MỐI QUAN HỆ GIỮA FDI VÀ CÁC YẾU TỐ KINH TẾ VĨ MÔ Ở VIỆT NAM.PDF



o0o











 




- 




o0o







Chuyên ngành: Tài chính  Ngân hàng





- 



LI C
Li cu tiên tôi xin gi ti Quý th
ã tn tâm truyt kin thc viên cao
hc trong th  tôi có nn tng tri thc và các k  hoàn
c luinh t.
t tôi xin gi li tri ân sâu sc và chân thành tng
dn khoa hc là PGS. TS. Lê Th ã tn tình hng dn tôi trong sut
quá trình thc hin luày.
Do kh u kin nghiên cu còn hn ch nên luày có
nhiu
thiu sót. Kính mong các thc thông cm và góp ý.
Tôi xin chân thành c

Hc viên







L
      à công trình nghiên cu ca tôi, có s
ng dn h tr t ng dn khoa hc là PGS. TS. Lê Th Lanh. Các
ni dung nghiên cu và kt qu  tài này là trung thng
c ai công b trong bt c công trình nghiên cu khoa hc nào. Nhng s
liu trong các bng biu phc v cho vic phân tích, nhc
chính tác gi thu thp t các ngun khác nhau có ghi trong phn tài liu tham
kho.
Nu có bt kì sai sót, gian ln nào tôi xin hoàn toàn chu trách nhim
c Ht qu lua mình.
TP.H Chí Minh, ngày tháng 



Tác gi






MC LC
Trang ph bìa
L
Mc lc
Danh mc ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc bi
TÓM TT 1
I THIU 2
1.1 Lý do ch tài. 2
1.2 Mc tiêu c tài. 4
1.3 Câu hi nghiên cu. 4
 tài. 4
1.5 B c tài 5
NT QU NGHIÊN
C 7
 7
2. 7
 13
2.2 Các nghiên cu v m 14
U VÀ D LIU 28
3.1 Mô hình nghiên cu. 28
3.2 Mô t bin nghiên cu. 28
3.3 Thu thp và x lý d liu. 29

ng. 30
T QU NGHIÊN CU VÀ THO LUN 34
4.1 Kt qu kinh nghi 35
4.2.2 La ch tr. 38
ng liên kt cho mi quan h dài hn. 39
4.3 Phân tích mi quan h trong ngn hn  Mô hình ECM 43
T LUN 51
5.1 Kt lun. 51
5.2 Hn ch cng nghiên cu tip theo 55
TÀI LIU THAM KHO
Các tài liu ting Vit
Các tài liu ting Anh
PH LC




DANH MC VIT TT
CPI: Ch s giá tiêu dùng.
ECM: Mô hình hiu chnh sai s.
ELG: Gi thuyng xut khu dn dng kinh t.
EXP: Tng sn phm xut khu.
u c tic ngoài.
GDP: Tng sn phm quc ni.
GLE: Gi thuyng kinh t t khu.
GSO: Tng cc thng kê Vit Nam
n t quc t.

MPI: B k ho
OECD: T chc hp tác và phát trin kinh t.
OLS: Pt.
UNCTAD: Dii và phát trin Liên hip quc
VAR: Vector t hi qui.
u chnh sai s.
WB: Ngân hàng th gii World Bank.



DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1 Bng tóm tt các kt qu nghiên cu 
Bng 3.1 Ngun thu thp d liu nghiên cu mi quan h gi

Bng 4.1 Kt qu kinh nghi-
Bng 4.2 Kt qu kinh la ch tr t
Bng 4.3 Kt qu king liên kt.
Bng 4.4 Kt qu ng liên kn hóa.
Bng 4.5 Kt qu la ch tr t.
Bng 4.6 Kt qu kim tra Lagrange  multiplier.
Bng 4.7 Kt qu kinh quan h nhân qu Granger.

