Vietinbank JCB…. NHPH s chu trách nhim trong vic tip
nhn h s xin cp th, thm đnh khách hàng, phát hành th và qun lý tài khon
th.  vic phát hành th có hiu qu cao, NHPH phi là ngân hàng có uy tín trong
nc và quc t.
1.1.3.4. Ngân hàng thanh toán
Ngân hàng thanh toán là ngân hàng chp nhn các loi th nh mt phng tin
thanh toán không dùng tin mt thông qua vic ký kt hp đng chp nhn th vi
các đim cung ng hàng hóa, dch v trên đa bàn. Ngân hàng thanh toán s cung
cp cho các VCNT nhng thit b phc v cho vic thanh toán th, có trách nhim
hng dn cho các VCNT cách thc vn hành, chp nhn thanh toán th và x lý
các giao dch th ti đn v này.
Trên thc t, vn có trng hp: ngân hàng đóng vai trò va là ngân hàng phát hành
va là ngân hàng thanh toán. Vi t cách là ngân hàng phát hành: khách hàng ca
h là ch th; còn vi t cách là ngân hàng thanh toán: khách hàng là các đn v
cung ng hàng hoá, dch v có ký kt hp đng chp nhn th vi ngân hàng.
1.1.3.5. Ch th
Là cá nhân đc NHPH th cung cp th đ s dng, bao gm ch th chính và ch
th ph:
Ch th chính: là cá nhân có tên trên th, đng tên tha thun vi t chc phát hành
th v vic s dng th và có ngha v thc hin tha thun đó.
Ch th ph: là cá nhân đc ch th chính cho phép s dng th theo tha thun
gia ch th chính và t chc phát hành th. Ch th ph cng có trách nhim thanh
-8-

toán các khon phát sinh trong k sao kê ging nh ch th chính và chu trách

nhim v vic s dng th vi ch th chính.
1.1.3.6. n v chp nhn th
VCNT là mt t chc hoc cá nhân có chc nng cung ng hàng hóa, dch v và
chp nhn th làm phng tin thanh toán không dùng tin mt. Sau khi ký hp
đng thì đn v chp nhn th phi tuân th các quy đnh v thanh toán th ca ngân
hàng thanh toán.
 tr thành VCNT ca ngân hàng, nht thit đn v đó phi có tình hình tài
chính tt và có nng lc kinh doanh, cng ging nh các ngân hàng thm đnh
khách hàng trc khi phát hành th cho khách hàng, ngân hàng cng đánh giá la
chn VCNT. Ch có nhng đn v hot đng kinh doanh hiu qu, có kh nng
thu hút đc đông đo khách hàng thanh toán th thì ngân hàng mi có th thu hi
vn nhanh và có lãi.
1.1.4. Quy trình phát hành, chp nhn và thanh toán th
1.1.4.1. Quy trình phát hành













S đ 1: Quy trình phát hành th

Khách hàng


NHPH tip nhn
h s


Kim tra & thm
đnh

NHPH nhn th
t TTT

TTT in th và n
đnh mã s pin


NHPH x lý
d liu
(3)
(6)
(2)
(1)
(4)
(5)
-9-

Bc 1: NHPH tip nhn h s phát hành th ca khách hàng.
Bc 2: NHPH kim tra h s đ ngh cp th và thm đnh khách hàng
Bc 3: NHPH x lý h s phát hành th vào h thng qun lý th

Bc 4: TTT tin hành phát hành th. Bng các k thut công ngh cao, các thông
tin v ch th s đc mã hóa in trên th, đng thi n đnh mã pin cho ch th.
Bc 5: NHPH nhn th t TTT
Bc 6: NHPH giao th cho ch th, kích hot và hng dn ch th s dng th.
1.1.4.2. Quy trình chp nhn và thanh toán th













S đ 2: Quy trình chp nhn và thanh toán th
Bc 1: Ch th đn đn v chp nhn th thc hin mua sm hàng hóa
Bc 2: VCNT đa th vào máy cà th đ nhp thông tin và truyn d liu v
NHTT. Sau đó, in và gi hóa đn đn NHTT
Bc 3: NHTT s tm ng tin cho VCNT.
Bc 4: NHTT gi d liu đn TCTQT và TCTQT truyn d liu này cho NHPH.
Bc 5: TCTQT s báo n đn NHPH đng thi báo có cho NHTT
Bc 6: Vào mt ngày quy đnh trong tháng, NHPH s gi sao kê cho ch th
Ch th
n v chp
nhn th
Ngân hàng

phát hành
Ngân hàng
thanh toán
T chc th
quc t
(1)
(2)
(3)
(4)
(4)
(5)
(5)
(6)
(7)
-10-

