B
B
G
G
I
I
Á
Á
O
O
D
D
C
C
V
V
À
À
À
À
O
O
T
T
O
O
T
T
R
R
N
N
G
G
I
I
H
H
C
C
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
T
T
P
P
.
.
H
H
C
C
M
M
N
N
G
G
U
U
Y
Y
N
N
T
T
H
H
C
C
H
H
Â
Â
U
U
L
L
O
O
A
A
N
N
GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG PHÁT
HÀNH VÀ THANH TOÁN TH QUC T
TI NGỂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2013
B
B
G
G
I
I
Á
Á
O
O
D
D
C
C
V
V
À
À
À
À
O
O
T
T
O
O
T
T
R
R
N
N
G
G
I
I
H
H
C
C
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
T
T
P
P
.
.
H
H
C
C
M
M
N
N
G
G
U
U
Y
Y
N
N
T
T
H
H
C
C
H
H
Â
Â
U
U
L
L
O
O
A
A
N
N
GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG PHÁT
HÀNH VÀ THANH TOÁN TH QUC T
TI NGỂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM
Chuyên ngành : Tài chính - ngân hàng
Mư s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
TS.PHM T NGA
TP.H CHÍ MINH – NM 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan bn lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng
tôi. Các s liu trình bày trong phm vi nghiên cu là trung thc và có ngun
gc rõ ràng, kt qu ca lun vn là trung thc và cha đc ai công b trong
bt k công trình nào khác.
Tp.H Chí Minh, ngày 31 tháng 12 nm 2013
Tác gi
Nguyn Th Chơu Loan
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC HÌNH, S
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC BIU
LI M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V TH QUC T TI NGÂN HÀNG
THNG MI 3
1.1. Tng quan v Th quc t ti ngơn hàng thng mi 3
1.1.1. Khái nim th quc t 3
1.1.2. c đim th quc t 4
1.1.3. Phân loi th quc t 5
1.2. Tng quan v hot đng phát hành và thanh toán th quc t 7
1.2.1. Hot đng phát hành 7
1.2.2. Hot đng thanh toán 7
1.2.3. Các ch th tham gia vào hot đng phát hành ,thanh toán th quc t 8
1.3. Phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t 10
1.3.1. Khái nim 10
1.3.2. Vai trò phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t 11
1.3.2.1. i vi ngân hàng 11
1.3.2.2. i vi ch th 12
1.3.2.3. i vi đn v chp nhn th 13
1.3.2.4. i vi nn kinh t xư hi 13
1.3.3. Các yu t tác đng đn s phát trin hot đng phát hành và thanh toán
th quc t 14
1.3.3.1. Yu t khách quan 14
1.3.3.2. Yu t ch quan 16
1.3.4. Các ch tiêu đánh giá s phát trin hot đng phát hành và thanh toán th
quc t 18
1.3.4.1. Theo chiu rng 18
1.3.4.2. Theo chiu sâu 19
1.3.5. Ri ro trong hot đng phát hành và thanh toán th quc t 20
1.3.5.1. Ri ro phát hành th quc t 21
1.3.5.2. Ri ro thanh toán th quc t 22
1.4. Kinh nghim phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t
ca mt s t chc, ngơn hàng 23
Kt lun chng 1 27
CHNG 2: THC TRNG HOT NG PHÁT HÀNH VÀ THANH
TOÁN TH QUC T TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 28
2.1. Gii thiu tng quan v Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit Nam 28
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 28
2.1.2. Các hot đng ch yu 29
2.1.3. Các kt qu đt đc 30
2.2. Thc trng hot đng phát hành và thanh toán th quc t ti Ngân
Hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn Vit Nam 31
2.2.1. Mô hình t chc hot đng th quc t ti Agribank 31
2.2.2. Hot đng phát hành th quc t ti Agribank 33
2.2.2.1. Sn phm th quc t do Agribank phát hành 33
2.2.2.2. Quy trình phát hành th quc t 37
2.2.2.3 Mt s ch tiêu phân tích hot đng phát hành th quc t 39
2.2.3. Hot đng thanh toán th quc t ti Agribank 43
2.2.3.1. Quy trình thanh toán th quc t 43
2.2.3.2. Mt s ch tiêu phân tích hot đng thanh toán th quc t 45
2.2.4. Dch v h tr hot đng phát hành và thanh toán th quc t 53
2.2.4.1. Dch v h tr, chm sóc khách hàng 53
2.2.4.2. H thng phn mm qun lỦ TQT và quy trình hot đng 54
2.2.4.3. Công tác gii quyt tra soát, khiu ni 54
2.2.4.4. Phòng nga gi mo, gian ln th quc t 55
2.2.4.5. Quan h vi TCTQT 55
2.2.4.6. Hot đng Marketing, qung cáo 56
2.3. ánh giá hot đng phát hành và thanh toán th quc t ti Ngơn hàng
Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 57
2.3.1. Nhng mt đt đc 57
2.3.2. Nhng tn ti và nguyên nhân 58
Kt lun chng 2 63
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG PHÁT HÀNH
THANH TOÁN TH QUC T TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ
PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 64