DANH MC BI
Bi 1.1 Bi dòng vn FDI vào Vit Nam (1991-2012)
Bi 4.1: Bi LGDP, LEXP, LFDI (Q1.2000-Q4.2013)
Bi 4.2: Bi GGDP, GFDI, GEXP (Q1.2000-Q4.2013)





1

TÓM TT
Mc tiêu ca bài nghiên cu là kinh mi quan h gia 


 (EXP).

bii din dòng vc
tic ngoài gii ngân i Vit Nam, bin GDP i din tng sn
phm quc ni và bin EXP i din cho tng  xut
khu quc gia. 
 . Nghiên cu s dng mô hình ng tích hp
và hiu chnh sai s  ng mi quan h trong ngn hn và dài hn gia các
bin. Trong dài hn, kt qu thc nghim cho th EXP 
u có  n tng
sn phm quc nng  t xut khn tng sn phm quc
ni thì l so vng cn tng sn phm quc ni.
 
. V mi quan h
trong ngn hn, k Granger

hai  GDP 
FDI  

.FD
 




2

1 GII THIU

1.1 .
Cùng vi s phát trin cc, hi nhp kinh t ng ni bc
ca kinh t th gii. Viêt Nam bu m ca t nh
n cuLuc ngoài ti Vii
i mi và phát trin nn kinh t Vit Nam c nhiu thành t.
Nu nhng -1990 ch ng
n nh-1995 thì t 
, trong nh-2000 t ng GDP bình
c dù vp phi cuc khng khong tài chính châu Á
1997; tip n nh-2005 nn kinh t c hi vi tc
 n 2006-2012 t 
ng GDP ch  do ng ca khng hong kinh t toàn cu.
Song song vi s hi nhp kinh t quc t, vic quc t hóa sn xut s
giúp khai thác ti th so sánh ca các quc gia và doanh nghiy
chuyn giao công ngh và các hong sáng to. Kt qu là, có mt s ng
thun rng rãi din ra trên toàn cu là chính sách nên gim hoc loi b nhng
tr ngi i vi FDI min là u này không mâu thun vi mc tiêu chính sách

hp pháp khác. C th  c ta, ti nhp và phát trin thì dòng
vc xem là mt yu t quan trng cho s phát trin
kinh t xã hi Vit Nam. Tng s vn FDI mà nn kinh t Vi
c trong sut thi gian 1988-n con s 246,339 triu USD, trong
tng s vn thc hin là 100,192 triu USD, s vn gi    n
72,287 triu USD. S liu v thc hin và gii ngân 
bing tùy theo tình hình kinh t, chính tr th gi,
chính tr, chính sách ca Vit Nam và các yu tng nhiu. Giai

3

n 1988-1990, nn kinh t Vit Nam mi m ca nên n này dòng vn
t Nam là khá nh và s liu FDI thc hi,
tuy nhiên tính t -2012 thì t ng FDI vào Vit Nam bình
 ng FDI thc hin h mc
 ng là 20,   ng con s  ng mnh m 
m m ca dòng vn FDI vào Vit Nam; t 
là nn kinh t 
Bi 1.1 Bi dòng vn FDI vào Vit Nam (1991-2012)

Ngun: GSO và UNCTAD
Trong sung trc tip hoc gián tip
 hin vai trò quan trng cng kinh t. Bên cnh ý
 ngun vng kinh t thì vic dòng vn FDI vào
Vit Nam còn mang li nhiu li ích vô hình nh chuyn giao công ngh,
  nh tranh c   p Vi   u
thc nghim trên th gii cho thy m riêng ca qu   môi
00
10.000
20.000

30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
19911993199519971999200120032005200720092011
T USD
FDI đng ký
FDI  
FDI  

