B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
PHÙNG TÍN TRUNG
NHăHNG CA GN KT T CHC VÀ GN KT NGH NGHIPăN
ụăNH LI T CHC CA GINGăVIểNăTRNGăI HCăTRểNăA
BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH.
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh ậ Nmă2013
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
PHÙNG TÍN TRUNG
NHăHNG CA GN KT T CHC VÀ GN KT NGH NGHIPăN
ụăNH LI T CHC CA GINGăVIểNăTRNGăI HCăTRểNăA
BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH.
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. T TH KIU AN
TP. H Chí Minh ậ Nmă2013
LI CAM OAN
Tôi cam đoan đ tài nghiên cu này là công trình nghiên cu do chính tôi thc hin.
Tôi hoàn toàn chu trách nhim trc công trình nghiên cu này.
H Chí Minh, ngày 09 tháng 12 nm 2013.
Phùng Tín Trung.
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc bng
Danh mc hình
Danh mc các t vit tt
Tóm tt
CHNGă1:ăTNG QUAN V NGHIÊN CU 1
1.1. Lý do chnăđ tài: 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. PhmăviăvƠăđiătng nghiên cu 3
1.4. Phngăphápănghiênăcu 3
1.5. Kt cuăđ tài Error! Bookmark not defined.
CHNGă2:ăCăS LÝ LUN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU. 5
2.1 Các khái nim liên quan 5
2.1.1 Gn kt 5
2.1.2 Gn kt vi t chc (Organizational Commitment) 5
2.1.3 Gn kt ngh nghip (Occupational Commitment) 7
2.1.4 ụ đnh li t chc 9
2.1.5. i hc 9
2.1.6 Ging viên 9
2.1.7 Mi quan h gia gn kt vi t chc và ý đnh li t chc 9
2.1.8 Mi quan h gia gn kt ngh nghip và ý đnh li t chc 10
2.2 Các nghiên cu liên quan 10
2.2.1 Nghiên cu ca Wilson (2006) 10
2.2.2 Nghiên cu ca Lazar (2005) 11
2.2.3 Nghiên cu ca Caldrola (2010) 12
2.3 Các gi thuyt và mô hình nghiên cu 15
2.3.1 Các gi thuyt nghiên cu 15
2.3.3 Mô hình nghiên cu 16
CHNGă3:ăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU 19
3.1. Qui trình nghiên cu 19
3.2. Nghiên cuăđnh tính 21
3.2.1 Thang đo các khái nim nghiên cu 22
3.3 Nghiên cuăđnhălng 26
3.3.1 Thit k mu nghiên cu 26
3.3.2 Thit k bng câu hi và quá trình thu thp d liu 26
3.3.3 Phng pháp phân tích d liu 27
CHNGă4:ăKT QU NGHIÊN CU 30
4.1 Mô t mu 30
4.1.2 Mô t mu 30
4.2 KimăđnhăvƠăđánhăgiáăthangăđo 31
4.2.1 H s tin cy Cronbach’s Alpha 31
4.3 Phân tích mô hình hi qui 43
4.3.1 Kim tra hin tng tng quan, đa cng tuyn 44
4.3.2 S phù hp ca mô hình hi qui 43
4.3.3 Kim đnh ý ngha ca các h s hi qui 45
4.3.4 Kim đnh gi thuyt 45
CHNGă5:ăKT LUN VÀ KIN NGH 49
5.1 Tóm tt kt qu vƠăỦăngha 49
5.1.1 Tóm tt kt qu 49
5.1.2 ụ ngha 50
5.2 Mt s kin ngh đi viăcácătrngăđi hc 50
5.2.1 Nhóm kin ngh tng cng s gn kt cm xúc và chun mc đi vi t
chc 50
5.2.2 Nhóm kin ngh tng cng gn kt cm xúc đi vi ngh nghip 60
5.3 Hn ch caăđ tƠiăvƠăhng nghiên cu tip theo 59
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC BNG
Bng 2.1: Bng tóm tt các nghiên cu liên quan. 14
Bng 3.1: Các bc thc hin trong quá trình nghiên cu. 19
Bng 3.2. Thang đo gn kt cm xúc vi t chc 22
Bng 3.3. Thang đo chun mc vi t chc 23
Bng 3.4. Thang đo gn kt tip tc vi t chc 23
Bng 3.5. Thang đo gn kt cm xúc vi ngh nghip 24
Bng 3.6. Thang đo gn kt chun mc vi ngh nghip 24
Bng 3.7. Thang đo gn kt tip tc vi ngh nghip 25
Bng 3.8. Thang đo ý đnh li t chc 25
Bng 4.1: Mô t mu 30
Bng 4.2: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin gn kt cm xúc vi t chc. 31
Bng 4.3: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin gn kt chun mc vi t chc. 32
Bng 4.4: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin gn kt tip tc vi t chc. 33
Bng 4.5: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin gn kt cm xúc vi ngh nghip 33
Bng 4.6: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin gn kt chun mc ngh nghip 34