Bc 7:  tip tc s dng th, ch th phi thanh toán các khon đã chi tiêu bng
th theo quy đnh cho NHPH.
1.1.5. Hot đng kinh doanh th ca ngân hàng thng mi
1.1.5.1. Khái nim kinh doanh th ti ngân hàng thng mi
Kinh doanh th ti NHTM là mt trong nhng loi hình dch v ca các NHTM,
nhm mc đích tìm kim li nhun t ngi s dng th và VCNT. Hot đng
kinh doanh th thanh toán ca ngân hàng bao gm vic qun lý và trin khai các
giai đon: phát hành th, s dng th và thu n khách hàng (đi vi th thanh toán
quc t).
Kt qu kinh doanh th có đc là phn chênh lch gia chi phí phi b ra đ tìm
kim khách hàng, chi phí mua máy móc, trang thit b phc v kinh doanh th và
doanh thu đt đc.
1.1.5.2. Ý ngha ca hot đng kinh doanh th ca ngân hàng thng mi
Hot đng kinh doanh th ti các NHTM ngoài mc tiêu tìm kim li nhun, đa

dng hóa các loi hình dch v mà nó còn góp phn to nên thng hiu riêng cho
mi ngân hàng. Bên cnh đó, nó còn mang li mt s li ích cho các ch th khác
nh sau:
i vi ngi s dng th: an toàn, nhanh chóng, mang li hiu qu cao và phc v
cho nhu cu cn thit hàng ngày.
Bên cnh đó, đóng góp vào xã hi vai trò rt ln: là phng tin thanh toán không
dùng tin mt, gim thiu chi phí cho cá nhân và xã hi xung mc thp nht.
1.2. Ri ro trong hot đng kinh doanh th ti NHTM và mô hình nghiên
cu
1.2.1. Khái nim v ri ro trong hot đng kinh doanh th
Ri ro hot đng kinh doanh th là kh nng xy ra nhng tn tht v vt cht hay
phi vt cht trong kinh doanh th mà bt c nhng ngân hàng, ch th và c đn v
chp nhn th đu không mong mun.
-11-

1.2.2. Các loi ri ro trong hot đng kinh doanh th ca ngân hàng thng
mi
Ri ro tín dng
Ri ro tín dng là loi ri ro thng xy ra  th tín dng, khách hàng không có kh
nng thanh toán hoc là thanh toán không đy đ các khon chi tiêu trc đó bng
th tín dng. Nguyên nhân, là do khâu thm đnh khách hàng không cn thn, không
xác thc các thông tin ch th, không s dng các bin pháp đm bo cn thit,
hoc đôi khi ch th c tình gian ln
Ri ro v mt k thut
ây là loi ri ro gây ra tác hi rt ln, có liên quan đn h thng qun lý th, chn
hn nh: nghn mng, hoc có trc trc v đng truyn d liu. Loi ri ro này,
không ch nh hng đn khách hàng, ngân hàng mà còn gây tác hi ln đn c hot
đng ca h thng th.
Nguyên nhân gây nên loi ri ro này có th do yu t khách quan, hoc ch quan là
h thng cha đc đu t đúng mc, công tác cp nht, bo qun cha đc quan

tâm mt cách nghiêm túc đ k gian li dng s h truy cp vào h thng mng
đánh cp thông tin, d liu
Ri ro v mt đo đc ca các cán b ngân hàng
ây là loi ri ro có liên quan đn các cán b ngân hàng trong lnh vc kinh doanh
th. ó là các hành vi li dng chc v, hiu bit v quy trình nghip v th cha
cht ch… đ ly cp thông tin, làm th gi, thc hin nhng hành vi la đo gây
nên nhng tn tht ln cho ngân hàng.
Nguyên nhân gây nên loi ri ro này là do đo đc b thoái hóa, công tác son tho
quy trình nghip v
, kim tra kim soát ni b cha theo chun mc.
Ri ro do gi mo
Nguyên nhân dn đn ri ro là s vô ý ca ch th đ l các thông tin cá nhân liên
quan đn th, hoc b k gian sao chép các thông tin trên th, đc bit là các giao
dch qua mng Internet hay ch th c tình gian ln
-12-