3.1. nh hng phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t ca
Ngơn hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 64
3.1.1. Bi cnh phát trin 64
3.1.2. nh hng phát trin dch v th ca Agribank 65
3.1.3. nh hng phát trin hot đng phát hành và thanh toán TQT ti
Agribank 65
3.2. Gii pháp phát trin hot đng phát hành, thanh toán th quc t ti
Ngơn hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 67
3.2.1. Nhóm gii pháp v Marketing, dch v khách hàng 67
3.2.2. Nhóm gii pháp v công ngh 71
3.2.3. Nhóm gii pháp v Qun lỦ, hn ch ri ro 73
3.2.4. Nhóm gii pháp v quy trình nghip v, nhân s và qun lỦ 74
3.2.5. Nhóm gii pháp v tài chính 76
3.3. Mt s kin ngh 76
3.3.1. Kin ngh vi Chính ph 76
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 77
3.3.3. Kin ngh vi Hi th ngân hàng Vit Nam 78
Kt lun Chng 3 78
KT LUN 79
TÀI LIU THAM KHO
Ph lc 01: Cu to th quc t
Ph lc 02: Mt s sn phm th quc t ca các NHTM ti Vit Nam
Ph lc 03: Mô hình t chc ca Agribank
Ph lc 04: Quy trình phát hành th quc t
Ph lc 05: Hình nh 9 sn phm th quc t ca Agirbank hin nay
DANH MC CÁC T VIT TT
ACB
Ngân hàng thng mai c phn Á Châu
AGRIBANK
Ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam
ATM
Máy rút tin t đng (Automatic Teller Machine)
BANKNETVN
Công ty c phn chuyn mch tài chính Quc gia Vit Nam
BIDV
Ngân hàng thng mi c phn u t và Phát trin Vit Nam
CMS
H thng qun lý th
DONGABANK
Ngân hàng thng mi c phn ông Á
DSTT
Doanh s thanh toán
VCNT
n v chp nhn th
EDC
Thit b đc th đin t
EMV
Ba t chc th là Europay, MasterCard và Visa
EXIMBANK
Ngân hàng thng mi c phn Xut Nhp Khu Vit Nam
IPCAS
H thng thanh toán và k toán khách hàng
NH
Ngân hàng
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
NHPH
Ngân hàng phát hành
NHTM
Ngân hàng thng mi
NHTMCP
Ngân hàng thng mi c phn
NHTT
Ngân hàng thanh toán
PIN
S nhn din cá nhân (Personal Identify Number)
POS
Máy chp nhn thanh toán qua th (Point of Service)
SACOMBANK
Ngân hàng TMCP Sài gòn Thng tín
SMS
Dch v tin nhn (Short Message Services)
TCPHT
T chc phát hành th
TCTQT
T chc th quc t
TECHCOMBANK
Ngân hàng thng mi c phn K thng Vit Nam
TQT
Th quc t
USD
ô la M
VIETCOMBANK
Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
VIETINBANK
Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam
VN / VND
Vit Nam / Vit Nam ng
DANH MC CÁC HÌNH V, S
Trang
S đ 2.1: S đ c cu t chc Trung tâm Th Agribank 31
S đ 2.2: Quy trình phát hành th quc t 37
S đ 2.3: Quy trình thanh toán th quc t 43
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 2.1 : Kt qu hot đng kinh doanh ca Agribank 30
Bng 2.2 : Hn mc s dng th ghi n quc t Agribank Visa/MasterCard 33
Bng 2.3 : Hn mc s dng th tín dng quc t Agribank Visa/MasterCard 34
Bng 2.4 : Thi gian phát hành TQT ca mt s NHTM 36
Bng 2.5 : Biu phí phát hành TQT ca mt s NHTM 36
Bng 2.6 : S lng th phát hành ti Agribank 40
Bng 2.7 : C cu TQT ti Agribank theo t chc TQT 40
Bng 2.8 : C cu TQT ti Agribank theo loi th 41
Bng 2.9 : C cu TQT ti Agribank theo loi th 42
Bng 2.10: Biu phí phát hành TQT ca Agribank 46
Bng 2.11: Doanh s thanh toán th ti Agribank 49
Bng 2.12: C cu doanh s thanh toán TQT theo TCTQT ti Agriban 50
Bng 2.13: Tình hình thu phí thanh toán TQT ti Agribank 52
DANH MC CÁC BIU
Trang
Biu đ 2.1: Th phn TQT các NHTM 42
Biu đ 2.2:Tc đ tng s lng máy ATM/POS ca Agribank 46
Biu đ 2.3: Th phn máy ATM các NHTM 47
Biu đ 2.4: Th phn máy POS ca các NHTM 48
Biu đ 2.5: Tc đ tng doanh s thanh toán TQT theo TCTQT ti Agribank 51
Biu đ 2.6: Th phn DSTT TQT ca Agribank ti Vit Nam 51
1
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Trong xu th hi nhp kinh t quc t, Vit Nam đang thc hin m ca th
trng dch v ngân hàng theo các cam kt quc t. Do đó, đây s là mt th trng
đy tim nng nhng cng là ni s din ra cnh tranh quyt lit. Các ngân hàng
Vit Nam đang có nhiu c hi và thách thc trong lnh vc kinh doanh dch v
ngân hàng. i vi nhng thách thc đang đn gn, Ngân Hàng Nông Nghip và
Phát Trin Nông Thôn Vit Nam cùng các ngân hàng thng mi đang n lc hoàn
thin và phát trin các dch v ngân hàng hin đi bên cnh các dch v truyn
thng nhm đng vng và phát trin, bt nhp vi th gii. Trong các sn phm dch
v hin đi, Th thanh toán là mt dch v đc các ngân hàng đc bit quan tâm.