Bng 4.7: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin gn kt tip tc vi ngh nghip 35
Bng 4.8: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin ý đnh li t chc 35
Bng 4.9: Phân tích Cronbach’s Alpha ca bin ý đnh li t chc sau khi loi bin
YDOL32 36
Bng 4.10: Kt qu phân tích EFA thang đo gn kt t chc, gn kt ngh nghip 37
Bng 4.11: Phân tích li EFA cho thang đo gn kt t chc và gn kt ngh nghip . 39
Bng 4.12: Phân tích EFA cho thang đo ý đnh li t chc 41
Bng 4.13: Bng tng quan gia các bin đc lp và bin ph thuc 43
Bng 4.14: Bng tóm tt mô hình 44
Bng 4.15: Bng ANOVA 44
Bng 4.16: Bng trng s hi qui 45
Bng 4.17: Bng tóm tt kim đnh, gi thuyt nghiên cu 47
DANH MC HÌNH
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu ca Lazar (2005) 12
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu ca Nancy T. Caldrola (2010) 13
Hình 2.3: Mô hình nghiên cu đ xut. 17
Hình 3.1: Qui trình nghiên cu 20
Hình 4.1: Mô hình nghiên cu điu chnh 42
DANH MC CÁC T VIT TT
TP. HCM: Thành ph H Chí Minh
CXTC: Cm xúc t chc
CMTC: Chun mc t chc
TTTC: Tip tc t chc
CXNN: Cm xúc ngh nghip
CMNN: Chun mc ngh nghip
TTNN: Tip tc ngh nghip
YDOL: ụ đnh li
GKTCCMTC: Gn kt tình cm chun mc t chc
GKTTTC: Gn kt tip tc t chc
GKCXNN: Gn kt cm xúc ngh nghip
GKCMNN: Gn kt chun mc ngh nghip
GKTTNN: Gn kt tip tc ngh nghip
YDOLTC: ụ đnh li t chc
TÓM TT
tài “nh hng ca gn kt t chc và gn kt ngh nghip đn ý đnh
li t chc ca ging viên trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh” s
dng phng pháp nghiên cu đnh lng đ kim đnh các yu t thuc gn kt t
chc và gn kt ngh nghip đn ý đnh li t chc ca ging viên các trng đi
hc ti thành ph H Chí Minh. S liu đc s dng phân tích trong đ tài này là s
liu s cp đc thu thp bng cách gi bng câu hi kho sát trc tip hoc qua mng
internet cho các ging viên đang ging dy ti các trng đi hc trên đa bàn thành
ph H Chí Minh.
T các nghiên cu trc đó v gn kt, gn kt t chc, gn kt ngh nghip
và ý đnh li t chc , tác gi đã đ xut mô hình nghiên cu cho đ tài bao gm ba
yu t thuc gn kt vi t chc và gn kt vi ngh nghip là: gn kt cm xúc, gn
kt chun mc, gn kt tip tc tác đng cùng chiu đn ý đnh li t chc ca ging
viên. T mô hình nghiên cu, tác gi đã s dng các thang đo có sn và hiu chnh li
cho phù hp vi tình hình nghiên cu, các thang đo này đc đo lng bng thang đo
Likert nm mc đ đ đo lng các yu t. Thang đo đc kim đnh đ tin cy bng
h s Cronbach’s Alpha; sau đó, tác gi tin hành phân tích nhân t EFA đ đánh giá
giá tr thang đo. T kt qu phân tích này, tác gi đã hiu chnh li thang đo các yu t
trong mô hình nghiên cu nh sau: gn kt tình cm chun mc vi t chc, gn kt
tip tc vi t chc, gn kt cm xúc vi ngh nghip, gn kt chun mc vi ngh
nghip, gn kt tip tc vi ngh nghip tác đng cùng chiu đn ý đnh lai t chc
ca ging viên. Kt qu phân tích hi qui cho thy gn kt tình cm chun mc vi t
chc và gn kt cm xúc ngh nghip có tác đng cùng chiu đn ý đnh li t chc
ca ging viên. Cui cùng, tác gi đã kin ngh mt s gii pháp cho các trng đi
hc trong vic gi chân ging viên cng nh nhng hng nghiên cu tip theo cho đ
tài này.
1
CHNGă1:ăTNG QUAN V NGHIÊN CU
1.1. Lý do chn đ tài:
Ngun nhân lc là tài sn quí giá trong mt t chc. Ngun nhân lc khác vi
các ngun lc khác ca doanh nghip do chính bn cht con ngi. Nhân viên có nng
lc, trình đ, ngh nghip khác nhau s có t duy, suy ngh, hành vi khác nhau. Hành
vi ca nhng con ngi trong t chc cng chu tác đng bi môi trng xung quanh
nh t chc, cng đng, gia đình, …Chính vì vy, nghiên cu v nhng hành vi, xu
hng hành đng ca nhng nhân viên trong t chc là mt vic làm rt cn thit đ
có nhng chính sách đi ng vi nhng vn đ qun tr ngun nhân lc c th.
Trong xu th hi nhp toàn cu và tình trng nn kinh t có nhiu bin đng
không ngng đã làm thay đi và phát sinh nhng yu t tác đng hành vi, xu hng
ngun nhân lc trong t chc.