4

ng kinh t  h t m ca nn kinh t u có m
quan vi dòng vn FDI, mi quc gia vm khác nhau thì kh 
thu hút dòng v khác nhau.  Vi thu hút dòng vn FDI
vào Vit Nam thì 
u r  thu hút  có phi là v mu cht
trong vic thu hút dòng vn FDI. Ngoài viu rng các
ch s kinh t  ng GDP, lm phát, t giá h
hay ch s giá tiêu dùng có mquan nào vi dòng vn FDI
hay không? Và m m gii
quyt các v trên, bài nghiên cu s kinh mi quan h 
 (GDP, EXP) n 2000-2013.
1.2 Mc tiêu c tài.
Mc tiêu nghiên cu c tài bao gm:
- Nghiên cu mi quan h gia 
Nam



 tài nghiên cu thc hin vi mong mun tr li câu hi nghiên cu sau:
 
           

 tài.
i vi bt k mt quc phát trin thì
u cn có v tin hành các hoo ra tài sn mi cho nn kinh
t. Ngun v phát trin kinh t có th ng  c hoc t
c ngoài. Ngun vng có hn v

5

c ngoài ngày càng gi vai trò quan tri vi s phát trin ca mi quc
gia. Hong vn ln cho phát trin kinh
t. FDI không ch ng kinh t, chuyn d
cu kinh t và phúc li xã hng mnh m n gia
c cnh tranh ca các doanh nghic
vic nghiên cu mi quan h ca các 
dòng vn FDI vào Vit Nam, giúp các nhà kinh t có cái nhìn tng quát v mi
quan h này, h tr cho vic ng chính sách kinh t p lý góp
phng kinh t c nhà.
ng th tài  cung cp bng chng thc nghim v ng ca
ng kinh t trong mi quan h gia FDI, tng sn phm quc
ni và xut khu. T y ng góp quan trng ca dòng vn FDI vào
ng kinh t c ta. Kt qu cho th là nguyên nhân sâu xa dn
ng kinh t, giúp u hành kinh t  tác
ng cn ng kinh t c trong mi quan h 
ng kinh t và xut khu.
1.5 B c tài

Bài nghiên cc 
 i thiu v lý do ch tài, mc tiêu nghiên cu, câu
hi nghiên cng nghiên cu, phm vi nghiên cu, ý ngha và
c tài.
     ng quan    các nghiên cu thc
nghiv mi quan h gia FDI
mô.
 u và d liu nghiên cu.
 t qu nghiên cu và tho lun kt qu nghiên
cu.

6

 ng 5: Tóm tt li kt qu nghiên cu c     
nghiên cu.


7

2 TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN
C



  c ti c ngoài ( Foreign Direct Investment- FDI) là hình
thn, nm gi quyn kim soát kinh t ca cá nhân hay công ty
c khác, ví d t l sn xu
 nm quyn qu sn xut kinh doanh
này. Có rt nhiu khái nim khác nhau trên th gi k n các
khái nim sau:

Theo t chi th gii WTO (World Trade Organization ) cho
rc tic ngoài xy ra khi m mc
ch c mt tài sn  mi
quyn qun lý tài sn qun lý là th  phân bit FDI vi các
công c tài chính khác. Trong phn lng hp, c n tài sn mà
n lý   kinh doanh. Trong nhng hp
c gi là công ty m và các tài sc gi là công ty con hay

 


 





8



liên .
Thng kê ca Vit Nam v s liu FDI thì ta có các s li
FDI thc hi gic nhn là FDI gii
ngân. là FDI theo giy phép, bao gm vn t có và vn vay ngân
hàng. Mà vn t có gm c vc ngoài và vn góp ci tác liên doanh
 c, v        c ngoài và vay
c. FDI thc hin là s vc hin theo báo cáo, trong
m c vc ngoài và vc. Còn FDI giây mi
là dòng vn thc s  c ngoài vào và th hin trên cán cân thanh toán

quc t, không bao gm s vn c    c hay ngân hàng trong
c.




 l



- 






9

 


        



            






V
Vc ch nhà mt cách toàn din trên nhi
v xã hm vi ca lun
 ch  cng sau:
- B sung cho tng vn i: Mt xã hi mun tn ti
và phát trin cn phc biu hii dng tin gi
là vKhi mt nn kinh t mun
nhiu va. Nu v, nn kinh t này s cn
có c vn t n FDI. 