Vi u th v thi gian thanh toán, tính an toàn, hiu qu s dng và phm vi thanh
toán rng, Th thanh toán đư và đang tr thành công c thanh toán hin đi, ph
bin và có v trí quan trng trong các công c thanh toán ti các nc đang phát
trin nói chung và ti Vit Nam nói riêng.
nh hng tr thành ngân hàng hàng đu Vit Nam vi công ngh hin đi,
Agribank xác đnh đa Th tr thành sn phm c bn trong vic đa dng hoá sn
phm, dch v ngân hàng. Agribank đư trin khai dch v Th t nm 1999 nhng
ch yu mang tính th nghim. T nm 2003 đn nay, Agribank đư quan tâm đu t
phát trin dch v Th, t hoàn thin mô hình t chc đn đu t h thng công
ngh tin hc, trang thit b phc v cho hot đng kinh doanh Th v.v Kt qu đt
đc trong phát trin dch v Th là rt kh quan vi v trí dn đu v s lng th
phát hành. Tuy nhiên vi mc tiêu tr thành ngân hàng hàng đu Vit Nam v dch
v th, cn thit phi m rng, phát trin các sn phm th, trong đó sn phm th
quc t vi đc trng là sn phm mi, hin đi và khá ph bin trên th gii là
bc đt phá to th ch đng cho Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit Nam.
2
Xut phát t thc tin đó, vi t cách là mt ngi công tác trong b phn
cung cp dch v th, tôi đư chn đ tài “Gii pháp phát trin hot đng phát hành
và thanh toán th quc t ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit Nam” nhm gii quyt các vn đ nêu trên.
2. Mc đích nghiên cu
Trên c s nghiên cu lỦ lun v hot đng th nói chung, phân tích quá
trình hình thành và phát trin, Ủ ngha, vai trò ca hot đng phát hành và thanh
toán TQT, các yu t tác đng t đó phân tích, đánh giá thc trng hot đng phát
hành và thanh toán TQT đ đa ra nhng gii pháp phát trin hot đng phát hành
và thanh toán TQT ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Hot đng phát hành và thanh toán th quc t ti Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: Thc trng hot đng phát hành và thanh toán th th
quc t ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam thi gian
2010-2012.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp thng kê, phân tích, tng hp so sánh s
liu; Kt hp nghiên cu lỦ thuyt vi phân tích thc trng hot đng phát hành và
thanh toán th quc t đ đánh giá và đ xut gii pháp.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoài li m đu và kt lun, lun vn gm có 3 chng:
Chng 1: Tng quan v th quc t ti ngơn hàng thng mi
Chng 2: Thc trng phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc
t ti Ngơn hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
Chng 3: Gii pháp phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t
ti Ngơn hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
3
CHNG 1:
TNG QUAN V TH QUC T TI NGỂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v th quc t ti ngơn hàng thng mai
1.1.1. Khái nim th quc t
Th ngân hàng là mt phng tin thanh toán hin đi, vn minh trên th
gii. Th ngân hàng ra đi trên c s gii quyt nhng rc ri và ri ro phát sinh
ngày càng tng trong vic s dng tin mt. Tm th đu tiên ra đi vào nm
1914 là mt tm th bng kim loi.
S phát trin ca th tip tc vi s ra đi ca th tín dng đu tiên vào nm
1950 do Frank Mc Namara và Ralph Schneider, hai doanh nhân ngi M, đng
thành lp ra Diners Club sau mt ln đi n nhà hàng mà quên đem theo tin mt.
T khi mi xut hin, ngày càng có nhiu t chc tham gia vào lnh vc kinh
doanh này do hình thc thanh toán mi đư mang li tin ích cho khách hàng và ha
hn là mt ngành kinh doanh mi đy trin vng. Ngày nay đư có rt nhiu TCTQT
ln trên toàn cu tham gia vào th trng TQT nh:Visa, MasterCard, American
Express, JCB và Diner Club… vi phn ln các loi th lu hành trên th gii ch
yu do các t chc trên phát hành.