Nm 2012, Towers Watson đã thc hin kho sát v ch đ đãi ng nhân tài
và qun lý nhân tài ti 1.605 công ty trên toàn th gii (trong đó có 750 công ty thuc
Châu Á - Thái Bình Dng và 37 công ty ca Vit Nam). Qua kho sát cho thy, 39%
s ngi lao đng Châu Á có s gn kt cao vi công vic và 79% s ngi s dng
lao đng cho bit h đang phi đi mt vi vic gi chân và thu hút nhân viên có trình
đ nghip v, chuyên môn cao, trong đó có 73% đang gp khó khn v vic thu hút
nhân viên có tim nng cao.
Theo kho sát ca công ty t vn Towers Watson Vit Nam thì tc đ thay
đi nhân viên trong nm 2012 ca Vit Nam là 12,2%. Tc đ thay đi này cho thy
có mt s xáo trn nhân viên rt cao trong các t chc. ng thi, tiêu tn rt nhiu
thi gian và chi phí cho vic thu hút và gi chân nhân viên ca các t chc. c bit,
trong các trng Cao đng, i hc khi mà quy mô ging viên vn cha đáp ng quy
mô đào to.
Theo thng kê ca B Giáo dc và đào to, hin nay trên c nc có khong
420 trng đi hc, cao đng vi gn 80 ngàn ging viên đào to cho khong 2,5 triu
sinh viên. T l sinh viên trên mt ging viên luôn vt mc quy đnh nên nhu cu
tuyn dng ging viên tng và tích cc gi chân ging viên li. Tuy nhiên, s tích
2
cc này đem li hiu qu cha cao khi chính sách áp dng cho ging viên cha tht s
phù hp và thu hút đi vi h. Các chuyên gia giáo dc, các nhà qun lý các trng
đi hc đu cho rng vi mt ngun ging viên n đnh thì b máy ging dy s đc
tin hành thun li, công tác phân b ging dy s hp lý, ch đng. Khi mt trng
đi hc có nhiu ging viên ngh vic thì s mt nhiu thi gian và chi phí tuyn dng
và đào to ging viên mi; bi vì, do đc thù ngh nghip, ging viên cn mt thi
gian dài đc đào to và rút kinh nghim mi có th ging dy thun thc. Chính vì
vy, vic gi chân ging viên luôn là mt vic làm cn thit và quan trng ca các nhà
qun lý ti các trng cao đng, đi hc hin nay.
nhng nc phát trin nh M, Úc, và mt s nc Châu Âu khác… có khá
nhiu nghiên cu liên quan đn s gn kt ngh nghip, gn kt vi t chc, ngh vic
và xu hng li ca nhân viên đc công b rng rãi thông qua các tp chí v kinh
doanh, qun lý
Vit Nam đã bt đu chú ý đn tc đ thay đi nhân viên nh kho sát ca
công ty Towers Watson Vit Nam v ch đ đãi ng và qun lý nhân tài; hay nghiên
cu nào v gn kt vi t chc, ý đnh ngh vic ca nhân viên IT (Trng Ngc Hà,
2011); nghiên cu các yu t tác đng đn ý đnh li ca nhân viên trong các công ty
va và nh (Hunh Thiên Hi, 2012). Nhng cha có mt nghiên cu nào v s nh
hng gn kt vi t chc và gn kt ngh nghip đn xu hng li t chc ca
ging viên.
Tt c lý do đc trình bày trên là c s đ thc hin đ tài này.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu chính ca nghiên cu này là xác đnh s nh hng ca gn kt vi
t chc và gn kt ngh nghip đn ý đnh li t chc. Kim đnh, đánh giá s nh
hng ca gn kt vi t chc và gn kt ngh nghip đn ý đnh li t chc ca
ging viên đi hc trên đa bàn TP.HCM.
T đó, đ xut các kin ngh cho các trng đi hc trong vic gi chân nhân
viên. C th, nghiên cu này s tr li các câu hi sau:
3
1. Gia gn kt vi t chc và ý đnh li t chc ca ging viên có quan
h vi nhau nh th nào?
2. Gia gn kt ngh nghip và ý đnh li t chc ca ging viên có quan
h vi nhau nh th nào?
1.3. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là ý đnh li t chc ca ging viên.
i tng kho sát là nhng ging viên c hu đi hc trên đa bàn thành ph
H Chí Minh.
1.4. Phngăphápănghiênăcu
S dng phng pháp đnh tính đ xem xét, h thng hóa và tóm tt nhng kt
qu nghiên cu có liên quan đn đ tài đã đc tin hành trên th gii và Vit Nam;
xây dng thang đo nhm kho sát thu thp d liu ca nhng ging viên đang ging
dy ti các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
S dng phng pháp nghiên cu đnh lng: thông qua vic s dng phn
mm SPSS 20.0, tác gi đánh giá đ tin cy và giá tr ca thang đo, phân tích hi qui
và kim đnh các gi thuyt nghiên cu.
Thông tin thu thp:
Thu thp nhng thông tin th cp nh: khái nim gn kt vi t chc, gn kt
ngh nghip, ý đnh li t chc, … trên các bài báo và tp chí khoa hc uy tín nh
Emeral, Proquest; các lun vn cao hc, sách nghiên cu v hành vi t chc, qun tr
ngun nhân lc.