Các hình thc gi mo th có th xy ra  nhiu giai đon: t khâu phát hành th
đn khâu thanh toán th. Chn hn nh: làm h s th vi thông tin gi mo, sao
chép d liu t th tht, các giao dch thanh toán thông qua mng Internet….
Ri ro do trình đ dân trí
Ch th là nhng ngi trc tip s dng th, cha nhn thc ht trách nhim, quy
đnh cng nh nhng ràng buc đ dn đn nhng sai sót gây nên ri ro cho chính
bn thân mình. Bên cnh đó, mt s tng lp dân c không phi là ch th cng có
th gây nên ri ro cho ngân hàng nh: đã c ý làm h hng các thit b giao dch t
đng đc lp đt  ni công cng.
Nguyên nhân gây nên ri ro này là do có mt s lng không nh ngi dân cha
quen vi vic s dng th, cha có ý thc cao v vic gian ln, cha t bo v
thông tin cá nhân. Ngoài ra, do thói quen hay tin ngi nên thng b k gian li
dng, khi ch th gp ri ro s liên quan trc tip đn ngân hàng.
Ri ro do gian ln

Gian ln có th xem nh là các hành vi la đo nhm thc hin các giao dch
thanh toán th bt hp pháp gây tn tht cho các ch th tham gia vào quá trình
hot đ
ng kinh doanh th.
Nguyên nhân gây nên ri ro này là do nhiu nhân t khác nhau nh s vô ý ca ch
th, s đu t công ngh cha đáp ng nhu cu hin đi hóa ca các ngân hàng, li
dng các k h trong qui đnh qui trình, cng có th do nh hng ca tình hình
ti phm th trên th gii,….Trong thi gian qua trên th gii và ti Vit Nam
đã xy ra các hình thc gian ln nh sau:
 Ly cp th
 Ly d liu thông qua camera
Ti phm lp đt mt thit b đc th vào máy ATM, chúng có th ly d liu v
tài khon và s pin t xa nh mt chic camera cng đc lp kín đáo ti máy
ATM. Camera thng đc đt ti mt đim chiu thng vào bàn phím, mt v trí
có th ghi hình toàn b các thao tác ca ch th cng nh lu gi s liu. Vi
công ngh không dây, toàn b d liu đc truyn đn cho k ti phm đang đng
-13-

gn đó. D liu ly đc s làm nên các th gi, và s dng s pin thu đc t
camera đ rút tin ca nn nhân.
 Trm d liu khi thanh toán qua mng internet
Bên cnh các th đon la đo ngày càng nhiu và tinh vi, hin tng thông tin
th tín dng thanh toán qua mng Internet b hacker đánh cp d liu cng đang
có xu hng gia tng. Các hin tng đánh cp cng khá đa dng mà ch th cn
đ phòng nh th đon la đo trc tuyn (Phishing), vi vic to website gi đ
ly thông tin, tn công đánh cp d liu, chn lung giao dch ca th t đ ly
cp mt khu,…. Nghiêm trng hn, các đi tng hacker còn tung các thông tin
th lên các din đàn trc tuyn đ chia s
cho nhng k xu khác có th li dng.
 Tn công c hc

B  n t i ph m đã m két st ca máy ATM bng phng tin máy móc
hoc các cht hoá hc đ ly cp tin. Hình thc ti phm này thng mang tính
cht manh đng và liu lnh.  M vn thng xy ra tình trng bn ti phm dùng
xe kéo đ máy ATM, sau đó mang ti mt đa đim an toàn ri cy phá. c
bit, bn ti phm  Châu Phi còn s dng cht n đ phá hy máy ATM và ly
két st mang đi.  Vit Nam, ti phm thng dùng máy khò đ khoan ct bung
máy ATM.
 o ngc giao dch
Hình thc này s dng mt lot bin th đ to ra mt tình hung gây li trên
máy ATM làm cho máy vn hành ch đo chiu giao dch bi tin đã b máy
ATM thu tr li, có nhiu hình thc tng t hình thc by tin va k trên. Tuy
nhiên trên thc t, mt phn s tin rút đã b k gian ly. Ví d: “K gian nhp
lnh rút 100$, tuy nhiên ngay khi xp tin va đc đa ra, hn cn thn ly ra
ch 60$. Vài giây sau, giao dch kt thúc và 40$ còn li đc máy ATM thu vào. Vì
máy ATM không th đm đc có bao nhiêu tin thu l
i nên trong két tin b thiu
60$ do giao dch b đo ngc toàn b”.
-14-