Có rt nhiu khái nim v th thanh toán:
Th thanh toán là mt phng tin thanh toán tin hàng hóa, dch v mà
không dùng tin mt hoc có th đc dùng đ rút tin mt ti các ngân hàng đi lỦ
hay các máy rút tin t đng ATM. Th thanh toán là mt loi th giao dch tài
chính đc phát hành bi ngân hàng, các đnh ch tài chính hay các công ty. [ng
Th Uyên Phng]
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, ra đi t
phng thc mua bán chu hàng hóa bán l và phát trin gn lin vi vic ng dng
công ngh tin hc trong lnh vc tài chính ngân hàng. Th ngân hàng là công c
thanh toán do ngân hàng phát hành th cp cho khách hàng s dng đ thanh toán
hàng hóa dch v hoc rút tin mt trong phm vi s d tin gi ca mình hoc hn
4
mc tín dng đc cp ti các đim chp nhn th.[Tài liu hi ngh tp hun
nghip v th nm 2012].
Nh vy, th ngân hàng thc cht là s cam kt ca ngân hàng đm bo
thanh toán nhng khon tin do ch th s dng bng tin ca ngân hàng cho ch
th vay hoc tin ca chính ch th gi ti ngân hàng. Vi u th v thi gian thanh
toán, tính an toàn, hiu qu trong quá trình s dng và phm vi thanh toán rng,
ngày nay, th ngân hàng đư tr thành công c thanh toán ph bin và có v trí quan
trng trong các công c thanh toán.
TQT là mt sn phm ca th NH, do vy nó mang các đc tính và tính cht
ca th NH và phát trin thêm nhng tính nng m rng. T khái nim th ngân
hàng có thêm khái nim th quc t:
Th quc t là th đc s dng đ rút tin, thanh toán, chuyn khon cho
các giao dch thanh toán trên th gii.[Trm Th Xuân Hng]
Th quc t là các loi th ghi n, th tín dng mang thng hiu ca các
TCTQT do các ngân hàng phát hành, cho phép ch th s dng trong phm vi s d
tài khon tin gi thanh toán và (hoc) hn mc thu chi/hn mc tín dng đ thc
hin rút/ng tin mt, thanh toán hàng hóa, dch v và các dch v ngân hàng khác
ti VCNT và đim ng tin mt trên phm vi toàn cu. [Tài liu hi ngh tp hun
nghip v th nm 2012]
TQT luôn đc cu to theo kích c chun quc t và phi cha đng các
yu t: Nhưn hiu thng mi ca th, tên và logo ca đn v phát hành th, s th,
tên ch th Ngoài ra th còn có th có tên công ty chu trách nhim thanh toán th
hoc thêm mt s yu t khác theo qui đnh ca TCTQT.
C th chi tit ni dung cu to th quc t, đc trình bày ti ph lc 01.
1.1.2. c đim th quc t
T khái nim nêu trên ta có th rút ra mt s đc đim ca TQT nói chung:
Th quc t là phng tin thanh toán không dùng tin mt, ra đi t phng
thc mua bán chu hàng hoá bán l và phát trin gn lin vi vic ng dng công
ngh tin hc trong lnh vc tài chính ngân hàng.
5
Th quc t là công c thanh toán do ngân hàng phát hành th cp cho khách
hàng s dng đ thanh toán hàng hoá dch v ti các đim cung ng hàng hoá dch
v có kỦ hp đng thanh toán vi ngân hàng, hoc rút tin mt ti các máy rút tin
t đng hay các ngân hàng đi lỦ trong phm vi s d tin gi ca mình hoc hn
mc tín dng đc cp.
Th quc t còn dùng đ thc hin nhiu dch v khác nh vn tin tài khon,
chuyn tin, thanh toán tin đin, nc, bo him, đin thoi…thông qua h thng
giao dch t đng hay còn gi là h thng t phc v ATM.
TQT đc coi là công c thanh toán hin đi và u vit nht . TQT là công
c chi tiêu không cn tin mt nên khách hàng có th nhà mà vn có th mua sm
hay khách hàng không cn mang theo nhiu tin mt … đc bit là khách hàng đi
công tác, du lch nc ngoài thì có th s dng TQT đ rút tin/ng tin, thanh toán
mà không cn đi tin.
Th quc t là công c thanh toán trc tuyn hiu qu nht. Vi các tin ích
ca th quc t, ch th có th thc hin các giao dch mua sm hàng hóa , đt vé
máy bay, đt phòng khách sn, thanh toán tin hàng trc tuyn k c mt s trang
web ca nc ngoài. Ch th khi s dng TQT thanh toán hàng hóa dch v s đc
hng mt s u đưi riêng dành cho ch th cng nh các chng trình khuyn mãi
tích đim.
Ch th đc ng trc mt hn mc tiêu dùng mà không phi tr tin ngay,
và ch thanh toán sau mt k hn nht đnh.
1.1.3. Phơn loi th quc t
Có rt nhiu tiêu thc đ phân loi th quc t nhng ch yu s dng 2 tiêu
thc chính là: theo t chc th quc t và theo tính cht thanh toán ca th
Theo t chc th quc t
Th quc t đc chia làm nhiu loi theo t chc th quc t nh sau:
- Th quc t Visa là sn phm th quc t do các ngân hàng hp tác vi t
chc th quc t Visa – mt trong nhng t chc th quc t ln nht th gii
6
- Th quc t Master Card là sn phm th do các ngân hàng hp tác vi t
chc th quc t Master Card phát hành- mt trong nhng t chc th quc
t ln nht trên th gii.