Thu thp thông tin s cp nh xác đnh thang đo đo lng các khái nim gn
kt vi t chc, gn kt ngh nghip, ý đnh li t chc, …; s nh hng ca gn
kt vi t chc, gn kt ngh nhip đn ý đnh li t chc thông qua tho lun nhóm
và kho sát các ging viên cao đng, đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
1.5. Kt cu ca nghiên cu
Kt cu đ tài bao gm 5 chng:
4
Chng 1: Tng quan v nghiên cu. Chng này trình bày c s hình thành
đ tài nghiên cu; mc tiêu nghiên cu; phng pháp nghiên cu .
Chng 2: C s lý lun và mô hình nghiên cu. Chng này s trình bày lý
thuyt v gn kt, ý đnh li t chc ca nhân viên. T đó, tác gi đt các gi thuyt
và mô hình nghiên cu.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu. Chng này s trình bày các phng
pháp nghiên cu đc s dng đ đánh giá, hiu chnh thang đo các khái nim nghiên
cu và kim đnh các gi thuyt đã đt ra.
Chng 4: Kt qu nghiên cu. Chng này tác gi s da trên nhng s liu
phân tích đc đ phân tích, tho lun, kim đnh các gi thuyt
Chng 5: Kt lun và kin ngh. Chng này tác gi da trên kt qu phân
tích t chng 4 đ đa ra các kin ngh. Trong chng này cng trình bày hn ch
ca đ tài và hng nghiên cu tip theo.
5
CHNGă2:ăCăS LÝ LUN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU.
Ni dung chng 2 s trình bày các lý thuyt v gn kt vi t chc, gn kt
công vic, các yu t v hành vi t chc, qun tr ngun nhân lc liên quan đn gn
kt t chc, gn kt ngh nghip và ý đnh li t chc ca nhân viên. Chng này
gm các phn nh sau: (1) các khái nim liên quan (2) các nghiên cu liên quan (3)
đ xut mô hình nghiên cu.
2.1. Cácăkháiănim liên quan
2.1.1. Gnăkt
Theo Gibson và ctg (2012) thì gn kt là mt mt cm giác ca s đng nht
hóa, lòng trung thành, và s liên quan đc th hin bi mt nhân viên đi vi t
chc, hoc đn v ca t chc.
Theo Becker (Becker, 1960: trích theo Lazar, 2004) thì gn kt là s gii thích
s ràng buc trong hành vi phù hp, mt ngi s gn kt và li vi mt công ty bi
vì nhng chi phí đánh đi khi h ra đi.
Theo Mowday (Mowday & ctg, 1979: trích theo Lazar, 2004) đã đ cp đn
gn kt nh là mt bin có nh hng đn quyt đnh li hoc ri khi t chc.
Gn kt phn ánh mc đ liên quan ca mt cá nhân vi bt c vic gì mà cá
nhân đó thc hin (Kreitner & Kinicki, 2004).
2.1.2. Gnăktăviătăchc (Organisational Commitment)
Gn kt vi t chc phn ánh mc đ đng nht ca mt cá nhân vi t chc
và gn kt vi nhng mc tiêu ca t chc (Kreitner & Kinicki, 2004).
Theo Lazar (2005): Gn kt vi t chc mô t mi quan h gia nhân viên vi
t chc và có nh hng đn quyt đnh tip tc hay không tip tc là thành viên ca
t chc. Gn kt vi t chc phi làm tng đ gn bó ca nhân viên vi t chc.
Shields (2009) thì cho rng gn kt vi t chc phi làm tng đ gn bó ca
nhân viên vi t chc. S gn bó này có th là gn bó có ý thc, hay gn bó tim thc,
(không ý thc) mà có tình cm sâu sc, hoc kt hp c hai. Trong gn kt t chc nói
6
chung bao gm mt hoc nhiu điu sau đây: mt cm giác v s cùng chí hng, giá
tr vi t chc, mt cm giác thuc v t chc; mt khuynh hng li vi t chc.
Theo Gibson và ctg (2012) thì gn kt vi mt t chc bao gm ba yu t: (1)
cm giác đng nht hóa vi mc tiêu ca t chc, (2) cm thy có liên quan trong
nhng nhim v ca t chc, và (3) mt cm giác trung thành vi t chc.
Theo Trn Th Kim Dung (2006): Mowday & ctg cho rng ý thc gn kt vi
t chc đc xác đnh là sc mnh ca s đng nht ca cá nhân đi vi t chc và s
tham gia tích cc trong t chc. Theo đnh ngha này, ý thc gn kt đi vi t chc
bao gm ba thành phn: (1) S đng nht “Có nim tin mnh m và chp nhn mc
tiêu cùng các giá tr trong t chc” (2) C gng “T nguyn c gng vì t chc” (3)
Trung thành “ụ đnh hoc mong mun mnh m s li t chc”.
Trong khi đó, Meyer và Allen (Meyer & Allen, 1990) s dng ba yu t:
(1)gn kt cm xúc (affective commitment), (2)gn kt chun mc (normative
commiment) và (3)gn kt do bt buc (continuance commitment) đ mô t bn cht
nhiu mt ca gn kt vi t chc. Trong đó:
Gn kt cm xúc (affective commitment) đc nhn dng bi cm xúc ca
ngi lao đng và s tham gia ca ngi lao đng trong t chc, h mun gn kt vi
t chc vì tình cm t nguyn.