1.2.3. Bài hc kinh nghim trong hn ch ri ro trong hot đng kinh doanh
th ca NHTM
Qua vic tìm hiu mt s ri ro trong kinh doanh th ti NHTM, chúng ta có th rút
ra bài hc kinh nghim hn ch ri ro trong kinh doanh th nh sau:
Mt là, NHTM phi có mt đi ng cán b qun lý và tác nghip am hiu, có kinh
nghim và tinh thông v nghim v th đ hng dn khách hàng và x lý tt các
khâu ca quy trình nghip v th.
Hai là, NHTM phi có trang thit b, máy móc phc v cho hot đng kinh doanh
th, đáp ng đc tc đ phát trin ca khoa hc k thut ngày càng hin đi.
Ba là, NHTM phi quan tâm đn quy trình thc hin nghip v  tt c các giai
đon, đm bo mi cán b ch thc hin  mt công đon duy nht.

Bn là, NHTM phi có s hp tác ca các đn v phát hành và thanh toán th cùng
các c quan hu quan trong vic phòng chng ti phm v th.
1.2.4. Nhng nhân t nh hng đn ri ro trong kinh doanh th
Ri ro trong hot đng kinh doanh th phát sinh trong sut quá trình t khi phát
hành đn khi đóng tài khon th, có th do nhiu yu t. Trong thi gian qua, ri ro
trong hot đng kinh doanh th ca các ngân hàng thng mi xy ra do mt trong
nhng yu t sau:
1.2.4.1. Nhân t ni b ngân hàng
Cht lng công tác thm đnh khách hàng
Thm đnh khách hàng đ phát hành th là vic ngân hàng phân tích, đánh giá nng
lc pháp lý, nng lc tài chính ca khách hàng đ quyt đnh đng ý, t chi phát
hành th hay nâng hn mc th tín dng. Mt khi ngân hàng đng ý phát hành th
tín dng, tc là ngân hàng chp nhn cho khách hàng vay, đng ý cho khách hàng
làm đn v chp nhn thanh toán th cng là ngân hàng đng ý tm ng thanh toán
trc cho khách hàng. Cht lng công tác thm đnh cao tc là ngân hàng đã la
chn đc cho mình nhng khách hàng tt, t chi nhng khách hàng có ý đnh la
đo, hn ch đc ri ro ch th không thanh toán n cho ngân hàng, VCNT la
đo chim dng vn ca ngân hàng.
-15-

o đc, trình đ chuyên môn ca cán b th
Con ngi là trung tâm ca mi hot đng, là yu t quyt đnh đn s thành công
hay tht bi trong tt c lnh vc trong nn kinh t. i ng cán b th là nhng
ngi trc tip hàng ngày tip xúc vi hot đng kinh doanh th, vi nhng hành vi
la đo trong lnh vc th. Kinh nghim, ý thc cnh giác, tuân th cht ch các quy
đnh ca ngân hàng trong hot đng kinh doanh th ca đi ng cán b th s góp
phn phát hin, ngn chn, hn ch nhng ri ro, nhng tn tht cho ngân hàng
trong quá trình kinh doanh. Nhng ngi trc tip làm th, hiu bit v th nên
nhng gi mo th do cán b th gây ra li là nhng gi mo tinh vi nht, khó phát
hin nht và cng gây tn tht ln cho ngân hàng. Chính vì vy, chúng ta có th kt

lun đo đc, kinh nghim và trình đ ca cán b th có tác đng rt ln đn hiu
qu hot đng kinh doanh th ca ngân hàng.
Trình đ, k nng ca cán b công ngh thông tin
Trình đ, k nng ca mt s cán b công ngh thông tin ti ngân hàng cha đáp
ng đc yêu cu công vic, cha h tr kp thi hoc h tr không hiu qu khi
các s c xy ra.
Cht lng dch v
Hu ht, các ngân hàng ch quan tâm đn vic phát trin th phn th mà quên đi
cht lng dch v th, cha quan tâm đúng mc đn
vic cnh báo khách hàng v
ri ro. Ti các đim giao dch hoc trên các trang web ngân hàng, hu nh cha có
các hng dn an toàn khi s dng và thanh toán th.
Quy đnh, quy trình v nghip v th
Quy đnh, quy trình v nghip v th nhìn chung còn nhiu đim bt cp, cha hoàn
chnh to điu kin cho k gian d dàng li dng và gây thit hi đn hiu qu kinh
doanh ca ngân hàng. Bên cnh đó còn gây khó khn cho cán b trong quá trình
thc hin nghip v.
Hng dn VCNT