- công ngh: Thu hút
FDI t c gia s giúp mt  i tip 

10

thu công
ngh và bí quyt qui b ra rt
nhiu chi phí và th n qua nhi
nhiên, vic ph bin các công ngh c tip nh
thuc rt nhic tip thu cc s ti
Vit Nam, khu vc FDI s dng công ngh c bng công ngh
tiên tic và thuc loi ph cp trong khu vc. T 
n nay, c c có 951 hng chuyn giao công ngh c
phê duyt       ng ca   FDI,
chim 63,6%. Thông qua hng chuyn giao công ngh, khu vc FDI
y chuyn giao công ngh tiên tin vào Vit Nam, nâng
c công ngh trong nhic. Xét v c chuyn giao

công ngh, công nghip ch bin, ch tt hiu qu cao nht. Theo B
Khoa hc và Công ngh, mt s c hin tt chuyn giao công
ngh n t, vin thông, tin h to, ô tô, xe máy
và dt may, giày dép, tron thông, du
qu nht. ng lan ta công ngh ca khu vc thc hin
thông qua mi liên kt sn xut gia   FDI vi DN trong
u ki  c tip cn hong
chuyn giao công ngh. Nhìn chung, khu vng lan ta gián
tip ti khu vc  sn xuc cùng ngành và 
 dch v c khác ngành. Bên ci quan
h vi  FDI,  c ng dng công ngh
sn xu  sn xut sn phm/dch v thay th và sn phm/dch
v  tránh cng thng to ra các ngành sn
xut, dch v     h tr cho ho ng ca các 
 FDI.

11

- FDI góp ph    c qun lý kinh t, qun tr 
, to thêm áp li vi vic ci thing kinh doanh:
Thc tiu bài hc, kinh nghim b ích v công tác qun
lý kinh t và DN, góp phn lýy quá trình
hoàn thin lung, công khai, minh
bch, phù hp vi thông l quc t qun lý
phù hp vi xu th hi nhp.
- Ty m rng quan h kinh t i ngoi, hi nhp quc t: Khi
thu hút FDI t c gia, không ch xí nghip có v
cc gia, mà ngay c các xí nghic có
quan h i xí nghi tham gia quá trình phân công lao
ng khu vc. Chính vì v i tham gia

mi sn xut toàn cu thun ly mnh xut khu. Hong
n phá th bao vây cm vn, m rng quan h kinh
t i ngoi, to thun l Vit Nam gia nhp ASEAN, ký Hinh
khung vi EU, Hi   i vi Hoa K, Hi nh khuyn
khích và bo h i 62 quc gia/vùng lãnh th và Hii tác
kinh t (EPA) vi Nht Bn và nhic.
- óng góp vào ngun thu ngân sách: i vi nhiu
   n, ho i vi nhi   thu do các xí
nghip có vc ngoài np là ngun thu ngân sách quan trng.
 1,8 t USD
(1994-2000) lên 14,2 t USD (2001  p ngân sách
ca khu vc FDI (không k du thô) là 3,7 t USD, chim 11,9% tng thu
ngân sách (18,7% tng thu na, tr du thô).
- To vic làm, nâng cao chng ngun nhân lc và  
cng: Vì mt trong nhng mu
ki c chi phí sn xut thp, nên xí nghip có vu c