Gn kt chun mc (normative commitment) phn ánh mt ngha v tip tc
làm vic vi t chc, nhân viên gn kt chun mc vi t chc vì h cm thy h nên
gn kt vi t chc.
Gn kt do bt buc (continuance commitment) đ cp đn nhn thc v giá
tr đánh đi khi ri khi t chc, nhân viên gn kt bt buc vi t chc vì h cm
thy h cn phi gn kt vi t chc.
Shields (2009) đã đ cp đn các khái nim gn kt cm xúc, gn kt chun
mc, gn kt bt buc vi t chc nh sau:
Gn kt cm xúc liên quan đn tình cm gn bó ca nhân viên, s tham gia
vào các t chc vì h mong mun nh th, bi vì h có tình cm vi t chc, và vì h
7
t ý thc rng giá tr bn thân đc gn bó cht ch vi s tham gia ca h trong t
chc . ây là s gn kt “t trái tim”.
Gn kt bt buc, ngc li, đây là s gn kt đc hình thành t lý trí ch
không t tình cm. Nhng ngi cm thy ch gn kt tip tc s li vi t chc là
bi vì, bây gi, h nhn thy rng các chi phí liên quan đ ri khi t chc ln hn li
ích k vng mà h mà h nhn đc khi ri khi t chc. Nhân viên gn kt vi t
chc da trên cam kt tip tc li vi t chc ch vì h cm thy rng h cn phi
li, ít nht là trong mt thi đim này.
Gn kt chun mc phn ánh mt cm giác ngha v phi li vi t chc.
Nhân viên cam kt vi bn quy phm cao cm thy rng h nên li vi t chc, mc
dù h có th có ít hoc không có tình cm gn bó vi nó. ó là cm nhn mt ngha v
đo đc đ li, ít nht là trong thi đim đó.
iu quan trng cn lu ý là ba loi gn kt này không loi tr ln nhau.
Trong thc t, gn kt tng th ca mt nhân viên vi t chc tt nht có th đc coi
là bao gm các cp đ ca tt c ba thành phn gn kt trên.
Trong nghiên cu này, quan đim ca Meyer và Allen v gn kt t chc đc
la chn làm c s nghiên cu.
2.1.3. Gn kt ngh nghip (Occupational Commitment)
Theo Blau (Blau,1985: trích theo Cortelyou-Ward, 2008) xác đnh gn kt
ngh nghip là "thái đ ca mt ngi đi vi chuyên môn hoc ngh nghip ca
ngi đó” (trang 278).
Theo Lee & ctg (Lee & ctg,2000: trích theo Wilson, 2006) thì gn kt ngh
nghip đc đnh ngha nh là mt dng liên kt tâm lý gia mt ngi và ngh
nghip ca ngi đó da trên nhng phn ng cm xúc ca ngi đó vi ngh nghip
ca h.
Caldarola (2010) đã đnh ngha gn kt ngh nghip đc mô t nh là nim
tin và s chp nhn giá tr ca mt ngi trong mt ngh nghip đc la chn, hoc
là s sn sàng đ duy trì công vic trong ngh nghip đã chn la.
8
Theo Cretin (2006: trích theo Caldarola, 2010) thì gn kt vi t chc bao
gm ba yu t cu thành là (1)mc đích ngh nghip; (2)nim tin vào các giá tr ngh
nghip; (3)n lc tn ti vi ngh nghip đã la chn. Trong khi đó, Nogueras (2006)
cho rng gn kt ngh nghip s thc hin các gi đnh sau: (1)mt ngh nghip th
hin mc đích trong cuc sng; (2)giáo dc làm tng gn kt ngh nghip; (3)thay đi
t chc làm tng gn kt ngh nghip; và (4)gn kt ngh nghip là nguyên nhân cho
s gi chân vi ngh nghip.
Meyer và Allen (Meyer & Allen, 1990: trích theo Lazar, 2005) s dng ba yu
t: (1)gn kt cm xúc (affective commitment), (2)gn kt chun mc (normative
commitment) và (3)gn kt bt buc (continuance commitment) đ mô t bn cht
nhiu mt ca gn kt ngh nghip.
Theo Caldarola (2010): Ging nh gn kt vi t chc, gn kt ngh nghip
thì đa bin, vi 3 nhân t: gn kt cm xúc, gn kt chun mc và gn kt bt buc.
Trong đó:
Gn kt cm xúc liên quan đn không ch cách mà ngi ta hài lòng trong khi
làm vic mà còn là s cng hin cho t chc và nhng hot đng gn vi ngh nghip.
Nhân viên gn kt cm xúc vi ngh nghip vì h mun gn bó t nguyn vi ngh
nghip đó.
Gn kt chun mc vi ngh nghip đc biu l mt cách tng t vi gn
kt cm xúc vi ngh nghip; nhng cá nhân tin rng h nên đóng vai trò quan trng
trong ngh nghip ca h và th hin trách nhim và ngha v ca h vi ngh nghip.