- Th quc t American Express là sn phm th quc t do các ngân hàng hp
tác vi Công Ty American Express phát hành.
- Th quc t Dinner Club là sn phm th quc t do các ngân hàng hp tác
vi t chc th ca M mang thng hiu Dinner Club phát hành.
- Th quc t CUP là sn phm th do các ngân hàng hp tác vi t chc th
quc t China Unionay- T chc th ln nht Trung Quc phát hành.
- Th quc t JCB là sn phm th quc t do các ngân hàng hp tác vi Công
ty tín dng quc t JCB ti Nht Bn phát hành.
Theo tính cht thanh toán ca th:
Theo tính cht thanh toán, th quc t đc chia làm ba loi là: th tín dng,
th ghi n và th tr trc.
Th tín dng (Credit Card): là loi th đc s dng ph bin nht, cho phép
ch th đc s dng mt hn mc tín dng đ thanh toán hàng hoá, dch v,
rút/ng tin mt và các dch v khác ti đn v chp nhn th, đim ng tin
mt. i vi th tín dng, ch th đc ng trc mt hn mc tiêu dùng mà
không phi tr tin ngay, ch thanh toán sau mt k hn nht đnh.
Th ghi n (Debit card): là loi th cho phép ch th s dng trong phm vi
s d tài khon tin gi thanh toán và (hoc) hn mc thu chi đ thanh toán
hàng hóa, dch v; rút/ng tin mt và các dch v khác ti đn v chp nhn
th, đim ng tin mt.
Th tr trc (prepaid card): Là loi th cho phép ch th thc hin giao
dch th trong phm vi giá tr tin đc np vào th tng ng vi s tin mà
ch th đư tr trc cho t chc phát hành th. Th tr trc bao gm: Th
tr trc xác đnh danh tính (th tr trc đnh danh) và th tr trc không
xác đnh danh tính (th tr trc vô danh).
7
1.2. Tng quan v hot đng phát hành và thanh toán th quc t
Hin nay, dch v th quc t đang rt đc các t chc, ngân hàng quan
tâm. Dch v TQT bao gm rt nhiu hot đng khác nhau, trong đó hot đng phát
hành và thanh toán TQT là hai hot đng chính.
1.2.1. Hot đng phát hành
Hot đng phát hành ca NH bao gm vic trin khai và qun lỦ toàn b quá
trình đa TQT ra th trng, s dng TQT. Mi hot đng đu liên quan cht ch
ti vic phc v nhu cu khách hàng, do đó các ngân hàng phi xây dng quy đnh
v quá trình cp phát TQT, s dng TQT, các quy đnh đi tng đc cp th, hn
mc tín dng ti đa, ti thiu, ngày đáo hn, các khon phí thanh toán, các chính
sách u đưi đi vi ch th….sao cho hp lỦ và tin dng nhm va đm bo an
toàn trong phát hành va đm bo s nhanh chóng, tin li cho khách hàng.
Trong hot đng phát hành TQT, mt yêu cu k thut nghip v không th
thiu đó là ngoài vic hng dn ch th cách bo mt thông tin tài khon, mư s cá
nhân, cách s dng th nhân viên ngân hàng còn phi t vn cho khách hàng có nhu
cu s dng TQT, các dch v TQT ca ngân hàng, đa ra cho khách hàng nhng
s la chn ti u nhm giúp cho khách hàng có đc s la chn tt nht.
Vi hot đng phát hành TQT, ngoài vic hng phí phát hành thu đc t
ch th, NHPH còn đc hng khon phí do NHTT chia s t phí thanh toán,
đc li t ngun tin gi vưng lai…. Trên c s ngun thu này, các t chc tài
chính, NHPH đa ra nhng ch đ min lưi và u đưi khác cho khách hàng nhm
thu hút khách hàng cng nh khuyn khích chi tiêu th.
1.2.2. Hot đng thanh toán
Cùng vi phát hành, hot đng thanh toán th quc t đóng vai trò quan
trng, quyt đnh đn s phát trin dch v th quc t. Hot đng thanh toán ca
ngân hàng bao gm các ni dung ch yu nh sau: Xây dng và qun lỦ h thng
thông tin VCNT; Qun lỦ hot đng ca mng li VCNT; T chc thanh toán
các giao dch s dng th cho các VCNT; Cung cp dch v khách hàng; T chc
tp hun kin thc thanh toán th cho nhân viên các VCNT; Cung cp trang thit
8
b, vt t phc v cho công tác thanh toán th; T chc thanh toán vi ngân hàng
phát hành th và các t chc th trong và ngoài nc.
Hot đng thanh toán th quc t không ch đn thun nhm mc đích thu li
nhun t các ngun phí chit khu trên tng giá tr tài sn giao dch ca khách hàng
mà còn là mong mun cung cp cho khách hàng mt dch v th quc t hoàn ho,
to c s thun li cho vic s dng th quc t.