12

ngoài s  n nhi     p ca mt b
ph   c ci thin s     
ng kinh t co các
k  nghip, mà trong nhing hp là mi m và tin b 
n thu hút FDI, s c xí nghip cung cu
này to ra mng có k c thu hút FDI. Không
ch     ng, mà c     
i làm vic bng nghip v  các xí nghip có
vc ngoài. Tính riêng cho Vit Nam, hin nay khu vc FDI
to ra trên 2 tring trc tip và khong 3- 4 tring gián
ting mn chuyn dng theo ng công

nghip hóa - hic xem là tiên phong trong vi
to ti ch         ca công nhân, k
thut viên, cán b qut b phc qun lý,
  khoa hc, công ngh  sc thay th   c ngoài.
ng trong vic nâng cao chng lao
ng thông qua hiu ng lan tng, cp nht k 
ng và bên mua hàng.
- xut khu: Ch ng v
xut kho thun li trong vic xut kh
giúp quc gia tip nhc tham gia và ci thin v trí trong
chui giá tr toàn cu. Ti Vit khu ca khu
vc FDI ch t 45,2% tng kim ngch, k c du thô. T t
khu ca khu vc này b t khu v c và dn tr 10
thành nhân t   y xut khu, chim khong 64% tng kim
ngch xut kh
cu mt hàng xut khng gim t trng sn phm khai khoáng,
mn t trng hàng ch tng tích cc ti

13

vic m rng th ng xut khu nht là sang Hoa Ki
 u xut kh tr thành th ng xut khu ln
nht ca Vit Nam. Ngoài ra, FDI còn góp phn nh th ng trong
c, hn ch nhp siêu thông qua vic cung cp cho th ng na
các sn phm chng cao do doanh nghic sn xut
thay vì phi nhp kh

 (GDP)
 



 
 hàng hoá và  
 







u (EXP)


. 

14

gia 










2.2 .

Dòng chy FDI ti bt k qu ng bi hong
kinh t 
Dòng chy FDI và GDP có ng ln nhauc có GDP bình quân
ng lc chính thu hút dòng vn FDI (Schneider, 1985). Logic
ca nhng nghiên cu này là FDI tp trung vào xut khu giá r t c
     c phát trin t   ng tiêu c  
ng tn.
Trên th gii có khá nhiu nghiên cu v các  kinh t và FDI.
Các nghiên cng chia các nhóm yu t u t y (push
factor) và yu t kéo (pull factor). Yu t y là các yu t c
m, m ln mnh cng h h tng kinh t,
chính tr, lu y, yu t kéo phn ánh m thu hút
ngun vn FDI cc kém phát tring là nhc tip nhn
  ca chính ph c,

15

m t u t này gi chung là các yu t 
góp. Kt qu mt s nghiên c
 Sebastian Edwards (1992) 


- 





                



 Borensztein  (1998) 
         
- 
khác nhau trong  
 Borensztein,  
 . y, ngun nhân lc ln
c gi nh i t ng  cho FDI.
 Bengoa và Sanchez-Robles (2003) u v t do kinh
tng kinh t. Tác gi s dng d liu bng trên 80
châu M n 1979-u là hi qui
d li ng c ng ng nghiên cu.
Nghiên cu cho thy rng kinh t
c ch nhà cn phi có ngun nhân lc, nh kinh t và th ng t do

16

 c li ích t dòng vn FDI dài hn. Bên c
cho thy t do kinh t ng kinh t gián tip qua FDI.
 Chen Kun Ming, Rau Hsiu Hua và Lin Chia Thanh (2005) 
 
trong giai
-

, 

 ,
,
                





 Thai Tri Do (2005) nghiên cu v ng cc tip
c ngoài và m ca kinh t lên nn kinh t Vit Nam, tác gi s dng mô hình
u chnh riêng phn (Partial Adjustment Model- PAM) phân tích d liu chui
thi gian nghiên cu ca Vit Nam t - 2004. Nghiên cu cho thy
không ch trong ngn hn mà trong dài hn tng sn phm
quc ni Vit Nam. Tuy nhiên nghiên cy m 
co giãn) cn FDI là rt nh  tr li mt thi gian
rt lâu mi thc ng cng thi nghiên cu cho
thy vic m ca nn kinh t ng m
 Levy Yeyati, Ugo Panizza, Ernesto Stein (2007) 