H gn kt chun mc vi ngh nghip vì h cm thy rng h nên gn kt vi ngh
nghip đó.
Gn kt bt buc vi ngh nghip thì liên quan đn s đu t ca mt ngi
đi vi ngh nghip ca anh ta; gn kt bt buc thì cng liên quan đn chi phí cao khi
ri khi nhng ngh nghip hoc công vic chuyên môn. Blau, Daymont, đ xut
rng nhng chng ch chuyên môn có th giúp gim khuynh hng ri b ngh nghip
bi vì nhng chng ch hc thut làm tng gn kt tiêu chun và gn kt bt buc.
Chng ch là mt dng ca đu t ngh nghip ca mt ngi; đó là yu t mà có th
thúc ép mt cá nhân tip tc ngh nghip bi vì s dng li có ngha là kt qu ca s
9
mt mát mt chui các li ích. H gn kt do bt buc vi ngh nghip vì h cm thy
h cn phi gn kt vi ngh nghip đó.
2.1.4. ụăđnhăăliătăchc
Theo Fishbein & Ajezen (Fishbein & Ajezen ,1975: trích theo Hunh Thiên
Hi, 2011): Cách d báo tt nht ca mt hành vi cá nhân s là mt thang đo ý đnh đ
biu đt hành vi đó.
Mt ý đnh là mt nhn thc ca mt cá nhân th hin vic sn sàng đ thc
hin mt hành đng, và s đc quyt đnh da vào các hành đng trc đó (Ajen,
1991: trích theo Trng Ngc Hà, 2011).
Theo Dianne M. Marshburn (2005): ụ đnh li t chc đc đnh ngha là k
hoch li vi ngi s dng lao đng ca mt ngi.
2.1.5.ăi hc
Theo khon 8 điu 4 lut giáo dc đi hc: i hc là c s giáo dc đi hc
bao gm t hp các trng cao đng, trng đi hc, vin nghiên cu khoa hc thành
viên thuc các lnh vc chuyên môn khác nhau, t chc theo hai cp, đ đào to các
trình đ ca giáo dc đi hc.
2.1.6. Ging viên
Theo khon 1 điu 54 lut giáo dc đi hc và đim e khon 1 điu 77 ca lut
giáo dc thì ging viên trong c s giáo dc đi hc là ngi có nhân thân rõ ràng; có
phm cht, đo đc tt; có sc khe theo yêu cu ngh nghip. Ging viên phi có
bng tt nghip đi hc tr lên và có chng ch bi dng nghip v s phm đi vi
ging viên ging dy cao đng, đi hc; có bng thc s tr lên đi vi ging viên
ging dy chuyên đ, hng dn lun vn thc s; có bng tin s đi vi ging viên
ging dy chuyên đ, hng dn lun án tin s.
2.1.7. Miăquanăhăgiaăgnăktăviătăchc vƠăỦăđnhăăliătăchc
Nhng nhà nghiên cu đã khám phá ra s tng quan gia gn kt vi t chc
và ý đnh li/ngh vic ca nhân viên (Thatcher & ctg, 2003: trích theo Lazar, 2005).
Steers & Mowday (Steers & Mowday, 1981: trích theo Caldarola, 2010) đã ch ra nh
10
hng ca gn kt vi t chc đn mong mun và ý đnh li/ngh vic ca nhân
viên.
Irviing & ctg (Irviing & ctg, 1997: trích theo Trng Ngc Hà: 2011) đã khám
phá ra nhân viên gn bó vi t chc s có ý đnh li t chc, trong đó ngi gn bó
do không có c hi thay đi do chi phí t b cao s càng có ý đnh li t chc.
Trong nghiên cu ca Hunh Thiên Hi (2012), đã ch ra phong cách lãnh
đo, lng thng, vn hóa công ty có tng quan dng đn gn kt vi t chc.
Trong đó, nhân viên càng cam kt vi t chc thì ý đnh li vi t chc ca h càng
cao.
Trong nghiên cu ca Lazar (2005) đã ch ra nhân viên gn kt vi t chc
cao thì ý đnh ri khi t chc thp. Trong đó, nhân viên có ý đnh li t chc cao
khi gn kt cm xúc và gn kt chn mc ca h vi t chc cao.
2.1.8. Miăquanăhăgiaăgnăkt nghănghipăvƠăỦăđnhăăliătăchc
Theo Meyer, Allen và Smith (1993) thì gn kt ngh nghip có tác đng mnh
vào ý đnh li t chc. Thêm vào đó, Caldarola (2010) đã ch ra s nh hng trc
tip ca gn kt ngh nghip vi ý đnh li t chc.
Blau (Blau, 1985: trích theo Cortelyou-Ward, 2008) đã xác nhn s nh hng
rõ ràng ca gn kt ngh nghip đn ý đnh ri khi t chc trong mi quan h gia
gn kt ngh nghip, gn kt t chc vi ý đnh ri khi t chc. Theo đó, gn kt
ngh nghip mc đ cao thì nhân viên ít có ý đnh ri khi t chc ca h.