Mi quc gia, t chc, ngân hàng s có nhng quy đnh riêng v vic phát
hành và thanh toán TQT, tuy nhiên hot đng phát hành và thanh toán TQT nói
chung phi tuân th đúng các quy tc tiêu chun ca các t chc th quc t, qui
đnh ca mi quc gia và tình hình thc t tng ngân hàng, vì vy cn tuân th
mt s điu kin c bn sau:
- Thc hin dch v TQT phi phù hp vi phm vi và mc tiêu hot đng ca
t chc đó;
- Tuân th các quy đnh v các t l bo đm an toàn trong hot đng theo quy
đnh ca pháp lut;
- Bo đm các nguyên tc qun lỦ ri ro trong hot đng ngân hàng đin t đi
vi vic thc hin dch v th quc t;
- Xây dng các quy ch, quy trình thc hin các hot đng phát hành và thanh
toán TQT;
- Tuân th các quy đnh hin hành ca NHNN v kim tra, kim soát ni b
đi vi vic thc hin dch v TQT;
b tr cho hot đng phát hành và thanh toán TQT, NH còn phi song
song phát trin các hot đng h tr nh chm sóc khách hàng, qun lỦ ri ro. ây
là nhng hot đng quan trng và cn thit đc bit trong lnh vc kinh doanh TQT.
1.2.3. Các ch th tham gia vào hot đng phát hành và thanh toán th quc t
Trong hot đng phát hành và thanh toán TQT có s tham gia ca 5 bên, đó
là: NHPH (Bank Issuer), NHTT (Acquirer), Ch th (Cardholder), n v chp
nhn th (Merchant) và TCTQT (Card Association).
9
Ngân hàng phát hành (Bank Issuer)
NHPH là ngân hàng đc NHNN cho phép thc hin hot đng phát hành
th, cp th cho ch th là cá nhân, t chc đ s dng. NHPH chu trách nhim tip
nhn h s xin cp th, x lý và phát hành th. ng thi thc hin vic thanh toán
cui cùng vi ch th. i vi TQT, NHPHT phi đc phép và tuân theo nhng
quy đnh ca TCTQT đó.
Ngân hàng thanh toán (Acquirer)
NHTT là ngân hàng chp nhn các giao dch th nh mt phng tin thanh
toán thông qua vic ký kt hp đng chp nhn th vi các đim cung ng hàng
hoá, dch v trên đa bàn, NHTT đóng vai trò là trung gian giao dch th, đc các
NHPH u quyn hoc là thành viên ca mt t chc th.
Ch th (Card holder)
Ch th là nhng cá nhân hoc ngi đc u quyn (đi vi th công ty)
đc ngân hàng cho phép s dng th đ thanh toán hàng hoá dch v hoc rút tin
mt bng th. Ch th có tên in ni trên th và s dng th theo nhng điu khon,
điu kin do NHPH quy đnh.
Ch th khi s dng th không nhng ch đc h tr t phía NHPH mà còn
nhn đc s h tr ca NHTT. Khi s hu TQT, ch th còn nhn đc các tin
ích gia tng ca các TCTQT hoc ca NHPH, tu thuc vào chính sách ca các
ngân hàng và TCTQT.
n v chp nhn th (Merchant)
VCNT là các t chc hoc cá nhân cung cp hàng hoá, dch v chp nhn
th là phng tin thanh toán theo hp đng cung cp ký kt vi NHTT. VCNT s
dng các thit b chuyên dùng (POS) đ thc hin giao dch th. VCNT bao gm
nhiu lnh vc nh nhà hàng, khách sn, siêu th, ca hàng, v.v….
T chc th quc t
TCTQT là t chc cung cp h thng thanh toán th toàn cu, gn vi mt
thng hiu th đc quyn do hip hi các t chc tín dng lp ra. TCTQT là đn v
đng đu, qun lỦ mi hot đng phát hành và thanh toán th. Nó tn ti di các
10
hình thc hip hi nh Visa và MasterCard hoc công ty đc lp nh American
Express, Dinner Club.
1.3. Phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t
Ngày nay vn minh thanh toán không dùng tin mt đang đc ph bin
rng rưi nhiu nc trên toàn th gii. Mt trong nhng sn phm đóng góp cho
nn kinh t không dùng tin mt là TQT. Làm th nào đ TQT tip cn đc vi tt
c mi tng lp trong xư hi, đây chính là vic mà các NHTM hin nay rt chú
trng và quan tâm. Và mt trong nhng vic quan trng nht đ phát trin TQT đó
là phát trin hot đng phát hành và thanh toán TQT.
1.3.1. Khái nim
Tri qua nhiu giai đon khác nhau trong nn kinh t xư hi, có nhiu khái
nim v phát trin theo tng thi k. Tuy nhiên khái nim phát trin theo trit hc
Mác – Lênin vn là nn tng cn bn:
Phát trin là khái nim dùng đ khái quát nhng vn đng theo chiu hng
tin lên t thp đn cao, t đn gin đn phc tp, t kém hoàn thin đn hoàn thin
hn. Cái mi ra đi thay th cái c, cái tin b ra đi thay th cái lc hu. [Giáo
trình trit hc Mác_Lênin, NXB Giáo Dc].