2.2. Cácănghiênăcuăliênăquan
2.2.1. NghiênăcuăcaăWilson (2006)
Theo nghiên cu ca Wilson (2006) đã nghiên cu nh hng ca s gn kt
(commitment), kh nng làm vic đc lp (Lone Wolf), s liên quan trong công vic
(job ivolvement) và s thc hin công vic (performance) đn ý đnh li/ngh vic
ca nhân viên (intent to stay).
Trong đó, s gn kt t chc đc đo lng bi thang đo ca Mowday
(1979); s gn kt ngh nghip đc đo lng bi thang đo ca Blau (1985); kh nng
11
làm vic đc lp đc đo lng bi thang đo ca Dixon & ctg (2003); s liên quan
trong công vic đc đo lng bi thang đo ca Kanungo’s (1982); ý đnh li t
chc đc đo lng bi thang đo ca Bluedoru’s (1982). Nghiên cu này đc thc
hin trên mt mu bao gm 206 nhân viên kinh doanh.
Kt qu nghiên cu khng đnh gn kt t chc và gn kt ngh nghip có
tng quan dng vi ý đnh li t chc; và ch ra rng mt cá nhân có s gn kt
cao vi t chc s có nhiu kh nng li vi t chc đó.
2.2.2. Nghiên cu ca Lazar (2005)
Trong nghiên cu ca Lazar (2005) đã nghiên cu kim đnh mô hình s nh
hng ca gn kt t chc (organisational commitment) và gn kt ngh nghip
(occupational commitment) đn ý đnh li/ngh vic (turnover intention). Trong
nghiên cu này, tác gi đã s dng thang đo ca Meyer, Allen & Smith’s (1993) đ đo
lng s gn kt t chc và s gn kt ngh nghip; đng thi tác gi đã đo lng ý
đnh nhân viên theo thang đo ca Cammann & ctg (1979). Trong đó, c gn kt t
chc và gn kt ngh nghip đu đc đo lng bng ba yu t là: gn kt cm xúc,
gn kt chun mc và gn kt bt buc. Các yu t này đc gi đnh đu có s tng
tác và cùng nh hng đn ý đnh li t chc ca nhân viên. Nghiên cu này đc
thc hin kho sát trên 145 nhân viên làm vic trong lnh vc chm sóc sc khe
Hoa K. C th, t nhng gi thuyt nh trên, tác gi đ xut mô hình nghiên cu nh
sau:
12
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu ca Lazar (2005).
Ngun: Lazar (2005).
Kt qu ca nghiên cu này cho thy s gn kt vi t chc có tác đng rt
mnh đn ý đnh ri khi t chc ca nhân viên. Trong đó, gn kt cm xúc vi t
chc là bin có tác đng mnh nht. Gn kt chun mc cng có s tng quan mnh
đn ý đnh li/ngh vic ca nhân viên làm vic trong các lnh vc liên quan đn
chm sóc sc khe. Trong khi đó, tác gi cha tìm thy s tác đng có ý ngha thng
kê gia gn kt ngh nghip và ý đnh li/ngh vic.
2.2.3. Nghiên cu ca Caldrola (2010)
Trong nghiên cu ca Caldrola (2010) đã nghiên cu s nh hng ca trc
tip; gián tip ca gn bó t chc (organisational embeddedness) và gn bó cng đng
(community embeddedness) đn ý đnh li vi t chc (intent to stay in organisation)
Gn kt t chc
(Organizational Commitment)
Gn kt ngh nghip
(Occupational Commitment)
ụăđnh li/ngh
vic
(Turnover intention)
Gn kt chun mc
(Normative Commiment)
Gn kt cm xúc
(Affective Commiment)
Gn kt bt buc
(Continuance Commiment)
Gn kt chun mc
(Normative Commiment)
Gn kt cm xúc
(Affective Commiment)
Gn kt bt buc
(Continuance Commiment)
13
thông qua hai bin trung gian là gn kt vi t chc (organisational commitment) và
gn kt ngh nghip (occupational commitment). Tác gi đã s dng thang đo ca
Mitchell, Holtom, Lee, Sablynski, và Erez (2001) đ đo lng s gn bó t chc và s
gn bó cng đng tác đng trc tip đn ý đnh li vi t chc ca nhân viên. Trong
khi đó, hai bin trung gian là gn kt vi t chc và gn kt ngh nghip đc đo
lng bi Meyer, Allen & Smith’s (1993); và bin ph thuc ý đnh li vi t chc
đc đo lng bi Good, Page, and Young (1996). Nghiên cu này đc kho sát
ngành dch v n ung và nhà hàng Hoa K vi 449 nhân viên. Tác gi đã đ xut
mô hình nh sau:
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu ca Nancy T. Caldrola (2010)
Ngun: Caldrola (2010)
Kt qu nghiên cu này cho thy gn bó t chc; gn kt ngh nghip và gn
kt t chc đu có tác đng trc tip cùng chiu đn ý đnh li t chc nhng không
tìm thy s tác đng trc tip có ý ngha ca bin gn bó cng đng đn ý đnh li
t chc ca nhân viên. Thêm vào đó, nghiên cu đã ch ra rng gn kt t chc là bin
trung gian có tác đng cùng chiu đn mi quan h gia bin gn bó t chc và bin ý
đnh li vi t chc. Tuy nhiên, gn kt ngh nghip là bin trung gian có tác đng
ụăđnh li vi t chc
(Intent to stay in Organisation)
Gn bó t chc
(Organisational embeddedness)
Gn kt t chc
(Organisational commitment)
Gn kt ngh nghip
(Occupational commitment)
Gn bó cngăđng
(Community commitment)
14
cùng chiu đn mi quan h gia bin gn bó cng đng và bin ý đnh li t chc
thì không có ý ngha thng kê trong nghiên cu này.