Theo t đin Oxford, phát trin là trng thành hn, tiên tin hn, mnh hn.
S phát trin là mt sn phm hay Ủ tng mi, tiên tin hn.
Da vào khái nim phát trin, phát trin hot đng phát hành và thanh toán
th quc t là phát trin c chiu rng và chiu sâu. Phát trin hot đng này có
ngha là làm cho quy trình phát hành và thanh toán TQT đc hoàn thin hn, đn
gin và d hiu hn, các mu biu liên quan xúc tích ngn gn, gia tng các tin ích
khi s dng TQT. Phát trin đây bao gm c vic gia tng s lng và cht lng
dch v TQT. Phát trin hot đng phát hành và thanh toán TQT cng đng ngha
vi vic hn ch bt ri ro cho khách hàng khi s dng TQT, to s hài lòng cho
khách hàng và tng doanh thu cho t chc phát hành và thanh toán TQT.
11
1.3.2. Vai trò phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t
TQT đc s dng trên toàn cu và góp phn thúc đy thanh toán không
dùng tin mt, đm bo an toàn cho ch th, cho VCNT và ngân hàng. ó là
nhng li ích rõ ràng nht ca TQT, tuy nhiên, t khi ra đi, dch v TQT ngày
càng có nhng bc phát trin mnh m c v phm vi và ni dung dch v th hin
vai trò quan trng trong nn kinh t.
1.3.2.1. i vi ngơn hàng
Thu hút khách hàng, góp phn qung bá thng hiu ngân hàng
Xu hng s dng TQT ngày càng tr nên ph bin to c hi cho NH tip
cn vi khách hàng d dàng hn thông qua dch v TQT. Khách hàng s dng TQT
cng là c hi cho NH thc hin bán chéo sn phm. Bên cnh đó, TQT cng góp
phn qung bá thng hiu, m rng th phn ca ngân hàng.
Tng doanh thu và li nhun cho ngân hàng
Là mt dch v hin đi, dch v TQT mang li ngun thu đáng k cho ngân
hàng. Vi xu hng đa dng dch v ngân hàng, dch v TQT là mt kênh thu hút
s quan tâm ln ca NHTM do ngun li t dch v này mang li. Doanh thu dch
v TQT đc th hin thông qua các loi phí nh phí phát hành, phí thng niên,
phí rút/ng tin mt, phí VCNT… và các khon lưi ca th tín dng. Ngoài ra,
ngân hàng còn thu hút đc ngun tin gi không k hn vi lưi sut thp. ây thc
s là ngun li đáng k cho NHTM tham gia th trng TQT.
Hin đi hoá công ngh ngân hàng
phát trin hot đng phát hành và thanh toán TQT đòi hi NHTM phi
phát trin công ngh hin đi. Do nn tng ca TQT là h thng công ngh thông tin
hin đi, tiên tin nên đây s là yêu cu nht thit các NHTM phi luôn thc hin
đu t hin đi hoá trang thit b h thng, công ngh thông tin.
a dng hoá dch v và tng kh nng cnh tranh ca ngân hàng
Không ngng m rng, gia tng dch v là xu hng tt yu ca các NHTM.
Vi vic gia nhp th trng TQT, ngân hàng s m rng dch v, đáp ng nhu cu
ca nhiu đi tng khách hàng và t đó s nâng cao kh nng cnh tranh ca
12
NHTM. Bên cnh đó, phát trin dch v TQT ngân hàng cng s phát trin thêm các
dch v đi kèm nh bo him, kinh doanh ngoi t, …
Dch v TQT có mi quan h vi các dch v ca NH, ca khách hàng do
vy nó s là kênh kt ni NH và khách hàng thêm cht ch. T đó NH s to lp uy
tín và hình nh trên th trng, nâng cao kh nng cnh tranh vi các NH khác.
Hi nhp phát trin vi h thng tài chính toàn cu
Tham gia th trng TQT toàn cu là phù hp vi tin trình hi nhp kinh t
quc t ca Vit Nam. thc hin dch v TQT đòi hi các NHTM đáp ng các
tiêu chun, chun mc quc t v h thng công ngh, tc đ x lỦ thanh toán, trình
đ giao dch, … T đó, to nn tng cho NHTM tham gia hi nhp sâu hn na vi
h thng tài chính quc t.
1.3.2.2. i vi ch th
An toàn trong thanh toán, s dng
S dng TQT trong thanh toán, ch th s tránh đc các ri ro nh khi dùng
tin mt, thun tin trong giao dch. Là ví tin đin t gn nh, an toàn khi s dng,
ch th còn tit kim đc thi gian thanh toán.
Linh hot và tin li
TQT có nhiu loi, đa dng, phong phú phù hp vi mi đi tng, t nhng
khách hàng có thu nhp thp (th chun) đn nhng khách hàng có thu nhp cao
(th vàng), khách hàng có nhu cu ng/rút tin mt, nhu cu mua sm qua mng, du
lch, gii trí. Là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt, TQT cung cp
cho khách hàng s tin li mà không mt phng tin thanh toán nào có th mang
li đc. c bit đi vi nhng ngi đi công tác, du lch nc ngoài thì s dng
TQT đ ng/rút, thanh toán bt c ni nào mà không cn phi đi tin.
Qun lý chi tiêu hiu qu
Ch th s ch đng trong chi tiêu, kim soát chi tiêu tt hn và tng hiu
qu s dng tin.
13
c hng các dch v hin đi đi kứm
Không ch đc hng lưi đi vi khon tin nhàn ri mà vn ch đng
trong chi tiêu. Ch th còn đc hng các dch v hin đi đi kèm vi dch v th
nh bo him, internet banking,….
1.3.2.3. i vi đn v chp nhn th
Tng doanh s bán hàng, thu hút khách hàng
S dng dch v thanh toán qua TQT giúp quá trình thanh toán din ra nhanh
chóng, thun li cho ch th và VCNT. T đó, VCNT tng kh nng cnh tranh,
tng doanh s bán hàng và thu hút thêm nhiu khách hàng.
Tit kim chi phí bán hàng, tng tc đ quay vòng vn, an toàn trong qun
lý
Thanh toán qua TQT nhanh chóng, giúp VCNT tit gim chi phí kim đm
tin, chi phí nhân công, … và gim ri ro do qun lỦ tin mt. Ngoài ra, vi tc đ
x lỦ giao dch cao, tin s nhanh chóng đc ghi có trong tài khon VCNT giúp
VCNT tng c hi kinh doanh, ch đng trong s dng vn.
1.3.2.4. i vi nn kinh t - xƣ hi
Nâng cao vai trò ca h thng ngân hàng, gim tin mt trong lu thông
Không nhng to điu kin cho vic thanh toán an toàn, nhanh chóng, thun
tin mà TQT còn to hiu qu và tit kim thi gian thanh toán, gim khi lng
tin mt trong lu thông, gim chi phí vn chuyn, kim đm và chi phí phát hành
tin cho nn kinh t. c bit, các quc gia khác nhau trên th gii s dng TQT
làm gia tng c hi hp tác, mi quan h gia các ngân hàng.
Tng khi lng chu chuyn thanh toán trong nn kinh t
Các giao dch TQT đu thc hin qua h thng máy móc thit b đin t và
thanh toán trc tuyn, do vy, tc đ chu chuyn và thanh toán nhanh hn nhiu so
vi các phng tin thanh toán khác nh: Tin mt, séc, u nhim chi, v.v… Do
vy, đư nâng cao hot đng lu thông tin t, vòng quay tin, kim soát khi lng
giao dch thanh toán ca dân c và nn kinh t.
14
Thc hin chính sách qun lý v mô nn kinh t ca nhà nc
Thanh toán qua TQT to điu kin cho ngân hàng có th kim soát ngun
tin lu thông, hn ch tin mt trên th trng, t đó to tính minh bch trong nn
kinh t. ng thi, thông qua vic kim soát ngun tin lu thông giúp tng vai trò
ca ngân hàng, thc hin chính sách qun lỦ v mô ca nhà nc.
áp ng và thúc đy hi nhp kinh t quc t
Tham gia th trng TQT, các ngân hàng nói riêng và h thng thanh toán
nói chung phi đm bo tuân th các quy đnh ca quc t, đây s là tin đ cho h
thng ngân hàng xây dng các chun mc thanh toán đáp ng nhu cu hi nhp.
Hn th, chp nhn thanh toán TQT to điu kin cho cá nhân và doanh nghip thc
hin giao dch nhanh chóng, thun tin trong kinh doanh và du lch.
1.3.3. Các yu t tác đng đn s phát trin hot đng phát hành và thanh
toán th quc t
Hin nay, TQT đang đc coi là mt công c thanh toán hin đi và u vit
nht. Do đó, làm th nào đ dch v TQT tip cn sâu và rng hn na đn nhu cu
ca khách hàng là vic làm rt cn thit. làm đc điu đó nht thit phi đy
mnh phát trin hot đng phát hành và thanh toán th quc t. Tuy nhiên, do phm
vi s dng và thanh toán ca TQT rng nên có rt nhiu yu t tác đng, trong đó
có c yu t ch quan cng nh khách quan.
1.3.3.1. Các yu t khách quan
Yu t kinh t
ây là yu t nh hng mnh đn nhu cu và cách thc s dng th quc t
ca khách hàng. Nhng thay đi ca yu t kinh t to ra nhng c hi và thách
thc đi vi ngân hàng trong vic phát trin dch v TQT. Mt s ch tiêu ch yu
thuc yu t kinh t nh hng ti phát trin dch v TQT gm:
Tc đ tng trng và phát trin ca nn kinh t: Nu nn kinh t tng
trng cao s góp phn làm cho quy mô kinh t ln lên, kích thích mi lnh
vc kinh t phát trin trong đó có lnh vc TQT.