Bng 2.1: Bng tóm tt các nghiên cu liên quan.
Tác gi
Tên nghiên
cu
Bin nghiên cu
Kt qu nghiên cu
Wilson
Alisa
A.
(2006)
nh hng ca
gn kt và s
thc hin công
vic đn ý đnh
li/ngh vic
ca nhân viên
kinh doanh
Binăđc lp: S gn kt; kh
nng làm vic đc lp; s liên
quan trong công vic; s thc
hin công vic.
Bin ph thuc: Ý đnh
li/ngh vic t chc
Gn kt t chc; gn
kt ngh nghip có
tng quan dng vi ý
đnh li/ngh vic ca
nhân viên.
Bruce
Lazar
(2005)
Gn kt t
chc, ngh
nghip và ý
đnh li/ngh
vic ca nhân
viên.
Binăđc lp: Gn kt t chc,
gn kt ngh nghip.
Bin ph thuc: ụ đnh
li/ngh vic ca nhân viên.
Tác gi đã tìm thy s
tng quan mnh m
gia gn kt cm xúc
vi t chc vi ý đnh
li/ngh vic; gia gn
kt chun mc vi t
chc và ý đnh
li/ngh vic cng có s
tng quan vi nhau
Caldrola
(2010)
nh hng ca
gn kt t chc;
ngh nghip lên
s gn bó công
vic và ý đnh
li
Binăđc lp: Gn bó t chc,
cng đng; Gn kt t chc,
ngh nghip.
Bin ph thuc: ụ đnh li.
Tác gi tìm thy s
tng quan dng gia
gn bó t chc; gn kt
t chc, ngh nghip
Hunh
Thiên
Hi
(2012)
Các yu t nh
hng đn gn
kt t chc và ý
đnh li t
chc ca nhân
viên trong
doanh nghip
va và nh ti
TP. HCM
Bină đc lp: ào to, đnh
hng ngh nghip; lãnh đo;
môi trng làm vic; lng
thng; chính sách và vn hóa
t chc.
Bin trung gian: Gn kt t
chc
Bin ph thuc: ụ đnh li
t chc
Lãnh đo; lng
thng; chính sách &
vn hóa doanh nghip
tng quan dng vi
gn kt t chc. Trong
khi đó, gn kt t chc
tng quan dng đi
vi ý đnh li t chc.
Ngun: Tác gi tng hp t các nghiên cu trc.
15
2.3. CácăgiăthuytăvƠămôăhìnhănghiênăcu
2.3.1. Cácăgiăthuytănghiênăcu
Nh phn trên đã trình bày, nhiu nghiên cu trc đây đã khng đnh vai trò
quan trng ca gn kt vi t chc đn ý đnh nhân viên (James và cng s, 1982;
Morrow,1983; Rizzo và cng s, 1970; Thatcher & ctg, 2003: trích theo Lazar, 2005).
Theo nghiên cu ca Lazar (2005) đa ra các yu t thuc gn kt vi t chc
(Organisational Commitment) và các yu t thuc gn kt ngh nghip nh: gn kt
cm xúc (affective commitment), gn kt chun mc (normative commitment) và gn
kt do bt buc (conminuance commitment). Theo đó, các yu t này có s nh hng
đn ý đnh nhân viên.
Theo nghiên cu ca Caldarola (2010) đa ra các yu t thuc t chc và môi
trng tác đng trc tip đn ý đnh li t chc và tác đng gián tip đn ý đnh li
t chc thông qua bin trung gian là gn kt ngh nghip và gn kt công vic. Theo
đó, yu t thuc t chc và gn kt vi t chc nh hng mnh đn ý đnh li ca
t chc. Thang đo ca Meyer và ctg (1993) đã đc s dng đ đo lng gn kt t
chc trong nghiên cu này.
Nhng lý do trên cho chúng ta gi thuyt sau đây:
H
1:
Gn kt cm xúc vi t chc có mi quan h cùng chiu vi ý đnh li t
chc ca ging viên.
H
2:
Gn kt chun mc vi t chc có mi quan h cùng chiu vi ý đnh li
t chc ca ging viên.
H
3:
Gn kt bt buc vi t chc có mi quan h cùng chiu vi ý đnh li t
chc ca ging viên.
Theo nghiên cu ca Lazar (2005) gn kt ngh nghip là mt bin d đoán
quan trng trong vic tìm hiu ý đnh li hay ri khi t chc ca nhân viên. Gn kt
ngh nghip là đa bin, bao gm ba nhân t: gn kt cm xúc (affective commitment),
gn kt chun mc (normative commitment) và gn kt do bt buc (conminuance
commitment). Theo đó, nhng yu t này có s tác đng đn ý đnh nhân viên.